Claus mag van kabinet
voorzitter stichting
vrijwilligers blijven
Goedkope vluchten zouden gevaar
'Wanbeheer van de
schepping oorzaak
milieuvervuiling'
MUN HOND
IS ZH BAND KWIJT
WAT NU?
Allemaal, allemaal, allemaal op de fiets!
Pronk: moeilijkheden in SNV
niet zo ernstig als gesuggereerd
leader doodgereden meisje
neemt wraak op chauffeur
Politieke functies
leden koninklijk
huis ter sprake
Den Uyl plantte zijn olmen
Buitenverbanders
komen nog niet
getrapt bijeen
IMF-steun aan
arme landen
bijna rond
Reisorganisatoren ongerust over wijziging luchtvaartwet
Verbod ten
gunste van
KLM en
Martinair?
Misschien deel
Dennendal in
zomerhuisjes
URiOUlW/KiWlAIRfriET VKIJiDAG 10 MEI 1974
BXNKBNiLAIND
T3/K5
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG 'Het kabinet vindt dat leden van bet Koninklijk Huis niet gevrijwaard behoeven te
worden van publieke functies, waarin mogelijk politiek omsitreden beslissingen genomen moeten wor
den'. Minister Pronk (ontwikkelingssamenwerking) reageerde met deze woorden gisteren in de
Tweede Kanner op bet WD-standpunt dat prins Claus als voorzitter van de Stichting Nederlandse
Vrijwilligers dient af te treden, nu deze stichting in opspraak is gekomen.
Het WD-kamerlid Waalkens zei het
onjuist te vinden dat prins Claus
door zijn voorzitterschap nu betrok
ken wordt bij de moeilijkheden waar
de stichting zich zou bevinden.
Minister Pronk wees er echter op dat
iedere publieke functie door negatieve
publiciteit in opspraak gebracht kan
worden. Hij zei het te betreuren dat
de WD de huidige negatieve publici
teit rond de stichting aangrijpt om de
positie van prins Claus ter discussie
te stellen.
De WD-fractieleider Wfegel heeft
premier Den Uyl later op de dag
schriftelijk gevraagd of het kabinet
het standpunt van drs. Pronk over
leden van het koninklijk en publieke
functies deelt. De heer Wiegel wil
weten of dit standpunt alleen voor
prins Claus of voor alle leden van het
Koninklijk Huis geldt, en welke ge
volgen dat heeft voor de ministeriële
verantwoordelijkheid voor de daden
van leden van het Koninklijk Huis.
Drs. Pronk gaf 's ochtends toe via een
schriftelijk stuk van twee voormalige
De liberalen De Koster en Waalkens Crechtsj stelden de minister
jïgisteren vragen over de stichting Nederlandse vrijwilligers.
stafleden van de stichting op de hoog
te te zijn geweest van de vermeende
problemen, voordat prins Claus tot
voorzitter van de stichting op de
hoogte te zijn geweest van de ver
meende problemen, voordat prins
Claus tot voorzitter van de stichting
benoemd werd. 'Ik heb prins Claus
over deze zaak van te voren niet
ingelicht, omdat het hier een persoon
lijk aan mij gericht stuk betrof', zei
drs. Pronk.
Geen fraude
Tijdens het vragenuurtje in de kamer
ontkende hij overigens nadrukkelijk
dat die moeilijkheden zo'n ernstig
karakter zouden hebben als in sommi
ge kranten wel is geschreven. Be
schuldigingen van fraude, dubbeltel
ling van aantallen vrijwilligers om
meer geld te krijgen en bewuste ver
spilling van tientallen miljoenen gul
dens door de stichting wees hij na
drukkelijk van de hand.
'In de afgelopen tien jaar is slechts in
drie gevallen een extra boekhoudkun
dig onderzoek noodzakelijk geweest.
Deze onderzoeken brachten geen frau
de aan het licht maar wel vergaande
slordigheid bij het bijhouden van de
boekhouding op veldposten in Brazi
lië, Kenia en Peru. Gelden zijn daar
bij niet ten eigen bate gebruikt maar
soms wel voor andere doeleinden, dan
waarvoor ze waren bestemd', aldus de
minister.
Volgens hem is de controle op de
besteding van geld door de ontwikke
lingswerkers door het ministerie vol
doende. Iedere uitgaaf van meer dan
duizend gulden moet vooraf worden
goedgekeurd, bedragen daarónder
moeten achteraf verantwoord worden.
Controleurs gaan af en toe naar de
ontwikkelingslanden om steekproefs
gewijs de boekhoudingen ter plaatse
te controleren.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De oorzaak van milieuvervuiling moet niet worden
gezocht in de groei van de bevolking, maar in het verkeerd gebruik
van de schepping door die groeiende bevolking. De vele milieupro
blemen ontstaan doordat de mens het aan hem geschonken ambt
van rentmeester niet trouw bedient: in plaats van een goed beheer
is er vaak een wanbehere.
Premier Den Uyl plantte gisteren, geholpen door zijn vrouw, in de tuin van
het Catshuls enkele olmen, die hem waren aangeboden door de streekraad Oost-
Groningen. Op de achtergrond kijken de leden van de streekraad toe. Na het
planten van de bomen had de premier een gesprek met een delegatie van de
streekraad, waarbij ondermeer de positie van Vlagtwedde ter sprake kwam,
waar onlangs bedrijven zijn gesloten.
Dit staat in het gisteren verschenen
boek 'Bouwen en bewaren' dat is
uitgegeven in opdracht van de Groen
van Prinsterer Stichting, het weten
schappelijk bureau van het Gerefor
meerd Politiek Verbond. Om het ver
keerd gebruik van de wereld tegen te
gaan. worden in het boek een aantal
maatregelen aan de orde gesteld,
waarbij overigens niet naar een volle
dig overzicht is gestreefd.
Op een aantal punten sluit de studie
aan bij algemeen erkende opvattin
gen, zoals bijvoorbeeld het ontwikke
len van alternatieve energiebronnen,
het binden van bestrijdingsmiddelen
aan stringente voorschriften en het
bewaren van een zo groot mogelijke
natuurlijke verscheidenheid aan flora
en fauna. Opmerkelijk hierbij is dat,
hoewel het afremmen van de bevol
kingsgroei onwenselijk wordt geacht,
tegelijkertijd niet op grote schaal ste
den en wegen mogen worden ge
bouwd en aangelegd die de natuurlij
ke levensgemeenschappen verstoren.
Massamotorisering leidt tot een vaak
ongewenste overbelasting van het mi
lieu en de studie meent, dat. wanneer
de persoonlijke vrijheid in keuze van
een vervoermiddel schadelijk is voor
het openbaar belang, de overheid zo
danige maatregelen moet nemen dat
deze vrijheid wordt teruggedrongen
tot aanvaardbare proporties. Het toe
nemende autobezit is geen gevolg van
de naoorlogse bevolkingsgroei, maar
toe te schrijven aan het gedrag van
de bevolking. Afneming van de bevol
kingsgroei. zo wordt gesteld, zou het
autobezit stimuleren en het verkeer
doen toenemen, bijvoorbeeld door de
toename van het aantal werkende
vrouwen, die een auto willen hebben.
Fan een verslaggever
DEN HAAG De Haagse politie heeft de 45-jarige koopman M.
G. A. aangehouden, verdacht van poging tot moord of doodslag op
de 29-jarige Hagenaar W. R., die vorig jaar september met zijn
auto het elfjarig dochtertje van A. had aangereden tengevolge waar
van het meisje overleed. A. heeft wraak willen nemen door R. met
een mes te steken.
Rekenkamer
R. was bij de aanrijding in september
het rode stoplicht gereden en
door de rechtbank veroordeeld
tot zes weken gevangenisstraf en een
jaar ontzegging van de rijbevoegd
heid. Op de rechtszitting hadden de
ouders van het doodgereden meisje
gezworen dat zij R. die zijn gevange
nisstraf nog moet uitzitten en weer
geregeld In een auto rijdt, zouden
doden als zij hem zouden vinden.
De vader kwam begin deze week te
tn weten dat R. bij een tankstation in de
*e Schalkburgerstraat in Den Haag ging
-uiftanken. Hij ging bij het tankstation
posten en toen R. daar kwam stormde
hij met een mes in de aanslag op hem
af. Hij had hem aan het mes willen
rijgen, zei hij na zijn arrestatie, maar
rdi
aarzelde omdat R. een broer heeft die
veel op hem lijkt. 'Ben jij Willem?
vroeg hij daarom eerst. Willem, die
A. niet kende, antwoordde bevesti
gend. A. stak toe, mqar raakte Willem
slechts aan diens rechterhand. Er ont
stond een vechtpartij, waarbij Willem
kans zag te ontKomen. A. werd gear
resteerd nadat er aangifte gedaan was.
Hij heeft verklaard bij zijn wraakplan
te blijven.
Minister Pronk zei dat het algemene
beleid ten aanzien van de uitzending
van vrijwilligers naar het buitenland
altijd door de Algemene Rekenkamer
is goedgekeurd. Gegeven het beleid
dal was uitgestippeld zijn er geen
miljoenen verspild. Wel is het voorge
komen dat ontwikkelingswerkers on
voldoende voorbereid op bepaalde pos
ten moesten gaan werken. Drs. Pronk
zei het eens te zijn met de algemene
kritiek die wel op het beleid ten
aanzien van de uitzending is geuit.
Hij is momenteel bezig dit beleid te
herzien. De Tweede Kamer zal daaro
ver deze zomer, zoals al eerder toege
zegd, een nota met nieuwe uitgangs
punten ontvangen.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Voor de volgende lan
delijke vergadering van de gerefor
meerde kerken (vrijgemaakt; buiten
verband), die in september in Utrecht
gehouden wordt, zal wee aan alle
plaatselijke kerken gevraagd worden,
twee afgevaardigden aan te wijzen.
De vorige vergadering, in november
in Spakenburg, had besloten tot meer
beperkte vergaderingen, samengesteld
via getrapte afvaardiging: Een aantal
kerken heeft hiertegen ernstige be
zwaren, omdat zij hier opnieuw hiër
archie zien opduiken.
Gezien deze bezwaren heeft de kerke-
raad van Utrecht opnieuw gekozen
voor cle conventsvorm. Verder heeft
Utrecht zich er rekenschap van gege
ven, dat een trapsgewijze verkiezing
ook praktisch onmogelijk is. omdat
een regionale indeling van de kerken
(nog) niet volledig tot stand gekomen
is.
ADVERTENTIE
Dat zal wel, meneer N. te U.S.A., maar ik geloof d'r geen barst
van. Mocht u overigens ook wat willen weten over z'n eten,
vraag dat dan bij de dierenspeciaalzaak. Alleen daar krijgt u
trouwens de uitstekende Witte Molen Eiwitbroks, het nieuwe
puur-natuur voedsel, bakvol met krachtstof.
Dat liegt'r niet om!
Voedert al wat blaft, mauwt, piept, fluit, koert of knort.
f ADVERTENTIE)
Heel Nederland fietst weer. Wat wil je ook? Of je 8 bent of 80, schooljongen of zakenman, huisvrouw of tienermeisje, opa of oma - fijner en A voordeliger dan fietsen is er niet veel
i voordeliger dan fietsen is er niet veel
ndi
b WASHINGTON De vorming van
ci een fonds waaruit het Internationale
jon Monetaire fonds (IMF) hulp kan ver
lenen aan landen die in betalings
moeilijkheden komen te verkeren
door de stijging van de oieiprijzen zal
waarschijnlijk nog in de eerste helft
k van het jaar kunnen worden afge
rond. iDt heeft IMF-directeur Han
Witteveen meegedeeld tijdens een
rede in Detroit.
Hij verklaarde dat landen die bedra-
j gen uit het fonds opnemen deze bin-
hPll fni.m, i „maIim, tAi.il rr Krttnlrtn
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een tiental reisorganisatoren, die samen 65 procent van de Ne
derlandse vliegvakantiemarkt in handen hebben, is ernstig verontrust door de on
langs door beide kamers aangenomen wijziging van de luchtvaartwet. Zij vrezen,
dat deze wetswijziging de Rijksluchtvaartdienst (RLD) een nog krachtiger wapen
in handen zal geven om in het vervolg goedkope charters te verbieden ten gunste
van de KLM en haar 25 procents-doch ter Martinair Holland.
nen zeven jaar moeten terug betalen.
De aflossing behoeft pas na het derde
jaar te beginnen. In verband met de
Bijzondere aard van het fonds zal het
voornamelijk worden gefinancieerd
door het opnemen van leningen, die
verstrekt worden door de olielanden.
Daardoor zullen de gewone middelen
van de IMF niet behoeven te worden
SjJJ aangesproken. De rente die de landen
vuf moeten betalen zal vrijwel gelijk zijn
aan de rente die het IMF betaalt voor
leningen die het ten behoeve van
oet nieuwe fonds opneemt. De leningen
die de olielanden beschikbaar stellen
rillen in het bijzondere trekkings-
richten (SDR's) luiden. Gehoopt
^l^ordt dat de waarde van deze trek-
kingsrechten definitief zal zijn vastge
steld tegen de tijd dat de leningsover
eenkomsten moeten woren geratifi
ceerd, aldus Witteveen.
Oft Ve'
20
ut
aai"
enj dj
Tot dusver hebben de olielanden 2,3 t-i
miljard dollar voor het nieuwe fonds ilirvaring"
toegezegd. Volgens Witteveen is het
en heel goed mogelijk dat het bedrag in
de loop van het jaar wordt verhoogd.
De aanvullende bepalingen in
deze raamwet (die eind vol
gende maand nader worden
uitgewerkt Ln een algemene
maatregel van bestuur) geven
de overheid verregaande be
voegdheden vergunningen
voor vakantiereizen, die niet
via de lijndienst worden uitge
voerd, te weigeren.
De tour-operators, die vinden
dat de wijziging bij verrassing
de Kamers is gepasseerd, wil
len binnenkort samen met
Trans-Avia (de enige Neder
landse chartermaatschappij die
geen bindingen met de KLM
heeft) gaan praten met de
luchtvaartcommissie uit de
Tweede Kamer, om deze te
wijzen op de gevaren die voor
de consument dreigen als de
tekst van de algemene maatre
gel te stringent zal worden.
Het betreft hier reisorganisa
toren (de grootsten hiervan:
Neckermann en Hotelplan),
die niet zijn aangesloten bij
het door de KLM beheerde
Touristfonds, dat rijf grote
tour-operators onder zijn le
den telt.
De vrees, dat de aanvullingen
op de weit zullen worden be
nut om zoveel mogelijk vakan
ti overvoer aan de KLM en
Martinair toe te spelen, gron
den de tour-operators op erva
ring. Die heeft volgens, een
woordvoerder van de groep,
geleerd dat bij het plannen
van reizenvluchten met Trans-
Avia of buitenlandse charter
maatschappijen veel meer hin
dernissen in de weg worden
gelegd dan reizen per KLM of
Martinair.
Een voorbeeld daarvan wor
den de zonnevluchtjes ge
noemd. die alleen mogen wor
den uitgevoerd als de KLM op
de betreffende bestemmingen
geen geregelde lijndienst on
derhoudt. Als ander voorbeeld
geeft men het nog steeds lo
pende conflict tussen de Roe
meense luchtvaartmaatschappij
Tarom en de RLD over de
brandstoftoesiag. Tarom hoeft
die niet te heffen omdat 'zij
bovenop Roemeense oliebron
nen zit', maar de RLD gaat
daarmee niet akkoord uit
vrees dat goedkope vakantie
reizen naar Roemenië een te
zuigende werking zouden heb
ben op het vakantieverkeer
naar andere bestemmingen,
dat voor een belangrijk deel
door KLM en Martinair wordt
uitgevoerd.
De tien tour-operators wijzen
in dit verband eveneens op
ervarinfen van de Rotterdam
se touroperator Koudijs, die
een paar maanden terug sa
men met Martmair een aantal
chartervluchten wilde organi
seren naar Hannover, in het
kader van de Hannovermesse.
Aanvankelijk werd daar voor
toestemming gegeven door de
RLD Maar toen Martinair de
ze vluchten door omstandighe
den niet blees te kunnen uit
voeren, Transaria in de arm
werd genomen en opnieuw
een vergunning werd aange
vraagd, kreeg het bureau 'nee'
te horen. Pas na een beroep
Goedkope zonnevluchtjes straks niet zó goedkoop meer
bij de Raad van State werd de
weigering ingetrokken en de
vergunning alsnog verleend.
Concurrentie?
Volgens de tour-operators
houdt de wetswijziging het ge
vaar in, dat in de toekomst de
concurrentie tussen lucht
vaartmaatschappijen onmoge
lijk wordt gemaakt. 'En daar
van wordt', aldus de woord
voerder, 'de consument de du
pe'. Op het ogenblik liggen de
stoelprijzen per KLM binnen
Europa gemiddeld dertig tot
zestig gulden hoger per reis
dan die bij chartermaatschap
pijen. Als die concurrentiemo
gelijkheden teniet wordt ge
daan ondervindt daarvan niet
de vrije tour-operator, maar
de klant het nadeel. Als deze
wetswijziging consequent
wordt nagekomen, wordt de
De vraag echter of die groei niet
relatief geringer zal zijn dan wanneer
de Nederlandse bevolking aanmerke
lijk toeneemt, wordt niet gesteld.
De maatregelen, die worden voorge
steld, betreffen vaak alleen Nederland
en worden zelden in een breder kader
dan alleen het milieu en de bedrei
ging daarvan door verkeerd menselijk
gedrag gezien. Bij de bio-industrie
wordt bijvoorbeeld alle'en het pro
bleem van de verontreiniging door
mest (het lozen op het oppervlaktewa
ter) behandeld. Aan de onmenselijke
behandeling van het dier bijvoorbeeld
hetgeen evenzeer een verkeerd ge
bruik van de schepping kan worden
genoemd wordt voorbijgegaan.
Eveneens opvallend is dat wel wordt
gesteld dat de landbouw voorziet in
de eerste levensbehoeften, maar niet
wordt gewezen op het feit dat grote
hoeveelheden eiwitten die kunnen bij
dragen tot een oplossing van het
wereldvoedselprobleem, worden ver
spild in de milieu-vervuilende bio-
industrie. De veehouderij in Neder
land moet. volgens 'bouwen en bewa
ren' wel begrensd worden, maar dan
in het kader van de mogelijkheid de
geproduceerde mest af te zetten voor
onder meer het gebruik .in de land
bouw.
'Bouwen en bewaren' bijdragen tot
een gereformeerde visie op milieube
heer. Uitgegeven in opdracht van de
Groen van Prinsterer stichting door
uitgeverij De Vuurbaak, Groningen.
Prijs: 15.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De commissi e-Lange-
mfijer. die door staatssecretaris Hen
driks van volksgezondheid is ingesteld
om een oplossing te vinden voor het
conflict rond de zwakzinnigeninrich
ting Dennendal in Den Dokier, be
raadt zich over een voorstel, bij het
paviljoen De Witte Hull in Zeist een
aantal (zeven) zomerhuisjes te plaat
sen. Dit om uitvoering te kunnen
geven aan haar voorstel Nieuw-Den-
n end al (de groep rond de ontslagen
directeur drs. Carel Muller) voorlopig
tf 'scheiden' van de inrichting op de
Willem Arntsz-hoeve in Den Dolder.
De commissie heeft de werkgroep
Nieuw-Dennendal eerder deze week
voorgesteld Nieuw-Dennendal voorlo
pig het beheer te geven over twee
paviljoens met in totaal 70 van de 325
Dennen dal-pupillen buiten het terrein
van de WA-hoeve. Dit in afwachting
van haar advies over een definitieve
splitsing. Een van de paviljoens is De
Witte Huil (34 pupillen), een tweede
accommodatie moét, hoewel minister
Hendriks van volksgezondheid eerder
had gezegd, dat in de nabije omtrek
van de Witte Huil een villa beschik
baar zou staan, nog gevonden worden.
Dit zouden dan de bewuste zeven
zomerhuisjes moeten worden, maar
Jan Mulder, ex-supervisor van De
Witte Huil. heeft al laten weten, dat
de ruimte rond dit paviljoen ten enen
male ontoereikend is voor dergelijke
bouwsels. 'Dat zou ten koste gaan van
de pupillen van De Witte Hull, die
daar in de tuin werken en van wie er
nu al enkelen naar Den Dolder moe
ten om daar de tuin te bewerken'.
Hoewel de commissie-Langemeijer
niet wil zeggen van wie het voorstel
van de zomerhuisjes afkomstig is. is
volgens Jan Mulder dit voorstel van
het bestuur van de WA-stichting af
komstig. Een delegatie van de com
missie. die gisteren de situatie op De
Witte Hull in ogenschouw kwam ne
men, was na rijf mmuten al weer
vertrokken.
De Tweede Kamercommissie voor
volksgezondheid heeft de commissie-
Langemeijer aanstaande dinsdag voor
een gesprek uitgenodigd over de jong
ste ontwikkelingen rond Dennendal.
Volgende week donderdag debatteert
de Tweede Kamer, in een openbare
vergadering, met staatssecretaris Hen
driks over deze zaak. De commissie-
Langemeijer, die begin deze week met
haar voorstel inzake de ruimtelijke
ordening scheiding van Dennendal
kwam, bood de Kamercommissie aan
overleg te plegen, zo er bij de com
missie nog vragen mochten leven.
Donderdagmiddag besloot de Kamer
commissie op het aanbod in te gaan.
RITA
KLM in staat gesteld een bo
dem in de prijzen te leggen
waarbij niemand behalve de
KLM zelf gebaat is'.
Onrechtvaardig noemt de
groep het, dat populaire va
kantiebestemmingen als Ma
jorca en Malaga, die door tou
r-operators en chartermaat
schappijen zijn groot gemaakt,
nu door de KLM worden over
genomen ten koste van andere
luchtvaartmaatschappijen.
'Mijn vader heeft een tweeper
soonskamer en een eenper
soons bij u besteld. De een
persoons moet beslist zonder
bad zijn.'
