Berkhof zestig
(maar nog niet jarig)
Gereformeerde synode
wil verdrukten in
Oost-Europa helpen
lllSlllall
Wereldraad
niet naar
Djakarta
Vandaag
/IHe uwe boeket
Trouw
Kwartet
daar blijft n mens gezond bij!
Portugese kerk
verwelkomt
nieuwe regime
Petitie ten gunste
van vader Dudko
Boycot-actie
tegen Hitachi
TROUW/KW,AilTET WOENSDAG 12 JONI 1974
KERK/BINNENLAND
T2/K2
door drs. J. A. Montsma
In een land dat bezig is langzaam maar zeker te verdwijnen onder een laag enquêtes en statistieken
is het niet aan mij om met de natte vinger in de wind uit te maken welke figuren op bet Nederlandse
erf van kerk en theologie de meeste bekendheid genieten. Maar dat in elk geval de Leidse professor
Hendrik Berkhof tot hen behoort lijkt mij, ook buiten de 'koninklijke' weg van steekproeven om,
een veilige bewering.
Het is in zijn geval dan ook niet
moeilijk om bij die bekendheid een
verklarende toelichting te bedenken.
Wie hem niet kent uit zijn theologi
sche geschriften zal hem toch wel
eens als man van de kerk tegengeko
men zijn. En daar hoeft men dan
weer niet speciaal hervormd voor te
zijn, want Berkhof is vanaf 1948 nauw
betrokken geweest bij het werk van
de Wereldraad van kerken sedert
1954 als lid van het Centrale Comité.
Er is trouwens wel eens ietwat pinnig
op gewezen dat Berkhof en Buskes zo
ongeveer gereformeerde heiligen zijn,
en dat mag op z'n minsl; betekenen,
dat Berkhof ook in de 'kleine' oecu
mene volop meedraait. En in meer of
minder nauw verband met dit alles
heeft hij bij voor- en tegenstanders
ook nog naam als pleitbezorger voor
de staat Israël.
Een bekend man. dus, of beter: ie
mand die wat te zeggen heeft Daar
zitten verschillende kanten aan. Het
heeft onder andere te maken met het
feit dat Berkhof zich helder en kern
achtig weet uit te drukken. Dat is
natuurlijk een gave. maar het lukt
alleen als iemand ook weet waarover
hij het heeft. En dat is nogal wat als
iemand, zoals Berkhof, uitvoerig in de
theologie heeft rondgekeken maar
evengoed in de wereldkerk en ver
daarbuiten. De neerslag daarvan vin
den we bijvoorbeeld in een uiterst'
toegankelijk boekje als 'Gegronde ver
wachting* (1967), maar het geldt
evenzeer van een vraaggesprek in dit
blad over de situatie waarin de kerk
dn het Westen zich bevindt.
Een inventarisatie van Berkhofs theo
logie is hier niet aan de orde, maar
als ik daarover een enkele opmerking
mag maken, dan deze: het thema van
die theologie lijkt mij nog steeds
gegeven in de titel van zijn boek
'Christus de zin der geschiedenis'
(1958: vijfde druk 1966). Dat Christus
die zin is, is het steeds terugkerende
uitgangspunt van zijn theologie. Dat
Christus de zin is vormt de inzet van
Berkhofs gesprek met mensen van
dichtbij en veraf, die pijnlijk zijn
aangestoken door de vraag naar zin
en heil. Maar het is vooral door zijn
opvatting van de even spannende als
onthutsende geschiedenis, dat Berkhof
zijn theologie in de breedte kan ont
vouwen en tegelijk kan korf en tot
een soort profetische duiding van wat
er vandaag gaande is. Het ds in dit
verband van belang te weten dat
Berkhof in 1939 promoveerde op een
studie over een kerkvader ook aan de
duiding der geschiedenis het zijne
bijdroeg: Eusebius van Caesar ea.
Tot zover een profiel van de man die
gister zijn zestigste verjaardag mocht
beleven. En zoals dat in de weten
schap dan gaat bij mensen van zijn
rang en stand: ze krijgen een feest
bundel aangeboden. Dat is een boek
dat door vrienden en collega's apart
voor de gelegenheid wordt geschre
ven. Him bijdragen hoeven niet speci
aal over het werk van de desbetref
fende jubilaris te handelen, maar als
ze dat wèl doen dan gaat het door
gaans erg zachtzinnig toe. In d.e bun
del voor Berkhof ligt dat anders:
vijfentwintig korte artikelen die vrij
wel zonder uitzondering een reactie
geven op zijn recent verschenen
'Christelijk Geloof. (Vandaar de titel
'Weerwoord'). Nu Is Berkhof een man
die een pittig gesprek eerder zoekt
dan mijdt, maar hij wordt hier toch
wel een paar keer krachtig 'onderuit
gehaald', zoals dat in de liturgie van
onze nationale religie heet Zeker, de
lof en de erkenning van Berkhofs
verdiensten overwegen nadrukkelijk,
maar met de vele critisohe vragen is
hij voorlopig nog niet jarig, althans
nog niet klaar. Voor de duidelijkheid:
veel vragen bedoelen slechts nadere
informatie, terwijl een ander deel
duidelijk minder doeltreffend aan
doet. Een opsomming van alle scri
benten en hun bijdrage lijkt me niet
zinvol, en dat brengt mee dat ik me
moet beperken tot een greep in de
mand.
Optiek
Naast hetgeen de artikelen inhoude
lijk bieden zijn ze voor een gedeelte
Illustratief voor wat we wel het pro
bleem van de optiek noemen. Je zou
kunnen zeggen: dat is een moeilijk
woord voor bril. Het wil zeggen dat
we bijvoorbeeld de bijbel altijd lezen
onder een bepaalde Invalshoek en be
lichting die samenhangen met de tra
ditie waaruit we komen en de groep
waartoe we behoren. Dat alles is niet
te vermijden, maar we kunnen leren
erop verdacht te zijn. Zo wijst de
Engelse professor James Barr erop
hoe de dogmatiek, in dit geval Berk
hof, een bepaald motief "dnleesf in de
bijbel en het dan systematisch uit
bouwt. Barr neemt als voorbeeld het
bij Berkhof centrale begrip van het
verbond als de tweezijdige gemeen
schap tussen God en Zijn volk. Van
meet af zou de bijbel inzetten met
het geding om het ware partnerschap
dat dan uiteindelijk in Christus gerea
liseerd wordt Maar volgens Barr is
het bijbelse begrip verbond oorspron
kelijk veel meer een eenzijdige be
schikking, en is wat Berkhof onder
verbond verstaat van veel later datum
en bovendien van voorbijgaande aard.
En de vraag ds of Berkhofs verbonds-
begrip niet méér past op de theologie
van na de reformatie dan op die van
de bijbeL Ook dr. A. H. van den
Heuvel komt met een serieuze beden
king die met die optiek te maken
heeft Het is hem opgevallen dat in
Berkhofs boek geen plaats is inge
ruimd aan de theologen uit de derde
wereld. Berkhofs dogmatiek kijkt' Eu
ropees en ondertussen breidt zich in
de derde wereld een diep wantrouwen
uit tegen juist het Europese christen
dom. En als Berkhof het werk van de
Heilige Geest in nauw verband brengt
met de Europees-Amerikaanse cul
tuur, dan zal hem dat door de christe
nen van de twee-derde wereld niet in
dank worden afgenomen. Die hebben
zo hun eigen ideeën over wat wij er
van gemaakt hebben.
Andere manier
Op weer een andere manier komen
we met de kwestie van de optiek in
aanraking als we de bijdrage van dr.
E. Flesseman-vanLeer vergelijken
met d!ie van prof.' C. Graafland. De
eerstgenoemde vraagt zich af of bij
Berkhof het verbond wel echt zo'n
tweezijdige zaak is. Gelet op wat hij
zegt over de openbaring en de (zondi
ge) mens neemt zij te moeten conclu
deren dat Berkhof wel zegt hoe onder
ideale omstandigheden het menselijk
aandeel in het werk van God tot zijn
recht had moeten komen, maar dat er
in feite voor dat aandeel geen ruimte
is. Met andere woorden: Berkhof
heeft zich onvoldoende los weten te
maken van een theologie waarin het
uiteindelijk toch allemaal van de 'an
dere' kant komt. Over optiek gespro
ken: prof. Graafland ziet het precies
andersom. Hij signaleert tot in de
kern Van Berkhofs theologie een val
uit de gereformeerde traditie omdat
bij hem de alleenwerkzaamheid van
God bijvoorbeeld in de openbaring
heeft plaats gemaakt voor het con
cept dat God en mens het samen
doen.
Het artikel van prof. Graafland gaat
wel opvallend ver in zijn afwijzing
van de nieuwe theologie van Berkhof:
er is sprake van 'seml-pelagianisme'
en van 'staan in de traditie van
Erasmus*, en dat zijn dingen die op
het oergerefonneerde erf al sinds ge
ruime tijd niet erg tot aanbeveling
strekken. Overigens geloof ik niet dat
Prof. dr. H. Berkhof, zoals hij (verkleind.) op het achteromslag van
'Weerwoord' te zien is.
Berkhof met de beantwoording van
deze kritiek de meeste moeite zal
hebben, want daarvoor is ze te zeer
bevangen door de als vanzelfsprekend
veronderstelde normativiteit van een
bepaalde traditie.
Karl Barth
Zeer fundamenteel zijn de vragen die
prof. E. Schillebeeckx (Nijmegen) op
werpt. Ze betreffen het probleem dat
vooral door en in reactie op de
theologie van Karl Barth vorm heeft
gekregen. Het gaat om de vraag in
hoeverre het nu mogelijk is om zaken
als openbaring en geloof in te teke
nen in onze wereldse werkelijkheid.
Op dat punt bespeurt Schillebeeckx
bij Berkhof een voorbehoud dat te
weinig rekening houdt met het gege
ven dat het christelijk geloof toch ook
gewoon een stuk religie is, een men
selijke ervaring van zin die een mens
verrijkt
Uit de helè bundel is dit artikel
vermoedelijk wel het lastigst te lezen.
In elk geval is de bijdrage van de
Hongaarse theoloog Istvén Török dat
niet, maar dat is wél de meest ontroe
rende. Schrijvend over vrijheid en
liefde laat hij iets zien van hoe een
theologisch probleem er uitziet in een
kerk die onder druk staat Vooral als
die kerk vast wil houden aan de
overtuiging dat de woorden van de
kerk op de straat en op de markt
thuishoren.
Het zal duidelijk zijn: dit is inderdaad
een greep dn de mand. Het zal uit
deze korte inventarisatie ook wel niet
zonneklaar zijn waar de hooggeleerde
jubilaris dan wel zo fors onderuitge
haald werd. Men zal daartoe dan de
bundel zelf ter hand moeten nemen
en de bijdragen van Van den Heuvel,
Kuitert, Posthumus Meyjes (Berkhof
verloochent zijn verleden als histori
cus)' lezen. Het zal dan de lezer ook
niet ontgaan dat de scribenten niet op
de man, maar op de bal spelen. En
vooral óók dat zij een niet gering
stuk inspiratie en uitzicht te danken
hebben aan deze grote man in kerk
en theologie,
Drs. J. A. Montsma, wetenschappelijk
medewerker aan de theologische fa
culteit der Vrije Universiteit te Am
sterdam, bespreekt 'Weerwoord', de
bundel opstellen die prof. dr. H.
Berkhof gisteren is aangeboden t.g.v.
zijn zestigste verjaardag (uitg. Callen-
bach, Nijkerk, 255 pag., prijs 31).
Van een onzer verslaggevers
GENEVE Moeilijkheden tussen de
Indonesiche regering en de werel
draad van kerken Inzake de assemblé
van de wereldraad die volgend janr in
Djakarta gehouden zou worden, heb
ben er toe geleid dat de secretaris
generaal van de wereldraad, dr. Phi
lip Potter naar Djakarta Is gereisd om
deze problemen te bespreken.
Er Is voortdurend contact tussen Ge-
nève en de Indonesische raad van
kerken, maar dit heeft niet geleid tot
een oplossing van de vraagstukken.
Bij de moslim-gemeenschap in Indo
nesië bestaat bezorgdheid over de gro
te christelijke manifestatie en hoewel
president Soeharto kortgeleden tegen
over een groep stafleden van de
wereldraad nog zei, de assemblé te
zullen verwelkomen, zou ook binnen
de Indonesische regering enige be
duchtheid heersen over mogelijke uit
spraken van de wereldraad, met name
over de mensenrechten. De advocaat
mr. Y.AP Thian Hien, één van de
leden van het bestuur van de oecume
nische hulporganisatie Cicarws, zit al
sinds januari gevangen zonder dat
tegen hem een beschuldiging is inge
bracht, hetgeen voor een aantal stafle
den van de wereldraad een reden is
om uit te zien naar een andere verga
derplaats dan Djakarta.
Hinderpalen
De wereldraad heeft steeds staande
gehouden dat de assemblé in Djakarta
doorgaat tenzij aan de vrije afwikke
ling ervan opstakels in de weg zouden
worden gelegd. Enige hinderpalen
blijken er Intussen te zijn. De Indone
sische regering verlangt dat films, die
ter vertoning tijdens de assemblé in
Djakarta ingevoerd moeten worden,
geruime tijd van tevoren bij de Indo
nesische censuur worden aangeboden
ter goedkeuring. Journalisten die
door de wereldraad zouden worden
aanvaard, zouden aanvankelijk vrije
toegang krijgen, doch nu blijkt dat zij
ook een accrieltering van de Indone
sische overheid nodig hebben.
Indien de moeilijkheden tussen de
wereldraad van keiken en de Indone
sische regering niet worden opgelost
vóór augustus van dit jaar, is te
verwachten dat de assemblé 'verhuist'
naar Canada, waar de stad Vancouver
kandidaat is om de grote oecumeni
sche vergadering te ontvangen.
langstelling was zelfs bij de medestan
ders van vader maar weinig te mer
ken. Daarom moest hij het groten
deels zelf allemaal zien op te vangen.
Ik denk dat de schade die men toen
aanrichtte in geen verhouding staat
tot de zekerheid die men dacht te
verkrijgen over de Juiste uitleg van
Gods woord. Zo te zien is er in dertig
jaar nauwelijks iets veranderd. Alleen
kwamen toen de slachtoffers meer uit
de orthodoxe hoek.
Als dr. "VViersinga eens even van de
spanning wil bekomen, of wanneer
zijn kinderen er eens uit zouden kun
nen, dan zijn ze bij ons welkom.
Dicpenheim
Wlm Veldhuijzen.
men zijn, en daar zoveel offers voor
over hebben gehad.
Bilthoven
J. I». van Apeldoorn
Bezuiniging
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze robriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859,
Amsterdam.
Dr. Wiersinga
Ik ben de zoon van een gereformeer
de predikant die dertig jaaK geleden
evenals dr. Wiersinga nu door
de kerk werd beoordeeld op zijn belij
den en zijn handel en wandel. Hoewel
ik toen nog maar kind was, heb ik me
goed gerealiseerd wat een martelgang
vader moest afleggen. En onder welke
druk moeder en wij kinderen moesten
leven. Het hele gdbeuren stond voor
mij in schrille tegenstelling tot het
liefdesgebod. Van echt persoonlijke
waardering voor iemands eerlijke
overtuiging, van zorg, begrip en be-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christe like Pers
Directie:
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
Dr. Wiersinga (2)
Dr. Wiersinga kan niet zeggen dat
Christus in onze plaats in het gericht
gestaan heeft, aldus het rapport. (Zi'd
Tr/Kw van 6 juni). Als een koning
zondigt, straft God heel het volk.
Beiden zijn één. Jezus Christus, onze
enige Koning, Hogepriester en Leraar,
draagt de straf van heel Zijn volk.
Beiden zijn Eén. Dr. Wiersinga be
hoeft daar geen moeite mede te. heb
ben. Alleen iemand die oververzadigd
is.
Rotterdam-2
P. C. van Wijk
WK 74
Als u de komende weken naar de
wereldkampioenschappen voetbal kijkt
op de t.v., bedenk dan wel dat de
meeste voetballers alleen meedoen om
zoveel mogelijk geld binnen te krij
gen. Dat de voetbalteams uit o.a.
Brazilië, Chili, Haïti en Urugüay stok
paardjes zijn van de daar heersende
junta's. Dat in de meeste meedoende
landen politieke gevangenen niet mee
kunnen 'genieten' van eventuele 'voet-
balroem'. Dat hdt voetbalstadion in
Hannover 26 miljoen mark kostte en
dat in Dortmund 32 miljoen, om over
dat van Milnchen nog maar niet te
spreken. Veel kijkgenot toegewenst
Hilversum
Laurens Reitsma
Ziek zijn wordt te duur, vindt staats
secretaris Hendriks, en om daar wat
aan te doen, heeft hij een personeels
stop in de ziekenhuizen ingevoerd.
Hieruit zou kunnen worden opge
maakt dat de verpleegkundigen de
oorzaak zijn, maar de praktijk leert
dat arbeidslonen die in een juiste
verhouding staan tot de prestatie, iets
niet te duur maken. Het gevolg van
deze maatregel is, dat de verpleegkun
digen zich hdt vuur uit de sloffen
moeten lopen om te voorkomen dat
de verzorging van de patiënten in het
gedrang komt maar ondanks dat heb
ben ze zelf al toegegeven dat dit niet
zal lukken. Een situatie om de moed
bij te verliezen.
Nu is de maatregel niet alleen onver
diend maar ook nog onzakelijk. Het
gaat n.b. maar om de ziekenfondspre
mie 0,1 pet minder te laten stijgen.
Straks gaat ver overheid ook nog een
personeelsstop invoeren bij de brand
weer om de brandweerschade te druk
ken, of bij de verkeerspolitie om de
verkcersschade te beperken. Ik wil
nidt beweren dat de kostenbewaking
bij de gezondheidszorg niet nodig is,
maar dat is niet hetzelfde als bezuini
gen.
Rotterdam W. Dirkson.
Automarkt
In uw nummer van 7 juni geeft u het
inzicht weer van een Shell marketing-
direkteur inzake de automarkt in de
naaste toekomst, zoals hij deze op de
jaarvergadering van de BOVAG heeft
geschilderd. Hij verkondigde op grond
van economische overwegingen, dat
het bestand aan personenauto's in ons
land nog zal groeien tot rond zes
miljoen (in 1990), waarbij men zich
al direkt afvraagt, in hoeverre derge
lijke overwegingen ook rekening moe
ten houden met de realiteit'.
Deze visie op het verwachte aantal
personenauto's omstreeks 1990 kon en
kele jaren geleden nog opgeld doen,
daar omstreeks 1970 de verwachting
bestond dat ons land in het jaar 2000
zo'n 18 tot 20 miljoen inwoners zou
tellen. Sedertdien is door de opgetre
den en doorgezette scherpe daling van
geboorten en de achteruitgang van de
ADVERTENTIE
gemiddelde levensduur van mannen
in prognoses van verschillende ex
perts op dit gebied en van het CBS tot
uiting gekomen dat het inwonertal
rond 2000 hoogstens vijftig miljoen zal
bedragen.
Cijferaars concludeerden vorig jaar
reeds tot een maximaal autobestand
van 4 34 miljoen, hetgeen impliceert
dat zij toen nog een vrij belangrijke
stijging der autodichtheid (per hoofd
der bevolking) van 0,25 tot 0,32 ver
wachtten.
Gezien de ontwikkeling van de laatste
half jaar en de mindeT florissante
economische vooruitzichten (ondrage
lijke loonkosten) en uit de hand lo
pende sociale lasten) rijst de vraag of
ook dit inog een haalbare kaart is.
Den Haag
R. J. Nelemans
LISSABON De raad van kerken in
Portugal hoopt, nu het land op weg is
naar meer democratische verhoudin
gen, als vertegenwoordigend lichaam
van de protestantse kerken erkend te
worden. Voor het eerst kunnen predi
kanten nu vrijuit spreken. De presby
teriaanse kerk in Portugal heeft de
staatsgreep verwelkomd.
Wil de vrijheid in Portugal werkelij
ke betekenis krijgen, zo zegt de kerk
in een verklaring, dan zal de vrijheid
ook moeten worden gebracht in de
overzeese gebieden. De kerk belijdde
in de verklaring dat zij tijdens het
bewind Caetano vaak gezwegen heeft.
De kerk heeft echter nooit de hulp
van de wereldraad van kerken gekriti
seerd die aan de bevrijdingsbewegin
gen werd, verstrekt, alhoewel de rege
ring daartoe druk uitoefende.
De Nijeriburgh
Ik heb ter synode niet gezegd dat ik
betrokken ben geweest bij de oprich
ting van De Nijenburgh'. Wel dait ik
getuige ben geweest van de oprichting
van de geref. opleiding voor zending
en evangelisatie (G.O.ZJ3.) op particu
lier initiatief van gravin Van Lim
burg Stimrm te Arnhem. Later is deze
particuliere opleiding overgegaan naar
het Evangelisatiecentrum der geref.
kerk te Baarn, waarbij de naam 'De
Nijenburgh' van de tijdens de slag
om Arnhem verwoeste woning van
gravin Van Limburg Stirum als eerbe
toon aan haar initiatief werd gekozen
als naam voor de officiële geref. op
leiding. Het is pijnlijk dat deze naam
die herinnert aan de oprichtster van
G.O.Z.E., nu verbonden blijft aan een
instelling die niet werkt in haar
geest, en in de geest van hen die met
haar samen dit opleddlngswerk begon-
UTRECHT In een kanselboodschap die zondag in de gereformeerde kerken
wordt voorgelezen vraagt de generale synode aan de gemeenteleden aandacht
voor het lot van de christenen in Oost-Europa, die om hun geloof worden ver
volgd.
De synode zegt dat zij, evenals vele
anderen, in hun meest elementaire
rechten worden beknot 'Zonder vorm
van proces worden velen gevangen
gehouden', zegt de boodschap. 'Vaak
wordt de vrijheid van godsdienst ge
heel beperkt tot de ruimte van het
kerkgebouw. Er zijn landen waar pre
dikanten en priesters in hun ambtsuit
oefening ernstig worden beperkt. Voor
al wil men vermijden, dat de jeugd
ook buiten het kerkgebouw kontakt
heeft met de kerk. Soms wordt hier
bij zelfs de directe methode van be
strijding van het christelijk geloof
toegepast, waarbij men kinderen aan
de ouderlijke macht onttrekt, omdat
de ouders vanuit het evangelie willen
leven'.
De generale synode roept in de kan
selboodschap niet alleen op tot gebed
voor christenen en andere vervolgden
in Oost-Europa, maar neemt zich voor
ook metterdaad de slachtoffers van
verdrukking te helpen. De deputaten
voor do algemene diakonale arbeid
zullen de hulp intensiveren, waarvoor
het offer van de gemeenteleden wordt
gevraagd.
Het eerste initiatief van het (gerefor
meerde) algemeen diakonaal bureau
bestaat uit een oproep aan de gemeen
teleden die voor vakantie naar Oost-
Europa gaan, bijbels en christelijke
lectuur mee te nemen. Er is op dit
Sunt samenwerking ontstaan met het
ervormde werelddiakonaat.
Vakantiegangers naar Oost-Europa
kunnen een of meerdere bijbels be
stellen bij het (gereformeerde) alge
meen diakonaal bureau (Koningslaan
7, Utrecht) of bij het Werelddiako
naat van de Hervormde kerk (Malie
singel 26, Utrecht). Komplete bijbels
kosten in de talen van Oost-Europa
ƒ10,— per stuk. Ze zijn verkrijgbaar
in het Bulgaars, Ests, Hongaars, Lets,
Pools, Roemeens, Russisch, Tsje
chisch, Kroatisch, Servisch.
Het algemeen diakonaal bureau heeft
in een handzaam stencil de gegevens
samengebracht betreffende de bijbel
verspreiding in OostEuropa. Hieruit
blijkt dat in een aantal landen de
bijhei, zij het hij een heperkt aantal
adressen, vrij te krijgen is. De prijs is
evenwel vaak extreem hoog. In andere
landen, zoals de Sowjet-Unie, Roeme
nië en Bulgarije bestaat geen bijbel
verspreiding, zolat hier min of meer
grote behoefte aan bijbels bestaat.
MOSKOU Patriarch Pimen van de
Russisch Orthodoxe kerk heeft een
petitie ontvangen, ondertekend door
meer dan 300 gelovigen, waarin zij
pleiten voor het herstel van vader
Dmitri Dudko in zijn ambt. In de
petitie wordt Dudko een geweldig
pastor genoemd. Het patriarchaat had
hem gevraagd zijn populaire vraag-
en-antwoord-preken te staken, die
grote massa's mensen trokken.
Dudko zei na zijn bezoek aan het
patriarchaat dat 'zekere personen tus
senbeide kwamen in de interne kerke
lijke zaken. Volgens sommigen zou de
Liga van Jonge Communisten bezwaar
gemaakt hebben tegen Dudko's pre
ken. omdat deze talrijke jongeren
trokken.
ONUFRUS
Eigenlijk weet ik niet eens hoe
zijn naam precies schrijft. Ik ken ha
ook niet en met de schaarse gegevej
die mij van hem ter beschikkit
staan kan ik niet goed uit de
Mijn Avignons dagboek vermeldt d
hij reeds vroeg het verlangen had
Johannes de Doper als zijn voorbet
te beschouwen. Een licht leidde he:
in de woestijn, waar een heremiet
hem toekwam en hem met zijn naa.
aansprak. Hij bleef in een grot,
gaat het verhaal verder, tot het eint
van zijn leven. Hij was bang, zo le
ik af uit een uitspraak die erbij sta:
om de liefde van God te verliew
Als ik dat zo allemaal lees dan kan
hem wel begrijpen maar hij staat m
een eindje van mij af. Hij doet n
denken aan 'Monnik Pachom, een si
le boffer', zoals het Algemeen Da
blad van 1 juni jl. de 38-jarige Rut
van Neerven in zijn kluizenaarsboe
derij ergens in het land van Cu?
beschrijft Zijn hele dag, zo lees i
van 's morgens 2 uur' tot 's avoni
negen uur staat in het teken van G&
Hij heeft van alles afgezien, gei
kranten, geen muziek, en leeft da
voor God. Is hij ook, net als Onufn
bang om de liefde van God te verb
zen? Ik heb de neiging om er m
vreemd tegen aan te kijken, ma
realiseer me meteen dat 't de vraag
of wij er goed aan doen, wij van
kerk en de drukte en de akties en
om minder bang te zijn. Niet
iemand een angstig leven aan te pi
ten, maar 't blijft wel even zitte
Van de eerste gemeente lees ik d
'vrees' over allen kwam en het \r
me een vreugde dat iemand dat ve
taalde met 'sens de Dieu' en niet iff
angst of zoiets. Ze hadden het gew
van God, d.w.z. hun gemeenschi
werd precies geen clubje, geen oride
onsje, geen lekkeronderelkaar-zi; j
maar God was er bij, met zijn
wicht. Die hen droeg en die achti
hen stond. Om Hem ging het
daarom konden ze zo met de menst
bezig zijn en ervoor bezorgd zijn <L
niemand gebrek had. Ver van
grotten van de heremieten, in b
volle leven van de turbulente sü
Jerusalem.
TOKIO De Hitachi maatschappij,
een van Japans grootste ondernemin
gen, heeft toegestemd de Koreaan
Parle Jong Suk in dienst te nemen.
Park is een van de 610.000 Koreanen,
die in Japan wonen en daar ernstige
discriminatie te verduren hebben.
Park solliciteerde in 1970 bij Hitachi.
Hij slaagde voor een zwaar sollicita
tie-examen. Toen Hitachi evenwel zijn
nationaliteit ontdekte, werd Park niet
aangenomen. Met hulp van het pro
gramma tot bestrijding van het racis
me van de wereldraad van kerken
begon toen een boycot-actie tegen Hi
tachi, diie uitgebreid werd tot enkele
andere Aziatische landen.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Bodegraven: J.
Vreugd te Haaften; te Terneuzeniü
H. Bosma te Soest, die dit hero:
heeft aangenomen.
Aangenomen naar Enschede: C.
Rensink te Marum.
Bedankt voor Kootwijk: E. J. Scb'
mei te Harderwijk; voor Hi e:i»
(toez.): H. Jomgerdem te VeeneniM
voor St. Maartensdijk: H. v. d. Postt 1
Bergambacht; voor Nunspeet: S. v.i J
Oever te Willemstad; voor Vreeswij
J. de Vreugd te Haaften.
Beroepbaar per 2 s-ept. kand.' G.
Abma, Kerkstraat 150, Putten.
GEREF. KERKEN T
Beroepen te Vröomshoop: J. C. i 1
van 't Hof te Haarlem-Zuid.
Aangenomen naar Beverwijk-Heem -
kerk (als industriepred. in de 1
mond): drs. H. W. Nusselder te Hi
denberg.
Eervol emeritaat verleend aan W. i
J. Zwerver te Wilsum (om
heidsredenen).
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Axel: J. A. v. d. Veldf
te Enschede-Noord, voorheen miss:
nair pred.
Beroepbaar; C. v. d. Leest, Eisent
werlaan 328, Utrecht.
GEREF. KERKEN (VRIJG. BV)
Beroepen te Overschie: G. v. d. Brii
te Zwolle.
Beroepen te Artesia (USA): H. Rij
sen te Zoetermeer; te Melissant, Ml
delburg, Randburg Zuid-Afrika) i
te Rotterdam-C.: A. Moerkerken kan
te Rotterdam; te Amsterdam-C. en
Westkapelle: B. Reinders, kand.
Rotterdam.
NED. PROT. BOND
Aangenomen naar Bilthoven: R.
van der* Voet te Hilversum.
De heks en de archeoloog, door
Lampo. 3e diruk. Uitg. Meulenhoi
Amsterdam. 316 blz - ƒ17.50.
Spel met de dood, door D. J. Marl;
we. Ulitg. Glassies, Naardien. 175 blz
3.95.
AO-boekje no. 1516: De macht van
multi's, door M. Raven. Uitg. Stic!
ting IVIO, Lelystad, 1.25 - 20 blz.
Guide des relais Routiers 1974,
Franse restaratiegids (met gedeelt
lijk Nederlandse tekst), voor de ee:
vouidige, maar goede gelegenheden
de goedkeuring van de Franse vraci
autochauffeurs kunnen wegdragei
Uiitg. Meuilenhioff, Amsterdam. 358 b
- ƒ12.75.
Wiriyamu, een verslag van de mass
moord in Mozambique door AdriS
Hastings, met een woord vooraf v£
dr. Bas de Gaay Fortman. Uitg. Z
mer en Keumding, Wageningen. 160 b
- 12.50.
Ontsnapping van duivelseiland, do?
A. B. Casares. Van deze sohrijff
versohenen eerder Morels uitvindt
en Kronieken van Bustos Demecq d
hij samen met zijn vriend Jorge Lie
Bonges schreef. Uitg. Meullerihoff, Ai
sterdam. 157 blz - 1650.
Je kunt er niet omheendoor
Orouzen. (Vrouwen in de overgangsj
ren). Uitg. Semper Agendo, Apf
doorn. 104 blz - 7.90.
Overheid en milieu, de groei van
beperkingen. Inleidingen en voorlop
ge conclusies van vijf regionale oon
renties, georganiseerd door het In»'1
tuut voor bestuurswetenschappen
de Stichting Centrum Milieuzorg m'
een ten geluide van mr. I. Vennin
Uitg. Wereldvenster, Baarn. 215 bl
17.90. Samenstelling en redactie:
van Mastrigt.
