Sahel vraagt kerken door
te gaan met voedselhulp
1
Uit de kerkbladen
4
Brahms en Handel
in Den Haag
bij Kagel-concert
Ir. N. C. Keulemans maakte een
driedaags congres in Togo mee
Vandaag
Werkgroep: kerken zwijgen
nu het om Israël gaat
Trouw
Kwartet
Amnesty: gratie voor
gevangenen Malawi
Beroepingswe
Schillebeeckx
kreeg toch
één kruisje
Nieuwe boeke
TROUW KWARTET DEVSD\G 14 MEI 1974
KERK/IUXNFAT.AXI)
T2BUV
DEN HAAG Van de Argentijnsein Duitsland wonendecompo
nist Mauricio Kagel kun je de laatste tijd alleen maar gekke dingen
verwachten. Sinds zijn Sur scène' uit 1959 voor een sprekereen
mime-speler, een zanger en drie instrumenten) is hij meer en meer
muziek gaan schrijven waarbij het theater-element een overwegen
de en vaak overheersende rol speelt.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Behalve regerin
gen en multinationale organen
zoals de Europese commissie,
dragen ook niet-gouvernementele
organisaties bij aan de hidp in
de Sahel. Onder deze niet-rege-
ringsorganen nemen de kerken
een niet onbelangrijke plaats in.
De kerken hebben zich eind vorige
maand in Togo beraden op de hulp
plannen voor dit ernstig door droogte
getroffen Afrikaanse gebied. Dit ge
beurde tijdens een driedaagse eonfe-
rente, waaraan bijna veertig deelne
mers uit de Sahel-landen, de aangren
zende landen en uit de rest van de
wereld deelnamen.
Uit Nederland was ir. N. G. Keule
mans afgevaardigd, die verbonden is
aan het algemeen diakanaal bureau
van de gereformeerde kerken (ADB).
De conferentie werd georganiseerd
door de wereldraad van kerken, met
name met het doel ook de publieke
opinie in de omringende landen to
mobiliseren, waar vaak slechts weinig
bekend is van de ontreddering waarin
25 tot 50 miljoen mensen bezuiden de
Sahara leven.
Honger
De kerken werd in Togo uitdrukkelijk
gevraagd aandacht te blijven besteden
aan twee dingen. Primair de leniging
van de honger, docii ook het werken
aan verbetering van de mentaliteit
van de getroffenen.
Een van degenen, die de kerken op
de hoogte brachten van de situatie
was dr. K. A. Mariko, een dierenarts
uit Niger, die in dienst is van de
interstatelijke commissie, die de ge
troffen landen hebben gevormd. Hij
pleitte er sterk voor dat de hulpge
vers uitgaan van de behoefte van de
getroffen mensen zelf. Dr. Mariko, die
tientallen jaren onder de nomaden in
Niger werkte, bleek bevreesd dat er
straks geen mensen zullen zijn om
een vernieuwde Sahel te bewonen, als
er nu niet snel hulp komt Hij signa
leerde dat de regeringen van de lan
den weliswaar noodzakelijke structu
rele hulpplannen gaan uitvoeren,
maar dat deze hulp aan de belangen
van de bevolking in de dorpen dreigt
voorbij te gaan.
Dr. Mariko zei dat van de 25 miljoen
inwoners van de Sahel er zes miljoen
direct van hulp afhankelijk zijn, voor
al in Mauretanië, het noorden van
Mali, Niger en Tsjaad. De verwach
ting is dat dit aantal van zes miljoen
zal worden verdubbeld, als de situatie
blijft verslechteren. De noodhulp
De mensen in de Sahel gaan er de lange lijdensweg van de hongerdood.
David Oistrakh dirigeert
Brahms-cyclus in A'dam
AMSTERDAM De Russische vio
list-dirigent David Oistrakh komt in
oktober naar Amsterdam om een
Brahmas-cyclus van vier concerten
met het Amsterdams Philharmonisch
Orkest te dirigeren. Hij zal daarbij
zelf als solist optreden in het Viool
concert; maar verder dirigeert hij de
vier symfonieën, twee pianoconcerten
en het Dubbelconcert voor viool en
violoncel, waarin Liane en Eldar Isa-
kadze als solisten optreden. Oistrakh
heeft zelf verzocht een dergelijke
Brahms-cyclus met dit orkest te mo
gen dirigeren.
De eigen dirigent van het Amsterdam
se orkest, Anton Kersjes, gaat in
januari van het volgend jaar een
toernee door de Sowjet Unie maken
van ongeveer twee weken. Het orkest
gaat het aanstaande seizoen naast de
serie-concerten in Amsterdam, voor
het eerst ook een drietal concerten in
Utrecht geven. In november wordt
een korte toernee naar Italië gemaakt
en er is ook een uitnodiging ontvan
gen voor een toernee van zes weken
in 1975 door de VS. Daarover moet
nog een beslissing genomen worden.
Wel staat vast dat er weer een concert
reis naar de Sowjet-Unie wordt on
dernomen, in 1976. De publieke be
langstelling voor de concerten van het
Amsterdams Philharmonisch is zo
groot dat het aantal concerten het
volgend seizoen weer uitgebreid moet
worden.
blijft nog lange tijd geboden.
Verzoening
In grote gebieden Is de bevolking
inmiddels te apathisch geworden om
nog te werken. Onder deze mensen is
opbouwwerk nodig. Voor deze arbeid
van mens tot mens deed dr. Mariko
een beroep op de kerken, die een
zekere ervaring hebben met mentali
teitsbeïnvloeding. In welk stuk op
bouwwerk de kerken zullen gaan wer
ken, kan ir. Keulemans nog niet zeg
gen, omdat de kerken afwachten wat
hun door de regeringen in de Sahel
wordt toegeschoven. De plannen wor
den eind juni bekendgemaakt. Moge
lijk zullen de kerken kunnen bijdra
gen aan de noodzakelijke verzoening
tussen nomaden en sedentaire boeren.
Ir. Keulemans, die jarenlang zelf in
de Sahel heeft gewerkt aan de verbe
tering van weidegronden, bestrijdt de
opvatting dat het in het geheel niet
regent in de Sahel-landen. De Sahel-
streek is afhankelijk van twee hoge-
drukgebieden, afwisselend gelegen bo
ven de Sahara en boven het eiland St.
Helena. Tot 1966 was het hogedrukge-
bied boven St. Helena in het alge
meen voldoende sterk om te zorgen
voor een regelmatige regen. Nadien
liet dit hogedrukgebied het veelal af
weten, hetgeen tot gevolg heeft dat de
regenval in vele gebieden is gehal
veerd.
Zulke perioden van droogte, die
twaalf of twintig jaar kunnen duren,
kwamen vroeger ook wel voor. Toen
kon de bevolking die periodes iets
gemakkelijker dragen, omdat zij toen
nog niet zo talrijk was als thans. De
medische zorg heeft hun aantal zo
groot gemaakt dat de natuur het niet
kan dragen in deze periode. Daarbij
komt dat ook in deze landen de geld
economie haar intree heeft gedaan.
Veel nomaden houden meer vee dan
nodig voor hun levensonderhoud, met
het doel het te verkopen. Dit was een
tweede extra gewicht voor de natuur.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Opgericht is de werkgroep 'Synagoge en Kerk voor
Israël' die het betreurt dat de kerken 'zich wat de officiële instanties
betreft tot nu toe in een volstrekt stilzwijgen hullen, hoewel de staat
Israël in een hoek wordt gedrukt'.
Overbeweiding
Aanlokkelijk
De chr. geref. prof. Velema heeft op
een conferentie te Amersfoort gespro
ken over 'de niet te onderschatten
psychologische druk, waaronder thans
iedere theoloog komt te staan.' De
verslaggever citeerde letterlijk: 'Het is
aanlokkelijk verlo6t te worden van je
odium van starheid, strakheid en ei
genwijsheid en om niet steeds in het
isolement te hoeven staan.' Onbegrij
pelijk acht ik het dat dit nog steeds
niet gezien wordt als een kwestie van
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
noodzaak. Het is ook geen odium (is
hatelijke toestand), maar prof. Vele
ma doelt gezien het verband
kennelijk op een te wraken eenzijdig
gesloten levensstijl. Deze bestaat ech
ter uit een complex van vele tiental
len ondereigenschappen, waarvan
'starhead', 'strakheid' en 'eigenwijs
heid' er zeer oppervlakkig
slechts drie zijn. De gesloten stijl
heeft niet alleen onaangename onder
eigenschappen maar ook vele gunstige
met bij eenzijdigheid! de zgn.
'kwade kansen', bijv. nauwkeurig tot
enghartig, ingebonden tot neurotisch,
zuinig tot gierig, kritisch tot haarklo
verij, scherp onderscheidend tot af
scheidend, concentratie tot geknepen-
heid, juridisch tot inquisitiementali-
teit, enzovoort In deze cultuurpsycho-
logisclie crisistijd (niet allereerst
maar theologische crisis), waarin wij
te plotseling psychologisch moeten
overschakelen naar de enorm uitdijen
de ópen levensgemeenschappen, wor
den velen ontdekt aan hun eigen al te
eenzijdige gesloten en isolerende le
vensstijl. Men beseft zo thans te meer
dat wij een heel, een volmaakt schep
sel dienen te zijn, niet alleen bijv.
'voluit gereformeerd' (prof. V.) maar
vooral ook een voluit ontwikkelde
persoonlijkheid, ja, dat wij de door
God ingeschapen karakterologische
mogelijkheden zo diep en zo breed
mogelijk hebben te ontplooien.
Amstelveen
C. v. Altena
Kruisinga (2)
De heer Upmeyer kan uit de woorden
van Kruisinga geen sociale bewogen
heid 'filtreren'. Ook verwijt hij Krui
singa 'gebrek tot aanzet tot positief
helpende daden'. Dit verwijt is on
juist, want Kruisinga heeft positieve
voorstellen gedaan ten gunste van de
kleine zelfstandigen (lees zelfstandige
arbeiders). Vele van deze zelfstandige
arbeiders hebben een 80- 90-urige
weiicweek en kunnen het minimum
loon niet halen. Het is voorts de
groep arbeiders mot de geringste soci
ale rechtszekerheid. Ten behoeve van
die groep diende Kruisinga op 11
oktober 1973 een motie in, die op 15
oktober door de Tweede Kamer werd
aanvaard en daarna door de regering
aan de laars werd gelapt. Over in
spraak en democratie gesproken!
Toen onlangs de verlangens van de
werknemers met gebruikmaking van
de machtigingswet grotendeels werden
ingewilligd, kregen vlak daarop de
zelfstandige arbeiders van premier
Den Uyl iets te horen over St. Nico-
laas spelen. Hartontroerende sociale
bewogenheid! Naast het meten met
twee maten bestaat kennelijk ook nog
het filtreren met twee filters.
Schoorl
TJ. Epcma
Een oplossing zou volgens ir. Keule
mans het ontstaan zijn van alternatie
ve werkgelegenheid buiten de veeteelt
en het afsluiten van grote gebieden
totdat de natuur zich heeft hersteld
van de overbeweiding. 'Ik vind het
heel vervelend om het te moeten
zeggen, maar ik vrees dat dit niet kan
zonder een zekere mate van dwang',
zegt ir. Keulemans.
De werkgroep attendeert erop dat de
Joodse staat in gevaar is en wekt op,
al het mogelijke te doen om Israël te
steunen. De werkgroep somt op:
door bij de kerkelijke vergaderin
gen druk uit te oefenen hun neutrali
teit te laten varen, geestelijk en mate
rieel;
door er op aan te dringen dat onze
regering niet overstag gaat nu de
EEG inzwenkt op een pro-Arabische
koers;
door blijvende steun aan een aan
dacht voor Joden uit Irak en andere
totalitaire staten, in het bijzonder
met betrekking op hun recht zich in
Israël te mogen vestigen.
Velen vragen hoe wij direct kunnen
helpen? Dat kan o.a.
door giften over te maken aan de
Collectieve Israël Actie (Johannes
Vermeerstraat 22, Amsterdam, postgi
ro 23434);
door uit Israël afkomstige produk-
ten te kopen;
door Israël te bezoeken.
Tot 'Synagoge en Kerk voor Israël'
behoi*en Ds. P. F. Th. Aalders Am
sterdam, ds M. G. L. den Boer,
Utrecht, ds L. S. den Boer, Rijswijk,
Drs. A. H. Doornik, Den Haag. opper-
rabijn M. Fink Den Haag, Dr. Th.
Frederikse Wassenaar, ds. S. Gerssen
Utrecht, ds.Joh. Heule, Den Haag, ds
H. J. Huyser Utrecht, Dr. K. E. H.
Oppenheimer, Lieden ds. L. de Ru,
Amsterdam, ds A. A. Spijkerboer,
Amsterdam, ds R. Strijker, Naarden,
en ds J. D. Wuister Scheveningen.
Zaterdag en zondag worden door het
Residentie Orkest twee programma's
aan hem gewijd. Daarbij staan op het
programma van zaterdag 'Match für
drie Spieier 'dat onlangs nog in Am
sterdam is uitgevoerd en 'variationen
ohne Fuge'. Het eerste is een kolde
riek stuk theatrale muziek, dat overi
gens niet zo leuk is als men zou
verwachten, het andere riet er erg
serieus uit, maar dat is maar schijn.
Wat men beseft als men leest dat
Johannes Brahms zaliger er zelf in
optreedt, en Georg Friedrich Handel
ook. Zo was het althans bij de pre
mière in Hamburg in 1973.
Het stuk is een reeks orkestvariaties
op het bekende thema van Handel
waarop Brahms zijn Variaties voor
piano schreef. Het aardige in het
programma van zaterdag is dat voor
de pauze de piano-variaties van
Brahms en de orkestvariaties van Ka-
gel om en om worden gespeeld. De
pianist is Geoffrey Madge. Na de
pauze wordt het stuk van Kagel in
zijn geheel ononderbroken herhaald.
Daarbij houdt een als Brahms verkle
de man een toespraakje en een in
Handel-kostuum gestoken persoon
doet ook een theatrale duit in het
zakje. Dat gebeurt allemaal in de
Scheveningse Kurzaal.
Zondagavond in het HOT wordt
slechts één werk van Kagel gespeeld
'1898' voor twee zogeheten Stroh-vio-
len (met een koperen hoorn op de
klankkast ter versterking van het ge
luid bij de eerste grammofoon-opna
men) en een cello en een 'contrabas,
die ook van een hoorn zijn voorzien.
Bij deze uitvoering zullen echter ge
wone instrumenten worden gebruikt.
Er is ook slagwerk bij een geluids
bandje met kinderstemmen. Kagel
houdt een inleiding, en na afloop is
er des gewenst discussie, waarvoor de
componist zich beschikbaar stelt.
DEN HAAG (ANP) Amnesty In
ternational heeft president dr. Has
tings Banda van Malawi gevraagd om
vandaag, zijn verjaardag, op grond
van menslievende overwegingen onge
veer duizend politieke gevangenen
vrij te laten.
Banda, die zelf zonder vorm van pro
ces langer dan een jaar gevangen zat
vanwege zijn leiderschap van de Afri
kaanse nationale beweging in Nyassa-
land, het huidige Malawi, heeft vaker
zijn verjaardag gebruikt om gevange
nen vrij te laten, maar onder hen
bevonden zich steeds slechts enkele
politieke gevangenen.
Amnesty vindt dit jaar een goede
gelegenheid (Malawi is tien jaar onaf
hankelijk) om politieke gevangenen,
onder wie ambtenaren, juristen, ex-
vakbondsleiders, jehova's getuigen en
journalisten, die het niet eens zijn
met de regering, gratie te verlenen.
Volgens Amnesty zijn de omstandig
heden in de gevangenissen van Mala
wi bijzonder slecht.
ingsi
PREMIEDRUK "V
De werkgevers, bezorgd om de n
tie, hebben hun plannen en vcx Bte I
len ten aanzien van bezuiniging
het gebied van de sociale voorz >ar.c
gen, met name de premiedruin r
tafel gelegd. Het blijkt zo te zij os.
wij samen ook die uitgaven in »uw,
ontwikkeling en groei niet aan rrei
maal aangenomen regels over teiidsil
maar wel degelijk telkens heblx ol)
bezien. In zoverre zal niemand
aan deze plannen kunnen stotei
regering zal er trouwens ook ze! e'er-
op gekomen zijn. Maar wat nu wr t
merkwaardig is, is dit, dat er bij
plannen geen voorstellen zijn di-Sem(
de andere kant inkortingen
Er is uitsluitend gezocht naar k !n
om de groei te vertragen, wat it
gevallen neerkomt op verlaginj ?mPc
inkomen, maar vrijwel niet naar
lijilcheden om juist de sociaal zw ete£
ren tegemoet te komen met ph r-
van inkortingen aan de andere
van de sociale wip. Ook wann<
mogelijkheden er in mindere
zouden zijn dan men wel eens
neemt zou men toch ook weer m
onder de indruk kunnen komen
de bezorgdheid voor een evei 't!_
groei van onze welvaart. Goed,
tern
da
we dan minder groeien of hel(
niet groeien, wat dan nog? -
waarom mag de ene goep van
bevolking wel groeien, nl. die
omstandigheden die niets met
inzet of karakter te maken ha
wel in staat zijn om te werkei i.
moet juist die groep die dat niet
ook al weer in de verreweg de in
gevallen door oorzaken buiten
eigen toedoen, een steek laten vj
Ik houd het erop dat het vre Ul
voorstellen zijn, want moest i,DE.
vanzelfsprekend vinden voor de
waaruit ze komen, dan zou ik
veel werkgevers tekort doen.
ote f
'hooi
de
«el
Lei
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Boskoop (toez): J.Stdt
gen te Nieuwpoort; te St. Maaij w
dijk: S. de Jong te Ouddorp.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Bredevoort: J. P. Kt
kand. te Baambrugge die dit bt
heeft aangenomen; te Tienhoven: n.
d. Linde (a.s. em. pred) te Rijns
die dit beroep heeft aangenomen!
Benoemd tot leraar godsdienst™
wijs te Vlaardingen: (partime) H
A. Rijper te Rotterdam, die det
noeming heeft aangenomen.
De classis Breukelen heeft
geëxamineerd én beroepbaar 1
klaard op art. 6 k.o.: J. P. KoniJ
Baambrugge en H. J. J. Wit
Nigtevecht.
GEREF. KERKEN VRIJC
Beroepen te Beverwijk: S. de
kand. te Zuidlaren.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Doornspijk: P. val
neveld te Leerdam.
GEREF GEMEENTEN
Bedankt: voor Rotterdam Centra^ b
Verwey te H. I. Ambacht;, voor
ton VS: A. Vergunst te Veen; jpn
Kalamazo (VS). Nieuw-Beijerland eatvi
Rhenen: J. van Haaren te Amersl
GEREF. KERKEN VRUG. B.V. 1
Aangenomen naar Heemstede-I u! i
H. Schuurman te Neede-Aalten-
terswijk.
Dr. G. Puchinger interviewde (in RO,
het maandblad van de reünistenorga
nisatie van de SSR, strikt genomen
wel geen kerkblad) de Nijmeegse dog
maticus prof. dr. E. Schillebeeckx.
Over de grote invloed, die zijn vader
en moeder op hem (zesde in een serie
van veertien) gehad hebben, zegt
Schillebeeckx:
Als we iets misdaan hadden, wat
vader of moeder aan het hart ging,
dan werden we nooit gestraft, maar
wel gaf hij ons 's avonds dan geen
nacht-kruisje, als u begrijpt wat dat
katholieke woord betekent. Voor we
gingen slapen gavan vader en moeder
ieder ons een kruis op 't voorhoofd,
en dan sloeg vader dus degene die
its misdaan had over, terwijl moeder
ons een kruis bleef geven dat
hadden ze samen blijkbaar zo afge
sproken. En daarmee was alle verzet
bij de boosdoener volledig gebroken.
Dat alles vergeven was, ervoeren we
dan 's anderen daags bij het nieuwe
kruis dat we weer kregen. In mijn
positie van overste later magister
van de jonge fraters heb ik dan
ook nooit een straf kunnen uitdelen,
ofschoon dit, destijds, normaal was; ik
kón het eenvoudig niet!
Zo was ook tijdens zijn eerste jaar in
het klooster zijn grootste opvoedende
ervaring een brief van zijn vader:
Nachtgebed
Ik had naar huis geschreven over de
diepe belevenissen van het domini
caans nachtgebed, van drie tot vier
uur 's morgens, terwijl 'de mensen
daarbuiten' sliepen. Vader schreef me
een ontnuchterend briefje terug: 'Jon
gen, moeder of ik, moeten drie of
vier keren per nacht opstaan (het
veertiende kind was toen pas gebo
ren!) om een schreiende baby te sus
sen, en dat is minder romantisch dan
uw nachtelijke gebedsdienst. Denk er
om: godsdienst is geen gemoedstoe
stand maar een houding van dienst
vaardigheid.' Nooit in mijn leven heb
ik me zó geschaamd als na het lezen
en herlezen van vaders brief; déze
was mijn beste noviciaatsopvoeding.
Vaders woerden staan als mokersla
gen nü nog in mijn geest gegrift! Zij
beïnvloeden ook mijn theologisch den
ken, nu zo huiverig voor 'religieuze
ideologie', juist vanuit een door vader
gericht Godsgeloof en Godsvertrou
wen.
Tenslotte uit die interview Schille
beeckx' mening over Berkhofs 'Chris
telijk Geloof':
Trauma
Als ik Berkhofs nieuwe boek, Christe
lijk Geloof, uit 1973, vergelijk met
mijn overkort te verschijnen boek,
Jezus. Het verhaal van een Levende,
dan heb ik de indruk, dat de katholie
ke theologie, ik zou wél willen zeggen
mirabile dictu, zich op 't ogenblik
méér voedt aan de moderne Schrif
texegese dan Berkhofs theologie, die
gekluisterd blijft aan de problematiek
van de negentiende eeuw. Dat aspect
is mij vooral opgevallen. Die negen
tiende eeuw is voor de reformatori
sche theologie een soort trauma ge
worden, dat de katholieke theologie
niet kent. Ik bedoel heel die Jezus-
problematiek van de negentiende
eeuw, de vraag: zijn we verlost door
een historische mens Jezus óf door
het 'Christus-Prinzip', ja een soort
idee van de God-mens, waarvan Jezus
van Nazareth dan slechts een veraan
schouwelijking was? Die kantiaanse,
hegeliaanse en schleiermacheriaanse
christologie, die vind ik ergens een
trauma, omdat ze alle problemen nu
nog vanuit de problematiek van toen
bezien. Terwijl de exegese ons daar
overheen gebracht heeft.
In Hervormd Beverwijk-Heemskerk
deelt ds. R. Pomp zijn gemeenteleden
mee, dat hij drie weken bij Hoogo
vens gaat v/erken:
Egypte is er een duidelijk teken van
en daarna is het telkens weer op deze
wijze gegaan tot en met wat er van
daag overal ritselt aan processen van
verandering en het in de grond boren
van die processen (van Chili tot
Nieuw Dennendal). Als gemeente is
vandaag aan de dag geen andere weg
te gaan dan meedoen aan dat proces
van verandering en daarin je oriënta
tie zoeken. Vandaar dat een paar
weken op de werkvloer bij de Hoogo
vens staan, voor mijn besef, nogal
voor de hand ligt.
Systeem
Hoogovens
De afgelopen week had ik er een
gesprek over met de bedrijfsleiding
Prof. Schillebeeckx
van walserij-west Daar zal ik nl. in
een ploeg opgenomen worden: een
drieploegendienst. Misschien vindt u
het vreemd, dat ik zoiets ga doen. En
natuurlijk, heeft u gelijk: een paar
weken in een fabriek werken bij de
mensen op de werkvloer zet niet zo
veel zoden aan de dijk, echt het werk
leren kennen is er natuurlijk niet bij,
bovendien ga ik daarna weer gewoon
op andere wijze verder zoals nu, en ik
zal wel gauw door de mand vallen:
men zal gauw genoeg in de gaten
hebben, dat ik maar een poosje kom,
dat ik dominee ben, enz. Toch doe ik
het. Omdat ik in mijn bezig zijn met
de vragen van deze tijd en met de
uitdaging van het evangelie telkens
bij de 'onderste lagen' van de samen
leving uitkom. Niet uit romantische
overwegingen, maar omdat ik geloof,
dat als er ooit werkelijke veran
deringen zullen plaatsvinden, waar
door het leven op een hoger plan van
menselijkheid kan komen het van
af de basis gebeuren moet. In de
geschiedenis is het nooit anders ge
weest, De uittocht van de Joden uit
Drs. B. L. de Groot-Kopetzky heeft in
het T.k. weekblad De Bazuin scherpe
kritiek op de discussienota 'de plaats
van de vrouw in de pastorale dienst
van e kerk':
De opstellers van de nota hebben
weinig aandacht geschonken aan de
consequenties van de aanstelling van
vrouwen in kerkelijke functies. Krij
gen we hier bijv. dezelfde toestand als
in de Duitstalige landen, waar de
'Seelsorgehelferin' gedegradeerd is tot
de rechterhand van ds pastoor en op
vrouwelijke dominees do zielzorg in
gevangenissen, ziekenhuizen, bejaarde
ninrichtingen enz. is afgeschoven?
Anderzijds bestaat het gevaar, dat
door het in dienst nemen van vrou
wen, de oude structuren versterkt en
in stand gehouden worden en een
vernieuwing van de kerk overbodig
lijkt. Zo zou daardoor bijv. de herin
voering van de gehuwde diaken ge
blokkeerd kunnen worden. Een ande
re consequentie zou kunnen zijn, dat
de priesters zich nog meer dan nu
beperken tot de zuiver sacramentele
functies. Want de pastorale zorg
wordt overgedragen aan vrouwelijke
'professionals'. De kerkelijke overheid
krijgt zo de beschikking over een
groep ongehuwde vrouwen, die veel
beter te manipuleren zijn dan gehuw
de mannen. Het hele systeem van
ambten kan aldus gehandhaafd blij
ven. Deze ontwikkeling hoeft zich wel
niet te voltrekken, maar wij moeten
haar wèl onder ogen zien, om zo
werkelijk ruimte te scheppen voor de
vrouw m de Kerk.
'rijz
Het christelijk gezin door L
Christensan (vert P. G. Hoeks! er"
Uitg. Gideon, Hoornaar, 223 ejjoi
prijs 8,90 (gebonden 12,90). fbe(
auteur is luthers predikant te ooi
Pedro in Californië, maar ook bi
die kring een bekend spreker. Si
met zijn gemeente bestudeerde hij iste
bijbelse patroon voor een christ
gezinsleven.
Moet je doen! door Sipke van j> k
Land. Uitg. Kok, Kampen, 88 aTl;
prijs 6,90. Op met name jong urb
gerichte keuze van fragmenten in
gangstaai uit de nieuwtestamenti r M
brieven. Er komt ook een deeltje ton?
fragmenten uit de openbaringen.
In de serie landendocumentatie 21&-
het Koninklijk Instituut voor de n 1
pen is deeltje 175/187 versche
Libië. Prijs voor een enkel nun njii
6 voor een dubbelnummer j;-
Een jaarabonnement (omvattende j
uitgave van acht landendocumi ;t-
ties) kost f 47.50. ®s(
AO-boekje no 1512: 25 jaar raad i«
Europa, geschreven door H. j"
schoor. Uitgave Stichting IVIO, I
stad. Prijs 1.25, 20 blz. 20
Vennootschapsbelasting 1974. Uitg. J
sevier, Amsterdam. Bestemd voor f j|
aangifte over 1973, door E. N. Jon 11:
H. W. Buitendijk en mr. A. C Jj'
Groot, 4e jaarlijkse editie. 200
24.50. -
Villa aan dc kust, thriller van
Butterworth. Uitg. Elsevier Ami V
dam. 192 blz, 9.90.
Politisering van het openbaar
stuur, een bundel inleidingen van
congres van de Vereniging voor
stuurkunde te Noordwijk op 13
december 1973. Uitgegeven doof s
Vereniging van Nederlandse Geffl
ten. Den Haag. 195 blz. 25.
Het eigen paard, keuze, aankoopTj
bruik en onderhoud. Geschreven J
W. Hölzel met 80 tekeningen 1
Holstein. Uitg. Kosmo, Amste
135 blz, 14.50.
Helmer Blocmkamp. door H.
rink. Uitg. Kok, Kampen. 223 1
9.90. Voor abonnees van de
serie is de prijs 4.95.
a»i
bol
eJ|j
I
