Indonesische dominee gaat
in hervormde kerk werken
Kerkmensen bezig met toekomst
van de Europese Gemeenschap
eoeo
fllslllslll
Ds. Lukito Handojo met gezin aangekomen
Groei vrachtvervoer
op de weg zal komende
jaren afgeremd worden
Vandaag
Trouw
Kwartet
Ere-doctoraat voor
dr. Beyers Naudé
Slechte nacht voor Urk
3:
Beroepingswerk
Nieuwe boeken
TROUW/KWARTET MiAiANDlAXJ 29 APRIL 1974
KERK BIWKM.WI) T2/K2
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL Verwelkomd door
een delegatie van de hervormde
kerk is dominee Lukito Handojo
met vrouw en vier kinderen uit
Djakarta in Nederland aangeko
men. Hij zal hier een aantal ja
ren gedacht wordt aan een pe
riode van vier tot zeven jaar -
als predikant voor buitengewone
werkzaamheden in de hervormde
kerk werkzaam zijn.
Achter zijn verblijf hier zit de ge
dachte van 'wederzijdse assistentie': ds
Handojo zal op een aantal plaatsen in
de hervormde kerk gaan proberen
mee te denken en mee te praten over
de missionaire opdracht van kerk en
gemeente.
Voor zijn kerk, de Geraja Kristen In
donesia, die bijna 24.000 leden telt,
was het afstaan van deze voorman een
offer. Hij was een van de belangrijk
ste figuren in zijn synode en ook een
actief lid van de Raad van Kerken
voor Indonesië. De Geraja Kristen In
donesia is de vroegere Chinese kerk
op West-Java.
Met zijn gezin zal hij zich voorlopig
in Oegstgeest vestigen en beginnen
met een in werkperiode, die tot onge
veer eind oktober duurt. Later zal hij
waarschijnlijk in het centrum van ons
land gaan wonen. Door bezoeken, het
bijwonen van vergaderingen, het deel
nemen aan allerlei facetten van het
kerkelijk werk zal hij zich eerst zo
volledig mogelijk op de hoogte stellen
van de manier waarop in de hervorm
de kerk gewerkt wordt
Van lieverlede moet daarna duidelijk
worden in welke richting hij zijn in
breng verder kan hebben. Daarin
heeft hij een grote mate van vrijheid,
wat het experimentele karakter van
zijn verblijf hier ook wel nodig
maakt Ds. Handojo-zelf weet ook nog
Dominee Lukito Handojo en zijn gezin.
mi et precies waar in de Nederlandse
situatie precies zijn grootste kwalitei
ten zullen liggen, omdat hij die situa
tie eenst immers zo goed mogelijk
moet leren kennen. Het is bijvoor
beeld denkbaar dat zijn kracht zou
kunnen liggen op het landelijke of op
het provinciale nivau, dan wel op zijn
inbreng in toerustingsconferenties.
Maar evenzeer is het mogelijk, dat hij
een jaar in een gemeente gaat wer
ken. Ook het een èn het ander kan.
Het zal allemaal nog moeten blijken.
In elk geval wordt hij een stem bin
nen de hervormde kerk uit een heel
andere hoek. Een stem uit de derde
wereld, die vanuit zijn eigen situatie
mee zal kunnen praten en bezig zal
kunnen zijn 'met ae verdieping van
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Voor de poes (2)
Met het Voor de poes* van de heer
Gerrit Noordzij, 18-4-74 ben ik het
roerend eens, maar het vraagt om een
aanvulling. Hij noemt het laag neste
lende winterkoninkje. Winterkonink
jes zijp meester-nestbouwers, die een
kogelvormig nest met vlieggat opzij
bouwen, meestal op manshoogte. Het
nest is stevig gebouwd: toen ik eens
probeerde een oud nest uit elkaar te
halen, kostte mij dat moeite. Hierbij
zal de nestrover niet zo gemakkelijk
komen. Neen, er zijn vcgels die meer
van hem te lijden hebben, o.a. het
roodborstje, dat op de grond broedt:
onder struiken, in conservenblik,
bloempot of houtmijt. En dan onze
koning der zangers, de nachtegaal, die
zijn nest op de grond bouwt van wat
plantendelen en dorre bladeren. De
merel staat er ook slecht op. Ik kon
mijn oren niet geloven toen mijn
buurman vertelde: 'In het voorjaar
hoef ik mijn poes alleen maar drin
ken te geven, hij voedt zich dan wel
met jonge vogels.'
Den Haag
Gerrit Pijl
Armoede in Israël
Voor iedereen die belang stelt in de
ontwikkelingen in en rondom Israël,
is het interessant om kennis te nemen
van het artikel van H. A. Halbertsma
in Trouw/Kwartet d.d. 20 april over
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
het inzicht in de beslissende rol, die
het evangelie heeft in de wereld en in
de missionaire opdracht van kerken
en gemeenten', zoals het officieel is
geformuleerd. Als iemand die is opge
groeid in de derde wereld en die van
hirisuat betrokken is bij de missionai
re situatie in de gemeente zal hij dus
vanuit zijn eigen ervaring aanvullend
in het gesprek en de discussie hiero
ver binnen de hervormde kerk bezig
kunnen zijn.
Jongeren
de kloof tussen arm en rijk in Israël.
De armen zijn in dit verband joodse
immigranten uit Afrikaanse en Aziati
sche landen, die (nog) een grote so
ciale achterstand hebben.
Helaas wordt het artikel van Halberts
ma ontsierd door de bewering, dat
'het bestaan van deze kloof nu einde
lijk voor het eerst officieel erkend'
zou worden. Deze bewering mist elke
grond. In 1950 stelde Golda Meir
als minister van arbeid deze zaak aan
de orde op een manier, die aan duide
lijkheid niets te wensen overliet. 'Wij
moet'en de kloof dichten', zei Meir en
ze voegde er aan toe geen behoefte te
hebben aan een joodse staat waarin
tie eerder gekomen immigranten hun
levensstandaard zouden verhogen ten
koste van later gekomen immigranten.
In de recente uitgave 'Feiten over Is
raël' (1973) neemt de Israëlische rege
ring als één der doelstellingen voor
de komende tien jaar: 'het overbrug
gen van de maatschappelijke en cultu
rele kloof tussen bepaalde lagen van
de bevolking.'
Amstelveen
V. H. Kollaard
Israëlische panters
In een Interview in Tr/Kw. van 20
april wekt de Israëlische 'zwarte pan
ter'-leider Shalom Cohen jonge Neder
landers, die deze zomer willen deelne
men aan een 'zwarte panter'-project
in Israël* op, zich te wenden tot hun
adres in Tel Aviv. Het is echter de
vraag, waar deze jongis Nederlanders
tijdens hun verblijf zouden moeten
wonen, en wat zij in Israël zouden
kunnen doen. De 'zwarte panter'-be-
weging in Israël heeft niet de be
schikking over kibbcetsiem, waar vrij
willigers uit het buitenland kost en
inwoning krijgen, en waar zij zich
nuttig kunnen maken door arbeid op
het land of in de keuken. De 'zwarte
panters' zelf zijn, zoals het interview
ook zegt, in het algemeen uiterst
slecht behuisd, en hebben zeker geen
plaats voor logées, evenmin hebben
zij, naar ik aanneem, geld om hotel-
of pensionkosten voor buitenlandse
vrijwilligers te betalen. Wat 'projec
ten' betreft: indien daarmee sociaal
werk onder ondergepriviligeerde Is
raëlische jongeren wordt bedoeld, dan
diene men wel te bedenken, dat deze
in het algemeen geen enkele andere
taal kennen dan Hebreeuws of
misschien ook wat Arabisch en dat
de vrijwilligers uit Nederland dus
geen gemeenschappelijke taal met hen
hebben. Een van de weinige 'projec
ten' die overblijven lijkt mij dus het
deelnemen aan demonstraties. Maar
dat kan men in Nederland tenslotte
ook doen.
Amsterdam
Verder kan hij natuurlijk met de ge
meente door zijn andere 'invalshoek'
de vragen van zending, werelddiako-
naat, ontwikkelingshulp en ontwikke
lingssamenwerking beter helpen door
denken. Mogelijk zou het ook waarde
vol zijn als hij in contact kon treden
met jongeren en anderen, die voor de
derde wereld beschikbaar willen zijn,
maar aarzelend staan tegenover zen
ding, of bezig zijn met de vragen van
de niet;christelijke godsdiensten. Dit
alles even genoemd om een indruk te
geven welke kanten ds Handojo alle
maal uitkan. In het kort komt het er
op neer, dat hij vanuit zijn kennis en
ervaring in de hervormde kerk gaat
deelnemen aan het voortdurend bezig
zijn met de praktische vraag: hoe zijn
wij echt gemeente van Jezus Chris
tus?
De volledige vrijheid die ds. Handojo
krijgt om zijn weg te zoeken de
lange periode dn Nederland is er voor
al om zijn werk de nodige diepgang
te kunnen geven betekent ook
weer niet, dat de hervormde kerk
hem alleen wik laten staan. Daarom
kan hij zo nodig altijd gebruik maken
van de diensten van een begeleidings
commissie, die hem met raad en daad
wil helpen.
Ds. Handojo is hier in het kader van
wat aan het begin werd genoemd: 'we
derzijdse assistentie'. Dat slaat onder
meer terug op de zendingsconferentie
van Bangkok, verleden jaar, die de
kerken in het westen eigenlijk de
boodschap weer dat terug heeft gege
ven door te zeggen: 'U bent de wereld
ingegaan tot de einden der aarde,
maar de zendingster rein en dichtbij
mogen niet vergeten worden". Wat zo
veel wil zeggen als: je mag pas over
de grenzen heenkijken ais je zelf in
je eigen omgeving een missionaire ge
meente bent. Welnu, ook voor die be
wustmaking kan de Indonesische pre
dikant in Nederland wat gaan beteke
nen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Volgens het Zuidaf-
rikaanse blad The Star Weekly heeft
dr. Beyers Naudé een ere-doctoraat
aan de Wit Watersranduniversiteit
ontvangen. Het is voor het eerst, dat
een Zuidafrikaanse universiteit het
baanbrekenden werk van de directeur
van het Christelijk Instituut hono
reert'.
Volgens prof. dr. J. Verkuyl is het
niet verwonderlijk, dat de Wit Water-
randuniversiteit dit ere-doctoraat aan
Beyers Naudé heeft toegekend, maar
getuigt het wel van bijzonder veel
durf van het universiteitsbestuur. 'De
hoogleraren en studenten van deze
universiteit zijn felle tegenstanders
van de apartheidspolitiek. Het is in
teressant dat het universiteitsbestuur
nu zo openlijk voor dr. Beyers Naudé
partij kiest', aldus prof. Verkuyl.
Van een verslaggever
URK De nacht van vrijdag op za
terdag was voor Urk onfortuinlijk.
Bij het Friese Corwerd liep de Urker
kotter UK40 aan de grond en zonk ge
deeltelijk.
Bij de rotonde van Heerenveen raakte
een vrachtwagencombinatie met vis
van de weg. De wagen was op weg
van Laüwersoog naar de visafslag in
Urk. Een grote hoeveelheid van de
vis kwam in een weiland terecht.
Tot slot raakten in de Noordoostpol
der twee personen gewond, toen hun
auto bij een verkeersongeluk totaal
werd vernield. De inzittenden waren
bemanningsleden van de Urker kotter
UK 57, die od weg waren naar huis.
Van Huiten bij jubilerende vervoerders
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De groei
van het vrachtvervoer over
de weg zal de komende jaren
worden afgeremd. De voor
spelde verdrievoudiging van
het wegvervoer in het jaar
2000 is onmogelijk, omdat
het wegennet eens zijn gren
zen bereikt en doordat de
maatschappelijke inzichten
over ruimtegebruik en milieu
zich snel wijzigen. Nu reeds
moet worden vastgesteld wat
wenselijk is voor de nabije
toekomst, wat de maatschap
pij aan vervoer behoeft, en
wat zij van het vervoer ver
draagt.
Dit zei staatssecretaris Van Hui
ten bij de viering van het 25-jari-
ge jubileum van de Nederlandse
bond van protestants-christelijke
beroepsgoederenvervoer. De drin
gende noodzaak, aldus de staats
secretaris om het'bestaande bij te
sturen, betekent voor de ver
voerssector vooral een opvoering
van de bezettingsgraad. Hij zei
dat het voor het beroepsvervoer
ingezette wagenpark voor de
helft wordt benut. Met name in
het interlokaal ongeregelde ver
voer over lange afstanden, is de
bezettingsgraad veel minder hoog
dan in theorie mcgelijk zou zijn.
Vanuit de levensbeschouwelijke
achtergrond zou juist het denken
over het wegtransport op gang
worden gebracht. Wij zouden, al
dus dr. Van Huiten, uit kunnen
zijn op stabilisatie van onze wel
vaart en ons welzijn. Wij zouden
kunnen streven naar meer kans
voor de rest van de wereld, voor
groepen en individuen in onze
samenleving, die tot nu toe min
der kansen kregen. Wij zouden
ons ook kunnen richten op het
behoud van het milieu en onze
natuurlijke hulpbronnen. Als de
ontwikkeling door het wegver
voer zich in versneld tempo moet
richten naar maatschappelijk ge
stelde doelen, zal echter verme
den moeten worden dat er van
overheidswege dirigistisch en bu-
reaucraties wordt bijgestuurd.
Blijft in de markt
Volgens het a.r. Tweede-Kamerlid
M. W. Schakel, algemeen voorzit
ter van de PCB-wegvervoer, zal
de vrachtwagen in de markt blij
ven, ondanks het feit dat de
voorraad van de olie eindig is ge
bleken en de prijzen zullen stij
gen. De eerste 25 jaar is er geen
M. W. Schakel
vrachtauto blijft in
de markt
alternatief voorhanden én indien
in deze periode de vraag naar
olie het aanbod zal overtreffen
moet het wegvervoer voorrang
krijgen bij de bevoorrading.
Er wordt veel gesproken over
vervoer met milieu-vriendelijke
technieken, zoals, rails en water,
maar het wegvervoer heeft een
groot aantal voordelen. De kracht
ligt met name in het vervoer van
huis tot huis. Bij rail- en water
vervoer is altijd voor- en natrans
port nodig, en dat betekent dure
overladingsinstallaties en tóch
weer de vrachtwagen. Bovendien
zou, verdubbeling van het ver
voer per spoorwegen nauwelijks
invloed hebben op het wegver
voer, terwijl een miljarden kos
tend Delta-railplan nodig zou
zijn. Ons land heeft, aldus de
heer Schakel, een railnet van
2834 kilometer, een waterwegnet
van 4829 kilometer en een wagen
wegennet van 50.356 kilometer,
een verhouding van drie tot vijf
tot vijftig. In 1971 werd 420 mil
joen ton goederen vervoerd,
waarvan negen miljoen door de
spoorwegen.
Niet selectief
Selectief autogebruik gaat voor
het vrachtverkeer volgens de
heer Schakel niet op, omdat er
voor de vrachtwagen geen vol
waardig alternatief voor handen
is. Kostenverzwaring als middel
tot selectief autogebruik zou in
het goederenvervoer op de weg
roofbouw zijn.
door dr. A. H. van den Heuvel
Tweehonderd wetenschappers, politici, economen, vakbondsmensen
en theologen hebben in Roehampton, vlakbij Londen, een congres
gehouden over 'Christenen en de Europese Gemeenschap'. De
conferentie was bijeengeroepen dor een werkgroep, die werd voor
gezeten en geïnspireerd door de Nederlandse prof. dr. C. L. Patijn.
Plannen waren al jaren geleden gesmeed, nog voor de crisis in de
Europese beweging zo duidelijk zichtbaar werd. Nu was uiteraard
de stemming in Roehampton nog iets gealarmeerd er dan uit het
uitstekende voorbereidingswerk bleek.
dr. Henriëtte Boas
Snelheidsbeperking
Hulde aan onze regering dat ze de
maximumsnelheden handhaven. Hou
den zo! Dan kan straks de rekening
opgemaakt, of en hoeveel doden en
gewonden er minder zijn geweest Dat
willen we beslist weten! En daar
moet dan verder naar gehandeld wor
den.
Franeker
ds. Chr.. de Bruin
Zuid-Afrika (6)
Aan mevr. A. Slaa-de Jong uit Wage-
ningen en de heer Dominicus uit Den
Haag: Hebt u, op dezelfde pagina
waarop uw ingezonden brieven staan,
de berichten gelezen over de marte
lingen in Namibië, waarnaar kerklei
ders een onderzoek vragen? Dat zijn
slachtoffers van revolutionair geweld!
Verder: uitgeverij van christelijk in
stituut dicht. In dit bericht staat:
Twintig publikaties van verbannen
schrijvers verboden. Is dat persvrij
heid? Men le2e verder 'Je hoeft er
niet geweest te zijn' apartheid in
de praktijk (uitg. Ten Have) en 'De
verbittering' (uitg. Van Gennep), Cos-
mar Desmond, enz. enz.
Stfiooncbcek
J. M. Rhebergcn-Bolwijk
Hot probleem van dé gemeenschap is
de beperktheid van zijn eigen doel
stellingen en de ineffectiviteit van
zijn apparaat. Toen het Europese
avontuur begon, nu vijf en twintig
jaar geleden, ging het om de verzoe
ning van vroegere vijanden vooral
Duitsland en Frankrijk en om een
economisch groeiproces, dat de Euro
pese burger ten goede zou komen. De
ze doelstelling is verwezenlijkt en de
critici van vandaag zullen er goed aan
doen om dat zich goed voor ogen te
houden.
Oorlog tussen de negen lidstaten is
uitgesloten; de levensstandaard ds on
voorstelbaar omhoog geschoten. Bo
vendien staat de rest van de wereld
toch met enige jaloezie te kijken naar
een economisch bondgenootschap, dat
in vergelijking met andere regionale
organisaties wondergoed is gelukt.
Geen visie
Het is dan ook geen wonder, dat een
eerdere generatie van bouwers aan
Europa de indruk wekken dat zij
vooral willen veilig stellen wat is ge
groeid en uitbreiden wat al bestaat.
Die indruk wekten zij ook in Roe
hampton in sterke mate. Er werd veel
gesproken over het uitbouwen van de
onderlinge afhankelijkheid en van het
beter functioneren van de huidige Ge
meenschap. Maar van de ouderen
kwam geen nieuwe visie en weinig in
zicht in wat de taak voor de toekomst
zou kunnen zijn.
Dat kwam zeer sterk tot uitdrukking
in een ronde tafel gesprek, waaraan
ook dr. M. M. Thomas, de voorzitter
van het centrale comité van de wereld
raad van kerken, deelnam. Thomas
zei, dat hij de geweldige verdienste
van de Gemeenschap had gezien, maar
vroeg de vergadering wat nu de visie
was van de Negen. Daarop heerste er
een wat pijnlijke stilte.
Jean Rev, de vroegere voorzitter van
de Europese Commissie zei tenslotte,
dat de Gemeenschap moest worden
'plus juste l'interieur et plus géne-
reuse a 1'exterieur' (rechtvaardiger
naar binnen en edelmoediger naar
buiten). Deze zinssnede beheerste de
rest van de conferentie.
Nieuw profiel
In de werkgroepen was men het eens,
dat de toekomst van de Gemeenschap
dn ieder geval zowel naar binnen als
naar buiten dringend vernieuwing be
hoefde. Naar binnen toe gaat het om
twee dingen: om de kwaliteit van het
leven bónnen de Gemeenschap en om
de effectiviteit van de organen van de
Gemeenschap. In de rapporten wordt
vooral nadruk gelegd op de noodzaak
de gastarbeiders in Europa al die so
ciale en economische rechten te ge
ven, die door de VN zijn vastgelegd.
Ook werd gepleit voor een grotere be
langstelling voor de achtergebleven
gebieden binnen de Gemeenschap zelf.
Ook andere zaken kwamen aan de or
de: de noodzaak van een rechtvaardige
inkomensverdeling, betere sociale
voorzieningen, kortom voor een heel
pakket van maatregelen die niet in de
eerste plaats de econnnische groei be
ogen, maar een nieuwe doelstelling
voor deze groei willen zijn.
Wait deze maatregelen en vernieuwin
gen mede in de weg staat, is de inef
fectiviteit van de organen van de Ge
meenschap.
Zolang de macht wezenlijk bij de mi
nisterraad ligt en binnen dat orgaan
alleen unanieme beslissingen kunnen
worden genomen, kan er van een
groeiend vertrouwen in de Gemeen
schap geen sprake zijn. Het blijft een
soort permanent overlegorgaan van
regeringen, die rond de tafel discussië
ren over nationale belangen. Zo blijft
Europa (of althans dat gedeelte van
West-Eüropa dat de Gemeenschap om
vat) onvolwassen. Zo ontstaat ook de
situatie van politieke impotentie, zo
krachtig in de Figaro enige maanden
hi
BLOED EN PIJN
Op de terugreis, naar Egypte gebeuijva:
er iets wonderlijks met Mozes, of lie
ver met Zippora, zijn vrouw. Het vei
haal vertelt dat onderweg in ee
nachtverblijf, de Heer een pogin
doet om 'hem' te doden. Hier begin
nen de moeilijkheden al. Wie
'hem'? Mozes? Mozes' eerstgeborens
zoon? De tweede? Hoe de Heer hen
zocht te doden staat er niet bij. Waa:
om Zippora 'hem' een kind, dan be
snijdt, is niet duidelijk. Met de vooi
huid raakt ze 'zijn' voeten aan. Moze
'voeten? Bloedbruidegom, noemt z
'hem'. Een geschiedenis met veel vra
gen. Alle verklaarders verwijzen naa
het verhaal van Jakob3 worsteling ii
de nacht. Ook hier as de Heer een te
genstander. Mozes gaat nu wel op d
weg die hem gewezen is, maar dien
dit verhaal ertoe om te onderstrepei
dat het volgen'van deze God geen ple
zierreisje is, niet iets waartoe je
passant wel even besluiten kunt
Daar doet het meer aan denken da:
aan een eventuele instelling van di
besnijdenis. De besnijdenis is eet
zaak van bloed en pijn. Op de we;
die deze God ons voorgaat overkom
mensen bloed en pijn. Datgene waai
God op uit is behelst niet de een oi
andere vertimmering van het leven,
een beetje bijsturen van ons bestaan
maar niet minder dan een hardhandi
ge bevrijding. Hardhandig, daar is al
op gewezen. Farao zal verzet bieden
Later zullen de bevrijden zelf alles
vergeten zijn en terugverlangen naai
Egypte. Vandaar hardhandig. He
wordt een weg van bloed en pijn
Wie dat denkt te kunnen ontwijken
moet deze weg niet op. Wie verlangt
naar een leventje vol zekerheid en ge
zapige rust is hier aan het verkeerde
adres. Soms wordt het donker als in
de nacht en dan blijkt God God te
zijn, met iets dat ons ontgaat, dat otis
even doet terugdeinzen. Het huwelijk,
het verbond, heeft te maken roet
bloed (zie ook Exodus 24:, het bloed
des verbonds. Door pijn heen voert
deze weg. Maar 't Is wel vast en zeker
de weg naar de bevrijding. (Exodus 4
24-26).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Charlois: W. R
Barkema te Elburg en E. J. Duursemi
te Groningen N.O.
Horizontaal: 1. sprookjesfiguur, a
woonboot, 8? booggang, 10. nakome
ling, 12. beleid, 14. kippenloop, 15.
eind, 17. uitgestorven vogelsoort, 18.
begrip, 20. monster, 21. geurigheid,
22. bouwval, 24. achting, 26. bevel, 27.
vaarwel, 29. aanloop, 31. vlug, 32,
dwaas, 33. huisdier, 34. water doorla
tend.
Dr. M. M. Thomas
terug beschreven: terwijl Joden en
Arabieren oorfog voeren, terwijl de
VS en de Sowjet-Unie met hun sche
pen vlakbij liggen, zit Europa in
Brussel over suikerbieten te vergade
ren! Een werkelijk politiek daad
krachtig Europa zal pas tot stand ko
men wanneer het bereid is gebleken
zich ook politiek te organiseren. En
daar hoort, volgens de conferentie,
ook bij, directe verkiezingen voor het
Europese parlement, directe verkie
zing van de Commissie.
Een zaak, die overigens bij de wieg
van de Gemeenschap al in de stukken
werd geschreven. In Roehampton
werd het woord decentralisatie veel ge
bruikt om aan te geven, dat Europa
naar de mensen toe moet, dat wil zeg
gen naar -het electoraat. In een scher
pe, Franse slagzin: Néén tegen het
Europa van de hoofdsteden, jé tegen
het Europa van de werkers. Werkers
voor de goede verstaander slaat
h'er op 'gesalarieerden' en niet alleen
op arbeiders.
Naar buiten toe
Toch legde de conferentie het sterkste
de nadruk op zijn inzicht, dat de kwa
liteit van de Gemeenschap en daarom
zijn redding vooral gezocht moest
worden in zijn verhouding met de
'anderen', lees de derde wereld. In de
onrechtvaardige verhouding met de
arme ontwikkelingslanden ligt de on
dergang van de gemeenschap besloten;
wanneer Europa gern werkelijke ver
antwoorde! ijQ'heid leert voor de ande
ren, is zij naar Linnen toe veroor
deeld om steeds defensiever en intro
verter te worden. Vanuit dit inzicht
werd veel nadruk gelegd oq de nieu
we verhouding" die met de derde we
reld nodig is. Er dient een fonds te
komen voor landen, die in acute nood
geraken door de prijsverhogingen van
primaire produkten.
De rijke landen moeten hun schuld
vorderingen bevriezen, dat wil zeggen
er is grote behoefte aan een schulden-
moratorium. De weg naar de overeen
komsten rond primaire produkten
dient te worden verbreed en verbe
terd. Maar bovenal moet de verhou
ding tussen de Gemeenschap en de
derde wereld verbeteren: gerechtig
heid moet ook de schijn van uitbui
ting vermijden; de wapenhandel dient
te worden ingeperkt vooral in re
latie tot de derde wereld in het
kader van een verdrag tussen de grote
wapenleverendie landen, dat doet den
ken aan het non-proliferatieverdrag
met betrekking tot atoomwapens.
Overeenstemming
Wat een aantal van ons het meest
verbaasde, was de grote overeenstem
ming die er op de conferentie bestond
tussen behoudende en progressieve
christenen. Wie gewend is aan polari
satie in eigen land, is bijna onthand
wanneer op een Europese conferentie
zoveel gezond verstand los blijkt te
pellen uit een vaak heilloze etiketten-
plakkerij. De steun voor de onafhan-
kelgkheid en. de erkenning van Gui-
nee-Bissau, bijvoorbeeld, was voor
niemand op de conferentie een pro
bleem. Niemand nam er aanstoot aan,
dat werd vastgesteld dat een krachtige
bestrijding van het raoisme voorwaar
de is voor de Gemeenschap en zijn le-
denstaten, om een vertrouwensrelatie
met Afrika te kunnen opbouwen.
Roehampton betekent, dat in het door
crises gekenmerkte Europa het begin
van een nieuwe groep mensen, het be
gin van een nieuwe agenda met het
begin van een gezamenlijke consensus
te lijf willen gaan. Het is nu aan ker
ken en nationale delegaties om te
gaan vertalen, werven en werken.
Dr. A. H. van den Heuvel is secreta
ris-generaal van de Nederlandse Her.
Verticaal: 2. plaats in Limburg, 3. al
vorens, 4. vergegenwoordiger, 5. zang
stem, 6. venster, 7. voertuig, 9. bevel,
11. luchtklepje, 13; ladekast, 15. god
van de wind, 16. godin van de jacht,
18. dwaas, 19. eer, 23. oudste bijbel
vertaling, 24. internationale trein, 25.
schaapkameel, 27. hoekpijler, 28.
priem, 30. doorweekt, 31. muzieknoot.
OPLOSSING VAN VRIJDAG
1. sterrit, 2. verraad, 3. parabel.
Pre-columbiaans Amerika, door A.
Dorsinfang, 57.50, uitg. Scheltens cn
Giltay NV, Den Haag.
In deze dure uitgave (12 afbeeldingen
in kleur, 170 in zwart-wit, 10 kaarten
en een bibliografie) wordt een goed
overzicht gegeven van de rijkdommen
van de culturen, die vóór de ontdek
king van Columbus heersten in het
land, dat nu Amerika heet Een waar
devol document over een verloren ge-
gane beschaving.
ADVERTENTIE
Voor
zus Toos die
er 'n kleine
bij heeft.
Niemand
woont te ver
om 'n bloemetje I
te sturen.
Bel uw
Fleurop-
bloemist.
Fleurop/In terflora Nederland Gegarandeerd goed!
