Bijna helft van
Nederlanders
zonder bijbel
Pax Christi pleit voor
rechten van Palestijnen
fllsilislll
Is
spotten
alleen
wel
genoeg?
Zendingsdagen trokken
weer duizenden mensen
Vandaag
Enquête wijst uit:
Trouw
Kwartet
Laatste poging NKV om
Unie BLHP te behouden
Onderzoek naar
beleid 'Hagedonk'
Zweedse jongeren helpen
India aan duizend putten
Nieuwe boeken
TROW/KWAiRTET WOENSDAG 1 MEI 1974
KERK T2/K2
door A. J. Klei
Bij de VARA lopen jongens rond
die vol zitten met heimwee naar
koninginnedagen met sjerpen,
koekhappen en zaklopen. Dat
hebben ze zelf gezegd,
zaterdagochtend in het
radioprogramma Z.L Vast en zeker
waren hun opmerkingen in de wieg
gelegd als een spottend onderdeeltje
van Z.I., maar ze groeiden in elk
geval op tot een stevig stuk
oranjekleurig jeugdsentiment, dat je
eerder thuis zou brengen bij een
uitzending van de CHU dan bij de
rooie rakkers.
Ik deel hun heimwee niet, ik kan
alleen maar met enig afgrijzen
terugdenken aan koninginnedagen
waarop ik als jeugdig verslaggever
me achtereenvolgens moest reppen
naar een winderige wei, een kil
kerkgebouw en een zweterige zaal
om onduidelijke kinderspelen, een
lawaaierige toespraak en een saai
historisch toneelstuk mee te maken
en mijn indrukken in geanimeerd
proza te gieten. Maar wat die
VARA-jongens betreft, die zijn wel
erg ver uit de buurt geraakt van
hun geestelijke voorzaten. Zij
kwamen nog niet eens aan een
beetje lieve spot toe, terwijl de
taaie rooie rakkers van weleer
debatteerden over de vraag of spot
alléén wel genoeg was.
In 1923, toen ons land het zilveren
regeringsjubileum van koningin
Wilhelmina vierde, gaf A. Pleysier,
redacteur van het Rotterdamse
socialistische blad Voorwaarts, te
kennen dat hij van de SDAP méér
dan alleen maar spot verwachtte:
Pijnlijk doet dan ook voortdurend
aan het onbegrijpelijk verschil
tusschen de felheid van onzen spot
op de oranjevleierij en de tamheid
van ons optreden ertegen. Zooals
wij hebben uiteengezet zien tcij in
doelbeumsten strijd tegen de
bourgeois-feesten geen kleinigheid
Wij slaan den narcotiserenden
invloed van maandenlang
vaderlandslieverij niet zoo heel laag
aan. Wij achten spot een beste
remedie ertegen, doch een lang niet
afdoende.
De heer Pleysüer kreeg geen gelijk
van het officiële partijblad Het Volk:
Het verschil tusschen de felheid van
onzen spot en de 'tamheid' van ons
optreden tegen de feesten acht
schrijver onbegrijpelijk. Het is toch
niet zoo moeilijk te begrijpen. Men
kan niet tegelijk spotten en in
feilen toorn te keer gaan. Dan juist
zou het één of het ander valsch
moeten klinken.
Niet zo'n sterk argument, maar rood
en oranje waren eigenlijk al geen
complete tegenstellingen meer. In
hetzelfde jubileumjaar schreef de
anarchist Bart de Ligt in De
Wapens Neder over koningin
Wilhelmina: 'In haar soort is ze een
flinke vrouw', In 1936 laat de SDAP
de strijd tegen Oranje en de
monarchie schieten, voor het eerst
stuurt de partij een delegatie naar
de koningin bij haar jaarlijks bezoek
aan Amsterdam en sindsdien mogen
rooie kindertjes meedoen met
zaklopen en koekhappen.
Overigens zullen de rooie
rakkers nog wel eens verbaasd
gekeken hebben naar de mander
waarop echte oranjeklanten aan
hun gevoelens lucht gaven. In het
blad De Reformatie van 15
september 1933 beschreef prof. dr. J.
Waterink uitvoerig de door hem
meegemaakte nering van het
vij fendertig-j arige regeringsj ubil eum
van koningin WillheLmina. Dat ging
zo, met veel stippeltjes en
hoofdletters:
We hebben de Koningin gezien
Als Hare Majesteit
Gezeten in den koninklijken wagen,
omstuwd door hare boodschappers,
vóórgegaan door hare grooten;
gevolgd door die haar eiken dag
dienen.
We hebben de Koningin gezien
Als onze Landsvrouwe
Sprekend van den zegen, die de God
des Hemels gegeven heeft in de
vijfendertig jaren die achter liggen J
aan haar en haar volk; getuigend
woorden van dank aan allen, die
met haar het vaderland en het
gemenebest dienen,
We hebben de Koningin gezien
Als Aanvoerdster in den strijd tegen
de machten, die het vaderland
bedreigen
Hierbij verbleekt het proza van
freule Wttewaal van Stoetwegen
over onze 65-jarige koningin in de
laatste Elsevier, het is droef maar
waar.
Van een onzer redacteuren
HILVERSUM Bijna de helft (43 procent) van alle-Neder
landers boven de vijftien jiaac heeft geen bijbel. Dit i-s een van de
opmerkelijke feiten die ontdekt zijn door middel van een onderzoek
dat is ingesteld door liet bureau Intomart in opdracht van de
NGRG en in samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap.
Onverwacht groot is het aantal rooms-
katholieken zonder bijbel. Terwijl 85
procent wan -de hervormden en 91
procent van de gereformeerden een
bijbel bezitten, hebben 58 procent van
de ondervraagde rooms-katholieken er
geen. Dat is maar één procent minder
dan de mensen die zeggen tot geen
enkele kerk te behoren. Vooral gere
formeerden blijken bijbels in maten
en soorten (en in verschillende verta
lingen kennelijk) te bezitten, want
niet minder clan 23 procent van hen
heeft zelfs vijf of meer bijbels in
huis. Dat geldt maar voor tien pro
cent van de hervormden.
Gereformeerden ijverigst
Van de mensen die wel een bijbel be
zitten, maar niet tot een kerk beho
ren, leest 82 procent nooit in de bij
bel. De meesten van hen zullen de
bijbel beschouwen 'als een belangrijk
cultuurbezit, maar niet als een boek
van het dagelijks leven. «Maar wat op
valt is dat 73 procent van de rooms-
katholiekcn die wel een bijbel bezit
ten of een nieuwe testament er ook
nimmer in leest.
Nog altijd zijn de gereformeerden de
ijverigste bijbellezers. Slechts negen
procent van de gereformeerden die
een bijbel bezitten leest er nooit in,
maar 84 procent leest de bijbel vrij
wel elke dag. Voor de her
vormden liggen de cijfers weer an
ders, van hen leest 43 procent de bij
bel nooit en 32 procent iedere dag.
Leden van alle andere kérken zijn in
HILVERSUM/ROTTERDAM Zeventienduizend mensen woonden
gisteren de zendingsdagen bij, die traditiegetrouw op koninginnedag
georganiseerd werden in de rechterflank van de gereformeerde ge
zindte.
één cijfer samengevat. Van hen blijkt
dat 49 procent de bijbel vrijwel elke
dag leest en 21 procent nooit.
Heel opmerkelijk is dat wie de bijbel
leest dat doorgaans ook met grote re
gelmaat doet. Want al leest 54 pro
cent hun bijbel nooit, 26 procent leest
hem elke dag, tien procent leest enke
le malen per maand en elf procent
minder dan eens per maand.
Jongeren
Wie mocht denken dat de jongeren
het minste geneigd zijn om de bijbel
te lezen, vergist zich. De bijbel wordt
het minst gelezen door de mensen tus-
Sperna Weiland (1)
De bijbel spreekt duidelijke taal over
het bidden en over het ingrijpen van
God in deze wereld. 'Vraag en u zult
krijgen', Mattheüs 7 vers 7. Ik heb dit
al vaak ervaren en het maakt mij vre
selijk gelukkig.
Groningen
J. Meindertsma
NAVO en IKOR (slot)
De dominee, die uitriep dat ook de
NAVO ons niet kan redden, heeft ge
lijk. Maar dat neemt niet weg, dat we
niet een potentiële tegenstander mo
gen uitnodigen ons van onze waarden
te beroven door eenzijdige ontwape
ning. bv. door het opheffen van de
NAVO. Met de bijbelse waarschuwing,
dat we op prinsen geen vertrouwen
mogen vestigen, is m.i. bedoeld, dat
we nooit met ons gehele bestaan, dus
voor aa, absoluut ons vertrouwen
kunnen en mogen stellen op mensen,
maar alléén op de Here jezus. Hij en
Zijn evangelie zijn werkelijk geheel
betrouwbaar. Maar een beperkt ver
trouwen in mensen en menselijke in
stellingen si toch toegestaan? Dat
doen we trouwens allemaal .In die zin
vertrouwen we cp onze ouders, man
of vrouw, vrienden, de dokter en
ook.... de NAVO
Den Haag
L. v. Roon
(Discussie gesloten, red).
Latijn (2)
In Tr/Kw van 25.4 trekt, de heer G. F.
Makking (Esperantocentrum) ten
strijde tegen het als voertaal voor de
EEG voorgestelde Latijn en verdedigt
het Esperanto, begrijpelijk van zijn
standpunt. Maar vergist hij zich niet
met zijn parodie? Niet door leden van
de PvdA werd dat plan opgesteld,
maar bij mijn weten door de bekende
historicus Jacques Chastenet en door
leden van het Europees Parlement
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768) Gem giro
X 500.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatic wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
overgenomen. Het Esperanto? Een
kunsttaal, anderen verdedigen met
vuur het Novial van Jespersen, her
Volapuk van predikant Schleyer, het
Ido enz. Dat wordt een nieuw Ba
byion. Het latijn is bondig, concies,
ook geschikt voor mederne begrippen.
Dode taal? Ja, in zover zij niet veran
dert zoals onze taal (spelling). Maar
óók levend, in wetenschappen, als the
ologie (liturgie), wijsbegeerte, histo
rie. geneeskunde, pharmacie enz. Het
is in veel talen verankerd vooral in
Zuid-Europa, ook in het Engels. Ik zie
uiteraard de moeilijkheden ook wel.
maar onoverwinnelijk? In de Oudheid
had men de koinè, de Griekse om
gangstaal, die wij ook in de evange
liën tegenkomen. En is in onze tijd
het Hebreeuws niet tot leven gewekt,
een 'wonder', zegt menigeen! Het zou
een voorrecht zijn als er binnen de
EEG een algemene voertaal zou ko
men en wel het Latijn met een roem
rijk verleden.... In het verleden ligt
het heden....
Nijmegen
UTRECHT De verbondsraad van
het NKV zal een allerlaatste poging
doen om de Unie BLHP (Ruim 30.000
leden of acht procent van het NKV-
ledental) binnen de samenwerking
NVV-NKV te houden.
Er zal een poging worden gedaan om
aan de weet te komen hoe het voor
stel van de verbondsbesturen van
NW en NKV veranderd zou moeten
worden, om aan de verlangens van de
Unie BLHP tegemoet te komen. NKV-
voorzitter Spit zgi' na de verbonds-
raadsver»?adpring de bezwaren niet
precies te kennen. 'Het is weer bij
vaagheden gebleven', zo voegde hij
hieraan to.
Wat de BVA betreft zei de heer Snit.
niet zeker te weten of deze bond
(ruim 10.000 leden) in het NKV zal
blijven.
sen de 50 en 65 jaar. Zestig procent
van hen leest de bijbel nooit. Van de
jongeren leest nog altijd 48 procent
de bijbel en 24 procent vrijwel elke
dag.
In deze enquête is tevens naar de
kerkgang geïnformeerd. Uit de cijfers
blijkt dat nog altijd 34 procent van
de bevolking boven de 15 jaar vrijwel
elke week naar de kerk gaat, tien pro
cent gaat alleen op hoogtijdagen, elf
procent een paar maal per Jaar. Van
de ondervraagde hervormden gaat 37
procent nooit naar de kerk, evenmin
elf procent van de rooms-katholieken,
zeven procent van de gereformeerden
en 24 procent van degenen die tot een
andere kerk zeiden te behoren.
Tegelijkertijd blijkt dat de percenta
ges kerkgang van de mensen die een
bijbel of bijbelgedeelte bezitten veel
hoger is. Daarvan gaat 44 procent el
ke zondag naar de kerk.
Van degenen die ftch Nederlands her
vormd noemen bezoekt 37 procent
nooit een kerkdienst. Van de rooms-
katholieken komt elf procent en van
de gereformeerden zeven procent
nooit in de kerk. Var. de hervormden
gaat 32 procent elke week, van de ka
tholieken 48 procent cn van dc gere
formeerden gaat 85 procent elke week
naar dc kerk.
Van de ondervraagden die zeiden een
of meer bijbels te bezitten gaat 31
procent van de hervormden, 10 pro
cent van de katholieken en vijf pro
cent van de gereformeerden nooit
naar de kerk.
Voor het onderzoek diende cep steek
proef van 1500 personen van 15 jaar
en ouder, die representatief geacht
mag worden voor de Nederlandse be
volking cn evenredig verdeeld Is over
ons land.
In de Hilversumse Expohal werd de
zendingsdag van de gereformeerde ge
meenten bezocht door tienduizend
mensen. Deze zending werkt in West-
Irian, Ndigerië en sinds kort in Zuiid-
Afriika. In het afgelopen jaar werd
voor dit werk 1.826.000 gulden bijeen
gebracht, een half miljoen meer dan
het jaar daarvoor. De collecte bracht
gisteren 69.000 gulden op.
Sprekers waren ds. H. Rijksen uit
Zoetermeer, ds. A. Vergunst uit Veen,
ds, A. Hofman uit Scheveningen en
de heer P. Kuyt uit Woerden. Vervol
gens werd afscheid genomen van ds.
C. G. Vreugdenhil die in West-Irian
gaat werken. De laatste spreker was
ds. W. C. Lamain van de gereformeer
de gemeente in Graad Rapids diie spe
ciaal voor deze dag uit de VS was
overgekomen.
De Nederlandse stichting Mbuma-zen-
ding die in hoofdzaak gesteund wordt
vanuit de gereformeerde gemeenten
in Nederland en de oud-gereformeer
de gemeenten en door sommige her
vormden, geeft financiële steun aan
de zending van de Schotse vrije
presbyteriaanse kerk in Rhodesië. Op
de dag van deze stichting in de Rot
terdamse Ahoy-hallen waren zevendui
zend mensen. Er werd 140.000 gulden
bijeengebracht.
Hier werd gesproken door ds. F. Mal-
lan uit Vlaardingen, ds. J. van Proo
yen uit Stavenisse, ds. S. de Jong uit
Oudorp en de heer L. M. P. Scholten
uit Krimpen aan den IJssed, ds.'Do
nald Mac Lean uit Glasgow (Schot
land) en door de oud-gereformeerde
predikanten ds. J. van der Poel uit
Ede en ds. E. du Marchie van Voort-
huysan uit Urk. De beide laatsten wa
ren als gasten aanwezig van de stich
ting Rhodesia-zendingMet deze stich
ting die bezig is met de bouw van een
weeshuis in Boelawayo in Rhodesië
worden besprekingen gehouden om
tot eenwording te komen.
Pfof. J. H. Semmelink
overleden
GRONINGEN Op 85-jarige leeftijd
is overleden prof. dr: J. H. Semme
link. emeritus hoogleraar vanwege de
hervormde kerk aan de rijksuniversi
teit van Groningen.
Prof. Semmelink doceerde van 1937
tot 1958 bijbelse en praktische godge
leerdheid, christelijke zedekunde en
zending. Hij werd opgevolgd door
prof. dr. P. J. Roscam Abbing. Voor
dat hij hoogleraar werd, was hij pre
dikant te Kleverskerke, Wehl en te
Almen. Hij promoveerde in 1926 op
Gunning.
DEN HAAG Minister van Doorn
(Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk werk) gaat een commissie instel
len die na moet gaan hoe de zaken
zich hebben toegedragen in het ver
zorgingstehuis 'Hagedonk' in Prinsen
beek. De minister heeft dit toegezegd
aan het actiecomité van het Brabantse
verzorgingstehuis. Daar is zonder in
spraak van de bewoners een nieuwe
directeur benoemd nadat eerder de
zittende directeur door het bestuur
was ontslagen.
Minister Van Doorn beloofde dat wie
gelijk blijkt te hebben, ook gelijk zal
krijgen.
SHOLAPUR Een actie van de jon
gerenorganisatie van de Zweedse zen-
dingsverbondskerk om te zorgen voor
'duizend putten voor India' (hef mot
to van de actie) is succesvol afgerond
met het boren van de 1001e put op
het terrein van een ziekenhuis in
Sholapur, halverwege tussen Bombay
en Hayderabat. Beloofd werd, dat deze
put de eerste van de volgende dui
zend zal zijn. Vaklieden schatten dat
het team in kwestie (25 Indiërs en
vijf Zweden) dit nieuwe karwei in
twee jaar kan klaren. Het geld voor
de boringen is bijeengebracht door
Zweedse jongelui.
Metropoliet Anthony
Bloom afgetreden
LONDEN (Reuter) Metropoliet
Anthony Bloom, de hoogste Russisch-
orthodoxe prelaat in West-Europa, is
afgetreden wegens een conflict over
de mensenrechten in de Sowjet-Unie,
en in het bijzonder over de behande
ling van Solzjenitsin, zo heeft het
Londense dagblad The Times bericht.
Bloom heeft kritiek geoefend op een
brief van metropoliet Serafim van
Kroetitski en Kolomna, die Solzjenit
sin aanviel. Bloom zou wel hoofd van
de Russisch-orthodoxe gemeenschap in
Engeland willen blijven, maar dan on
der de jurisdictie van dc patriarch
van Centraal-Europa. die in Oost-
Duitsland is gevestigd.
1 MEI
De zomermaanden komen weer in
zitht. Vandaag is het de eerste mei en
da\ zegt u altijd wat. De koningin is
weer jarig geweest en heeft dat met
vele dankbare mensen mogen vieren.
Wij wensen haar opnieuw een jaar
ondei Gods zegen. Wij zijn minder
nieuwsgierig (met Libelle) naar de ma
te van haar genegenheid voor haar di
verse schoonzoons alswel geïnteres-
seerd in haar vrede, met man en kin
deren. Voor veel mensen ligt er on
danks het feit dat het geen strenge
winter was, toch wel een soort barre
winter achter hen. Ik denk aan de
oliecrisis en de zorgen die daar voor
velen uit zijn ontstaan. Dat anderen
zelfs in dit troebele water nog weer
hebben weten te vissen moge hen
vooral toch niet vergeven worden.
Zelfs extra winsten weerhouden inha
lige mensen niet om te zuchten en te
klagen zodat ze straks weer meer kun
nen vragen. Maar goed, daar hebben
een massa mensen gelukkig niets mee
te maken. Men heeft het wel eens
over de goede oude tijd toen iedereen
nog tevreden was, u weet wel. maar
het zou wel eens zo kmuien zijn dat
er tegenwoordig ook een verrassend
aantal mensen zijn die op geen enkele
wijze geïnteresseerd zijn in rijker en
rijker worden, wier ogen open zijn
gegaan voor andere wijzen van mens
zijn en vrede hebben dan alleen via
bezit en geld. Wat hebben mensen
aan geld als ze het straks alleen nog
kunnen opmaken in een volkomen ge-
techniseerde wereld? In een wereld
waarin geen 6tilte en geen stukje on
gerepte natuur meer te vinden is,
waarin de vogels allang niet meer
fluiten en waar iedere dag nieuwe be
richten vol spanning brengt? Soms
zijn er tekenen van hoop als ergens
in Texas een paar huisvrouwen de
heer Onassis met zijn raffinaderijplan
nen tot staan weten te brengen. Als
in Portugal het fascistisch bewind van
Caet&no en Thomaz ten val wordt ge
bracht, door welk bewind sommigen
zich lieten uitnodigen om terugge
keerd precies te voldoen aan de opzet
en te verklaren dat er in Afrikaanse
'gebiedsdelen' niets var verzet te mer
ken was. Het is 1 mei. We ergeren
ons vandaag maar niet. We hopen op
een goede zomer al zal het de grote
nog niet zijn.
Dr. C. Gilhuis, gereformeerd predi
kant te Den Haag en lid van het mo-
deramen van de gereformeerde syno
de: officier Oranje Nassau.
n« ecu onzer verslaggevers
dr J. E. Schulte
Zonderdag (3)
Aan Hans Biemond en alle voorstan
ders van Zonderdag. Wij moeten ook
eens denken aan:
- al die mensen met kinderen die in
hoge flatgebouwen wonen (de hele
week opgesloten);
- allen die een hele week gespannen
In een stoffige fabriek of bedrijfs
ruimte hun werk moeten verrichten,
voor wie een strand- of boswandeling
medicijn is tegen hartinfarct of ande
re ziekten:
- bejaarden, die hun kinderen niet
zien komen;
- zieken ver weg, die toch zo graag
eens iemand zien;
- degenen, die familie in het zieken
huis hebben die opgezocht moeten
worden.
Laten wij zo min mogelijk van de au
to gebruik maken, zoveel mogelijk de
fiets of de benenwagen nemen, maar
geen autoloze zendag gaan propageren
waar velen echt mee gedupeerd zijn.
Nieuw Vennep
mw H. C. v. Tol-v. Leeuwen
NOORDWIJ KERHOUT Na
een driedaagse conferentie in
Noordwijkerhout heeft de
rooms-katholieke vredesbewe
ging Pax Christi een verklaring
uitgegeven, waarin zij pleit voor
een vreedzame regeling van het
conflict in het Midden-Oosten
op basis van eerbiediging van de
betrokken partijen, de- Israëli
sche joden en de Palestijnen.
Pax Christi vindt dat joden en Pale
stijnen elkaar moeten zien te vinden
in een democratische staatsstructuur,
die niet-exclusief is en waarin de
rechten en veiligheid van beide groe
pen verzekerd zijn. Onderdeel van een
rechtvaardige regeling is volgens Pax
Christi terugkeer van dc verdreven of
gevluchte Palestijnen af hun schade
loosstelling.
De vormgeving" aan een niet-exclusie-
ve gezamenlijke staat is volgens Pax
Christi een zaak van Israëliërs en Pale
stijnen alleen. De vredesbeweging wil
het gesprek tussen beide groepen be
vorderen door een dialoog op gang te
brengen tussen de godsdiensten die
met het conflict te maken hebben, na
melijk het jodendom, het christendom
en de islam. Daarnaast wil Pax Chris
ti hulp verlenen aan de Arabische be
woners van Israël.
De vergadering van Pax Cliristi werd onder anderen bijgewoond
door de twee Spaanse priesters Alfonso Valverde en Julio Moure'
dio bijna twee jaar gevangen hebben gezeten in Mozambique. Op
iIp foto de twee priesters met kardinaal Al f rink, de internationaal
voorzitter van Pax Christi.
Alfrink
De bijeenkomst van Pax Christi. die
leidde tot dit standpunt begon vrijdag
avond met een forum onder leiding
van mgr. Bruce Kent, lid van het in
ternationale bestuur van Pax Christi.
Het forum werd ingeleid door kardi
naal Alfrink, die in zijn woorden
sterk de invloed van de godsdiensten
in het conflict in het Midden-Oosten
benadrukte.
Het panel bestond uit mevr. E. Fles-
seman-Van Leer (theologe uit Am
sterdam), dr. Lucas Grollenberg (bij
beldeskundige uit «Nijmegen), prof.
Tarif Khalidi (hoogleraar Smerik.
universiteit van Beiroet, moslim),
pref. Marcel Dubois (niet-joodse Israë
liër van de hebreeuwse universiteit te
Jeruzalem), prof. Maxime Rodinson
(hoogleraar Semitische talen uit Pa
rijs, van joodse origine) en pater Eli-
as Shacour (een Arabische christen
uit Haifa).
Doordat de uitgenodigde joodse Iraëli-
sche prof. Werblowski niet aanwezig
kon zijn, miste het forum het gewen
ste evenwicht. Dit werd gedeeltelijk
goed gemaakt door de interventie van
mevrouw Flesseman, die pleitte voor
erkenning van de band tussen het
volk Israël en het land. Zij wilde Israël
als staat met een joodse meerderheid
laten voortbestaan en trachten op die
basis recht te doen aah de Palestij
nen. Hiertegen kwam prof. Khalidi in
verzet. Hij stelde zonder meer het
recht op terugkeer van de Palestijnen
naar het land dat zij verlaten hebben.
Hij verwierp het idee dat de. joden op
grond van de bijbelse boodschap recht
kunnen doen gelden op land. Ook pa
ter Grollenberg weigerde te aanvaar
den dat een volk omdat het zo in zijn
heilige boek staat bepaalde rechten op
land kan doen gelden, waar de bewo
ners van dat land dan maar aan moe
ten toegeven. Pater Chacour, grieks
katholiek priester en Israëlisch staats
burger van Arabische nationaliteit
noemde zichzelf een vluchteling in ei
gen land. Zijn geboortedorp is met de
grond gelijk gemaakt, maar niette
min wil hij kritisch solidair zijn met
de staat Israël, waarvan hij vindt dat
het een geseculariseerde staat moet
worden. Hij zei: 'Wij hebben geen
nieuwe vijanden nodig voor joden of
Palestijnen. We hebben een gemeen
schappelijke vriend nodig. Als je niet
een vriend van beide groepen kunt
zijn, dan verzoek ik je alsjeblieft, te
zwijgen. Wij Palestijnen willen geen
geweld. Wij willen zelfs geen vrede,
als doel in zichzelf De vrede kan al
leen het gevolg zijn van de vestiging
van gerechtigheid'.
Beroepen te Hoog- en Leegkerk: C, de
Jong te Dalfsen.
Aangenomen het beroep door de gene
rale synode tot luchtmachtpred.: J.
Poldervaart te Schore.
Bedankt voor Nijverdal: S. v. d. Oever
te Willemstad.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bennebroek: J. Dijkstra
te Niawier.
Bedankt voor Bennekom: A. J. van
Nijen, leraar g.o. te Sneek.
Aangenomen naar Leerdam: C. v. d.
Linden te Woudsend, die bedankte
voor Zuidwolde; naar Ferwerd: J. J.
Ritsema te Oldebroek.
CIIR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Haag-Z. A. Broersma
te Goes.
Bedankt voor Vlaardingen: J. Brons
te Veenendaal.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-C.: J, Verweij
te Hendrik Ido Ambacht; te Hilver
sum: J. Koster te Barneveld, die be
dankte voor Klaaswaal en Ouddorp; te
Rotterdam-Alexanderpolder: A. Hof
man te Scheveningen; te Nieuw-Beij-
erland: J. van Haaren te Amersfoort.
Bedankt voor Rotterdam-Zuid: J. Ka
rens te Ophetisden.
Dear Henry, door Danielle Hunebelle;
11.90; Ultg. Elsevier.
In tegenstelling tot wat de foto op de
omslag doet vermoeden, gaat dit boek
niet in de eerste plaats over Henry
Kissinger, de tegenwoordige Ameri
kaanse minister van buitenlandse-za
ken, maar over de schrijfster Danielle
Hunebelle. Deze Parijse journaliste
met een indrukwekkende staat van
dienst zocht Kissinger enkele jaren
geleden, toen hij nog geen minister
maar topadviseur was, op in het Wit
te Huis om een (geschreven) portret
Van hem te maken. De kleine diplo
maat maakte zoveel indruk op de
door de wol geverfde journaliste, dat
ze smoor verliefd op hem werd. De
opkomst en ondergang van deze ver
liefdheid vormen het thema van het
boek 'Dear Henry'. Enkele jaren on
derhield zij intensief contact met Kis
singer, die aanvankelijk ook veel voor
Danielle Hunebelle gevoeld moet heb
ben, maar zijn belangstelling voor de
Parijse journaliste kennelijk verloor
toen zijn ster steeds hoger steeg. Het
aardigste van dit (goed geschreven)
damesbladenverhaal is, dat je er toch
heel wat over het fenomeen Kissinger
in kunt lezen. Hunebelle geeft ver
scheidene wetenswaardigheden over
'smans werkwijze en manier van op
treden door.
R. M.
De dood is de jager, door II. C. ten
Berge, ƒ18.50, uitg. De Bezige Bij.
Een bundel Indiaanse mythen van
Noordwest-Amerika met een uitvoeri
ge inleiding en verklarende notities
van Ten Berge.
