Khaddaffi en de
identiteit van de
Afrikaanse mens
Kerk in de wereld
Lutheranen bezig
met vier jaren-plan
Conferenties*
Vandaag
Beraad over kerkelijke
strijd tegen het racisme
Trouw
Kwartet
Bijbel in 1526 talen
Nieuw christelijk
familieweekblad
Chileense kerken
vinden elkaar
in verzet tegen
onmênselijkheid
TROLW/HWAiRniET MIAiAMUAC 6 MEI 1974
KERK T2, K2
Khaddaffi heeft natuurlijk gelijk: de kerken tasten de identiteit van de Afrikaanse mens aan. Foor
wie de identiteit van de Afrikaanse mens hel laatste woord is, spreekt Khaddaffi's conclusie van
zelf: de kerken moeten eruit.
Onlangs riep het
Lybische staatshoofd
Khaddaffi de Afrika
nen op, zich te ont
doen van het christen
dom, opdat 'de Afri
kaanse mens zijn
eigenheid terugvindt'.
Naai- aanleiding hier
van schrijft ds. G. W.
van Tricht, hervormd
predikant te Amster
dam-W atergr aaf s-
meer ons bijgaand ar
tikel.
HET EVANGELIE staat immers op
gespannen voet met bloed en boden,
met de machten van religie, ras en
geweld, die nu eenmaal aan de orde
zijn waar het gaat om onze identiteit.
Daarbij maakt het geen verschil of
het gaat om onze Europese dan wel
om onze Afrikaanse identiteit Waar
de kerk zich hier en daar loswikkelt
uit haar innige verbondenheid met de
geschiedenis van land en volk, en
ónze identiteit niet accepteert als het
laatste woord, daar ontstaan de span
ningen.
Daar worden Sowjet-fourgers uit de
ouderlijke macht ontzet omdat zij hun
kinderen willen opvoeden met de bij
bel, daar belemmeren Zuid-Afrikanen
de arbeid op het Christelijk Instituut,
omdat daar gewerkt wordt ^an vrede
en verzoening tussen zwart en niet-
zwart, daar zet een militaire junta
tientallen priesters het land uit om-
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Studentenstop (2)
Terecht wijst u In uw commentaar
over de studentenstop op een groot
probleem binnen het tertiair onder
wijs: het recht op onderwijs wordt
steeds sterker aangetast. Helaas geeft
u m.i. een slechte oplossing: invoering
van de herstructurering-herprogram
mering, zoals voorgesteld door prof.
Posthumus en de commissie Wiegers-
ma. Aan deze maatregelen zitten een
aantal zeer negatieve aspecten, waar
van de belangrijkste zijn: Een behoor
lijke kwaliteitsvermindering van de
opleiding, een sterke bezuiniging en
het ondemocratische karakter. Over
deze punten loopt u in uw commen
taar zo maar eventjes heen en u doet
het voorkomen alsof het verzet vanuit
de universiteiten tegen deze plannen
nadelig zou zijn voor het aldaar gege
ven onderwijs. Een dèrgelijke manier
van commentaar geven lijkt me weinig
zinvol, ja zelfs behoorlijk beeldvor
mend. Bovendien berust uw oplossing
op een zeer aanvechtbaar uitgangs
punt, nl. het als blijvend gegeven
aanvaarden van het feit dat de over
heid niet geneigd is meer geld in het
tertiaire onderwijs te stoppen.
Groningen
J. A. Harbcrs
Zonderdag (7)
Het is typerend, dat wanneer de min
derheid wat wil, de meerderheid di
rect met argumenten komt aandragen,
waarmee 7.e de kleine groep wil over-
tuigen dat ze ongelijk heeft. Het gaat
dus om één van de vier zondagen die
een maand telt en omdat er dan geen
auto gereden mag worden, zouden we
ineens met onze kinderen in flats op-
'f gesloten zitten, we kunnen onze zieke
en bejaarde ouders niet meer bezoe
ken en we kunnen geen (bos- of
strand) wandeling meer maken enz.,
enz. Alsof er geen fietsen, bussen,
trams of treinen bestaan. Als wij drie
zondagen per maand trouw al dege-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
dat zij willen opkomen voor de rech
ten van de verdruktenomdat op
voeding met de bijbel, vrede en ver
zoening tussen zwart en niet-zwart er
rechten voor de verdrukten niet pas
sen in de Russische, Zuidafrikaanse of
Chileense identiteit
En zo wil Khaddaffi dan ook de ker
ken kwijt Want mensen die worden
ingelijfd in de Messias Jesus zullen
niet meer zo verschrikkelijk warm lo
pen voor een schimmig Pan-Afrikanis-
GELIJK
Khaddaffi heeft echter ook gelijk op
een manier, waar we helemaal niet zo
blij moeten zijn. Ook na vele jaren
van bezinning om het Evangelie al
thans te onderscheiden van een tradi
tionele, westerse en Europese verpak
king, sta je soms wel verbaasd over
de vanzelfsprekendheid waarmee hier
en daar kerken hun cultuurgoed ex
porteren.
Ik denk aan een zendingsschool, waar
aan 20 studenten, a&omstlg uit Afri
kaanse dorpen, het subtiele verschil
wordt onderwezen tussen weeenstrini-
teit en openbarings-triniteit De hele
GrieksnEuropese terminologie komt
aan de orde, met alle dingen, die van
daag zelfs in het westen zo problema
tisch zijn geworden.
Ik denk aan een kerkdienst, waar een
lieve vrouw achter het harmonium
met tremolant en al de liederen
begeleidt uit Amerikaans-Europese
bundels, terwijl er in Makimura, een
theologische hogeschool in Tanzania,
een koor is dat zingt op de basis van
Afrikaanse rythmen en melodieën en
je in dorpskerken menseti zo hebt ho
ren zingen en dansen, met trom en
tamboerijn, dat je wel moest denken
aan de psalm Mijn hart en mijn vlees
jubelen tot de levende God. Het kan
dus ook anders!.
Ik denk aan een prediking, die vaak
zo vergeestelijkend en individualis
tisch was, dat een leidinggevend Afri
kaan, werkzaam in radio- en tv, tegen
je zegt: 'ndanks het christendom
hebben we de Afrikaanse volken hun
besef van gemeenschap nog niet verlo
ren'. En deze man is geen vijand van
kerk of zending: hij is christen, en is
dat van harte.
NAÏEF
Onopzettelijk en naief is er een soort
Europees christendommelijk kolonia
lisme, dat grond geeft aan Khaddaffi's
nen bezoeken die naar ons bezoek zit
ten uit te kijken (wie doet dat?),
kunnen wij met een gerust geweten
die ene zondag per maand In eigen
omgeving (of verder) gaan wandelen,
fietsen, een stukje met de bus of de
trein. Ontdek zo het genot van de
rust en de natuur. Dit een remedie
tegen het hartinfarct.
Amsterdam
E. de Jong
Zonderdag (slot)
Menigeen herinnert zich nog de posi
tieve kanten van de oliecrisis: Zonda
gen, waarop mensen zichzelf en hun
medemens herontdekten. Dagen, die
rust en stilte gaven en opeens weer
veel creativiteit losmaakten. Boven
dien zijn natuurbehoud, minder ver
keersdoden en gewonden, energiebe
sparing, gezondheid, om maar wat te
noemen, dermate grote voordelen, dat
minstens het experiment van (voorlo
pig) slechts één zonderdag per maand
gerechtvaardigd is. Het vaak gehoorde
tegenargument, dat de vrijheid van
het individu zou worden aangetast,
gaat maar zeer ten dele op. Immers,
de vrijheid van de autobezitter bete
kent vaak de ovrijheid van de niet-au-
tobezitter. Met name aan die bevol*
kings-categorieën, die fysiek niet in
staat zijn in het autosysteem mee te
draaien, zoals bijv. de jeugd, bejaar
den en gehandicapten, wordt de wil
van de automobilist opgelegd. De vrij
heid van deze groepen (maar ook van
vele autobezitters zelf) wordt zo tot
een illusie. Echte vrijheid kan er pas
zijn, als de mens vrij is van auto-
dwang en autovrees.
Groningen
Jan Schreur
Kruisinga
Kolonel Khaddaffi
verwijt Of Khaddaffi voldoende zelf
kritiek heeft om zich zelfs maar af te
vragen of zijn islamitisch Pan-Afrika-
nisme niet minstens even imperialis
tisch en kolonialistisch is als de vij
and die hij bestrijdt is een andere
vraag.
Het gaat echter hierom, dat een Euro
peaniserende bedreiging van Afrikaan
se identiteit oorzaak kan zijn, dat
mensen aan de ware identiteitskrisis
niet meer toekomen. Wij blijven dan
steken in allerlei getouwtrek over Eu
ropeanisering en Afrikaniseren, ter
wijl het er in wezen evenmin om gaat
of de kerk ge-europeaniseerd moet
worden dan wel ge-afrikaniseerd,
maar of ólkeren worden gechristiani-
seerd en mensen wederom geboren.
De wezenlijke identiteitscrisis ontstaat
pas daar, waar een dorpsbewoner bij
de Kiiianjaro, waar Khaddaffi of waar
Vorster (drie Afrikanen) gaan besef
fen dat al het hunne moet worden on
dergedompeld in dei dood en de ver-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Wanneer de komende herfst een lutheraan huis
bezoek krijgt van een andere lutheraan, die geen dominee of ouder
ling is, betekent dit niet dat het tekort aan ambtsdragers de lutherse
kerk naar de keel is gestegen, maar dat de eerste fase begonnen is
van een vier jaren-plan, dat de zaterdag in Amsterdam gehouden
generale kerkelijke vergadering aan de lutherse synode (13 en 14
mei in Utrecht) aanbiedt.
De vorige lutherse synode, verleden
jaar mei, heeft gekozen vóór een zelf
standig voortbestaan van de lutherse
kerk in ons land. Om dit bestaan
méér te doen zijn dan nog meer jaren
toevoegen aan een eerbiedwaardige
traditie, heeft de synodale commissie
gemeentetoerusting een vier jaren
plan op tafel gelegd. Dit plan wil be
vorderen dat de lutherse kerk ook
werkelijk leeft en funktioneert als ge
meente van Christus.
Op de generale kerkelijke vergade
ring, die naar luthers gebruik aan de
synode voorafgaat, is het plan geest
driftig ontvangen. Met algemene stem
men is besloten, de zaak aan de syno
de voor te leggen. De eerste fase, van
september '74 tot september '75 is het
Jaar van het zg. lekenhuisbezoek. Be
ter omschreven: onderling pastoraat
van gemeenteleden. De nadruk ligt
vooral op het luisteren naar de ander.
Op deze wijze wil men de onderlinge
rijzenis van Christus. Iedere voorbari
ge en .oppervlakkige aantasting van
\fiens identiteit dan ook, door hen te
overrompelen met vreemd 'cultuur
goed, is een belemmering om echt ter
zake te komen. Dat 'ter zake' is dan
namelijk allerminst oppervlakkig: het
is wedergeboren te worden tot een
nieuw leven, opstaan in en met de
Nieuwe Mens, Christus.
Volkeren en culturen, zullen met het
hunne moeten komen, het eigene. Dat
eigene zal dan echter in Christus'
handen gegeven moeten worden.
Waar het zo toegaat, leggen wij geen
imperialistisch of kolonialistisch be
slag meer op elkaar, maar willen we
samen onder het beslag van de Ware
Mens raken. Daarmee zal Afrika het
wel even moeilijk hebben als Europa.
En Khaddaffi's uitdaging zullen de
kerken pas kunnen beginnen te beant
woorden, waar zij weten te onder
scheiden tussen hun eigenlijke bood
schap en hun Europees-culturele erfe-
CUE (Christian Understanding
Everywhere) conferentie 7-16 mei in
Hannover met o.a. Martin Niemöller.
Opgave bij pastor Kurt Schuurmans,
D epe Steeg 1, De Steeg (tel. 085-
430322).
Nieuwe vormen van gemeente-
zijn. 'Kerk en Wereld' te Driebergen
organiseert samen met het fonds ge
meentevernieuwing van de AKV vrij
dagavond 24 mei en zaterdag 25 mei
een conferentie voor allen, die bezig
zijn met een nieuwe opbouw van hun
kerkelijke gemeente. Inlichtingen en
opgave De Horst 1, Driebergen (tel.
03438-2241)
LONDEN' De bijbel is nu geheel of
gedeeltelijk vertaald in 1526 talen, 26
meer dan een jaar geleden.
De meeste talen, waarin gedurende
het afgelopen-jaar voor het eerst een
bijbelgedeelte verscheen, worden ge
sproken in Mexico en in oostelijk
Nieuw-Guinea Ook Indianenstammen
in Iferu en Bolivia ontvingen de eer
ste bijbelgedeelten in hun eigen taal.
GOES In de rechterflank van de
gereformeerde gezindte wordt een po-
gipg gedaan, om weer een christelijk
familieweekblad van de grond te krij
gen.
Op 16 juni verschijnt het eerste num
mer van het 'Reformatorisch Gezins
blad', niet te verwarren met het Re
formatorisch Dagblad, dat inmiddels
haar vierde jaargang begonnen is.
Uitgever is de heer S. A. Hoekman te
Gces.
Volgens de heer Hoekman is er een
duidelijke markt voor een dergelijk
familieblad. Hij mikt op de gerefor
meerde gemeenten, de christelijke ge
reformeerde kerken, de gereformeer
de bond en de bezwaarde gerefor
meerden. Velen daar denken nog met
weemoed terug naar de tijd, toen bla
den als De Spiegel. Op den Uitkijk en
Timothelis wekelijks in de bus gle
den.
Het blad, dat 'Gods Woord als richt
snoer voor aller leven' aanvaardt en
een dam wil opwerpen tegen de geest
des tijds, wil door ontspanning en on
derwijzing ten dienste staan van 'het
gezellige huiselijke leven'. Het gaat 32
pagina's tellen.
André Appèl
band tussen de lutheranen bevorderen
en tevens hoept men een soort van
bij de lutheranen leeft.
In de tweede fase, september '75 tot
september '76 staat de bijbel centraal.
Op een via gesprekskringen wil men
als lutherse gemeenteleden luisteren
naar wat de bijbel zegt en vandaaruit
de lijnen naar het leven van alledag
doortrekken. De derde fase, het jaar
daarop, is de fase van de eredienst,
waarin het met name gaat om het
zoeken naar vormen en mogelijkheden
voor een echte godsdienstige beleving.
De vierde fase tenslotte, van septem
ber '77 tot september '78, is die van
het apostolaat: de gemeente treedt
naar buiten, naar de wereld.
Op de vergadering van.zaterdag, waar
op uiteraard de eerste fase de meeste
aandacht kreeg, werd verteld dat* de
voorzitter van de lutherse wereldfe
deratie André Appèl inzage had gekre-
had, hoezeer hij het Nederlandse ex
periment waardeerde. Prof. dr. C. H.
Lindijer heeft een boekje voltooid
over het lekenhuisbezoek, dat binnen
kort uitkomt.
IN DE WOESTIJN
We lezen vandaag één vers uit het
verhaal van Mozes' terugkeer naar -
Egypte om daar het volk Israël op
Gods bevel uit te leiden. Hier is het:
'En de Heer zei tot Aaron: Ga Mozes
in de woestijn tegemoet. Hij ging en
ontmoette hem bij de berg Gods en
kuste hem' (Exodus 4, 27). We weten
nu voldoende hoe Mozes tegen zijn
roeping heeft opgezien. Terecht, want
het is geen kleinigheid. Daar gaat hij,
door de woestijn. Weliswaar met zijn
gezin, een hele karavaan misschien
wel, maar toch in zekere 'zin alleen.
En dan doet God hem zijn broeder
ontmoeten. En fijne mededeling in
dit verhaal. God leidt het alles. Aaron
wordt ook geroepen, hij moet ook de
woestijn in, zijn broer tegemoet. Bij
de berg Gods ontmoeten ze elkaar en
vallen elkaar om de hals. Een beeld
om stil van te worcten. Een stuk be
moediging en hoop. Mozes heeft een
partner met wie hij voortaan alles
kan bespreken. Een mond die het
straks voor hem doen zal. In de woes
tijn, op de lange tocht naar de zware
opdracht deze door God gestuurde
mens. Als een teken dat God met hem
is en dat er ook van een andere kant
aan de bevrijdingsprojekt gewerkt
wordt. Hoeveel mensen hebben die er
varing niet? Ze gingen door de woes
tijn en hadden de gedachte dat ze er
alleen voor stonden. En toen doemde
daar ineens voor hen op die'ander die
er ook van wist. Ook een gezondene
en er werd een stuk moeite en zorg
van hen afgenomen. Dat hebben we
toch meegemaakt na die eerste bevrij
dingsdag? Toen moest het allemaal
pas goed- beginnen. Een zware tocht
voor veel mensen. Maar telkens op-
ryeuw gebeurde het dat daar in de
woestijn een mens opdook. Een mede
plichtige. een bondgenoot, gestuurd
door die ene stem die alle mensen op
weg stuurt. Maar misschien moet ik
op dit moment de woestijn weer in
omdat er iemand aan komt die tegen
de moeite opziet en die een ander no
dig heeft. Zou ik die ander kunnen
zijn? Misschien mogen zijn?
door Aldert Schipper
ZEIST Het bestuur van het wereldraadprogramma tot bestrijding
van het racisme heeft deze week een beraad gehouden in het Zeister
Henri Dunanthuis. Het beraad vormde een voorbereiding voor het
centraal comité van de wereldraad van kerken, dat deze pomer in
Berlijn verdere beslissingen moet nemen over de voortgang van de
oecumenische strijd tegen het racisme.
Besluiten van het bestuur van orga
nen van de wereldraad worden (als
het goed is) pas bekendgemaakt, wan
neer zij ter goedkeuring worden voor
gelegd aan het centraal comité. Het
gesprek met het bestuur bleef daar
door noodgedwongen wat aan de vage
kant. Het gesprek werd geleid door
het Nederlandse lid van het bestuur,
ds. R. J. van der Veen. Aan het ge
sprek deden verder onder anderen
mee .de heer Bola Ige, een advocaat
uit Nigeria, die voorzitter is van het
bestuur van het programma, Eddy
Brown, een zwarte maatschappelijke
werker liit de Verenigde Staten, dr.
B. Locher uit West-Duitsland, prof.
Nathan Shamuyarira uit Zimbabwe
(Rhodesië) en thans hoogleraar in
Zambia, lid van de bevrijdingsbewe
ging van Zimbabwe en Joyce Clague,
door Aldert Schipper
Uit de woorden van Kruisinga fil
treerde ik nergens enige sterk sociale
bewogenheid. Wèl veel negatieve kri
tiek op het kabinet Dat ls het meest
makkelijke en getuigt juist geenszins
van sterke sociale bewogenheid die
aanzet tot positief daadwerkelijk hel
pende daden. Met positieve kritiek en-
of oplossingen kwém Kruisinga dan
ook niet In het geheel dan ook niet
vóór de middenstand of l.vjn. de mid
denstand. Waar stelde Kruisinga zich
positief op, voor of achter de midden
stand? Maakte hij juist geen misbruik
van de moeilijke situatie van de raid-
denstand (in zijn woorden). De geloof
dat Kruisinga juist door zijn eigen be
woordingen faalt tegenover de mid
denstand, tegenover zichzelf, tegeno
ver zijn eigen CHU-partij èn tegenover
het kabinet. Met positieve kritiek op
het kabinet l.vjn. de middenstand zou
'n Kruisinga waarachtig bij me zijn
overgekomen, nu ervoer lk niets dan
onwaarachtigheid; zelfls laat hij de
middenstand barsten!
Deventer
Kees Upmeljer
Duidelijker houding tegenover de junta
die ruim een half jaar geleden president
Allende verdreef. Dit geeft hun moed dc
andere kerken in de wereld te vragen om
morele en financiële steun bij hun steeds
moeilijker wordende taak. De Chileense
raad van kerken heeft onder leiding van
de lutherse bisschop Fr enz en onder be
scherming van de verenigde naties talrijke
vluchtelingen het land uitgeholpen.
Maar hiermee blijken de problemen voor
de kerken niet voorbij. Sinds de coup heb
ben 55.000 mensen voor kortere of langere
tijd zonder enige vorm van proces gevan
gen gezeten. Advocaten schatten dat de
junta dagelijks minstens 23 van de dertig
artikelen van de universele verklaring van
de rechten van de mens overtreedt.
De kerken hebben daarom een 'comité
voor vrede in Chili' gesticht, dat zich ten
doel stelt hulp te geven aan diegenen, die
wegens hun politieke overtuiging door de
militaire regering in moeilijkheden wor
den gebracht. Dat ziijn er zeer velen. Circa
1,3 miljoen mensen zijn alleen al om poli
tieke reden hun werk kwijt geraakt
Deuren open
De raad van kerken legt door zijn activi
teiten nogal wat eer in en lijkt nog steeds
onvermoeid verder te gaan. De rooms-ka-
tholieke bisschoppen hebben inmiddels
(zij het veel te laat) hun stem laten horen
tegen de dagelijkse vertreding van de
mensenrechten. En de lutherse kerk heeft
(zij het met moeite) aanvaard dat haar
bisschop zich uit de naad werkt voor de
duizenden die in moeilijkheden zijn.
Letterlijk enkele uren na de staatsgreep
Bisschop Helmut Fr enz: goed
keuring van synode.
op 13 september kwamen de kerkelijke lei
ders in actie. Terwijl de militairen in
bloedige straatgevechten de macht overna
men. stelden de kerken hun deuren open
voor de vluchtenden, voornamelijk buiten
landers, die Chili hadden gekozen als een
land waar zij konden ontkomen aan de
dictators in hun eigen land. Verscheidene
kerkmensen aanvaardden aanzienlijke risi
co's bij hun pogingen deze politieke vluch
telingen uit de handen van de "militairen
te houden.
De thans beschikbare gegevens wijzen uit
dat de kerken 4.500 mensen hielpen het
land ui: te komen en dat 3.900 vluchtelin
gen via ambassades het land uitkwamen.
Er zijn op het ogenblik nog 150 vluchte
lingen in Chili achtergebleven. Ongeveer
duizend mensen wachten nog op hereni
ging met hun familieleden, die hun voor
gingen naar het buitenland.
Nieuw probleem
Intussen is in de buurlanden van Chili,
Argentinië en Peru een nieuw vluchtelin
genprobleem ontstaan. In deze twee lan
den verblijven veel niet-Chileense vluchte
lingen uit Chili en een groot aantal vluch
telingen van Chileense nationaliteit. Voor
Peru en Argentinië samen wordt hun aan
tal geschat op 14.000. In Argentinië heeft
het kerkelijk hulpcomité de zorg voor on
geveer 3.500 vluchtelingen op zich geno
men. Velen van hen zoeken naar een an
der land om heen te gaan, omdat zij de
politieke toestand in Argentinië niet ver
trouwen.
De situatie is voor de vluchtelingen in Pe
ru nog lastiger. De drie- tot vierduizend
vluchtelingen in dat land willen graag
blijven, maar de regering kan hen niet
houden. Het is voor deze ménsen zeer
moeilijk om een asyl te vinden, omdat de
landen die vroeger CMenen hebben opge
nomen, nu veel aarzelender zijn geworden,
nu de vluchtelingen in Peru niet in levens
gevaar verkeren. De hulpafdeling van de
wereldraad van kerken vraagt aan alle le
den-kerken bij hun regeringen er op aan
te dringen ook deze groep vluchtelingen
in Peru niet te vergeten.
De wereldraad kan dit met te meer vrij
moedigheid vragen, omdat zij weet dat alle
Chileense kerken, inclusief de joodse ge
meenschap achter de hulp staan, die gebo
den wordt. In Chili blijkt hetzelfde te ge
beuren als destijds in ons land tijdens de
fascistische bezetting, toen de kerken na
een aanvankelijke aarzeling elkaar wisten
te vinden en daarmee verbonden ook hun
verhouding tot de onmenselijk machtheb
bers wisten te bepalen. Kennelijk heeft <ïe
oecumene deze twee aspecten: gemeen
schap en verzoening.
een verpleegster afkomstig uit de oor
spronkelijke bevolking van A- '.ralië,
de aboriginals. Alle gespreksdeelne
mers deden dat op persoonlijke titel.
Bantoestans
Tijdens de week hebben de deelne
mers van het beraad de gelegenheid
gehad te spreken met kerkelijke ver
tegenwoordigers in ons land en met
een aantal actiegroepen op het gebied
van de strijd tegen racisme. De heer
Bola Ige was nogal voldaan over deze
ontmoeting. Uiteraard spitste het ge
sprek 7,ich weer toe op het punt van
Zuidelijk Afrika en met name op de
kwestie van investeringen in de Ban-
toestam in Zuid-Afrika. Prqf. Shamu
yarira, een vluchteling uit Zimbabwe
(Rhodesië) en hoogleraar politieke
wetenschappen aan de universiteit
van Lusaka in Zambia zei hierover:
'Verschillende leiders van de bantoe-
stans vragen om buitenlandse investe
ringen. Onze mening is dat de ban
toestans een onlosmakelijk geheel vor
men met Zuid-Afrika. Elke investe
ring die daar plaats vindt gaat ten
koste van de strijd van het volk tegen
de apartheid. Wij willen het voor de
Zuidafrikaanse regering lastig maken
ora met de apartheidspolitiek door te
gaan en haar aldus opwekken tot een
gesprek met de zwarten. Daarom ra
den wij investeringen in dè Bantoes-
stans af'.
'Geen tussenweg'
De Amerikaanse negerleider Eddy
Brown voegt hier aan toe: In Europa
en ook in sommige Amerikaanse ker
ken denken de mensen soms nog wel
dat reformistische maatregelen zin
hebben. Maar iedereen moet zich goed
realiseren dat je of voor of tegen be
vrijding bent. Er is geen tussénweg.
Je kunt niet voor bevrijding zijn en
je bedrijven in Zuidelijk Afrika laten
doorwerken'. Voor Eddy Brown kan
de leefsituatie in Zuid-Afrika niet
slechter dan die is. Van alle landen
in Zuidelijk Afrika is de opinie van
de massa van het zwarte volk onmis
kenbaar. De enige uitzondering is de
républiek Zuid-Afrika (Daar is geen
duidelijkheid over). Maar de toestan
den in dat land is niet wezenlijk an
ders dan in Rhodesië, Angola of Mo
zambique'. Brown neemt daarom als
vaststaand aan dat de zwarte bevol
king van Zuid-Afrika evenals die van
de andere landen staat achter de be
vrijdingsbewegingen. Die verdienen
volgens hem dan ook de steur, van de
kerken. Het argument 'we hebben nog
een beetje tijd nodig', vindt Eddy
Brown oude koek. 'Die tijd is allang
voorbijgegaan'.
Dc staatsgreep in Portugal was uiter
aard aanleiding voor het bestuur om
zich af te vragen wat de toekomst van
de Portugese koloniën 'in Afrika zal
zijn. Prof. Shamuyarira: 'Wij staan op
het standpunt dat deze gebieden volle
dige zelfstandigheid toekomt en dat
er een politiek systeem moet komen
op de basis van gelijk stemrecht voor
allen'.
