'layboy-scheidsrechter Frans Derks
WIE
IS
DAT
KIND?
()9|,(n99(ld9| s.
frije Pedagogisc he Academie in Zeist
e mag praten over voetbal.
e rest is privé'
Zwedens bruiloft
van het jaar
Het muziek
onderwijs van
Emmy Verhey
Alvast voor de winter
Het geloof van
Gert en Hermien
ketjes
oor meneer
>U'W/KjWA®TET MAA-XiDAG 1 JULI 1974
BEXKEXLAiXD
T6/K7
'erste jaar geen rijkssubsidie
HST Op 3 september begint in Zeist een Vrije Pedagogische
cademie. Zowel kleuterleidsters als onderwijzers kunnen hier wor-
ïn opgeleid. De stichting van deze vrije academie is mede gebaseerd
de recente groei van de belangstelling voor de vrije scholen voor
euter-, basis- en voortgezet onderwijs.
s vrije academie in Zeist begint met
i eerstejaars. Het aantal aanmeldin-
n was nog aanzienlijk groter, maar
en wil voorzichtig beginnen. Het
bisterie van onderwijs heeft toe-
emming gegeven om tijdens het leer-
'oces samen met de studenten het
leerplan uit te werken.
De academie zal voldoen aan de voor
waarden die yoor gewone academies
gelden (bevoegdheid docenten, lesta-
bel enz.). In het eerste jaar (of
jaren) zal. de academie nog niet ge
subsidieerd worden, maar het is de
bedoeling dat dit in de toekomst wel
gebeurt.
De studenten die nu beginnen zullen
waarschijnlijk nog staatsexamen moe
ten afleggen. Volgende lichtingen
kunnen waarschijnlijk op de eigen
academie examen doen voor een wet
telijk erkende bevoegdheid.
Het begin van de vrije academie in
Zeist is nogal uniek. Er bestaan ruim
negentig pedagogische academies in
het land, maar het ministerie pro
beert dit aantal te beperken door
concentratie van opleidingen. De aca
demie in Zeist omvat bovendien ook
een opleiding voor kieuterleid(st)ers
en loopt daarmee vooruit op plannen
tot eenmaking van opleidingsscholen
voor onderwijzers en kleuterleidsters.
Alleen in Pen Helder bestaat al zo'n
gefuseerde opleiding.
Doorlopende school
De vrije academie wil in de toekomst
zelfs nog een stap verder gaan en ook
een lerarenopleiding beginnen voor
tweede- en derdegraads bevoegdheden.
Deze eenheid van opleiding van do
centen vloeit voort uit de harmoni
sche opbouw van de schoolloopbaan
van het kind. Waar mogelijk streeft
de vrije school naar één doorlopende
school van vier tot zestien jaar.
Omdat de vrije scholen het kind een
kunstzinnige vorming willen geven,
zullen de studenten op de academie
in. Zeist zelf ook veel aan kunstzinni
ge vorming doen. Men wil 'de mens
opvatten als kunstenaar en de student
opleiden tot scheppend onderwijzer'.
Vanuit de antroposofische achter
grond wil de academie uitgaan van de
totale mens en niet meedoen aan het
opdelen van de vorming dn een reeks
speoialiismen.
Do oprichting van de vrije academie
In Zeist is een duidelijk symptoom
van de groeiende belangstelling voor
vrije schoolbeweging in het algemeen.
Er bestaan nu vijf vrije scholen met
een twaalfjarige cursus (van kleuter
school tot en met havo), en wel in
Haarlem, Amsterdam, Den Haag, Zeist
en Rotterdam. Combinaties van kleu
ter- en basisschool bestaan in Leiden,
Bergen, Zutphen, Eindhoven. In Rui
nen, Hilversum en Zoetermeer be
staan vrije kleuterscholen. In augus
tus begint een nieuwe kleuter- en
basisschool in Nijmegen. Verder staan
nieuwe soholen 'óp stapel in Gronin
gen, Driebergen, Zoetermeer en Mid
delburg.
Wouter de Gans van de Vrije School
in Amsterdam meent dat de belang
stelling van de mensen voor vrije
scholen een gevolg is van de onvrede
met de bestaande scholen. De mensen
worden in eerste instantie aangetrok
ken door het kunstzinnige en pedago
gische klimaat van de vrije school.
Slechts een klein deel der ouders
onderschrijft de antroposofische uit
gangspunten, al moet men daar na
tuurlijk wel sympathiek tegenover
staan omdat de antroposofische ideeën
het hele onderwijs doordrenken.
Evenals bij de oprichting van de vrije
academie worden nieuwe scholen in
de eerste jaren van hun bestaan vaak
gefinancierd door de ouders totdat de
school voor voor subsidie in aanmer
king komt.
Het zit er dik in dat aan het
einde van dit jaar in Zweden
een verschrikkelijk belangrijk
huwelijk zal worden gesloten.
Want het is nog steeds 'dik aan'
tussen kroonprins Carl Gustaaf
en d'e 27-jarige Silvia Sommer-
latih, een dochter gan een Ilei-
delbergse zakenman. Ze zijn nu
al zo'n twee jaar verloofd en
het schijnt dat de 62-jarige
prins Bertil haast achter het
huwelijk heeft gezet, omdat hij
zelf wil trouwen met mevrouw
Lilian Craig. Zolang Carl Gus
taaf nog geen mannelijke nako
melingen heeft, moet Bertil 're
serve' staan voor de Zweedse
troon.
Het komende seizoen zal violis
te Ernmy Verhey niet meer
uitsluitend solistisch optreden.
Haar tienjarige carrière wordt
aangevuld met het concertmees
terschap bij het Utrechts
Symfonie Orkest Over de oplei
ding van talentvolle kinderen
zegt ze: 'Het is eigenlijk te
dwaas om te verlangen dat ie
mand die op het conservatorium
zit, ook nog de middelbare
Met enkele gezellige hittegolven achter de rug en nog ho-
penlijk zeer veel van die golfjes voor de boeg hebben ze
bij Rodier Paris ivaarempel al de herfst' en ivinterkle-
ding gereed. De produktie is op volle toeren en hier vast
een voorproefje van wat er in de confectierekken komt
te hangen. De dame in de rotanstoel is warm ingepakt in
een prince de galles broek (in zes kleuren a 95 gulden).
De debardeur komt op ongeveer Zestig gulden, de chemi-
sier op tachtig en das en muts samen zo'n 78 gulden.
we hoeven er niet alle-
in spijkergoed bij te lo-
n. Voor de wat behouden-
typen is er nog altijd het
issieke werk zoals op de
lo. Om het natuurlijk ver-
irikkelijk sjiek te doen
me men zo'n jasje van de
anse ontwerper Jacques
terèl, zoals dat wordt ver-
cht in de wat duurdere
mnenkledingzaken. Let
entjes op de pikan te om-
igm ouwen, die doen den-
n aan een overhemd.
Willeke
Julie
Doris
Drie filmsterren in onze werkelijkse wedstrijd: 'Wie is dat kind'. Het gaat dit keer
om een kogelronde baby en we geven eerlijk toe: het is vrijivel niet te zien. Deze
week moet u dus gokken en wie weet behoort u tot de drie gelukkigen die volgende
week een boek krijgen thuisgestuurd.
De eerste is onze eigen WILLEKE VAN AMMELROOY, zo'n beetje de eerste pro
fessionele filmsier van Nederland. Denk aan 'Mira', 'Een woord van liefde' en 'Frank
en Eva'. Nummer twee de Franse filmster JULIE CHRISTIE, eveneens een erg mooi
mens met een respectabele reeks films op haar naam. De derde: DORIS DAY, een
Amerikaanse vrouw-van het witte doek die niet meer filmt en niet meer zingt, doch
zich (volgens Simon van Collem) uitsluitend bezig houdt met het oprapen van zwerf
dieren van de straat. Wie van de drie is de baby?
Mocht u ook maar het geringste vèrmoeden hebben: wees dapper en schrijf de naam
op een briefkaart. Frankeer die met dertig cent en sturen naar: Radactie Trouw
Kwartet, Dag Maandag, postbus 810 in Amsterdam. Zorg dat de kaart donderdag
a.s. bij ons binnen is. Schrijf tevens uw boekenvoorkeur op de kaart: kookboek,
handenarbeidboek of tuinboek.
HET WAS IIAN LAMMERS!
Bar en boos was het de vorige week. Slechts zes inzenders hadden de juiste oplossing:
Han Lammers, al moeten we toegeven dat het ronde knapenkopje veel weg had van
Wolkers en Donner. De gelukkigen dit keer: II. Huisman, Rembrandtstraat 9 in IIoo-
geveen (tuinboek); mevrouw A. Brouwer, Meidoornsingel 181 te Rotterdam (kook
boek) en M. Weijma, 3e Selfhelpslraat 8 in Sneek (handenarbeidboek).
school volgt. Maar het is ook
weer niet doenlijk om pas op je
zeventiende jaar aan een mu
ziekstudie te beginnen'.
Wan hu'is uit zijn we hervormd,
maar ja, erg veel hebben we
nooit aan gedaan. We waren
'zoekende' kun je stellen', be
kent Gert Timmerman, van het
duo Gert en Hermden Timmer
man. Onlangs liet het tweetal
zich dopen dn de kerk van de
Enschedese baptistengemeente.
Vijf jaar geleden begon Gert
met bijbelstudie en dat greep
hem enorm aan. Over enige tijd
komt er daarom een langspeel
plaat uit met geestelijke liede
ren. Er zullen er in eerste in
stantie zo'n honderdduizend van
worden geperst. Een record in
de platenwereld, zo'n 'grote eer
ste draft'.
FRANS DERKS:3Ik denk
schelden voor de spelers!'
Derks is een playboy.
Derks: 'Kijk, ik vind het eigen
lijk wel een compliment als
mensen dat tegen' me zeggen.
Het betekèrut, vertaald: 'speel
jongen'. Nou, ik speel vaak. Ik
leef. Ik kan het leven spelend
leven'.
Derks is een kapsones-;
jongen.
'Ilt ben eigenlijk heel introvert
Een dromertje. Ik filosofeer
graag een beetje. Een jongen
zei tegen me: het is heel moei
lijk om vriend met jou te wor
den. En dat klopt. In een
vriendschap geef ik alles, maar
zoals het publiek klapt
ik éis ook alles. Maar dk igeef
me niet zo snel en niet zo
makkelijk'.
Derks hangt altijd in café's.
'Na een wedstrijd vind ik het
lekker om even een biertje te
pakken. Nou ja, dan komen er
mensen op je af die je kennen.
Ik zit altijd in situaties dat
mensen me kennen. Niet te ge
loven, zó. populair ben ik! Tja,
en dan gaan ze wel eens' zuigen.
Vooral in café's met studenten
en intellectuelen, weet je wel.
Dan willen ze me pakken., nou
en dan ben ik mooi op m'n
best. Het wil wel eens voorko
men dat er dan ee^i heel stel
dan is het voor mij. Als ze
(foto: Ronald Sweering)
tegelijk op m'n nek vliegt. Tk
heb het gehad in Amsterdam.
Jongens die me zaten te zuigen.
Ik zeg tegen die barkeeper: geef
mij wat te drinken en neem
zelf ook wat, maar die jongens
hier krijgen niks. Zeggen ze:
kom, Frans, we mogen toch wel
een biertje van je drinken? Ik
zeg: niks ervan, al kon dk je er
liet leven mee redden'.
Derks is eerlijk.
'Ach eerlijk, wat U's eerlijk.
Moet je horen: als jij iemand
ontmoet die zegt: ik ben een
eerlijke man. Nou, dan zeg ik:
hand op je broek en op je
portemonnee'.
j timmert aan de iveg. Zingt grammofoonplaatjes vol. Schrijft in sportbladen. Is om
klip-klap op het televisiescherm te zien. Is ingenieur en technisch directeur van een
\oonmaakbedrijf met een paar duizend man personeel door heel Europa. Zakt wel
is een avondje door in café's waar intellectuelenkomen. Stemt CDA. Houdt van
n. Rijdt in een Buggy, een Jaguar en een TVR-sportautomobiel. Heeft een witte
igaloiv in Breda en een flat in Zandvoort. Ze zeggen dat hij miljonair is. En ach,
e kunnen we het vergeten: Frans Derks is ook nog scheidsrechter.
in de voetballerij, waar soms
vijftigduizend mensen voor hele
veldslagen zorgen, wanneer je
per ongeluk zucht met je fluitje
nog in de mond. Om bang van
te worden. Frans: 'Ik ben nog
nooit bang geweest. Als ik bang
zou zijn stopte ik er onmiddel
lijk mee. Nee, ik loop na een
wedstrijd met opgeheven hoofd
het veld af. Niet door achter
deurtjes naar buiten en gewoon
met de boys een biertje drin
ken. Als ze commentaar hebben
dan kunnen ze bij me komen
en er over praten'.
Kritiek vanaf de tribune,
hoe zit het daarmee?
'Ik denk maar zo: als ze klap
pen dan. is het voor mij en als
ze schelden is het tegen ander
en'.
FTans is populair, Daar is hij af
en toe verbaasd over, maar ver
velend vindt hij hfet niet. 'Bela
chelijk, die mensen die zeggen
dat ze het lastig vinden. De
mensen maken je populair en
claimen je meteen. Dat is hun
goed .recht. Ik hou wel van
mensen. Ach, een handtekening
zetten, waarom niet* Luisteren
naar sociaal zwakkeren. Mensen
beginnen ineens tegen je te
praten'.
Frans heeft veel op met de
werkende jongeren. Zegt dat
het verschrikkelijk belangrijk iis
dat er voldoende sportleiders
zijn. Op die manier hou je
baldadige jongeren van de
straat. Kunnen ze zich op de
velden afreageren Sinplaats van
op straat. Amateurvoetbal, daar
is Frans regelmatig bij te vin
den.
'Het is de kurk waar alles op
drijft. Moet je horen. Er zijn
zo'n 900.000 voetballers in ons
land. Dat is ongeveer evenveel
als de stad Rotterdam aan inwo
ners heeft. Rotterdam heeft
22.000 ambtenaren om de stad
te besturen. De voetbalwereld
in Nederland doet dat met 350
betalende krachten. Nee, ik
Vind het fantastisch, hier'.
Niet gehinderd door enige ken
nis van zaken vragen we aan
Frans wat hij van liet Nederlan-
de voetbal vindt.
'Wij spelen het beste voetbal
van de hele wereld. Die ploeg
van het wereldkampioenschap,
dat is een gouden ploeg'.
Is het niet een beangstigend
iets dat duizenden mensen zo te
keer kunnen gaan in een sta
dion? Er zijn nu 23 man voor
nodig om ze buiten zichzelf te
laten raken. Zo'n dertig jaar
geleden was er één man voor
nodig.
Frans schudt meewarig het
hoofd. We' begrijpen dat we
fout zitten. 'Ik zeg altijd maar:
Nederland bestaat uit dertien
miljoen republiekjes. (of pu
bliekjes, dat hebben we niet
goed verstaan)'.
Frans: 'Hou op! M'n haar en
m'n broekjes zijn allang uitge
kotst. Vraag me maar wat over
net scheidsrechteren'.
Een vraag waar je je nooit een
buil aan kunt vallen is natuur
lijk: hoe is het allemaal zo
gekomen. En inderdaad, Derks
steekt van wal.
Tk voetbalde als jongetje in
Jeugdig Enthousiasme Kan
Alles' oftwel JEKA, afdeling
Brabant. Ik had een enorm
rechts en links sChot. Heel di
rect Ik wil altijd winnen. Ben
razend als het niet lukt'. Mis
schien deugde Frans daarom
niet als speler op het veld. Hij
vertrouwt ons toe dat, wanneer
hij eenzaam op een hotelkamer
zit en een kaartspelletje in zijn
eentje doet, dat hij zichzelf dan
beduvelt: ook tegen zichzelf wil
hij niet afgaan.
Een penalty!
In een zomeravondcompetitie
kwam er een scheidsrechter
niet opdraven. Men vroeg Frans
Derks te fluiten. Het waren sla
gers tegen' barkeepers. 'Er stond
een mannetje in het doel en die
was wel twee meter lang. Iede-
,:re keer als er bal voor zijn doel
'kwam begon ie te gillen en te
schreeuwen. Nou, dat mag niet.
Ik had er wat van gezegd, maar
hij deed het voor de derde keer
weer. Toen liet ik het spel
stoppen, pakte de bal en legde
die op de penaltystip. Enfin,
gigantische protesten natuur
lijk. Ik zeg tegen hem: nee, dat
was niet voor het gillen, maar
je zat met je knie dn de nieren
van nummer negen. Ik zeg:
déérom een penalty. Hij gelooft
het nu nóg!'
Frans handbalde in die tijd ook
en deed soms alles op één dag:
in Bergen op Zoom handballen
en dan 's middags 'fluiten' in
Breda.
'Arbitrage (scheidsrechteren) is
een zalige hobby', vindt Derks.
'Er zit voor jou als scheidsrech
ter veel meer in een wedstrijd
dan voor het publiek. Je bent
verkeersleider. Iedere overtre
ding is weer anders. Kijk, een
politieagent die op een druk
kruispunt het verkeer staat te
regelen, die moet niet gaan zeu
ren over een achterlichtje dat
niet brandt. Begrijp je? Zo
moet een scheidsrechter ook
zijn. Hij moet zorgen dat het
verkeer over dat veld doorgang
vindt'.
Maak je wel eens fouten?
Frans: (tot onze grote schrik)
Tedere wedstrijd maak ik fou
ten. Ik maak zelfs bewust fou
ten ais dat nodig is'.
We begrijpen nu waarom Derks
een omstreden man is in de
wereld van de scheidsrechters.
Lang haar hebben en dan nog
expres fouten maken, tja, dat
kun je natuurlijk niet hebben
dé ar gaat het om. De rest
privé. Dat gaat je allemaal
s aan', zegt Frans Derks, die
is zijn leeftijd niet wil zeg-
hetgeen ons het ergste
t vrezen. We praten Sh het
io Motor Hotel, waar we door
itandigheden drie kwartier
laat aankomen. Frans staat
fotograaf Sweering reeds in
hal van het hotel. Hij was
dertig minuten over tijd.
ns kijkt streng en zegt: 'Jon-
je, jongetje, een gele kaart,
begrijp je!'
is duidelijk: dit is Frans
ks. Aangezien wij meer zijn
ateresseerd in het geheime
féleven van Rita Corita en
ag en gangen volgen van een
g talent als daar is Willeke
lerti en ons het nationale'
tsvermaak dat voetballen
t, volstrekt koud laat, is een
noeting met een omstreden
iidsreohter als Frans Derks
definitie 'linke soep'.
wagen wij het erop want
nemen aan dat een zich als
/boy gedragende sportman
fempel wel meer heeft mee
leien dan het effect dat 'een
s van Kruif in de 48-ste
au ut van de eerste helft van
beslissende wedstrijd tegen
derzeevogels in maart 1947'
ar neen, neen. Scheidsrechter
rks maakt ons erpp attent
zijn privëleven buiten' de
n van het Veld ligt en in
strafschopgebied ,as- Daar
iben we maar met onze jat-
vanaf te blijven. Bovendien:
je te laat bent gekomen,
.gaat allemaal van je tijd af.
heb over een kwartier een
ere afspraak'.
erdaad treedt vijftien mjnu-
later meneer Van Praag
ien, de man die wij kennen
zijn gram mof o onpla tenwin-
en van wie wij vermoeden
hij binnenkort een filiaal
nt aan de Amsterdamse Mid-
nweg, aangezien hij zovaak in
negen zit.
Mogen we het wel hebben
rer het feit dat Frans Derks
enige scheidsrechter is die
korte strakke sportbroekjes
ndloopt en vrij lang haar
eft in het conservatieve sport-
ireldje?
