Afrikaanse bijdrage aan
eenheid van de kerken
ni
u
Wereldraad beslist volgende week
over Djakarta en anti-racisme
Afrikaanse christenheid als nieuwe richting
Eerste paal geslagen
nieuw dienstencentrum
gereformeerde kerken
Vandaag
Conferenties*
Onderdak voor zestien bureaus
Fusie van kerken in
Amsterdam-Noord
Trouw
Kwartet
TROUW/KiWlARTET VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1974
KERK/RMNENIiA'MD
T2/K
Doorgaans valt in gesprekken over de wereldraad van kerken de aan
dacht vooral op details. Velen weten alles over het programma tot
bestrijding van het racisme, maar het aantal mensen dat aandacht
geeft aan het theologische werk van de wereldraad is gering.
Journalisten hebben doorgaans vooral aandacht voor het nieuwe en
controversiële. Maar dit bergt een gevaar in zich. Door deze eenzij
dige aandacht voor hetgeen weerstand oproept kan een verdraaid
beeld ontstaan, dat aanleiding geeft tot een houding tegenover de we
reldraad, die deze niet verdient. Veel kritiek komt voort uit onwe
tendheid, die voorbijgaat aan het feit dat de kern van de oecumeni-
sche beweging nog altijd het geloof in Christus is.
Over dit geloof wordt nagedacht en gesproken, onder meer in de af
deling geloof en kerkorde van de wereldraad. Ter voorbereiding van
de komende vijfde assemblee van de wereldraad volgend jaar en van
de vergadering van het centraal comité volgende week werd in de
Ghanese hoofdstad Accra een conferentie gehouden, die deze week
werd besloten. De vergadering werd bijgewoond door de theoloog
drs. Theo Witvliet, die staflid is van het Ikor. Voor de lezers van onze
krant schreef hij bijgaand bericht. Het is het eerste van twee ver
slagen van deze conferentie. In het tweede zal hij nader ingaan op het
hoofdthema van de conferentie, het oecumenische programma dat
getiteld is: Rekenschap geven van de hoop die in ons is.
Van,een onzer verslaggevers
LEUSDEN Onder grote belangstelling heeft de heer A. Verburg
uit Bilthoven gistermiddag de eerste paal geslagen voor het nieuwe
dienstencentrum van de gereformeerde kerken. Het is de bedoeling,
dat alle landelijke bureaus en diensten van de gereformeerde kerken
zullen worden ondergebracht in dit gebouw, dat gaat verrijzen aan
de Burgemeester DeBeaufortweg in Leusden.
door Theo Witvliet
'Oecumenische samenkomsten
zijn als Hiltonhotels. Ze lijken in
de hele wereld op elkaar als twee
druppels water. De eigen entoura
ge speelt slechts als achtergrond
een rol, als coulisse, als doel voor
uitstapjes in de vrije uren'. Dit
schrijft Ernst Lange in zijn prach
tige, zojuist in nederlandse verta
ling verschenen boek De Oecume
nische Utope. Mocht dit waar
zijn, dan is de conferentie die de
commissie van Faith and Order
(Geloof en Kerkorde) de afgelo
pen twee weken in Ghana heeft
gehouden stellig een uitzonde
ring.
Faith and Order is de theologische
afdeling van de Wereldraad van Ker
ken, en het enige lichaam waaraan
Rooms-Katholieke vertegenwoordigers
als volwaardige leden deelnemen.
Voor het eerst In zijn bestaan verga
derde dit eerbiedwaardig gezelschap
op Afrikaanse bodem, en dat heeft de
gang van zaken in niet geringe mate
beïnvloed. Op de campus van de uni
versiteit van Ghana, in de buurt van
de hoofdstad Accra, was 'Afrika' op
indrukwekkende manier aanwezig.
Misschien nog wel het meest in de
liturgische evenementen.
Zo was er op een avond een dienst
van één van de onafhankelijke ker
ken, The Christ Apostolic Church,
waarin in tongentaai werd gesproken,
en dermate aanstekelijk werd gedanst
en gezongen dat de meeste conferen
tiegangers spontaan meededen. Indruk
wekkender nog was e enmis, gecele
breerd door Ghanese geestelijken die
daarvoor met hun gemeente een verre
reis van honderden kilometers hadden
ondernomen, en waarbij de eucharis
tie werd gevierd onder gedans, gezang
en handgeklap, en waarbij ieder die
dat wilde ;.elf aan het altaar niet
alleen brood, maar ook wijn kon ko
men halen.
Hoop
Indrukwekkend was ook de wijze
waarop verschillende Afrikanen getui
genis aflegden van de hoop die in hen
is. Het hoofdthema van de conferentie
was namelijk gebaseerd op 1 Petrus 3
vers 15, en draaide om de vraag hoe
Afrika blijkt steeds meer een eigen inbreng te hebben in de wereld
kerk.
kerken en individuele christenen in
de tegenwoordige wereldsituatie de
hoop waaruit zij leven kunnen verant
woorden. De Nigeriaan Bola Ige, voor
zitter van de commissie voor het
antiracismeprogramma van de wereld
raad, drukte in een inleidende voor
dracht zijn hoop vooral uit in politie
ke termen, en het opmerkelijke was
dat hij felle kritiek leverde op het
machtsmisbruik van verschillende mi
litaire regiems in Afrikaanse landen:
'Onze hoop ligt nu in totale bevrij
ding van Afrika inclusief bevrij
ding van onze eigen mensen die onze
hoop voor een echt en waardevol
leven in de weg hebben gestaan.'
Anderen legden sterk de nadruk op
de noodzaak bevrijd te worden van
het westers theologisch denken. Er
leidt voor hen een directe weg van de
Afrikaanse mythen en folklore naar
het hart van het bijbels verhaal, en
hun hoop is dat westerse theologen
eindelijk him arrogantie eens zullen
afleren en gaan inzien dat zij iets te
leren hebben van Afrikanen.
Veel westerse theologen hebben in
derdaad voor het eerst het culturele
verschil ontdekt tussen hun wereld en
de afrikaanse. In het verslag van één
van de discussiegroepen staat te lezen
dat het voor de westelijke vertegen
woordigers een heilzaam moment was,
toen één van de Afrikaanse broeders
zijn landgenobt toeriep: 'Ik denk
waarachtig dat Rome jou gaat verlie
zen, zoals Wesley (stichter van de
methodisten) mij heeft verloren
De Heer zij geprezen, want' Jezus
heeft 'gewonnen!' Plotseling realiseer
den de westerse deelnemers zich wat
het betekent dat Afrika zijn eigen
identiteit moet vinden en het christe
lijk geloof in eigen termen moet uit
drukken. Sommigen begrepen wat de
Zuidafrikaanse theoloog Gabriël Seti-
loane bedoelde, toen hij zei dat, tegen
over orthodoxie, rooms-katholieke
kerk en protestantisme, de Afrikaanse
kerk als vierde grootheid erkend moet
worden. Waarbij wel bedacht moet
worden dat het juist de Afrikanen
waren die benadrukten dat in de
Afrikaanse traditie het individu
steeds deel blijft uitmaken van het
geheel, zoals tijdens de inwijdings
rite de jonge man zich losmaakt van
stam- en familieverband, om er als
nieuwe mens i" terug te keren; in
deze zin blijft Afrika binnen de ene
kerk.
Wat betekent dit nu voor het eigenlij
ke werk van Faith and Order: het
bevorderen ---an de eenheid tussen de
kerken? Deze vraag klemt te meer, als
men weet dat er in de week die aan
de conferentie voorafging in Accra
een bijeenkomst van Afrikaanse kerk
leiders is geweest over de eenheid
van de Afrikaanse kerken. De slotsom
van deze vergadering was dat die
eenheid alleen bereikt kan worden,
als de Afrikaanse kerken eerst volle
dig onafhankelijk worden van wester
se zending. En wat dit betreft is
Afrika representatief voor de rest van
de derde wereld. Ook vertegenwoordi
gers van de zwarte kerken uit de VS,
van de kerken in de Latijnsameri-
kaanse landen en in Azië vroegen
steeds weer aandacht voor het speci
fieke van de eigen situatie. Van dag
tot dag werd op de conferentie duide
lijker dat we de kerk moeten zien als
een universele gemeenschap, waarbin
nen er ruimte is voor verschillende
manieren om dezelfde Jezus Christus
te belijden.
Nu is er binnen het denken van de
wereldraad de laatste jaren een be
grip ontwikkeld dat deze spanning
tussen eenheid en verscheidenheid
moet uitdrukken. Dit is het begrip
conciliariteit, het sleutelwoord van de
voorlaatste conferentie van Faith and
Order in Leuven 1971. In Leuven is
dit begrip als volgt omschreven: 'On
der conciliariteit verstaan wij het sa
menkomen van christenen plaatse
lijk, regionaal en op wereldniveau
om gemeenschappelijk te bidden,
zich te beraden en besluiten te nemen
in het geloof, dat de Heilige Geest
een dergelijke samenkomst voor zijn
eigen doeleinden van verzoening, ver
nieuwing en hervorming der kerk
gebruiken kan, doordat hij die tot de
volheid der waarheid en der liefde
leidt.'
In Accra toonde niet iedereen zich
even gelukkig met deze term. Mensen
uit de derde wereld waren bang dat
dit begrip bestaande tegenstellingen
toedekt: De eenheid van de kerk mag
dan in Christus gegeven zijn, maar is
de Christus van de westerse kerken
werkelijk dezelfde als die van de
zwarten in Afrika en de Verenigde
Staten?
Toch is het begrip conciliariteit ge
handhaafd. De directeur van Faith
Het was voor de heer Verburg een
volledige verrassing, dat hem de eer
van de eerste paal waardig gekeurd
werd. Om te benadrukken dat het
dienstencentrum inderdaad ten dien
ste zaïl staan van de gereformeerde
kerken in hun geheel, waren uit alle
provincies gewone gemeenteleden uit-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De leden van de
gereformeerde kerk (vrijgemaakt; bui
ten verband) van Amsterdam-Noord
hebben zich in grote meerderheid uit
gesproken voor opheffing van hun
gemeente en overgang naar de chris
telijke gereformeerde kerk van Am
sterdam-Noord.
Na de emeritering van ds. J. F. van
Hulsteijn in 1972 was het deze kerk
niet meer mogelijk een predikant te
beroepen. De kerkenaad stelde een
referendum In en daaruit bleek, dat
85 pet. van de leden christelijk gere
formeerd wilde worden. Voor de over
gang te realiseren wil de kenkeraad
eerst nog met de christelijke gerefor
meerde kerk praten over een regeling
met betrekking tot de verantwoorde
lijkheden en dg verplichtingen, zoals Hprvnrmrlpn
inzake emeritering en zending. nervuniuueil
De gereformeerde kerk (vrijgemaakt;
buiten verband) van Amsterdam-
Noord telt 104 leden, de christelijke
gereformeerde kerk 252.
and Order, Lukas Vischer, motiveerde
dit in een interview door te zeggen
dat dit begrip als geen ander de
kerken helpt het conflict onder ogen
te zien.
Al met al is mijn indruk dat het
werk van Faith and Order er in de
toekomst niet gemakkelijker op
wordt. Des te gelukkiger was het
daarom dat er in Accra ook momen
ten waren waarop de bestaande span
ningen weken en er een nieuwe open
heid voelbaar werd. Ik heb al gewe
zen op het belang van de'diensten. Ik
denk verder aan de bijbelstudie van
dr. Ellen Flesseman-van Leer over
Jeremia 23, die door iedereen als zeer
verhelderend werd ervaren. En ik
denk aan een audiovisuele presentatie
van de Zwitserse theoloog Hans-Rudi
Weber en de kunstenaar Engelbert
Mveng uit Kameroen over interpreta
ties van Jezus' kruisiging in verschil
lende culturen. Al deze momenten, er
zijn er meer te noemen, waren teke
nen van hoop voor de toekomst.
fai
Maliebaan 40 Utrecht
Jim 81240
COMMUNICATlECENTRtlM
ALFRINKS' HARTEWENS
O* *4
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
'de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Abortus (6)
Ben het volkomen eens met dhr.
Weyel dat een kind er rechit op heeft
gewenst te zijn en in een goed nest
terecht te komen. Dat laat helaas nog
wel eens te wensen over. Er wordt
vaak gesproken over recht om gebo
ren te worden. Maar menig kind zou
waarschijnlijk stichtelijk voor de 'eer'
bedanken als het de keus had. Massa's
kinderen worden op de wereld gezet,
die een slechte start maken en waar
van de omstandigheden ongunstig
zijn, wat zich vaak later wreekt. Is
dat soms niet misdadig? Waarom nu
dan zoVeel tamtam om de abortus?
Zutphen
mw. Bruil
Bonhoeffer
Men is werkelijk verbaasd over de
interpretaties, die Schippers heeft ge
geven van het boek 'Bonhoeffer, boei
end en geboeid' door Van den Berk.
Schippers heeft juist het karakteris
tieke van deze studie niet begrepen
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christe.ijke Pers
Directie.
Ing O. Postma,
F. Dlemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
wanneer hij zegt dat Van den Berk
een andere strekking in de teksten
van Bonhoeffer legt dan Bonhoeffer
zélf bedoeld heeft en dat hij daardoor
citaten uit zijn verband zou hebben
gerukt! Iemand die ook maar enigs
zins op de hoogte is van de psycho
analytische methode, weet, dat datge
ne wat de mensen bewust menen te
zeggen in hun geschriften, niet datge
ne is waar de psychoanalyticus op
gespitst is. Hij is juist op zoek naai
de daaronder liggende motieven, die
dikwijls verborgen en soms verdron
gen zijn. Het ligt gewoon voor de
hand dat Bonhoeffer gefulmineerd
zou hebben tegen wat Van den Berk
hier over hem schrijft. Soms meent
de psycho-anaoyticus het tegenoverge
stelde te zien in wat iemand bewust
zegt of schrijft. Indien Van den Berk,
als psyoho-analyticus, let op 'kleinig
heden', op 'slips of the pen' of op
brokstukken van een zin (overigens
heeft Van den Berk juist zeer lange
citaten!), dan moet Schippers niet
zeggen, dat hij het denken van Bon
hoeffer uit zijn verband rukt. Hij
geeft er juist een ander verband aan!
Tenslotte (en dit heeft weinig te
maken met psycho-analyse maar met
gewoon kunnen lezen!) blundert
Schippers in het interpreteren van
Bethge, Bonhoeffers biograaf, als het
gaat om de begrafenis van de oude
heer Leinbolz. Schippers heeft een
'gek' stukje geschreven!
Haarlem
A Nederkoorn
Gezag
Met verbazing en ergernis heb ik
kennis genomen van het fedt dat tij
dens de ongeregeldheden in en op het
huis van bewaring in Groningen op
zondag 4 augustus de politie en bewa
kers werkloos hebben toegezien. Het
enige dat gedaan werd vanaf een
veilige plaats op de begane grond was
dat de gedetineerden Werd toegeroe
pen: 'Wat zijn jullie wensen?' Ik
meen dat één van de taken van de
politie is het beschermen van ander
mans eigendommen, ook die van de
staat. De gedetineerden zagen kans in
enkele uren een schade van een mil
joen gulden aan te richten. Wat praat
men nog van gezagsondermijning. Als
op deze wijze wordt gereageerd, zullen
dergelijke ongeregeldheden hand over
hand toenemen. En dan hebben com
missies van deskundigen weer weken
of maanden werk om achtergronden
te onderzoeken.
Leeuwarden
G. J. Mul
BERLIJN Het centraal comité van de wereldraad van kerken, het
eenmaal per jaar bijeenkomende bestuurslichaam van de oecumeni
sche beweging, spreekt volgende week in Berlijn over enkele onder
werpen die niet onbelangrijk zijn.
door Albert Schipper
De meeste aandacht zal mogelijk krij
gen de definitieve aanwijzing van een
plaats van bijeenkomst voor de assem
blee van volgend jaar. De vergader
plaats Djakarta staat opnieuw ter dis
cussie, nu bekend geworden is dat in
Indonesië zelf zeer verschillend ge
dacht wordt over de assemblee. Bo
vendien is nog lang niet het geld
binnen, nodig voor zo'n grote vergade
ring in een tropisch land. •-
Indien het centraal comité zou beslui
ten volgend jaar niet naar Djakarta te
gaan. dan zal men nu nog een andere
plaats moeten kiezen. Wegens de
spanning in het Midden-Oosten is des
tijds Libanon reeds afgevallen. In To
kio wordt ook gevreesd voor weerzin
onder de bevolking tegen zo'n omvang
rijke christelijke vergadering. Nairo
bi, dat ook wel overwogen is, is ook
een kostbare stad. Over Vancouver
wordt in de kringen van de wereld
raad niet meer gesproken. Zou de
assemblee dan mogelijk toch naar Ge-
nève moeten uitwijken? In dat geval
zal het een mini-assemblee worden,
een assemblee van de armen, die
bovendien ook gehouden zou worden
in een land dat de oecumenische
beweging in toenemende mate vijan
dig gezind is.
Niet zo dol
De wereld is niet meer zo dol op de
oecumenische beweging. Dat zal onge
twijfeld ook in Berlijn blijken, als
daar volgende week het centraal comi- RaCISHie
té bijeenkomt. Twee jaar geleden, in
Utrecht, werd gedemonstreerd door
enkele rare lui, geleid door de
Utrechtse prof. Quispel, die de we
reldraad verweet dat hij teveel Oost-
Europa naar de ogen kijkt. In Berlijn
moet gevreesd worden voor veel om
vangrijker betogingen van lieden die
zich zorgen maken over de koers van
de beweging. De voorbereidingen voor
de demonstraties tegen de wereldraad
zijn reeds lang tevoren begonnen. Op
hemelvaartsdag kwamen in Berlijn
reeds talrijke groepen 'bekennende
Gemeinschaften' bijeen, die van me
ning zijn dat de wereldraad op weg is
'Jezus Christus door zijn anti-christe
lijke spiegelbeeld te vervangen. De
'belijdende' groepen riepen de christe
nen in Duitsland en in de hele we
reld op 'deze- verminking van het
evangelie' te bestrijden en het 'geeste
lijke gevaar' te erkennen, dat tegen
woordig het christendom bedreigt
door 'de vervreemding van het evan
gelie ook door de oecumenische bewe
ging'. In Duitsland kunnen deze 'groe
pen rekenen op machtige steun van
de rechts radicale Springer-pers.
Axel Springer heeft op demonstratie
ve wijze zijn lidmaatschap van de
evangelische Kirche opgezegd en zich
aangesloten bij een conservatieve
splintergroepering, en hij laat zijn
talrijke kranten voortdurend en in
allerlei toonaarden tekeer gaan tegen
de 'linkse wereldraad-kliek'.
Doorgaans wordt de vergade
ring van het centraal comité
besloten met een kerkdienst,
die meestal per Eurovisie in
vele landen wordt uitgezonden.
De echte kerkdienst wordt dit
maal op de eerste dag van de
vergadering gehouden. Op de
laatste zondag wordt nu een
experimentele dienst gehouden,
waarvoor talrijke moderne tech
nische hulpmiddelen worden in
geschakeld. De dienst beeldt
een moderne interpretatie van
de schepping uit. HIJ zal ook in
ons land te zien zijn en wel van
17.00 tot 18.00 op zondag 18
augustus via Nederland I.
Gelukkig is de kerk in Berlijn zelf
niet zo. Bisschop Kurt Scharf behoort
tot de groep christelijke leiders in
Duitsland, voor wie het christelijk
geloof dwingt tot politieke stellingna-
me. Hij heeft zich duidelijk gedistan-
cieerd van de verklaring, die de 'belij
dende' groepen op hemelvaartsdag
hebben opgesteld en deze 'onverdraag
lijk' genoemd. Hij heeft zich voorge
nomen te trachten de conservatieve
christenen voor de oecumenische be
weging terug te winnen, maar succes
is allerminst verzekerd.
De kritiek van de behoudende christe
nen in Duitsland spitst zich toe op
het programma tot bestrijding van
het racisme van de wereldraad. De
overgrote meerderheid van de leden-
kerken van de wereldraad zijn voor
Bisschop 'Kurt Scharf van de
Evangelische kerk van Berlijn
Brandenburg, die gastheer van
het centraal comité zal zijn.
dit programma en dragen er ook aan
bij. Het verzet komt uit die landen,
die profijt trekken van het racisme en
met name van de apartheid in Zuid-
Afrika. De Anglicaanse kerk in Enge
land heeft bij wijze van protest haar
bijdrage aan de wereldraad met dui
zend pond beknot. En in de Duitse
kerken is een erg ingewikkelde situa
tie ontstaan. De landeskirchen in
Hannover en Beieren zijn voluit te
gen het programma. De kerk van
Rijnland is er niet tegen en de kerk
van Berlijn-Brandenburg en Slees-
wijk-Holstein zijn voor het program
ma, ook voor de uitbreiding, die vol
gende week ter discussie staat. In
West-Duitsland heeft het grote indruk
gemaakt dat de kerk in de DDR zich
wel met sterke argumenten achter de
uitbreiding van het anti-racisme pro
gramma heeft geplaatst. De bond van
evangelische kerken in Oost-Duitsland
stelde koeltjes vast dat het racisme
thans nog .even gevaarlijk is als rijf
jaar1 geleden en dat de wereldraad van
kerken met het programma ter
bestrijding van het racisme voor het
eerst duidelijk de kant gekozen heeft
van de onderdrukte zwarten tegen de
belangen van de rijke blanke wereld.
Dat was een kerkhistorische keuze
voor de zwakke, een toets voor de
oecumenische gemeenschap en haar
trouw aan het evangelie. Aan de be
slissing over de voortzetting van het
progrfamma kan blijken of de wereld*
raad een echte wereld-raad is, waar
in de stemmen van de machtelozen
niet overtroffen worden door de stem
men van de machtigen.
Agentschap
Hiermee contrasteert de brief van de
leidende bisschop van de Verenigde
evangelisch-lutherse kerk in West-
Duitsland (VELKD). D. Hans Otto
Wölber, die aan de Westduitse verte
genwoordigers in het centraal comité
de boodschap meegeeft dat de wereld
raad van kerken 'alleen maar een
agentschap kan zijn dat de problema
tiek bestudeert, er informatie over
uitwisselt, en als morele drijfkracht de
vinger aan deze wonde plek van onze
tijd legt teneinde de kerken te moti
veren'.
In de Duitse kerken wordt weer met
grotere sympathie gekeken naar de
kerkelijke wereldbank, waartoe het
komende centraal comité de definitie
ve stappen zal moeten nemen. Deze
bank heeft ten doel tegen 'zachte'
voorwaarden leningen te verstrekken
terwille van projecten, die door de
grote financiers voorbijgelopen wor
den. Aan zo'n instelling is al jaren
lang gewerkt dpor de wereldraad. Het
probleem lijkt velen zeer aantrekke
lijk, maar bij financiering blijft de
vraag bestaan of zo'n idealistisch plan
ooit een werkelijke rol kan spelen.
Wie zullen immers de beleggers in
zo'n kerkelijke wereldbank worden?
Kerkelijke pensioenfondsen in de rij
ke landen? Maar het rendement van
de kerkelijke bank zal aanzienlijk
minder zijn dan dat van gewone bui
tenkerkelijke instellingen. Moeten ge
pensioneerde dominees dan genoegen
nemen met een lager pensioen? En
kan men van particuliere christelijke
beleggers verwachten dat zij zoveel
idealisme zullen opbrengen dat zij
genoegen zullen nemen met een laag
rendement van hun spaarpenningen?
Mogelijk weet de Indiër C. I. Itty, die
al enigé tijd aan het plan gewerkt
heeft, het centraal comité volgende
week te overtuigen.
genodigd om deze gebeurtenis mee te
maken. Uit hen werd de heer» Ver
burg door loting aangewezen.
Hieraan vooraf ging een samenkomst,
die onder leiding stond van oude-
synodepraeses ds.i P. van Strien, voor
zitter van de deputaten voor financiën
en organisatie. Hierin benadrukte
synodepraeses dr. A. Kruyswijk het
karakter van het dienstencentrum.
'De bedoeling is niet een kasteel te
bouwen, waarin een kleine groep zich
kan opsluiten, om het zogenaamde
grondvlak te regeren, of om een spin
te installeren in zijn web. Wij gaan
hier In Leusden niet een landelijk
'bestuurszetel' van de gereformeerde
kerken opbouwen, maar inderdaad
een dienstencentrum'. Dr. Kruyswijk
vroeg de bouw te aanvaarden als een
uitdaging, om 'er nog meer van te
maken' ten dienste van de gemeente.
Het is de bedoeling, dat zestien bu
reaus van de gereformeerde kerken
onder een dak komen. Nu zijn zij nog
verspreid gehuisvest in deeds gehuur
de panden in Utrecht, Baarn, Rotter
dam, Amsterdam, en Rijswijk. De
grootte van deze bureaus varieert van
één enkele kamer voor één man tot
een gebouw voor circa vijftig mede
werkers, zoals het zendingscentrum te
Baarn. De totale bouwkosten van het
dienstencentrum, inclusief de techni
sche installaties, zijn begroot op ruim
drie miljoen. De bouwtijd is vastge
steld op driehonderd werkbare dagen.
Onder de aanwezigen was ook ds. J.
C. H. Jörg praeses van de hervormde
synode. Toen de gereformeerden al
enige tijd bezig waren met het aftas
ten van de mogelijkheden van een
dienstencentrum, stelde de hervormde
kerk voor, samen te bouwen. Maar
vorig jaar besloot de hervormde syno
de toch af te zien van één gezamen
lijk centrum, waarna de gereformeer
den het plan nu noodgedwongen al
leen tot uitvoering brengen.
(ADVERTENTIE)
EUCHARISTIE
Zondag jl. zond het IKOR een kerk
dienst uit Kameroen, uit. Het betrof
hier een eucharistieviering in de opet
Lucht. Treffend was de blijdschap
waarmee het avondmaal hier werd
gevierd. Die blijdschap ikwam tot uit
drukking in het applaus en enthousi
aste roepen na de instellingswoorden
van brood en beker. Het deed m«
denken aan de eucharistieviering dit
ik onlans ergens meemaakte en waar]
bij een jubileum gevierd werd. Doorj
dat ik wat achteraan plaats genometi,
had kon ik niet alles van dichtbij'
waarnemen en waarschijnlijk daar,
door zag ik ineens hoe tijdens het
consecratiegebed er allerlei mensen inl
de kerk hadden plaats genomen. Twet i
met vlaggen in het middenpad en ter
weerszijden van de tafel nog een
aantal mannen. Na de instellingswoor
den 'dit is mijn lichaam' begonnen1,1
ineens tot mijn verbijstering de vlag]
gen te neigen, links werd op de.
trompet geblazen en rechts op de'
trommel geslagen en, dat drie keer I
En zo gebeurde het ook na de woor
den 'dit is mijn bloed'. Nu kan men
gemakkelijk, komende uit eigen tradi
tie, zeggen: dat hoeft voor mij niet
Maar dat is zoiets als: ik ben er tegen
omdat ik er tegen ben. Ik weet niet'
in hoeverre deze drievoudige begrow
ting toch nog samenhing met een:
soort transubstantiatie-geloof. He!
moet voor onze roomse broeders ooi
niet eenvoudig zijn om dit na zoveel
eeuwen geheel kwijt te raken. Diti
geloof zou kunnen meebrengen dal
men hier de Heer aanwezig acht op'
een andere wijze dan met zijn Woor4
en Geest en die aanwezigheid dan als'
het ware op deze wijze begroet. In dat.
gevoel heb ik ook mijn bezwaren
maar blijft over: de feestelijkheid. IL
kan me die wel indenken. Vieren!
heeft iets feestelijks. Onze avondi
maalsvieringen zijn wel eens wat er?
stijf. Laten we niet te gauw zeggei
ernstiger, want dat is natuurlijk
vraag. Soms heb ik wel eens hel
gevoel dat we dan allemaal ln eei.
soort beklemming zitten. Het mag wal
feestelijker en dat behoeft dan niet
het er werkelijk bij betrokken zij!
(de ernst) te verminderen. Integei
deel.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen:V TE Maasdam (toez.) A. C.fc
van Dam te Heiloo; te Slochteren en[
Kolham L. C. Vogelaar, geest, verz.j"
verpleegtehuis 'Het Zonnehuis'
Zuidhorn;
Aangenomen: naar Birdaard (toez.)
M. den Draak. kand. te Vlaardinjen;
naar Bijlmermeer dr. J. van Slageren,
zendingspred. te Kameroen met vertol j
te Oegstgeest.
Afscheid: op 11 augustus van Arnhem f!
W. van Bruggen ber. te Hillegom: vanj.
Britswerd K. J. Inberg ber. te Moor!
drecht; van Surhuisterveen H. E. K.j
Vegter ber. te Epe: van Rekken A. Af*
v. d. Berg ber. te 's Gravenzande; van',
Zandvoort kand. J. W. Beks ber. t«'a
Bellingwolde.
Intrede: te Boxmeer G. J. Kuiper uitL
Dokkum: te Garijp A. de Kleine uitjj.
Woudriehem.
-
Woudrichem.
GEREF. KERKEN
Afscheid: van Leeuwarden-West Z. Ci|,
Versluys ber. te Hazerswoude: vanre
Groningen-N.O. E. J. Duursema ber.
te Rotterdam-Charlois: van Spijk enï
Godlinze J. Popping ber. te Assen;L.
van Heemse H. Makkinga ber. tefj
Maasland: van Veenendaal Th. Fer-i
werda ber. te Amsterdam-Slotervaart-f!
Osdorp; van Hardenberg H. W. Nus-i]
selder ber. als industriepred. voor der
IJmond. E.
Intrede: te Rott.erdam-Chaflois W. R.l
Barkema uit Elburg; te Wezep P.L
Brouwer uit Sibculo: te HardagarijpL
M. Kievit uit Wieringerwerf; te Nieu-L
wegeirt C. Dijkstra uit Zetten: te Zoet,
termeer J. W. Huisman uit Opper-£(
does: te Appingedam R. Petersen uitt
Roden; te Leeuwarden-Huizum Sj.i
Tiemersma .it Zwammerdam: te De-P
venter C. Kalfsma uit Slootdorp (opj
18 aug. zal hij intrede doen te Deven-
ter-W.); te Noordwijk E. Warnjnk uitj
Dordrecht: te Meljskerke kand. G. J.
van Pijkeren uit Nunspeet.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Almelo R. Boogaard te]
Leiden.
CHR. GEREF. KERKEN
Intrede: op _4 augustus te Zaandam J.
de Jong uit Emmeloord. 16 augustus
te Sassenheim A. Rebel uit Hilver
sum.
OUD GEREF. GEMEM. IN NED.
Beroepen: te Salford (Can.) J. Schin-
kelshoek te Kampen.
ALG. DOOPSGEZ. SOC.
Intrede: te Sappemeer L. Laurense uit
Delft (op 18 augustus intrede te Win
schoten).
BAPT. GEMEENTEN
Afscheid: van Amsterdam-W. G. Liebe
ber. te Hengelo (O).
t
Kontaktdag voor evangelisatieme
dewerkers, belegd door de hervormde
bond voor inwendige zending op g.g.
(tel. 3490-11949), zaterdag 31 augus-^
tus van tien uur tot half drie in de
Adventkerk, Ringweg Kruiskamp 74,
Amersfoort. Spreker drs. C. Blenk.
Evangelisatieconferentie, belegd
door de evangelisatiecommissie van de
unie van baptistengemeenten, 23 - 25
september in De Bron te Dalfsen.
Sprekers o.a. Bryan Gilbert. Inf. en
aanm. tel. 05760-37866.
Het Midden-Oosten, kruispunt van
conflicten, cursusweek van 12 tot 17
augstus in vormingscentrum Vinea L
Domini te Witmarsum (tel. 05175-
444).
