Israël voor nieuwe regeringscrisis ramatische breuk iedreigt Noordierse estuurscoalitie Wh Wilson verdedigt zich fel tegen geruchten over grondspeculaties Tripoli zou moe zijn van Khaddaffi's ijver 5yriërs op hellingen van Hermon Britse overste doodgeschoten Ethiopische stafchef weg na muiterij Vijf Koerden uit Iraakse regering gezet Communisten in Spanje gearresteerd Ex-koning Idris wordt Egyptenaar Wrakken plompen nieuw 'spelletje' Kroaten weren zich in Joegoslavië Limburg Airlines wil terugkomen Brand in belastingkantoor Koppelbaas bestolen voor zestig mille Affiches over USFA t libtAoovid&lifyeX.! 38"4,55.- mét tOW/K.m\K,TET DLXSDAiG 9 APRIL 1974 K9 0NDEN (UPI, Reuter) De Britse remier Harold Wilson heeft met racht ontkend, dat hij betrokken zou ijn bij grondspeculaties, zoals vorige teek werd gesuggereerd. In een per- oonlijke verklaring voor het parle- •nt zei hij dat hij op geen enkele jze iets te maken had gehad met de a de kranten uitvoerig besproken ransacties. eze g rondtransacties in het noord esten van Engeland leverden een irse winst op voor Wilsons politieke «retaresse Marcia Williams en haar roer Anthony Field. De berichten ierover veroorzaakten een stroom an geruchten. Nog afgezien daarvan ad de zaak voor de Labour-partij van 'Hson een pijnlijke kant, omdat La- our altijd fel van leer is getrokken fgen grondspeculanten. De onthul- ling, dat dergelijke mensen kennelijk ook te vinden zijn in Wilsons staf, kwam nogal ongelukkig voor de vijf weken oude Labourregering. De reac tie van de premier was navenant: hij klaagde twee dagbladen aan wegens laster. Secretaresse Williams klaagde er vier aan voor hetzelfde, son in het parlement van zich af. Hij Daarmee bleef de zaak in de publici teit en zag Wilson zich gedwongen maandag een verklaring af te leggen in het parlement. Voor een nagenoeg volledig bezet Lagerhuis verklaarde hij: 'Ik was zelf niet betrokken bij de betreffende transacties. Geen enkel moment had ik direct of indirect financiële belangen bij één van de zaken'. Hij voegde er aan toe, dat er ook geen enkele ambtenaar bij betrokken Premier Wilson (rechts) verlaat zijn ambtswoning op weg naar het Lagerhuis, waar hij een persoonlijke verklaring zou afleggen. was. Er is geen enkel feit aan het licht gebracht, waaruit zou kunnen blijken dat de transacties onwettig of onbehoorlijk zouden zijn, zo beet Wil son in he parlement van zich af. Hij benadrukte, dat mevrouw Williams nooit had geprobeerd m zijn naam te gebruiken in verband met de grond handel. Wilson nam zijn secretaresse in bescherming door t zeggen, dat zij het doel van een 'ontoelaatbare klop jacht van de pers' was geworden. 'Dit is een laffe manier om mij, en via mij de regering, aan te vallen', zo beschuldigde de premier. Er zou bij de grondhandel eenmaal gebruik zijn gemaakt van briefpapier van Wilson met daarop een valse handtekening van de Labour-leider. Scotland Yard heeft een nderzoek in gesteld naar deze zaak. ERÜZALEiM (UPI) Terwijl Syrische soldaten maandag vergeefs probeerden de hellingen van de erg Hermon ojp te komen, groeide de politieke onzekerheid in Israël. Mosje Dajan lijkt opnieuw uit Ie boot te vallennu onder druk van de blaam die van steeds meer kanten in Israël op de regerings- oalitie ten tijde van de oktober-oorlog wordt geworpen. i!o en vergadering met het bestuur van gen doen: het kabinet ontbinden en 9 6 8 Arbeiderspartij is gisteravond on- een nieuw vormen met enige veran- envacht niet doorgegaan. Die verga- deringen erin, Dajan ontslaan en ver- ring zou sjah bezighouden met Da- ins ontslagaanbod aan premier Meir. et niet doorgaan van de vergadering ordt opgevat als een bewijs van Qvermogen van de partijtop om een msluidende beslissing te nemen over »4.iB kwestie van het voortzetten van eze regering zonder Dajan of het treden van de hele regering, zoals ajan aanvankelijk al voorstelde, onderdag moet de Knesset zich uit- reken, naar aanleiding van het rap- >rt van haar onderzoekcommissie lar de verantwoordelijkheid voor de van de oktoberoorlog. olgens politieke waarnemers in Je- izalem kan mevrouw Meir drie din- vangen en het drie maanden oude parlement ontbinden en nieuwe ver kiezingen uitschrijven. Twee piloten Volgens de Syriërs hebben zij een Israëlische Phantomstraaljager neerge schoten toen deze een actie uitvoerde tegen opdringende Syrische troepen in het gebergte rondom de Hermon- top. Volgens de Israëli's is het toestel door de tweekoppige bemanning ver laten toen het in brand vloog. De twee piloten zijn in Libanon neerge komen. De ernst van de situatie aan het Golannfront wordt volgens waarne mers onderstreept door het feit dat Israël de VS nieuwe vliegtuigraketten tegen gronddoelen van het type Shri ke zou hebben gevraagd om die tegen Syrië te gebruiken. Naar verwacht wordt zal morgen een Syrische delegatie onder leiding van Hikmant Sjihabi, hoofd van de mili taire inlichtingendienst, naar Washing ton vliegen voor besprekingen met Kissinger over troepenscheiding op Golan. Vandaag komt koning Hoessein van Jordanië in Damascus aan voor besprekingen met president Hafez As sad. Ook president Sadat van Egypte heeft een nieuwe reis langs Arabische hoofdsteden laten doorschemeren, ein digend met een bezoek aan Moskou, waarmee de betrekkingen op een ui terst laag pitje staan. 3.1] .anleiding tot de crisis is een ak- Dord ,dat de Britse regering en oordierse vertegenwoordigers eind irig jaar met de Ierse Republiek ebben gesloten en waarover nu in de ïijiverse parlementen wordt beraad- aagd. In dit zogeheten 'Akkoord van 'Ilifunningdale' was overeengekomen en Ierse Raad te stichten. In deze aad zouden Ierse en Noordierse poli- ei zich samen gaan beraden over plossingen voor problemen die zich wel in Ulster als in de Ierse Repu- liek voordoen. Maar ook zou de Ierse aad in bepaalde gevallen bevoegd jn maatregelen te nemen. ie Britse regering gaf hiermee gestal- aan een eerdere concessie aan Du- lin dat de Noordierse kwestie niet en uitsluitend Britse binnenlandse angelegenheid is, maar dat ook de >rse Republiek erbij betrokken be- Dort te zijn. Deze erkenning van de arlerse dimensie' was voor Dublin van 96 root belang gezien het traditionele irse streven naar hereniging van oord en zuid, dat officieel in de :rse grondwet is vastgelegd. Tegelij- ertijd was het Sunningdale-akkoord an belang voor de Noordierse rooms- atholieken, die merendeels politiek erenigd zijn in de SDLP, de Sociaal- emocratische Labour Party, en die nds kort rechtstreeks bij het Noord- irse bestuur betrokken zijn. ie voornaamste bedoeling van Enge- I ind met het Akkoord van Sunningda- 7 was, naast een tegemoetkoming aan - ublin en de Noordierse katholieken, i mogelijkheid te scheppen zowel in lster als in de Ierse Republiek het ztremistische Ierse Republikeinse Le- :r (IRA) te liquideren. De Britse oord-Ierland-strategie is er steeds op sricht geweest de twee lijnrecht te- inover elkaar staande protestanten i katholieken tot politieke samen- erking te bewegen, maar tegelijk en eind te maken aan. de moordpar- Aaijen en bomaanslagen die de twee oordierse bevolkingsgroepen telkens eer uiteendrijven. "olarisatie ragisch genoeg heeft het Akkoord an Sunningdale onbedoeld een plot- jling polariserend effect gekregen. In laats van bij te dragen tot betere etrekkingen tussen katholieken en rotestanten, hebben de protestanten, ie zich 'loyalist' (trouw aan de Brit- a kroon) noemen, het akkoord aange- d- repen voor georganiseerd verzet te- l en de Britse regering, tegen Dublin a tegen de katholieken, waarmee zij i het vernieuwde Noordierse bestuur imenwerken. ieBfe reden van het woedend verzet i igen het akkoord was, dat de over- inkomst door deze protestanten werd 2 1 itgelegd als een verkapte poging de rotestantse gemeenschap in Ulster i tap voor stap onder te brengen in e Ierse Republiek. Inspraak van Du- lin in Noordierse zaken werd be- chouwd als het begin van het einde, 5: 'at begrijpelijk is gezien de militante Brian Faullqier historie van protestants verzet tegen aansluiting bij de katholieke Ierse Republiek. De discussies over het Sunningdale- akkoord hebben in korte tijd als een nieuwe samenbindende kracht gewekt voor de, zich door de Britten verlaten voelende, Noordierse protestanten. In de afgelopen maanden is Brian Faulk ner, destijds premier van het Noord ierse kabinet, oude stijl, en leider van de Unionistische Partij, door zijn geestverwanten uitgestoten. Faulkner, die nu hoofd is van het Noordierse bestuur, nieuwe stijl, is in januari als leider van zijn partij afgetreden nadat een meerderheid van de Unionistische partijconventie zich tegen het Ak koord van Sunningdale had gekeerd. In korte tijd tekende zich binnen de al versplinterde Unionistische ge meenschap een scheiding in twee kampen af: de pro-Sunningdale-groep en de anti-Sunningdale-vleugel. Britse verkiezingen Tot overmaat van ramp kwamen in februari de Britse algemene verkiezin gen. Nadat de stemmen waren geteld bleek dat Faulkner en zijn pro-Sun ningdale-groep vernietigend waren verslagen. Van de twaalf Noordierse parlementszetels in het Britse Lager huis gingen er maar liefst elf naar militante anti-Sunningdale-kandidaten, onder wie de nog steeds geruchtma kende ds. Ian Paisley, Harry West, die Faulkner als Unionistisch partij leider is opgevolgd en William Craig, de leider van de Vanguard-beweging. Het bleek dat de anti-Sunningdale- 'loyalisten' in totaal zo'n 60 procent van de Noordierse kiezers achter zich hadden vergaderd. Daarmee werd de Unionistische partij oor Chris Blankenburgh lp de achtergrond van de nieuwe opleving van extremistisch geweld in Ulster sluimert een ernstige olitieke crisis, die een eind dreigt te maken aan de moeizaam bereikte samenwerking tussen protes- itse en rooms-katholieke politici. Brian Faulkner bijna letterlijk onder de voeten weggetrokken. Er kwam een scherpe tegenstelling tussen de Unionistische partijorganisatie, die achter Paisley, West en Craig was gaan staan en de Unionistische fractie in de nieuwe Noordierse provinciale volksvertegenwoordiging. Deze fractie was in meerderheid wel voor het Sunningdale-akkoord, waardoor Faulk ner zich als Noordiers bestuursleider nog kon handhaven. Tegenover elkaar staan nu de 'parle- ments-Unionisten' van Faulkner, die politiek gezien een onbetekenende groep is geworden en de Unionisti sche partijorganisatie, die door de overgrote meerderheid van de Noord ierse. protestanten wordt gesteund. Brian Faulkner Brian Faulkner is daardoor in een bijzonder moeilijke positie gelaveerd. Hij probeert nu de angels uit het Sunningdale-akkoord te halen door voor te stellen de Ierse Raad geen uit voerende bevoegdheden geven en van Dublin te eisen dat uit Ulster ge vluchte IRA-extremisten aan de Noordierse justitie worden uitgele verd. Faulkner moet dit wel doen om zijn achterban niet helemaal te ver vreemden en zich staande te kunnen houden als chef van het Noordierse provinciale gouvernement. Maar tegen Faulkners' plannen een verwaterde Ierse Raad te scheppen is de katholieke SDLP van Gerry Fitt heftig in opstand gekomen, wat ver klaarbaar is uit de niet aflatende aspiraties van de Noordierse katholie ken eens inwoner van een verenigd Ierland te worden. Het gevolg van dit groeiende conflict is dat het gevaar dreigt van een stopzetting van de katholiek-protes tantse politieke samenwerking in Ul ster. Daarmee zou tevens een eind worden gemaakt aan wat in de afgelo pen twee jaar met veel geduld en inspanning aan politieke, sociale en economische vooruitgang en vernieu wing is bereikt Vooral dank zij het rustige en be kwame optreden van William White- law, de Britse minister van Ulster die inmiddels van het toneel is verdwe nen, kon een begin worden gemaakt met het slaan van een brug tussen de een miljoen protestanten en de 500.000 katholieken in Noord-Ierland. Whitelaw slaagde er vorig jaar in gematigde protestantse en katholieke politici bijeen te brengen in een nieuw Noordiers provinciaal bestuur. De nieuwe conflictstof die zich in Ulster opstapelt dreigt deze samen werking aan de top te ondermijnen, waardoor ook aan de basis het animo zou afnemen voor de broodnodige handreiking tussen protestanten en rooms-katholieken in dit geteisterde gebied. Dit is het eerste artikel uit een serie van twee. Morgen.: Protestants Ulster zoekt nieuwe weg om eigen baas te blijven. LONDEN (UPI, Reuter) De Britse politie heeft drie mannen aangehou den op verdenking van de moord op de 53-jarige luitenant-kolonel John Stevenson. Volgens de politie sympa thiseren de drie verdachten met het verboden Ierse republikeinse leger, de IRA. Overste Stevenson werd maandagmor gen vroeg doodgeschoten in zijn wo ning in het uiterste noorden van Engeland. Later werden in dezelfde omgeving twee politiemannen onder vuur genomen toen ze twee mannen wilden aanhouden. Zij zijn ernstig gewond. Toch slaagde de politie erin deze twee verdachten, en later nog een derde man, te arresteren. De politie kan overigens niet direct ver klaren, waarom overste Stevenson slachtoffer zou zijn geworden van een IRA-actie. Hij heeft niet in Noord- Ierland gediend. ADDIS ABEBA (Reuter, UPI) De plaatsvervangend stafchef van het Ethiopische leger, luitenant-generaal Haile Baikedagne, is afgetreden, nadat manschappen van de derde divisie de plaats Harar in Oost-Ethiopië bezet hadden. De troepen protesteerden hier mee tegen de voortdurende aanwezig heid van corruptie en oneerlijke prak tijken in het regeringsapparaat van Ethiopië. Nadat de regering generaal Wolde Selassie Bereka, opperbevel hebber van de grondstrijdkrachten, naar Harar gezonden had en deze de muitende soldaten verzekerde dat ge neraal Haile was afgetreden en dat aan hun andere eisen tegemoet gekomen zou worden, keerden dezer terug naar hun barakken. BEIROET (AP, Reuter) De presi dent van Irak, Achman I-Iassan al Bakr, heeft vijf Koerdische ministers van de federale reegring ontslagen en door anderen vervangen. De ministers be hoorden allen tot de Koerdische demo- kratische partij, die geleid wordt door Moestafa Barzani, die op het moment gewikkeld is in een onafhankelijk heidsstrijd tegen de centrale regering te Bagdad. De regering te Bagdad heeft rijf Koerden aangewezen om de plaats in te nemen van de ontslagen ministers, deze hebben het Iraakse re geringsplan, dat de Koerden een ze kere mate van autonomie in de noor delijke gebieden garandeert, geaccep teerd. Moestafa Barzani, de 76-jarige guerrilla-leider, die al sinds 1930 vecht voor de Koerdische rechten, heeft dit regerings-plan afgewezen omdat het volgens hem en zijn aanhangers niet ver genoeg ging. Libanese kranten heb ben gemeld dat enkele van de vijf ont slagen ministers Bagdad al verlaten hebben om zich bij Barzani in de ber gen te voegen. MADRID (UPI) De Spaanse politie heeft de arrestatie gemeld van drie communisten. Twee van hen zouden lid zijn van het centrale comité van de verboden communistische partij van Spanje. Volgens politieke kringen is hiermee een grote slag toegebracht aan de ondergrondse communistische beweging, waar de Spaanse autoritei ten al jarenlang jacht op maken. De belangrijkste arrestant is Francis co Romero Marin, die volgens de politie een opleiding aan de militaire akademie im de Sowjet-Uwie heeft ge noten. In de Tweede Wereldoorlog zou hij in het rode leger hebben gediend als luitenant-kolonel. TRIPOLI (AP/UPI) Het decreet, waarbij kolonel Khaddaffi zijn politieke, administratieve en ceremoniële taken aan premier Jalloed overdraagt, is volgens het Libische ministerie van voorlichting niet goed begrepen of opzettelijk verkeerd uitgelegd. 'Khaddaffi blijft de onbetwiste leider van het land maar hij heeft altijd een hekel gehad aan protocolaire zaken', zei Sidip Sjalak, een hoge functionaris bij het ministerie van voorlichting. 'Hij wil al zijn tijd gaan besteden aan ideologische zaken en de grondstel lingen van de revolutie uitleggen aan het volk van Libië'. Inmiddels heeft Egypte de Libische revolutionaire lei ders nogal gekrenkt door de in 1969 afgezette koning Idris van Libië de Egyptische nationaliteit te verlenen volgens waarnemers uit dank voor de bijdragen die de 82-jarige ex-mo narch na de zesdaagse-oorlog in 1967 aan een aantal Arabische landen, waaronder Egypte heeft verleend. In Libië is een proces tegen de koning gaande wegens corruptie. In Egypte heeft niemand gesugge reerd dat Jalloed zijn bevoegdheden via een soort coup zou hebben gekre gen. De 'Libië-specialist' van het semi- officiële dagblad Al Ahram, Fahmi Howeidi, schreef: 'De verrassing zit hem niet in het feit dat Khaddaffi van zijn macht is ontdaan, want we weten dat hij al minstens vijf keer zijn ontslag bij de revolutionaire raad heeft ingediend. De verrassing zit hierin, dat deze raad dit ontslag nu in feite aanvaard heeft'. Voorts schreef Howeidi: 'Het is niet aannemelijk dat Jalloed een coup tegen Khaddaffi zou uitvoeren waarbij hij hem het opper bevel van het leger zou laten en vervolgens zelf naar de begrafenis van Pompidou zou vertrekken Maar de gang van zaken is volgens de schrijver in Al Ahram wèl het logi sche gevolg van een hele serie gebeur- AMSTERDAM In de hoofd stad is een nieuw spelletje in zwang gekomen: autowrakken plompen, d.w.z. autowrakken de grachten in duwen. Het raads lid A. Martini van D'66 heeft thans het college van b en w verzocht 'de hoogste prioriteit te geven aan het verwijderen van autowrakken langs de grachten', teneinde deze nieuive laakbare sport de kop in te drukken. Het raadslid illustreert de noodzaak daartoe met de mede deling, dat in de nacht van 1 op 2 april voor de derde achter eenvolgende maal twee duikers onder het toeziend oog van de GG en GD, politie en brand weer het water indoken, dit maal dat r:an de Lauriergracht, na een melding van 'auto te water'. Bovenkomend riepen zij deze diensten toe: 'Ruk maar in. het is weer een zorak.' ZAGREB (Reuter) De leider van de Kroatische communistische partij, mevrouw Milka Planinc, heeft zondag een groepering in Kroatië ervan be schuldigd dat zij de eenheid van Joe goslavië ondermijnt. Zij sprak op het eerste Kroatische partijcongres sinds president Tito in de jaren 1970-1972 vrijwel alle Kroatische leiders wegzui verde naar aanleiding van nationalis tische woelingen in Kroatië. De groe pering bestond volgens mevrouw Pla ninc uit stalinisten en Serven die van de verdwijning van de Kroatische lei ders misbruik zouden willen maken om de macht over te nemen. Volgens functionarissen zou het voor al om lagere Servische ambtenaren gaan in Slavonië, in Oost-Kroatië, en in Dalmatië. Volgens mevrouw Planinc had de voormalige partijleiding ge poogd in samenwerking met het za kenleven nieuwe macht aan zich te trekken, na de decentralisatie op eco nomisch en politiek gebied in Joego slavië aan het eind van de jaren zes tig. Daarbij kwam het tot strijd tussen de deelstaten over de verdeling van het nationale inkomen. Volgens welin gelichte kringen wees de partijleiding in Kroatië een voorstel om de gebeur tenissen in de jaren '70-'72 volledig en openlijk te bespreken, af. Het congres is niet toegankelijk voor buitenlandse journalisten, maar het verloop ervan wordt wel per televisie uitgezonden. Van een verslaggever SCHIPHOL Limburg Airlines, dat ontslag heeft aangezegd aan 23 van de 26 personeelsleden, blijft op papier bestaan. Om te voorkomen dat men faillliet ging besloot de directie vorige maand de enige luchtlijn (van Beek naar Gatwick bij Londen) stop te zetten en de twee/F-27 Friendships aan de Britse Air Lines te verkopen. De ontslagen personeelsleden is verze kerd dat zc weer in dienst genomen worden als het plan slaagt om met een groter en daarom meer rendabel luchtnet terug te keren. Bij de Rijks luchtvaartdienst is vergunning aange vraagd voor bestemmingen in andere landen dan Engeland, naast de lucht lijn op Gatwick. Volgens de directeur Rick Hogarth is gebleken dat een rendabele exploitatie niet gebaseerd kan zijn op uitsluitend de lijn naar Londen. Van een verslaggever HELMOND Voor naar schatting twee ton schade is aangericht bij een brand die gisternacht gewoed heeft m het ontvangkantoor van de belastin gen in Helmond. Er zijn sporen van braak gevonden en men acht het daarom niet uitgesloten dat de brand is aangestoken. Vermoedelijk is aleen blanco materiaal verwoest. Een in het (semd permanent houten) gebouw on dergebracht archief kon gespaard wor den. Ex-koning Idris tenissen die veel opschudding heoben verwekt in Libië. Hij noemt daaruit: de schade die veroorzaakt zou zijn aan de economie door Khaddaffi's culture le revolutie, de mislukking van de herenigingsmars van duizenden Li- biërs naar Cairo, het falen van de poging om een nieuwe unie met Tu nesië aan te gaan en Khaddaffi's afzij digheid bij de oktober-oorlog. Volgens he blad Al Ghomoeria is aan Khaddaffi tijdens een stormachtige zitting van de revolutionaire raad ge vraagd te kiezen tussen 1. een puur ceremonieel president te worden zon der enige uitvoerende macht en 2. voorzitter van de revolutionaire raad te blijven maar alleen nog op het gebied van de revolutionaire bewust wording en de plaatselijke kaders te blijven functioneren. Khaddaffi zou het laatste hebben gekozen Van een verslaggever NIJMEGEN Inbrekers hebben voor zestigduizend gulden aan geld en ju welen buitgemaakt bij een Nijmeegse koppelbaas in de Hermelijnstraat. Het is de tweede keer binnen vijf dagen, dat inbrekers bij een Nijmeegse kop pelbaas hun slag sloegen. In het eer ste geval bedroeg de buit 104.000 gulden. De gedeputeerde heeft twee duizend gulden uitgeloofd voor het geven van informatie die tot aanhou ding van de daders kan leiden. Bij de inbraak in de Hermelijnstraat werd tevens voor vijfduizend gulden schade aangericht. Van een verslaggever HELMOND Vandaag verspreidt de Industriebond NKV in Nederland 180.000 affiches met een tekening van Opland over de bezetting van USFA te Helmond. De tekening stelt een soort circusolifant voor die een meisje van USFA vertrapt. Schiet-aan- steek-in jasje van licht polyester, voor de wind en tegen de regen. In marine of rood. Katoenen trikot hemd^- jurkje om zo of over 'n bikini aan te schieten, 'n Voorbeeld uit een zonnig gevarieerde kollektie. 36-44 18- iii.ii.il M

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9