Discussie over
'de hoge C'
Charismatische
broedplaatsen
Vandaag
Ouders akkoord
met advies
Langemeijer
Shell in verzet
tegen verplichte
benzinelevering
Luns teleurgesteld
in toestand NAVO
Trouw
K wartet
Beroepingswerk
Aantjes: ARP
wijzigt haar
koers niet
KERK/ BINNEN LAND T2/K
Dr. Okke Jager
BOVEN
BUIS
DOOR DR. C. RIJNSDORP
Van dr. Okke Jager is zojuist een nieuw boek verschenen: Baas boven buis, De televisie in theo
rie en praktijk (uitg. J. H. Kok, Kampen, 180 blz., 16,50). In dit werk verenigen zich drie ele
menten, namelijk bekendheid met de wetenschappelijke literatuur over het onderwerp in kwestie,
een jarenlange ervaring binnen het omroepbedrijf en een knappe taalbeheersing met een sterk
speelse inslag.
Zo op het oog lijken deze elementen
moeilijk verenigbaar. Een wetenschap
pelijke aanpak vereist afstand en in
de dagelijkse praktijk van de omroep
zit men er met de neus bovenop. En
kan een dichterlijk-ludieke geest vol
doende ernst opbrengen om weten
schappelijk te zijn? In mijn jeugd heb
ik eens gezien hoe men een jonge
hond voor een kar spande. In plaats
van te trekken sprong hij hevig kwis
pelstaartend pardoes in de wagen.
Spelen en trekken gangen niet samen.
Dr. De Jager werkt niet meer bij de
NCRV en men kan zeggen: die af
stand 'is er dus al. Dit argument voer
ik evenwel niet aan, want zijn vertrek
was hiervoor niet nodig. Distantie
was er namelijk altijd al, juist door
zijn persoonlijke aanleg. De cursiefjes
die hij enkele jaren geleden een tijd
lang voor de NCRV-gids heeft ge
schreven, bewijzen dit voldoende. Bo
vendien was hij al pastor, publicist en
publiek persoon. Zonder zijn in de
omroepwereld opgedane ervaring zou
hij niet zo met intieme kennis van
zaken hebben kunnen schrijven.
over de vraag: 'Kan de tv mensen
veranderen?' Ook handelt de auteur
over onbillijke kritiek op de tv (actu
eel in verband met synodaal onbeha
gen over het IKOR). Hij schrijft over
het gezicht van een christelijke om
roep, over reacties op dagsluitingen
en bespreekt allerlei vragen over
christelijke organisaties (EO, polarisa
tie, de C van NCRV). Na een Woord
Vooraf volgen er vijf hoofdstukken: 1.
Kan de tv mensen veranderen? 2.
Twaalf aanklachten tegen de tv. 3.
Reacties op dagsli'itingen. 4. Ver
dringt de tv de radio? 5. Het gezicht
van een christelijke omroep. Vijf
bladzijden Aantekeningen complete
ren het werk.
Het is waar: de dichter neemt op een
andere manier afstand van de dingen
dan de wetenschapper. Een synthese
van beide visies is zeldzaam, maar des
te meer van waarde. Op zijn eigen
manier zet dr. Jager de traditie van
Gerretson voort en we moeten er
dankbaar voor zijn dat dit sporadisch
mogelijk is.
In Jagers nieuwe boek vindt men in
uitgewerkte vorm radiolezingen terug
De schrijver is van mening 'dat een*-
ordenende, samenbindende theorie
over de werking van de tv nog steeds
ontbreekt' (blz. 6). Al te vlot heeft
men uit tot nu toe gehouden onder
zoekingen de conclusie getrokken 'dat
de massamedia niet in staat zijn de
luisteraar tot andere gedachten te
brengen, maar hem alleen bevestigen
in een reeds aangehangen overtuiging*
(7). Uitvoerig wikt en weegt dr. Ja
ger de argumenten die tegen en voor
deze stelling kunnen worden inge
bracht. Wie na de'lectuur van deze
compact geschreven zes en dertig
bladzijden nog zou twijfelen aan het
wetenschappelijk gehalte van deze stu
die al is ze in goed verstaanbaar
Nederlands geschreven zou van
vooroordeel blijk geven.
Wat hebben sommigen tegen de tv?
Wel, wij denken de media te gebrui
ken, maar zij gebruiken ons, zegt men
dan. Bovendien, de tv is links. Vol
gens anderen weer is ze juist rechts.
De massamedia blijven steken in een
éénrichtingsverkeer, oordelen velen.
TV is echt iets voor passieve bejaar
den, bij wie zelfs de jeugdprogram
ma's de hoogste kijkdichtheid hebben.
TV kijken is zonde van de tijd, vin
den weer anderen. De massamedia
zijn de grote gelijkmakers, nivelleer-
ders, zo wordt geklaagd. Het gaat
hoofdzakelijk om sensatie. De tv ver
wekt onrust. Ze is niet objectief. Ze
toont een schijnwereld. De massame
dia bevorderen de verbrokkeling van
het leven. En na ook dit alles uitvoe
rig te hebben overwogen, zegt de
auteur op blz. 109:
'Onze houding tegenover de massame
dia moet even ambivalent blijven als
die van iemand als Berkhof tegenover
kenmerken van onze kuituurperiode
zoals autonomie, prestatie, manipula
tie en konsumptie. Het samengaan
van gehoorzaamheid en schuld, van
zegen en vloek blijft voor ons ondoor
zichtig. Tarioe en onkruid rijpen op
één veld, naar de grote oogst toe'.
op het glas en door allerlei bij-oorza
ken speciaal bij hen aan de dag te
treden.
Het is goed, dat aan de radio, van de
tv uitgaande, een heel hoofdstuk is
gewijd. 'Juist de radio kan het woord
het dichtst benaderen in zijn oor
spronkelijke kleur en kracht' (139).
'Dank zij de jeugd mag de radio een
tweede jeugd doormaken' (134).
Het derde hoofdstuk: Reacties op
dagsluitingen geeft een persoonlijke
en wrange noot aan het geheel. Ik
moest daarbij denken: de vroege
christenen werden voor de leeuwen
geworpen, maar de tv-dagsluiters zijn
in de arena weerloos aan de kijkers
overgeleverd. Het skandalon, het
'schandalige' van de christelijke bood
schap schijnt door de overbelichting
In het slothoofdstuk gaat het speciaal
over de NCRV en de EO. Hierin is,
met betrekking tot de vraag wat
christelijk is, een meesterlijk artikel
tje verwerkt dat in de NCRV-gids
heeft gestaan, en wel over het onder
ling gestoei van de vier letters der dit
jaar jubilerende vereniging. De EO
wordt zorgvuldig gewogen ente
licht bevonden. Maar 'het helpt niets,
als wij de EO de schuld geven van
iets waar de hele christenheid mee
worstelt' (175). Vooral in dit kapittel
komt de achtergrond bloot van de
problematiek die de kerk vandaag po
lariseert: hoe staat zij en wat doet zij
in de menselijke, wereldwijd openge
worpen samenleving van heden en
morgen.
Ik wou dat ik dit boek een paar
jaar eerder had gekend. Lezen
betekent hier het inhalen van een
achterstand wat de eigen oor
deelsvorming betreft. Soms denkt
men, met de op bl. 76 aangehaal
de uitroep: 'Ik vind me eige zo
stom.' Een heilzame gedachte!
UTRECHT Het oudercomité van
Dennendal heeft zich zaterdag in gro
te meerderheid akkoord verklaard
met het interimadvies van de commis-
sie-Langemeijer. Dat betekent dat de
ouders het eens zijn met het zo
spoedig mogelijk aantrekken van een
nieuwe directeur, het handhaven van
het ontslag van Carel Mllller en de
instelling van een tijdelijke bestuurs
commissie voor Depnendal, die ook
moet beslissen over eventuele indivi
duele terugkeer van de zeven ontsla
gen stafleden.
De vergadering, die ook werd bijge
woond door een aantal ouders van de
groep-Speijer (opgericht om adhesie
betuigingen te verzamelen tegen de
evacuatie van Dennendal-pupillen) is
eveneens gepolst over de gedachte
Dennendal te splitsen. De groep-Speij-
ers was daartegen; de overige ouders
zouden zich wel met een splitsing
kunnen verenigen, als dat tenminste
zou beteken, dat Nieuw-Dennendal el
ders wordt gevestigd en dat zij hun
kinderen op het cude Dennendal met
een nieuwe directeur kunnen laten
blijven.
De heer J. Hoving, waarnemend secre
taris van het oudercomité verklaarde
dat veel ouders het zouden toejuichen
als de arts R. W. Gay-Balmez de
nieuwe directeur van Dennendal zou
worden. De heer Gay-Balmez is op het
ogenblik tijdelijk belast met de lei
ding van Dennendal.
De Koördinatiegroep GOZ uit Utrecht
een actiegroep die zich intensief
bezighoudt met de kwestie Dennendal
heeft laten weten erg geschokt te
zijn door de adviezen van de commis-
sie-Langemeijer. Men eist de terug
keer van Carel Muller als directeur,
de terugkeer van de zeven ontslagen
stafleden, benoeming van een tijdelijk
directeur voor een half jaar en de
samenstelling van een bestuurscom
missie Dennendal, waarin alle partij
en uit het conflict vertegenwoordigd
zijn.
DEN HAAG De Shell heeft bij de
Raad van State een beschikking van
minister Lubbers aangevochten op
grond waarvan Shell en een achttal
andere oliemaatschappijen verplicht
zijn benzine te leveren aan de Aardo
lie Belangen Gemeenschap ABG in
Soest. De ABG, een centrale inkoopor
ganisatie van 19 onafhankelijke groot
handelaren in ons land, verkoopt de
benzine aan grootverbruikers, aan an
dere handelaren en voor 50 pet.
via de eigen benzine-pompen onder
het merk Avia.
Dr. M. Ruppert heeft nog tijdens het
weekeinde de zaterdag door Shell Ne
derland bij de Raad van State ge
vraagde schorsing van de verplichting
om benzihe aan de aardolie belangen
gemeenschap (A.B.G.) te leveren, af
gewezen.
HAMBURG Secretaris-generaal Jo
seph Luns van de NAVO is teleurge
steld over de toestand waarin het
Noordatlantisch bondgenootschap zich
op het ogenblik bevindt
In een vraaggesprek met 'Bild am
Sonntag* zegt mr. Luns dat hij er
teleurgesteld over is dat het overleg
tussen de Europese Gemeenschap en
de Verenigde Staten niet goed functi
oneert, dat men van de Europese
eenheid nog ver verwijderd is (wat
gebleken is uit het individuele optre
den van de verschillende landen in
verband met de oktoberoorlog in het
Midden-Oosten en de oliecrisis) en
dat er in bepaalde landen ontbin
dingsverschijnselen zijn waar te ne
men.
Volgens Luns ontbreekt het vele lan
den van de NAVO aan politieke wil
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Per»
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Mldd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. BIJ publilcatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Atoombewapening
Prof. De Boer legt mij (Tr/Kw. 3-4)
de nog al dwaze mening in de mond
dat alleen christenen met atoombom
men mogen gooien. Nu heb ik in de
loop der jaren minstens 15 artikelen
over atoombewapening geschreven.
Mag ik prof. De Boer vragen waar
deze onzin door mij ooit geschreven
is? Het misverstand van mijn collega
begrijp ik wel. Ik heb nl. wel eens
gezegd en/of geschreven, dat ik mijn
verantwoording en verdediging van de
Westerse atoombewapening alleen
kwijt kan aan bijbels-denkende chris
tenen. Want ik verwerp de keuze van
het autonome humanisme dat zegt:
'liever dood dan rood'. Wat niet weg
neemt dat ik in de politieke praktijk
van dit type heel wat meer 'algemene
genade' van Gods kant zie doorwer
ken, dan in dat andere type, dat de
genoemde leuze omkeert en zegt: 'lie
ver rood dan dood'.
Amsterdam
prof. dr. A. Troost
Lerarenopleiding
In Trouw-Kwartet van 27 maart
schrijft de heer Raat een reactie op
de kritiek van het aktiecomité Vrije
Leergangen-Vrije Universiteit op het
rapport van de commissie-Hanselman
over de lerarenopleiding. Hierover
het volgende:
Voor een definitief invoeren van de
middenschool (uiteraard na jarenlang
experimenteren) is de goedkeuring
van de Staten-Generaal nodig. In die
zin zijn privé-meningen van individu
en, hoe waardevol ook, niet ter zake.
In die zin ook gaat de commissie-
Hanselman haar beekje te buiten. De
commissie had als opdracht een alter
natief te vinden voor het systeem
waarbij een leraar bevoegd moet zijn
in twee vakken. In plaats daarvan
komt de commissie met een variant
op dit systeem.
Een tweede bezwaar betreft de meer
voudige bevoegdheid zelf. Of een le
raar nu les geeft aan een school voor
beroepsonderwijs, een gymnasium of
aan een middenschool, hij heeft zijn
kennis nodig. Wie van de praktijk
uitgaat ziet dat een student die ver
plicht wordt in vier jaar twee vakken
te doen onmogelijk zijn stof kan be
heersen. Hij kan de leerlingen dus
ook nooit alle kansen geven op goed,
laat staan beter onderwijs.
Amsterdam.
^orien Hielkema
ARP (3)
De statenverkiezingen hebben de ARP
een gevoelige les gegeven. Wat nu?
De enige mogelijkheid is dat wij Bies
heuvel bij de komende Kamerverkie
zingen weer in de Kamer zien te
krijgen, met het mogelijke gevolg dat
Aantjes en misschien meerdere AR
Kamerleden het veld zullen moeten
ruimen. Dus aan het werk AR-kiesver-
enigingen!
Abbenes
N. A. Knibbe
Duivel (slot)
IJ. Meij boom uit Rotterdam sugge
reert (30 mrt) dat de duivel geen
persoonlijk wezen is en geen 'wonde
ren' kan doen. ASron veranderde zijn
staf in een slang door de macht van
J. H. W. H. Door wiens macht deden
de Egyptische tovenaars ook alzo?
(Ex. 7 vers 10 en 11). En Paulus zegt,
dat 'de satan zelf zich verandert in
een engel des lichts' (2 Cor. 11, vers
14) en noemt hem 'de God dezer
eeuw' (2 Cor. 4 vers 4); ook de
(toekomstige) mens der zonde zal alle
krachten, tekenen en leugenwonde
ren verrichten naar de werking des
satans (2 Thess. 2 vers 8-10).
Uithuizen
J. Wierenga
(discussie gesloten, red.).
Nog meer reacties op het artikel van
ds. F. Mooi over 'de hoge C' in de
politiek. De heer J. Beukema te Delf
zijl schrijft:
Ik dacht niet, dat de 'C' in de politiek
en in de maatschappelijke verhoudin
gen (CHU) in Nederland moeilijkhe
den geeft. Integendeel, het is juist
een inspiratiebron. A.u.b. geen 'con
fessioneel'. Confessioneel doet veel te
veel denken aan strijd om de belijde
nis. Voor de gewone man zegt dat
woord niets, maar wel 'christelijk'.
Wij denken dan aan hoe Jezus ons
verlost heeft. Wij zijn dan niet beter
dan de ander, maar wel anders. Wij
moeten dan voor op lopen wat betreft
ons milieu, koste wat kost. Voorop
lopwn wat betreft ontwikkelingshulp.
Onze naaste lief te hebben, dus geen
polarisatie. Voorop lopen, wat betreft
spreiding van macht, welvaart, zeg
genschap. Zorgen, dat de minimums
nelheid 10 km, of lager, blijft.
De heer B. Vingerling te Hilversum:
Het artikel van ds. Mooi is mislei
dend, tendentieus en tegenstrijdig.
Ds. Mooi vindt o.a. dat wij de naam
van Christus op politiek terrein moe
ten ontzien. Nu, hij mag van mij
vinden wat hij wil, maar hij kan dat
standpunt niet bijbels funderen, inte
gendeel! De bijbel heeft het n.l. niet
alleen over religieus bezigzijn, hori
zontaal en verticaal, maar ook over
het belijden van de Naam van God.
Hoe zouden wij die Naam moeten
belijden als we die niet zouden mo
gen noemen? Tendentieus is ds. Mooi
als hij zegt dat een cnristelijke partij
op voorhand zou suggereren 'dat
Christus zelf zijn naam onde rhun
programma zou willen zetten'. Hier
blijkt zijn onkunde van wat christelij
ke politiek is wel erg pijnlijk. Het is
bovendien een leugen. Geen enkele
christelijke partij heeft dat ooit ge
suggereerd. Hij heeft in de program
ma's van de christelijke partijen din
gen willlen lezen die er niet staan!
het uitgangspunt zat. n.l. in de ove
tuiging dat het christen-zijn géén vri
blijvende zaak was, dat men zich doe
de Bijbel wilde laten gezeggen, dj
het altijd een zoeken was, een zag
van vallen en opstaanHierbij zu
len machtig veel fouten gemaakt zij
met alle nare gevolgen vandien e
hier tille men niet licht aan maj
ook in dezen spreekt de Bijbel duidi
lijke taal! Dat is meer dan hier i
enkele regels geschreven kan worded
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Kampen en voor Hooge-
veen: S. van der Linde te Den Haog-
oost.
Mevrouw G. i de Vries te Vries
(Dr.):
Ik ben het met 'de Hoge C in de
politiek' van ds. Mooi geheèl eens,
maar naast wat hij schrijft, of mis
schien daardoor. Komt bij mij de
vraag op: zouden niet allle mensen die
zich Christenen noemen maar de
naam van Christus dus zich eens
moeten realiseren wat dit inhoudt,
wat dit in moet houden. Christus toch
is de Zoon van de levende God? We
misbruiken die naam als ons leven
niet naar het voorbeeld van Christus
is (en dat houdt nogal wat in). En
de naet-ohristen loopt r op kapot.
Wij versperren voor hem de weg. Hij
komt er niet uit door het niet-ohriste-
lijk gedrag van hen, die zich christe
nen noemen.
De "lieer J. HV Grevers uit Voorburg:
De kwestie, die ds. Mooi aansnijdt, is
niet nieuw, want zij raakt in wezen
de Chinstelijke partij formatie. Is het
waar, dat als christenen bijeen zijn
om zich bezig te houden met politieke
vraagstuken, zij de pretentie hebbben.
dat zij christelijke politiek bedrijven?
Wij dachten van niet. Wij hebbben
altijd gemeend, dat het 'christelijk' in
ZELFS JONA
Nog is Mozes niet uitgepraat. O
nieuw heeft hij een bezwaar, dat hei
zo mogelijk helpen moet om aan dei
missie te ontkomen. Hij is geen ma
van het woord n is dat nooit g
weest. Daar is zelfs geen veranderin
in gekomen door de ontmoeting mi
God. Het gesprek heeft deze moeilijk
spreker niet op gang kunnen brengej
Het klinkt wat ongeloofwaardig n
deze vloed van bezwaren maar goe
zo zal Mozes dat wel hebben aang
voeld. Hij is zwaar van mond
zwaar van tong, zoals hij zegt. Somn
gen denken hierbij aan stotteren. A
dat zo is schijnt Mozes gelijk
hebben. Je kunt moeilijk iemand d
niet uit z'n woorden kan komen en
uit sturen om zoiets met woorden
verdedigen. Het antwoord van G(
wordt wat anders van toon. Ik ho
er iets korzeligs in. Het wordt
Heer zo langzamerhand wel wat ve
met zö'n man, die zich staat uit
sloven om maar bezwaren naar vor
te bréngen. Hét sympathieke karakt
van de eerste bezwaren en vragen
er al lang af. Dit lijkt öp obstruct!
Alsof dat voor God iets is, om iemai
een mond te geven, om stom of do<
ziende of blind te maken! Ik zal m
uw mond zijn en u leren wat
spreken moet. Woordelijk komen
deze dingen later terug als het ov
de Messias gaat. Die maakt de stomi
sprekend en de blinde ziende en hel
hij ook niet zijn discipelen zijn ge
beloofd die hen zou leren wat
zeggen moesten? Hier worden de e
ste tonen aangeslagen van wat ver't
telkens weer zal opklinken. Zend m
niet, ik kan niet spreken, ik ben
jong, ik ben niet geleerd genoeg, $1
profeten op een rij. Maar aan
eind van alles staat Hij: Ik zal m
uw mond zijn. Vrees is overboi
voor wie zich laat meenemen in de
vreemde missie. Zelfs Jona zal m
verbijstering zien dat zijn met nau
verholen onwil uitgesproken woordi
doel treffen. Een moedgevend verha
voor mensen die er voor staan (E
10-12).
Van onze parlementsredactie
BREDA Mr. W. Aantjes, de
fractievoorzitter van de ARP in
de Tweede Kamer gelooft, dat de
uitslag van de statenverkiezingen
niet van invloed is op de positie
van het kabinet.
Ook het vrijwel verdwijnen van D'66
is voor de ARP geen punt. Maar er
zijn wel risico's voor het kabinet
aanwezig. Mr. Aantjes signaleerde de
volgende klippen:
De gespannen verhouding tussen
de fraktie van D'66 en minister
Gruijters.
De grote druk van de PvdA om
op grond van de verkiezingswinst
meer van het programma Keer
punt '72 in het beleid waar te
maken. Het kabinet gaf er tij
dens het debat van vorige week
overigens blijk van zich dit risi
co bewust te zijn.
De vorming van de zogenaamde
programcolleges in de provincies
en de gemeenten als dagelijks
bestuur, waar de linkse partijen
een meerderheid hebben.
De afstand die de TPR inneemt
ten aanzien van vitale onderde
len van het regeerbeleid.
Het kabinet, zo zei mr. Aantjes in een
toespraak voor de Noordbrabantse
ARJOS, die zaterdag bijeen was in
Breda, is nu meer aangewezen op de
steun van KVP en ARP dan voor
heen. Vorige week is opnieuw geble
ken hoe groot de invloed van deze
partijen is op het kabinetsbeleid.
De uitslag van de statenverkiezingen
brengt geen wijziging in de politieke
stellingname van de AR-fractie. De
fractie heeft haar politieke positie bij
het optreden van het kabinet bepaald
en zal daaraan trouw blijven. Wij
wensen onze reputatie te behouden,
dat men weet wat men aan de AR-
fractie heeft, zo verzekerde mr. Aan
tjes.
Ds. J. G. Mees, hervormd predi
kant te Ermelo, schrijft ons:
De charismatische beweging staat
de laatste tijd wel in de belangstel
ling, in deze krant stonden kort
achter elkaar een interview met
dokter Zuidema over het charisma
tisch congres in Jeruzalem en een
gesprek met kardinaal Suenens
over diens kijk op deze beweging.
Ik zou nu. naar analogie van de
titel van drs. Paul Oskamps boek
'Liturgische broedplaatsen' wat
willen zeggen over: charismatische
broedplaatsen.
'SURROGAAT'
Een twintig jaar geleden zei dr.
Elderenbosch eens (ik citeer uit
mijn herinnering): 'Eigenlijk is de
gefixeerde, in de kerkdienst voor
te lezen of te zingen, liturgie een
surrogaat voor de spontane wijze,
waarop de vroege christenheid
haar samenkomsten hield onder de
luchtige leiding van de Heilige
Geest' (Telkens als gij samenkomt,
heeft ieder iets: een psalm, een
lezing, een openbaring, een tong of
een uitlegging, zegt Paulus in 1
Kor. 14 vers 26. Zie ook Efeze 5
vers 18-20). Het merkwaardige is
nu, dat Elderenbosch zelf op dat
'surrogaat' is overgestapt.
Immers, het gaat erom wie de
liturg is: de theologisch-bijbels ge
schoolde en dichterlijk begaafde
pastor, die zeer zeker onder de
leiding van de Heilige Geest de
liturgie heeft samengesteld; dan
wel de Heilige Geest zélf, die
ruimte schept en vrijheid, ook van
het papiertje', en een ontspannen
samenzijn geeft in een on-middel-
iijk contact met de Heer der He
ren. Daar is ruimte voor het ge
voel, ruimte voor het lichaam,
ruimte voor stilte en voor lofzang.
Een dwaas te mogen zijn in de
ogen der wereld, maar dan een
dwaas voor God, zoals David (2
Sam. 6) en Franciscus, dat werkt
bevrijdend. Er is een groot ver
trouwen, in de Heer en in elkaar:
lente van de Heilige Geest aange
broken schijnt, zou het de moeite
lonen eens een excursie mee te
maken naar een der vele charisma
tische broedplaatsen (conferenties
der Charismatische Werkgemeen
schap Nederland, blad 'Vuur'; de
Kruiskring: ook de Hezenberg in
Hattem of de commune Interlek-
tuur in Veldhoven, en in verschil-
lende gemeenten in de r.k. kerk, [l
vooral in Vlaanderen).
UITGEVLOGEN
Frits Mehrtens
Er is liefde, en tolerantie, inplaats
van verlegenheid, geremdheid,
schaamte en kritiek. Men kan zich
zelf zijn temidden van anderen die
zichzelf zijn en zó juist samen het
echte lichaam des Heren vormen
(Rom. 12, 1 Kor. 12) waar ieder op
eigen wijze functioneert in onder
linge afhankelijkheid en gebonden
heid aan het Hoofd.
RUIMTE
Dat wil echt niet zeggen dat er
voor een prefabricated liturgie of
een formuliergebed geen plaats
meer is. Maar naast het geschreven
lied en het geschreven gebed mag
er toch ruimte zijn voor het direct
geleid worden om iets te doen of
te zeggen of ook niets te doen en
alleen maar in stilte te aanbidden.
De charismata of gaven van de
Geest zijn immers fundamenteler
dan de liturgie. De Heilige Geest
is de grond voor de eredienst, en
niet omgekeerd.
Nu allerwege ook in de kerken de
Er zijn al heel wat nesten uitge
vlogen, terwijo andere op uitvlie
gen staan. Het meest volwassen
lijken mij dia in de Verenigde
Staten: n de r.k. Notre Dame
university in Indiana; in de episco
paalse kerk van de Verlosser te
Houston. Texas; in de Ann Arbor
university in Michigan. Maar ook
in vele Europese landen zijn al
legsels uitgekomen, terwijll in de
Roemeens-orthodoxe kerk in het
geheim een grote beweging is ont
staan en ook de orthodoxe kerk in
Rusland nieuw leven in de Geest
beleeft.
AANBIDDING
Nog een bemoedigend teken in ons
land: Een dag of wat geleden
sprak Frits Mehrtens, die voor de
liturgie in onze kerken toch heel
wat betekent, het boek 'Ik maak
alles nieuw', van de Antwerpse
jezuiet Walter Smet voor de
NCRV-radio. Hij liet zich toen zeer
positief en waarderend uit over al
wat charismatisch was, en liet tot
slot een (Dutse) opname horen
van een aanbiddingsdienst waarbij
men zong in tongen, beter gezegd:
waarbij de gemeente symfoon als
één geheel Gode lof zong, zonder
(bekende) woorden.
Mij doet zoiets altijd denken aan
het vogelkoor op de lentemorgen,
wanneer het eerste licht gaat glo
ren. Ja, de zangtijd is aangebroken
en het gekoer van de tortel word
gehoord in ons land (Hoogl. 2 vrs
12). Kom Heil'g Ges, gij vogel
Gods.
I
