Gesprek over benoemen gedeputeerden gestart Expositie rondom het 'Tulpenboek' van Judith Leyster Raitink en Beethoven redden Festival Hall Personalia Stuk grens met België na 130 jaar vastgesteld Blindenbibliotheek leent veel meer uit Pogingen om VVD uit én in te schakelen Groningen: VVD'er, geen communist? leidse onderwijs1 instellingen AUTO MONTEUR AUTOBEDRIJF DEN HOLLANDER B.V. Wie modern geschoold is kan meer bereiken, heeft meer zekerheid voor straks. Wie het nog niet is kan het worden. I'ROÜW/K W AiKTET ZATËRiDAG 6 APRIL 1974 BINNENLAND Lil Tulpomania in Haarlem HAARLEM Een half jaar ge leden kreeg het Frans Halsmu seum het 'Tulpenboek' van Judith Léyster in bezit. Met steum van de Vereniging Rembrandt, het Prins Bernhardfonds, een ano niem particulier fonds en de ge- neente Haarlem kon dit unieke iverk voor ƒ250.000,- worden langekocht uit particulier Ne* [erlands bezit. Dit werd aanlei ding tot het inrichten van een entoonstelling in het Haarlemse museum onder de titel 'Tulpoma- die gisteren werd geopend en die tot en met 9 juni te be- dchtigen blijft. )nder tulpenboeken worden verstaan e ingebonden series aquarellen van ulpen die, in hoofdzaak in de 17e euw, dienden als voorbeeldenboeken oor schilders van bloemstillevens en ls catalogi voor de tulpenhandel, /an de 18 bewaard gebleven tulpen- boeken, is dat van Judith Leyster met dat van Jaob Marrel) kwalita- [ef het beste. Dat het Frans Hals [useum uitermate blij is met deze an winst is begrijpelijk, want Judith leyster die in 1609 in Haarlem werd eboren en dn 1660 in het nabije leemstede overleed, was een bijzon- er begaafde leerlinge van Frans [als. [aar portretten, waarvan er ook op eze tentoonstelling enkele hangen, ijn nauwelijks te onderscheiden van ie van Frans Hals zelf. In haar ulpenboek dat bestaat uit met water- erf ingekleurde zilverstift tekeningen p perkament (38 x 27 cm.) komen 49 ïstijds beroemde tulpensoorten voor. ien Zowel historisch als artistiek be- grijk werk als dit hoort zeker huis in de bloemenstad Haarlem. litrine ?p de tentoonstelling is, Judith Leys- Iers 'tulpenboek echter niet het meest pectaculaire object. Het ligt openge lagen en noodgedwongen onbereik- laar en onaantastbaar in een vitrine, l* odat maar een van de magnifieke ekeningen te zi^n is. Maar wat men romheen heeft gebouwd is op zich- elf een bezoek aan deze expositie al -aard. Er is bijvoorbeeld een magni- ieke verzameling bloemstillevens bij- lengebracht, hoofdzakelijk bruiklenen it andere musea en particukiere ver- amelingen, er zijn produkten van 17e 6 euwse kunstnijverheid die met de ulp verband houder); direct bijvoor- leeld in de merkwaardige tülpenvazen hier gevuld met kunstig nagemaakte •Julpensoorten uit die tijd) en indirect ,eJn tegels, tafelkleden en zelfs een ïostiedoos, met tulpen als versierings- notief. Dan is er een kleine expositie Qitan zeefrdukken van de in 1938 ge- oren Amsterdamse kunstenaar R. Van een verslaggever EINDHOVEN Op -'6 april zal een groot aantal Nederlandse en Belgische autoriteiten een proces-verbaal onder tekenen waardoor vijftig kilometer rijksgrens tussen België en Nederland definitief wordt vastgesteld. In 1843, bij het afsluiten van het verdrag van Maastricht, is vergeten de grens tussen de palen 211 en 215 vast te leggen. De rijksgrens daar is dan pok identiek aan de gemeentegrens tussen Baarle Nassau en de aangren zende Belgische gemeenten. Nadat men de onvolledigheid enkele jaren geleden ontdekte hebben Belgen en Nederlanders twee jaar gewerkt aan de vaststelling van de grens. Aan Nederlandse zijde was hiermee zeven tigduizend gulden gemoeid. De defini tieve vaststelling verandert niets aan de feitelijke situatie. De 33 Belgische enclaves op het gebied van de Neder landse gemeente Baarle Nassau blij ven onaangetast. Van een correspondent DEN HAAG Het aantal uitlenin gen van gesproken boeken aan blin den en slechtzienden door de Neder- landsche Blindenbibliotheek is in 1973 met veertig procent gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Dit cijfer is genoemd toen het tachtigjari ge bestaan van de blindenbibliotheek in Den Haag werd gevierd. De snelle groei van het aantal uitle ningen (het waren er bijna 845.000 in 1973) schrijft de blindenbibliotheek toe aan de invoering op ruime schaal van de compact-cassette. De eenvoudig te bedienen casette-apparatuur maakt het vooral voor bejaarden voor wie het lezen moeilijk of vermoeiend wordt, nu beter mogelijk het gespro ken boek te beluisteren. Een pagina uit het Tulpenboek van Judith Leyster (1609-1660) Abram waarin deze zijn visie op de tulp heeft uitgedrukt. Windhandel En, weer terug in de geschiedenis van de tulp: een interessante documenta tie in geschriften en afbeeldingen over de beruchte 'windhandel' in tul pen die Van 1635 tot'1637 de prijzen van tulpenbollen »ot in het waanzin nige deed o plopen. Net al,s in onze tijd de ineenstorting van de aandelen markt (in 1929) betekende het einde van de dwaze speculatie in tulpenbol len op 4 februari 1637 voor talloze speculanten onherstelbaar verlies van een in korte tijd bijeengegokt fortuin. Een maand tevoren was nog een ge schrift verschenen van een onbekende tijdgenoot die e'en waarschuwing richtte 'aen alle goede inghesetenen van Ins lieve vaderlant, teghen de betoverende bedriegerie dergenen die haer laten noemen blomisten of flo- risten'. Hij noemde de tulpenhandel een grote udelheid en vond het on wettig om voor eert zo nietige bloem zoveel geld te vragen en meende dat, de overheid deze handel diende te 'verbieden. Het hielp niet. Spotprenten Ook met spotprenten en schilderijen was tegen ,de windhandel gewaar schuwd; daarvan zijn er hier een groot aantal te zien. Daaronder van Jan Breughel II een Allegorie op de tulpomanie. En dat alles bij elkaar, gearrangeerd rondom het Tulpenboek van Judith Leyste? maakt deze 'Tul pomania' tot een zeer aantrekkelijke tentoonstelling waarover aan de be zoekers op schrift ook een goede in formatie wordt verstrekt en voor het bezoeken waarvan geen extra etree betaald hoeft te worden. iONDEN Bernard Haitink en .udwig van Beethoven hebben ezamenlijk en in vereniging de condense Royal Festival Hall uit en moeilijke situatie gered door 'oor het eerst sinds lange tijd oor volle zalen te zorgen. Iet het Londens Philharmonisch Or- est dirigeerde Haitink een Beetho- encyclus in een reeks van zes concer- - en, verspreid over 15 dagen. Alle egen symfonieën en de vijf piano- sneert en (solist Wladimir Ashke- azy) werden ten gehore gebracht. Vee dagen nadat de kaartverkoop ras begonnen waren alle zes concer- in uitverkocht, en dat terwijl de vijf ermanente Londense orkesten de af- elopen maanden voor steeds minder oehoorders in dezelfde zaal speelden. >e schuld daarvan werd mede gege- en aan de stijgende prijzen, van le- et ensondefhoud, die het budget voor n. luzikaal vertier kennelijk hebben angetast. Maar voor Beethoven (en Van een onzer verslaggevers DEN HAAG In enkele provincies van ons land zijn deze week al inleidende besprekingen begon nen voor de vorming van de colleges van gedeputeerde staten (het dagelijks bestuur van de provin cie en toezichthouders op de gemeenten udwig von Beethoven Bernard Haitink Haitink) eet men in Londen blijkbaar graag een biefstukje minder. Op de eerste avond, die besloten werd met de 'Eroica', kreeg Haitink een staande ovatie en volgens de berich ten speelden zich in de Hall* enthousi aste taferelen af zoals deze zaal sinds de opening in 1951 nog zelden had meegemaakt. Haitink die voor het eerst in zijn leven alle negen symfo nieën van Beethoven in één cyclus dirigeerde verklaarde bescheiden dat hij tot nog toe een beetje bang was geweest zo'n formidabele taak op zich te nemen. In het BBC-radioprogram- ma 'Music weekly' vertelde hij dat hij enkele dagen voor de Beèthovencyclus in Wenen de eerste editie van de Eroica, met Beethoven's eigen aante keningen zorgvuldig had bestudeerd. 'Het was een heilig moment', ver klaarde hij. In twee provincies, Gelderland en 1 Zuid-Holland, heeft de PvdA een po ging ondernomen om de VVD bij de vorming uit te schakelen. In Gronin gen daarentegen heeft het CDA het initiatief genomen om de enige com munistische gedeputeerde te vervan gen door een WD-er. In vier provin cies (Drente. Overijssel, Noord-Hol land en Limburg) moet het gesprek nog op gang komen. In Groningen wil het CDA een onder zoek of een college van GS kan wor den gevormd uit drie gedeputeerden van de PvdA, twee van het CDA en één van de VVD. Dat betekent in de praktijk een vervanging van de com munist door een liberaal. Een logi sche ontwikkeling, zegt het CDA-Gro- ningen, gezien de winst van de WD en het verlies van de CPN. Overigens wil het CDA niet bij voorbaat enige partij uitsluiten voor deelneming aan het college van GS. In Friesland (waar nu GS als volgt is Samengesteld: 2 PvdA, 1 VVD, 2 AR en 1 (CHU) claimt die PvdA een, derde zetel, hetgeen waarschijnlijk ten kostp zal gaan van de AR. Het CDA-Fries- land verloor bij de laatste verkiezing drie zetels). Een verrassing blijft de houding van de Fries Nationale Par- tij, die van twee op vier zetels ls gekomen en mogelijk dus een zetel zal claimen. Tot nu toe is echter nog in geen enkele taal iets van de FNP vernomen. In Drente moet het hele gesprek nog beginnen. Volgende week komen de PvdA, de VVD en het CDA bijeen om nieuwe fractievoorzitters te benoe men. Pas daarna zal een gesprek over de samenstelling van GS beginnen. In Overijssel heeft de PvdA als groot ste fractie een uitnodiging gericht aan alle. statenfracties met meer dan twee leden voor een eerste gesprek op 16 april. In Gelderland heeft de voorzitter van de PvdA-fractie, mede namens de lijst aanvoerder van de PPR in Gelder- land de 'lijstaanvoerders van KVP, ARP en CHU schriftelijk uitgenodigd voor overleg over de vorming van een college van GS. De WD kreeg geen uitnodiging, hoewel deze partij in Gelderland vorige week aanzienlijke winst boekte: van acht naar veertien zetels. De WD stelt zich nu op het standpunt dat het initiatief voor een gesprek niet van de PvdA had dienen uit te gaan, maar van de CDA-fractie, die ondanks de teruggang van 34 naar 26 zetels nog steeds de grootste frac tie is ln de Gelderse staten. In Utrecht worden nogal wat moei lijkheden verwacht rondom de samen stelling van het nieuwe college. Het PAK (de thans onder de naam: PKU opererende combinatie van linkse par tijen) heeft nu twee gedeputeerden; KVP, ARP. CHU en WD elk één. De WD, die van tien naar vijftien zetels ging, heeft een tweede gedeputeerde zetel geclaimd, daar zowel KVP, CHU als ARP in zeteltal achteruit is ge gaan (nu hebben deze drie partijen samen 25 zetels,, straks 17). Het PKU voelt er nu niet veel voor met even veel gedeputeerden als de VVD samen in één college te gaan zitten. Boven dien hebben SGP en GPV resp. twee en één zetel in de Utrechtse staten en zij staan als het puntje bij het paaltje komt aan de zijde van het CDA. Horizontaal: 1. graafwerktuig, 3 aar dappel, 7. danspartij, 10. water in N.Br. 11. bloeiwijze, 12. vernis. 14. muzieknoot, 15. huidzwelling, 18. kolf- hamer. 20. duw, 21. herdersgod, 23. stok, 24. .vertragingstoestel, 25. nestel, 27. priem, 39. vuur, 31. hap, 33. volksnaam van de kauw, 34. en derge lijke (afk.), 35. banknoot (afk.), 36. oude lengtemaat, 37. bij elkaar beho rende voorwerpen, 39. een weinig, 41. loterijbriefje, 43. houten klepper, 45. gesloten, 47. voorzetsel, 49. zeepwater, 50. dwaas, 51. boek met kaarten, 53- woudkoe, 55. muzieknoot, 56. horizon, 58. sier, 59. water in Friesland, 60.' woonboot, 61. deel van het jaar, 62. bouwland. Verticaal: 1. vruchtenat, 2. rustpoos, 3. schaakterm, 4. voertuig, 5. reeds, 6. mak, 8. watergeest, 9. watering, 11. droogoven (Z.N.), 13. voertuig, 16. honingbij, 17. opening, 19. ovenkrab ber, 21. schrijfgereedschap, 22. spitse bek van een vogel, 24. deugniet, 25. familielid, 26. opstandeling, 28. krui derij, 30. Europeaan, 32.' toot, 37. tweetal, 38. tussenzetsel, 39. boom, 40. pas, 42. materachtig roofdier, 44. door- tochtgeld, 46. smeren. 48. recht stuk «vaarwater, 50.'twaaif gros van knopen, 51. papegaai. 52. snoer van een hen gel, 53. lor, 54. latwerk, 57. familielid, 58. dyne (afk.). Oplossingen tot en met woensdag a.s. per briefkaart zenden aan: Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster dam. Linksboven vermelden: weekend puzzel. OPLOSSING VAN VORIGE WEEK Hor.: 1. as, 3. rede, 7. doel, 10. dal, 12. kantor, 15, enig, 17. sta, 18. te, 19. dar, 20. enk, 22. vak. 23. les, 24. A.P. 26. dadel. 28. al, 29. aloë, 31. Maris, 33. ar, 34. sip, 36. ns. 37. tabel, 40. kaas, 42. pa, 43. sesam, 45. na, 46. dop, 47. bel, 48. kan, 50. mee, 51. er. 53. air, 55. rede, 57. kasteel, 60. Let, 61. lama, 62. teil, 63. L.S. Vert: 1. adé, 2. sandel, 4. e.k. 5. das. 6. Este, 7. do, 8. oor, 9. er, 11. lias, 13. tand, 14. rek, 16. gr. 18. tali, 21. kam, 22. vers, 23. last. 24. al, 25. pos, 27. dans, 29. Ares, 30. eik, 32. stap, 33. abel, 35. Pan, 38. Aser, 39. lak, 41. Aa, 42. poedel, 44. maat, 46. deel, 47. bes, 49. niet, 50 Mr. 52. ram, 54. ree, 56. ets. 57. ka. 58. sa, 59. li. In Noord-Holland wordt eerst volgen de week over deze zaak gesproken tussen de nieuwe fracties. In Zuid-Holland wordt een zgn. pro gram-college nagestreefd, waarin de PvdA de centrale rol zal spelen. Voor de verkiezingen namelijk hebben PvdA, PPR, PSP en D'66 een geza menlijk minimum-programma opge steld, waarin duidelijk wordt gesteld dat er een progressief program-college moet komen, zonder de WD. Besprekingen met de KVP over deze zaak zijn op niets uitgelopen, hoewel ook de KVP wel wat voor een VVD- loos college voelt. De KVP wilde echter pas na de verkiezingen praten en dan nog op voorwaarde dat ook de ARP en CHU zouden mogen meepra ten. Inmiddels heeft de PSP (één zetel) zich teruggetrokken van dit overleg. De partij wil echter de resul taten wel 'gedogen'. Ook nu nog wil de KVP alleen praten als ook AR en CHU worden uitgenodigd, maar tot nu toe heeft alleen de KVP een uitnodiging gekregen. In Zeeland zal het mogelijk bij het oude blijven, hoewel er aanleiding zou zijn voor verandering. Vorige week namelijk liep de AR van zes naar vier statenzetels terug, waardoor zij werd overvleugeld door de SGP (vijf zetels). Een SGP-gedeputeerde is dus theoretisch mogelijk, maar het ziet er toch niet naar uit dat die er zal komen daar zowel de PvdA als de VVD daar niets voor voelen. Boven dien heeft de SGP dan de steun nodig van AR en CHU en dat zou voor de AR zelf betekenen het inruilen van de eigen zetel ln GS voor een SGP- zetel-' In Noord-Brabant moet het CDA (met 34 van de 75 zetels) het initiatief nemen. -De progresfeieven hebben sa men 21 zetels (PvdA 17, PPR 4) en de VVD 14. Het college is nu samen gesteld uit 4 CDA-ers, 1 PvdA-er ën 1 WD-er. Er is verandering op til, en dat zal waarschijnlijk het verdwijnen van die ene WD-gedeputeerde bete kenen, ondanks do grote WD-winst in Brabant. In Limburg tenslotte is nog niet over het nieuwe college van GS gesproken althans wij zijn het'niet gewaar geworden Prijswinnaars zijn: G. Janssen, Dorps traat 80, Lexmond; C. F. Bol-Raap v.d. Staay, Havixhorst 18, Slecn; mevr. Van Loo, Konijnenwal 48, Tiel. Benoemd Per 1 mei is tot burge meester van Vorden benoemd mr. M. Vunderink uit Wassenaar. De heer Vunderink (37) is assistent-adviseur beleidsplanning bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij is nederlands hervormd en lid van de WD. Benoemd Dr. J. F. de Wijn tot bijzonder hoogleraar in de voedings leer aan de Leidse universiteit Hij is sinds 1958 privaatdocent in de sociale voedingsleer aan deze universiteit en sinds 1962 wetenschappelijk medewer ker bij de Voedingsorganisatie TNO, waar hij werkzaam was op het Cen traal Instituut voor Voedingsonder zoek te Zeist. Dr. De Wijn is onder meer lid van «le Voedingsraad en van de Gezondheidsraad. Eervol ontslag is verleend aan prof. dr. E. C. Wassink, hoogleraar in de plan tenfysiologie aan de Landbouwhoge school te Wageningen, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd met ingang van 1 september 1974. WERKEN ACHTER •DE TEKENTAFEL? Bij de Leidse Onderwijsinstellingen staat een tekentafel klaar. Compleet, met moderne apparatuur. Op een kleine afdeling, waar hard gewerkt wordt aan het vervaardigen van tech nische tekeningen voor het LOI-lesmateriaal. Voor deze afdeling zoeken wij een TECHNISCH TEKENAAR die al een paar jaar praktijkervaring heeft op gedaan. Zijn leeftijd? Ongeveer 22 jaar. Zijn militaire dienst „zit er al op". Hij heeft een LTS-opleiding, en is misschien al begonnen aan een MTS-studie. Wat ons betreft kan hij morgen al beginnen! Geïnteresseerd? Kom dan eens langs, bel op, of schrijf een brief aan het hoofd van de af deling Personeelszaken. Het is de beste ma nier om méér te weten te komen. Leidsedreef,Leiderdorp Telefoon:(01710) 9 9255* VOOR DIRECTE INDIENSTTREDING GEVRAAGD: Beschikt u over vakkennis en een prettig karakter. U kunt dan (eventueel met di ploma) solliciteren naar een zelfstandige plaats in een niet te groot teamverband bij Off. Peugeot dealer. Kon. Julianalaan ongenummerd, Katwijk aan Zee. Soil, bij de heer Ouwerling, uitsluitend na tele fonische afspraak. Tel. 01718-71041, 's avonds 01718-12276. Allen - mannen én vrouwen - voor wie dat nuttig of noodzakelijk is, kunnen in aanmerking komen voor een van de volgende mogelijkheden voor scholing, om- of bijscholing. Trouwens, deze zijn ook ingesteld ten behoeve van het bedrijfsleven. Dat zit immers dringend verlegen om modern geschoolden. Scholing op een Centrum voor Vakopleiding van Volwassenen Vakopleidingen in de metaal- en bouwnijverheid. Kosteloos. Bovendien ontvangt de cursist een in komen tijdens de opleiding. Scholing in bedrijven Vakopleiding in een bedrijf. Het bedrijf ontvangt een tegemoetkoming in .de scholingskosten. Studiekostenregeling Vergoeding van kosten voor de studie in een administratief, sociaal, technisch of commercieel beroep. Nadere inlichtingen Voorlichtingsavond scholingtmogclrkheden voor mannen en vrouwen 9 april 1974, aanvang 20.00 uur. In het Centrum voor Vakopleiding van Volwassenen te Leiden. Rooseveltstraat 45. (Het Centrum is te bereiken met de bus- sen 14, 41 en 46 vanaf het station). •<u

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 11