Nog steeds 1974
VERBIED VOOR
ONGEDIERTE
m
Drie miniaturen
voor 'huisdammers'
Jonge meester wint
kampioenschap DDR
A :sv.
bloem en plant
dammen
Niet Piekeren maar Puzzelen
schaken
i i
i
i i
14 v i
,119
k 1
i
af
4" -
KWARTET ZATERDAG 25 ilEI 1974
BLYNEMAND
T21/K21
bet berktnbludsnijdertje
kunl u van mei tot jdi
aan bel werk-z'ien.
blad eren van b«rk,6is,
bazelaar, beuk, baac-
beuk rolt zij kot mlwi-
aigaarbj&s.
ti het eind'van de warme za-
dag een week geleden lag ik
uitgestrekt in de zitkuil. De
was net onder en ik keek
ars door het doorzichtige
jderdak, waar de berk en de
trbuigende vlier elkaar leken
j•aken.
(zwaluwen zwierden langs de
adhemel, "elkaar af en toe krij-
1 achtervolgend. Tweemaal kwam-
j wulp over, in lijnrechte meeuw-
Jtigo vlucht, blijkbaar van de
pspoten terreinen aan de rand
de stad op weg naar de slaap-
Its ergens in een polder. Ik hou
dat nietsdoen, dat alleen maar
naar het leven zoals dat de
uitkomt of zich boven je
*gt
vlier draagt al schermen van
lende bloemknoppen, scherp af
tend tegen de blauwe hemel,
nitallen spinnen weefden hun
b tussen de gespreide vliertakken.
trof menige vlieghaft, een insekt met
brede glazen vleugels en lange staart-
draden, waarvan een hele zwerm bo
ven de vijver en de zitkuil danste.
Stippen
r
cskmtj
door henk van halm
lijk tekenden hun donkere mijve-
ilhouetjes zich af tegen de hei-
achtergrond. Het waren strek
en met een slank achterlijf en
poten. Ze klauterden heen en
in de ruimte, als gewichtloos
het blauw, want hun draden
ren niet te zien. Groene muggen,
juist opgestegen uit de vijver,
eefden langzaam over en soms
sef er een spartelend hangen aan
n onzichtbare draad. Hetzelfde lot
Zo lag ik stil te kijken tot ik
plotseling kleine zwarte stippen zag
bewegen op een berkeblad. Het wa
ren snuittornetjes met brede schou
ders en een paar waren bezig de
berkebladeren aan te vreten. Vanaf
de rand beten ze een snede naar de
hoofdnerf en enkele van die kever
tjes waren daar al zo ver mee gevor
derd dat de losgebeten helft van het
blad alleen nog aan die nerf slap
naar beneden hing. De volgende
morgen waren alle aangevreten bla
deren opgerold tot verdrogende si
gaartjes.
Het kostte weinig moeite de snuit-
torretjes hoe zouden die anders
heten dan 'slgaremakertjes', officieel
berkebladsnijdertjes? weer terug
te vinden, want er zaten er genoeg
dn de boom. Een kever had net een
nieuw blad aangebeten en met het
schetsboek erbij was het een kwestie,
van een uur goed toekijken om de
hele ingewikkelde 'bouwtechniek'
van het insekt vast te leggen. Wie
dat haast intelligent werkende we
zentje ooit heeft bezig gezien, zal
niet zo snel meer naar de spuitbus
grijpen.' Ook al zal in de loop van
de zomer zijn hele trotse berk vol
bruine sigaartjes komen te hangen.
Een berk kan ertegen.
Charmes
In deze rubriek heb ik wel vaker
geschreven dat een van de charmes
van een gevarieerd beplante en on
bespoten tuin lis dat je er zoveel
insekten in tegenkomt. Niet ieder
een zal die bekoring met mij mee
voelen, tenzij het vlinders betreft
natuurlijk. Maar wie zijn aangebo
ren antipathie' kan overwinnen en
bij het kijken naar zijn bloemen ook
eens let op al die de hele dag bezige
insekten. kan daar een oneindig ge
noegen uit putten.
De meeste van die kriebelaars doen
mens noch tuinplant kwaad, zoals de
dansense haften, de waterjuffers bo
ven de vijver, de hommels en bijen
op gevlekte dovenetel, bruidssluier
en vingerhoedskruid, de vele soor
ten vaak verrassend mooi gekleurde
zweefvliegen die zich op de planten
zonnen en In de zomer zich te goed
zij begint bij
de bladrand
naar etc midden-
nerf toe de,
bioc/scfcn)'/> door
te knippen,
volgens eer?
lijn die op
een vlakke-
5 lijkt.
bij de midden nerf
stopt ze, kiosk positie
vooreen tweede
snede,die naast
de middennerf
begint, beerde
bladrand loe
knipt ze nu. een
Slaande 5.
doen aan stuifmeel en nectar van
leerkruid en buddleia, de rode
soldaatjes of weekschildkevers die in
de avond zwermen rondom de boom
toppen, de snellopende hoogpotige
vliegen met hun moeilijk dn een
adem uitspreekbare naam Micropeza
corrigiolata, en vooral de lieveheers
beestjes die voortdurend op zoek
zijn naar bladluisvestigingen.
Maar natuurlijk zijn er ook veel die
we gewend zijn schadelijk te noe
men: de bladluizen, de lapsnuittor,
de kleurige rupsen van donsvlinder,
drietand en psi-uil, talrijke kleine
rupsjes die bladeren ineenspinnen
en doen verwelken. Maar wie daarte
gen insektengif gaat spuiten, berooft
zijn tuin tevens van de 'aardige'
insekten die vaak de vijanden zijn
van juist die dieren die jc niet
graag ziet. Vergif maakt geen onder
scheid tussen schadelijk en onschul
dig, evenmin als dat verschil in de
natuur bestaat.
Vergiften
mek vreemd
zijdelingse,
"SLbtwegingeo I
Vj*Ü naar de
"fy-f micldtnnerP)
A/ terug enmeoici\
er inkepingen int
kefc losgeknipte, f
deel gaat meteen
loodrecJii iw jnmdiu i»r$en
en krult vanzelf «3l een beetje
io eiksec J
door de oeCde
blad half ten naar
elkaar toe te
fcfekKeio maaicfe
het torretje er
een puntzSk van
dan kruipt ze er
in en
Iegt eitjes.
ten slotte rolt *e
bec blad verder
op tot een vol-
maekt sigaartje,
heb ondereind van
heb rolletje vouwt
re dicht.
Er zijn veel persistente vergiften
zoals de nu verboden DDT. die
haast niet uit het milieu verdwijnen
en in de voedselkringloop komen
via planten die het uit de bodem
opnemen, dieren die de planten
eten, dieren die de dieren eten. In
roofdieren kan het zulke concentra
ties bereiken dat ze eraan sterven,
terwijl veel schadelijke insekten on
gevoeligheid voor zulke giften ont
wikkelen. Zo maakt het gif de kwaal
erger dan wanneer het niet was
gebruikt en bedreigt het bovendien
allerlei onschuldige schepselen, in
clusief onszelf (en zijn wij wel zo
onschuldig?) Insekten overvallen
meestal planten die kort geleden
verpoot zijn of die niet gunstig
staan. Het eerste jaar dat ik de
boskamperfoelie plantte zat hij vol
luis. Een vriend, werkzaam bij de
Dienst Beplantingen, zei dat ik er
iets aan moest doen, omdat de plaht
aners dood zou gaan. Ik hgb niets
gedaan, het blad ontwikkelde zich
slecht en geen bloem kwam tot
bloei. Maar 4e kamperfoelie is niet
doodgegaan, hij herstelde zich in
het jaar erna en groeide uit tot een
sterke plant, die nooit meer last van
luis had. Het is maar een van vele
voorbeelden die ik in mijn tuin
ondervond. Het lijkt erop dat plan
ten immuniteit ontwikkelen als ze
een plaag overleefd hebben. Vraat
aan planten is normaal, maar als die
vraat grote proporties aanneemt, is
er iets mis, meestal met de plant.
Spuiten is dan een lapmiddel dat de
kwaal niet wegneemt, want de plant
wordt er niet sterker van. Niet lang
na het spuiten zit de plant weer
onder hetzelfde ongedierte, maar de
natuurlijke vijanden daarvan zijn
dood en het zal lang duren voor die
weer zo talrijk zijn dat er s-prake is
van een zeker evenwicht tussen eten
en gegeten worden.
Nadat ik enkele rubrieken heb
besteed aan het analyseren van
partijen, is nu de tijd rijp om een
oude belofte gestand te doen.
Ongeveer een maand geleden heb ik
me nogal ontevreden getoond over
het aantal oplossingen dat ik had
gekregen naar aanleiding van drie
opgaven die ik speciaal voor de 'huis
dammer' had geselecteerd. U herin
nert zich nog wel het probleem van
A. A. Polman, dat erg lastig was.
Misschien heb ik toen te hoge eisen
gesteld. Ik hoop, dat de drie nieuwe
opgaven u béter bevallen.
Het zijn alle drie zg. miniaturen; dit
zijn standen waarin wit en zwart
beide zo'n zeven of acht schijven
hebben en de partij door een leuke
slagwending beslist kan worden. Ik ben
bij de selectie zo te werk gegaan, dat
u zich na het vinden van de combi
natie niet nog eens een tijd over het
resterende eindspel hoeft te buigen.
Opgave I
(564e Opgave voor de ladderwedstrijd)
ontaai. 1. kant van een weg, 5.
ier, 9. soort hamer, 14. effen, 16.
as, 18. plaats in Italië, 19. ver
ing, 21. zuivelprodukt, 22. wiel,
loco (afk.), 24. einde, 26. kin-
roet, 27, gewricht, 29. pasgang
een paard, 31. keer, 32. bar, 34.
üining, 35. reservoir, 37. kleine
q, 39. ridderlijkheid, 41. afne-
I getij, 42. vordering, 43. hoge-
ter te Silo, 45. Noorse god, 46.
vel, 47. boom, 48. heimelijk, 50.
er, 52. lichte bedwelming,
onheil aanbrengende godin, 55.
van het oor, 56. wortel, 57.
it, 60. steenklomp, 61. stoomtur-
62. wilide beest, 64. lidwoord
65. meisjesnaam, 66. smart,
elwoord, 70. gindse, 72. metselspe-
74. gesel, 75. groot meer in Fin-
76. nauw, 77. lipharen.
ticaal. 1. aanvang, 2. insektenetend
lier, 3. soort, 4. Z. Amer. thee, 6.
tsel, 7. water in Utrecht, 8.
lertuig, 10. Oude rekening (afk.),
lifantsoppasser, 12. brandverf, 13.
braak, 15. geweven band, 17.
[nte, 20. lusthof, 25. treurzang, 27.
1. 28. oorlogsgod, 30. meisjesnaam,
[lar.ge nekharen van dieren. 32.
figuur, 33. pers. voornaamw.,
:apel, 36. kelner. 37. zoutziederij,
ketting, 40. moeilijk, 41. nobel, 44.
prricht, 46. levenslucht, 48. soort
ikje, 49. soort stof, 51. reeds, 52.
kies van het oog. 54. zwemvogel,
land in Europa, 57 duurzaam. 58.
ïr in Limburg, 59. bezem. 60.
(de, 61. tennisterm, 63. Myth, fi-
Jr, 64. badplaats in Italië, 67. bij,
(voorzetsel, 71. bijwoord, 73. wei-
Oplossingen tot en met woensdag a.s.
per briefkaart zenden aan:
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster
dam. Linksboven vermelden: Week
endpuzzel.
Oplossing van vorige week:
Horizontaal. L oligo, 5. paard, 9. sle
de, 13. dole, 15. ara, 16. fier, 17. ge,
19. mist, 21. Sara, 22. N.T., 23. elk, 25.
elegantie, 28. TEE, 29. lies, 31. ala, 32.
oer, 33. sier, 34. meta, 36. elite, 38.
eter, 40. last, 42. ana. 43. open, 45. es,
47. neet, 49. keel, 50. e.o., 51. moed,
52. koerier, 53. rank, 54. el, 55. aker,
57. game, 59. te, 60. laan, 61. ast, 63.
liga, 65. port, 66. ratel, 68. kern, 70.
mand, 71. nel, 72. eis, 74. leed, 76. ert,
77, pastorale, 80. neo, 81. e.a., 82. prat,
83. Sara, 85. p.s., 86. boer, 87. gem, 89.
perk, 91. trant, 92. manen, 93. Ne
gus.
Vert. 1. orgel, 2. id., 3. gom. 4. olie, 6.
Aa, 7. aria. 8. ra, 9. sire, 10. Lea, 11.
er, 12. ester, 14. Esla, 16. fair, 18.
elim, 20. tele, 21. stee. 22. Neer, 24.
keel, 26. gala. 27. nota, 28. tien, 30.
standaard. 33. stelregel, 35. Ase, 37.
intrest, 38. Epe, 39. memel. 41. teken,
43. Oeral. 44. koker, 46. sol, 48. tor.
49. keg. 50. ent, 56 kat. 58. mik, 60.
lont, 61. aalt. 62. teer, 64. aren, 65.
para. 66. rest. 67. lias. 69. neep, 70.
meent, 71. naar, 73. slap, 75. dosis, 77.
pret, 78. omen. 79. eren, 82. pon, 84
are, 86. ba. 87. ga. 88. me, 90. kg.
Prijswinnaars zijn: mevr. W. Ilayer-
Mcy, De Kupstraat 50, Hilversum; G.
D. v. d. Bos, Monstcrseweg 76, 's-Cira-
venzande; P. J. Steenhuis, Allee 47,
Steenwijk.
door mr. G. van Vorden
We hebben allemaal iets om te
vertroetelen: ongetrouwde man
nen hebben hun honden, dito
vrouwen hun poezen, verliefde
mannen haarlokken van de an
dere kunne, zwijmelende meisjes
popfoto's, dwepers van beiderlei
sexe handtekeningen van de aan-
bedenen vón hun fanclub. En puz
zelaars zwelgen in getallen en
cijfers.
Bij de gaven (niet altijd goede) die
1974 ons brent is den cijferprobleem
dat weliswaar niet oorspronkelijk is.
maar toch velen zal bezig houden
(laat ik hopen: aangenaam).
Men stelt een 'som' samen, waarin elk
der-cijfers 1. 9, 7, 4 éénmaal (niet
meer en niet minder) voorkomt. De
uitkomst van die som moet 1 zijn;
dan een volgende som op soortgelijke
wijze met als uitkomst 2; dan de
uitkomst 3, enz. We gaan door tot en
met de som 150. En de kunst is, zo
veel mogelijk van die sommen te
vinden. Niet alle getallen zullen als
som gelukken. De met-gelukte getal
len dienen onder de rij der gelukte
uitdrukkelijk td worden opgesomd. De
'bewerkingen' die mogen worden toe
gepast zijn:
1. Het optellen, vermenigvuldigen en
delen (haakjes zijn toegestaan);
2. Het wortelteken (alleen de tweede-
machtswortel. zonder cijfer daarin);
3. Het faculteitsteken:
Het wortelteken vóór een getal levert
een getal op, dat rilet zichzelf verme
nigvuldigd, het eerste getal geeft. Dus
V9 3 (want 3x3 9). Het facul
teitsteken achter een getal levert het
produkt van dat getal en alle daaraan
voorafgaande. Dus 41 24 (want
1x2x3x4 24). Andere bewerkingen
(machtsverheffen, komma's, enz.) zijn
niet toegestaan; de vier cijfers mogen
in willekeurige volgordd worden ge
bruikt; men mag ook een getal van
die cijfers vormen (1 en 4 kunnen
bijvoorbeeld 41 vormen). Enkele voor
beelden (baarbij getallen buiten de
gevraagde reeks uitkomst van de som
zijn):
79 (1+4)! 199 want 1+4 5 en
5! 1x2x3x4x5 120
14 x [7 (V9)!] 182 want V9
3 en 3! 6
7! 9 1 x 4 564, het nummer
van deze puzzel
En nu moet men niet de getallen 199,
182 en 564 zoeken, maar de getallen 1,
2 en 3 tot en met 150, waaronder
enkele getallen niet zullen lukken en
andere zware dobbers zijn (het kostte
bijvoorbeeld heel wat rekenwerk voor-
Honden met hun bazen, poezen met hun bazinnen.
Popstars met die hen minnen, en Wij lopen cijfers te grazen
dat 564 gevonden was), terwijl er ook
getallen zullen zijn, die geen enkele
moeite geven.
Liefhebbers zullen trachten hetzij
voor elk getal het minimale aantal
tekens te vinden, hetzij het minimale
aantal termen, hetzij hett minimale
aantal getallen. Zo telt het voorbeeld
hierboven van 182 vier tekens (haak
jes tellen niet als tekens), één term
(een produkt) en drie getallen (14. 7
en 9). Maar dat behoort niet tot de
puzzel.
Het maximale aantal punten bedraagt
15, maar daar gaan voor elke niet
gevonden uitkomst punten af. Natuur
lijk krijgt men altijd één of meer
punten. Die punten zijn bestemd voor
onze doorlopende ladderwedstrijd en
zij worden op uw persoonlijke kaart
aangetekend. Bij elke inzending stijgt
uw puntentotaal totdat het ogenblik
komt, waarop geen der andere ladder-
klimmers een hoger totaal heeft en u
een der redacteuren van het beste
'damtijdschrift' van Nederland te zijn.
Wat 'De Gids' in sommige literaire
kringen Ls, is 'De Brouwerij' in het
damwereldje.
Opgave II
sb m u m
y m a
Sf Jij
HBH
ft' Jt 83
m w m w m
(Het eindspel is een erg moeilijk
onderdeel van het dammen. Zelfs
grootmeesters mishandelen het nogal
eens. Zo heeft Wiersma in het kampi
oenschap van Nederland nogal wat
punten in het eindspel laten zitten.
De volgende opgave komt uit hetzelf
de boekwerk en is m.i. de moeilijkste
van de drie. De ontknoping is erg
verrassend, maar u hebt vandaag toch
een gemakkelijke dag: u bent wéér
verlost van het alom gevreesde eind
spel en dit meesterwerkje van de
maestro zelf zou eigenlijk ook geen
onoverkomelijke hindernis mogen
zijn. Volgens Majaffra zal het dan ook
wel lukken.
Met die 'maestro' bedoel ik niet me
zelf, zoveel zelfkennis heb ik nog wel.
(Het is mij nog nooit gelukt, een
redelijk probleempje te maken, al
moet ik bekennen, dat ik me er ook
nog nooit voor de volle honderd pro
cent voor heb ingezet). Nee, de mae
stro is G. L. Gortmans, de auteur van
dat interessante boek. Als u op de
hoogte wilt raken van de slaggehei
men in het damspel, moet u dit boek
toch eens te pakken zien te krijgen.
Of het nog in de handel is. weet ik
overigens niet.
De eerste opgave is een kunstwerkje
in een zeven-om-zeven-positie, dat ik
heb gevonden in het boek '1001 mini
aturen' van G. L. Gortmans. Het is
geen moeilijke opgave, maar let u op
de meerslagregel!
Voor alle opgaven geldt overigens:
wit speelt en wint.
G. L. Gortmans
Opgave III
Dan nu de laatste opgave. Het is een
compositie uit 1916 van P. Visser met
een leuk motief. De oplossing is vrij
simpel, omdat, zoals gewoonlijk bij
miniaturen, de mogelijkheden beperkt
zijn. De eerdergenoemde helderziende
is het met mij eens. zodat ik het
diagram maar plaats zonder er verder
nog een woord aan te besteden. Suc
ces!
P. Visser
Oplossingen dienen vóór 15 juni te
worden opgestuurd naar: Frank Drost,
Stevenshoek 17, Langweer, post Jour®.
Onder de goede oplossers worden drie
prijzen verloot. Wie al eerder iets
heeft gewonnen, kan gewoon mee
doen, want als hij in de prijzen valt,
wordt hem (of haar) wel een ander
damwerkje toegestuurd. U ziet: lk
houd de administratie keurig bij.
Briefschrijvers en anderen die nog
een antwoord van mij tegoed hebben,
kan ik pas in de zomervakantie van
repliek dienen, omdat ik het op het
ogenblik nogal druk heb met mijn
studie. Ik hoop, dat u nog even
geduld wilt hebben.
Okrogelnik
Ten slotte een leuke openingscombi-
natie, die mij bij het Nederlands
kampioenschap in Apeldoorn is ge
toond door Ferdi Okrogelnik. Ze
zou al eerder zijn verschenen, ware
het niet, dat ruimtegebrek de redactie
dwong tot bekorting van een vorige
rubriek. Daar gaan we dan;
1. 33-28 18-23 2. 31-27 20-24 3. 34-30 17-
21 4. 30-25 21-26 5. 40-34 12-18 6. 34-30
7-12 7. 39-33 11-17 8. 44-39 17-21 9. 50-
44 1-7 10. 44-40 14-20 11. 25x14 9x20
12. 28-22 10-14 13. 33-28 23-29 14. 39-33
20-25!?.
Wit kan nu een fraaie combinatie
naar dam nemen, die echter jammer-
genoeg niet meer dan gelijk spel
oplevert. Deze stand is voorgekomen
in een partij tussen de broers Okro
gelnik, maar zwart speelde geen 14
20-25. Wit haalt dan namelijk dam
door:
15. 22-27 25x34 16. 28-23 10x39 17. 32-
28 21x28 18. 36-31 12x21 19. 31-27
21x32 20. 37x30 34x25 21. 43x1, maar
na 13-18 22. 1x10 5x14 staat het
weer gelijk.
Een prachtige combinatie. Om zoiets
voor het bord te vinden, is pure
klasse nodig, en het is alleen al om
deze reden jammer, dat Ferdi met
onze sport is gestopt.
FRANK DROST
W. Jurg
De auteur, W. Jurg, zal wel een
voorvader zijn van de bekende voor
vechter van de Amsterdamse club
V.A.D., die zich erop kan beroemen,
Knaak eindigt vóór grootmeester Uhlmann
de ladderprijs wint Waarna u wder
met nul punten begint. De oplossin
gen dienen uiterlijk vier weken na
heden binnen te zijn bij mevr. G. van
Vorden (nieuw adres: postbus 58 te
Eerbeek), waarbij op briefkaart of
briefomslag 'Niet Piekeren maar Puz
zelen' dient te staan en in uw schrij
ven uw volledige naam en adres in
blokletters dienen te zijn geschreven
of getikt.
En vergeet u vooral niet. wijzigingen
in naam-adres op te geven, ook al
zond u in lange tijd niet in?
Heeft u mijn nieuwe adres genoteerd-
Behalve uw oplossingen ontvang ik
ook bijzonder graag uw kritiek, in de
vorm van een waarderingscijfer voor
deze puzzel (10 als hoogste, 1 als
laagste waardering); ook uw leutige
of ernstige opmerkingen eu uw eigen
puzzel ontwerpen zijn welkom (voor
de volgende lezers-serie).
Veel aanvalszetten zien er heel goed
uit, maar kunnen toch op eenvoudige
wijze weerlegd worden. Voortijdige
aanvallen kunnen altijd weerlegd wor
den! Men moet dus precies weten,
wanneer een aanval te vroegtijdig is.
Gewoonlijk is dat zeker het geval, als
dd aanvallende partij nog niet vol
doende ontwikkeld is.
De volgende partij werd kort geleden
gespeeld in de strijd om het kampi
oenschap van de DDR, die verrassend
gewonnen werd door de jonge mees
ter Knaak vóór o.a. grootmeester Uhl
mann. De verliezer^ van de partij van
vandaag, Zinn behoorde eigenlijk ook
tot de favorieten. Hier wordt hij toch
meedogenloos bestraft voor een twij
felachtig nieuwtje.
Damegambiet.
Kuaak-Zinn.
1. d4 d5 2. ci e6 3. Pc3 Pf6 4. Lg5
Lb4. Dit werd vroeger ook wel ge
speeld, maar dan met het vervolg 5.
e3 Pbd7 en c5.
5. e3. Na 5. Db3 zou c5 mogelijk
zijn. 5h6 6. Lh4 g5? 7. Lg3 Pe4 8.
Tel li5 9. Ld3! Zoals zo vaak in
dergelijke stellingen, is ook hier eén
rustige ontwikkeling het sterkste.
9h4. Als zwart eerst 9Lc3t
speelt, speelt wit 10. bc3: h4 11. Le5
f6 12. cd5: ed5: 13 f3!
10. Leo f6 11. Da4r pC6 12. cd5: cd5:
13. Le4: de4: 14. dó! Hiermee wordt de
loper gered. Wit krijgt snel beslissend
voordeel.
14. Dd5: 15. Lf6: 0-0.
Als 15. Lc3:r 16. Lc3: 0-0 gespeeld
zou worden, was de lange diagonaal
hopeloos vrij gelaten.
16. Db4:! Pb4: 17. Pd5. Pd3f Na 17.
Pd5: 18. Lg5: is het eindspel
verloren. Zwart geeft lier-er twee lich
te stukken voor een toren en ver
trouwt op de onzekere stand van de
witte stukken op d5 en f6.
18. Kd2 Pel: 19. Kcl: Le6 20. Pe7f
Kh7. Of Kf7. 21. Lg5: Tae8 22. Lh4:
Te7: 23. Le7: Ke7: 24. f4 en wit
behoudt in het eindspel een gezonde
plus-pion. Toch zou het nog de beste
kans voor zwart geweest zijn.
21. Lg5: Tf2: 22. Ph3 Tg2:. Nu rekende
zwart waarschijnlijk alleen met dC
mogelijkheid 23. Pf4? Tg5: 24. Pe6:
Te5, waarmee hij zelfs met materieel
voordeel het eindspel in zou gaan. Er
komt echter een kleine verrassing!
23. Tfl! Th2:. 23Lh3:? gaat niet
vanwege 24. Tf7t Kh8 25. Lf6t en
anders dreigde wit al met 24. Pf4
Tg5: 25. Pe6: Te5 26. Tf7t.
24. Pf4 Tf8 25. Peg6 Tf5 26. L«7! Dit
verhindert Tc5t.
26. .La2: 27. Tgl Lf7.
Er dreigde 28. Pf8f Kh8 29. P4g6+ of
28Kh6? 29. Tg6 mat.
28. Pf8t Kh6 29. Pd7 113 30. Pf6 Tf4:
31. Lf8 mat.
'Toren-ontdubbeling'.
Hoe moet men eigenlijk het thema
van het volgende probleem noemen"
Iedere schaakspeler weet. hoe belang
rijk een torenverdubbeling in een
partij k&n zijn. Hier staan nu inder
daad twee zwarte torens op één lijn.
maar zwart verdedigt zich in twee
hoofdvarianten j'iist met het opgeven
van die gunstige stand van zijn to
rens, dus met toren-ontdubbcling.
Omdat de oplossing niet direct een
voudig is, verraden we de sleutelzet-
met-dreiging: 1. Ke6! met de 'stille'
dreiging 2. Ta4: en 3. Ta3, met 4. Dd3
mat. Als zwart de stand van zijn
torens nu onveranderd laat, bijvoor
beeld met 1. Kc6 h5 2. Ta4:, om
daarna via Tf8 met een schaakzet te
dreigen, dan beslist 3. gf3:t Tf3: 4.
Te6: mat. Om deze reden speelt zwart
op zijn eerste zet
L. Sagoruiko.
'64', 1973. Eerste prijs.
Wi
m
I M N
«i 3
'tfi* 4
1. 2u
.4
ÏÜT
Mat in vier zetten
Een positionele remise.
De zogenaamde positionele remise
komt tegenwoordig veel voor in eind
spelstudies. De volgende studie was
een van de eerste eindspelcomposities
met dit thema. Bovendien komt er hier
nog een patmotief bij.
J. Hasek.
Italia scacchistica 1932.
m
mi
■H
V
ÏW
k
m
m
Wit speelt en maakt remise.
Oplossingen.
Probleem: 1. Kd7-c6! Tf5-h5! 2.
Le3xh6! Th5xh6 (Teh6:? 3. gf3: mat)
3. Te7xe6r! Tf6xe6 4. g2xf3 mat 1
Tf6-g6 2. Le3«5ü en nu: a) 2.
Tg6xg5 3. Te7xe6+ Tf5-e5 4. g2xf3 mat.
b) 2. h6xg5 3. Pg7-h5 met 4.
Ph5xg3 mat. c) 2. Tf5-f4! 3. Pg7-
f5ü Ke4xf5 (of Tf5: 4. De3) 4. Dd2xf4
mat.
EINDSPEL: 1. La7f-Ta7: of Ka7: 2.
b6t-Kb82. b6 Ta8 (Ook 2. Lg4:
leidt tot remise) 3. Kc3 Lg4: 4. Kd2
Kc8 5. Kei Kd7 6. Kfl Tg8 7. Kgl. Na
een loperzet met aftrekschaak volgt 8.
Kill met pat, als de toren de g-UJn
bezet houdt. Op 8. Tg3 volgt 9.
hg3: en de zwarte koning kan de
vitte stelling niet binnendringen, om
dat de witte koning de velden gl en
hl blijft bezetten. Als de wite loper
na een pionoffer op h2 naar g2 weet
te komen, kan de zwarte koning niet
naar li3 wegens pat.
LUDEK PACHMAN
