Skütsjesilen ook buiten
Heitelan ruime aandacht
Tien vingers
Vrouw slingert uit
auto en verdrinkt
Publiek is niet louter Fries meer
Lijk gevonden
Voorbeeldige
samenwerking
Even
puzzelen
Paul Brand
Chirurg in India
STE? „rg.iHSThikte'hhem HARUNGEN De 72-jarige barones Hardinxsma toe Slooten uit
Doden bij instortei T
TROUW KVAiRTfTT MAiALNDAG 22 JULI 1974
BIN'NENLANiD/RADIO-TV T4/fW/
Friesland (cn niet alleen deze provincie) is weer in de ban van het traditionele skütsjesilen. Op deze
foto de skütsjes op het Pikmeer bij Grouw.
door Haro Hielkema
Friesland's 'eigenaardigheden' krijgen steeds meer bekendheid. Bij de Berenhurger, de Sükerbóle en
de Elfstedentocht is dat al enige tijd een feit. Een andere ingrediënt in het Friese leven trekt nu ook
buiten het Heitelan, dat zich soms autonoom waant en waar in elk geval Grote Pier en volgens som
mige semi-theologen ook zelfs Adam vandaan komt, ruime belangstelling. Skütsjesilen, de wedstrij
denreeks van voormalige vrachtschepen die met enorme lappen zeil elkaar op de Friese vaarten en
meren bestrijden.
Er is lange tijd smalend over het
Skütsjesilen gesproken: weer zo'n
toonbeeld van de Friese indtiteit.
Toeschouwers bij de zeilwedstrijden
in Grouw, de Veenhoop bij Drachten
of op de Langweerder Wielen waren
verreweg alleen Friezen; de Hollan
ders lazen in hun kranten rauwelijks
iets over wat 'schuitjezeilen' werd
genoemd, terwijl een dagblad als de
Leeuwarder Courant een hele pagina
aan hot gebeuren besteedde, door
spekt met Friese citaten en woorden.
Skütsjesilen heeft echter meer erken
ning gekregen. Het publiek is niet
louter Fries meer. De deskundige en
ondeskundige opmerkingen aan de
boorden van de meron komen nu ook
uit monden met een andere tongval.
Zelfs een Limburgs accent klonk za
terdag bij de wedstrijden op de Flues-
sen, het langste meer van de provin
cie.
Het zal echter onjuist zijn. het speci
fiek Friese wedstrijdzeilen met
vrachtschepen te betitelen als folklo
re. onderdeel van een cultuur die zich
beperkt tot dit landsdeel. Skütsjesilen
is geen varend museum, dat elk jaar
in de maand juli door Friesland
trekt, dat een show opvoert, waar
alleen de afloop steeds kan wisselen.
Het is meer een soort circus gewor
den dat in de verte lijkt op zesdaagse
tournooien, zoals Peter Post die
pleegt te organiseren, hoewel het
wedstrijdelement gelukkig nog ruim
de boventoon voert.
Zwaar werk
Natuurlijk, ook dit jaar weer is de
taak van de Sintrale Kommisje Sküsje-
silen (SKS) primair er op gericht de
veertien tjalken te laten strijden om
de jaarlijkse titel. De weersomstandig
heden, de daardoor vaak wilde wate
ren, de soms grillige landtongen
dwingen de schippers met hun be
manning tot zware arbeid. Niet alleen
moeten de tjalken, variërend in ge
wicht van twintig tot zestig ton. enke
le keren een parkoers varen, slechts
de snelste telt ook in deze tak van
sport.
Hoe weinig reputaties van schippers
en schepen zeggen, bleek ook zaterdag
weer eens in Elahuizen, een plaatsje
op de oostelijke oever van de Flues-
sen. Vraag een leek naar de naam van
een skütsje-schipper van 'It Doarp
Grou' zeilt al vijfenveertig jaar op
een skütsje-schipper en hij zal in ne
gen van de tien gevallen Ulbe Zwage
noemen, zevenzestig jaar en nestor
van de veertien schippers, De Grouw-
ster schipper van 'It Doarp Grou' zeilt
al vijfenveertig jaar op een skütsje en
werd elf keer aan het helmhout van
zijn schip kampioen. Ulbe Zwaga
staat langzamerhand symbolisch voor
het skütsjesilen. De toeschouwer die
echter dacht dat deze oude rot die na
één ronde al een comfortabele voor
sprong leek te hebben, daardoor ook
automatisch eerste zou worden, kwam
bedrogen uit.
De routine van Zwaga ten spijt ver
keek hij zich op de veranderende
wind en na vier ronden was het
Heerenveense skütsje onder aanvoe
ring van Tjitte Brouwer ruim win
naar. Volgens kenners niet zo vreemd,
want het lange schip geniet het mees
te voordeel als er een harde wind
staat.
Kennersschare
Het zal duidelijk zijn dat inmiddels
ook de Hollandse toeschouwer een
beetje tot die kennersschare behoort.
De typische eigenschappen van elk
skütsje zijn ook hem ter ore gekomen,
hetgeen onder meer tot uitdrukking
komt als Siete Meeter met zijn schip
uit Bolsward met erg veel stuntwerk
een boei rondt. Een toeschouwer: 'Hij
neemt vaak zoveel risico'.
De 'buitenlandse' aanwezigheid bij
het zeilspektakel mag aan het skütsje
silen dan geen afbreuk doen, de in
vloed van de reclame doet dat zeker
wel. Waren de volgboten (de schepen
waar veel skütsje-schippers op wo
nen) altijd alleen bepalend voor de
sfeer rondom de wedstrijdarena,
steeds meer amfibievoertuigen van si-
garettenfabrikanten krioelen over de
Friese meren en trachten de van
sport en gezonde wind genietende
graszitters hun merk aan te smeren.
Praktisch elke dag wemelt de lucht
boven het wedstrijdterrein van de
vliegtuigjes met indrukwekkende
spreuken. Een moeilijke zaak voor de
SKS, die via de zogenaamde 'wimpel-
pot' van de reclamevoerende bedrij
ven wel wat inkomsten vangt.
In de kringen van de skütsjesilers
staat men nogal sceptisch tegenover
deze ontwikkeling. In Friesland geldt
de strijd der vrachtschepen als een
folkloristisch festijn, waar de buiten-
SMIDJE VERHOLEN
staander geen invloed op mag hebben,
hoewel een enkele schipper wel eens
geprobeerd heeft dankzij een sponsor
wat meer geld in het laadje te krijgen
om de hoge bedragen voor het onder-,
houd van zijn schip te kunnen beta
len.
Reclamewereld
Ook de commissies die in de verschil
lende plaatsen de wedstrijden organi
seren, worden bestormd door de recla-
mewereild. Het bestuur van de SKS
bij monde van de heer Brinkma:
'Tegen de schippers kunnen wij nog
wel optreden, maar niet tegen die
bedrijven die wel winst willen halen
uit het skütsjesilen, maar daarvoor
geen bedrag in de wimpelpot storten.
Op sommige plaatsen gaat het echt te
ver'.
De Vereniging \an Schippers en Be
manningsleden staat al even huiverig
tegenover de geldbuidels der indus
trieën. Een van de bestuursleden, Be-
reqd Hof, is zelfs van mening dat de
intrede van de" reclame aanleiding zal
geven tot de achteruitgang van het
skütsjesilen. 'Het wordt dan een spel
letje, dat die commissie die het meest
betaalt, de beste bemanning koopt,
omdat die natuurlijk ook betaald
moet worden'.
En dat zou juist in deze geweldige
sportieve show een enorme verande
ring aanbrengen. De schippers, die
niet op zondag varen, mogen elkaar
op het water voor alles wat mooi en
lelijk is uitmaken, in de avonduren
drinken zij met elkaar weer even
vrolijk hun Berenburger. Want ook
dat hoort er bij, net zo goed als de
protestvlaggen als de skütsjes elkaar
bijna overvaren, de schippers die
overboord vallen en de toeters die de
overwinnaar van de race luid begroe
ten.
HAAMSTEDE In het water van de
Oostcrschelde bij Haamstede is zater
dag het lijk van een man gevonden.
Een voorlopige sectie heeft uitgewe
zen dat de ongeveer 20 jaar oude man
zeker zes weken in het water heeft
gelegen. Doodsoorzaak en identiteit
zijn nog niet vastgesteld
Dankzij een voorbeeldige samen
werking van Brandpunt en Achter het
nieuws konden de kijkers zaterdag
avond in één programma, dus zonder
heen en weer te schakelen, zich laten
informeren omtrent de toestand op
Cyprus. Zondagavond echter was deze
service aan de klanten blijkbaar niet
mogelijk of niet gewenst, want AVRO
en NOS trokken gescheiden aan de bel
voor achtergrondinformatie. Maar dat
betekende wel, dat op beide netten
niets meer klopte van de aangekondig
de programma volgorde. Met het ge
volg dat menigeen op het verkeerde
moment zijn toestel zal hebben inge
schakeld en midden in een programma
is gekomen.
Ik heb onmiddellijk de voelhorens
uitgestoken over het hoe en waarom
over deze ietwat vreemde gang van
zaken te vernemen. Zeer snel kreeg ik
zowel van de AVRO als van NOS zijde
een visie te horen. Zelfs de heer
Enklaar, grote baas van de televisie
programma's van de NOS. had in zijn
vakantieverblijf alle tijd voor mij om
de principiële en de feitelijke
aspekten uit
te leggen. De kijker zal met een uit
gebreid verslag van deze telefonades
niet gediend zijn. Want het fijne komt
men toch niet te weten.
Volgens Klaas Jan Hindriks was er
de afspraak gemaakt, dat de omroepen
de oorlogverslaggeving voor hun reke
ning zouden nemen en dat hij in
Panoramiek do politiek-strategische
aspekten zou belichten. De AVRO
heeft me laten weten de NOS te
hebben aangeboden samen te werken
en beeldmateriaal beschikbaar heeft
willen stellen.
De lezing van Carel Enklaar komt
hier op neer: als er sprake moet zijn
van samenwerking, dan dient dat
te geschieden binnen het NOS-
programma. Want daar is de NOS
voor. Hij vindt het samenspel
van omroepen overigens maar zo-zo,
omdat volgens de wetgeving de
kleurverschillen goed behoren uit te
komen, en je met samenwerking naar
neutraal vaarwater koerst.
Dat ben ik niet met hem eens. Ik
heb al eerder geschreven, dat na het
in combinatie uitzenden van feitelijk
nieuws, er nog altijd ruimte genoeg
overblijft voor de levens-
beschouwelijke inbreng van de
omroepcomponenten.
Er zal zaterdag door veel kijkers zijn
genoten van de door de KRO
uitgezonden opvoering van
Léhars 'Der Zarewitsch'. Muzikaal
viel er wel het een en ander te
heieven. Over 'De.21ste juli' in het
V ARA-programma heb ik reeds
zaterdag mijn mening gegeven.
Bij de reportage van het Wereld
muziekconcours leek de AVRO-regis-
seur meer belangstelling te hebben
gehad voor het show-element, dan voor
de bands met de beste muzikale kwa
liteiten. 'De eenzame jager' was over
laden met sadistische elementen. Als
filmwerk en in het verduidelijken van
personages en toestanden, ramelde deze
Duitse TV produktie niet zo'n klein
beetje.
Door het inlassen van extra uitzen
dingen is de tweede aflevering van
'De mens in wording' voor mij de
mist in gegaan.
Ik vermoed dat ook veel oudere kijkers
door dit plotseling opschuiven het
te laai hebben gevonden om Jacob
Bronowski te volgen.
TON HYDRA.
78. Dat was nu net waar smidje
Verholen geduldig op had staan wach
ten. Hij had wel begrepen, dat de
hertog op een gegeven moment zou
verlangen naar de kalmerendë en ver
kwikkende invloed van een verse kop
koffie. Nu, deze koffie met verdovings
pilletjes was wel bijzonder kalme
rend. Als men er wat van had ge
bruikt, dan zou men urenlang in
een vaste slaap gedompeld worden.
maar ja, déér wist de hertog nog
niets van. Dat zou hij echter wel
bemerkan. want de oplettende lezer
kan zich nu verkneukelen van pret,
als hij ziet hoe het angstige kopje van
Asmar om de hoek verscheen. Ener
zijds keek de kleine schurk vol ontzag
naar de spookbijl, die nog steeds in
de deurpost stak, anderzijds trachtte
FERDINAND
hij met zoekende en trillende handjes
het dienblad met de koffiepot beet te
krijgen, zonder zich daarbij al te veel
bloot te geven aan mogelijke boze
aanvallen van het spook Diederic.
'Jonge, jonge, het <s eigenlijk zielig
om te zien', gniffelde de smid. 'De
doodsangst druipt er om zo te zeggen
af'. Toch bleef hij nog een poosje
rustig staan, want nu moest het twee
tal binnenskamers de gelegenheid
krijgen koffie te drinken. Hij hoorde
het gerinkel van aaidewerk en het
geroezemoes van opgewonden stem
men. Doch langzamerhend ging dat
geroezemoes over in een klagend ge
steun en nog enkele tellen later hoor
de hij een doffe slagzo'n slag, die
je hoort als een lichaam tegen de
I
(lijk!
wa;
grond valt. Toen werd alles stil.
'Ziezolachte de smid vrolja
'We hebben de heren waar wets
hebben moeten. En nou moestm
maar eens gaan kijken hoe ze
maken. Maar eerst dat harnas
want het is warempel geen lollér
om met die ijzerwinkel om je lichap'
te blijven lopen'. Hij ontdeed
van het harnas en stapte af. Alf
eerst trok hij natuurlijk de bijl
de deurpost, hetgeen beslist
moeite kostte, want hij had
gegoond. Vervolgens trad hij de
mer binnen en daar trof zijn oog
vrolijk schouwspel. De hertog lagf
zwijmd op zijn bed en in een
minder vreemde houding lag de L
ne vAsmar op de vloer naast een lip v
omgevallen koffiepot. rerlc
Tros-directeur Landré:
'Van Doorn was
bevooroordeeld'
HILVERSUM Volgens Tros-direc-
teur Landré is uit de behandeling van
de aanvraag van de Tros om A-om
roep te worden, gebleken dat minister
Van Doorn van CRM bevooroordeeld
was tegenover deze omroep. De heer
Landré verklaarde dit zaterdag in 'Ac-
tua', de radio-actualiteitenrubriek van
deze omroep.
'Uit het gebeuren krijg ik toch wel de
indruk, dat minister Van Doorn als
oud-voorzitter van de KRO wel veel
pijn heeft gehad om deze beslissing te
moeten nemen. Ik kan dat nog wel
begrijpen ook. Als je leden verliest,
dan is dat nooit plezierig en dat gun
ik ook niemand. Dat betekent natuur
lijk niet, dat je je kunt gaan beroe
pen op zaken die gewoon onwaar
zijn', aldus de Tros-directeur.
TV-vandaag
NEDERLAND 1
NOS
18.45 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
AVRO
19.05 AVRO's Super King
Size Toppop
NOS
2000 Journaal
AVRO
20.21 Alle Hens
21.15 Televizier
Magazine
2205 Helen, vrouw van
deze tijd
NOS
2255 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Fabeltjeskrant
1855 Journaal
NCRV
19.05 Black Beautij
1930 Geheimzinnige leven
onder water
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.21 Zo vader, zo zoon
2045 Doc Elliot
2135 Yt'hudi Menuhin
speelt Haijdn
22.00 Falasha
NOS
22.25 Journaal
BELGIE NEDERLANDS
18.55 Fabeltjeskr. 19.00 Verkeerstlp. 19.05
Tekenfilm. 19.12 Sportdok. 19.38 Med. en
wceroverz. 19.45 Journaal. 20.15 Grote va
kantie. 21.45 Boekbespr. 22.20 Journaal.
DUITSLAND I
10.00 Journaal. 10.05 Rei:
Star lm Nest. 11.40 Ballet.
12.40 Persoverz. 12.50-13 20 Buitenl. rep
16.15 Journaal. 16 20 Progr. voor oudere
kijker». 17.05 Klnderprogr. 17.55-18.00 Jour
naal.
(Reg. progr.: NDR; 18.00 TVserle. 18 30
Akt. 18.45 Zandmann. 18.55 Sportprogr. 19.26
Vorv. TV-serle. 19.59 Progr.overz. WDR:
ISOfl Nws uit Noordr.-Westf. 18.05 Klnder
progr. 18.15 Betty und Alexander. 18.40 Akt.
19.20 Betty und Alexander. 19.48 Intermez
zo.) 20.00 Journaal en weerber. 20.15 Rep..
Speciaal
MAANDAG 22 JULI
O De NCRV brengt een reportage
over de Falasha, dc 'zwarte joden' die
in Ethiopië een vrijwel verborgen be-
staan leiden.
Ned. 2 22.00
Dc laatste aflevering van de nog
al uiteenlopend gewaardeerde serie
'Helen, een vrouw van deze tijd' volgt
op Avro's Televizier Magazine.
Ned. 1 21.15
Wilfrid Feldhütter en Helmut
Rost zijn op zoek gegaan naar wat
nog bestaat of aan het herleven is op
liet gebied van ridderlijke idealen.
Duitsl 2 19.30
Door zijn persoonlijkheid en le
vensvisie weet Gabriel Smit veel men
sen te boeien. De NCRV herhaalt
terecht zijn gesprek met Wim Rama
ker, dat 1 april werd uitgezonden.
HUv. 2 19.30
Bachs 'Die Kunst der Fuge' in
de volgorde en nieuwe instrumentatie
van Helmut Winschermann is onder
diens leiding uitgevoerd door liet Am
sterdams Kamerorkest. De NCRV
maakte er een opnanje van.
Hilv. 2 20.15
Van 'Grote Duitsers: Karl Marx',
een biografie door Arthur Muller,
zendt de SDR vanavond het eerste
deel uit.
Duitsl 1 21.45
data, beelden en achtergr. 21.00 Muz. progr.
21.45 Grote Duitsers. Marx. 22.50 Zwel Tage
ftirs Leben. 23.40 Journaal.
DUITSLAND II
17.00 Journaal. 17.10 Jerome en Isabella.
17.35 Akt. en muz.
18.25 Tekenfilmserie. 19.00 Journaal. 19.30
Ridderspelen. 20 15 Opvoedk. progr. 21.00
Journaal. 21.15 Barfuss dureb die Holle.
22.35 Journaal.
DUITSLAND III WDR
18.30 Sesamstrasse. 19 00 Zandmann. 19.05
Amusem.progr. voor Italiaanse werkn. 19.15
Prisma v.h. westen. 19.45 Nws uit Noordr.-
Westf. 19.55 Komm. 20.00 Journaal en weer-
her. 20.15 Wetensch. progr. 20.45 Relsversl.
21.00 Dok. film. 21.45 Akt. 22.05-22.25 Zahn-
arzt.
iric
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
(S) Spitsuur. (VPRO: 7.54 Deze dag.
Nws. 8.11 Dingen v.d. dag.) 9.15 (S)
strijkork. 935 Waterst 9.40 (S> Muz.
luisteraars. 11.00 Nws 11.03 (S) Hedj
kamermuz. NOS: 12.00 Den Haag deze w
VPRO: 12.15 VPRO-Maandag. tussen-de-ijt,
dag-magazine. 13.00 Nws. 13.11 Vandaag[J
morgen dat. 13.20 (S) VPRO-Maandag-qeer(
14.45 (S) Reg. zaken. 15.10 (S) Y
orgelmuz. 15 35 (S> Biels en Co. 16.00
16.03 Radiojournaal. 16.05 Hits v. d.
16.30 (S) Mlkadoo-uit de tent gelokt
Rep. Skutsjesile. OverheldsvoorL: 17.40 Öeni
tie nu. NOS: 17.55 Med.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 RadiojouriJKie
18.21 (S) Jazz-Spectrum. NOS: 19.00,..,
Wereldmii7 eonc. Kerkrade. 20.00 (S)
spraak. 21.50 Rep. 22.15 Voor blindenjg
slechtzienden 22.25 Uilz v.d. Bond zoi.
Naam NOS: 22.30 Nws. AVRO. 2240 Rhn
journaal. NOS: 22.50 (S) Hobbyscoop.
(S) NOS-Jazz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II '1'^
NCRV. 7.00 Nws. 7.02 Levende woord, pc
<S> Preludium. 7.30 Nws. 7.41 (S) Uien r
nu. 755 Aangestipt 8.00 Te Deum laudarf
8.24 Op de man af. 8.30 Nws. 8.36 Gj
v.d. huisvr. 8.45 (S) Omr.ork.: klass.
9.30 (S) Plein Publ. 10.30 Nws. 10.45
kleuters. 11.00 In 't zilver. 11.55 Med.
(S) Kilima Hawaiians Show. 12.21 Voor
en tuinder. 12.26 Med. t b.v. land- en tu
12.30 Nws. 12.41 (S) Hier en nu 13.00
Klass. operamuz 14.20 (S) Klass en
kamermuz. 15.00 Geref. middagdst.
Nws. 15.33 (S) Studio 6. met 16.30 (S) ld
en nu. 16.50 Pleisterplaats. 17.20 Overh
voorl.: Ontmoet, met Rijksgenoten.
Nws. 17.32 (S) Hier en nu
NCRV: 18.00 (S) Bandstand. 18.30 -
18.41 Toelicht, bij het nws. 18.58 (S) N a t
Vocaal Ensemble, klass. geestel. liede
19.00 Vincent van Gogh. 19.30 (S) Litera
20.00 Nws. 20.05 Avondoverdenk. 20.15
Klass. muz. 21.50 Dit is wat Jou land gei cl
het. 22.25 S) Sopraan en piano,
liederen. 23.00 Theolog. kron. 23.15
Klass. kamermuz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
KRO: 7.02 (S) Drie op Je boterham.
Pep op drie. 11.03 (S) Drie draait op
12.03 (S) Drie tussen de middag, met .v»
Raden maar. TROS: 14.03 Pop-Kontakt
met Van Twee tot Drie op III. 15.03
Kontakt (II), met Hugo van Gelderen S
16.03 Hltmeesters met verv. Hugo van G: ap<
ren Show en inkl. nationale tlp-twintig.
NOS. 18.02 Joost mag niet eten. AV
19.02 Drie loopt achter. 20.02 Radiojouri
20.05 (S) Take the 8-train. 21.02 Negen-
show. 22.02 (S) Superdlean-Dreammacir O
23.02 (S) Vanavond laat. 0.02 Radiojouri
fins fCI TT n f hnrt (rt oprlrnnmrf 1 n9 Cup*
olti
at
SU
,1«
0.05 (S) Dat had je gedroomd. 1.02 Cees
Zljtveld. 2.02 Continu de nacht door,
7.00 Voor dag en dauw. (2.02, 4.02 en
Radiojournaal.'
29
Het resultaat van al haar inspannin
gen liep nu echter ernstig gevaar,
want ook Vellore bevond zich in een
overgang. Destijds, in 1918, was het
als vrouwencollege gesticht, en gaf
het alleen beperkte medische bevoegd
heden. Nu moest het programma op
hoger niveau worden gebracht om te
beantwoorden aan de vereisten die de
organisatorische verbondenheid met
de universiteit van Madras meebracht
of men moest sluiten. Wel had de
instelling in oktober 1945 overheids-
goedkeuring gekregen, en ontvingen
de eerste studenten die het diploma
M.B.B.S. (Bachelor 'of Medicine, Ba
chelor of Surgery, Baccalaureaat in de
medicijnen en de chirurgie) wilden
behalen er nu hun klinische oplei
ding, maar het doel was nog niet
bereikt. Onverflauwd was de werk
kracht van dokter Cochrane, de me
disch directeur, en van 'Mac' MacGil-
vray, de economisch directeur doch de
staf was nog altijd veel te klein van
omvang, de gebouwen voldeden niet
meer aan redelijke eisen en het bud
get vertoonde constant tekorten. Toch
was het doel in zicht.
Ternauwernood had Paul een voet in
Vellore gezet, of hij zat volop in het
werk. Het ziekenhuis, een grote groep
geelgepleisterde gebouwen, die een
wig vormden in het van mensen kri
oelende stadsdeel waar de bazaars zich
bevonden, was een pulserend centrum
van activiteit. Elke dag drongen zich
honderden naar binnen door de in
gangen, verspreidden zich in de rich
ting van de poliklinieken, die waren
gelegen in de nabijheid van dc zilver-
geverfde ijzeren hoofdingang, versper
den veranda's, vulden wachtkamers en
gangen, en stonden geduldig, maar in
levendig gesprek gewikkeld, voor elke
deur te wachten.
Paul verwonderde zich niet alleen
Dorothy
Clarke
Wilson
Verlaling:
H. A. Schreuder
derwijs in Vellore geheel in het En
gels plaatsvond, was kennis van de
Tamil-spreektaal noodzakelijk voor de Van een verslaggever
die spreektaal meester te worden, zij Amsterdam is zaterdag na een verkeersongeluk op de Afsluitdijk
Het Terr ei n' v anzijn Th /r uTg i s ch werk overleden. Zij raakte in haar auto de macht over het stuur kwijt. De
breidde zich uit. De chef-chirurg auto kwam in een slip en sloeg over de kop.
in feite de enige andere was Dr.
Mevrouw Hardinxsma werd uit de
over hun aantal, maar ook over de
ongelooflijke verscheidenheid van
mensen: mannen in nette maatkle-
ding-costuums, in zwierige gewaden,
in witte dhoti's, in elegante unifor
men, of in een vuil lendedoekje; vrou
wen met een zachte gave huid, die
zijden sari's droegen en juwelen, die
het glanzende haar strak achterover
hadden gekamd en er een bloem in
hadden gestoken; en vrouwen in on
ooglijke katoenen lompen, het haar
door de zon gebleekt en onverzorgd,
de huid door ruw werk, stof en zon
gelooid als bij een trekdier; kinde
ren. overal kinderen. Waar het oog
ook keek. overal renden inderen,
overal kropen of babbelden kinderen.
Zij klommen op en over elkaar. Grote
ogen hadden zij, en ze lachten veel.
Hun tanden waren opvallend wit Zij
droegen goudsbloemknoppen op hun
glanzende haar. Sommigen schreeuw
den en riepen, anderen waren te zwak
om veel geluid te geven. Er waren
meisjes die een rok en een blouse
droegen, er waren ook kinderen die
niets aanhadden dan een doek om het
middel, anderen waren geheel naakt.
Paul zou niet hebben kunnen zeggen
wat hem het meest trof: de glimlach
van de kleuters, die hem deed denken
aan Christopher en Jean, of de door
Engelse ziekte geteisterde stukjes el
lende, de kinderen mee gezwollen
buikjes, schruftige hoofdhuid en
dichtgekleefde oogjes, met hun af
schuwelijk zwijgzame geduld.
Er was echter weinig tijd daarover na
te denken, weinig tijd zelfs voor me
delijden. Hij had het daarvoor te
druk. Hij moest de ronde doen door
de klinieken, met Engels-sprekende
doktoren, en de schaarse tijd die hij
over had besteedde hij aan de studie
van Tamil, zij het met weinig succes.
In plaats van voort te bouwen op
de kennis die Paul nog van het gewo
ne Tamil had, stond zijn leraar erop,
dat hij van het begin af aan startte,
met bladzijden vol grammatica, die
Paul altijd had verafschuwd. Hij
trainde hem eindeloos ln de uitgan
gen van zelfstandige naamwoorden en
werkwoorden, en hield zich meer be
zig met de geschreven dan met de
gesproken taal. De lessen waren dan
ook een compleet fiasco, en Paul
kwam deze mislukking nooit helemaal
te boven. Daar zoals op zoveel hogere
onderwijsinstellingen in India het on-
John Carman, 'n Amerikaanse Baptist
met zo'n twintig jaar ondervinding in
India, die in 1945 naar Vellore was
gegaan om daar die chirurgische afde
ling te organiseren. Lang, mager, on
vermoeibaar, wat zwijgzaam, een man
in de kracht van zijn leven, een even
bekwaam leider als chirurg dat
was dokter Carman.
'Wij moeten enige specialisatie heb
ben', zei hij Paul bij de aanvang van
hun samenwerking. Beiden zijn wij
algemeen chirurg, maar ik heb begre
pen dat u in Londen orthopedisch
werk hebt gedaan. Ik zal de orthope
dische gevallen dan ook voortaan naar
u doorsturen. Ik neem dan zelf de
urologische.
Pauls kennis en kunde werden op een
zware proef gesteld. Als tweede man
op chirurgie in een ziekenhuis met
ongeveer vierhonderd bedden, met
een onderbezette staf en, in die tijd,
beperkte' faciliteiten, kwam hij te
staan voor problemen die van een
arts met tweemaal zoveel ervaring het
uiterste hadden gevraagd. Allerlei
vormen van chirurgie waren in Vello
re nog nooit toegepast. Toch kwamen
al in de allereerste dagen allerlei van
die gevallen voor, waarbij eigenlijk
meer bekwaamheid was vereist dan
Paul bezat. Zelfs in de vreselijke
dagen van de Blitzkrieg had Paul
geen langere dagen gemaakt, of was
hij geconfronteerd met raadselachti
ger gevallen dan hier.
auto geslingerd en kwam in het IJs-
selmeer terecht. Een Deense arts die
passeerde haalde haar uit het het
water, maar bij aankomst in een zie
kenhuis in Harlingen bleek, dat de
barones al was overleden.
SCHOORL Gisteren is de 18-jarige
B. C. Regeling uit Brammen in een
ziekenhuis overleden aan de gevolgen
van een verkeersongeluk zaterdaga
vond in Schoorl. Op de kruising He-
renweg-Houtendijk in Schoorl reed
hij met zijn bromfiets rechtdoor in
plaats van linksaf te slaan. Het gevolg
was, dat hij tegen een paal botste en
gewond in een ziekenhuis moest wor
den opgenomen.
ILPENDAM De 19-jarige heftruck
chauffeur H. J. van Soest uit Amster
dam is in de nacht van zaterdag op
zondag in Ilpendam om het leven
gekomen als gevolg van een verkeers
ongeval. Hij zat naast de bestuurder
van een personenauto, die op weg
naar Ilpendam tegen de Molenzijd-
brug botste. De Amsterdammer was
op slag dood.
HEEZE De 19-jarige M. Kuypers
uit Bakel is in de nacht van zaterdag
op zondag dodèlijk verongelukt, toen
hij op rijksweg 9 bij Heeze (NB) met
zijn auto door nog onbekende oorzaak
van de weg raakte en over de kop
sloeg.
ASPEREN In de nacht van vrijdag
op zaterdag is de 22-jarige F. M. van
Hoogdalen uit Gorinchem bij een on
geluk om het leven gekomen. De man
reed met zijn auto tegen een brugleu
ning aan en botste daarna frontaal
tegen een boom.
Amsterdam De 23-jarige Amster
dammer H. L. Schenkel is zaterdag
nacht in de hoofdstad met zijn auto
tegen een boom gereden en daarbij
om het leven gekomen. De jongeman
reed volgens ooggetuigen met vrij
grote snelheid over de Mauritskade en
begon ter hoogte van het Instituut
voor de Tropen te slingeren.
BENNEKOM De 35-jarige G. van
de Weerd uit Ede is zaterdagochtend
in Bennekom om het leven gekomen
bij een verkeersongeval. Hij ramde
door onbekende oorzaak met zijn auto
een lantaarnpaal In een bocht van de
weg.
HOUTEN De 68-jarige J. Vink uit
het Utrechtse Houten is zaterdagmid
dag in zijn woonplaats op de brom
fiets door een personenauto geschept.
Hij overleed op weg naar ^en zieken
huis.
ZWOLLE De 66-jarige J. Welles
uit Dalfsen (Ov) is zaterdagavond bij
een verkeersongeluk in zijn woon
plaats om het leven gekomen. Hij
raakte op de provinciale weg waar
schijnlijk door een te hoge snelheid
met zijn auto van de weg.'De auto
raakte een aantal bomen. De heer
Welles overleed ter plaatse.
an1
het
Horizontaal: 1. titel, waterkerin ve
oorlogsgod, 9. ongaarne, 10. vog^ie
genschap, 11. specerij, 12. plant,
muzieknoot, 16. voertuig, 18. kn
dier, 20. vlaskam, 22. plechtige g<
te, 24. nobel, 25. einde, 26. acht ij
27. ketting.
Verciaal: 1. danspartij, 2. palmbd
3. voorschrift, 4. rund, 5. los om
sel, 6. bloedhuis, 7. zangvogel,
troefkaart, 11. zilt vocht, 14. hopg
deksel, 15. gemeenteweide, 17.
spraak, 18. waterblaasje, 19. verst
21. vlies, 23. boom. 25. water
Friesland.
Oplossing van vrijdag: 1. k, 2. aid
stelt, 4. trepaan, 5. penetrant, 6. k|)g
tomanie, 7. Palameacs, 8. salaris
menie, 10. sip, 11. e.
CAIRO (Reuter In Alexandril v:
Egypte zijn zaterdag negentien mei Ie
om het leven gekomen bij de instor ge
van oude huizenblokken. Dertien
woners werden gewond.
N
»ra
