Ellende in het jaar 2022
Veiligheidsauto
nu Europese zaak
- - - - -autobiografie
Frankrijk
^en zijn
vuile
oorlog
\utojachten en
rerlepte treurigheid
in
Autokeus
Matra
Simca
Bagheera
NAM boort volgend
jaar in Achterhoek
Varhols Amerikanen
n Parijs aan bod
Offensief van Outspan
via kruideniersblad
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Parallellen met duister stuk
Nederlandse geschiedenis
Onderzoek regels
politieregisters
12 KOW/KiTOAIRfrBT YEI.IDAC 7 JUNI 1974
FMiS/lAOTOJNIEiLWS T11/K13
door W. Wielek-Berg
)e Franse regisseur Yves Boisset
egt zich de laatste jaren toe op
iet maken van films met een
loog werkelijkheidsgehalte. We
ebben (eveneens in City 3, waar
angzamerhand goede films ko-
ïen) zijn TAttentat' gezien, de
loedige ontrafeling van de af-
aire Ben Barka, nu draait daar
l.A.S. (Rien signaler oftewel
iets te melden) waarin Boisset
a de Algerijnse oorlog duikt, de
jorlog van het slechte geweten'.
t film is vorig jaar in Frankrijk
itgebracht, in augustus, de vakantie
land. Aangezien het allerminst een
akantiefilm is, zullen een zekere
ngst en gêne niet vreemd zijn ge-
eest aan die ongunstige inzet. In
iAS' (de titel wekt associaties aan
lash' en aan 'Van het westelijk front
een nieuws', maar de film heeft daar
jenlijk weinig mee gemeen) wordt
an ook flink wat vuile was buiten
'hangen.
en reserve-onderdeel van lastige sol-
aten (ze zijn pacifist of communist
ze moeten die oorlog gewoon niet)
ordt in 1956 naar Algerije gestuurd
i komt daar terecht in een officieel
iet bestaand strafbataljon onder een
Scène uit R.A.S.
luitenant die, niet toevallig, een Duit
se naam heeft. Draven met volle be
pakking door de woestijn, straf-exerce-
ren tot ze erbij neervallen, sadistische
straffen.het is geen onder dat
een der onwrillige soldaten amok
maakt en eerst de luitenant en dan
zichzelf overhoop schiet. Het lijkt een
verademing als ze in een ander onder
deel komen, met een officier die
streng is doch rechtvaardig. Maar dan
begint de echte oorlog pas, ze moeten
vechten of ze willen of niet, ze moe
ten dorpen platbranden, vijanden ma
ken.
Het 'die smeerlappen hebben mijn
kameraad vermoord nu moet ik hem
wreken'-syndroom doet zijn intrede.
Er worden ook gevangenen gefolterd,
natuurlijk alleen om levens van Fran
se soldaten te redden, aan meer of
minder intelligente smoesjes geen ge
brek. Boisset laaf ons duidelijk en
onbarmhartig zien, hoe al die brave
soldaten, die walgen van de vuile
oorlog, één voor één worden meege
sleurd door de machine van het ge
weld. Ze gaan alles gewoon vinden en
noodzakelijk, ze doen mee voor ze er
erg in hebben. Alleen de kleine kor
poraal die aan het begin van de film
werd gedegradeerd omdat hij zijn
meisje kuste op het perron.die
gooit zijn geweer weg als hij zijn
ioylent Green
De nieuwe sience fiction-litera-
tuur is vaak zo moeilijk, er wor
den zulke filosofische kronkelpa
den in bewandeld, dat de film er
naar liever verre van blijft. Die
oudt zich bij de oude toekomst-
sioenen: binnen afzienbare of
ïinder afzienbare tijd is de aarde
f woest en ledig (na een atoom-
irlog) öf zo vergeven van de
ensen, dat het individu niet
iel anders kan doen dan rade-
os de handen ten hemel heffen,
ingezien er ter weerszijden voor
jn armen geen plaats is.
Is we 'Soylent Green' van Richard
leischer moeten geloven, krijgen de
gste milieu-pessimisten gelijk. In
it jaar 2022 heeft de bevolking van
i steden zich verhonderdvoudigd, de
nerderijen zijn versterkte forten ge-
orden, de mensen, die al blij zijn als
nachts een plaatsje kunnen vero
ren ergens op een trap voeden zich
et synthetische rommel. Onder an-
:re met 'Soylent Green', koekjes die
'g goed in de markt liggen,
aar de grote bazen, de 'captains of
idustry', die hebben het nog steeds
ist: ze wonen in grote huizen voor-
en van een soort slavenmeisjes die
j het interieur behoren en in hun
skast kun je nog wel eens een
en man met lef
Charlton Heston in Soylent Green.
blaadje sla of een stukje vlees vinden, gemoord in 2022, er is ook politie, die
Zélfs een potje aardbeienjam, maar kan het werk vanzelf nog minder
dat is zo onbetaalbaar, dat het belang- goed aan dan nu en fatsoenlijker zijn
rijk bewijsmateriaal vormt in een de agenten er ook niet op geworden,
moordzaak. O ja, er wordt nog steeds ze pikken in wat ze krijgen kunnen.
Charlton Heston met zijn Michelange-
lo-profiel wordt erop uit gestuurd om
de geheimzinnige dood van een der
directeuren van 'Soylent Green' na te
pluizen. Hij wordt terzijde gestaan
door een oude assistent (Edward G.
Robinson, die speelt in 'Soylent
Green' zijn laatste rol, kort na de
opnamen is hij gestorven).
Dat vertederende mannetje heeft nog
lammetjes gezien en bloeiende kerse
bomen, hij weet heel goed hoe abriko
zen smaken en verse vis. Samen ko
men ze, via die moord, achter de
afschuwelijke waarheid: 'Soylent
Green' wordt niet van plankton ge
maakt maar van mensen! 'tls jammer
dat in die science fiction-films altijd
zoveel onlogisch is en ongeloofwaar
dig. Dat Grote Geheim bijvoorbeeld,
daar is zo gemakkelijk achter te ko
men dat er waarachtig geen twee door
de waarheid bezeten politiemannen
voor nodig zijn.
Enfin, de film heeft twee mooie scè
nes, allebei met Edward G. Robinson.
Eenmaal als hij raad komt halen bij
een symposium van oude bibliotheca
ressen, de wijze vrouwen van het
land, en dan nog eens als hij sterft en
op cinerama en in multicolor de glo
rie ziet van de oude aarde. Het zou
gemakkelijk gruwelijke kitsch kunnen
zijn, maar het is warempel erg aan
grijpend, als je niet oppast schieten
de tranen je erbij in de ogen.
W. Wielek-Berg
Amsterdam-Saskia. 18 jr.
filde auto-achtervolgingen in een actiefilm met genadeloze afloop" wordt er in
i advertentie voor Michelc Lupo's 'Een man met lef' beloofd. Nu, dat klopt
eel aardig, alleen is er nog enige verlepte treurigheid aan toegevoegd. Daar-
oor zorgt Kirk Douglas als een oude inbreker die het kraken maarniet kan
ten. Hoewel hij net een paar jaartjes heeft opgeknapt en zijn mooie, jonge,
ouwe vrouw node miste wil hij best weer eventjes de gevangenis in als het
'mslag te slaan. Te dien einde broedt hij een vernuftig plan
i"JJ Plkt anderhalf miljoen uit een super-beveiligde banksafe en Iaat zich
ak daarna door de politie pakken in een gammel pandjeshuis waar hij zoge-
amd heeft ingebroken. Alibi verzekerd, maar hij heeft er wel een tweede man
lor nodig. En die deugt niet, helaas. Wel een stralende glimlach en een on-
rstoorbaar humeur, die Jongen, maar onderwijl naar andermans vrouw loeren
i met messen steken, dat kan niet goed gaan. 'Genadeloze afloop', ja hoor,
lemaal doden, 't lijkt Shakespeare wel. Maar eerst nog de meedogenloze auto-
ntervolgingen. Die zijn inderdaad singulier, auto's rijden trappen op en trap-
in af, ze springen over het water zonder merkbaar ongemak hoe zou het
en komen dat er zoveel ongelukken in onze straten gebeuren terwijl die
Blo s zo sterk zijn? Ach, gewone mensen kunnen niet rijden. W. W.-B.
Amsterdam City, 14 jr.
'opo l'Amour
lies wat ex-undergroundfilmer Andy Warhol en zijn regisseur Paul Morrissey
«ten, krijgen we hier te zien, ook de tussendoortjes zoals l'Amour uit 1972.
liggen blijkbaar goed in de markt. Waarom die film in Nederland Popo
oet heten is raadselachtig, de titel biedt weinig aanknopingspunten aan het
maal.
et filmpaar is niet wars van afgezaagde thema's, die zij op hun 'way-out'-
anier behandelen. In 'l'Amour' zijn Amerikanen in Parijs aan bod. Vreemde
'Bels: twee domme meisjes die worden getrimd als fotomodel (de vrouwen
omen er bij Warhol nooit zo best af) en twee homosexuele mannen, die om
Karre redenen mei de meisjes willen trouwen, onder andere omdat de een de
''der dan als zoon lean adopteren. Van alles komt overigens niets. De vertede-
"O. die de drop-outs in Flesh en Trash wekten, ontbreekt hier, evenals de
We acteur Joe Dallessandro. Wat we zien zijn karikaturen, die een parodie
boeren van de Amerikaanse wijze van leven. Je kunt. er soms wel om lachen.
4 W.W.-B.
oisterdam Leidsepleintheater, 18 jaar.
Boycotactie ook dit jaar
Yan een onzer verslaggevers
LEIDEN Hoewel enkele groot-winkelbedrijven als Albert Heijn,
Edah en De Gruyter al besloten hebben dit jaar geen Outspan-si
naasappelen te verkopen, heeft de Boycot-Outspanaotie (BOA) de
vele actiegroepen en wereldwinkels opgeroepen ook dit jaar weer
actie te voeren tegen de verkoop vain Outspan-sinaasappelen. Een
eerste scliip met deze 'bloed'-sinaasappelen is dezer dagen in Rot
terdam weer gelost.
Dc Outspan-verkooporganisatie heeft fruit geïmporteerd te krijgen zonder
een grote advertentie geplaatst in het het stempel 'Outspan' erop zijn inmid-
weekblad Food Magazine (officieel or- dels mislukt. De Zuidafrikaanse ex-
gaan van de vereniging van levens- porteurs wilden daar niets van weten
middelenhandelaren ANKB, 'het Ne- en wensten vast te houden aan hun
derlandse Katholieke Kruideniersver- merknaam,
bond en de Christelijke Kruideniers-
bond), waarin winkeliers kostbare
prijzen worden aangeboden ter bevor
dering van de verkoop van Outspan-
vruchten. Die prijzen bestaan onder
meer uit kleuren-televisietoestellem,
hifi-stereo-imstallaties en cassette-re
corders. De advertentie wordt bege
leid door een serie van vier artikelen
van de hoofdredacteur van Food Ma
gazine, de heer W. H. Kruiderink, die
Zuid-Afrika heeft bezocht en daarin
zijn mening over dit land weergeeft.
'Misleidend'
In deze artikelen wordt ontkend dat
er in dit land sprake is van discrimi
natie en apartheid. 'En dat heeft ons
de overtuiging geschonken, dat de
Outspan-boycot een misdaad is, die
met kracht moet worden bestreden',
aldus een citaat uit het Food Magazi
ne. De BOA is zeer verontwaardigd
over deze voorlichting, die men erg
misleidend acht.
In kruidenierskringen is inmiddels
een discussie gaande over de te vol
gen gedragslijn. Pogingen om het
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Van Agt
(Justitie) heeft de Tweede Kamer
meegedeeld, dat een onderzoek wordt
ingesteld naar de mogelijkheud om
regels te geven voor normalisatie van
de politieregisters. Daarbij wordt na
gegaan of een mechanisering of auto
matisering kan leiden tot verbetering.
Uit het antwoord op vragen van het
PSP-kamerlid Van der Lek blijkt, dat
aan banken, particuliere veiligheids
diensten of particuliere recherchebu
reaus inlichtingen uit de politieregis
ters worden verstrekt. De mogelijk
heid om rechtstreeks te bellen met de
antecedentenregistratie in Amsterdam
is afgesneden.
p$Ü
eerste 'fellaga' heeft gedood, en trekt
alleen de woestijn in. Daarmee zorgt
hij voor een triest-gelukkig slot.
De Algerijnse oorlog is al weer lang
geleden uitgevochten en lag boven
dien ver van ons bed: wij hadden er
part noch deel aan. Maar parallellen
met een duister stuk Nederlandse ge
schiedenis, de politiële actijs in Indo
nesië, liggen voor het grijpen. Mis
schien een reden te meer om deze
uitstekende film te gaan zien. Wij
mogen niet nalaten te signaleren, dat
Boisset erin is geslaagd niet alleen
een politiek verhelderende, maar ook
een zeer spannende film te maken.
Amsterdam-City 3, 18 Jr.
LONDEN Niet meer da<n één
halve Amerikaanse auto staat op
de ESV-tentoonstelling, die deze
week te Crowthorne in Engeland
gehouden wordt. Wel zijn er
twaalf nieuwe veiligheidsauto's
uit Europa en vier uit Japan te
zien. Maar daarbij vormen niet
langer de letterlijk en figuurlijk
topzware ESV-eisen van de Ame
rikaanse overheid uitgangspunt
voor het ontwerp, al is Washing
ton nog altijd sponsor van de ex
positie en de ESV-conferentie te
Londen.
De 'EVS's' of Experimental Safety
Vehicles zijn oorspronkelijk een uit
vinding van het Amerikaanse ministe
rie van Transport dat de autofabri
kanten wilde aansporen absoluut vei
lige auto's te bouwen. Dit wilde zeg
gen: auto's, waarvan de inzittenden
ook bij hevige botsingen ongedeerd
zouden blijven. Bij zulke stevige wa
gens is een botsing met 50 km per
uur tegen een betonnen muur zonder
verwondingen een haalbare eis, maar
datzelfde blijkt bij 80 km per uur al
een grensgeval. Verder worden die
ESV's logge gevaarten, dus vrijwel
onbetaalbaar door de vele extra mate
rialen en het hogere benzineverbruik.
Een andere zaaik is dat in Europa de
helft van de weggebruikers buiten de
de auto om het leven komt. In
Amerika, waar 'slechts5 een kwart van
de verkeersdoden geen automobilist
is, werd aan de voetganger niet ge
dacht.
Alles bijeen leidden de internationale
ESV-conferenties, die de Amerikaanse
autoriteiten belegden Parijs 1971,
Stuttgart 1971, Washington 1972 en
Kyoto 1973 tot veel kritiek van
Europeanen en Japanners. Een kri
tiek, die nu zeer positief uitvalt.
Want op de vijfde ESV-conferentie in
het Londense Hilton Hotel kwamen
de afgevaardigden uit Europese lan
den en Japan met goede, meer realis
tische alternatieven. Deze alternatie
ven hebben gestalte gekregen in nieu
we experimentele veiligheidsauto's,
de geen ESV's meer zijn in de oor
spronkelijke opzet, maar waartoe dan
toch de Amerikanen een grote stimu
lans gegeven hebben.
De British Leyland SRV 2 op basis van de Morris Marina: het aflo
pende front en de ingebouwde koplampen moeten voetgangers be
schermen.
Engelsen
De Engelsen leverden de meest uit
voerige bijdrage tot de veiligheidsau-
tonexpositie op het terrein van het
Transport and Road Research Labora
tory TRRL te Crowthorne, 60 km ten
westen van Londen. Britisch Leyland
heeft op basis van contracten met de
Britse regering, in samenwerking met
het TRRL, een vijftal ontwerpen ge
maakt, waarvan er vier moderne
ESV's of voor de Britten SRV's (Sa
fety Research Vehicles) zijn. De vijf
de is de met een 'voetganger-vanger*
uitgeruste Austin 1300, die al eerder
werd onthuld. Maar ook de andere
vier hebben lage bumpers om het
overrijden van kinderen tegen te
gaan.
De SRV's 1 en 2 zijn Morris Marina's.
De eerste heeft bumpers, die bestand
zijn tegen botsingen met 16 km per
uur zonder te beschadigen. Het is
verder een klassieke, met stralen fra
mes versterkte, veiligheidsauto. De
tweede borduurt hierop voort, maar
met een overal zacht interieur, een
zeer veilig opgestelde en beschermde
benzinetank en een front, dat ook
moeilijk voetgangers kan verwonden.
Soortgelijke wijzigingen zijn ook toe
gepast op de Austin 1800 en de Mini,
waardoor de SRV's 3 en 4 ontstonden.
De SRV's van British Leyland mun
ten uit in veel details, zoals veiliger
banden en wielen, een voorrut van
geavanceerd gelaaed glas en verzon
ken koplampen, die in werking ge
makkelijk afbreken.
Renault heeft eveneens voor het eerst
een veiligheidsauto gepresenteerd, de
BRV of Basic Research Vehicle. Ook
hierbij is het tegengaan van verwon
dingen bij voetgangers een
punt, terwijl de BRV verder een
soort bumper rondom heeft, talrijke
'stijvere' delen, en opnieuw een zadht
interieur met een door plastic afge
schermde voorruit en tevens zijrui
ten van gelaagd glas.
Duitsland
Uit Duitsland worden ln Londen
ESV's getoond op basis van de jong
ste Opel Kadett, de nieuwe VW Golf
en de grote Mercedes, resp. OSV,
ESVW II en ESF 24 genaamd. Fiat
exposeert er drie reeds eerder ontwor
pen veiligheidsauto's. Uit Japan zijn
er de eveneens vorig jaar al te Kyoto
getoonde ESV's van Honda, Nissan en
Toyota, maar Nissan-Datsun heeft nu
bovendien een NSV op basis van de
Datsun 140 J Violet met dubbelka-
mer-banden, een alcoholmeetapparaat
dat starten verhindert bij te veel
drankgebruik en een automatische,
computerbestuurde afstandhouder, die
op de remmen werkt.
Ford stelt dat niet alles tegelijk ver
wezenlijkt kan worden en heeft diver
se voorzieningen op verschillende se
riemodellen aangebracht. Het eerste,
dat vastgesteld moet worden, is wat
het allemaal kost en opbrengt, waar
bij voortdurend op de gordel geha
merd wordt, ook van de zijde van de
Britse regering. Al staat de halve
Amerikaanse auto een demonstra
tiemodel er weer met een 'lucht
zak'. Maar de research gaat in elk
geval op vele gebieden snel voort.
Een juweel van een auto. De Matra
Simca Bagheera houdt absoluut het
record van bekijks, dat we de afgelo
pen jaren met testwagens hebben ge
had. De helgele polyester carrosserie
met drie stoelen naast elkaar onder
de fraaie stroomlijn, dat doet het wel.
Het is en blijft met z'n drie zit-
plaatsfn en daarachter de middenmo
tor een exclusiviteit. Met het imago
van een Ferrari of Maserati, maar
met een prijs ruim onder de twintig
mille is deze Bagheera toch wel een
(verkoopbare auto. Voor wie van zoi
ets houdt.
Het kleine merk Matra, zelfstandig
maar op autogebied nauw gelieerd
aan de Franse ChryslerSimca organi-
satie, heeft naam gemaakt in autora
ces. Die naam straalt nu af op de
fraaie coupé, waarbij het zeker met
de tegenwoordige maximum-snelheden
ongewoon veilig rijden is. De weg-
ligging is 'magnifique'; de remmen
zijn subliem. Alleen, wat vreemd mag
klinken met ee~ door de fabriek opge
geven topsnelheid van 185 km. per
uur; de motor is eigenlijk alleen nog
wat te klein. De auto vré> om n!g
meer trekkracht en het overigens
voortreffelijke comfort zou met min
der motorgeruis gediend zijn.
De krachtbron tussen de stoelen en
de achteras is die van de Simca 1100
TI: 1300 cc, dubbele carburateur en 84
DIN-pk vermogen. Nu hebben de in
genieurs van Matra en Simca ook al
een uitvoering met twee van deze
motoren: Bagheera U 8, oftewel acht
in plaats van vier cilinders en dan
opgesteld in U-vorm. Dat loopt dan
geruisarm en biedt meer acceleratie,
maar kost aan de andere kant ook
meer geld: vooral aan benzine. Want
de aardigheid is dat de 1300 cc Bag
heera abnormaal zuinig is: 1 op 13
haalt men tegenwoordig zó; men moet
er wel mee op de Duitse autobanen
gaan spurten om onder de 1 op 10 te
komen, maar ook daar geldt toch het
vrijwillige parool; 130 km per
uur maximaal.
De 140-grens in Frankrijk is ongeveer
de lawaaigrens voor de Matra, die
daaronder rustig toeren maakt, maar
waarvan we toch bovenal de koers
vastheid en het comfort bewonderen.
Geen achterbank, maar dan wel veel
beenruimte, aardig wat bergplaats
voor bagage onder de automatisch te
openen (uiteraard verwarmde) achter
n'it, en prettige zittingen met hoofd
steunen. Alleen de bestuurdersstoel is
ruim en verstelbaar; de anddere twee
zitten aan elkaar en zijn iets krapper.
Je zit erg laag, maar dat hoort bij
zo'n sportwagen. Eén nadeel nog: ach-
teruitkijken gaat, zoals bij menige
coupé, moeilijk bij het parkeren door
de grote dode hoek. Een extra zijspie
gel kan dat verhelpen.
De auto stuurt even formidabel als
hij remt. Het stuurwiel, voor een
smaakvol dasbbord, heeft een afge-
plette onderzijde en ligt prettig in de
hand. Het veercomfort is reden voor
de zoveelste loftuiting. Onder de Bag
heera hadden we brede ZXbanden
van Michelin om alle goede eigen
schappen nog eens te bevestigen. Nog
maals: een juweeL
In het kort: aantal cilinders: 4; cilin
derinhoud: 1294 cc; maximum-vermo
gen: 84 DIN-pk; pk per 100 kg.: 9,5;
topsnelheid (fabrieksopgave): 185 km.
per uur; benzineverbruik: 1 op 11 1
op 13; inhoud benzinetank: 60 liter;
remmen: schijfremmen rondom, servo-
bekrachtiging; gordels: meegevende
driepunts-gordels met drukknopslui
ting; leeg gewicht: 885 kg.; lengte:
3,97 meter; breedte: 1,73 meter; hoog
te: 1,18 meter; prijs incl. BTW:
18.995,-.
Minister verlengt vergunning
ARNHEM De Nederlandse Aardolie Maatschappij gaat in de loop van 1975
proefboren naar olie en aardgas in het oostelijk deel van de Gelderse Achter
hoek. Men wil nog niet meedelen in welke gemeente geboord zal worden, om-,
dat eerst het betrokken gemeentebestuur op de hoogte moet worden gesteld.
De NAM was al in het bezit van een vergunning voor een periode van twee
jaar om in de Achterhoek te boren. De vergunning loopt echter op 3 juli af.
Voor die datum konden geen proefboringen worden gedaan in verband met
de ingewikkeldheid van het bodemonderzoek. Daarom heeft minister Lubbers
de vergunning verlengd, aldus een woordvoerder van de NAM.
Hij zei: Het gaat hier om een moeilijk in beeld te brengen onderzoek. Uit
eindelijk gaat het erom met redelijke zekerheid te bepalen of een proefboring
succes- zou kunnen hebben'. De minister heeft bij zijn besluit ook overwogen
dat de resultaten van de geofysische onderzoekingen hebben geleid tot vastom
lijnde plannen voor in ieder geval een proefboring in dc Achterhoek. De mi
nister vindt eventuele verdere boorwerkzaamheden in de Achterhoek wenselijk.
