Lubbers: aan
oliewinsten
niet tornen
Vredeling botst
metVVDM over
stakingsrecht
Federatie NVV en
NKV wordt haast
zeker uitgesteld
Prawda: ook het
Westen vocht
tegen fascisme
!n deze krant
Langer dan
7 minuten
bij arts:
dubbel tarief
Trein in
Mozambique
opgeblazen
Zogezegd
Maandag wordt
melk duurder
Winst Kon/Shell 180 procent
hoger door de oude voorraad
Enthousiast welkom in Tunesië
Over bijverdienen
Minister: demonstreren mos,
maar dit gaat te ver
Nieuwe Leidlse Couramit
Beeiistraat 37 Postbus 76
VRIJDAG 10 MEI 1974 35ste jaargang no. 32
christelijk dagblad voor leiden en omgeving
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet
Verhuur van
gelegenheidskleding
MODEHUIS SLOOS
Stille Rijn 11 - Leiden Tel. 20868.
Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 11.50 per maand, per kwartaal 34,50 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
Veel bezwaren onder achterban
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De beslissing over de vorming van een zware fede
ratie tussen NW en NKV, die 10 juni genomen zou worden, wordt
vrijwel zeker uitgesteld tot het najaar. In de achterban van beide
centrales zijn zoveel bezwaren gerezen tegen de federatieschets dat
het forceren van een beslissing over deze zaak weinig zinvol meer
lijkt. Maandag over een week vergaderen de verbondsraden over
ideze kwestie. Maar aan de uitslag daarvan twijfelt vrijwel niemand
meer: uitstel.
ROTTERDAM Het NVV-district
Zuidwest-Nederland us erg boos
over de tarieven van de artsen die
een groepspraktijk in de Rotter
damse wijk Ommoord uitoefenen.
Volgens het NVV-district hebben
de Ommoordse artsen bepaald dat
een consult zeven minuten mag
duren; wie langer blijft zou dubbel
moeter. betalen.
Toen een van dc NVV-leden be
zwaar maakte tegen het feit dat hij
tweemaal voor een consult moest
betalen zou de arts hem toegestaan
Ontstemming in R'dam
hebber slechts éénmaal te betalen
mits hij dan opgaf welke andere
buisarts hij zou nemen. Voor de
betrokken patiënt zou dat grote
problemen mei zich meebrengen
omdat ook de andere artsen in
Ommoord deel uitmaken van de
praktijk en op dezelfde manier 're
kenen'.
Het NVV-district heeft tegen deze
rekenarij ernstige bezwaren. 'Het
is ergerlijk dat een patiënt er
financieel belang bij heeft op een
bepaalde tijd te verdwijnen en de
arts belang heeft bij een langer
durend onderzoek. Controle op de
rekening is slechts mogelijk als de
patiënt permanent op zijn horloge
kijkt. Een arts is toch geen botsau
tootje, waar om de zoveel minuten
een penning in gedaan moet wor
den', aldus het NW-district.
De heer II. Lamberts, een van dc
zeven artsen in de groepspraktijk.
is het volledig oneens met het
NVV-district. Volgens hem is er
geen sprake van dat er teveel in
rekening wordt gebracht. In de
groepspraktijk zou het minimumta
rief worden gehanteerd, waardoor
er per jaar per particuliere patiënt
een verlies van achttien gulden
zou orden geleden. 'We streven
ernaar per kwartier twee patiënten
te behandelen. Als er dan iemand
komt met een waslijst van klach
ten, welke eigenlijk over meer con
sulten zouden moeten worden uit
gesmeerd, dan kost dat meer dan
de normale tiju en berekenen we
inderdaad dubbel tarief. .Maar
daarmee zijn we echt nog niet
duur', aldus Lamberts.
BEIRA (Reuter, UPI. AP)
Gisteren hebben guerrilla's van
het FRELIMO een goederentrein
op de spoorlijn van Beira naar
Malawi in Mozambique opgebla
zen. Het was de meest spectacu
laire van een reeks acties de
laatste dagen, die in totaal aan
negen personen het. leven heeft
gekost. Zeventien wagons van de
trein werden door landmijnen uit
de rails gelicht
In Lourengo Marques, de hoofdstad
van Mozambique, acht men dit het
antwoord van de Mozambiquaanse
jvrijheidsstri jders op het Portugese
jaanbod de wapens te strekken. Eeer-
der waren ook aanslagen gepleegd op
en autobus (waarbij zeven personen
eerden gedood) op een passagier-
trein, waarbij een dode viel en op
ten zaagmolen waarvan de oude bc-
êerder werd omgebracht.
De geslaagde aanslag op de trein was
weer in de buurt van Inhaminga, een
spoorwegknnoppunt waar al vaker
treinen tot ontsporing zijn gebracht
(Het Angolacomité in Amsterdam
Mt gisteren gemeld dat de Portuge
zen vorige maand uit wraak tegen
deze aanslagen een massamoord pleeg
den in de buur, van Inhaminga. In de
loop van vandaag worden hierover
nadere gegevens verwacht.
UTRECHT De verbondsraad van
het NVV heeft besloten honderddui
zend gulden ter beschikking van de
vakbeweging in Portugal te stellen.
Het is een schenking in het kader van
de hulpverlening voor het internatio
nale verbond van vrije vakverenigin
gen.
Steeds honderdvijftig gulden bij
uw voordeur bij de hand hebben,
om uit te delen aan allerlei acties
die langs komen, is nooit weg.
Dr. A. U. van den Heuvel in
toespraak voor Hervormde
Vrouwengroep
Het nemen van een beslissing over de
federatie kwam al op losse schroeven
te staan toen bleek dat in het NKV
naast enkele bonden, ook de Indus
triebond bedenkingen tegen de federa
tie uitte. Die kwamen er in hoofdzaak
op neer dat het NKV wellicht teveel
overvleugeld dreigt te orden door
het NVV. De Industriebond NKV
meende daarom dat alsnog gepoogd
zou moeten worden het CNV in de
federatie te krijgen.
Doel
De deur ging echter helemaal dicht
toen deze week bleek dat ook de
Inudstriebond NVV bezwaren had te
gen de federatieopzet. Het belangrijk
ste bezwaar van deze grootste bond in
ons land is dat niet duidelijk is met
welk doel de federatie is opgezet,
alleen om tijd en energie te besparen
of ook om dc maatschappij te veran
deren. De industriebond staat erop
dat eerst over deze zaak duidelijkheid
wordt geschapen.
Het is de Industriebond bovendien in
het verkeerde keelgat geschoten dat
het NKV nadrukkelijk heeft verklaard
dat de federatie niet noodzakelijk in
een fusie behoeft uit te monden. De
Industriebond NW streeft naar een
ongedeelde vakbeweging. De federate
zeu dit perspectief moeten bieden.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Maandag wordt de
melk duurder. De prijsverhoging be
draagt twee cent voor een fles melk
van een hele of een halve liter, drie
cent voor een hele en halve liter in
kartonverpakking.
Een liter melk verpakt in plastic
wordt zes cent duurder, een halve
liter in plastic vier cent, een kwart
liter twee cent.
Deze prijsverhogingen komen wat
twee cent betreft voort uit een marge-
verruiming voor de detailhandei en
uit de stijging van de grondstof-,
verwerkings- en transportkosten. Het
overdige deel van <"e stijging is een
gevolg van gestegen verpakkingskns-
ten.
Van onze economische redactie
AMSTERDAM/DEN HAAG Minister Lubbers (economische za
ken) wil niet ingrijpen in de sterk gestegen winsten van de olie
maatschappijen. Volgens de Tweede Kamer-fracties van de PvdA en
de PPR was het opvallend dat dc maatschappijen in de moeilijke
boycottijd zulke grote winsten hebben gemaakt. Minister Lubbers
zei" in de Tweede Kamer ook niet van plan te zijn een soort 'super
winstbelasting' voor de olieconcerns in te voeren. 'Wij kennen in
Nederland niet dergelijke aparte belastingen', aldus minister
Lubbers.
Tijdens de rijtoer door dc Tunesische
hoofdstad op dc eerste dag van het
bezoek van koningin Juliana cn prins
Bernhard aan dat land moest de auto
van de koningin enkele malen stop
pen voor de enthousiaste menigte.
Schoolkinderen juichton Koningin en
Prins toe ne bestormden zelfs talloze
malen de auto's. Prins Bernhard, die
met de vrouw van de Tunesische
president Bourguiba in de tweede au
to zat, 'plukte' zelfs een klein Tune-
sisch meisje van de straat en zette hel
kind even bij zich op schoot. Langs
de route waren honderden Tunesische
en Nederlandse vlaggen te zien. Span
doeken gaven blijk van dc 'Neder-
lands-Tunesische vriendschap'.
Het enthousiasme van het publiek
gold niet in mindere mate voor de
zeer populaire president Bourguiba,
die de avond voor het staatsbezoek al.
zij het iets minder uitbundig, was
begroet toen hij in Tunis terugkeerde
van een bezoek aan de tandarts in
De rijtoer eindigde bij het paleis van
Carthago, waar het koninklijk paar
tijdens het vier dagen durende bezoek
zal logeren.
Bewolkt
Veel bewolking cn tijdelijk re
gen. Matige tot krachtige wind,
aanvankelijk zuidoostelijk later
uil zuid tot zuidwest. Maximum
temperaturen van 12 graden aan
zee tot 17 graden in het oosten
van het land.
Morgen cn overmorgen: veran
derlijk wecer met af en toe re
gen cn weinig verandering in
temperatuur.
zon op: 04.53
onder: 20.20
maan op: 00.18
ondcr:08.45
Zeepfabrikanten
in conferentie
De Koninklijke/'Sliellgroep verdiende de laatste
maanden nogal wat extra dank zij 'oude voorraden'.
Deze krant wordt liever sterk dank zij nieuwe
voorraden lezers die wat ons betreft oud
of jong mogen zijn.
Abonneer eens iemand. Dat helpt.
NIEUWE A KONNEE
not
Vormen wij soms niet het schuim der
natie?
NAAM
O
STRAAT:
GIRO: l'IAATS:
Wenst abonnement op:
TROUW Q
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE IIAAOSE CRT.
NIEUWE I.EIDSE CUT.
DOR HTS I) AC, Hl.Al)
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
A ilres:
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Altijd paraatmap briefpa
pier en pen).
Gezellige rookverdrijver.
I-;. i, pust/cueI is nlcl nodig Die betalen wij.
Si'irijl op de envelop: Dc Chr. l'urs. aiilwnordnn
2792 A'dam.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Vredeling is
met het hoofdbestuur van de VVDM
in een principieel conflict terecht ge
komen over het stakingsrecht voor
militairen. Het hoofdbestuur van de
dienstplichtige soldatenvakbond
meent dat staking als uiterste middel
gerechtvaardigd is als soldaten on
rechtvaardig worden behandeld.
Minister Vredeling heeft het hoofdbe
stuur gisteren in een persoonlijk ge
sprek duidelijk gemaakt stakingen
niet te zullen tolereren. Aanleiding
tot deze botsing zijn de acties die
VVDM-leden woensdag hebben ge
voerd tegen de door hen als volstrekt
onvoldoende ervaren compensatierege
ling voor weekeind-dienst.
Hoewel minister Vredeling het hoofd
bestuur tevoren gewaarschuwd had,
zijn er woensdag volgens ir.. Vrede
ling tóch stakings-akties gehouden. 'Ik
ben wel goed, maar niet gek. Demon
streren kan. maar staken gaat te ver.
Ik zal dat niet toelaten. Militairen
bevinden zich in een uitzonderingspo
sitie waardoor zij van het principiële
stakingsrecht geen gebruik kunnen
maken. De overgrote meerderheid van
de Kamer is het daarmee eens; het
gaat hier dus om een democratische
beslissing', zei minister Vredeling.
De stakingsakties waren voor hem
overigens geen aanleiding het norma
le overleg met de VVDM te verbre
ken. 'Ik zie daar het belang niet van
ih. Ik beschouw de VVDM nog als
een positieve vereniging die evenals
ik, maar vanuit ean verschillen'" uit
gangspunt de belangen van de dienst
plichtigen moet dienen'.
Verkeerde weiï
■J V-la
eclilei
Ut- ui111111-1 gaat de VVDM
olsiiekt de vei keel de weg op
als het bestuur stakingen gaat recht
vaardigen. 'Ik voorspel dat de vereni
ging op langere termijn de vernieling
in helpt. Het VVDM-bestuur zal. zo
voortgaande, op een gegeven ogenblik
een totale staking moeten uitroepen.
Dan zal blijken dat de meerderheid
van de dienstplichtigen die tenslotte
een doorsnee van het Nederlandse
volk is, het bestuur op deze extreme
weg niet volgt'. De minister verweet
het VVDM-bestuur een salami-taktiek
te volgen, door niet openlijk te laten
staken, maar demonstraties die buiten
werktijd zijn begonnen, in diensttijd
te laten voortduren.
Weinig- heldhaftig
Hij verweet het bestuur voorts een
weinig helfhaftig optreden, omdat het
niet de verantwoordelijkheid voor de
stakingsakties zou willen dragen. De
VVDM zei echter later die verant
woordelijkheid wel degelijk te aan
vaarden. Woordvoerder Derk Sauer
wees erop dat het bestuur slechts
uitvoert wat de algemene ledenverga
dering van de VVDM bepaalt. 'Ja, dat
ken ik', reageerde ir. Vredeling scep-
tixch op deze mededeling.
Volgens de VVDM is het woensdag
ook niet tot echte stakingsakties geko
men. Dit was feitelijk onmogelijk
door het harde en directe ingrijpen
van de commandanten. De VVDM
heeft bij minister Vredeling geprotes
teerd tegen de sfeer van geweld en
intimidatie die rond de akties ont
stond. Ze heeft er nogmaals op gewe
zen dat nu al veertien maanden op
een redelijke compensatieregeling
wordt gewacht. De aktie van woens
dag heeft '.'-*s processen-verbaal en een
oiiiickcii'l junla. rapporten bij de-
commandant opgeleverd.
De minister wees erop da^t het prijs
beleid voor de olie uitgaat van de
werkelijke kosten en niet van de
marktprijzen die tijdens perioden van
schaarste veel hoger kunnen zijn.
Hierbij wordt er echter rekening mee
gehouden dat de prijs van de olie in
Nederland niet al teveel lager kan
zijn dan die in omringende landen,
omdat de concerns dan eerder aan
deze landen zouden kunnen gaan le
veren.
Een eventuele boycot van dc olie
maatschappijen tegen Nederland van
wege de volgens dc concerns 'te lage
prijzen' is volgens de bewindsman
echter een loos dreigement. President-
directeur Wagner van de Koninklijke
Shell uitte dit dreigement onlangs
tijdens dc jaarvergadering van deze
groep. Gisteren liet Koninklijke Shell
wederom weten dat de thans in grote
afzetgebieden geldende prijzen voor
olie bij de huidige kosten weinig of
geen winstmarge meer laten.
Niet maatgevend
Daarom is volgens de Shell de winst
over het eerste kwartaal niet maatge
vend voor de rest van het jaar. Het
resultaat steeg toen met bijna 180
procent (van 114,7 miljoen pond ster
ling in de eerste drie maanden 1973
tegen 319 miljoen pond sterling nu).
Dit is volgens de Koninklijke Shell te
danken aan de 'ongewone winst' op
voorraden. Oude, betrekkelijk goed
koop ingekochte voorraden werden op
de markt gebracht tegen wat hogere
prijzen, waardoor hogere opbrengsten
mogelijk waren. Deze oude voorraden
moeten nu echter vervangen worden
door nieuwe olie. die tegen veel hoge
re prijzen van de olielanden moeten
worden ingekocht. Van het resultaat
in het eerste kwartaal is volgens Ko
ninklijke Shell 125 miljoen een derge
lijke 'ongewone winst op voorraden'.
Aanvoer niet normaal
De aanvoer van ruwe olie was in de
eerste drie maanden van dit jaar
volgens Koninklijke Shell nog niet
normaal, hoewel de produktiebeper-
kingen die sommige Arabische landen
vorig jaar oktober hadden ingesteld
gedeeltelijk zijn opgeheven. Met veel
olie-producerende landen wordt op
het ogenblik nog onderhandeld over
de mate waarin zij gaan deelnemen in
activiteiten van de Koninklijke Shell.
Het is mogelijk dat met terugwerken
de kracht en wegen hogere prijzen
olie moet worden 'teruggekocht' als
participaties van olielanden een feit
zijn.
De opbrengsten van verkopen van
Kon. Shell waren in februari-maart
1974 3.882.9 (v.j. 2.286.4) min pond
sterling. De totale inkomsten kwamen
uit op 3.260.1 (1694.6) min pond. De
kosten van aankopen, verkoop- en_al
gemene kosten beliepen 1.959.2
(1.131.8) min pond. De totale kosten
waren 2.941.0 (1.579.9) min pond.
Binnenland
Claus mag blijven 5
Goedkope vluchten in gevaar 5
Buitenland
MUSKOU (UPI) Het orgaan van
de Sowjet-communistischc partij, de
Prawda, heeft gisteren, in afwijking
van het tot dusver ingenomen stand
punt. erkend dat dc westelijke bond
genoten van dc Sowjet-Unie meege
holpen hebben aan het verslaan van
het fascisme in de Tweede Wercldoor-
Tot dusver hebben Sowjet-commenta-
toren de rol van de westelijke mo
gendheden in de oorlog gebagatelli
seerd cn verklaard, dat zij hun strijd
krachten niet ten volle Inzetten om
het Rode Leger dc grootste offers te
laten brengen totdat de overwinning
in zicht zou zijn.
De Prawda schrijft, dat de overwin
ning op >.et fascistische Duitsland cn
het Imperialistische Japan behaald
werd 'dankzij de inspanning van vele
landen en volkeren'.
In een artikel ter gelegenheid van hel
feit, dat de nederlaag van het nazisti
sche Duitsland 29 jaar geleden is,
schrijft de Prawda verder, dat de
vijand zwaie slagen werden toege
bracht 'door de legers van onze weste
lijke bondgenoten'.
De strekking van het Prawda-artikel
Is, dat de gemeenschappelijke Inspan
ning In dc Tweede Wereldoorlog aan
toont, hot, landen met verschillende
sociale stelsels toch samen kunnen
werken. De Prawda noemt vooral de
resultaten van de Russlsch-Amerlkaan-
se topconferenties en schrijft, dat de
topconferenties van 1972 en 1973 'een
positieve w'jziging' teweeg brachten
in de betrekkingen lussen de Sowjel-
Unic en dc Verenigde Staten.