?elle protesten ;egen straf (21 maanden) voor iees Vellekoop Uit de weekbladen 'Kwasten' is geen stuk voor avondje uit Poging tot gesprek met bezetters USFA Nu nog grotere winsten met de 6 NMB- Spaarwinst- biljetten. dienstweigeraar vraagt nisschien gratie >as de Gaay Fortmanna J7 nog wel in politiek ïaar uit Tweede Kamer Interkerkelijk vredesberaad Onbegrijpelijk 'Van der Stoels feestrede NAVO propaganda' Nationale boomfeestdag Tatum O'Neal (10) jongste Oscar-winnares Schmelzer en Proloog 'Politiestaat' Na de stembus TROS en EO Feisal en Yamani Klein en studenten Station van Lunteren wordt niet gesloopt Voor 40 mille kleding uit modehuis gestolen Vragen over plannen verkoop mijnenvegers Rente van 7'A tot 9% ÖUW/'KWAiRlTET DOKDBR1D1AG 4 APK i G 1974 BINNENLAlND/KUNST TU/K13 an onze Haagse redactie DEN HAAG Het vonnis van 21 maanden, it het hoog militair gerechtshof gisteren velde rer de 22-jarige dienstweigeraar Kees Vellekoop, Beft scherpe protesten uitgelokt. :es Vellekoop overweegt een gratie- rzoek in te dienen en er bestaat een ns dat dit verzoek door de minister sitief beoordeeld zal worden omdat ze momenteel werkt aan een wets- jziging, waardoor de gronden waar- jewetensbezwaren erkend kunnen irden, ruimer worden, t probleem bij Kees Vellekoop was, hij zijn gewetensbezwaren niet 1de aanpassen aan de formule die wet momenteel voor erkenning t. Volgens die wet moet een gewe- isbezwaarde absoluut tegen ieder eld zijn, wil hij erkend worden, es Vellekoop meende echter dat iveld van bewegingen die bijvoor- :ld in Latijns Amerika tegen onder- iikking in verzet komen, niet per "initie afgekeurd kan worden, wilde de zaak principieel uitvech- en was niet bereid deze nuances zijn anti-geweld opvatting voor de nmissie, die de puurheid van gewe- sbwaren moet beoordelen, te ver- ijgen. Kees Vellekoop zei gisteren zijn vonnis: 'Ik betwijfel of de nocratie nog wel goed functioneert iemand gedwongen wordt te kie- tussen gewetenloosheid of gevan- ïisstraf'. straf van 21 maanden heeft bij de anisaties als Pax Christi, het In- kerkelijk Vredesberaad (IKV) en gezamenlijke reclasseringsinstellin- grote verontwaardiging gewekt, mand die terecht staat wegens dood ir schuld omdat hij een ander brreden heeft, krijgt vijf maanden, iar iemand die weigert te doden Ijgt er 21', aldus een woordvoerder i de reclasseringsinstellingen. j organisaties hebben gisteren in jeven aan minister Vredeling ïerp geprotesteerd tegen de gang (i zaken. 'Het is onbegrijpelijk dat and wegens het hebben van ono- •komelijke gewetensbezwaren tot lange straf wordt veroordeeld', |us het Interkerkelijk Vredesberaad, dringt bij minister Vredeling aan snelle wetswijziging zodat door Idel van gratiëring het cnrecht ens Kees Vellekoop nog ongedaan i worden gemaakt. IKV wijst er nog op dat Neder- d internationaal in de VN-commis- voor de rechten van de mens zijn t doet voor een ruimere erkenning gewetensbezwaarden, terwijl in en land dienstweigeraars tot lange angemisstraffen worden veroor- ild.. een inbreuk' hoog militair gerechtshof oordeel- in zijn vonnis dat deze veroorde- l geen inbreuk betekent op het verdrag van Rome over de rechten van de mens. 'De wettelijke regeling inzake gewetensbezwaren in Neder land overschrijdt de grenzen van het verdrag van Rome niet, omdat deze wet nodig is voor de bescherming van de openbare veiligheid', aldus het hof. De redenering die hierachter steekt, namelijk dat het leger zou leegstro- men als alle gewetensbezwaren erkend zouden worden, houdt volgens het IKV geen stand. De vervangende dienst die erkende gewetensbezwaar den moeten vervullen en de lange procedure die daaraan vastzit, zullen vele dienstplichtigen ervan weerhou den dienstweigeraar te worden op los se gronden. In West-Duitsland levert de zeer ruime erkenningsregeling voor gewetensbezwaarden ook geen problemen op', aldus het IKV. In tijfels over districtenstelsel Van een verslaggever DEN HAAG Als het aan Tweede Kamerlid Van der Lek (PSP) zou liggen dan mag minister Van der Stoel van buitenlandse zaken vanmid dag in de Ridderzaal geen feestrede uitspreken bij de herdenking van het 25-jarig bestaan van de NAVO. Hij acht het niet vanzelfsprekend, dat een woordvoerder van de regering aanwezig is op deze bijeenkomst, geor ganiseerd door de particuliere Atlan tische commissie. Volgens het Kamer lid heeft de bijeenkomst namelijk een zuiver propagandistisch karakter. Vanmorgen zal Van der Lek, tijdens het wekelijkse vragenuurtje, aan mi nister Van der Stoel vragen, of hij zich in zijn toespraak kritisch ten aanzien van de NAVO zal opstellen. Ook wil hij weten of de regering denkt dat zij op korte termijn zal slagen in het omvormen van de NA VO tot een 'vredesorganisatie'. n onze Haagse redactie <N HAAG De fractieleider de PPR, dr. Bas de Gaay rtman, zal na de volgende eede Kamerverkiezingen in 77, naar zijn eigen verwacli- niet meer in de Tweede Ka- L- terugkeren. Hij vindt dat de angrijke functie van fractie- n-zitter niet langer dan een r of vijf door dezelfde man el moet worden. Gaay Fortman wil wel in de tiek blijven, bijvoorbeeld als lid de Eerste Kamer. Daarnaast wil dan een vaste betrekking nemen hoogleraar bij het Institute for ial Studies in Den Haag, waaraan nu al als buitengewoon hoogleraar verbonden. PPR-fractieleider zei dit op een bijeenkomst in Den Haag. Hij Ide ook mee dat de PPR niet veel r voelt voor de invoering van een rictenstelsel bij verkiezingen. De sprak zich in het progressieve ierakkoord van 1972 wel uit voor invoering van dit systeem, 'maar erhand zijn de politieke verhou- en zodanig gewijzigd, dat deze maar weer eens uitvoerig bespro- moet worden', aldus De Gaay tman. wees er daarbij op dat, toen irpunt werd opgesteld, er nog uit- t was op een grote progressieve spartij die geen enkel nadeel van invoering van een districtenstelsel ondervinden. 'Maar nu de PPR kleinere partij zelfstandig verder Bas de Gaay Fortman gaat, kunnen die nadelen wél ont staan, Bij een indeling van Nederland in drie districten is er geen vuiltje aan de lucht, maar als er twintig districten komen, is de PPR in één klap van de kaart geveegd', zei de heer De Gaay Fortman. Volgens hem heeft de PvdA er begrip voor dat deze zaak nog eens opnieuw bekeken moet worden. De wijziging van het kiesstelsel is actueel omdat de regering werkt aan een nota over de grondwetswijzigingen, waarvan het districtenstelsel onderdeel uitmaakt. 1 cm De nationale boomfeestdag waaraan gisteren 90.000 kinderen uit de hoogste klassen in 440 gemeenten meededen had in Zoetermeer een landelijk offi cieel tintje. De commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, mr. M. Vrolijk, plantte daar een boompje aan de rand van het nieuwe recreatiegebied-west. Namens Staatsbosbeheer, welke instelling dit jaar het 75-jarig bestaan viert, plantte directeur ir. J. Verkoren een lierdenkingsboom. Enkele honderden kinderen mochten daarna 'hun' boom of struik planten. Foto: in Voorburg ging het om nogal groot uitgevallen bomen. Reden waarom er een kraanwagen aan te pas moest komen. De tientallen kinderen van de basisscholen uit Essesteijn mochten daarbij toekijken maar konden later zelf ook aan het planten gaan. DRACHTEN Het toneelgezel schap De Noorder Compagnie heeft in Drachten de première gegeven van 'Kwasten', een stuk van Heinrich Henkei, in de ver taling van Carel Alphenaar. Niet de vertrouwde schouwburg De Lawei was ditmaal de plaats waar de première gebracht werd, maar het eigen theatertje 'Opzij van De Lawei', waarin ook de overige dagen van deze week voorstellingen voor ruim hon derd personen worden gegeven. De Noorder Compagnie wil met deze kleine produktie, die geschikt is voor kleine zalen en scholen In de regio, aan het educatieve deel van haar taakstelling beantwoorden. Daaraan bestaat in plaatsen waar geen schouw burgen zijn ongetwijfeld behoefte. De vraag rest dus of het stuk, en de wijze waarop het gespeeld wordt, aan deze behoefte tegemoet komt. Het moet immers geschikt zijn voor het publiek dat de dorpshuizen bezoekt en over het algemeen weinig beroeps toneel gezien heeft, zowel als voor scholen, variërend van athenea tot LTS. Voorop gesteld moet worden dat 'Kwasten' een interessant stuk is en dat het goed wordt gespeeld. Het handelt in een tunnel van een chemi sche fabriek, waarin de schilder Kos ter al 27 jaar lang buizen lieeft ge verfd. Hij is tevreden met dit eentoni ge werk en er zelfs trots op. Koster krijgt hulp van zijn collega Henk, een jongen die aanmerkelijk minder inte resse heeft voor het ambacht, en die zijn eisen aan de meer prettige kan ten van het leven stelt. De dialogen tussen deze beide figuren en ook de ruzie die ze in het begin krijgen, zijn sterk beschreven. De vraag welke zin dit werk heeft, en de dreiging voor dc oudere man dat de door hem zo trouw geschilderde buizen door plas tic vervangen gaan worden, roepen in liet stuk, dat eerst wat traag lijkt te verlopen, spanningen op. Fascinerend is ook de wijze waarop de beide mannen in het tweede bedrijf een bedwelming door nadelige stoffen on dergaan, waarbij zij hun zinnen ver liezen. Compagnie dit stuk inderdaad kan brengen a an een breed publiek dat goed toneel weet te waarderen. Maar het is niet ondenkbaar dat degenen die een avondje gemakkelijke ont spanning zoeken, teleurgesteld zullen zijn en dat in een bepaalde omgeving vooral de bedwelmingsscène meer aanleiding tot hilariteit, dan tot in tense aandacht zal geven. De Noorder Compagnie verdient dat het met Kwasten het juiste publiek weet te vinden. De film The Sting is de grote Os car-winnaar van dit jaar, met maar liefst zeven onderscheidin gen: de beste film, de beste re gie van George Roy Hill, het bes te originele scenario van David S. Ward, met Henry Bumstead als de beste art-director (ontwer per), een Oscar voor de muziek van Marvin Hamlisch, een voor de 'editing' (het uitbrengen), en een voor de decors van James Payne. Glenda Jackson, die in 1970 oo keen Oscar kreeg, werd weer de beste actri ce van het jaar, in Touch of Class. Jack Lemmon, de beste acteur in Save the Tiger had ook al eens een Oscar, in 1955, voor d ebeste bijrol. Fragois Truffaud won de prijs voor de, niet Amerikaanse, film La Nuit Américaine, en liet daarmee een West-duitse, een Israëlische, een Zwit serse, en ons Turks Fruit achter zich. De jongste Oscar-winnares is de tien jarige Tatum O'Neal voor haar bijrol, naast haar vader Ryan, in Paer Moon. De oudste speciale-prijswinnaar is de 79-jarige Groucho Marx voor al wat hij met zijn 'brothers' Harpo en Cihi- co heeft gedaan. De 71-jarige John Houseman, die eigenlijk producent en regisseur is, kreeg een Oscar voor een bijrol in The Paer Chase. Voor The Exorcist was er alleen een onderscheiding vcor het, naar een boek bewerkte, scenario. Sven Nykvist kreeg de prijs voor zijn camerawerk in Bergmans Cries and Whispers. Marvin Halisoh, bekroond om zijn muziek van The Sting, kreeg nog een Oscar voor een song in The Way we Were. Er was een bijzondere Oscar voor Henri Langlois, die het Franse Filmmuseum oprichtte en beheerde. En dan was The Great American Cowboy de beste lange, en Prince- town de beste korte documentaire, Bolero de bekroonde korte speelfilm, en Frank Film het beste tekenfilmp je. Op La Nuit Américaine, Cries and Whispers en Paper Moon na, moeten de Oscar-films hier nog worden ver toond. Muziekbibliotheek voor harmonie en fanfare DEN BOSCH In Reek (N.B.r.) zal op 1 september de eerste muziekbibli otheek voor harmonie- en fanfarekorp sen worden geopend. De voorbereidin gen voor de totstandkoming, een initi atief van de Bond van Muziekgezel schappen in Deo Bosch, hebben twee jaar geduurd. De bibliotheek is opge zet aLs informztiebron voor alle korp sen binnen de bond. Er is ook moge lijkheid om complete muziekwerken in bruikleen te krijgen. Vrij Nederland: De op de politieke achtergrond opere rende KVP-er N. Schmelzer meent dat 'de geschiedenis een pendelbeweging maakt'. Wat hij daarmee bedoelt wordt niet erg duidelijk in het ver- kiezingsverhaal van Igor Cornelissen, in Vrij Nederland. 'Dd PvdA heeft gewonnen dankzij een verscherpte klassentegenstelling die door de PvdA-leiding allerminst wordt ge wild'. Piet Pirijns vindt in een artikel over de ton eel werkgroep Proloog (waarvoor de toekomst enige tijd ge leden somber uitzag) dat bij de beoor deling van deze groep geen, estheti sche maar politieke maatstaven moe ten worden aangelegd: 'Proloog ge bruikt toneel, niet om mensen te ontroeren of te amuseren, maar om mensen te overtuigen'. Verddr in Vrij Nederland o.m. een verhaal van Rudie van Meurs over de Biesbos waar 'de biezen verdwenen en Rotterdam in de plaats kwam'. De Nieuwe Linie: Als Nederland zich druk maakt over de behandeling van arrestanten in het buitenland verwijt de pot de ketel dat hij zwart ziet. Dat valt althans te lezen uit Dc Nieuwe Linie die het nummer van deze week opent met de alarmerende kop: Nederland politie staat voor buitenlanders. Verhaald wordt over een door agenten in bur ger gearresteerde Duitser, die wordt uitgelachen als hij om een advocaat vraagt, die tijdens het voorarrest geen privé kleding mag dragen, die wordt getrapt, geknepen, geslagen en wiens vingers worden vastgeklonken met een 'knevelketting'. De behandeling van deze man (die ervan werd ver dacht contacten te onderhouden met het Socialistisch Patiënten Kollektief dat weer banden zou hebben met Baader Meinhof) staat volgens De Nieuwe Linie niet op zichzelf, wat wordt geïllustreerd met andere voor beelden van het optreden van politie en ambtenaren. Verder in De Nieuwe Linie onder meer een artikel over 'de crisis in de NAVO' een interview nrdt mr. Jaap Burger ('De KVP wordt gered zodra ze met de PvdA in zee gaat'). Bewaar uw vriendschap met Israël- SpanninQ6n Maar houdt op met steun te geven r aan een politiek van expansie. Wees fair in uw betrekkingen met ons'. En even verder waarschuwt Yamani Ne derland: De olieprijs is nu nog niet zo hoog. Maar zij zal in de naaste toe komst voor bepaalde landen wel eens zeer hoog kunnen worden. Wat be- tréft de aktualiteit is een complimen tje voor het gistermorgen verschenen weekblad op zijn plaats. Een paar uur na het overlijden van de Franse presi dent, publiceert Elsevier een uitvoe rig commentaar 'Frankrijk na Pompi dou'. De grote vraag bij de komende verkiezingen is of het gaullisme onder Pompidou niet zoveel van zijn luister heeft verlordn, dat het een aanval van links nog overleven kan, aldus Else vier. Haagse Post: Regisseur Erie Oosthoek heeft deze scène, die zo gemakkelijk uit de hand kan lopen, zeer aannemelijk gemaakt. Bovendien worden de beide buizen schilders, Koster en Henk, door res pectievelijk Robert Sobels en Joop Wittermans, heel goed gespeeld. Ove rigens moet Roel Nijboer in zijn bijrol van de monteur geprezen worden voor zijn sterke typering. De conclusie kan zijn dat de Noorder Van onze correspondent HELMCMNlD De personeelsvertegenwoordiging van Philips- USiEA heeft gistermorgen opnieuw geprobeerd tot overleg te komen met de bezetters in de Helmondse vestiging. Deze laatsten hebben toegezegd dit voorstel initem te zullen bespreken. Toen Philips des tijds plannen bekend maakte om de Helmondse vestiging over te plaatsen naar Eindhoven, bracht de personeelsvertegenwoordiging waarin niemand uit Hehnond zitting beeft positief advies uit. ADVERTENTIE Hervormd Nederland: Hervormd Nederland heeft een inter view met dr. Okke Jager over zijn nieuwste boek 'Baas boven buis, tele visie in theorie en praktijk'. Okke Jager zegt in het gesprek met Wil de Ru bang te zijn voor de 'verTROS- sing' van de televisie. Hij vindt dat dit verschijnsel tegen zou moeten worden gehouden door de omroepen zelf. Ook de EO zou kritisch moeten worden gevolgd door de omroepen. Okke Jager over de EO: 'Vroomheid als zelfbevestiging daar ligt de. verzoe king voor de EO. Daarom kan zij met de TROS vergeleken en, door De Tele graaf gesteund worden. In haar angst voor de pseudo-christelijke machten van morgen loopt zij gdvaar de mach ten van gisteren niet als pseudo-chris- telijk te herkennen'. Hervormd Ne derland vraagt zich verder af of de NAVO haar laatste jubileum viert en constateert dat de 'Ariërverklaring de gereformeerde synode vorige week over dedrempel hielp' wat betreft haar besluiten inzake Zuid-Afrika. Elseviers Magazine: Elsevier is op bezoek geweest bij koning Feisal. Redacteur Van Rosma len bracht ook een interview met olie-minister Yamani mee naar huis. Wij hebben niets tegen u, zegt Ya mani, U hoeft ons niet te steunen. Ook in De Haagse Post nabeschouwin gen over de statenverkiezingen. Den Uyl zal het met rooms-rood moeten doen', schrijft Kees Tamboer. W. L. Brugsma raadt de Democraten 66 aan een laatste congres te houden onder het motto 'D'66 is dood, leve de Democraten' en vervolgens 'Lachend het veld te ruimen'. Op dd omslag van HP prijkt een tekening van presi dent Nixon. en dat slaat dan op het verhaal van Max Ram. 'De traditie van het bedrog in de Amerikaanse politiek'. Over de Amsterdamse hui zenkoper Hendrik Tabak, verhaalt Daan Dijksman. 'Uiteindelijk ben ik geen onbekende op het stadhuis. Ik kom daar al vanaf '23. Vaak genoeg hebben ze me op m'n vestje getikt omdat ik huizen opkocht en vervol gens daarin garages liet maken. Uit eindelijk kwam het altijd goed', al dus Tabak in een interview, vlak voor zijn dood. De Groene Amsterdammer: In een interview met de Groene Am sterdammer kondigt staatssecretaris Klein aan, dat 'er nog wel meer studentenstops zullen komen'. Jan Winkelaar bericht over de gastarbei ders en de gouden handdruk van 5000 gulden. Uit een klein onderzoekje in een fabriek is het De Groene geble ken. dat de gastarbeiders niet op de hoogte zijn van de plannen, waarmee de regering de gastarbeid binnenkort wil indammen. Op de middenpagina van de Groene staat te lezen wat er mis is gegaan in Oost-Europa, een dogmatische en bovendien interessan te opsporing van het marxisme. Van een verslaggever DEN HAAG Het stationsgebouw te Lunteren wordt niet gesloopt, zoals aanvankelijk de bedoeling was. Dit heeft minister Westerterp geantwoord op vragen van het Tweede Kamerlid De Koning (BP). Een onderzoek naar de mogelijkheid van handhaving le verde een gunstig resultaat op. Het gebouw wordt vijftien jaar verhuurd als kantoorruimte-verkocpruimte. Van een verslaggever ARNHEM Een partij kleding ter waarde van veertigduizend gulden is door inbrekers weggehaald uit een modehuis aan het Gele Rijdersplein in Arnhem. Ze moeten zijn binnenge komen door het forceren van een raam. Tijdens een van de eerste dagen van de bezetting, weigerde de personeels vertegenwoordiging dit positief advies in te trekken. Als dat wel was ge beurd, zou de bezetting op dat mo ment volgens NKV-districtsbestuurder John Vianen naar alle waarschijnlijk heid zijn geëindigd. Het verbondsbestuur van het NKV heeft zich telegrafisch solidair ver klaard met de bezetters van USFA in Helmond. 'Het NKV volgt met grote belangstelling en sympathie uw actie voor behoud van werkgelegenheid in Helmond', aldus het door voorzitter W. Spit en secretaris P. van Hout ondertekende telegram. Bezetters en Industriebond NKV wordt veel succes en sterkte toegewenst. De Helmondse gemeenteraad heeft een door alle fractievoorzitters onder tekende motie aangenomen, waarin wordt aangedrongen op het behoud van de werkgelegenheid in Philipsver- band in Helmond. In de motie wordt een dringend beroep gedaan op de raad van bestuur van Philips, omdat 'behoud van de werkgelegenheid in Philips-verband in Helmond de gun stige ontwikkeling van het woon-, werk- en leefklimaat in Helmond be vordert'. In de motie wordt gesteld, dat de werkgelegenheid een van de meest urgente problemen is, waar de Helmondse gemeenschap mee wordt geconfronteerd. Ook wordt benadrukt, dat al jarenlang gestreefd wordt naar een Philips-vestiging in Helmond en dat een dergelijke vestiging van groot belang moet worden geacht. De KWJ heeft voor zaterdagmiddag een demonstratieve optocht uitge schreven, die dwars door de Helmond se binnenstad zal trekken. Het meren deel van de bezetters van USFA zal aan deze demonstratie deelnemen. DEN HAAG Het Tweede Kamerlid Bas de Gaay Fortman (PPR) heeft minister Vredeling gevraagd of een delegatie uit de staat Oman een be zoek aan Nederland heeft gebracht in verband met een mogelijke aankoop van de mijnenvegers Axel en Aals meer. De delegatie zou zich eind maart, onder leiding van de chef-staf van de strijdkrachten van Oman, op de hoogte hebben gesteld van de staat van onderhoud waarin de mijnenve gers verkeren. De Gaay Fortman vraagt tevens naar de plannen tot verkoop van de onder zeebootjager Noord-Brabant, die na een aanvaring bij Hoek van Holland niet meer in actieve dienst zal wor den gesteld, en naar de criteria die bij de verkoop worden aangelegd, met name wat betreft de politieke situatie in de landen die wapens kopen. Mi nister Vredeling heeft eerder ver klaard dat Nederland geen wapens zal leveren aan landen die betrokken zijn bij het conflict in het Midden-Oosten. Oman is een olie-staatje aan de Perzi sche Golf, is lid van de organisatie van olieproducerende landen en heeft deelgenomen aan de boycot, maar is niet militair betrokken bij de oorlog in het Midden-OostPn. U stort Looptijd 865,33 2 jaar 4.326,66 2 jaar 699,96 4'/2 jaar 3.499,81 4/2 jaar 596,27 6 jaar ƒ2.981,34 6 jaar Rente U ontvangt 7'/2% ƒ1.000,- 7'/2 5.000,- 8% ƒ1.000,- 8'/4 5.000,- 9 ƒ1.000,- 9 5.000,- Vraag eens Inlichtingen over deze spaar- mogelijkheden. NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK Een andere manier van sparen, met een leuke spaarwinst na 2, 4'/2 of 6 jaar. De NMB Spaarwinstbiljetlen zijn aan toonder en verkrijgbaar aan de kas van elk NMB kantoor. U hebt keuze uit 6 mogelijkheden:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 13