Confessionelen: verbeter
inkomen boer en tuinder
Opstand Groningse gevangenis incident?
Tachtig man bij
schildersbedrijf
direct ontslagen
Wensenpakket kamerfracties aan regering
'Boersma te somber
over werkloosheid'
Rabobank
Cijfers zouden aan hoge kant zijn
MEDEDELING
aan de adverteerders in de
rubriek
Het Onderwijs vraagt
donderdagmorgen Ie post
Kortstondige bezetting Cruson
Vragen over achtergronden verzanden in commissies
Franse gevangene uit
Veenhuizen ontsnapt
UROUW/KWiAjRTET DTXSDAG 6 AUGUSTUS 1974
BINNENLAND T3/K3
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De fracties van de KV P, ARP en CHU in de Tweede Kamer
hebben gisteren in een verklaring een beroep gedaan op het kabinet om snel
maatregelen te nemen om de inkomens van de boeren en tuinders te verbeter
en.
De wensen van de christen-democrati
sche fracties zijn:
fiskale tegemoetkomingen:
een voor de tuinbouw aanvaard
baar energiebeleid:
stappen om het EEG-markt- en
prijsbeleid te wijzigen, zodat rekening
wordt gehouden met de kostenstijgin
gen. die in de loop van het jaar zijn
opgetreden.
De KVP, ARP en CHU distantiëren
zich duidelijk van de demonstraties
en verkeersbelemmeringen door de
boeren en tuinders. De fracties zeggen
met zorg kennis te hebben genomen VTclgfCIl
van de ontwikkelingen in de land- en
tuinbouw in de afgelopen maanden.
Men heeft begrip voor de onrust;
niettemin is men van mening, dat in
een democratische rechtsstaat een op
lossing moet worden gezocht door
middel van overleg tussen overheid
en bedrijfsleven. Dot overleg moet
'tot voor allen aanvaardbare resulta
ten leiden'.
Minister Van der Stee van landbouw
zal morgenmiddag vervroegd van zijn
vakantie in Bretagne terugkeren. Don
derdag zal hij deelnemen aan de zit
ting van het kabinet, waarin de wen
sen van de land- en tuinbouw worden
besproken. Zoals bekend wordt zater
dag in de hallen van de Utrechtse
veiling een demonstratieve bijeen
komst van de boeren en tuinders
gehouden om over de beslissingen van
de regering te discussiëren.
In aansluiting op deze verklaring
heeft dr. R. J. Kruisinga, de voorzit
ter van de Tweede Kamerfractie van
de CHU. minister-president Den Uyl
een schriftelijke vraag gesteld over de
toestand in de land- en tuinbouw. Met
name wil1 dr. Kruisinga een overzicht
Van onze sociaal-économische redactie
DEN HAAG Het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond
meent dat minister Boersma zich in te sombere bewoordingen
heeft uitgelaten over de werkloosheidscijfers.
De algemeen secretaris van het NCW,
drs. C. C. M. Geerkens, noemde gister
middag op een bijeenkomst van het
verbond de werkloosheidscijfers van
de minister die in het najaar 180 k
200.000 werklozen verwacht wat
aan de hoge kant. Hij wees erop dat
er in sommige gebieden duidelijk
weer spanning op de arbeidsmarkt
merkbaar is.
Het is het NCW niet bekend op
grond van welke gegevens de minister
tot zijn sombere prognose is gekomen.
Het verwacht dat de nota over de
werkgelegenheid en werkloosheidsbe-
I strijding, die het kabinet binnenkort
zal publiceren, daarover meer klaar-
hed zal brengen. In ieder geval ver-
wcht het verbond dat de minister zal
I gStappen van de tijdelijke werkgele-
(?nheidsprogramma's en dat hij met
1 ttn meer structurele aanpak van de
1 werkloosheid zal komen.
Over de reële loonstijging zei drs.
Geerkens dat deze in 1974 groter zal
zijn dan aanvankelijk werd aangeno
men (men verwachtte een reële stij
ging van ongeveer één procent). Vol
gens drs. Geerkens zal de verwachte
loonsomstijging van 14,5 procent, me
de onder druk van de stijging van het
minimumloon, dit jaar absoluut wor
den overschreden. Hij stelde verder
vast dat zich een meevallende ontwik
keling heeft voorgedaan op het gebied
van de prijsstijging. Deze meevaller
zal wellicht tot gevolg hebben dat de
verwachte prijsstijging van 10,5 a 11
procent in 1974 in de buurt van 9,5 k
10 procent zal uitkomen.
Nivellering
Tenslotte merkte hij op dat de nivel
lering dit jaar sterker zal zijn dan uit
alle prognoses is gebleken. Dit bete
kent volgens de heer Geerkens onder
meer dat de machtigingswet eind 1974
moet worden afgeschaft en dat weer
moet worden overgegaan tot het cen
traal overleg zoals dat voor de ener
giecrisis is gevoerd.
van de maatregelen, die het kabinet
heeft genomen om de inkomenspositie
in de land- en tuinbouw te verbeteren.
In een toelichting op deze vraag her
innert de fractieleider van de CHU
aan zijn motie die in oktober van het
vorig jaar door de Tweede Kamer
werd aangenomen en waarin juist
aandacht voor de land- en tuinbouw
werd gevraagd en aangedrongen op
eèn beter beleid. Tijdens de algemene
politieke beschouwingen noemde drs.
Den Uyl deze motie 'overbodig'. In
een commentaar verwees hij de motie
zelfs naar de pruil©bak.
Uit de laatste cijfers blijkt echter,
aldus dr. Kruisinga, dat in het mid
den- en kleinbedrijf 'hoogst ernstige
inkomensdalingen' zijn opgetreden. In
het midden- en kleinbedrijf bedraast
de daling ongeveer 10 procent en in
de landbouw 7 tot 20 procent. De
onrust noemt hij dan ook zeer ver
klaarbaar.
Dr. Kruisinga vindt het voor het
herstel van de rust in de land- en
tuinbouw van het grootste belang dat
het kabinet de maatregelen, die in
voorbereiding zijn, zo snel mogelijk
bekend maakt. Het zou onjuist zijn
met de mededelingen te wachten op
de derde dinsdag in september.
Op de inkomensdalingen in de land
en tuinbouw wijst ook het Tweede
Kamerlid Voortman (PvdA) in een
toelichting op schriftelijke vragen aan
de minister van landbouw. Hij vraagt
aan minister Van der Stee wat de
achtergronden zijn van de heersende
onvrede onder de Nederlandse boeren.
De heer Voortman dringt niet alleen
aan op maatregelen in EEG-verband.
maar wenst ook een fundamentele
analyse en wijziging van het gemeen
schappelijke EEG-landbouwbeleid.
In antwoord op vragen van de WD-
Tweede-Kamerleden Waalkens, Wie
gel, Tuynman en Evenhuis heeft de
minister van landbouw en visserij a.i.,
drs. J. Boersma, gezegd dat hij bij het
agrarisch bedrijfsleven de erkenning
mist dat het overheidsbeleid steeds
een belangrijke positieve bijdrage
heeft geleverd aan de inkomensont
wikkeling en aan de structurele ont
wikkeling van land- en tuinbouw.
Ook mist hij het besef van de eigen
verantwoordelijkheid van de agrari
sche ondernemers voor noodzakelijke
aanpassingen aan de fundamenteel ge
wijzigde marktverhoudingen. Overi
gens zegt de bewindsman zeer zeker
te beseffen dat als gevolg van een
aantal ontwikkelingen de inkomens in
de agrarische sector ongunstig worden
beïnvloed en dat dit gevoelens van
onbehagen oproept bij het agrarisch
bedrijfsleven.
De Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EG, heeft voor 12
projecten in de Nederlandse land
bouwsector een steun uit het Europe
se landbouwfonds van 18,6 miljoen
gulden toegewezen. Het grootste deel
van dit bedrag, ruim 11,6 miljoen
gulden, wordt besteed aan ruilverka
velingen in Friesland. Noord-Brabant,
Groningen en Nocrd-Holland, aan de
bouw van varkensstallen op een expe
rimenteerboerderij in Noord-Brabant
en aan de bouw van een verkoopcen
trum voor boomkwekerijprodukten te
Boskoop.
De resterende 7 miljoen gulden zijn
om. bestemd voor de uitbreiding van
een verpakkingsafdeling voor kaas in
Meppel, de bouw van een zuivelfa
briek te Woerden en voor een tuin
bouwveiling te Bemmel. Begin juli
kreeg Nederland uit het Europees
landbouwfonds al meer dan 21 mil
joen gulden voer 22 projecten, waar
onder de bouw van zes vissersschepen.
Enkele werknemers bespreken de toestand in de hal van het bedrijf.
LINZ (AP) Gisteren zijn twee
élkaar tegemoet rijdende lokale trei
nen met elkaar in botsing gekomen.
Dit gebeurde tussen de stations van
Interstoder en Vorderstoder in de
provincie Opper-Oostenrijk. Volgens
de eerste berichten zijn 20 reizigers
gewond van wie vijf ernstig.
ADVERTENTIE
In verband met de grote hoeveelheid zet-advertenties
voor onze zaterdagbladen, dienen advertenties voor
deze rubriek Het onderwijs vraagt uiterlijk
in het bezit van de advertentieorderafdeling van de
Chr. Pers, Postbus 859 te Amsterdam te zijn.
U gelieve uw opgave derhalve tijdig in te zenden.
ROTTERDAM Een brief, waarin in vijf regels het einde van het
bedrijf werd aangekondigd en een directie die spoorloos is. Dat is de
chaotische situatie die vertegenw oordigers van de drie bouwbonden
gistermorgen aantroffen bij het straal- en schildersbedrijf Cruson
Combinatie NV in Rotterdam.
Het tachtig man tellende personeel
had de vakorganisaties op de hoogte
gesteld van het ontslag op staande
voet, nadat zij zondagavond het be
drijf hadden bezet. In overleg met de
bouwbonden is gistermiddag de bezet
ting beëindigd, omdat er voor het
personeel niets te redden viel. Mor
gen zal een curator worden benoemd,
als de faillissementsaanvraag in be
handeling genomen wordt.
De verslagenheid bij de tachtig werk
nemers van het van origine Belgische
bedrijf was gisteren zeer groot. Vol
gens enkele personeelsleden 'barstte
het bedrijf van het werk'. Cruson
heeft bij het chemisch concern ICI op
de Maasvlakte in Rotterdam werk aan-
Van een verslaggever
VEENHUIZEN Uit de strafinrich
ting in Veenhuizen is gistermorgen
een gevangene, de 25-jarige Fransman
A. H. ontsnapt. Hij wist te ontkomen
in. een gereedstaande Renault 16 met
een Frans kenteken,, waarmee een hel
per stond te wachten. Gestichtswach-
ten trachtten tevergeefs de auto tegen
te houden. De vluchtenden zouden de
bewaarders met een schietwapen be
dreigd hebben, althans met iets wat
daarop leek. De Fransman zat een
straf uit wegens diefstal met geweld
pleging.
Gisteravond ontsnapten nog twee ge
vangenen. Het zijn de 29-jarige H. V.
uit Rotterdam en de 24-jarige W. C. E.
uit Roermond. Van hen ontbreekt
evenals van de Fransman nog elk
spoor.
door Jan Sloothaak
GRONINGEN Er lijkt weinig of geen verband te bestaan tussen de opstand die
gedetineerden in 1971 in bet buis van bewaring hielden, en die van bet afgelopen
weekend. Vragen over diepere achtergronden verzanden eoliter in commissies, zo
dat erg moeilijk te zeggen is of die achtergronden er zijn, dan wel of bet alleen
een incident is geweest.
zich ermee en wist de zaak te
sussen.
Vervolgens kwam een andere
gedetineerde (H.) die het nog
eens overdeed, waarna klap
pen vielen. De brigadier wist
de zaak opnieuw voorlopig te
sussen. Het tweetal vertrok
naar de spoelkeuken, in de
wetenschap dat het geval op
hoger niveau zou worden be
sproken en met het risico dat
ze naar een isolatiecel 'in
Veenhuizen zouden worden
gebracht.
Gemoederen verhit
Toen om kwart over vijf de
kerkdienst eindigde, bleken de
gemoederen wat verhit. Een
achttal ging naar de bovenste
verdieping. Men wilde wel
praten, maar alleen als bij
voorbaat overplaatsing naar
Veenhuizen niet door zou gaan.
Al die tijd was er geen direc
tielid. Waarnemend directeur
Ockeloen, die later uit Veen
huizen arriveerde wilde niet
op de eds van de gedetineer
den ingaan.
Toen de heer Ockeloen had
gehoord dat er klappen waren
gevallen, belde ihij meteen
Na de opstand in 1971 werd
de commissie-Woltman inge
steld. Deze commissie slaagde
er niet in een algemene oor
zaak van het oproer te vinden.
We! wepd een conflict gecon
stateerd tussen drs. PI. Nie-
boer en ds. A. Bongenaar én
werden enkele maatregelen
aanbevolen. Die zijn slechts
gedeeltelijk uitgevoerd.
Zo is er een betere bezoekre
geling gekomen en is de com
municatie wat verbeterd. Op 1
oktober komt er een psycho
loog in dienst, ook op aanbe
veling van de commissie. Ex-
staatssecretaris Grosheide be
sloot geen maatreglen voor
Groningen te nemen. Wat zich
in Groningen afspeelde werd
beschouwd als een onderdeel
van een algemeen landelijk'
geva ngen i s-pr oble emDa ar om
werd ruim een jaar geleden
de commissie-Van Hattem in
gesteld. Deze is echter nog
niet verder gekomen dan het
produceren van een discussie
stuk.
Geen verband
Wat Groningen betreft leek er
volgens drs. P. Ailiewijn,
hoofd directie gevangeniswe
zen en directeur drs. H. Nie-
boer, weinig bijzonders aan de
hand. Was er vóór 1971 al
rumoer over te lange voorar
resten in het Groningse huis
van bewaring, na die tijd en
ook nu nog, zijn dit soort
klachten geluwd. Weliswaar
moeten sommige 'tbr-kdanten'
(gedetineerden die ter be
schikking van de regering zijn
gesteld) soms wat extra lang
op hun definitieve bestem
ming wachten, maar dat is
volgens de directie inciden
teel. Er zou nu ook geen ver
band te leggen zijn tussen al
gemene klachten en de ge
beurtenissen in het afgelopen
weekend.
De moeilijkheden begonnen
zondag om half vier. Gedeti
neerden gaan op dat tijdstip
voor het theeuurtje naar hun
cel. De Duitser W. vond dat
maar flauwekul en weigerde
zijn cel in te gaan. Na twee
waarschuwingen deed hij dit
nog niet en toen een bewaker
hem naar zijn cel wilde du
wen, greep hij deze bij de
keel. Een brigadier bemoeide
Beeld van het totaal uitgebrande dakgedeelte van het Huis van
Bewaring in Groningen.
er wel voldoende bewakers
waren. Hun aantal beperkte
zich tot zes (op zeventig gede
tineerden). Volgens drs. Alle-
wijn wijkt dit aantal niet af
van het gebruik. Overigens
sluit hij niet uit dat de afwe
zigheid van de 'eigen' directie
(de directeur was met vakan
tie, de adjunct was ziek) een
rol heeft gespeeld.
Een grote moeilijkheid is om
voldoende personeel te krij
gen. De commissie-Woltman
had geadviseerd meer perso
neel in te zetten. Dit is echter
niet gedaan omdat dit prece
denten zou scheppen voor de
overige huizen van bewaring.
Een man, die zich vorige keer
nogal roerde, ds. A. C. Bonge
naar, is inmiddels van het to
neel verdwenen. Zijn opvol
ger, ds. W. J. H. Hoekert
onthoudt zich, in tegenstelling
tot ds. Bongenaar, maar liever
van commentaar.
genomen. 'Een duidelijker bewijs van
het minderwaardige bedrijfsbeleid is
nauweüjks te leveren', aldus gister
middag een verbolgen J. van Dam van
de Hout- en Bouwbond CNV.
Tot op dit moment is nog niets
bekend van de beweegredenen voor
de drie man sterke directie om het
bedrijf te sluiten, omdat de financiële
kant van de zaak nog niet is belacht.
Waar de directie verblijft is niet
bekend. Geruchten, als zouden de
grondleggers van het bedrijf vader
en zoon Persoons zich niet in
Nederland hebben laten zien, werden
door de bouwbonden ontzenuwd, om
dat Persoon senior gisteren zelf bij
een Rotterdams advocatenkantoor het
faillissement kwam voorleggen.
Salarischeques
Het personeel wist tot voor verleden
week vrijdag niet, wat hun boven het
hoofd hing. Enkelen kwamen achter
de problemen, toen zij hun salanische-
que wilden inwisselen bij het hoofd
kantoor van de Amro-Bank. Daar ver
telde het bankpersoneel dat de reke
ning vrijdagmiddag was geblokkeerd.
Sommige personeelsleden kregen hun
geld wel, maar alleen omdat zij hun
cheque bij bijkantoren inden. Bij de
filialen van de bank was de blokkade
op dat moment nog niet bekend.
Naast de achterstallige salarisbetaling
is ook gebleken, dat er een achter
stand is in de uitgifte van vakantie
bonnen. Het personeel van Cruson
Combinatie, waaraan in België een
afdeling 'special protective coatings' is
verbonden, bestaat voornamelijk uit
pendelaars uit Brabant.
Wat de directe toekomst betreft, be
staat de kans, dat een deel van hen
overgenomen zal kunnen worden door
een bedrijf dat het werk bij ICI voor
Cruson zal willen afmaken. In het
Rijnmondgebied is een redelijke vraag
naar schilders, stralers en gritters
(beroepen die metaaloppervlakken
blank maken).
RITA
naar Veenhuizen of daar even
tueel plaats was. Hij liet ook
al een gevangeniiswagen ko
men. Volgens drs. Allewijn
hoefde dit nog niet te beteke
nen dat Veenhuizen onvermij
delijk was geworden. Het was
nog een open vraag en eventu
eel zou de wagen weer onver-
richterzake zijn vertrokken als
een gesprek met de gedeti
neerden bevredigend was ver
lopen. Inmiddels waren de ge
detineerden echter al naar het
dak gegaan en maakten daar
amok.
De 23 die op het dak hebben
gezeten zijn naar Veenhuizen
gebracht, wat niet wil zeggen
dat zij allemaal actief hebben
meegedaan. Overigens zullen
ook de overige in Assen on
dergebrachte gedetineerden al
lemaal worden ondervraagd.
Eén van die vraagpunten is of
Ontslag
Volgens drs. Allewijn staat
het weggaan van ds. Bonge
naar niet in verband met het
feit dat deze predikant (die
indertijd een zwijgplicht kreeg
opgelegd) een conflict had
met de directie. Ds. Bonge
naar heeft zelf ontslag geno
men en heeft voor het onder
wijs gekozen, aldus drs. Alle
wijn.
'Eerst de jouwe. Dan kunnen
we zien, hoe hij smaakt als-ie
soms verbrandt
(ADVERTENTIE)
