Sadat beschuldigt
tussen van bedrog
n oktober-oorlog
Premier Caetano:
wij laten Afrika
beslist niet los
oegoslavië vreest gevolgen
an wegvallen van Tito
Bagagedeur DC-10
was niet beveiligd
m
Duizenden doden bij
overstromingsramp
in delen van Brazilië
Jonge Vodka
van Bokma
Chili dreigt Londen
met koper-boycot
jisteren naar het lek
Luchtmacht
bedreiging
Ethiopië
De nieuwe Nederlandse borrel
Drink Vil puur of gemixed
ICW/KWAR.TET ZATERDAG 30 MAAKT 1974
BLTTE.NL AA D T7/K9
HO/TEL AVW (Reuter, UPI, AP) De tocli al bekoelde vriendschap tussen Egypte en de
et-Liniie is vrijdag verder ondermijnd door uitlatingen van de Egyptische president Sadat, waarin
e Russen ervan beschuldigt tijdens de eerste uren van de oktoberoorlog door bedrog te hebben
cht een eind aan de strijd te maken.
LISSABON (AP, Reuter, UPI) Portugal is niet van plan zijn
Afrikaanse koloniën onafhankelijkheid te geven maar vastbeslo
ten deze koloniën in een band met het moederland te behouden om
zo hun multi-raciale (samengaan van meerdere rassen) ontplooi
ing te kunnen garanderen.
en interview, dat vrijdag werd
iliceerd door het gezaghebbende
ische dagblad El Achram, ver
iadat dat hij acht uur na het
•ken van de oorlog op 6 oktober
poedtelegram van de Sowjdt-am-
deur in Cairo, Winogradow, ont-
In het telegram werd gezegd dat
aandrong op een bestand. Sadat
afeerde toen zijn Syrische collega
die daarop ontkende dat hij
:en bestand had gevraagd. 'De
pde dag kwam Winogradow met
weede, zelfde boodschap. Ik gaf
bruut antwoord en vertelde dat
roord van Assad voldoende voor
ras', aldus Sadat. Na de oktober-
werd Winogradow overge-
5t naar Genéve.
tiek
"Verhaal van Sadat wordt gezien
[en antwoord op de toenemende
uit Moskou op zijn te 'pro-
fikaanse' politiek. Die indruk
t bevestigd door een tweede in-
•w van Sadat met de Britse BBC-
waarin hij zich ontevreden uit-
[over de besprekingen die hij
deze maand met de Sowjet-
van buitenlandse zaken
lyko voerde. 'We hebben een
lang gesprek gehad, meer dan vier
uur, maar de tijd is nog niet gekomen
de inhoud te onthullen omdat we nog
wat uit te vechten hebben'.
De betrekkingen tussen Egypte en de
Sowjet-Unie waren de afgelopen week
al bekoeld door de Egyptische steun
voor het opheffen van het olie-embar
go tegen de Verenigde Staten. In
enkele Russiche dagbladen werd Sadat
de laatste dagen opgeroepen van, deze
voor het imperialisme te vriendelijke
politiek terug te keren.
Sadat vertelt in het interview met El
Achram nog dat hij Syrië op 19
oktober aanraadde het bestand te aan
vaarden omdat de VS zich geheel aan
de zijde van Israël hadden gesteld 'en
ik niet de verantwoording kon nemen
voor het opnieuw verslaan van onze
strijdkrachten.' Na het bestand zou de
Egyptische president eind vorig jaar
hebben besloten de Israëlische troe
pen op de westelijke oever van het
Suezkanaal te liquideren. 'Het enige
wat nog te doen stond was het teken
geven voor de aanval', aldus Sadat.
Waarom de aanval dan, niet doorging,
laat El Achram in het duister.
Sadat was vrijdag op bezoek bij presi-
dest Tito van Joegoslavië om daar
steun te krijgen voor de wederop
bouw van de Egyptische economie.
Sadat dankte Tito voor de morele
steun en het oorlogstuig dat hij tij
dens de oktoberoorlog mocht ontvan
gen. De twee mannen bespraken ook
nieuwe militaire leveranties lichte
wapens en tanks uit de Joegoslavi
sche voorraad. Vanmiddag zou Sadat
naar Egypte terugkeren.
Artillerie
Terwijl de Israëlische minister van
defensie, Mosje Dajan, vrijdag zijn
plan voor troepenscheiding aan het
Golanfront in Washington met minis
ter Kissinger besprak, werd er op de
hoogten opnieuw urenlang met artil
lerie geduelleerd. De Israëlische pers
houdt er rekening mee dat een over
eenkomst met Syrië lang op zich kan
laten wachten nu Kissinger er in
Moskou niet in lijkt te zijn geslaagd
de Russen mee te krijgen voor een
snel akkoord tussen Syrië en Israël.
In Tel Aviv werd vrijdag meegedeeld
dat minister van buitenlandse zaken
Abba Eban op 15 mei naar Frankrijk
gaat. Dit eerste bezoek van een Israë
lische bewindsman aan Parijs sinds
1967 betekent een keerpunt in de
koele verhouding tussen de twee lan
den.
Een functionaris van de vliegtuigfabriek McDonnell Douglas Corporation in
Californië toont de deur van de bagageruimte van een DC-10, waaraan de be
veiligingsinstallatie wèl is aangebracht.
Onopgelost raadsel na vliegramp
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Niet de machine, maar menselijk falen is waar
schijnlijk de oorzaak geweest van de grootste vliegramp uit de ge
schiedenis (op 3 maart met een Turkse DC-10 bij Parijs), waarbij
346 mensen omkwamen.
Deze voorlopige conclusie heeft Doug
las, de bouwer van het toestel, getrok
ken na een uitgebreid onderzoek van
de wrakresten.
Volgens de president van Douglas,
John Brizendine, is de vrachtdeur na
het inladen op de luchthaven niet
goed afgesloten en in de lucht ge
scheurd door het drukverschil tussen
binnen en buiten van de romp. De
staat, waarin de deur is teruggevon
den zou daarop wijzen.
Door het losscheuren van de deur
ontstond in het toestel een plotselinge
'explosieve decompressie', waardoor
de cabinevloer in elkaar zakte en de
daaronder liggende bedieningskabels
van roeren en motoren werden ver
nietigd.
Al eerder in het begin van de DC-
10 produktie in 1972 heeft zich
hetzelfde ongeluk voorgedaan: bij De
troit verloor toen een van de eerste
toestellen van dit type eveneens een
vrachtdeur. Dat dit toen geen rampza
lige gevolgen had, kwam alleen door
dat het vliegtuig nog maar geringe
hoogte had en er nog nauwelijks
drukverschil tussen de cabine en
daarbuiten was.
Naar aanleiding daarvan heeft Doug
las toen direct de vier, samen met 35
DC-10's vliegende maatschappijen ge
waarschuwd. Tevens werden toen aan
bevelingen gedaan voor het verbete
ren van de constructie, waardoor het
niet meer zou kunnen voorkomen, dat
de deur niet goed zou worden afgeslo
ten.
De fabriek paste van toen af deze
constructie ook zelf toe op de nog te
bouwen vliegtuigen. Daaronder be
vond zich ook het verongelukte Turk
se toestel.
GEEN BEWIJS
Volgens Brizendine staat vast, dat dit
vliegtuig mét de beveiligingsinstalla
tie is afgeleverd. Hij betwijfelt echter
of deze tijdens de rampvlucht nog in
het toestel was bevestigd. 'Onze des
kundigen hebben bij het onderzoek
geen enkel bewijs kunnen vinden, dat
de vrachtdeur nog met deze installatie
was uitgerust. Voor ons is dat een
raadsel en reden voor een diepgaand
verder onderzoek'.
geoefend oor is noodzakelijk voor deze bezigheid van Londense waterleidingmensen. Uitgerust
;en zogenaamde peilstok, gemaakt van essenhout met een oortelefoon van beukenhout, luisteren
>lieden naar eventuele lekken in de leidingen onder de Londense straten. De foto werd als serieus
s verschaft, maar enige argwaan lijkt in deze dagen vóór de eerste april op z'n plaats.
De staten Santa Catarina, Rio Grande
do Sul en Ceara zijn tot rampgebied
verklaard. Uit de stad Tubarao in de
per vliegtuig worden aangevoerd.
ir Jaap den Boef
bijna 82-jarige president Tito van Joegoslavië ernstig gehandi-
(als gevolg van een beroerte? Voelt men zich in Belgrado be-
I door de mogelijkheid van een 'opmars' van «Ie W'arscliaupact-
jen, als de gezondheidstoestand van de president tot verwar-
jnoclit leiden? En wat is de betekenis van de militaire maat
je» van Joegoslavië langs de noordwestelijke grens met Italië?
iruchten over Tito's gezondheid
il zes weken de ropde. Al op 15
werd in Belgrado meegedeeld
president het bezoek dat hij op
18 februari a« i Hongarije zou
in overleg met de regering
apest tot een nader te bepalen
had uitgesteld. Aanvankelijk
'van betrouwbare zijde' verkl-
dat Tito moe was na enkele
irige reizen en dat hij op advies
ijn artsen tot het uitstel had
m. Een wdbrdvoerder van het
anus erie van buitenlandse zaken
arde echter dat de president,
(denen van binnenlandse politie-
enrd de reis naar Boedapest had
t- en iieerd.
loos end was echter, dat juist op de
kam-februari in Hongarije officieel
a|°n 1 werd gemaakt dat president
oor een staatsbezoek op 17 en
ruari in Hongarije zou verblij
de annulering van Tito's bezoek
roor de Hongaren dus wel een
verrassing zijn geweest. De oor-
noet waarschijnlijk worden ge
in het feit dat troepen van het
laupact grootscheepse manoeu-
ielden, die zich ook uitstrekten
ngarije, dat een gemeenschappe-
rens met Joegoslavië heeft. Deze
uvres langs de Joegoslavische
werden gehouden van 15 tot 20
ri en het bezoek van Tito zou
i in die periode zijn gevallen.
1974
toe
ster
dial
leeft Hongarije voor het laatst
67 bezocht. In juli van het
jaar was de Hongaarse partij-
I Janos Kadar zijn gast in Joe-
fië. Kort nadat Tito zijn voorge-
i uurj bezoek aan Boedapest had af
kwam de Hongaarse minister
ifensie Szilege voor een lang
eld routinebezoek naar Joe
goslavië. Nadat hij naar wat onbelan
grijke projecten had mogen kijken,
werd de minister door Tito uitgeno
digd op het (vroeger Koninklijke)
landgoed Karadjordjewo. Zonder zijn
programma te hebben afgewerkt,
keerde Szilege vervolgens naar Boeda
pest terug.
In Belgrado leeft het vermoeden dat
dit geïmproviseerde gesprek bedoeld
was om duidelijk te maken, hoe Joe
goslavië dacht over de manoeuvres
van het Warschaupact in Hongarije.
Inhoeverre in die dagen verband is
gelegd met de onthullingen over aan
de Sowjet-Unie toegeschreven plannen
om troepen van het Warschaupact via
Oostenrijk naar Joegoslavië te laten
oprukken, is niet na te gaan. Deze
plannen werden in het Oostenrijkse
weekblad Profil gepubliceerd door
niemand minder dan de vroegere
Tsjechoslowaakse generaal Jan Sejna,
die tot 1968 chef van de partij-organi
satie in het Praagse ministerie -van
defensie was.
Sejna. één van de topmannen van de
Tsjechoslowaakse geheime dienst on
der partijleider Anton in Nowotny, die
door Alcksandr Doebtsek ten val werd
gebracht, liep naar de Amerikanen
over, toen hem de grond in zijn land
te heet onder de voeten werd. Blijk
baar heeft de Amerikaanse regering
het enkele maanden geleden noodza
kelijk geacht. Sejna toestemming te
geven om zijn verhaal te vertellen
over het aan de Sowjet-Unie toege
schreven plan 'Polarka' (Poolster),
waar Oostenrijk en Joegoslavië recht
streeks bij betrokken zouden zijn. De
eventuele opmars door Oostenrijk zou
gerechtvaardigd worden door de be
schuldiging, dat dit land een 'contra
revolutie' in Joegoslavië zou hebben
gesteund door onderdak te verlenen
aan Kroatische extremisten (Oestasji).
dat zij al jaren lang bekend zijn bij
de Amerikaanse geheime dienst) niet
in de prullenbak zijn verdwenen.
Daar staat echter tegenover dat de
oorspronkelijke plannen zodanig ge
wijzigd kunnen zijn, dat er voor Joe
goslavië nog geen reden bestaat om
gerust te zijn. Opvallend is in dit
verband dat men in Belgrado totnog
toe niet is ingegaan op de aanhouden
de berichten over de gezondheidstoe
stand van Tito. Na het annuleren van
het bezoek aan Hongarije werd slechts
meegedeeld, dat de president zich snel
had hersteld van zijn vermoei
Aziatische reis.
Verwarring
Josip Broz Titogeruchten
over gezondheid
In Wenen herinnert men zich nog dat
al in de zomer van 1972 een groep
extreme Kroatische nationalisten met
hun wapens over Oostenrijks grondge
bied naar Joegoslavië trokken en daar
werden 'vernietigd' bij Boegojno in
Bosnië. Sejna beweert, dat deze actie
door de Sowjet-Unie op touw was
gezet. En de Oostenrijkse minister
van defensie, Lütgendorf, verklaarde
onlangs naar aanleiding van het op
treden van de extremisten dat het
destijds in Wenen was opgevallen,
hoe slecht de groep was uitgerust om
ondermijnende activiteiten in Joegos
lavië te gaan ondernemen. De groep
had opvallend veel sporen achtergela
ten.
Nu is het de vraag, of uit de tijd vóór
1968 daterende plannen (waarvan de
Sowjet-Unie gevoeglijk kan aannemen,
In Joegoslavië, waar verschillende na
ties samenwonen, kunnen zich enorme
problemen voordoen, als Tito door
ziekte niet meer zou kunnen regeren
of zou overlijden. De president is er
niet in geslaagd een opvolger naar
voren te brengen, die evenals hijzelf
een samenbindende factor is. Van de
verwarring die het gevolg van een
machtsvacuüm kan zijn, zou gebruik
gemaakt kunnen worden door een
land als de Sowjet-Unie, waar een
invloedrijke groep in het Kremlin om
ideologische en militair-strategische
redenen met Joegoslavië zou willen
doen. wat in augustus 1968 met Tsje-
choslowakije is gebeurd. Dat is het
zenuwslopende probleem van de Joe
goslavische leiders.
In dit verband heeft het er veel van
weg, dat de regering in Belgrado de
woordenstrijd met Italië over een ge
deelte van het Joegoslavische schierei
land Istrië. ten zuiden van de Itali
aanse grensstad Triëst. heeft aange
grepen om de aandacht van de bin
nenlandse situatie af te leiden en
mogelijk ook de Sowjet-Unie demon
stratief te tonen, dat het Joegoslavië
bittere ernst is met d e verdediging
van zijn grondgebied. Belgrado zond
tankeenheden naar de grens met Ita
lië en de commandanten van marine
en luchtmacht maken inspectiereizen
langs de Dalmabische kust en in de
meest noordelijke republiek Slovenië,
waar anti-Italiaanse demonstraties aan
de orde van de dag zijn.
ADDIS ABEBA (AP) Door
verdeeldheid in de Ethiopische
strijdkrachten zit het land mo
menteel zonder doeltreffende
luchtdefensie. Tegelijkertijd ziet
de regering zich geplaatst tegen
over steeds krachtiger wordende
eisen voor landhervorming, ho
gere lonen en meer democratie.
Volgens een militaire zegsman hebben
de meeste luchtmachtofficieren de
twee belangrijkste luchtmachtbases
van het land bij Asmara en Debre
Zeit verlaten. De bases zijn in
handen van de opstandige militairen.
Een aantal Ethiopische luchtmachtof
ficieren zou de regering hebben laten
weten dat het land zo goed als zonder
luchtmacht zal zitten totdat de rege
ring ministers en andere regerings
functionarissen, die van corruptie
worden beschuldigd, heeft gestraft.
Legereenheden die hebben laten we
ten trouw te blijven aan keizer Haile
Selassie, maakten gisteren jacht op
'verraders' in Asmara naar aanleiding
van de arrestatie van vijf luchtmacht
officieren die beschuldigd werden van
'samenzwering tegen het keizerrijk'.
Trouw gebleven parachutisten houden
nog steeds de basis van Debre Zeit
omsingeld om te voorkomen dat dissi
dente manschappen akties onderne
men die in strijd zijn met het belang
en de veiligheid van de natie.
Dit heeft de Portugese premier Mar
cello Caetano verklaard in een felle
rede, die de eerste was sinds de
mislukte opstand van jonge officieren
van tien dagen geleden.
In zijn toespraak trok Caetano fel van
leer tegen degenen die kritiek hebben
op het Portugese militaire beleid in
Afrika. Caetano beschuldigde deze kri-
tici ervan innerlijke tweedracht te
zaaien om de staat te ondermijnen en
buitenlandse belangen te dienen. Por-
tugals Afrikaanse tegenstanders in de
koloniën beschuldigde Caetano van
zwart racisme en het streven naar het
uitroeien van alle blanke kolonisten.
Caetano stipte terloops de 'militaire
episode' van 16 maart aan. Hij schreef
deze toe aan 'enkele onnadenkende en
wellicht naïeve officieren'. Buiten
landse vijanden, aldus Caetano. heb
ben zich 'geestdriftig' op het incident
gestort en het geschetst als een teken
dat het thdsfront in Portugals strijd
tegen de guerrilleros in Angola, Mo
zambique en Guinee-Bissau bezig was
in elkaar te storten.
'In een wereld die het racisme de
oorlog heeft verklaard en die zich
verzet tegen rassendiscriminatie zijn
wij het juist die de oorlog voeren',
aldus Caetano. 'Wij verdedigen de
mogelijkheid voor zuidelijk Afrika,
waar de Europeanen zich al lang
geleden vestigden, om te ontwikkelen
tot politieke samenlevingen, die niet
zijn gebaseerd op de kleur van ie
mands huid'. Caetano voegde daar aan
toe dat de 'Afrikaanse racisten' daar
entegen alle blanken uit Afrika wil
len verbannen omdat zij het beginsel
huldigen dat Afrika alleen door zwar
ten geregeerd kan worden.
'Wat wij in Afrika verdedigen', aldus
Caetano, 'zijn de Portugezen van welk
ras en welke huidskleur dan ook, die
hun vertrouwen hebben gesteld in de
Portugese vlag. Wij verdedigen het
beginsel dat landstreken niet zijn
voorbehouden aan rassen, maar veel
eer open moeten staan voor gemeen
schappen die uit meerdere rassen zijn
samengesteld en die het braakliggen
de land en zijn bodemschatten tot
ontwikkeling kunnen brengen. Wij
verdedigen het recht van de blanken
om te wonen op de plaatsen die
bewoonbaar en rijp zijn voor de be
schaving en om deel te hebben aan
hun beheer en bestuur'.
Caetano zei dat hij niet sprak over
kortgeleden verworven gebiedsdelen
waar een 'half dozijn bureaucraten en
zakenlieden' bezig is met het uitbui
ten van onderworpen volkeren. 'Wij
hebben het over uitgestrekte gebieden
die door de Portugezen vijf eeuwen
geleden werden ontdekt en eerst
langs de zeekust zijn bevolkt en van
waaruit de Portugese invloed zich
uitbreidde over uitgestrekte, onbe
volkte of nagenoeg onbevolkte gebip-
den in het binnenland'.
Beschaving
'Portugal heeft Angola gemaakt', al
dus Caetano. 'Portugal heeft Mozambi
que geschapen. In deze twee grote
provincies wonen duizenden families
die de beginselen en technieken van
de beschaving hebben gebracht, plan
tages en industrieën hebben gesticht,
wegen hebben aangelegd, rivieren
hebben getemd en moderne steden
hebben gebouwd die thans de trots
zijn van zowel Portugal als Afrika'.
'Wij streven naar rechtvaardige en te
verwezenlijken formules voor de ont
wikkeling van de overzeese provin
cies, welke zijn afgestemd op hun
eigen vooruitgang en de omstandighe
den in de wereld. Maar dit op één
voorwaarde: dat Portugees Afrika een
Portugese ziel zal blijven houden,
waar het leven en werken van zovelen
die er trots op zijn zich Portugees te
noemen, kan worden voortgezet'.
De bisschoppenconferentie in Mozam
bique heeft de rooms-katholieke bis
schop van Nampule dom Manuel Viei-
ra Pinto veroordeeld omdat hij de
bevrijdingsbeweging FRELIMO zou
hebben gesteund en tegen de belan
gen van de kerk heeft gehandeld. Dit
is gisteren uit Lissabon vernomen.
RIO DE JANEIRO (Reuter) Hulpploegen en militairen zoeken in
verscheidene steden van zeven Braziliaanse staten naar slachtoffers
van de overstromingen waarbij tussen de duizend en tweeduizend
mensen om het leven zouden zijn gekomen eri minstens honderddui
zend dakloos zijn geworden.
ADVERTENTIE
staat Santa Catarina is vernomen dat
de lijken van achthonderd mensen
naar het stadion van deze stad zijn
gebracht. In andere berichten wordt
gesproken van opgezwollen lijken die
de rivieren afdrijven.
Duizenden huizen zijn door het water
weggevaagd. Groepen mensen stropen
steden en dorpen af op zoek naar
voedsel. Vliegtuigen van de Brazili
aanse luchtmacht en helikopters bren
gen levensmiddelen en drinkwater
naar de steden die door het water van
de buitenwereld zijn afgesneden.
Omdat de verbindingen verbroken
zijn, beschikt men over weinig gege
vens uit de staten Acre en Para en
het binnenland van de staat Maranha-
o. Uit de staat Mato Grosso is gemeld
dat daar 200.000 stuks vee zijn ver
dronken.
Daklozen hebben zich in kerken,
openbare gebouwen en fabrieken ver
zameld. De stad Tubarao is vrijwel
van de kaart geveegd. De overleven
den Tubarao had 70.000 inwoners
zouden volledig afhankelijk zijn
van de rantsoenen levensmiddelen die
SANTIAGO (Reuter) Chili heeft Londen gedreigd alle koperexporten naar
Engeland op te schorten als reactie op de Britse maatregel alle hulp aan Chili
stop te zetten. De Chileense minister van mijnbouw Arturo Yovane heeft ver
klaard dal hij de militaire junta in Santiago zal voorstellen de verschepingen
van koper naar Engeland op te schorten of te beperken. Eenzelfde voorstel zal
de minister ook doen jegens andere landen die 'voortdurend en onbeschaamd
ons land en onze regering aanvallen'. Chili exporteert ongeveer een kwart van
zijn totale koperproduktie naar Engeland. Deze uitvoer zou dit jaar naar schat
ting 750.000 ton bedragen.
