oer waarschuwt
oor druk-op
e-knop-oorlog
de ABN
Egyptenaren zijn
weer optimistisch
Een goede bank
voor zekerheid op reis.
Congres publiceert
documenten over
Nixon en Watergate
iels stafchef: eventueel eerste klap
een goede grote bank
Japan wil
handen
vrij houden
lileense junta bant
piocratie voorlopig uit
Realisme van Sadat spreekt aan
Algemene Bank Nederland
jrgdheid over 33 gevangenen
Pools centraal
comité wipt
zijn secretaris
Grigorenko
plots thuis
Chinees-Russisch
onderhandelingen
mogelijk hervat
•KWARTET DONDERDAG 27 JUNI 1974
BUITENLAND T7/K9
k.VIV/BEIROET (UPI, Reuter, AP) De secretaris-generaal van de
Valdheim, heeft bevestigd dat het zeker niet voor het najaar tot een
setting van de Geneefse vredesconferentie voor het Midden-Oosten zal
ADVERTENTIE
p.
h de maanden die nu volgen
iiog kan gebeuren, hlijikt uit
ante verklaringen, afgelegd
rabische staatshoofden tot
i Libanon Sadat zei al vijf
Migs te hebben klaarstaan
in verklaring van Israels staf-
rdechai Goer. Deze zei dat
mogelijkheid wil openhouden
een oorlog te beginnen.
nde ronde in de strijd in het
Oosten zou volgens hem na
pel eens een druk-op-deknop
linnen zijn, waarbij volop ra-
letrokken zijn. 'Wij moeten
le mogelijkheid openlaten om
iorlog aan een Arabisch land
aren als de lucht weer ver-
Het is nuttig dat onze buur-
flaarvan op de hoogte zijn',
lij eraan toe.
relke voorwaarden Israël een
du beginnen wilde Goer niet
(sraëls premier Golda Meir en
van defensie Dajan kregen
veel kritiek omdat zij de
phten niet meteen hadden la-
ilaan toen de grote opbouw
Arabische aanval in oktober
lid. Zij lieten dit om politieke
ingen na.
>en kunnen er volgens Goer
id in geslaagd zijn de doelvast-
ji de grond-grond-raketten te
n en we moeten erop voorbe-
n dat het gebruik van zulke
elen een van de openingszetten
j volgende oorlog zal zijn. De
ijkste bestrijders van zulke ra-
iullen voor Israël de straalja-
tjven.
minister van defensie Peres
gens de Washington Post aan
a voor de komende vijf jaar
i-half miljard dollar aan hulp
Mordechai Goer: zelf oorlog be
ginnen.
gevraagd hebben, met name aan
straaljagers als de F14, F15, F16 en
F17.
Vrees in Libanon
Israëlische dagbladen roepen om ver
geldingsacties voor de laatste Pales
tijnse zelfmoordactie waarbij een moe
der en twee kinderen in de badplaats
Naharia werden doodgeschoten. De
ruim 94.000 Palestijnse vluchtelingen
in hun kampen in Zuid-Libanon
brachten gisteren in alarmtoestand
door omdat zij nieuwe Israëlische
luchtaanvallen vreesden naar aanlei
ding van de terreur-actie in Naharia.
Het Libanesp kabinet heeft alle stu
derende reservisten opgeroepen om
het 16.000 man sterke Libanese leger
te versterken. Er bestaat zelfs vrees
dat Israël een deel van Libanon, dat
het Fatachland noemt, zou willen be
zetten. Maandag komt de Arabische
Liga in Cairo bijeen om zich te
beraden over militaire steun aan Li
banon. Het Libanese dagblad Al Mo-
harrer dat nauwe relaties met Pales
tijnse groepen onderhoudt, schreef,
dat Israël met al zijn maatregelen en
vergeldingsacties niets zal kunnen
doen om Noord-Israël 'bewoonbaar te
houden'. Het is volgens dit blad 'on
doenlijk om zich goed te verdedigen
tegen strijders die vastbesloten zijn
om te sterven'.
Koeneitra
Inmiddels zijn duizenden Syriërs dan
send en springend in de aan puin
geschoten stad Koeneitra terugge
keerd, die weer onder Syrisch burger
lijk bestuur is teruggekomen.Velen
kusten onder tranen de grond en
president Assad was er zelf bij om de
oude bewoners te verwelkomen. 'Geen
macht op aarde kan ons verhinderen
om onze volledige rechten als mens
weer te hernemen'. Gisteren trpkken
de Israëlische troepen uit de stad weg
na een bezetting die zeven jaar heeft
geduurd.
De ABN kan bijdragen tot uw reisplezier met een uitgebalanceerde
reisverzekering voor alle risico's onderweg. Met een annuleringsverzekering
zodat u geen financiële nadelen hebt van onverwachts niet doorgaan.
Met vreemd geld. Of met reischeques, een plezierig alternatief voor het reizen
met veel geld op zak. Terwijl uw kostbaarheden veilig in een
ABN safeloket liggen te wachten tot u bruin terug komt. Dus vele redenen om
even langs te komen. Kunt u meteen wat reisfolders meenemen.
(en niel alléén voor mensen die op reis gaan)
Non-proliferatie
verdrag
TOKIO. WASHINGTON, OSLO (Reu
ter, AP) Het Japanse ministerie
van buitenlandse zaken, dat steeds op
een snelle ratificatie van het non-
proliferatieverdrag (het verdrag tegen
de verspreiding van kernwapens)
heeft aangedrongen, is van mening
veranderd. Het ministerie vraagt zich
momenteel af of het wel verstandig is
over te gaan tot een snelle ratificatie,
gezien het aantal kernproeven dat de
laatste tijd door verschillende landen
tot stand werd gebracht.
Japan heeft het verdrag al in februari
1970 ondertekend, maar sindsdien is
er in regeringskringen en delen van
de regerende liberale democratische
partij verzet aangetekend tegen de
ratificatie van het verdrag. De tegen
standers vinden dat Japan zijn han
den vrij moet houden wat betreft het
bezit van nucleaire wapens.
De gezamenlijke commissie voor
atoomenergie van cL senaat en het
huis van afgevaardigden in de Vere
nigde Staten heeft eenstemmig een
wetsontwerp goedgekeurd dat het con
gres de bevoegdheid geeft zijn veto
uit te spreken over plannen om Egyp
te en Israël te voorzien van kernreac
toren en splijtstof. De nu aangenomen
wet maakt het mogelijk dat een
a toom verdrag met een ander land ge
blokkeerd wordt als heide huizen van
het congres daartoe een motie van
afkeuring aannemen. De handtekening
van de president is daarop niet nodig.
Volgens een Noors seismologisch ob
servatorium heeft de Sowjet-Unie
waarschijnlijk een ondergrondse kern
proef genomen in het oostelijk deel
van Kazakhstan.
LONDEN (Reuter) Het Britse ma
rineschip 'Hampshire' werd naar een
Brits aardgasbooreiland in de Noord
zee gestuurd om een Russisch schip te
verjagen dat in strijd met het zee
recht tot op negen meter- van het
eiland genaderd was. metingen ver
richtte en fotografeerde, zo heeft een
kustwachtwoordvoerder meegedeeld.
[AGO, KOPENHAGEN (DPA, Reuter, AP) Het militaire be
ta Chili heeft een decreet uitgegeven waarin generaal Augusto
let tot staatshoofd wordt benoemd. Verder is bepaald dat de
zowel wetgevend als uitvoerend orgaan is
>t uitvaardigen van wetten is
migheid van de vier juntale-
:ig. Het decreet werd gisteren
Chileense staatsblad gepubli-
Waarnemers menen dat de be-
g van Pinochet, de opperbevel
van het leger, een bewijs is
verwachting dat de strijd-
eefn niet van plan zijn spoedig
gekozen burgerlijk bestuur
e keren.
et[>enhagen is een internationale
isie bijeengekomen voor een
zm ing die twee dagen zal duren,
j»chuldiigingen inzake misdaden
militaire junta in Chili heeft
jsn. Initiatiefnemers zijn de
sociaaldemocratische partij,
Allende-corhité en de
iafig voor solidariteit met Chili
Deense arbeidersbeweging,
i Chilenen, waarnemers en ju-
deskundigen, onder wie Ro-
uit, lid van de Britse afdeling
mnesty International, die in
hebben ingesteld,
tijdens de hoorzitting in het
parlementsgebouw getuigenis
jan.
/pijeenkomst, de tweede die door
."pmissie werd georganiseerd, is
om de aandacht van de wereld
tigen op militaire processen Ln
tegen 33 leiders van de Unidad
van de vroegere president
lefcr
ken, Ismael Huerta, heeft zes weken
geleden erop gewezen, dat Italië zijn
betrekkingen met Chili dient te nor
maliseren of te verbreken. Een
woordvoerder van Alitalia sprak de
hoop uit dat het landingsverbod van
tijdelijke aard zal zijn
WARSCHAU (Reuter) De vooraan
staande Poolse communist Franeiszek
Szlachcic is ontslagen als secretaris
van het centrale comité van de com
munistische partij, zo is na een ple
naire zitting van het comité in War
schau bekendgemaakt De 54-jarige
Szlachcic was als secretaris verant
woordelijk voor veiligheidszaken en
enkele kaderbenoemingen. Hij gold
als de hoogst geplaatste exponent van
de zogenoemde orthodoxe nationalis
ten, die strenge tucht bepleiten en in
het algemeen erg conservatief zijn.
Voorgaande leider van, deze vleugel
was generaal Mieczyslaw Moczar, de
antisemiet die in de machtsstrijd van AïTCStjUtlCS
1970 het loodje moest leggen tegen
eerste partijsecretaris Edward Gierek.
De positie van Gierek is volgens waar
nemers door Salachcios ontslag ver
sterkt
MOSKOU (AP) Een paar uur na
dat het hem was aangezegd vertrok de
oude generaal Grigorenko gistermor
gen onverwacht uit een psychiatrische
kliniek in Moskou naar huis, gereden
door een van de artsen en een vriend.
Zijn vrouw die al eerder op de hoogte
was gesteld moest een lunch improvi
seren. 'Ik heb expres niets klaarge
maakt. ik ben namelijk bijgelovig', zei
zij. En verder: 'Ik ben heel gelukkig,
maar niet volslagen gelukkig. Ik kan
er niets aan doen maar ik voel ook
het verdriet van Bookowski's moeder,
van de vrouw van Pljoetsj en van al
die vrouwen en moeders, wier man
nen en kinderen nog altijd gevangen
gehouden worden.
Inmiddels heeft de KGB de Joodse
geleerde Michael Ogoerski in zijn wo
ning gearresteerd. Hij behoort tot de
organisatoren van een seminar, waar-
Grigorenko
op buitenlandse geleerden hun Joodse
collega's, die in de Sowjet Unie van
belangrijke ontwikkelingen af gehou
den worden, zouden komen 'bijwer
ken'. Dit voornemen alleen reeds
wordt door de Russen als een ernstige
provocatie beschouwd en ook reeds
vier andere organisatoren, Voronel,
Braikowski, Azbel er- Lunfcs zijn in
verband hiermee eerder gearresteerd.
Een desbetreffend besluit werd met
22 tegen 16 stemm -n genomen. De
commissie heeft zeven weken lang
achter gesloten deuren vergaderd over
de vraag of tegen Nixun een afzet
tingsprocedure op gang moet worden
gebracht. Intussen heeft de Senaats
commissie voor Watergate de oprich
ting aanbevolen van een permanent
speciaal openbaar ministerie voor de
vervolging van misdrijven op rege
ringsniveau en beperking van contri-
elingen
door Jan Brokken
'Wij willen vrede. Wij willen nu eindelijk eens beginnen met de opbouw van ons land.' Deze twee
zinnen keerden vele malen terug in gesprekken met Egyptenaren. Hartelijk en gastvrij als ze zijn, wil
len zij graag en veelvuldig met buitenlanders praten.
ïkfcense oud-minister van buiten
zaken Koud Boerge Anderson
zijn openingsrede dat 'wij vre-
^.t deze processen niet rechtvaar-
zijn. Sommige van de be
zijn ernstig mishandeld door
Y ita en wij vrezen dat doodstraf-
worden geëist.'
Ispersen, sociaaldemocratisch lid
et Deense parlement zei dat hij
s een recent bezoek aan Chili
ijke bewijzen had gevonden van
lurende marteling van gevange-
eerste bijeenkomst van de com-
die in maart in Helsinki ge
in werd, waren ook al veel Chi-
getuigen aanwezig, waarvan de
t«e door de militaire junta ernstig
enndeld waren.
Adingsvergunning
ethileense regering heeft gewei-
3. de landingsvergunning voor de
c anse luchtvaartmaatschappij Ali-
te verlengen. Volgens een de-
in het Chileense staatsblad heeft
jiteigering te maken met de 'onbe-
iilheid' van de diplomatieke be
dingen tussen ^hili en Italië,
heeft na de val van Allende zijn
ssadeur uit Ohi'i teruggeroepen
>f et militaire bewind niet officieel
[•dnd. Wel heeft Italië nog een zaak-
(Ptigde in Chili, maar deze wordt
4 de Chileense autoriteiten niet
id, omdat hij nooit zijn geloofs-
en heeft overhandigd. De Chi-
e minister van buitenlandse za-
En zo zag deze verslaggever tijdens
een toeristisch bezoek van drie weken
aan Cairo en Luxor zijn wensdroom,
de journalistiek, helemaal te vergeten,
een beetje verloren gaan. Want de
Egyptenaren willen hun vreemde gast
aan tafel vooral vertellen dat zij de
oorlog moe zijn, dat nu de schrijnen
de armoede in dit socialistische land
aangepakt moet worden. En als ver
slaggever voel je dan de behoefte, de
essentie van die gesprekken op papier
te zetten.
Aanknopingspunt voor vele discussies
was hoe kan het ook anders het
bezoek van president Nixon aan Egyp
te. Nog maar een paar weken geleden
verkeerde ik in de veronderstelling
dat staatshoofden nooit spontaan door
tienduizenden mensen toegejuicht
worden. In Cairo stonden misschien
wel twee miljoen mannen en vrouwen
met vlaggetjes in hun hand te
schreeuwen toen Nixon langs reed en
dat gebeurde werkelijk uit vrije wil.
Dagen tevoren al riepen de bewoners
van het Khan el Khalily, de volkswijk
van Cairo met zijn beroemde bazars,
ons 'American-friend' toe (met een
foto-toestel op de buik zie ik er
klaarblijkelijk als Amerikaan uit).
Eerst vraag je je af of deze mensen
niet maf gepraat zijn door de kranten
en de staatsradio en televisie. Het
spontane karakter van die uitingen
doet je echter twijfelen.
In gesprekken met Egyptenaren merk
je al vlug dat het zeker niet het blad
Al Ahram is, dat het dit volk voor
houdt dat je voor de Amerikanen
moet zijn (terwijl zeven maanden ge
leden Egypte nog in de Russische
invloedszone lag). De oorzaak ligt in
de wat simplistische voorstelling van
de Egyptenaren van de buitenlandse
politiek van de Verenigde Staten.
Amerika betekent' alleen maar dollars,
en geld heeft Egypte dringend nodig
wil het de armoede bestrijden, de
armoede die je op iedere meter straat
in Cairo tegenkomt.
Kritisch
De kranten kleden deze plotselinge
pro-westerse houding natuurlijk intel
ligenter aan en wijzen er ook voort
durend op dat de nieuwe vriendschap
pelijke betrekkingen met de Verenig
de Staten voortdurend kritisch bege
leid moeten worden. Die kranten ge
ven ook uitleg van de toch wel radica
le wending van de buitenlandse poli
tiek van Egypte. Le Progrès Egyptien,
één van de twee Franstalige Egypti
sche dagbladen, schrijft bijvoorbeeld
in een commentaar (8 juni 1974) dat
aan de basis van iedere economische
ontwikkeling het vertrouwen ligt.
Welnu, met de oktober-oorlog heeft
Egypte het vertrouwen van de wereld
herwonnen.
De meeste Egyptenaren zijn het met
deze redernering eens. Vóór de okto-
beroorlog stelde Egypte in de wereld
niets voor. Na het eclatante succes
van de Egyptische troepen in de Si-
r.aï, zo zeggen zij, is de eer van
Egyple hersteld, is de Iraëli's de
noodzaak duidelijk geworden het
buurland serieus te nemen, is de
basis gelegd voor een duurzame vre
de. Het vertrouwen in het Egyptische
volk is teruggekeerd.
En, nu citeer ik Le Progrès Egyptien
weer, wanneer er vertrouwen is, ko
men er investeringen. Uit het eigen
land, uit het. buitenland. Betekent dit
dat het socialisme in'Egypte zijn tijd
gehad heeft? Buitenlandse particulie
re investeringen stroken immers niet
met een staatssocialisme. Nee, zegt Le
Progrès, Egypte zegt het socialisme
niet vaarwel maar gaat een liberaal
socialistische koers volgen.
Sadat
De filosoof achter deze gedachte is
de Egyptenaren herhalen ook dat
vele malen president Sadat, de man
die in het Westen vaak afgeschilderd
is als een zwakke troonpretendent van
Nasser, als een typische 'overgangsfi
guur', die niet erg geliefd zou zijn in
zijn eigen land. Sinds de oktoberoor-
log is Sadat echter zeer populair bij
de bevolking, spreken de Egyptenaren
met veel respect over hem. Sadat is
een pragmaticus en hoe vreemd dat
ook voor de doorgaans zeer dogmati
sche Egyptenaar mag klinken, het
realistische karakter van zijn politiek
spreekt aan.
Een paar dagen geleden zei de Egypti
sche president bijvoorbeeld in een
televisie-interview, dat de Egyptische
geheime dienst over inlichtingen be
schikte. als zouden de Israëli's over
nucleaire wapens beschikken, maar
hij wenste zijn aandacht daar nu niet
op te vestigen, hij wilde zich nu
uitsluitend bezig houden met de (eco-
WASHINGTON (AFP, AP, UPI, Reuter) Voordat begonnen
zal worden met het onderzoeken van de motieven, die afzetting van
president Nixon kunnen rechtvaardigen, gaal de commissie voor
justitie van het Amerikaanse Huis van afgevaardigden tot 15 juli
documenten publiceren, die betrekking hebben op de rol van de
president in bet Walergate-schandaal.
buties aan politici, die kandidaat zijn
in federale verkiezingen.
Het Huis van afgevaardigden heeft
voorts besloten, het aantal medewer
kers van het Witte Huis dat meer dan
40.000 dollar verdient, tot vijf te be
perken. Thans verdienen veertien me
dewerkers van Nixon het maximumsa
laris van het Witte Huis van 42.500
dollar per jaar. Als deze hoogstbetaal-
den worden vervangen, zullen hun
opvolgers een kléiner salaris krijgen.
De jongste broer van Nixon, de 59-
jarige Donald, maakt moeilijke tijden
door. Zijn gezondheid is verzwakt en
een groot deel van zijn vroegere in
komsten krijgt hij niet meer. In 1973
had hij nog een inkomen van bijna
140.000 dollar. Dit jaar hoopt hij
36.000 dollar te halen. Hij schrijft zijn
moeilijkheden toe aan de publikaties
rond de Watergate-affaire.
Wat een eventuele alzettingsprocedu-
re tegen president Nixon betreft: de
democratische senator Mike Mansfield
heeft gezegd dat het proces in de
Senaat geleid zal worden door de
president van het Hooggerechtshof.
Het proces zou ten hoogste twee
maanden duren en Nixon zal voldoen
de gelegenheid krijgen zich op zijn
verdediging voor te bereiden. Maar
het is nog niet zeker, dat het tot een
proces zal komen, aldus Mansfield, die
overigens duidelijk te verstaan gaf,
dat hij uitvoerig heeft stilgestaan bij
de manier, waarop een eventueel pro
ces moet morden gevoerd.
WASHINGTON (Reuter) Woensdag
is in Washington een proces begonnen
tegen president Nixons voormalige
naaste medewerker John Erlichmann.
De /mogelijkheid bestaat, dat de Ame
rikaanse minister van buitenlandse za
ken Kissinger, en de stafchef van het
Witte HUis Haig opgeroepen worden
om in dit met de Watergate-affaire
verband houdend proces te getuigen.
Ehrlichman en drie anderen worden
beschuldigd van samenzwering bij de
inbraak (in september 1971) in het
kantoor van dr. Lewis Fielding, een
psychiater van Daniel Ellsberg, in de
hoop materiaal te vinden, dat bezwa
rend zou zijn voor dr. Ellsberg. Indien
Ehrlichman schuldig wordt bevonden
kan hij een boete krijgen van 26.000
gulden en een gevangenisstraf van 10
jaar.
PEKING (Reuter) De terugkeer in
Peking van Leonid Iljichow, leider van
de Russische onderhandelingsdelegatie
inzake de besprekingen over grens
kwesties tussen de Sowjet-Unie en de
Volksrepubliek China, kan betekenen
dat de vastgelopen besprekingen her
vat worden. Waarnemers verwachten
echter geen of weinig vooruitgang in
een nieuwe onderhandelingsronde. De
Chinezen eisen onder meer dat Rusland
erkent dat de Russische tsaren in de
vorige eeuw zich grote gebieden van
China toegeëeigend hebben. De Chine
zen verbinden hieraan nog niet de
eis dat deze gebieden teruggegeven
moeten worden.
Sadat en Nixon konden het best met elkaar vinden tijdens het bezoek
van de Amerikaanse president aan Egypte.
nomische) vooruitgang van land en
volk. Zo'n zinsnede doet het goed bij
de Egyptenaren, want dreigende taal
hebben zij nu al ruim twintig jaar
lang gehoord en nu willen wij wel
eens een beetje welvaart
De eerste stap op weg naar die wel
vaart werd twee weken geleden gezet,
toen Nixon een fiks bedrag (twee
miljard dollar) aan ontwikkelingshulp
in het vooruitzicht stelde. Met deze
vrijgevigheid zagen de Egyptenaren
hun wat al te eenvoudige voorstelling
van 'Uncle Sam' bevestigd. Zij noem
den de gift een eerste succes van de
politieke koers die Sadat nu vaart.
Of de Egyptische president nu werke
lijk tot de pro-Amerikanen kan wor
den gereken 1 is nog maar de vraag.
De pro-Washington hoofdredacteur
van Al Ahram is alweer ontslagen en
een linkse journalist is zijn opvolger.
rikanen alleen maar gebruikt in een
handig politiek spelletje, of niet,
moet nog blijken. De Egyptenaren die
ik gesproken heb, verlangen van de
president alleen maar vrede, een pro-
westerse houding en economische
vooruitgang.
Een spel
Dit verlanglijstje wilden zij tegenover
een Nederlander best uiten en dat
verbaasde mij een beetje. Want ik
had niet verwacht dat ik als inwoner
van een door een Arabische olieboy
cot getroffen land vriendelijk in Cai
ro ontvangen zou worden. Dat bleek
allemaal mee te vallen. De olieboycot
is een diplomatiek spel. Nederlanders
zijn evengoed onze vrienden, zo werd
me vele malen toevertrouwd. Politiek
Cairo zal dat niet openlijk beamen,
Of dit als een teken aan de' wand maar zoals gezegd, Egyptenaren zijn
moet worden gezien, of Sadat de Ame- optimistische en hartelijke mensen.
