Mr. J. Linthorst Homan's kritisch zelfonderzoek SSnissS!" dichtbij pmmentaar Levensherinneringen psychologisch en feitelijk van belang ropese malaise ■on klassenstrijd 'Ik wil dat ik het anders had geschreven' Pompidou herdacht in Tweede Kamer Stabiel weer de sterren van Henk Privé haantje voor palmpasen Bloesempracht begint te komen DW/KiWAiRTET DONOEKIDAG 4 APRIL 1974 binnemjand/GOMWEWCA IR T5/K7 urlijk is het overlijden van Pom- i een menselijke tragedie. En stel- het voor vele Fransen tevens een ilige politieke slag. Maar bete- het voor de rest van West- pa nu werkelijk zo'n catastrofe e reactie van sommige Westeuro- bewindslieden hebben gesugge- Geeft het niet veeleer voedsel ie hoop, dat Frankrijk, met Pom- ook wat van zijn enghartig jnalisme en zijn onhandelbaarheid lartner in de Europese gcmeen- verliest? ielen deze hoop, maar verwach- dit opzicht geen wonderen. Het rstandig te bedenken, dat Pompi- politiek, in zoverre ze de uit- ;ing was van een koel bereke- voortdurend op eigenbelang be- nationalisme, bij de meeste se kiezers geen afgrijzen verwek- laar integendeel kon bogen op zekere populariteit. Van Pompi- opvolger, van welke signatuur lok wezen moge, een radicale >ing van deze koers te verwach- is dan ook vermoedelijk een lopig betekent de impasse die nu rankrijk is ontstaan, voor de pese gemeenschap alleen maar, Ie malaise en de verwarring die de laatste tijd zo overvloedig ten zijn gevallen, nog toenemen. De op een spoedige oplossing van de ele problemen waaraan de ge- schap zich deze week lijkt te n vertild de positie van En- d en de politieke betrekkingen Amerika is er zeker niet op geworden, nu de Franse ing tijdelijk al haar aandacht op innenland moet concentreren, problemen zelf hebben de afge- dagen stof gegeven tot heel wat atisch commentaar. Wij zien er g reden toe, daar een blijk van verslagenheid aan toe te voegen, ^in Luxemburg gebeurd is. leverde ts het zoveelste bewijs voor de lekende stelling, dat er in de keke zin des woords nauwelijks Europese gemeenschap bestaat, ligt niet in onze democratische daarom te rouwen, zolang de voor een politieke eenheid ^volwaardig, met ruime bevoegd- gi toegerust Europees parlement itbreekt. de Euroclub haar relatie met ika niet heeft kunnen verbeteren, m politiek-psychologische rede- jammer, maar houdt niet in, dat mdgenootschappelijke verhouding (i de VS en de overgrote meer- 1. id van de Europese partners we- k is geschaad. En wat de eisen betreft het tweede dat deze week in Luxem- de hoofden verhit en de harten verkoeld heeft die eisen, Calaghan een voorproefje gegeven, bevatten ongetwijfeld ivaardbare elementen. Een com- o: is lijkt moeilijk bereikbaar. Maar 3 u al veel, zo niet alles, gewonnen r als Labour de rest van de ge- rs schap benaderde met minder 0 lartighëid dan Callaghan deze gS, demonstreerde, en met meer "s voor de fundamentele zwakte s.izijn eigen positie. Misschien zal :ozeer The Times (die Labour er r deze weck van betichtte, de gipese gemeenschap te bejegenen de afstandelijkheid van een Mars- etje) als wel de tijd dat de Britse erheidsregering nog leren, .3 Vestduitse bondskanselier. Willv ®'dt, heeft deze week een krasse 1 aak gedaan met de verklaring, ui zijn Sociaal-democratische partij a] door niemand laat terugdringen lu de klassenstrijd-methoden van de uie eeuw, die niet meer in onze tijd horen.' dts uitspraak kwam niet zo maar de lucht vallen. Na de zware lagen die zijn SPD bij verkiezin- n een aantal deelstaten had gele- ei moest de kanselier wel met s ïtige argumenten tevoorschijn ko- om te proberen zijn geschonden ige te herstellen. fken was dat, met het verbleken e Irandts populariteit, van de eigen ti ekkingskracht van de onderling et lelde SPD weinig was overgeble- rc Opnieuw was Brandt de enige g ide figuur in zijn partij, die in moest worden geacht, het wan- raven bij de kiezers weg te nemen. aar de ondubbelzinnige uitspraak Wjde kanselier, die niets voelt voor D'ving van de klassenstrijd en zich i ge heeft gerealiseerd, dat er 'zon- f* het midden in een democratie e parlementaire meerderheid kan )i en verkregen.' e het midden prijsgeeft, maakt het elf onmogelijk om te regeren, Brandt, die de coalitie met de ale FDP als het 'nieuwe midden' ïouwt en niet ongaarne hoort, dat PD het 'linkse midden' is. 'Enke- CT. n, die met de communisten willen °i nwerken, horen niet in de partij b(.' dat de SPD een serie zware /arlagen leed, werd het kanselier ;g dt onmogelijk gemaakt, de partij •'Z middenkoers te laten varen, zoals g< lie had uitgestippeld tijdens de lagne voor de Bondsdagverkiezin- Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De levensherinneringen van Linthorst HonKan die een regel van Constanten Huy- gens als titel meekregen: 'Wat zijt ghy voor een vent?' zijn psychologisch en feitelijk van belang. Psychologisch, omdat het boek een kritisch en nogal openhartig zelfon derzoek bevat naar eigen daden, mo tieven en ovérwegingen tijdens de eerste maanden van de bezetting; fei telijk, omdat het een van binnen uit beschreven geschiedenis is van de moeizame totstandkoming van de Eu ropese organen. Linthorst Homan was er steeds nauw bij betrokken, zowel bij het tot leven brengen als het in leven houden van het hele Brusselse (en Luxemburgse en Straatsburgse) bedrijf. In 1940 vormde Linthorst Homan, samen met De Quay en Einthoven het zogenaamde driemanschap van de Ne derlandse Unie. Die Unie was een poging om met inachtneming van de feitelijk door de bezetting geschapen toestand een nieuwe politieke bewe ging op gang te brengen; met een nationaal bewustzijn en zich afzettend tégen de NSB en het Nationaal Front van Arnold Meijer, maar met zeker evenveel kritiek op de vooroorlogse parlementaire democratie, die als de voornaamste bewerker van de econo mische crisis uit de jaren .dertig werd gezien. INVLOED Ook al heeft die Nederlandse Unie maar net anderhalf jaar bestaan, haar invloed reikte veel verder. Na meer dan dertig jaar is nu wel duidelijk hoe lang die opvattingen van die Nederlandse Unie hebben doorge werkt in de na-oorlogse Nederlandse politiek (o.a. in 'de doorbraak' die de Partij van de Arbeid tot stand bracht en die jarenlang de indeologie van die partij was). Bij Linthorst Homan valt na te lezen hoe hij politiek eigenlijk een beet je dakloos door de gebrekkige politie ke organisatie van de liberalen; toen al een even groot probleem als nu voor de echte vrijzinnigen als burgemeester Van Vledder en com missaris van de Koningin in Gronin gen tot de overtuiging kwam dat de mensen niet alleen sociaal-econo- misöh, maar ook geestelijk dichter bij elkaar moesten gaan staan. In de oorlog zag hij eindelijk de kans schoon iets van die gedachten uit te dragen. Samen met de Tilburgse hoogleraar De Quay en de Rotterdam se hoofdcommissaris van politie Eind hoven vormde hij het driemanschap van de Nederlandse Unie. Hoeveel aanhang die Unie ook kreeg (vooral in het zuiden) een echt brede beweging is het nooit gewor den. Het was wel een heel leger, maar de generaals en de opperofficieren (ADVERTENTIE) Het driemanschap van de Nederlandse Unie in 1940: van links naar rechts: prof. dr. J. E. de Quay mr. L. Einthoven en mr. J. Linthorst Homan ontbraken. Niet alleen was het drie manschap zelf ook nogal verdeeld, maar ook lieten de politieke kaders van de voornaamste oude politieke partijen het afweten, niet uit eigen eng partijbelang, maar gewoon omdat zij het onjuist vonden uitgerekend op dit ogenblik, onder toezicht van de allerminst neutrale Duitsers, te begin nen met het propageren van vernieu- wingsgedaehten. GEEN 'ORANJE' Wat dat betreft was het bijvoorbeeld veelbetekenend dat de illegale CPN in die eerste oorlogsjaren haar aanhan gers opriep om waar dat mogelijk was met alle andere goede Nederlanders van zijn gevoelens blijk te geven op koninginnedag (31 augustus Het driemanschap liet zich echter gezeg gen, dat een verwijzing naar Oranje moest verdwijnen uit de beginselver klaring van de Unie. De principieel met-monarchistisch denkende communisten hadden op dat moment beter in de gaten hoe juist op dat ogenblik de legitimiteit en continuïteit van onze staat was beli chaamd in de leden van het konink lijk huis. Het driemanschap wist dat natuurlijk ook wel (het zal ongetwij feld ieder van de drie thuis met de paplepel zijn ingegoten), maar het slikte toch maar hoe naar men het ook vond. Linthorst Homan heeft be grip voor het standpunt van zijn te genstanders van toen: 'Vernieuwing? Goed, maar niet nu', maar hij blijkt het nu evenmin te delen als toen. Toch mag niemand zeggen dat de man een bord voor zijn kop heeft. Het is op bepaalde ogenblikken ontroerend en een beetje gênant tegelijk om te zien hoezeer hij bereid is eigen fou ten te zoeken en te erkennen, ook al gaat hem dat niet altijd even gemak kelijk af. Immers: 'Het is gemakkelij ker anderen fouten te vergeven dan zichzelf', zegt hij zelf. Inderdaad: het, boetekleed is geen gemakkelijk zit tend maatcostuum. KARAKTER Hij zeurt daarom niet na over 1de rechtvaardiging die Einthoven als lid van het driemanschap heeft gesclire- ven en waarin de grootste verimt- woordelijkheid voor verkeerde, (foor de Unie gewekte, indrukken wordt doorgeschoven naar hem. Lintllorst gen op 19 november 1972. Zijn belof ten brachten de SPD toen winst. Nu Brandt opnieuw de handen vrij heeft, herhaalt hij slechts wat hij steeds heeft gezegd. Het gaat dan ook niet aan te concluderen, dat de SPD als reactie op de nederlagen in de deelstaten naar rechts is opgeschoven. De phrtij wil blijven wat zij ook twee jaar geleden nog was. Wèl zal er voortaan ernstig naar gestreefd worden om te voorkomen dat radicaal-linkse elementen met name in de organisatie van de Jonge socialisten (Jusos) hun pogingen voortzetten om de SPD 'de basis van het democratische socialisme te doen verlaten.' Of Brandt in deze opzet zal slagen, moet worden afgewacht, evenals het antwoord op de vraag of zijn midden koers. die geen ruimte laat voor klas senstrijd, het brede vertrouwen in de SPD zal herstellen. Voor dat ant woord moet de kanselier nog tot 9 juni wachten, als in de deelstaat Ne- dersaksen parlementsverkiezingen wor den gehouden. Homan wijdst alleen als verklaring naar het verschil in karakter en tem perament trussen de drie. Hij legt '/{ich ook neer bij het na oorlogse ojordeel dat hem belette te rug te keipen op zijn hoge Groningse post. In dat oordeel werd hem vooral kwalijk grtnomen dat hij in 1940 niet uitging van onvoorwaardelijke overga ve van Duitsland, maar 'heel ouder wets-negentiende eeuws van een 3-2- overwinniilng van Duitsland. 'Voor hem was kdnaftedijk ook de tweede wereld oorlog mbig zoiets als 'een voortzet ting van de diplomatie met ander middelen''. En wat blij over de'eerste maatregelen tegen dei joden schreef ('onnodig en ongewen St, omdat in Nederland de joden niet de positie innemen welke in andêfe landen het jodenvraagstuk acuut hiibben gemaakt'; een erkenning dus da/L er elders wel degelijk een vraagsSuk bestond) hoeft niemand meer 'in oude klapper van het week blad '7>e Unie' na te lezen. Linthorst HomaijL drukt het nu weer af met de veelzefggende toevoeging: 'Mij ging het later 'hierin gelijk het ook in andere dingen is gegaan: ik wilde dat ik het anders had geschreven. Tegen het die pe leed dat nadien over de joodse Nederlanders is gegaan, steekt mijn artikel schamel afP en sommige passa ge.^ doen mij nu pijn' Efjri beetje jongensachtige man, die terug moet kijken 'op slordig optre den' (toen hij contact zocht met de NSB) een wat naïeve man (ook ;/ijn vriend, prof. H. Brugmans van het Europa-college in Brugge gebruikt (hetzelfde woord in zijn inleiding), die 'op het beslissende moment van een gesprek met Seysö-Inquarts medewer ker Schmidt moet ontdekken hoezeer 4iij politieke ervaring miste. VERBIJSTEREND Een verbijsterende mededeling eigen lijk; misschien nog niet eens zozeer over Linthorst Hcman als wel over de tijd waarin dit alles speelt. Wat be zielde diie mensen, vraag je je dan af, die een zo onervaren man al zo vroeg tot posten riepen die toch allerminst als sinecure-baantjes kunnen worden afgedaan: op 29-jjarige leeftijd burge meester van Vledder en net vijf jaar later, in 1937, commissaris van de Koningin in Groningen (hoewel net tevoren de commissaris van de Konin gin in Drente, De Vos van Steenwijk, hem had laten weten dat hij niet hoefde te solliciteren als burgemees ter van Meppel)? Er moet nog heel wat gestudeerd worden op de geschiedenis, van de jaren dertig, die in Nederland niet ophielden op 10 mei 1940 ja zelfs niet op 5 mei 1945. En wie durft (om een ander aspect te noemen) op dit ogenblik te voorspel len, wanneer de invloed van het stu dentencorps in ons land geheel zal zijn verdwenen? 'Wat zijt ghij voor een vent?', levens herinneringen van mr. J. Linthorst Homan met een inleiding van prof dr. H. Brugmans, 314 pagina's, paper back 27.50 uitgegeven door Van Gorcum in Assen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gisteren naar aanleiding van het overlijden van president Pompidou een telegram van rouwbeklag verzon den naar de Franse Nationale Verga dering. Tevoren had de Tweede Ka mer twee minuten stilte in acht geno men. De heer Weijters, de tweede voorzit ter van de Kamer, sprak over de grote vaderlandsliefde, die het politie ke werk en het algemeen optreden van Pompidou kenmerkte. De Kamer voorzitter rangschikte Pompidou on der de rij van markante politiek nati onale en internationale leiders, door wier heengaan niet alleen de eigen natie is geschokt. Minister-president Den Uyl noemde de bijdragen van Pompidou aan het proces van de Europese eenwording. Hij herinnerde aan Pompidou's rol tijdens de drie Europese topconferen ties: van 1969 in Den Haag, 1972 in Parijs en 1973 in Kopenhagen. Aan zijn ontmoeting met Pompidou in Ko penhagen bewaart drs Den Uyl de herinnering aan een beminnelijke persoonlijkheid vol geest en humor. UOOG WATEK 5 april Vlissingen 0.42- 13.09. Haringvlietsluizen 2.19-14.38. Rotter dam 3.12-15.53. Scheveningen 1.48-14.09. IJmuiden 2.25-14.44. Den Helder 6.53-19.10 Harlingen 9.17-21 17 Delfzijl 10.58-23.04. Van onzë iveerkundige medewe^lzer Na een dag met temperaturen) van 20 tot 22 graden Celsius in de Benelux, blijft het weer in de tweede Melft van deze week stabiel. De zon gjcfat door en regen e. onweer zijn er -niet bij. Wel zal het met een nog Wilt toene mende wind uit oost tot noordoost geleidelijk wat kouder worden, in de eerste plaats op de Wadd&aeilanden en in de noordlelijke provincies. In Sleeswijk werd het gisteren de hele dag al niet warmer meer daft 11 gr. C. bij oostnoordoosten wind. Belangrijk is geweest, de uitbreiding, jet wel in westelijke richting, van hei' gerenom meerde Russische hogedrukgebied, via Scandinavië en de Noordzee naar de Britse eilanden. Dit tegen di? draad in uitbreiden wijst erop, dat ''de oceaan voorlopig niets ih te brerifyen heeft.' Een tijdelijk tot 1004 millibar uitdie pende storing, die ina zuidnvest-Frank rijk naar Bretagne koerste Biar ritz kreeg er in 18 uur tif/d 41 mm regen van. Bordeaux 36 vtm heeft de kracht van het maximum, ondervon den. De depressie was gedwongen op de plaats rust te maken. De regen die woensdagmorgen tot iets w>orbij Pa rijs, op de Kanaaleilanden en in de omgeving van Bour emauth viel, hield in de loop van de odüend snel op, maar in Bretaxjne regende het nog wel de hele dag door. In zuid-Frank rijk icas de lucht woensdagmiddag nog wel onstabiel. Bij temperaturen van slechts tien tot twaaif, graden begon het te omveren. Om kwart voor vijf verscheen het vliegveld Prancazal bij Toulouse met een 'sped' voor de luchtvaart in de ether betreffende onweer zonder regen in oostelijke richting. Tien minuten later volgde een rapportje over onweer met hagel. In die korte tijd deed een cutmulonim- bus buienwolkde bewolkingsgraad toenemen van drieachtste tot zeven achtste. De basis dalend van 780 tot 630 meter. De rapporten van 19 uur brachten dan het licht, dat een ander wat voordelijker gelegen vliegveld van Toulouse (Blagnac) tot op dat mo ment 21 mm neerslag had opgevangen. Het regende er om 7 uur gisteravond nog matig. Het meest noordelijk gele gen station in Frankrijk dat onweer opgaf, ivas Abbeville in noordwest- Frankrijk. Van erg doorzetten was geen sprake: onze THP 200 zakte in de vooravond snel terug tot bijna nul. De hoogste temperatuur in Duitsland was 21 graden op het vliegveld Wahn bij Keulen, in België 22 gr. C. in St. Denis en in Frankrijk 23 gr. C. in Boulogne onder redactie van loessmit Als iemand helemaal privé op een vertrouwelijk toontje over zijn le ven gaal praten verwacht je een hele serie intimiteiten over hem. Maar dat geldt nauwelijks voor Henk van der Meyden van wiens Telegraafkolommen de sterren da gelijks stralen (of net zo plotseling uitgedoofd afspatten). Hij schreef wel een vertrouwelijk boek (voor vijftien gulden in de winkeldat hij zelfs dubbelop 'Privé over Privé" noemde, naar de titel van zijn bekende kolommen, maar 95 pet van het boek gaat niet over hemzelf maar over het wereld je van zijn sterren in en buiten Hollywood. Een tpereld waarin Henk zelf natuurlijk steeds figu reert; hij is dan ook niet voor niets vermoedelijk Nederlands grootste glitter- en schitter journa list die doordrong tot Judy Gar land, thuis in Londen, toen doch ter Liza Minelli pas dertien waf en nog niet beroemd; tot de tach tigjarige Mae West in haar Holly- woods appartement, tot cowboy heid Roy Rogers tezamen op de prairie met zijn nu opgezette paard Trigger, tot Mariene Die trich, die hem om één uur 's nachts op haar Parijse hotelka mer ontving, en tot het achtiiende eeuwse kasteel van Sophia Loren. Die laatste ontmoette hij dan wel niet zoals een provo-parodie op de schrijve^ jaren geleden suggereer de 'in haar tot kniehoogte met champagne gevulde badkamer' maar wel in haar met Picasso's, Renoirs en Chagall's versierde sa lon en verder schrijft Henk uiteraard ook over onze eigen gro te shoiobizz. Een paar hoofdstuk ken geven een indruk over de inhoud: Johnny Kraaykamp, de tragiek van een clown; Toon Her mans lust zijn gehaktbal niet meer; de ruzie van Wim en Toon; is Adèle echt zo'n moeilijk meisje Mary Pickford, een levende dode; tv-sterren, de robots van Holly wood; Nurejev, mijn vriend de tar taar; prinses Gracia: een paleis is ook niet alles; een avond in New York met Caterina Valente. Henk van der Meyden is er vaak van beschuldigd al die verhalen over mooie vrouwen en boeiende mannen uit zijn duim gezogen te hebben. Dat kan vroeger best eens zo geweest zijn al ontkent hij dat omdat, hij zich toen nog helemaal waar moest maken. En misschien slaat zijn fantasie ook nu nog wel eens keertje op hol In dit Privè-boek moet hij zich gebeur tenissen van de laatste twintig jaar herinneren, icaarvan hij zelf zegt geen notitie bewaard te heb ben en bovendien geeft hij toe dat hij geen goed geheugen heeft. In zijn inleiding noemt hij zichzelf niettemin een oprechte journalist maar dat kan best samengaan. Tenslotte speelt zijn leven zich van 's morgens vroeg tot 's avonds laat af in een fantasie- en schijn wereld 'van gemaakte mensen, ge maakte vriendelijkheid en gemaak te jovialiteit', zoals hij zelf ont dekt heeft en waaraan je gerust kunt toevoegen: waar je bijna nie mand kunt geloven. Om daar door heen te kunnen kijken moet je wel een uitzonderlijk groot mensenken ner zijn en dat blijkt niet direct uit nadenkrstippeltjes in het boek en evenmin uit de gedichten die hij tussen de teksten doorstrooit. Henk van der Meyden die inmid dels zelf is uitgegroeid tot de ster van 'onze bladen' en zijn loopbaan begon bij onze eigen kwartetbla den (Nieuwe Haagse Courant) heeft met Privé over Privé in elk geval een onderhoudend boek ge schreven, lekker om in bed te lezen. Een boek waarin je ook leest hoe bang hij is voor de dpod want al zijn 'herinneringen, waar van ik nog ivel eens wakker lig' hebben met de dood te maken. En als je het uit hebt vraag je je af wat zo'n man moet als zijn schijn wereld voor hem ophoudt te be staan, als al die vrienden en vrien dinnen die zich nu om hem ver dringen zonder zijn showpagina misschien geen echte vrienden blij ken. En of Henk zelf instaat zal zijn dat te accepteren en zoals hij zelf schrijft 'tevreden te zijn met wat je hebt' want dat zal dan heel wat minder zijn. Zondag is het weer Palmpasen en dat betekent heel wat extra werk voor de (warme) bakgers. Deze foto is gemaakt in een Amsterdamse bakkerij waar de deeghaantjes klaargemaakt worden voor de oven. Van een verslaggever DEN HAAG De bloesem in ons land begint te komen en zal met de Paasdagen zeker in volle bloei zijn. Er is heus genoeg om al die pracht te gaan zien. We noemen: KEUKENHOF: er zijn vele kas- tulpen, alsmede tulipa's, narcis sen en hyacinthen te zien. Ver der staan in bloei: prunus, rho- dondendron, magnolia en forsy thia. KENNERMERLAND-AM- STELLAND: de crocussen heb ben inmiddels het veld geruimd, de velden slaan nu vol narcis sen, In Vogelenzang staan de showtuinen in volle bloei. Ook zijn er wat velden met tulpen te zien. LISSE: in deze omgeving kan men crocussen, narcissen en tul pen bewonderen. KOP VAN NOOORD-HOL- LAND: Den Helder: crocussen staan volop te bloeien, narcis sen gedeeltelijk in bloei ANNA PAULOWNA: narcissen en anemonen staan te fleuren, met de crocussen loopt het af. LIMMEN EN DE EGMONDEN: narcissen en crocussen nog in volle bloei, terwijl de eerste tulpen en hyacinthen te zien zijn. ST MAARTENSZEE: eveneens narcissen en crocussen m de eerste tulpen. 'Nee Simpkins, tien poild gratis lucht zal geen extra klanten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 7