Du Plessis verwacht
nog meer verrassingen
Rijke landen klapten niet
r
flfcailistll
Fred Kaan: 'Ik maakte
;een sexistisch lied'
Chr. gereformeerden
groeien uit elkaar
Vandaag
Gesprek pinksterbeweging en Rome
Onderweg-diensten
in elf plaatsen
Geref. gemeenten
verliezen aan
hervormde kerk
Trouw
Kwartet
Drie Australische
kerken gaan samen
Bijbelvertaling in
modern Tsjechisch
Nieuwe boeken
Een miljoen voor
'zwart manifest'
In Ethiopië moet
meer begrijpelijk
gepreekt worden
TROL W/KW AiRTET M.UMMC 1 JULI 1974
KERK T2/K2
Van een onzer redacteuren
AMERSFOORT David du Plessis, on
vermoeibaar pinksterambassadeur en brug
genbouwer naar de kerken, vertelt ons, als
we met liem zitten te praten over de cha
rismatische beweging in de rooms-katho-
lieke kerk, dat Karl Bartli eens tegen hem
zei: 'Let op! Als God begint de roomse kerk
te veranderen, dan zul je de grootste ver
rassingen beleven.'
David du Plessis, die inmiddels zijn toernee door
ons land beëindigd heeft (wij berichten over zijn
optreden in Utrecht) heeft nóg een verhaaL Het
gebeurde jaren geleden. Du Plessis vertelde aan
een pinkstervriend in Amerika dat het vaticaan
hcir. uitgenodigd had voor een gesprek. De ander
tei:
Nee, dat igaat niet, David, daar moet je niet
naartoe.
Waarom niet? Ben je soms bang dat Rome
mij zal bekeren?
Nee, ik ben bang dat jij Rome nog eens
bekeert en wat moeten wc dan mei de profetieën
ovv* de antichrist?
David du Plessis houdt het liever op de verrassin
gen van Karl Barth. Wat we de charismatische
•«weging zijn gaan noemen, begon onder rooms-
katholieken, in 1967 op de campus van de Notre
Dame University in de Verenigde Staten. Nu,
zeven jaar later, zijn er charismatische groepen
brnnen de r.k. kerk in 92 landen. Verleden jaar
wMrd aan de Notre Dame een r.k. charismatisch
congres gehouden met 25.000 deelnemers. Dit jaar
worden er tussen de 40 en 50.000 verwacht In
t975 zal Rome zelf de plaats zijn van een derge
lijk massaal gebeuren. Het pinkstervuur is in de
rJc kerk niet meer te stuiten.
Concilie
Trouwens, vóór 1967 probeerde Rome al in con
tact te komen met de pinksterbeweging. Darid du
Plessis maakte het Vaticaans concilie als gast mee.
Kardinaal Willebrands zei hem toen, dat de r.k.
kerk niet wist, hoe do dialoog met pinksteren aan
te pakken, maar het wel graag wilde, al was het
alleen maar omdat in Zuid-Amerika zeventig pro
cent van de niet-katholieken pinkstermensen zijn.
Samen zetten zij een plan op voor een dialoog van
vijf jaar. Juist deze maand vond op het Duitse
Schloss Craheim de derde ontmoeting plaats. In
deze gesprekken gaat het niet zozeer om specifiek
tneologische kwesties, als wel om de praktijk en
het werk van de Heilige Geest.
Gesprekspartners van de r.k. theologen waren niet
alleen klassieke pinkstermensen, maar ook angli
canen, lutheranen, presbyterianen, baptisten, die
allen de ervaring van do doop met de Geest
hadden. *U brengt de hele kerk mee', zeiden de
rooms-katholieken tegen Du Plessis. Maar wat nog
meer bijzonder was: In 1972 bleek ook een r.k.
deelnemer do ervaring van de Geest te hebben. In
David du Plessis
1973 waren dat er al meer, en nu had Rome geen
enkele moeite meer met de keuze.
Een voor sommige mensen, als ds. Glashouwer
van de EO en ds. Hegger van In de rechte straat
moeilijk te verwerken punt is. dat rooms-katholie-
Ken die door de charismatische beweging aange
raakt zijn. bijna allemaal in him kerk blijven cn
vaak zelfs zeggen, dat zc bewuster katholiek
geworden zijn. Ook Du Plessis denkt er niet over,
'.e uit-hun kerk te trekken.
Hij zégt: Hoe een charismatische rooms-katholiek
in zijn kerk kan blijven? Net als een bekeerde
heiden blijft in zijn heidens land en preekt tot
zijn mensen. Maar Maria dan en de heiligenvere
ring? Geen wet gebiedt de kerkleden, daaraan
mee te doen.
Maar dan toch flink ertegen ageren? Een vriend
zei mij: 'Als jij indertijd geprobeerd had. mij
ervan te overtuigen dat de Mariadevotie fout was.
aan zou ik niet meer naar je geluisterd hebben,
als je mij over het werk van de Heilige Geest
vertelde. Nu ben ik zelf gedoopt met de Geest
Mag ik dan tegenover mijn mede-priesters niet op
dezelfde manier te werk gaan. als jij tegenover
mij gedaan hemt?'
Hit is zeer unfair, van de charismatische rooms-
katholieken te verlangen, dat zij hun kerk veria-
ter. Je kunt Rome niet in één nacht veranderen.
Niemand kan ontkennen, dat Barth nu al gelijk
gekregen heeft.
Maria krijgt in de r.k. theologie een nieuwe rol:
de eerste mens, die de Heilige Geest ontving. En
Ux-r we in Schloss Craheim praatten over de
transsubstantiatie, zeiden de rJc. theologen: 'Wij
houden vast aan de presentia realis (dc werkelij
ke aanwezigheid) van Christus in do mis. Maar
wij zijn geen kannibalen. Christus is werkelijk
aanwezig, niet in het brood, maar in ons hart'.
Laten we overigens eerlijk zijrf: wat zijn er ook
in de pinksterbeweging geen gefcke dingen: zelfs
voorgangers die met vergiftige slangen werken en
zo. Maar zulke extremiteiten zijn toch ook geen
reden om je van de groep als zodanig te distan
tiëren?
Betekenis
David du Plessis is ervan overtuigd, dat de
cnarismatische beweging van kerkhistorische bete
kenis is en de Reformatie van de zestiende eeuw
aal overtreffen. Vijftig jaar lang profeteerden de
klassieke pinkstermensen tege n zichzelf in en
maakten zij elkaar wijs, dat de kerken de pink
ster boodeohap toch nooit zouden accepteren, zegt
hij. Vijftig jaar is de pinksterbeweging vooral een
lekenzaak geweest, die de mensen wegtrok uit de
kerken. De charismatische beweging leeft nu juist
veel onder predikanten. Hij schat, dat alleen al in
de Verenigde Staten 1Q.000 dominees van de oude
protestantse kerken ervoor uitkomen, dat rij de
'doop met de Geest ontvangen hebben: twëedui-
iund lutherse predikanten, 1200 presbyteriaanse,
duizend episcopaalse.
'Ik heb geleerd, open te staan voor verdere
verrassingen van de Geest Wie zou ooit gedacht
hebben dat de rJc. kerk nu de leiding zou nemen?
Zo moesten wij, pinkstermensen, ook niets hebben
van de wereldraad. Maar neem die Italiaanse
pinksterkerk, die zich een paar jaar geleden toch
aansloot. In 1973 was een man van die kerk op de
vergadering van het centraal comité in Geneve,
hei gevolg? Een bisschop uit Singapore, een
kerkleider uit Porto Rico en een uit Chili werden
gegrepen door zijn getuigenis en hebben nu in
hun land charismatische groepen om zich verza
meld
Les
Ai> w]j maar eens afleren, de Geest voor de
voeten te lopen. Ik heb mijn les ook moeten
leren. Wat was ik vroeger in Zuid-Afrika een
vung bestrijder van de kinderdoop. Altijd maar
vechten met de dominees van de N.G. Kerk. Tot
Fred Kaan te Genève, staflid van
de hervormde wereldbond, schrijft
In het bericht over de slotzitting
van. de Berlijnse beraad over sexis-
me wordt als voorbeeld van sexisti-
sche uitlatingen melding gemaakt
van een lied waar 'de tekstschrij
ver vaststeld dat God de man ge
red heeft'.
Als de tekstschrijver in kwestie
wil ik hierop reageren.
De eerste regel van het bewuste
lied, dat de titel 'Freedom in Ser
vice' draagt luidt: When in His
own image God created man.. Dit
is gebaseerd op Genesis 1 vers 27.
en is in het Nederlands niet an
ders te vertalen dan: Toen God
naar zijn eigen beeld de mens
schiep. Het Engelse woord man
betekent zowel mens als man (oor
spronkelijk alléén maar mens), zo
als ieder kind in de eerste klas
van de Nederlandse middelbare
school leert.
De aanbevelingen in het rapport,
sexistische taal in de Bijbel, liturgi
sche teksten en liederen te corrige
ren, zijn noch in het Nederlandse
taalgebied, noch in de meeste an
dere talen van betekenis. Ook bij
de meeste Engels/Engels- of zelfs
Canadees/Engels-sprekende mensen
vinden zij beslist geen weerklank.
Dat men taal bij commissiebesluit
mechanisch zou kunnen verande
ren is een luxe Idee waarmee zich
alleen een kleine groep in de Ver
enigde Staten kan bezig houden.
Het is 2eer te betreuren dat voor
stellen omtrent de sexistische taal
door een contingent vrouwen uit
Fred Kaan
de V.S. zijn opgedrongen aan de
rest van de niet-Amerikaans spre
kende deelnemers aan het beraad.
Dit is een soort cultureel imperia
lisme waaruit ook het incident is
voortgesproten waarbij men in
Berlijn het bekende Amerikaanse
lied over God die de hele wereld
in zijn handen draagt heeft omge
dicht tot: 'She's got the whole
world in her hands. Met dergelijke
onzin is niemand gebaat, maar veel
erger is, het leidt de aandacht af
van de werkelijk belangrijke pro
blemen die in het - overigens uit
stekende - rapport naar voren wor
den gebracht.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De particuliere synode van het zuiden van de chris
telijke gereformeerde kerken wil, dat de komende generale synode
aandacht schenkt aan 'de toenemende verwijdering' binnen dit kerk
verband.
De zuidelijke synode constateert ver
ontrusting, zowel over do prediking
en de persoonlijke geloofsbeleving, als
over veranderingen en vernieuwingen
in het kerkelijk leven. Zij wil, dat do
generale synode ten dezen zal oproe-
bezig, de wereld to overtuigen van zonde en van
gereohtagheid en van oordeel. Maar in de bijbel
staat, dat dat het werk is van de Heilige Geest.
Jij mist de liefde. Jouw enige taak is, mijn grote
liefde te preken. En dan doen de Geest de rest'.
Grote bloei (4) ys: conservatieve
Ik zou mr. Scheper willen zeggen dat
hij het GPV vergeten is en een ieder L-Arli"An OTAdir-n
die het CDA stemt.als het ware op de IkCI ACH aI UCICII
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. BIJ publlkatle wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofjre-
daetle Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Verkeersrekenirig
U stelt dat de NS een rationeel en
efficiënt bedrijf is 'war bijvoorbeeld
ook blijkt uit het sedert 1960 steeds
teruglopend aantal personeelsleden.'
De werkgelagenheid, die zo verloren
ging, moest elders worden gecompon-
seerd om ieder aan het heilig ideaal
van 4045 uur werken per week te
helpen. Misschien dat zo'n paar cijfers
dan niet alleen leiden tot een andere
visie op 'de verliescijfers van het
openbaar vervoer', maar tevens tot
een gesprek over de aspecten van het
werkgelegenheidsbeleid. Wellicht zou
zelfs de gedachte dit iedereen vijf
dagen per week moet kunnen werken
kunnen worden aangetast.
St. Johannesga W. Thoomes
het CDA stemt.als het ware op
katholieken stemt en dat ben ik hele
maal niet van plan.
Rotterdam A. J. v.d. Berge
AMSTERDAM Voor toeristen en
andere mensen, die zondags vroeg op
pad zijn, worden ook deze zomer in
verschillende plaatsen 'onderweg-dien
sten' gehouden. Pastores uit verschil
lende kerken gaan erin voor. De dien-
sten duren omstreeks een half uur.
Hieronder volgen de gegevens, voorzo
ver bekend:
Appelscha. Trefkerk 'De Klokkestoel'
aan de weg Smildde-Drachten. Tot 1
september elke zondag om 10 uur. Tot
4 aug. tevens om 9 uur.
Blauwkapel. Aan de oude weg Utrech-
t-Hilversum. Tot november. Om 10 en
11 uur. In juli ook om 9 uur.
Blessum. 14 en 28 juli, 11 en 25
augustus. Om 10 uur.
Heerenveen. Rotondekerk aan het ver
keersplein.
Hoog Soeren. Kapel aan de weg
Amersfoort-Apeldoorn. Tot 25 aug.
Om 9.30 en 11.30 uur.
lluis ter Heide. Witte kerkje aan de
weg Utrecht-Amersfoort. Tot 13 okt
Om 9 uur.
Kats. Hervormde Kerk.
Nulde. Wegrestaurant De Postiljon.
Tot najaar. Om 10 uur.
Spaarndam. Hervormde kerk. Tot 8
sept. Om 9 uur.
Staverden. Kapel. Eind van de och
tend.
Zwljndrecht. Pietermankerkje aan
NEW YORK (RNS) In de Verenig
de Staten blijven de oudere protes
tantse kerken leden verliezen, terwijl
de zogenaamde conservatieve of evan
gelische kerken groeien.
Dat blijkt uit het onlangs verschenen
Jaarboek 1974 van de Amerikaansse
kerken. Het boek registreert ln totaal
71,6 miljoen protestanten, 48,6 mil
joen rooms-katholleken, 3,7 miljoen
orthodoxen en 6,1 miljoen joden. Van
alle Amerikanen is 62,4 procent aan-
geslmten bij een kerk of synagoge (in
Nederland was dit bij de volkstelling
van 1971 77,5 procent).
Van de zeventien grootste kerken ver
tonen alleen de mormonen en de
zuidelijke baptisten groei van beteke
nis. De drie grote lutherse kerken, de
twee presbyteriaanse, de episcopale en
de methodistische kerk gaan achte
ruit. Na de r.k. kerk vormen de
zuidelijke baptisten de grootste deno
minatie, met thans meer dan twaalf
miljoen leden.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST De gereformeerde gemeen
ten zijn in 1973 beduidend minder
gegroeid, dan ln voorgaande jaren.
Was een jaarlijkse toename met tus
sen de duizend en de tweeduizend
zielen regel, vorig jaar wamen er
maar 270 bij.
Opmerkelijk is het sterke verlies aan
de hervormde kerk. Alleen vorig jaar
werden 569 mensen van de gerefor
meerde gemeenten hervormd, dat is
een van elke 140 leden. (Ter vergejij-
king: uit de veel grotere gereformeer
de kerken werden in 1972 1798 men-
sèn hervormd, dat is één op de 480).
De 155 gereformeerde gemeenten tel
len thans 79.076 zielen. Wanneer bin
nenkort twee kandidaten bevestigd
zullen zijn, hebben ze 55 predikanten,
onder wie drie in zendingsdienst, op
West-Irian en in Zuid-Afrika
Het nieuwe jaarboekje is voor 5,35
yerkrijgbaar bij het, kerkelijk bureau
van de gereformeerde gemeenten. örei<ien
dingen van de christelijk gereformeer
de kerken met elkaar in gesprek te
komen om do toenemende verwijde
ring tegen te gaan. Als gesprekson
derwerpen noeraflde zuidelijke synode
de beschouwing 'lm de gemeente, het
karakter van de(belofte van het ver-
bond, de verhoufing wet en evange
lie.' de zaken van het christelijk leven
en de liturgische veranderingen.
Dat is een van de zeventien instruc
ties. die van onderop gelegd zijn op
de tafel van do driejaarlijkse generale
synode, die 27 augustus dn Amsterdam
begint.
Van verontrusting spreekt ook een
Instructie van de particuliere synode
van het oosten. Hierin wordt de gene
rale synode gevraagd, vja deputaten
kerkjeugd contact op te nemen met
de jongerenbond, om te bevorderen
'dat aan onze jeugd schriftuurlijk lei
ding wordt gegeven en de verontrus
ting wordt weggenomen en voorko
men'.
Gezangen
raing is gekomen, met uitzondering
van die plaatsen, ivaar geen overeen
stemming is bereikt.
Nu de duurzame ontwrichting van het
huwelijk ook als grond voor echt
scheiding wordt aangemerkt, vraagt
de oostelijke synode een uitspraak,
welke konskwenties dit heeft voor de
kerkelijke gedragslijn ten aanzien van
leden wier huwelijk op deze grond
ontbonden wordt
Het zuiden stelt verder voor, het
predikanten mogelijk te maken, zich
volledig aan het godsdienstonderwijs
op scholen te wijden en in verband
daarmee in Apeldoorn de doctoraal
studie mogelijk te maken. Andere in
structies betreffen onder meer een
duidelijker regeling van de toelating
van predikanten volgens artikel 8
(singuliere gaven) en de vaststelling
van een emeritaatsleeftijd.
Het oosten nam een instructie van de
classis Apeldoorn niet over, volgens
welke de generale synode zich zou
moeten bezinnen op het lidmaatschap
van de gereformeerde oecumenische
synode (GOS), nu de gereformeerde
kerken, die ook lid zijn van de GOS,
zich bij de wereldraad hebben aange
sloten. Wel kregen de afgevaardigden
de opdracht mee, de gedachten terza
ke op de generale synode te verdis
conteren.
De noordelijke synode vraagt een wij
ziging van de kerkorde, opdat in de
christelijke gereformeerde kerkdien
sten voortaan behalve de psalmen ook
lofzangen en geestelijke liederen ge
zongen kunnen worden. Ook stelt de
noordelijke synode voor, de toestem
ming tot kanselrui] met plaatselijke-
buitenverbandse vrijgemaakten uit te
gereformeerde gemeenten breiden tot classicalc verbanden, wan-
Walkartweg 11 te Zeist. netr °P dit niVMU tot overeenstem-
Kleuter onder trein
Van een verslaggever
WIJCHEN Het tweejarige meisje
C. ten Hove uit Wijchen is gistermor
gen door een trein gegrepen en ge
dood. Het meisje was onder de afras
tering van de spoorlijn Den Bosch-
Ni jmegen doorgekropen en kwam on
der een uit Den Bosch komende trèin.
BOEKAREST De conferentie over technologie en de toekomst van
de mens, die het departement voor kerk en samenleving van de we
reldraad van kerken in Boekarest hield, verkeerde dit weekend, vlak
voor de afsluiting, in een lastige situatie. De deelnemers werden ver
deeld gehouden door een dubbele kloof, die gedeeltelijk samenviel
rijksweg 16. Tot i sept. Om 9 uur en met de scheidslijn tussen de derde wereld en de rijke landen, de so-
9.45 uur. Daarna lot eind sept. om
9.30 uur.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Oagblad
Uitgaven van
B.V. Oe Christe iike Pers
Directie.
Ing O Postma,
F Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor NZ Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam Telefoon
020 - 22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768) Gem giro
X 500.
SYDNEY Drie kerken in Australië
hebben besloten, samen te gaan. Het
zijn de methodisten, de presbyteria
nen en de congregationalisten. Als
verenigingsdatum is vastgesteld 2 juni
1976.
Samen tellen deze drie kerken 2.2
miljoen leden. Meer dan zeventig jaar
hebben zij al over samengaan gepraat
In 1901 begonnen de besprekingen.
Twee maal werden ze afgebroken, in
1924 en in 1951, beide malen door
verzet in presbyteriaanse kring.
Ook nu is een belangrijke minderheid
in de presbyteriaanse kerk beslist ge
kant tegen de fusie, maar er is nu
een minnelijke schikking getroffen.
PRAAG (RPS) In Praag is een
nieuwe vertaling gepubliceerd van de
vier evangeliën in hedendaags Tsje
chisch. De vertaling was gestart in
1962 als initiatief van de evangelische
kerk van Tsjechische broeders, maar
het team van vertalers werd later
verbreed met geleerden van andere
protestantse kerken en van de rooms-
kathollcke kerk.
cialisUsche landen van Oost-Europa daarbij inbegrepen.
door Aldert Schipper
Iedereen is het er wel zo'n beetje
over eens, dat do technologie naast
grote materiële en geestelijke voorde
len ons bovendien reusachtige proble
men heeft gebracht. De voedseldes
kundige Georg Borgstrom uit de VS
herinnerde aan de wanhopige voedsel
situatie waarin we verkeren, prof. E.
Mveng uit Kameroen wees op de ver
nietiging van onschatbare culturele
waarden en de Amerikaanse anthropo-
loge Margaret Mead had het over de
zwaarwegende morele vragen waar
voor de rijke landen staan.
Op deze vrijwel gemeenschappelijke
uitgangspunten wordt door de deelne
mers aan de conferentie verschillend
gereageerd.
Er is een. groep, meest uit Noord-
Amerika en West-Europa afkomstige
technologische geon en teerde deskun
digen, die blijk gerven van hun ver
trouwen, dat de technologie in staat
zal zijn, desnoods via een wat aange
paste stijl van leven, ook de negatieve
effecten van de technologie en van de
uitputting van de hulpbronnen te
overwinnen.
Een van de woordvoerders voor deze
groep was de Brits-Nederlandse prof.
Peter Odell uit Rotterdam. Hij be
toogde dat er op da lange termijn
geen olie-probleem is, indien we nu
tenminste ons voorbereiden op de een
en twintigste eeuw, waarin we ge
bruik zullen maken van energie van
Margaret Mead
kernfusie en van zonne-energie. 'In
die eeuw zal men olie zien, zoals wij
nu kolen zien: als een oneconomische,
vuile en vervuilende soort energie. Ik
verwacht dat de wereld tegen het
tweede kwart van de een en twintig-
rie eeuw de overblijvende olie in de
grond zal laten zitten om economische
overwegingen', aldus prof. OdelL
Een wel uiterst optimistisch beeld
werd gegeven door de dr. Magnus
Pyke, de secretaris van de Britse
vereniging voor de bevordering van
de wetenschap. Hij *ees op het feit
dat het water van de Theems weer zo
schoon is dat voorbij Londen weer
vissen zwemmen. 'Het laatste deel van
mijn leven heb ik gewijd aan de
bevordering van de wetenschap, want
die moet ons een nieuw leven binnen
voeren', zed hij.
Tegenover deze optimistische zienswij
ze staat dio van talrijke vertegenwoor
digers uit de minder ontwikkelde lan
den. De Kameroense historicus Mveng
bestreed dat er zo'n simpele oplossing
mogelijk is als sommige vertegen
woordigers uit de industrielanden me
nen. 'De crisis, waarin we zijn komen
te verkeren is niet in de eerste plaats
een technologische, maar een geeste
lijke crisis', zei prof. Mveng. 'De mens
is egoistisch. Hij is bang om te ster
ven. Daardoor zijn we in deze diepe
crisis geraakt In de culturen, die
zichzelf beschouwen als het meest be
schaafd is deze angst voor de dood en
het lijden het grootst Maar het kruis
van Christus leert dat we niet zullen
leven, tenzij wij sterven. De rijke
landen zullen moeten leren sterven',
aidus prof. Mveng.
In de smaak
Deze opmerking viel in dc smaak bij
de Amerikaanse gedragswetenschapper
prof. Kenneth Boulding. die haar ech
ter weer gebruikte, om het gesprek af
te leiden van praktische conclusies
over een politiek gedrag, waartoe
Mvengs uitspraak had kunnen leiden.
Een aanzet tot zo'n politiek werd
gegeven door de Rhcdesische (en
thans in Zambia docerende) socioloog
prof. Nathan Shamuyarira, zojuist
aangekomen uit Dar Es Salam, waar
het panafrikaanse congres vergaderde.
Bij de meer dan twee duizend gedele
geerden leefde, zo zei Shamuyarira,
sterk de neiging te komen tot een
bundeling van macht in een soort
vakbond van de arme landen. Na de
periode van de ontwikkelingshulp be
gon de tijd dat deder riep om betere
handelsvoorwaarden. De Unctad-confe-
rentries hebben ons geleerd, dat de
rijke landen ook nipt bereid zijn ons
via de handel te helpen. Waar de
handel groeit blijkt deze steeds toch
weer in het voordeel te zijn van de
rijke landen. We moeten meer naar
een situatie waarin wij ons concentre
ren op onze eigen kracht Niet op de
technologie en kennis van het westen
maar op onze eigen kennis en kunde
vertrouwen.
OM TE VERTELLEN
Ook deze achtste plaag, die van de
sprinkhanen, wordt uitvoerig verteld.
Mozes doet een rechtstreeks beroep op
Farao om zich te verootmoedigen, om
te erkennen dat hij aan de verkeerde
kant staat Dat doet Mozes met de
messiaanse woordklacht; 'hoe lang?'
Hoe lang nog zult Gij weigeren? Tel
kens keren die woorden in het Oude
Testament terug. Er klinkt een onge
duld dn en een groot verlangen naar
de dag van bevrijding. Voor het eerst
ook zien we Farao marchanderen. Hij
informeert nog eens precies naar de
plannen van Mozes. Als die een inte*
grale uittocht van het gehele volk
blijken te bevatten weigert Farao. De
plaag heet dit keer 'sprinkhanen' en
is een rechtstreekse bedreiging van
geheel het volksbestaan. Toch zet de
Farao dit op het spel. Tyrannen zijn
blind en onvatbaar voor argumenten
ontleend aan het werkelijk heil van
hun volk. Ze zijn bezetenen. Niet zij
hebben macht maar de macht heeft
hen en zij zijn op hun beurt slaven
van hun macht Maar de werkelijke
uittocht staat al vast. Er wordt op
vooruitgegrepen in dit geheel als God
aan Mozes onthult dat Hij deze din
gen doet om ze verder te laten vertel
len. De kinderen zullen ernaar leren
vragen en de oudei's zullen de op
dracht hebben om te vertellen wat
God voor hun bevrijding gedaan heeft
en hoe machtig Hij is. Hoe groot zijn
ontfermingsmacht is. Die gevulde
macht, geladen met zijn liefde voor
wie verdrukt en vertrapt worden. Hoe
lang nog? en dat 'vertellen', twee
tekenen van de toekomst, van degene
wat werkelijk komen gaat en geen
tyran meer tegenhoudt Op die God
hopen mensen, onder druk en ver
trapping. En terecht. Ze zullen niet
beschaamd worden, heet dat in de
bijbel. Ze zullen gelijk krijgen in hun
hoop. gerechtvaardigd worden tegeno
ver een ieder die erover schampert
(Exodus 10. 1-20).
G. Rein: De mooiste tuinbloemen.
Uitg. Thieme, Zutphcn. 72 blz., 6.25.
In de serie 'Thieme's zakboeken voor
natuurvrienden' verscheen de tweed»
druk van een lboek met do honderd
en twintig (bij onze oosterburen)
meest gekweekte tuinbloemen. Do
keuze in het oorspronkelijk Duitse
boek komt vrijwel overeen met wat
ook in ons land het vaakst in tuinen
voorkomt. De planten zijn opgenomen
in de volgorde waarin ze in de loop
van het jaar in bloei komen. De
bloeitijden zijn aangegeven bovenaan
de pagina met beschrijvingen van de
vier planten,, die steeds op de tegeno
verliggende bladzijde zijn afgebeeld.
De honderd en twintig kleurenfoto's
zijn over het algemeen van heel goed®
kwaliteit en tonen het meest karakte
ristieke van de bloeiende plant Als
dat nodig ds, is dus tevens het blad
afgebeeld, maar waar dat het artistie
ke effect var» de foto zou schaden, is
een zwartwittekening in de marge van
de beschrijvingen toegevoegd. Dit
boekje is miet alleen nuttig voqe ,.<ie
tuinbeeitter. die er tal van kweelctips
in kan vinden, maar ook vóór de
bloemenliefhebber zonder meer. die
namen van gewone tuinbloemen wil
weten.
H. v. H.
NEW YORK Vijf jaar geleden, op
4 mei 1969, verstoorde een zekere
James Forman de kerkdienst in de
deftige Riverside Church in New
York. Hij las zijn "zwarte manifest',
waarin hij herstelbetalingen eiste van
de Amerikaanse kerken aan de zwarte
bevolking, voor het leed hen aange
daan.
De meeste Amerikaanse kerken waren
de schok, die het optreden van For
man gaf, weer gauw vergeten, maar
niet de Riverside Church zelf. Zes
dagen na het incident stichtte domi
nee Ernest Campbell een 'fonds voor
zwarte gerechtigheid' voor steun aan
zwarte zelf-help-projecten in New
York. Sindsdien heeft deze ene ger
meente voor dit doel een miljoen
gulden bijeen gebracht. Maar de Ri
verside Church staat in de volksmond
niet voor iets bekend als de Rockefel-
1 er-kathedraal.
Ongeduld
De indruk bestaat dat bij deze confe
rentie, zoals die tot dusver zich heeft
ontwikkeld, de gebruikelijke tegen
stellingen tussen rijk en arm de kop
weer opsteken. Bij enkele vertegen
woordigers uit de geïndustrialiseerde
landen blijkt ongeduld over de aan
houdende aanklachten van de arme
landen over uitbuiting en machtsmis
bruik door de rijke. En bij de mensen
uit de arme landen xs een gevoel dat
de mensen uit de rijke landen almaar
met hun eigen problemen bezig zijn.
De Indiase theoloog Pater Paul Ver-
ghese zei dat de rijke landen nu maar
eens moesten gaan nadenken hoe zij
hun consumptie kunnen verminderen,
in plaats van te overwegen hoe zij de
schadelijke gevolgen van hun techno
logie kunnen opvangen. Met deze op
merking kreeg hij heel wat handen
op elkaar, maar vrijwel alleen van de
mensen uit dc arme landen.
ADDIS ABEBA (EPS) Dc predi-
king van het evangelie moet begrijpe
lijker worden. Dit is een van de
zestien punten van het hervormings
program, dat patriarch Theophilos
van de orthodoxe kerk van Ethiopië
heeft bekend gemaakt
De patriarch kondigde verder decen
tralisatie aan van het kerkelijk appa
raat met groter autonomie aan de
bisdommen. De kerk zal zich meer
moeten inspannen voor de bestrijding
van het analfabetisme in Ethiopië en
voor de verhoging van de levensstand
aard. De contacten met zusterkerken
in de wereld en met name ook met de
wereldraad van kerken zullen verste
vigd worden.
Patriarch Theophilos deed geen con-
crete toezegging van tractementsver-
hoging aan do preisters, die hierom
gevraagd en enkele maanden geleden
zelfs in staking waren gegaan. Wel
beloofde hij, dat verbetering van hun
levensomstandigheden prioriteit heeft
