ollywood-kitsch van
ertig jaar geleden
i 'The Way we Were'
Lange termijn sparen...
Rijkspostspaarbank
LMPREMIËRES VAN DEZE WEEK
The Sugarland Express:
stevig gebouwde film
met sociaal sentiment
„Wil de RPS-leeuw mij /„Graag! Wilt u dan eveïf
alles vertellen over het de coupon opsturen?
lange termijn sparenTy V Of 0017 bellen?"
Corsicaan:
gangster
het land
nonnen van
nt Arcangelo
In de eerste
cirkel: naar
boek van
Solzjenitsin
Jefferson Bolt
karate-expert
En u toch tussentijds over uw spaargeld kunt
beschikken.
Coupon
uw nationale spaarinstellinff
The Sleeper:
Woody Allen
in de toekomst
Way-out: Vlaamse
film met sfeer
Le Magnifique:
Belmondo
in een dubbelrol
AW/K.WiARTET ZATERDAG 25 MEI 1974
FILMS T19/K17
Vay we Were is weer een
ttory' die moeilijk verloopt
ter een nostalgieke terug
aar de jaren dertig, veertig,
tk niet zo gelukkig waren.
15 eens een meisje stil ver-
)p een knappe, gevierde
ttudent, maar ze kreeg hem
later pas, in de oorlogstijd,
tij hem, als stomdronken
je-officiermee naar huis
|st nog wel een paar maal flink
igen voor regisseur Sydney
i aan de langzame close-ups van
mgen bij de open haard met
nzwellend symfonie-orkest ach-
gondijnen toe was. Het raakte
ijna uit en toch weer aan.
I schrijver van een boek, kreeg
an in Hollywood, en daar er-
In een heerlijk strandhuis in
bloeide even de huwelijksidyl-
een blijde verwachting. Maar
jing het mis. En de oorzaken
a maken deze liefdesgeschiede-
slotte nog interessant. Want zij
f doortastende, Joodse, vrouw-
het nooit gemakkelijk had en
inmuniste, altijd geëngageerd
Échten. En hij was de innemen-
iachende all-American-boy, die
•el te gemakkelijk kreeg, en
echten wou. Daar hadden zij,
jmet zijn vrienden, al meer last
ehad, en dat werd ondragelijk
McCarthy's Un-American Corn-
Hollywood ging terroriseren,
is voor verzet, hij en velen
er onderdoor. Hij was niet de
>als zij hem wilde. En later, als
rear getrouwd is, ziet hij haar
nog} demonstreren, tegen de H-
Barbra Streisand en die kan
Ook met veel, maar beheerst,
en wat zelfspot, zo'n oprecht
en vrouw spelen, met een over-
de felheid en een ontroerende
mlijkheid. Barbra maakt het
i Robert Redford, precies de
gde figuur.
jr Pollack, die toch ook They
horses en Jeremiah Johnson
i, ging als regisseur zo'n dertig
rug, en dat lijkt wel redelijk in
ral. maar hij bleef kleven aan
Üywood-kitsch van die tijd en
er niet eigentijds van los. Het
it van die twee mensen wordt
Mai
■■eel
Barbra Streisand en Robert Pedford in The Way we Were.
ttontand is een acteur, die on-
g is om iets verkeerd te doen.
em een rol eti hij is er nu ook
to'n Maffia-man die naar zijn
"eland Corsica terugkeert om-
h moeder stervende is. Hij
t daar de bergen en de scha-
i bijen en de bloemen en het
an zijn jeugd dat intussen met
iroer is getrouwd.en de
•aak. Zijn vader is indertijd
ird, moet hij hem niet wreken?
■Ét er vanaf, maar intussen wach-
fee gehuurde mooordenaars op
van zijn moeder om hem het
om te helpen. Het zijn schur-
Corsicaanse piëteit, vandaar,
ir Pierre Granier-Deferre
:n weinig materiaal een elegi-
m gebouwd met mooie land-
m, tedere gevoelens die niet de
jgen om te rijpen en stil spel,
|van Lea Massari als Montand's
de. Gelukkig gespeend van
•lijk geweld en duizelingwek-
autoraces. Een stille film van
"e middelmaat.
r" W. W. B.
(Amsterdam -City III, 14J)
hnen van Sant Arcangelo zaten
(liet allen uit roeping in dat
tde eeuwse kloosser in de buurt
ipels. Ze waren er, door allerlei
5. is, in opgeborgen door hun
ge families. En als moeder-
•n-» kon zo'n non weer concessies
i- Ivileges voor haar familie los-
dei. Vandaar dat zuster Giulia om
r-overste te worden haar oudere
Lavinia zwaar ziek hield met
jen de andere gegadigde, zuster
la, gemakkelijk klein kreeg
er,|t die 's nachts een minnaar
L 'b, tot die vermoord werd. Maar
ld zij de novice Agnese verko-
iven haar geliefde zuster Chiara
schreef jaloers anonieme brie-
enfcar de kardinaal over de toe-
l.n. De kardinaal, denkend aan
phenkingen aan de kerk, wilde
:1 wat door de vingers zien,
vicaris zette een onderzoek
met martelingen kwamen de
er uit. Giulia kreeg de gifbe-
liara en Carmela levenslange
raf, en er wordt even gezegd
R.K. kerk even machtsbelust
ipt was als de nonnen. Wat al
it is voor een Italiaanse film.
die dan veiligheidshalve vier
terug.
lominici heeft deze historie, op
van historische gegevens en
•haal van Stendhal, zeer ernstig
irzichtig geregisseerd, en daar-
igal nadrukkelijk ook.
(Amsterdam -City 18 j).
vaak te zoet overgoten en leuk opge
maakt met parties, spelletjes en grap
jes. Een van die grapjes is dat op zo'n
vervelende partij alle gasten moeten
verschijnen als een van de Marx-
brothers. En aan die Marx-imitatie
werd ongeveer evenveel aandacht be
steed als aan die andere, waarop het
huwelijk stukliep.
Ber Huising
(Amsterdam-Calypso, 14 jr.)
In de eerste Cirkel is gemaakt naar
het boek van Solzjenitsin en dat is
moeilijk overtuigend te verfilmen.
Zelfs voor Alexander Ford, die in
Polen voor de oorlog (sinds 1930) en
daarna, tot aan 1968, toen hij naar
Israël uitweek, een van de belangrijk
ste filmers was, en gedurende de
oorlog in de Sowjet-Unie werkte.
Maar waar zou hij daarbuiten de
karakteristieke Russische atmosfeer
en mensen vinden? Hij zocht het in
Denemarken, met Kopenhagen in de
sneeuw, het vier eeuwen oude kasteel
Elsinore (van Shakespeare's Hamlet)
als de Lubyanka-gevangenis, en vele
Skandinavdërs als Engels sprekende
Russen.
Allemaal net niet echt, hoe goed ook
nagemaakt. Bovendien is het in 'In
De eerste Cirkel' niet zo belangrijk
dat er mannen van de wetenschap
gevangen zaten, maar wel waarom zij
daar waren. En die politieke wille
keur en onderdrukking is in een film
m'dt wat gesprekken niet zo duidelijk
te stellen. Dat heeft Ford vermoede
lijk bewogen tot een bijna karikatura
le overdrijving van de slaafsheid der
gezagsgetrouwen in uniform. Die doen
en praten als bange automaten, Stalin
incluis. Terwijl de gevangenen daar
dan, even schematisch en oppervlak
kig, kritiek op hebben.
En eenmaal veroordeeld, hoe onrecht
vaardig en te zwaar ook, verschilt
hun lot niet veel met dat van alle
gevangenen, waar dan ook. Arrestaties
harde verhoren met vuistslagen, ver
nederende ontkledingen, botte bewa
kers en gemis aan vrijheid komen in
elke gevangenisfilm voor. Daarbij
komt nog dat de geleerden in 'de
eerste cirkel' aan hun wetenschap
werkten, niet in cellen waren opgeslo
ten, nog wel eens een verjaardag met
wodka konden vieren, en verhoudin
gen hadden met him bewaaksters, die
in de film jong en aantrekkelijk zijn.
Het kon erger en Ford heeft er dan
ook wat martelingen en een verkrach-
tig van elders aan toegevoegd, tenvijl
aan het slot gevangenen naar een
werkkamp in Siberië worden gevoerd.
Daarbij is Gleb Nerzhin, die voor
niemand bang is, die een verhouding
met een bewaakster verbreekt na het
bezoek van zijn altijd nog trouwe
vrouw, en een uitvinding waarop Sta
lin zit te wachten (stemmen herken
nen als vingerafdrukken) liever ver
brandt, dan dat hij daarmee vrijkomt.
Hij is in zekere zin de onverschrok
ken Solzjenitsin zelf. Er is een jonge
diplomaat bij die een geheim per
telefoon doorgaf om een dokter te
redden. Er zijn vele figuren, te veel.
Niet voor het beschrijvende boek, wel
voor een dramatische film. Die overi
gens vakkundig werd gemaakt en wel
degelijk ook 'mooie' taferelen heeft
(de oorlogsherinneringen bijvoor
beeld). Maar die mij niet werkelijk
ontroerde, en vermoedelijk geen ver
ontwaardiging wekt bij hen die al
niet verontwaardigd zijn bij voorbaat.
B. H.
(Amsterdam-Studio K, 14 J)
Als het geen Hongkong-Chinezen zijn
die voor karatedivertissement zorgen,
dan moeten het Amerikaanse negers
wezen. In 'That Man Bolt' van regis
seurs Henry Levin en David Lowell
Rich speelt Fred Williamson, een ex-
voetballer, de rol van een koerier, die
geld overbrengt van het ene land
naar het andere. In Hong Kong wordt
hij in een louche zaakje verwikkeld
en dat kan hij zijn karate-kunsten
kwijt, reken maar. Het begint vrij
vriendelijk, maar als een vriendin en
vriend door de schurken zijn ver
moord gaat hij er volgens oud ge
bruik goed tegenaan. De ene man
wordt in de wasmachine geduwd, de
ander krijgt een glasscherf in zijn
nek.enfin, het bijbehorende bloed
wordt weggelaten en de hand van een
filmcriticus is tegenwoordig gauw ge
vuld. Overigens schijnt de enige in
stantie waar men respect voor heeft
de dierenbescherming te zijn. Zwart,
geel, blank en rood, alles moet dood
alleen de waakhond krijgt een lief
spuitje om hem een paar uur lekker
te laten slapen.
W. W. B.
(Amsterdam-Cineac Damrak, 18 jr.)
Lees in de folders alles over het lange termijn sparen
bij de RPS.
Hoe u van 6 tot 91% rente kunt krijgen als u f 1.000,-
of meer 1 tot 5 jaar opzij kunt leggen.
Gebruik de portvrije coupon, bel gratis 0017 of vraag
informatie op het postkantoor.
Stuur mij informatie over het lange termijn sparen bij de RPS
j Naam:
j Adres:»
I
|^(in een envelop zonder postzegel sturen naar Rijkspostspaarbank, Amsterdam)
Plaats:
Vorige week is 'The Sugarland
Express' op het filmfestival te
Cannes vertoond en nu is hij al
hier. Een promptere bediening
is nauwelijks npogelijk.
Het is dan ook een film, die het
waarschijnlijk bij het publiek goed
zal doen. Een typisch Amerikaans dra
ma, dat herinneringen wekt aan Billy
Wilder's 'The big Carnival' en Arthur
Penn's 'Bonnie and Clyde*.
Regisseur Steven Spielberg baseerde
zijn eerste speelfilm (voordien ver
wierf hij vermaardheid als televisiere
gisseur) cp een gebeurtenis, die zich
in 1969 in Texas afspeelde. Een jonge
vrouw (in de film Lou Jean Poplin
genoemd) dwingt haar man uit een
open gevangenis te vluchten om sa
men met haar hun kind- te gaan
halen, dat door de kinderbescherming
uit de ouderlijke macht is ontzet. In
het nauw gedreven gijzelt het paar
een politieman plus politiewagen en
dan begint de rit door Texas naar
Sugerland, waar het kind aan pleegou
ders is toegewezen. Als het nieuws
van de kidnapping eenmaal bekend is,
stromen van alle kanten de nieuws
gierigen toe, tenslotte is praktisch de
gehele politiemacht van Texas op de
weg, een karavaan van meer dan
tweehonderd auto's volgt het drietal.
De Poplins krijgen al rijdende het
aureool van volkshelden: in de steden
en dorpen die ze passeren juicht de
bevolking hen toe en overlaadt hen
met geschenken voor het kind. Maar
velen zijn even schietgraag als jubel-
graag: er werdt niet alleen met pop
pen gegooid, er worden ook schoten
afgevuurd en de rit eindigt in een
bloedbad: in het huis van de pleegou
ders, heeft de politie een val opgezet.
Drie typisch Amerikaanse trekken
worden in 'The Sugarland Express'
aan de kaak gesteld: de neiging om
William Atherton, Goldie Hawn en Michael Sacks in 'The Sugerland
Epress'.
zich met misdaad en misdadigers te
vereenzelvigen, de hang naar show en
carnaval en de lust in het schieten.
Alles zou met een sisser zijn afgelo
pen, als politie en bevolking het ge
beuren niet hysterisch ha 'den geësca
leerd.
Het Amerikaanse landschap in het
Zuidwesten speelt in de film een
grote rol: de wijde vlakten, de rode
velden, de brede wegen, de trieste
autokerkhoven en de protserige mo
tels en snackbars, die als totempalen
opstijgen uit het lege land. De camera
blijft ook langdurig rusten op de
gezichten van mensen die bij deze
landschappen passant: het slagen van
de film is niet in de laatste plaats aan
cameraman Vilmos Zaigmond te dan
ken.
Van de acteurs levert Goldie Hawn
als het ordinaire, warhoofdige, primi
tieve, lichtelijk getikte vrouwtje de
meest spectaculaire prestatie, maar ei
genlijk is William Atherton als haar
man indrukwekkender. Goldie krijgt
ook wel eens een claus in de mond
gelegd die lelijk uit haar rol valt ('De
gevangenis heeft een vrouw van me
gemaakt').
The Sugarland Express is zeker geen
meesterwerk, maar wel een stevig ge
bouwde, lofwaardige publiekfilm met
sociaal sentiment.
W. Wielek-Berg
(Amsterdam-Nöggerath, 18 jr.)!
Woody Allen is een mooie solo-ko
miek, maar hij kan meer dan rare
bekken trekken. Hij werkte mee aan
beroemde Amerikaanse TV-shows, hij
schreef toneelstukken, hij maakte
films (Bananas; Play it again, Sam;
Everything you always wanted to
know about sex) waarin hij altijd zelf
de hoofdrol speelt. In zijn nieuwste
film 'Sleeper', trekt hij de toekomst
in: na twee eeuwen bevroren te zijn
geweest wordt hij in het jaar 2173
ontdooid en wat zijn loenzende ogen
dan zien zal de liefhebbers van scien
ce fiction niet verwonderen. Vreemde
voertuigen, robots, hersenspoelingen,
dictatuur.Kortom, de mensen heb
ben het gemakkelijk als zij zich maar
met hun eigen kleine zaken bemoeien.
Er zijn ook wel fijne dingen in die
toekomststaat: alles wat nu verboden
is wordt daar zeer gezond geheten,
sigaretten; en vet en pudding met
slagroom.Woody Allen, klein en
lelijk, komt terecht in avonturen, die
hem rijkelijk dc gelegenheid geven
zijn slapstick-jargon te gebruiken. Hij
wordt in het verzet gedrongen en ziet,
samen met een mooie dichteres, kans
de neus van de dictator te vernieti
gen, waarmee de man zelf ook ten
dode is opgeschreven. Er zijn bijzon
der aardige gedeelten in 'Sleeper's
een ondervraging over het verleden
bijvoorbeeld waarin wordt ingegaan
op een zekere geheimzinnige Nixon,
van wie geen enkel boek of bandje
bewaard is gebleven en een parodie
op Tramlijn Begeerte, compleet met
een vrouwelijke Marlon Brando.
Woody Allen is verder altijd goed
voor bizarre malligheden. Maar het is
zonde, dat hij uiteindelijk toch weer
verzandt in het bekende kluchtige hol
en vliegwerk. Om de dialoog kan men
overigens vaak en hartelijk lachen.
W. Wielek Berg
(Amsterdam, Alhambra I 14 jr.)
In 'Way-out' tracht de Belgische re
gisseur Luc Monheim voortdurend
twee tegendelen met elkaar te vereni
gen; een trieste, stille sfeer en een
hevig verhaal met vlucht, moord en
zelfmoord. Zolang de sfeer overheerst
onder de drop-out' in de Antwerpse
havenbuurt kan men er met instem
ming naar kijken en luisteren: de
dialogen (deels van Lodewijk de
Boer) zijn in hun wezenloosheid en
eentonigheid tenminste redelijk Ier
vensecht, Joris Collet is een aanvaard
bare kruimeldief die het leven niet
meer zo ziet zitten en Roger van Gooi
als de waardige, zwijgzame Poolse
vluchteling wekt een vertedering die
zijn abrupte liefdesaffaire met Moni<
que van der Ven aannemelijk maakt.
Maar dan prikt dat verhaal er weer
doorheen: dat geheimzinnige meisje
moet met alle geweld gezocht worden,
haar man moet doodgestoken en Mo
nique moet het water in. Tenslotte zit
je met een tweeslachig geval waar je
niet goed weg mee weet: een document
taire over de Antwerpse zelfkant was
waarschijnlijk beter geweest.
W. W. B.
(Amsterdam-Leldsepleintheater 18 J)
Philippe de Broca heeft een aantal
aardige komedies gemaakt en zijn
spektakelstukken met Jean Paul Bel
mondo ais brokkenmaker L'Homme
de Rio Les Tribulations d'un Chinois
en Chine) mochten er ook best zijn.
In 'Le Magnifique' borduurt hij op
het oude stramien voort, maar het
gaat een weinig moeizaam. De film
begint als een burleske: Bob Saint
Clare, een walgelijke superagent, lijkt
zo weggelopen uit een goedkope spi-
onnenserie en dat blijkt ook letterijlk
het geval te zijn: hij moet de hoofdrol
delen met zijn schepper, een brood
schrijver. Die tikt dag en nacht op
een gammele schrijfmachine en ver
taalt alles wat er in zijn kleine leven
tje gebeurt in bloedige onzin. Als de
liefde tot hem komt gaat hij Saint
Care haten en spant hem allerlei
valstrikken, maar zijn aangebedene,
die een sociologische studie over zijn
werk wenst te schrijven, wil van deze
liquidatiepogingen niets weten. Enfin,
zo gaat het door tot het gelukkige
einde. Veldslagen in Mexico wisselen
af met loodgieters- en uitgevers-peri
kelen in Parijs en het is net alsof we
het allemaal al eens eerder hebben
gezien. De spirit is er uit, al doet
Jean Paul Be'mondo met felle glim
lach en bole spieren ook nog zo zijn
best. W. W. B.
