Nixon wil
)ok Huis
weerstaan
Egypte en Libië
blijven ruziën
VANDAAG VERKIEZINGEN IN 'ONZEKER' RHODHESIË
Blank en zwart vieren feest
Mozambique, 'Londen', leegloop en guerrilla wekken twijfels
Britten door het oog van de naald
Obstructie van Lord Gort
voorkwam in 1940 nederlaag
Visserijoorlog
mogelijk door
IJslands houding
Welkom in Athene
Verbroederingstaferelen in Mozambique
Bescherming
Guinee-Bissau
Duitse kinderen
in ravijn gestort
jüW/KWARTET DINSDAG 30 JULI 1974
BUITENLAND
T7/K7
10(
bes
zes
wè\
LONDEN (AP)1 Groot-Brittannië is
in 1940 aan een nederlaag ontkomen
omdat één van zijn generaals bevelen
niet had opgevolgd, door zich voor de
Duitsers terug te trekken. Dit wordt
gezegd in het boek van de Britse
historicus brigade-generaal Sir John
Smyth, dat gisteren is uitgekomen.
Het boek is getiteld: Leiderschap in
de oorlog 1939-1945.
Het Britse expeditieleger op het vas
teland liep de kans in de pan te
worden gehakt toen de Duitse troepen
België binnenvielen, aldus de schrij
ver. Veldmaarschalk Alan Brooke, één
der hoge Britse commandanten was
van oordeel 'dat alleen maar een
wonder het leger kon redden'.
Lord Gort, die de troepen aanvoerde,
had opdracht gekregen door de Duitse
linies heen te breken en zuidwaarts te
gaan en zich daar onder de bevelen te
plaatsen van een Franse generaal, al
dus Smyth. De Fransen zouden daar
beschikken over drie of vier divisies,
maar die bestonden helemaal niet, zo
is achteraf gebleken.
Smyth zegt dat Lord Gort op de
morgen van 26 mei 1940 besloot, te
rug te trekken naar de Frans-Belgi
sche grens. Diezelfde avond begon de
evacuatie (bij Duinkerken) van de
234.000 man, waaruit het expeditiele
ger bestond.
'Gorts besluit (tot terugtrekking)
heeft zonder twijfel het hele leger
behoed voor nederlaag of gevangen
schap die zouden hebben betekend dat
Groot-Brittannië zou worden binnen
gevallen waarop het dan vermoedelijk
de oorlog had verloren', aldus Smyth.
De evacuatie bij Duinkerken, die
werd uitgevoerd terwijl de Duitse
hoofdmacht zich concentreerde op de
verovering van Parijs, werd tot een
symbool van de Britse vindingrijk
heid, van de 'geest van Duinkerken'.
De zee was bijzonder kalm toen de
evacuatie werd uitgevoerd, met be
hulp van honderden scheepjes, waar
onder plezierjachtjes uit Engeland.
mer üSÏÏINiGTOiN (AP, Reuter, UiPI) President Nixon is nog
Ie&ds niet .van plan af te treden en zal zelfs niet weggaan als liet
4is van Afgevaardigden besluit hem voor afzetting voor te dragen
de Senaat.
heeft de woordvoerder van het
te Huis, Gerald Warren gisteren
Washington laten weten, nadat
on uit Californië was teruggekeerd
zich persoonlijk bezig te houden
t zijn verdediging in de 'impeaoh-
it'-kwestie.
mals Nixon® adviseur, generaal
xander Haig, zei Warren gisteren
een persbijeenkomst dat de presi-
t er nog steeds op vertrouwd dat
Huis van Afgevaardigden tegen
F stting zal stemmen. Generaal Haig
gezegd dat de gebeurtenissen van
afgelopen week de beslissing
het Hooggerexhtshof en het be-
t van de juridische commissie van
rgi Huis van Afgevaardigden het
R'v ld 'onzekerder' heeft gemaakt, ter-
f de vooruitzichten drie weken ge
len 'tamelijk gunstig* waren,
de vraag of Nixon zich beraadde
■r de vraag af te treden of afzetting
te wachten, zei woordvoerder War-
'Ik kan geen enkele omstandig-
voorzien. waarin de president
in het beste belang van het land
achten' zijn ambt te verlaten.
KOPENHAGEN (AP) De
Deense minister voor visserij,
Niels Anker Kofoed, heeft ge
waarschuwd dat een verdere
iQoeVuitbreiflfng-> van de IJslandse
)ersi viBserljJzpne tot 200 zeemijlen
Lfcejlde landen va nde Europese Ge-
manschap zou kunnen dwingen
'•vo|'de gehele Noordzee te sluiten
dani voor vissersschepen van buiten
Gemeenschap.
*n een interview met het Ko-
penhaagse dagblad 'Boersen' zei
dltl Kofoed dat een dergelijke een-
en I zijdige maatregel van d e kant
de van IJsland zou kunnen leiden
i tot 'de grootste visserij-oorlog
t in de geschiedenis. Iedereen
eri en IJsland in het bijzonder,
u'. moet in deze kwestie zeer voor
zichtig zijn'.
(Verleden week besloot het in
ternationale Hof van Justitie in
Den Haag om de uitbreiding
88, van de IJslandse visserijzone
uw2 tot vijftig zeemijlen als niet in
overeenstemming met het inter
nationale recht te veroordelen.
zï IJsland heeft geweigerd de ju-
op; risdictie van het Hof te erken
nen en uit recente verklaringen
in Reykjavik kan worden opge
maakt dat IJsland de mogelijk
heid van een verdere uitbrei
ding van de zone niet uitsluit.
'Ik hoop dat het er niet van zal
komen', zei Kofoed gisteren in
zijn vraaggesprek met Boersen.
pd, 'want dat zou een 'ieder-voor-
zich op zee betekenen'.
rust
De minister vervolgde: 'De IJs-
landefs hebben tot dusverre
niet de neiging getoond zich bij
de Internationale overeenkom
sten neer te leggen en als zij
zouden besluiten een hard
standpunt in te nemen dan rest
ons niets anders dan hetzelfde
te doen'.
Veel later dan aanvankelijk verwacht
heeft de juridische commissie van het
Huis van Afgevaardigden de debatten
voortgezet over het tweede artikel van
de resolutie, waarin Nixon voor afzet
ting wordt voorgedragen bij het vol
tallige Huis. Gisteren werd verwacht
dat nog dezelfde dag de stemming zou
worden gehouden en dat de tweede
aanklacht evenals de eerste een fikse
meerderheid zou behalen.
Zaterdag aanvaardde de commissie ar
tikel 1, waarin Nixon wordt beschul
digd van belemmeren van de recht
spraak bij het verdoezelen van de
inbraak in het Waterga te-gebouw,
waar de Democratische partij in 1972
de verkiezingen leidde.
Artikel 2
Artikel 1 werd met 27 tegen 11 stera
men (zes Republikeinen stemden
voor) aangenomen. In artikel 2 wordt
Nixon beschuldigd .van misbruik van
de belastingdienst, misbruik van de
federale oii'aerzöéksinstanties, zoals de
FJJI, Im^chtiging voor een geheime
spionage-eenheid. het niet-rapporteren
"van wetsovertredingen en inmenging
in federale diensten.
Robert McClory, de op één na belan
grijkste Republikein in de commissie,
die zaterdag tegen artikel 1 stemde,
heeft verklaard dat hij wel voor arti
kel 2 zal stemmen. Een van de Demo
cratische commissieleden, Charles
Rangel, zei gisteren te verwachten dat
enkele Democraten in de commissie
mogelijk tegen artikel 2 zullen zijn.
Alle 21 Democraten stemden zaterdag
voor artikel 1.
Robert Byrd. de Democratische 'disci
plinebewaarder' in de Senaat heeft
laten weten dat Nixon volgens hem
steeds groter kans loopt door de Se
naat te worden 'ge-impeached'. Vol
gens Byrd zou Nixon. als er nu in de
Senaat zou worden gestemd, kans ma
ken de dans te ontspringen. 'De moge
lijkheden voor schuldverklaring ne
men naar mijn overtuiging echter
met de dag toe', aldus Byrd zondag in
een tv-initerview.
Leiders van het Amerikaanse congres
hebben voorlopig besloten dat zij de
periode van 12 tot en met 23 augustus
zullen uittrekken voor het bespreken
en kiezen over de artikelen, die
Nixon in staat van beschuldiging kun
nen stellen. Het Huis van Afgevaar-,
digden zou van maandag tot en met
vrijdag, van tien tot zes uur 's mid
dags. en mogelijk ook op zaterdag,
bijeenkomen. Het proces in de Senaat
zou tegen begin september kunnen
beginnen en twee-tot drie maanden
duren. Eventuele afzetting van Nixon
zou daarmee niet voor november of
december kunnen worden verwacht.
Gereld Ford
Jacob Javits, de Republikeinse senator
uit New York heeft verklaard dat
vice-president Gerald Ford alle plich
ten en verantwoordelijkheden van het
presidentschap zal moeten overnemen
als er tegen Nixon een afzettingspro
ces in de Senaat komt. Tot nu toe
heeft Nixon doeltreffend kunnen wer
ken. aldus Javits. Maar als het proces
inderdaad zou beginnen, kan niet lan
ger worden gewacht en zou Ford tot
er een uitspraak over Nixon is gedaan
waarnemend president moeten zijn,
aldus de Senator.
De Griekse actrice Melina Mercouri (bekend door de film .Nooit op Zondag)
bereidde lady Amalia Fleming (links) gisteren een ontstuimig welkom in
Athene. Ook de weduwe van de uitvinder van de penecilline keerde daar terug
na een periode van gedwongen ballingschap.
TRIPOLI. CAIRO (AP, Reuter,
UPI) De slepende ruzie tussen
Libië en Egypte dreigt snel het
stadium te bereiken van ernstige
spanningen tussen de twee lan
den, die nog kortgeleden van plan
waren samen te smelten.
De Libische regering heeft gisteren
'abolute steun' toegezegd aan de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisatie PLO,
die than in conflict is met Jordanië
en Egypte. De PLO heeft zich tegen
de Arabiche topconferentie gekeerd,
die Egypte, Syrië en Jordahië in Ra
bat willen. De PLO is er onder meer
tegen omdat koning Hoessein de Pa
lestijnse bevrijdingsorganiatie niet
alles de 'enige' vertegenwoordiger van
de Paletijnen wil erkennen. Libië
heeft tevens verklaard dat de voorge
nomen top weer een 'farce' zal zijn.
De Libische verklaring is tegelijker
tijd een nieuwe aanval op Egypte, dat
gisten op zijn beurt het Libische
bewind van kolonel Moeammar Kadaf-
LISSABON, KINSJASSA (AFP, AP) In verschillende steden van Mozam
bique hebben de Afrikanen en een deel van de blanke bevolking gezamen
lijk feest gevierd, na de toespraak van de Portugese president de Spinola
waarin hij formeel het recht op onafhankelijkheid van de Afrikaanse kolo
nies erkende.
In de stad Tete, de hoofdplaats van
het noordoostelijke district waar een
langdurige guerrilla is gevoerd, reden
Frelimo-strijders met door blanken
bestuurde vrachtauto's de stad bin
nen, waar ze door zwarte en blanke
toeschouwers wérden toegejuicht. Vol-,
gen® de plaatselijke Freiimo-comman-
dant Raimundo Dalape zou er zeer
binnenkort een Frelimo-regering in
Mozambique zijn. Hij verzekerde zijn
toehoorders van de vreedzame bedoe-
lingen van- de bevrijdingsbeweging en
riep óp tot vreedzame samenwerking
van zwart en blank. Volgens kranten
in Beira gebruikten de Frelimo-lei-
ders en Portugese officieren samen de
maaltijd.
Ook uit andere plaatsen in Mozambi
que worden soortgelijke verbroede
ringstaferelen gemeld. Op grote schaal
geven de Afrikaanse soldaten van het
Portugese leger gehoor aan de oproe
pen van het Frelimo-radiostation om
de wapens neer te leggen. Volgens
militaire zegslieden worden er geen
represailles tegen hen ondernomen.
In Namacura hebben 23 blanke vee
boeren in een telegram aan de leider
van het Frelimo, Samor Machel, om
'bescherming in de toekomst' ge
vraagd. In verscheidene streken van
Mozambique zouden er al informele
bestandsafspraken bestaan tussen Fre-
limo-eenheden en Portugese officie
ren.
Volgens Zuidafrikaanse kranteberich-
ten zal de Portugese miljonair en
groot-industrieel Jorge Jardin uit Bei-
ra bij verstek worden veroordeeld
wegens hoogverraad en terroristische
activiteit. Hij wordt ei-van beschul
digd dat hij vanuit Malawi zou opere
ren met een huurlingenleger. Hij zou
een soort onafhankelijkheid naar Rho-
dedisch model nastreven.
De rechtse 'democratische Unie van
Mozambique' die in april werd opge
richt. zegt zichzelf ontbonden te heb
ben.-Nu de macht overgaat in handen
van het Frelimo is het zinloos de
politieke werkzaamheden voort te zet
ten, aldus een verklaring van de
groep in Lorenzo Marques.
De twee belangrijkste Angolese be
vrijdingsbewegingen, het FNLA (Na
tionaal Front voor de bevrijding van
Angola) en het MPLA (Volksbewe
ging voor de bevrijding van Angola)
hebben besloten een gemeenschappe
lijk front te vormen met het ocg op
de onderhandelingen met de Portuge
se autoriteiten over de onafhankelijk
heid. Zondagavond werd dit meege
deeld in een communiqué na de con
ferentie te Boekavoe van de presiden
ten Ngouabi van Kongo. Moboetoe
van Zaire. Nyerere van Tanzania en
Kaoenda van Zambia. Het communi
qué was ondertekend door deze vier
presidenten, de FMLA-leider Holden
Roberto en MPLA-voorzitter Agostin-
ho Neto en door de secretaris-gene
raal van de organisatie van Afrikaan
se eenheid, William Eteki Mboemoea,.
De derde en kleinste bevrijdingsbewe
ging van Angola. UNITA, die al eer
der een bestandsakkoord met de Por
tugezen sloten, was niet vertegen
woordigd bij de besprekingen in Boe
kavoe.
Uit diplomatieke bronnen te Portugal
is vernomen, dat Guinee-Bissau als
eerste van de drie Portugese kolonies
onafhankelijkheid zal verkrijgen. Gui
nee-Bissau, waar de gevechten al twee
maanden geleden gestaakt werden, en
dat al door ongeveer 80 landen er
kend wordt, heeft officieel om toela
ting tot de Verenigde Naties ge
vraagd. Volgens het secretariaat van
de Verenigde Naties heeft secretaris
generaal Kurt Waldheim een op 16
juli gedateerd verzoek van de rege
ring van Guinee-Bissau ontvangen.
Dit zal als officieel document worden
gepubliceerd. De leden van de Veilig
heidsraad zullen overleg plegen cm te
beslissen wanneer het verzoek om toe
lating zal worden besproken.
Uit Portugal komen nog steeds posi
tieve reacties op de rede van De
Spinola. De communistische partij, de
socialistische partij en de democrati
sche volkspartij hebben opgeroepen
tot betogingen gisteravond in Lissa
bon. Oporto en Coimbra om steun te
betuigen aan de dekolisatiepolitiek.
Het enige afkeurende geluid kwam
van de partij voor de federalistische
Portugese beweging. Deze partij
noemde het besluit dat De Spinola
bekend maakte 'een gevaarlijk prece
dent'.
fi 'fascistisch' heeft genoemd. Deze
betiteling was afkomstig van de Egyp
tische afgevaardigde Machmoed Aboe
Wafia, die niemand minder is dan de
zwager van president Sadat. Wafia zei
een en ander in een verklaring in het
Egyptische dagblad Al Akhbar, waar
in hij reageerde op een Libische be
schuldiging dat Egypte groeperingen,
die in het grensgebied wonen, heeft
opgestookt tegen Kadaffi. Wafi
schreef: 'Ik heb Kadaffi niet aangeval
len, maar integendeel de groeperingen
verteld dat zij zowel bij Egypte als
Libië horen en dat de betrekkingen
tussen beide landen zullen voortduren
ondanks het fascistische bewind dat
thans in Libië aan de macht is'.
Wafia's scherpe reactie volgde weer op
een bomexplosie in een nachtclub in
Alexandrië, waarbij zaterdag 17 perso
nen gewond raakten en die volgens
Egyptische bladen door drie Libiërs
was veroorzaakt.
In Beiroet is gisteren gemeld dat de
Palestijnse PLO nu tracht in Moskou
steun te vinden tegen Cairo. Amman
en Damascus, die nu te zwaar onder
Amerikaanse pressie zouden staan.
PLO-ieider Jaser Arafat gaat vandaag
of morgen naar Mokou aan het hoofd
van een delegatie van acht man. De
groep zou vijf dagen overleg gaan
voeren met de Russische leiders. In
middels heeft paus Paulus VI gisteren
zijn steun betuigd aan de 'wettige
aspiraties' van de Palestijnen en spe
ciaal van diegenen die 'jarenlang on
der onmenselijke omstandigheden
hebben moeten leven'.
ISRAëL
De Israëlische leger-stafchef, generaal
Mordechai Goer, heeft gisteren ver
klaard dat Israël de mogelijkheid over
weegt van 'de eerste stap' tegen Egyp
te of Syrië indien de Arabische lan
den het vertrek van VN-troepen zou
den forceren in de bufferzones op
Golan en in de Sinaï.
Goer maakte zijn opmerkingen nadat
een Israëlische woordvoerder had ge
klaagd dat Syrië een Israëlische red
dingsoperatie had tegengewerkt van
een VN-waarnemer in Golan nadat
ccn Syrische helikopter tegen de berg
Hermon was gevlogen en neergestort.
Generaal Goer verklaarde dat de
'vraag of er aan het eind van de
zomer oorlog zal zijn'. Israël bezig
houdt. Wat zal er gebeuren als de VN
het gebied, dat zij thans bezet, onder
Arabische druk gaat verlaten? Dan zal
weer de vraag rijzen: aan wie behoort
de bufferzone? Israël, aldus Goer,
moet vastbeloten zijn 'over de mate
van het risico dat w;j bereid zijn te
nemen. Moeten wij op de volgende
stap wachten of moeten wij eerst zijn
en elf de eerste stap doen?
KOLONISATIE
In Israël is gisteren begonnen met
het weghalen van Israëli's die zich in
Sebastia bij Nabloe, op bezet Jor-
daan gebied nad genesteld om er
nederzettingen te stichten. De opera
tie tegen de joodse privé-kolonisten
wordt door generaal Goer geleid. Gis
teren deden zich geen incidenten voor
bij het verwijderen van de kolonisten,
die steun genieten van de recht se
Likoed-oppositie. De Israëlische rege
ring had zich eerder tegen particulie
re kolonisaties van bezet Arabisch
gebied uitgesproken. Besloten was
dergelijke actie tegen te gaan en
ongedaan te maken.
SALZBURG (AP. DPA, Reuter)
Een groep Westduitse schoolmeisjes
tussen de tien en veertien jaar heeft
gisteren in Oostenrijk een val van
twintig meter gemaakt. Minstens vijf
van de 24 kinderen, die de val maak
ten in een bergbeek, toen de brug
over het ravijn waarop zij stonden
inzakte, zijn gedood. Acht andere wer
den met zware verwondingen in een
ziekenhuis opgenomen. Het ongeluk
gebeurde in de Kitzlochkloof bij
Taxenbach in de provincie Salzburg.
De groep kinderen was afkomstig uit
Limburg aan de Lahn in West-Duits-
land.
Oorzaak van het instorten van de
brug is onbekend. Volgens Oostenrijk
se functionarissen worden de bruggen
in de omgeving regelmatig gecontro
leerd.
Aangenomen wordt dat het dodental
nog zal stijgen omdat nog diverse
mensen worden vermist. Enkele kin
deren die naar beneden waren gestort
en in de beek terechtkwamen hadden
zich zwemmend nog aan land kunnen
bregen.
IRA in Engeland
LONDEN (AP, Reuter, UPI) Voor
de tweede keer binnen 24 uur is
gisteren in Engeland een bom ont
dekt, die aan de IRA wordt toege
schreven. Gisteren werd een projectiel
gevonden in een sigarettenfabriek in
Bristol. Na explosie van de bom. die
in een pakje zat, brak brand uit. De
vrouw die het pakket openmaakte,
raakte gewond.
Zondagavond werd een bom in een
overjas gewikkeld gevonden in een
Londens café, waar veel Britse mili
tairen plegen te komen.
In Ulster is gisteren een protestant
doodgeschoten vanuit een voorbijrij
dende auto. Bij de Ierse grens hëeft
de IRA een Britse patrouille aange
vallen en een soldaat gewond.
Uit Belfast is vernomen dat het slecht
botert tussen de 'provisionele' en de
'officiële' vleugel van het Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA) en dat de
groeiende ruzie de stootkracht van de
IRA bezig is aan te tasten.
Italië zonder dokter
ROME (AP. DPA) Ongeveer
100.000 artsen in Italië zijn een sta
king van 48 uur begonnen, waarbij
alleen zeer dringende gevallen worden
behandeld. De dokters willen niet sa
men met verplegend personeel in een
arbeidscontract worden opgenomen.
Ook willen de artsen niet akkoord
gaan met een regeringsplan om de
reusachtige schulden van de zieken
huizen bij de ziekenfondsen te veref
fenen.
Gromiko naar Bonn
BONN (UPI) De Russische minis
ter van buitenlandse zaken Andrej
Gromiko komt in september naar
Bonn voor politieke besprekingen met
zijn Westduitse collega Hans-Dietrich
Genscher. Dit is gisteren in Bonn
meegedeeld. In oktober gaat de West
duitse bondskanselier Helmut
Schmidt een officieel bezoek aan Mos
kou brengen.
Franco is beter
MADRID (Reuter. UPI) Hel gaat
goed met Spanjes 81-jarige leider
Franco. De artsen hebben Franco ge
nezen verklaard en hem toestemming
gegeven vandaag naar huis te gaan.
Het is niet bekend of Franco de
teugels weer gaat overnemen van
troonpretendent Juan Carlos, die tij
delijk de macht van Franco in handen
heeft gekregen.
In Parijs zijn gisteren twee aanslagen
gepleegd op Spaanse toeristenbussen.
De bussen werden beschadigd en de
bom in een derde kon tijdig onscha
delijk worden gemaakt. In het week
einde zijn soortgelijke aanslagen ge
daan op andere Spaanse doelen in
Frankrijk. In een school in het Spaan
se consulaat van Toulouse werden
tien brandweerlieden en politieman
nen gewond bij een explosie. Een
andere ontploffing deed zich voor in
het station van Hendaye bij de Spaan
se grens, waar geen gewonden vielen.
Anarchisten van de 'groep van inter
nationale revolutionaire actie' hebben
gezegd de aanslagen te hebben ge
pleegd. In mei ontvoerden leden van
deze groep in Parijs de directeur van
de bank van het Spaanse Bilbao.
'ioor Nico Kussendrager
rs-BDe onzekerheid speelt de onruststokers in de kaart en ondermijnt
je toekomst viln ons land,' zei de Rhodesisohe premier Ian Smith
Jnlangs. 'Daar moet zo snel mogelijk iets aan worden gedaan en dat
fan alleen langs de weg van algemene verkiezingen.' En derhalve
an de Rhodesiërs vandaag naar de stembus.
nintjaan
w. )rak
let
onzekerheid waar Smith over
irak bestaat inderdaad. Aan de grens
Mozambique rommelt het en het
Haigimr Smith is zeer huiverig voor
zwart bewind in de Portugese
blonie. Rhodesië zou op die manier
isbibn 'wit' eiland worden in een zwarte
e evenals Botswana op dit moment
';n 'zwart' eiland is in een witte zee
1 dat is een verre van plezierige
ïdachte. Voor Rhodesië vooral ook
fadat het een binnenstaat is (niet
in zee grenst) en grotendeels afhan
ïlijk is van doorvoer via Mozambi-
C.rt ,e
jot voor de machtswisseling in Portu-
19*1 leverde dat amper problemen op
ndat dit land de resolutie van de
erenigde Naties voor een boycot te
en Rhodesië niet had erkend, maar
»dra dat wel gebeurt zou de in- en
JfnJtvoer van de voormalige Britse ko-
inie wel eens een fikse klap kunnen
rijgen.
)ood spoor
oormalige Britse kolonie, inderdaad,
jrajii 00k dat is een bron van onzeker-
jg ^eid. De besprekingen met Londen
ver een oplossing van het acht-en-
en-half jaar oude geschil over Rhode-
""'s eenzijdige onafhankelijkheid zit-
op dood spoor. Groot-Brittannië
"•e
wil dat blank en zwart in Rhodesië
het eerst ééns worden, voordat Londen
met Salisbury verder praat over de
positie van de regering Smith. Bespre
kingen tussen Ian Smith en (zwarte)
bisschop Abel Moezorewa, de leider
van de Afrikaanse Nationale Raad,
zijn echter op niets uitgelopert omdat
de Raad niet akkoord ging met het
voorstel van Smith het zeteltal van de
negers in het parlement te verhogen
van zestien tot 22. Op dit moment
heeft de volksvertegenwoordiging 66
zetels, waarvan er vijftig door blan
ken worden bezet.
De Afrikaanse Nationale Raad is in
de drie jaar van zijn bestaan uitge
groeid tot de belangrijkste stem van
de zwarte meerderheid in Rhodesië
Zij werd opgericht uit protest tegen
een Rhodesische 'oplossing' die de
toenmalige Britse minister van bui
tenlandse zaken Sir Alec Douglas-Ho
me en Ian Smith hadden klaarge
stoomd. De Nationale Raad neemt
niet deel aan de verkiezingen, omdat
zij toch een 'farce' zijn.
In Rhodesië wonen ruim vijf miljoen
negers en minder dan een kwart mil
joen blanken. Van al deze mensen
hebben er slechts 89.652 kiesrecht:
79.846 blanken, 6.938 negers en onge
veer 3000 mulatten en Aziaten.
Er is ook wel gesuggereerd dat Smith
De zwarte Rhodesische bevolking (ruim vijf miljoen tegen minder
dan een kwart miljoen blanken) heeft nooit een geheim gemaakt van
haar mening over het regime van Smith.
na de verkiezingen, als hij een nieu- ten. Aanleiding voor die suggestie is
we comfortabele meerderheid heeft, de bereidheid van Smith tot een ron
wel concessies wil doen aan de zwar- de-tafelconferentie met Alle Afrikaan
se groeperingen en zijn uitspraak dat
voor overeenkomsten met de Afrika
nen géén volksstemming nodig is
'Zwarte terroristen'
Een derde bron voor onzekerheid
voor het regime Smith vormt de
voortdurende guerrillastrijd in het
zuiden, waartegen het zich steeds
moeilijker teweer kan stellen. Deze
strijd gaat Rhodesië ook steeds meer
geld kosten. In 1973-74 is een vijfde
van de begroting bestemd voor wat
genoemd wordt de 'staatsveiligheid'.
Veel jongeren worden drie maal per
jaar opgeroepen om tegen de 'zwarte
terroristen' te vechten. Dat wordt
Smith niet in dank afgenomen, wat
verlies voor zijn Rhodesische Front
Partij kan betekenen (vooral onder
de jongeren) en winst voor de kans
rijke Rhodesische Partij van Tomothy
Gibbs, de 35-jarige zoon van de laatste
Britse gouverneur Sir Humphrey
Gibbs.
Deze partij is voor het maken van één
gecombineerde, blanke en zwarte kies
lijst. zodat 'de besten de macht zullen
hebben'. Smith heeft dat standpunt
tot nu toe alleen maar gehoond en
het een capitulatie voor de zwarten
genoemd. Gibbs, tot nu toe de enige
vertegenwoordiger van zijn partij in
het parlement, heeft op de 'opmerkin
gen van Smith smalend gereageerd,':
'Smith heeft het land gegeven wat het
't meeste nodig heeft: de kans om van
hem af te komen'
Het feit dat de jongeren ieder jaar
een paar keer kunnen worden opge
roepen, betekent niet alleen waar
schijnlijke winst voor de partij van
Gibbs maar ook het vertrek van vele
jongeren naar het buitenland.
Deze 'leegloop' is een vierde probleem
voor het regiem Smith, dat nog wordt
vergroot door het sterk teruglopen
van het aantal blanke immigranten,
waardoor niet alleen mankracht weg
blijft maar ook de 'verhouding' tussen
blank en zwart steeds 'schever' wordt.
Daarbij genomen de bevolkingsgroei
van 3,6 procent onder de zwarten die
de toename van de vergrijzende blan
ke populatie overtreft, gaan de 'kolo
nisten' zich lichtelijk bedreigd voelen.
Vanwege de demografische ontwikke
lingen (en niet omdat er zo weinig
land is zoals de regering zegt) krijgen
zwarte vrouwen nu vaak alleen een
baan als zij voorbehoedmiddelen ge
bruiken. Ook zou van regeringswege
de gezondheidszorg onder de Afrika
nen 'bewust' worden verwaarloosd.
Rhodesië probeert nu met luxueuze
reclamecampagnes weer meer immi
granten aan te trekken, ook al omdat
er weinig mensen zijn voor leidingge
vende functies, wat dan weer zou
leiden tot werkloosheid onder de
zwarten. De Afrikanen vinden echter
dat de regering moet zorgen voor
betere opleidingen zodat zij die banen
kunnen gaan innemen.
Nationaal front
Behalve de Rhodesische Front Partij
van Smith en de Rhodesische Partij
van Gibbs is een derde belangrijke
deelnemer aan de verkiezingen nog de
Centrum Partij waarvan zowel blan
ken als negers lid zijn. Leider van de
Partij, die zeven 'zwarte' zetels heeft
ui het parlement, is Pat Bashford. Hij
staat in zijn denkbeelden dicht bij
Timothy Gibbs en zou eventueel met
hem een nationaal front tegén Smith
willen vormen.
Er is echter weinig kans dat het
daartoe komt. Alle onzekerheden ver
leiden Bashford tot de uitspraak:
'Smith heeft blijkbaar tot verkiezin
gen besloten om de mensen te verras
sen. De volle klap van de gebeurtenis
sen in Mozambique heeft de mensen
hard getroffen. De minister-president
zal om een blanco volmacht vragen en
het is haast zeker dat hij die zal
krijgen ook*
