Verontrusten roepen op
tot scheiding in
gereformeerde kerken
i
ilmlidi
Kerk in de wereld
Personalia dr. r. b. Evenhuis
vandaag 75 jaar
Vandaag
Trouw
Kwartet
Vluchtelingen
in nuntiatuur
Chili
Moslimraad in
Europa
Discriminatie
vrouw in kerk
duurt voort
k<
Nieuwe boeket
"1
TROUW /KWARTET DINSDAG 30 JULI 1974
KERK /BINNENLAND
T2RO
Aanleiding: behandeling van zaak-Wiersinga in synode
UTRECHT De vereniging 'Schrift en Getuigenis'een organisatie van mensen, die verontrust zijn over
de gang van zaken binnen de gereformeerde kerken roept plaatselijke gemeentes op openlijk positie te
kiezen tegen het beleid van de gereformeerde synode. 'Weer dwalende herders van de kansel en uit het
catechisatielokaal', zegt de vereniging in een verklaring, die vandaag verschijnt in het blad Waarheid en
Eenheid.
De oproep wil dat in gemeentes waar
'geen schriftuurlijke prediking en ge
meenteleven meer is' voorlopig nood-
gemeentes gevormd worden, waarin
de ambten worden Ingesteld en de
sacramenten kunnen worden bediend.
De vereniging wil dat deze noodge-
meentes zich organiseren via een ker-
kenconfontie.
Eli-houding
Wiersinga (zoals eertijds ten aanzien
van anderen) geen maatregelen geno
men zijn, zodat deze dwalende her
der (s) ten volle zijn (hun) ambt mo
gen blijven uitoefenen.
'Het Woord van God is levend en
krachtig en scherper dan enig twee
snijdend zwaard en het dringt door, zo
diep, dat het vaneen scheidt en schift
overleggingen en gedachten des har- PerSDectl6l
ten' (Hebr. 4 12).
vormen, waarin de ambten worden
ingesteld en de sacramenten kunnen
worden bediend. Daarbij zal het nood
zakelijk zijn dat er een voorlopige
vorm komt van kontakt (via een ker-
ken-conjerentie) tussen de gemeenten
bedoeld onder punt a en de te vor
men noodgemeenten.
De reden, die de vereniging Schrift
en Getuigenis aanvoert voor de op
roep is gelegen in do scheiding tussen
wat de generale synode van de gere
formeerde kerken beweegt en uit
spreekt en die kerkleden, die niets
liever willen dan bij het woord van
God te leven en de belijdenis in de
kerk te handhaven. De aanleiding is
de behandeling van de zaak tegen de
Amsterdamse studentenpredikant dr.
H. Wiersinga door de generale syno
de, waarvan de vereniging zegt dat zij
'een Eli-houding' heeft aangenomen.
Het blad Waarheid en Eenheid kon
digt aan dat zij op 14-september in
Rotterdam en Zwolle landelijke bij
eenkomsten zal houden, waarvan het
programma nog niet bekend is. In het
blad wordt voorts aangekondigd dat
te zijner tijd een kerkenconf eren tie
zal worden bijeengeroepen om te
overleggen hoe het verder moet met
het kerkverband. De vereniging staat
voor ogen om hier en daar, naar
hervormd model 'buitengewone wijk-
gemeenten' te stichten met eigen pre
dikanten en saoramentsbediiening.
De verklaring is gericht aan alle ge
meenteleden en kerkeraden. Onder de
titel 'Bezinning oproep perspec
tief' luidt zij:
Nu het hart van het evangelie de
verzoening door onze Here Jezus
Christus (2 Cor. 5 11 21, Hebr. 3
1, 10 23) in het geding is, had de
generale synode geen Eli-houding mo
gen aannemen! (1 Sam. 2 en 3; zie
vooral 3 13).
De geconstateerde scheiding is niet
onze schuld. Wij zijn door be
zwaarschriften, publicaties en gesprek
ken met verschillende moderamina en
commissies jaren lang bezig ge
weest onze kerken en kerkelijke ver
gaderingen terug, te roepen van
dwaalwegen, maar door de slapheid
en weinig geloofskracht van velen
werden wü steeds duidelijker uitge
sloten.
Tot onze grote droefheid en ontstelte
nis heeft men ons de geref. kerken
ontroofd door ze om te turnen tot een
dialoog-kerk van modaliteiten.
De Gen. Synode is niet in staat of
bereid gebleken, door een krachtig
profetisch getuigenis dwaalleer van
onze kansels uit de college- en cate
chisatielokalen te weren
Oproep
Bezinning
De vereniging Schrift en Getuigenis
heeft zich in verschillende vergaderin
gen ernstig en diepgaand bezonnen op
de ontwikkelingen binnen de Geref.
Kerken, met name op synodaal niveau
gedurende de laatste jaren.
Op grond van deze bezinning spreekt
zij uit, dat haar steeds duidelijker is
geworden dat de Here God ons op
roept scheiding (geestelijk vooral) te
constateren tussen wat de Gen. Syno
de beweegt en uitspreekt en die kerk
leden, die niets liever willen dan bij
het Woord van God te leven en de
belijdenis in de kerk te handhaven.
Dit te meer nu ten aanzien van dr.
Daarom gaat het nu om een geloof*-
beslissing voor ambtsdragers en ge
meenteleden over de levensvraag of
deze situatie langer verdragen kan
worden.
We roepen op:
a. die Geref. Kerken, die plaatselijk
nog serieus trachten gemeente van
Jezus Christus te zijn en naar Schrift
en Belijdenis leven, openlijk positie
te kiezen tegen het beleid van de
Gen. Synode en, zoals dat duidelijk
geworden is in de besluiten ten aan
zien van Kuitert, Wiersinga e.a. en in
vele andere zaken.
Weer dwalende herders van de kan
sels en uit het catechisatielokaal!
b. de kerkeraadsleden en gemeentele
den in die Geref. Kerken, waar geen
Schriftuurlijke prediking en gemeen
schapsleven meer is of waar men niet
tot een duidelijke keuzebepaling
komt, voorlopige noodgemeenten te
UIT
VAN LEZERS
Zuid-Afrika (9)
De heer L. J. de Boer heeft een
en ander over Zuid-Afrika ge-
schreven, waaruit blijkt dat hij vol
komen onbekend is met dit land en
de toestanden aldaar. 'Communist is
een ieder die voor zijn medemens in
nood opkomt'. Dan is de hele rege-
ring van Zuid-Afrika communist, want
in de laatste jaren is op het gebied
van lonen, onderwijs, ziekenverzor
ging geweldig veel voor de Bantoes
gedaan. Let wel: door de blanke rege-
ring! In geen enkel land in Zuid-
Afrika wordt zoveel voor de Bantoes
gedaan als in Zuid-Afrika. De bewo
ners van de omliggende landen zijn
beter ingelicht dan de heer De Boer.
Vandaar dat ze met duizenden erheen
komen. Laat de heer De Boer hun
voorbeeld eens volgen.
Den Haag
dr. F. C. Domlnicus
Zuid-Afrika (slot)
Naar aanleiding van ingezonden stuk
ken van Sieling en Van der Steen in
Tr-Kw. van 24-7-74: 1. Voor een reis
naar Zuid-Afrika is een visum nodig.
Nederlanders die het niet onvoorwaar
delijk eens zijn met het racistisch
beleid van Zuid-Afrika, krijgen dit
visum niet Ook als je een zwarte
Nederlander bent, is het onmogelijk
Zuid-Afrika te bezoeken als toerist; 2.
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B V. De Christe iike Pers
Directie;
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor: NZ Voor
burgwal 280. Postbus
859, A'dam Telefoon
020 - 22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek nr
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
Het gemiddeld jaarinkomen in Kenya
bedraagt 75 dollar, het gemiddeld
jaarinkomen van Afrikanen in de re
servaten van Zuid-Afrika is 45 dollar;
3. Vanwefge de job-reservation mag
een zwarte niet een geschoolde be
trekking vervullen, ook al werkt hij
duizend keer harder dan de blanke.
Zijn loon wordt bepaald op grond van
zijn huidskleur. Hoe donkerder, hoe
minder men verdient; 4. De regering
van Zuid-Afrika stimuleert stammenon-
lusten. Overigens is Zuid-Afrika al
lang gedetribaliseerd, raaa- de rege
ring deelt toch de zwarten naar een
stam in, ingevolge de verdeel- en
heerspolitiek; 5. Door het systeem van
de gescheiden ontwikkeling is de cri
minaliteit in Zuid-Afrika bijzonder
hoog. Afrikanen hebben de meeste
kans om met de strafrechter in aanra
king te komen, omdat voor hen veel
meer wetten gemaakt zijn waarbij iets
verboden wordt dan voor andere be
volkingsgroepen in Zuid-Afrika.
Den Haag
L. J. de Boer
(Discussie gesloren, red.)
Chauffeur
In het artikeltje 'Kunstbisschop redde
Makarios het leven* (24-7-1974) staat
o.a.: de auto van de president die
van het klooster naar Nicosia reed.
en 'De auto werd door de Griekse
nationale garde aangevallen en ver
nield'. Mijn vraag: wat is er met de
chauffeur gebeurd? U schrijft daar
geen woord over. Toch is of was hij
ook een mens. Of bestuurde de kunst-
bisschop de auto?
Nijmegen
Pieter-Paul van Laake
(Naschrift: omtrent de chauffeur heb
ben dc internationale persbureaus
waaraan wij het bericht ontleenden,
ons niets gemeld.)
PTT-tarieven
De PTT verhoogt haar tarieven. Afge
zien van de vraag of het nodig is dat
dit staatsbedrijf een winst maakt van
ruim 400 miljoen gulden per jaar, wil
ik op het volgende wijzen. Staatssecre
taris dr. M. van Huiten zed dat deze
prijsverhogingen leiden tot een groter*
uitgave aan postzegels van zes gulden
per jaar gemiddeld per gezin. Maar
hij vergeet erbij te vermelden dat dd
prijsverhoging van 30 procent voor
periodieken en 15 procent voor dag
en weekbladen óók op de gezinnen
verhaald gaat worden. Veel verenigin
gen die maandbladen uitgeven zullen
door de tariefsverhogingen noodge
dwongen hun contributies moeten
verhogen en de abonnementsprijs van
tijdschriften en periodieken zal onge
twijfeld ook omhoóg moeten.
Gezien de helaas grote verdeeldheid
van de Geref. Gezindte, is het ons
steeds duidelijker geworden dat wij
zullen moeten komen tot één Refor
matorische Kerk, waarvan ieder lid
zal kunnen zijn, die in oprechtheid
begeert te leven naar de geboden van
de Here onze God. Wij zijn dankbaar,
dat er allerlei gesprekken op gang
komen (zijn gekomen) tussen de
broeders van de verschillende kerken
uit de Geref. Gezindte!
Wij verlangen naar en bidden om een
waarachtig Reformatorische Kerk die
in de ontstellende geestelijke en ethi
sche verwarring van onze tijd door
een duidelijke Evangelie verkondiging
naar de Schriften weer de weg zal
mogen wijzen op ieder terrein van
het leven, zodat er ook voor de jeugd
het perspektief is van een Kerk, die
concreet en enthousiast het Evangelie
uitdraagt in woord en daad.
Wij bidden de Heilige Geest ons te
bezielen en te leiden. Het vuur van
geloof, hoop en liefde moge weer ah
een brandende fakkel stralen in de
donkerheid. Allereerst in een weer
levende kerk en vandaaruit in Evan
gelisatie en Zending ten dienste van
de wereld.
Onze verwachting is daarbij gevestigd
op Gods trouw, op Zijn onoverwinne
lijke krachten in onze Here Jezus
Christus.
Namens 'Schrift en Getuigenis'
(gefuseerd 23 maart met 'Wadr-
heid en Eenheid) Vereniging tot
opbouw en bewaring van het
Geref. leven.
W. C. v. d~ Brink, voorz.
H. M. Feith, secr.
(von Weberstraat 40, Utrecht)
Juli 1974
Burgemeester De heer A. P. Buijs
te Zaandam is met ingang van 16
augustus benoemd tot burgemeester
van Urk. De heer Buijs, die 49 jaar is,
is sinds 1 januari raadslid van Zaan
stad. Daarvoor was hij tien jaar wet
houder van Zaandam. Hij is gerefor
meerd en lid van de ARP.
SANTIAGO (KNA) Opnieuw heb
ben politieke vluchtelingen asiel ge
zocht en gekregen op de apostolische
nuntiatuur in Santiago. 23 politieke
vluchtelingen meldden zich vorige
week bij de nuntiatuur. De secretaris
van de nuntius, Pietro Biggio, heeft
donderdag een uitvoerig onderhoud
gehad met de Chileense regering. Na
langdurige onderhandelingen kreeg
Biggio gedaan, dat de vluchtelingen
mochten worden overgebracht naar
een extra-territoriaal kamp voor poli
tieke vluchtelingen.
De Chileense priester-arbeider Santia
go Mariano Puga Conoha, zoon van de
voormalige Chileense ambassadeur in
Washington zit onder arrest, waar
schijnlijk onder de besohuldiging van
'staatsvijandaige activiteiten'. De pries
ter heeft een brief achtergelaten voor
de hulpbisschop van Santiago, mgr.
Aritzia, die verantwoordelijk is voor
de arbeiderswijk, waar de gevangen
priester woont. In de brief vraagt hij
de bisschop, dat hij in geval van
arrestatie niet de voor priesbers voor
behouden behandeling krijgt, maar
eenzelfde behandeling als gewone po
litieke gevangenen.
LONDEN De wereldmoslimliga,
het islamitisohe wereldcongres en het
permanente islam-secretariaat in Djed-
da hebben goedkeuring gehecht aan
de vorming van een islam-raad voor
Europa, die in Londen wordt geves
tigd. De raad is het hoogste coördine
rende en vertegenwoordigende islam-
orgaan in Oost- en West-Europa en
zal de islam in Europa bevorderen.
Zij zal dat onder meer doen d oor
literatuurverspreiding. Verder zal de
raad zorg dragen voor het onderwijs
aan kinderen van moslims in Europa.
door ds. J. R. Wolfensberger
AMSTERDAM Vandaag wordt dr. R. B. Evenhuis 75 jaar Van har
te onze gelukwens! Ook voor mevrouw en de kinderen. Van geboorte
is onze jarige een Groninger in hart en nieren. Maar voor heel de
hervormde kerk werd hij een man van studie, van prediking en pas
toraat.
Theologisch interesseerde hij zich
voor de kerk en het kerkelijke leven,
maar vandaar uit ook voor de hele
gemeenschap, het volk, in samenle
ving en maatschappij, in politiek en
cultuur. Gepromoveerd op de Duitse
theoloog Bengel, de uitlegger van het
Nieuwe Testament de man die zich
ook speciaal bezig hield met de 'laat
ste dingen' en daarbij in conflict
kwam met sectarische stromingen bin
nen en buiten de kerk.
Persoonlijk kwam ik met dr. Even
huis in aanraking omstreeks 1929,
toen in de hervormde kerk de bewe
gingen van kerkherste! en kerkop
bouw aan het opkomen waren. Even
huis werd <je secretatis van het Ne
derlands Hervormd verbond tot kerk-
herstel en bleek in de praktijk een
geoefend schrijver en een gewenst
spreker. Met een scherpe pen in een
heldere stijl en in een animerende
betoogtrant.
De hele ontwikkeling van de her
vormde kerk in de twintig, dertig
jaren die toen volgden, is niet te
denken zonder deze in 1929 begonnen
actie tot kerkherstel. De ogen van
onze jarige beginnen nog te glinste
ren als hij over die tijd en over die
beweging gaat vertellen. Met de Inzet
van zijn gehele persoon en zijn gaven
was hij daarin bezig.
Eigentijds
Hij diende achtereenvolgens de evan
gelisatie in Winschoten (1924) de ge
meente te Noordhorn (1928), Zaandam
oost (1931), Scheveningen (1935),
Amsterdam (1947). Prediking en pas
toraat, dat waren en zijn de pijlers
van het werk van een dominee. Even
huis heeft zich altijd nauwgezet met
de uitleg bezig gehouden en zo is hij
ook eigentijds met de toepassing zijn
gang gegaan, zo concreet mogelijk. Op
gevaar af, dat hij eens de plank zou
misslaan. Het Woord moet tot in het
hart en tot in het praktische leven-
doordringen.
Nauwgezet heeft de jubilaris ook het
pastoraat in engere zin, het thuisbe-
zoek en het ziekenbezoek naar zijn
vermogen gediend. Iedereen kan we
ten, dat onze wijkgemeenten van dien
aard zijn, in omvang en in differenti
atie, dat alleen een weloverwogen
werkverdeling van alle kerkeraadsle
den hier iets kan bereiken. Tot zijn
en onze spijt moest dr. Evenhuis
vervroegd emeritaat vragen, wegens
Dr. R. B. Eve-nhuis
toenemende doofheid. Dat was een
lichamelijk en geestelijk spannende
tijd.
Maar de jarige heeft nadien alweer
vijftien jaar gewerkt aan een beschrij
ving van het leven van de hervormde
gemeente te Amsterdam, ofjder de
titel: 'Ook dit was Amsterdam'.-Drie
kloeke delen zijn verschenen en als
de jarige zijn wens ontvangt, dan
volgen er nog twee; interessante his
toriebeschrijvingen over dc kerk der
hefvorming, eerst in de Gouden Eeuw -
(twee delen) en dan in de tweede
helft van de zeventiende eeuw het
laatste onder het motto: 'Nabloei en
inzinking'.
Met een opdracht van deel één aan
mevrouw Evenhuis, van deel twee
voor de kinderen Evenhuis en van
deel drie aan de nagedachtenis van de
overleden hoogleraren Kooiman en
Smitskamp. Naast deze historische
studiën is onze jarige nog steeds in
staat, in de dienst van het Woord
vóór te gaan. Verleden zondag in dé
Bethelkerk en aanstaande zondag 4
augustus 10.30 uur in dé Westerkerk.
Wij wensen hem toe de voortgang en
voltooiing van zijn historisch-theologi-
sche arbeid en nog jaren dienst in de
prediking van het evangelie.
WAAR WIJ OP UIT ZIJN
Niemand zal kunnen ontkennen
wij allemaal ergens op uit zijn
uitdrukking is hierom zo sprei
omdat er een soort beweging in
Je ziet iemand, lichtelijk gebogei
voor zich uit spiedend omgaan. H
ergens op uit. Soms kunnen dat
bije dingen zijn. Een bepaalde vi
meiwoede kan een mens gehee
beslag nemen en al zijn gedac
vervullen. Hij is uit op.postze
boeken, prenten, munten, vroui
mannen, sensatie, geld, alleen i
dom geld (het minste van alles
tot nu toe opgenoemd Is, hoe beg
ook). Een mens kan ook uit zijn
iets dat hem opgedrongen is.
heeft honger en nog maar één b
vervult al z'n voorstellingen:
brood, leven. Of hij moet vluc
voer geweld dat hem op de hielen
hij is uit op veiligheid, ergens
plek om rustig zichzelf te zijn,
Zoon des mensen had nieits waar
het hoofd neer kon leggen. Dat
iets. Eén van Jacques Rigauts ged
ten luidt: 'Ik ben een mens die e
uit is om niet te sterven'. Wan
wij de grens van onze mogelijkhi
bereikt hebben zijn wij mensen
neigd andere mogelijkheden aai
boren, b.v. in het gebed. Er mo
nog verlengingen mogelijk zijn
wat onze handen aankunnen en
voeten kunnen bereiken. En wij
beren ons daarvan te voorzien in
gebed. De Duitse exegeet Schla
noemt dat 'das Allgewalt' van
begeerten. In de eerste beden van
Onze vader hoort hij een correcth
die begeerten. God is er nook nog
is een Naam, een Wil, een Rijk,
-. voerrang hebben. Die de verstikke
overmacht van onze begeerten te
ven- gaan. Die ons kunnen bevrlj
van het alleen maar uit zijn o
niet te sterveru. Er is een Naam,
voor deze werkelijkheid staat om
geroepen te worden. Er is een 1
waarheen alles Wïrdeert,-£rTS een
die volvoerd moet dórden wil
bestaan ooit zin hebbeiKjJsp
om in stilte te ovenvegen„-m han
te nemen en heen en weeritè'V'-
len: waar ben ik op uit? Kfl
door Aldert Schipper
Kosmos en Oekumene wijdt een
dubbelnummer aan de plaats van
de vrouw in de kerk. Daaruit dit
citaat van drs. Maria de Groot,
predikante van de Kloosterkerk
in Den Haag:
Intussen duurt de openlijke en ver
borgen diskrimlnatie van de vróuw
voort en veel strijd om gelijke rech
ten is er in de kerken niet te bespeu-
ren. Dat zal wel komen doordat de
diskriminatie van de vrouw in de
ruimte van de kerk theologisch gefun
deerd is. Wij zijn als vrouwen voor
Gods aangezicht zo lang op onze
plaats gezet, dat degenen die zich er
nog thuis voelen het wel haast als
heiligschennis moeten ervaren om
mee ruimte voor zichzelf te verove
ren. Zelf zie ik ook weinig heil in een
kerkelijke emancipatiebeweging van
de vrouw. Laten we ons maar Tn de
samenleving opstellen als bevrijde
mensen; daaraan hebben we onze han
den vol. Door dat te doen helpen we
mee aan de emancipatie van de ge
meente van Christus in de wereld var
vandaag.
Verborgen diskriminatie: de vrouwen
die moeten uitblinken om een funktie
te bekleden die een leger van middel
matige mannen voor haar heeft ver
vuld. De vooroordelen jegens haar
ongehuwde staat, ook als ze die zelf
heeft gekozen om meer beschikbaar te
zijn. Het verwachtingspatroon ten
aanzien van haar, dat ze de rol van
hem zal spelen en het nalaten van de
moeite om als gemeente zo kreatief tc
worden dat ze als vrouw in het ambt
kan staan. De manipulatie van de
vrouw begint als de openlijke diskri
minatie is opgeheven. Ze wordt ge
duwd in de rol van de man, of in de
rol van de vrouw tegenover de man.
Samen met hem en aan hem gelijk
waardig een nieuwe rolverdeling zoe
ken wordt 'zelfs bij de gratie Gods
niet mogelijk gemaakt. Vormt zij
daarvoor toch weer te veel een be
dreiging voor de man die als éénoog
in het land van de blinden koning
was?
Ach nee, de hemel zal niet op aarde
komen als de vrouwen eens wat meer
konden regeren, in plaats van altijd
in de dienstverlenende rol te worden
gestopt Wel zal bijvoorbeeld het pro
fiel van de kerk veranderen als zij er
bij zou komen ais gelijkwaardige. Het
gezicht van de kerk zou verande-en,
en haar opstelling en haar tred in de
tijd. Anders zou het worden! Ook
beter? In die zin beter, dat de meer
derheid van de kerkelijke gemeen
schap verlossing zou ervaren die haar
eeuwen lang is aangezegd. Ze zou het
ervaren in ontspanning en zelfver
trouwen, in ontwikkeling en levens
kracht. Ze zou verlost worden van de
sterotiepen die haar vertekenen. Ze
zou groeien van de troost naar de
gerechtigheid en een bron van inspi-
NED. HERVORMDE KERK
Bedankt voor Katwijk aan Zee: M
v.d. Akker te Stellendam.
GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Gouda: A. Win!
Veenendaal.
BAPT. GEMEENTE
Breoepen te Amsterdam Noord erij
Harlingen: P. Jager te Nieuw We
dinge die voor beide beroepen
dankte.
et i
a 4
Een willekeurige plaat van de wereldraad van kerke n toont, dat ook deze overwegend een mannelijke
aangelegenheid is. (Op deze foto uit 1973 van links naar rechts patriarch German, Potter, Blake en Tho
mas).
Den Haag
ratie kunnen zijn in de samenleving,
die ook van lief-dadigheid wil raken
A. Fraantje tot rechtschapenheid.
Anders is de opvatting van ds. Douwe
van Dijk in de (vrijgemaakt) Gerefor
meerde Kerkbode voor Groningen.
Friesland en Drenthe.
'Ik geloof, dat in de meeste gevallen,
waarin het huwelijk verkeerd loopt,
dit zijn oorzaak hierin heeft, dat de
man tekort schiet in liefde, of dat de
vrouw de belofte van onderdanigheid
aan haar man niet nakomt. Dat is een
ding waar heel vaak grapjes over
worden gemaakt. Schertsenderwijs
wordt dan gezegd: 'Daar heeft de
vrouw de broek aan', of: 'De man tit
onder de pantoffel'; en dan wordt er
gelachen. Dat is niet goed. Het geldt
hier een ernstige zaak, waar de
Schrift met nadruk op wijst, als op
een eis der Heeren.
Onderdanig zijn, gehoorzaam zijn, be
tekent, dat de vrouw inderdaad, als
het er op aankomt, de man erkent als
'Hoofd van het gezin'. In alle gewich
tige dingen, waarin een beslissing zal
moeten worden genomen, heeft de
vrouw zich ten slotte te buigen voor
de wil van haar man. Natuurlijk zal
de man zijn wil niet mogen doorzet
ten zonder overleg met zijn vrouw.
Samen zullen zij de dingen moeten
bespreken en trachten tot éénheid
van inzicht te komen. Maar als dat
niet gelukt, zal aan het eind de wil
van de man de doorslag moeten ge
ven. Dat zal de vrouw hebben te
aanvaarden. Ik noem maar enkele
voorbeelden. Als het gaat over do
plaats, waar men zal wonen, over de
opvoeding van de kinderen, over de
Kerk, waar men zich bij zal voegen,
over gebed en Schriftlezing in het
gezinsleven, over de vrienden, met
wie men zal omgaan, ook over zaken
in de huishouding, die grote uitgaven
vragen; in één woord over alle zaken,
die het karakter, de richting van het
gezinsleven bepalen is het laatste
woord aan de man; bij is, als hoofd
van het gezin daarvoor verantwoor
ding schuldig aan de Heere.
Hulpkrachten
Dr. J. M. R. Diermanse heeft er
bezwaar tegen, dat gemeenten die te
klein geworden zijn om een eigen
predikant te hebben, in plaats van
samen een dominee te beroepen, lie
ver een 'hulpkracht' nemen. (In het
laatste jaarboek van de gereformeerde
kerken telden we er al 24, waarvan 16
in Friesland en Groningen.) In de
(gereformeerde) Friese Kerkbode
schrijft dr. Diermanse:
Op de kansel zal deze 'hulpkracht' die
onvoldoende theologisch is geschoold
zijn kracht zoeken in stichtelijke alge
meenheden, kreten naar het hart van
Jeruzalem en eerbetuigingen aan alle
vormen van verontrusting. Hij zal
niet in staat blijken wekelijk té pre
ken uit de diepte van de ganse
Schrift. Dc prediking verschraalt, ver
armt dientengevolge op een wanhopi
ge wijze. Gods Woord verkondigen in
deze tijd is wat anders dan een 'stich
telijk woord' spreken, waarbij dan
waarschijnlijk steeds dezelfde snaar
getokkeld wordt. De 'breedte, lengte,
hoogte en diepte' van Efeze 3:19 zul
len hier ontbreken. Ik zeg dit niet
vanuit denkbeeldige grote hoogte
neerkijkend, maar juist omdat ik zelf
wekelijks de last van de prediking
heb te torsten, waarvoor naar mijn
overtuiging een diepe en zo ruim
mogedijke theologische vorming on
ontbeerlijk is. Beseffen wij anders
wel wat wij eigenlijk aan het doen
zijn op de kansel en in b.v. het
catechisatielokaal alsmede in een wer
kelijk gericht, echt pastoraal gesprek?
Vuurproef
De onafhankelijkheid van Suriname
kan een vuurproef worden voor de
zending, schrijft Joh. van der Veer in
De Sunname-zendlng (van de evange
lische broedergemeente):
Vergeet het Nederlandse volk Surina
me als het eenmaal zelfstandig is of
blijft het een broederlijke verbonden
heid tonen? Verdwijnt Suriname uit
het vizier en wijkt meteen ook de
liefde voor land en volk? Of blijft het
Nederlandse volk de kerk en de zen
ding in Suriname trouw, zoals ouders
hun kind, dat volwassen is geworden
en uit huis gaat, trouw blijven? Ne
derland zou de vuurproef niet door
staan wanneer dit laa ste niet het
geval zou zijn. Juist nu heeft de kerk
in Suriname, die voor een zware taak
staat, de band met de christenen in
Nederland meer dan nodig, een broe
derband. die over politieke grenzen
heen reikt, steun verleent en moed
geeft. En dan zal men zien, dat met
de groei van Suriname tot zelfstandig
heid ook de kerk impulsen krijgt om
waar te maken wat zij vil zijn: zelf
standig en volwassen. Niet eenzaam,
omdat zij niet alleen wordt gela
ten...
Maatstaf, juli 1974: De Arbeidi
7,50. Het mooiste in dit ni
dat ails altijd volstaat miek"vërh:
•gedichten en (zeer matige) liten
journalistiek, zijn de^, korte verb
van de Braziliaan 'Dalton Trevi
Venhalen over dronkenschap,
trouw, doodr. eten en het uiterlijk i
(vaak erg dikke) mensen: kortom i
les wat het leven voor sommige mi
sen aan narigheid in petto heeft.
verhalen van Trevisan zijn niet
kend in ons land, binnenkort
bij Meulenhoff die erg veel doet
Zuidamerikaanse lietratuur, een
halenbundel uit.
Dc Nederlandse ministers van Buil
landse Zaken 1813-1900,
Jurriaanse. Mejuffrouw
heeft indertijd als archivaris
ministerie van Buitenlandse
een portrettengalerij van
samengesteld. Uitg. Leopold, D
Haag. 459 blz - 32.50.
Genotzucht, de hersenen als lust-
onlustcentra, door H. J. Campb
Uitg. Gottmer, Haarlem, 226 bl
ƒ17,50.
Kleine ethiek van de inkomensver
ling, door prof. dr. P. J. Rose
Abbing. Dit boek bevat een verko
weergave van de uitgebreide 'Eth
van de inkomensverdeling', waar
prof. J. Tinbergen een voorwoi
schreef. Uitg. Kluwer, Deventer,
blz - ƒ24.50.
1000 calorlcënboek, lekker eten
toah vermageren, door B. Buur]
Uitg. Luitingh, Laren 120 blz
ƒ18,90.
Dc Chinese revolutie, door L. Mitc
son. In dit boek, in de eerste pla
bedoeld voor jongeren, beschrijft L
Mitchison dc culturele revolutie
het huidige bewind vanuit de histc
sche achtergrond, zoals de ineenst
ting van het keizerrijk, het ontsta
van de republiek en de factoren i
hebben geleid tot de overwinning
de communisten in 1949. Uitg. L
pold. Den Haag. 121 blz - 16.90.
De ruige Biesbosch door C. Baardml
e.a. 3e druk. Uite. Voorhoeve, D
Haag. 102 blz tekst en vele foto
Prijs ƒ37.90.
In de Salamander-reeks van u'
geverij Querido zijn de volgenj
deeltjes verschenen: Kinderland, A.!
d. Leeuw (7e druk 189 blz); B
kwijlen van de duivel, door J. Cori
zar (2e druk; 190 blz); Strafhok,
Vianen (2c druk; 219 blz); Het
boek van Malte Lourlds Brigge, di
R. M. Rilke (4e druk; 188 blz);
vege lijf, E. Caldwell (2e druk;
blz) Een gast In uw huis, door
Corsari (4e druk; 189 blz) en Lee
wen hongeren in Napels, door J. B
bricius (6e druk; 177 blz.). Prijs p
deel ƒ4.25.
Modellen voor radikale demokratil
ring, door R. Schwendter. Uitg. Bod
te Meppel in de serie strategie I
teorie en praktijk. Uitg. Nelissfl
Bloemen daal; 136 blz - 12.90,
