Noren houden hoofd koel
ondanks olierijkdommen
Bezig bedrijf
AFSCHEID
Aardgasprijzen voor
export en binnenlands
gebruik moeten gelijk zijn
EEG-betalingsbalans
in '74: tekort 59 miljard
Inkomsten uit reserves - even groot als Iraanse - gevaar voor economie
Jtaatsmaatschappij
l/ertrouwen in olie
Groot deel
investeringen
l
Japan versneld
in kernenergie
Saoedi-Arabië
voert olie-
produktie op
Zig-zagkoers
foor dollar
Rijk garandeert
werk bij Peiger
Sociale Academie
"De Nijenburgh"
Ds. R. C. Harder
16 mei 1974
DOW JONES INDEX
New York opnieuw lager
Scholten-Honig in
oppositie op CSM-
jaarvergadering
:»ROUW/'KTARTET ZATERDAG 30 M.AiABT 1974
FEMAKCIëN/ECONOflUE T29/K29
DOOR NICO KUSSENDRAGER
3SLO Noorwegen bestaat grotendeels uit bergen en uit zee. De
ichaarse landbouwgrond en lange kustlijn zijn er de oorzaak van
Jat de Noor zijn heil op liet water zoekt. Wereldsclieepvaart en
risserij zijn, naast ertswinning in liet noorden, belangrijke bronnen
ran inkomsten. In diezelfde zee ligt de nieuwe grote rijkdom van
Noorwegen: OLIE. De voorraden zijn zo groot, dat de Noren erover
Jenken lid te worden van de OPEC, dc organisatie van olieprodu-
jerende en -uitvoerende landen. En het hoeft zich binnen die club
leslist geen 'kleuter' te voelen.
Jet als veel andere OPEC-landen
heeft Noorwegen de gevonden olie en
le inkomsten daaruit zelf niet nodig.
Jet land beschikt over zo'n geweldige
«pariteit aan waterkracht, dat een
ieel van de opgewekte electriciteit
elfs wordt uitgevoerd naar het nabu
rige Zweden. Omdat Noorwegen
twemt in energie' kan het de ontwik-
eling van de oliereserves zeer rustig
aten verlopen. 'Bovendien houden de
Noren er niet van snél rijk te worden;
ij vinden het een afschuwelijk kapi-
alistisch idee', aldus een grote indus-
rieel.
Noorwegen wil van de olie geen
pisode maken naar een époque' is de
nening van een topman van een klei
ne oliemaatschappij, die zijdelings Is
letrokken bij de activiteiten op het
Joorse plat. 'Zij haasten zich lang
zaam en ze hebben het naar mijn
nening verdraaid knap gedaan'.
)m de grote concerns onder controle
houden en aan de olie zoveel
logelijk te verdienen heeft Oslo een
taatsmaatschappij opgericht onder de
eelzeggende naam State Oil, die aan-
ankelijk van oliewinning amper iets
if wist maar de verplichte 50 procent
eelneming van de overheid in de
xploitatie van de voorraden beheert.
Iet de exploratie van (het zoeken
aar) olievoorkomens heeft State Oil
iets te maken; de kosten daarvoor
rorden thans ook niet meer aan de
articuliere maatschappijen terugbe-
aald. Langzamerhand moet State Oil
litgroeien tot een zelfstandige maat-
chappij die zélf activiteiten kan on-
ernemen. Op den duur, zo bepleiten
Dmmigo Noren, zou State Oil de
aige maatschappij op het Noorse
eel van het plat moeten worden,
naar daar wordt tagenin gebracht dat
et dan bijna onmogelijk zal worden
'oldoende geld bij elkaar te schrapen
oor de enorme investeringen die
loodzakelijk zijn.
>P het ogenblik zorgen de grote in-
emationale oliemaatschappijen daar
voor een belangrijk deel voor, Zij het
wat mokkend omdat zij vinden dat de
itaatsinvloed bij de oliewinning veel
e groot is. Sommige concerns gaan
elfs zo ver de Noorse regering van
hantage te beschuldigen. Maar Oslo
lijft daar Siberisch onder. 'Als de
laatschappijen niet op ons deel van
et plat willen boren, wel dan laten
e het', aldus een hoge ambtenaar op
et ministerie van industrie. Hij
oemt de neiging om een zo groot
logelijk profijt te hebben van de olie
de gedwongen staatsdeelneming
een schoolvoorbeeld van wat Enge-
md had moeten doen, maar heeft
agelaten'.
oorwegen is ook niet gevoelig geble-
en voor het argument van de grote
naatschappijen dat het op den duur
net reusachtige voorraden onverkoop-
are olie blijft zitten als de reserves
iet in ijltempo tot ontwikkeling zou-
en worden gebracht. Over een aantal
aren zijn er waarschijnlijk vervan-
ende energiebronnen beschikbaar, zo-
at aan olie geen behoefte meer is, zo
'aarschuwden de concerns. Maar
'oorwegen maakt zich daarover niet
ruk. Oslo verwacht dat met zo'n
grote slojcop als de Westeuropese
markt in de buurt het olietijdperk
nog wel even zal aanhouden. Boven
dien kan olie als brandstof langzamer
hand wel worden vervangen maar als
grondstof voor allerlei chemische pro-
dukten (bijvoorbeeld kunstvezels) zal
het op grote schaal nodig blijven, zo
wordt verwacht Daarom weigert
Noorwegen haast te maken.
Het wees een joint venture ('samen
werking') met Zweden af, zoals Noor
wegen in het verleden zich altijd fel
heeft verzet tegen buitenlandse over
heersing. Behalve de angst voor
vreemde invloeden en het zelf niet
direct nodig hebben van de olie of de
inkomsten daaruit speelt ook de angst
voor inflatie en een ontwrichting van
de economie een rol bij de kalmte
waarmee de Noren te werk gaan.
Volgens conservatieve schattingen zou
de olie 10 miljard Kronen (zo'n 5
miljard gulden) per jaar kunnen op
brengen. Als daardoor plotseling reus
achtige stromen geld het land binnen
komen, zouden lonen en prijzen wel
eens in vliegende vaart kunnen gaan
stijgen, ook al omdat dergelijke grote
sommen amper aan importen kunnen
worden uitgegeven. En een versnelde
geldontwaarding is nu juist iets wat
de Noorse regering moet voorkomen.
De 'man in de straat' vraagt zich toch
al regelmatig af wat voor profijt hij
nu heeft van de olievoorraden en bij
een voortwoekerende inflatie zou die
twijfels best eens kunnen omslaan in
weerstand. Overigens heeft de rege
ring aangekondigd, dat dankzij de olie
de belastingen omlaag kunnen en de
sociale voorzieningen kunnen worden
uitgebreid, maar de altijd wat scepti
sche Noor moet die voordelen eerst
nog zien. Bovendien zou een plotselin
ge vergroting van de koopkracht ook
fnuikend kunnen zijn voor dc econo
mie.
Dat de oliewinning een zeer belangrij
ke plaats in de staatshuishouding gaat
innemen blijkt wel uit de bedragen
die er aan worden besteed. Vorig jaar
was driekwart van alle nieuwe inves
teringen in mijnbouw en industrie
bestemd voor het zoeken naar en
exploiteren van olievoorraden, voor
de bouw van tanks, pijpleidingen,
bqorplatforms, enzovoort.
Steeds meer Noren vinden hierin éen
baan. De scheepsbouw bijvoorbeeld
heeft zich voor een groot deel gewor
pen op de bouw van booreilanden en
ander 'off shore' ('voor de kust')
materieel, terwijl ook verschillende
sectoren in de dienstensector als ban
ken hebben ingehaakt op de olie.
De 'trek' is langzamerhand zo groot
geworden, dat 'de Noorse regering
piobeert door loonmaatregelen andere
bedrijfstakken weer wat aantrekkelij
ker te maken. 'De olie-industrie moet
een logisch geheel vormen binnen
onze economie', zo vat een ambtenaar
op het ministerie in Oslo de Noorse
benadering samen. 'Zij mag geen staat
worden binnen de staat, zoals in vele
andere landen is gebeurd. Wij hebben
onze les geleerd'.
Dat heeft onder andere de Ameri
kaanse. oliemaatschappij Phillips Pe
troleum, die eind 1969 het reusachtige
is,*»..". r I
Het Ekofisk-centrum van Philips in aanbouw. Op de voorgrond de voorraadtank
voor een miljoen barrel olie. inet daarachter een boorplatform, een personeels-
ciland en een fakkelinstallatie. Het hele centrum wordt zo'n 800 meter lang.
Ekofisk-veld voor de Noorse kust ont
dekte, ervaren. Deze maatschappij is
ook de eerste die over enige tijd olie
uit Noordzee naar de kust brengt. De
president-directeur van Phillips, Wil
liam Douce, spri-k in dit verband
onlangs tijdens een bijeenkomst in de
Noorse hoofdstad 'een nieuw tijdperk
in de ontwikkeling van de Noordzee
olie'. Tot nu toe was nog geen enkel
veld in de Noordzee (afgezien van een
zeer klein Deens) in produktie.
Ekofisk was het eerste grote olievoor
komen dat in 's werelds drukst beva
ren zee werd opgespoord. Het water
in dit gebied is zo'n tachtig meter
diep, terwijl d e olie op meer dan
3.000 meter ligt. De proefproduktie
van het veld begon in de zomer van
19,71, met het hefeiland Gulftide als
tijdelijk prod'uktieplatform.
Als het Ekofisk veld volledig in pro
duktie is zullen er voor Phillips, dio
hier deel uitmaakt van een consorti
um, drie booreilanden, één eiland
voor materieel en én voor personeel,
alsmede een voorraadtank voor n
miljoen barrel, op de zeebodem staan.
Zij moeten ervoor zorgen dat eind
volgend jaar zo'n 300.000 barrels 'cru
de' per dag aan de zeebodem worden
onttrokken, wat ongeveer evenveel is
als de produktie van het Arabische
Emiraat Oman. De olie op het Noorse
deel van het plat wordt uit veertig
bronnen gehaald en wordt voorlopig
met tankers aan land gebracht tot de
zo'n 350 kilometer lange pijpleiding
gereed is om de ruwe olie naar de
Engelse Teeside te brengen, waar (al
weer door Phillips en State Oil geza
menlijk) tien grote opslagtanks wor
den gebouwd, die elk goed zijn voor
750.000 barrel.
Het Westduitse Embden wordt door
een buis van meer dan 400 kilometer
met Ekofisk verbonden voor het tran
sport van aardgas, dat in een totale
hoeveelheid van 150 miljoen kubieke
meter ('Slochteren' bevat 2000 mil
jard) vrijkomt bij de oliewinning.
Dez buizen zijn nodig omdat er voor
de Noorse kust een diepe kloof in de
zeebodem zit. De regering in Oslo
speurt op het ogenblik naarstig naar
mogelijkheden om pijpleidingen aan
te leggen in diep water, tegen "enigs
zins dragelijke kosten. Zo snel moge
lijk wil Noorwegen althans een deel
van de olie zelf aan land krijgen,
hoewel het slechts énderde consu
meert van wat het Noorse plat over
niet al te lange tijd jaarlijks oplevert.
Naast Ekofisk het op één na,
grootste voorkomen in de Noordzee
liggen er namelijk nog andere
olievelden voor de Noorse kust waar
van Eldfisk en West Ekofisk de groot
ste zijn.
Ook met het grote, aantal booreilan
den, dat ongetwijfeld wordt ingezet
zal het tientallen jaren duren voordat
het hele Noorse plat is afgewerkt.
Niet eens zo grote optimisten noemen
al de periode van een eeuw omdat na
uitputting van de makkelijk winbare
voorkomens ook de wat moeilijker
naar boven te halen olie kan worden
gewonnen door bijvoorbeeld stoomin-
blazing. Volgens de meest voorzichti
ge schattingen zit er voor de Noorse
kust meer dan 500 miljard liter ruwe
olie, wat ongeveer 10 procent is van
de reserves in het Midden-Oosten, of
bijna evenveel als de olievoorraden
van Iran. En de Noren hebben er alle
vertrouwen in dat zij daar nog lange
tijd profijt van kunnen hebben.
AMSTERDAM De oliecrisis heeft
ertoe geleid, dat Japan het gebied van
de kernenergie in een versneld tempo
heeft betreden. Investeringen in nu
cleaire reactoren worden voor 1977
geraamd op 372 miljard yen (ƒ3,7
miljard). Mitsubishi Electric Corp.
(ook wel Melco genoemd) speelt hier
bij een belangrijke rol als producent
van nucleaire apparatuur.
Melco, waarvan de aandelen in de
vorm van continental depositary re
ceipts (CDR's) op 8 april a.s. op de
beurs van Amsterdam worden geïntro
duceerd. is één van de leidende fabri
kanten in Japan van lichte en zware
elektrische en elektronische appara
tuur, o.a. ruimte-elektronica. Met een
omzet van ca. ƒ5 miljard, waarvan
overigens maar 9 procent wordt geëx
porteerd, 56.000 werknemers en ver
tegenwoordigingen in vrijwel de
gehele wereld (w.o. Nederland) bezet
de onderneming qua omzet de 12e
plaats onder de Japanse industrieën.
Met de introductie van de aandelen
aan de Amsterdamse beurs volgt Mel
co het voorbeeld van een reeks an
dere Japanse ondernemingen, die er
allen naar streven hun financiële
status in Nederland en in Eurcpa te
bevestigen. Dit met name met het oog
op de zich uitbreidende export
naar dit gebied en de financiering
van productiefaciliteiten in Europa.
Voor het lopende jaar wordt een
afneming van de winstmarge verwacht
door Mutsubishi Electric als gevolg
van de stijgende lonen. Deze zullen,
naar het zich laat aanzien dit jaar
met 23-25 pet omhooggaan, hetgeen
ook de concurrentiekracht in nadelige
zin zal beïnvloeden.
BEIROET Saoedie-Arabië heeft de
Arabisch-Amerlkaanse oliemaatschap
pij (Aramco) toestemming gegeven
cm de produktie met ingang van 1
april te verhogen tot 8,5 miljoen
vaten per dag. Hoewel geen nadere
details over de produktieverhoging
bekend zijn gemaakt, wordt aangeno
men dat meer olie aan de Amerikaanse
markt zal worden geleverd.
Vóór de boycot was de Saoedi-Arabl-
sohe produktie 8,29 miljoen vaten per
dag. Door de produktievermindering
van 15 procent, die was bedoeld om
druk uit te oefenen op de Ver. Staten
en West-Europa was de olieproduktie
van Saoedie-Arabië teruggelopen tot
7.3 miljoen vaten per dag.
Financiële deskundigen van de belang
rijkste olieproducerende landen zijn
gisteren in het hoofdkwartier van de
organisatie van olie-uitvoerende lan
den (OPEC) in Wenen bijeengeko
men om te praten over de instelling
van een speciaal fonds voor projecten
in ontwikkelingslanden. De commissie
van deskundigen was 17 maart in het
leven geroepen tijdens de laatste bui
tengewone ministersconferentie in
Wenen. De richtlijnen, die nu door
de commissie worden opgesteld, zul
len 10 april in New York worden
bestudeerd door een volgende buiten
gewone ministersconferentie.
OXDEN/FRANKFORT De Euro-
«se valutamarkten hebben een zeer
imoerige dag achter de rug. Nadat
dollar in de ochtenduren zware
appen had te verduren, ondermeer
oor de geruchten over een revaluatie
an de Duitse mark, volgde in de
liddaguren een plotseling krachtig
erstel.
Morgens zakte de dollar in Frank-
rt van DM 2,5040 naar DM 2,4980,
laagste koers sinds vijf maanden,
an deze koers lag ook een verwacht
icord overschot op de Westduitse
italingsbalans en een minder gunsti-
Amerikaanse betalingsbalans ten
fondslag. Latèr kwam de Bundes-
ank tussen beiden en kocht 11,6
iljoen dollar op de officiële fixing-
rijs van 2,5230 D-mark. De bank
aed dit omdat de mark anders ten
izichte van de andere 'slangvaluta's'
andermeer de gulden) te veel waard
>u worden. De slotkoers kwam later
og 0,6 pfennig boven de interventie-
rijs. Valutahandelaren waren kenne-
jk tot de overtuiging gekomen, dat
lage dollarkoers een revaluatie al
d uitgesloten.
lofelijk groot was de koersval
in de dollar in ZUrich, van Frs. 2,98
aar Frs. 2,64, maar in de middagu-
'o Volgde een pijlsnel herstel tot
rs. 3,01. Zelfs Londen deed aanvan-
ilijk mee, waar het zwakke pond
rrein won ten opzichte van de dol-
r- In de ochtenduren kostte een
md 2,42 dollar, maar ook hier her-
«1de het Amerikaanse betaalmiddel
«h en het slot kwam omtrent 2,39
'Har voor een pond.
tosterdam noteerde aanvankelijk
2,66 of 2 cent minder dan donder-
'g, maar ook hier herstelde de dol-
f zich volkomen. De Ned. Bank
icht 20 k 50 miljoen mark om te
orkomen, dat de koers boven het
afond van 1,067 zou komen.
Dividend ACF
AMSTERDAM ACF stelt voor over
1973 een onveranderd contant divi
dend uit te keren van 6.80 per
aandeel van 25. Verder zal een uit
kering worden gedaan van 5 pet. ten
laste van dc agioreserve (v.j. 2.5 pvt),
zodanig dat per 20 aandelen een
nieuw aandeel wordt uitgereikt Deze
bonusaandelen zullen ten volle ge
rechtigd zijn tot het dividend vanaf
1974. De omzet is in 1973 met 10 pet.
toegenomen van ƒ238.4 tot 263 min.
Dc winst per aandeel steeg eveneens
met 10 pet. tot ƒ17.90.
Udenhout niet
pessimistisch
UDENHOUT De Maatschappij tot
Exploitatie van Steenfabrieken Uden
hout ziet de toekomst niet pessimis
tisch tegemoet, zij het dat voor 1974
de afzet zeer onzeker is, aldus de
maatschappij in het jaarverslag.
De bruto winst in 1973, is, overeen
komstig de verwachtingen^ iets ge
daald van bijna ƒ2 min tot 1,9 min.
De nettowinst steeg echter tot
ƒ608.000 (566.000). Udenhout wil over
het vorige boekjaar een dividend van
13 procent uitkeren.
Cantecleer naar Combo
BAARN Uitgeverij Cantecleer te
De Bilt en Bosch Keuning te
Baarn hebben besloten tot een volle
dige samenwerking. Cantecleer treedt
toe tot de uitgeversgroep Combo wel
ke in het verband van Bosch
Keuning opereert a's centrale produk
tie- en dienstenverlenende organisatie.
Uitgeverij Cantecleer zal onder eigen
naam en onder de thans fungerende
leiding in De Bilt gevestigd blijven.
De vakorganisaties zijn op de hoogte
gesteld van de plannen tot samenwer
king.
Geen ontslagen bij
Van Nievelt Goudriaan
ROTTERDAM De directie van de
SHV ontkent dat er 70 man walperso-
neel van Van Nievelt Goudriaan zul
len worden ontslagen. Voltens mr. J.
A. Reus, directeur van de handels,
transport en zeevaartgroep van de
SHV, moet de walorganisatie inder
daad worden ingekrompen omdat zij
te groot zou zijn, ten opzichte van de
bestaande activiteiten van de rederij.
'Maar dat wil nog niet zeggen dat er
70 ontslagen moeten vallen. Een aan
tal mensen kan met vroeg pension en
weer anderen kunnen direct her
plaatst worden binnen ons concern',
aldus Mr Reus. Hij vertelde voorts
dat de SHV nog geen enkele beslis
sing heeft genomen wat betreft reor
ganisatie van Van Nievelt Goudriaan.
'Dat gebeurt pas over enkele dagen,
wanneer wij advies hebben gekregen
van de ondernemingsraad.'
Containerlvjn
op Zuid-Afrika
ROTTERDAM De scheepvaartmaat
schappijen die diensten onderhouden
tussen Noord-Europa en de Middel
landse Zee en Zuid-Afrika zijn van
plan begin 1977 gezamenlijk een nieu
we containerdienst tussen deze vaar-
gebieden op te richten. Volgens de
Nederlandse Scheepvaart Unie is het
de bedoeling dat de samenwerkende
conference-maatschappijen tien vol-
containerschepen mei een capaciteit
van 2450 laadkisten zullen laten va
ren, die een geïntegreerde verbinding
zullen bieden van het noordelijk con
tinent en Engeland met afvaarten om
de vijf-en-een-halve dag.
Advies SER-commissie energie
Van onze sociaal economische redactie
DEN HAAG De prijs van het aardgas dient voor zowel het binnen
lands gebruik als voor de export op ongeveer gelijke hoogte te wor
den gebracht van de olieprijs.
De commissie energievoorziening van
de sociaal ecnomische raad zegt dit in
een gisteren gepubliceerd rapport, dat
volgende week door de plenaire verga
dering van de SER zal worden bespro
ken. Het op ongeveer gelijke hoogte
brengen van de aardgasprijs betekent
volgens de SER-commissie dat de be
staande exportcontracten moeten wor
den aangepast. Maar ook zullen de
binnenlandse aardgastarieven volgens
de SER-commissie moeten worden
aangepast. Er zou anders een betrek
kelijk willekeurig onderscheid in
energiekosten bestaan tussen degenen
die wel en die geen aardgas krijgen
geleverd. De lagere inkomenscatego
rieën zouden echter niet in het ge
drang mogen komen bij de aanpassing
van de aardgastarieven.
De SER-commissie heeft berekend dat
de bruto binnenlandse energiebehoef
te voor circa 86 procent kan worden
gedekt door de binnenlandse produk
tie. Nederland is echter afhankelijk
gebleven van aardolie omdat we aard
gas zijn gaan exporteren en omdat
aardolie als grondstof dient voor de
petrochemische industrie en motor
brandstof. Geforceerde vergroting van
de aardgasproduktie acht de SER-com
missie onder de huidige omstandighe
den niet juist. Vanaf 1978 zal ten
behoeve van grote industriële afnemers
en elektrische centrales steeds minder
gas beschikbaar kunnen worden ge
steld. In verband daarmee dient om
bouw of nieuwbouw van ketels plaats
te vinden zodanig dat behalve olie
ook steenkool kan worden gestookt.
De SER-commissie meent dat voorlo
pig aan invoer van kolen de voorkeur
moet worden gegeven boven Neder
landse produktie. De verdubbeling
van de olieprijzen betekenen volgens
DEN HAAG Indien uiterlijk 5
april a.s. geen overname van Peiger
te Emmen heeft plaats gehad zal de
regering financiële middelen ter be
schikking stellen om mogelijkheden
te scheppen voor het handhaven van
de werkgelegenheid zoals die nu in
dit bedrijf bestaat.
Dit heeft het ministerie van economi
sche zaken meegedeeld. Het ligt dan
in de bedoeling deze werkgelegenheid
onder te brengen in een nieuwe parti
culiere onderneming, die de produktie
van Peiger zal voortzetten. De ter
beschikking te stellen middelen zullen
dienen om de start van deze onderne
ming mogelijk te maken. Afspraken
zijn reeds gemaakt omdat ln de be
drijfsleiding van deze nieuwe onder
neming kan worden voorzien.
de SER-commissie onvermijdelijk een
ruilvoetverslechtering voor ons land.
In tegenstelling tot de Nederlandse
werkgevers menen de SER-deskundi-
gen echter dat het ruilvoetverlies in
1974 geheel ten laste van de lopende
rekening van de betalingsbalans kan
komen. De werkgevers meenden dat
het ruilvoetverlies gedeeltelijk zou
moeten worden gecompenseerd door
geringere loonstijgingen.
AGO werkt samen
DEN HAAG AGO verzekeringen
heeft een samenwerkingsovereenkomst
gesloten met twee andere belangrijke
Europese verzekeringsmaatschappijen:
de Legal and General Assurance So
ciety in Groot-Brittannië en de Groep
Assubel in België.
ADVERTENTIE
van de direkteur
Kongres: "Westerse ekonomie:
Hoop of Wanhoop" (met o.a.
Prof. dr. J. Zijlstra, Prof. dr.
P. J. Roscam Abbing en (ge
vraagd) drs. J. M. den Uyl, mi
nister-president). Verder recep
tie, cabaret en feest. Geeft u
onmiddellijk op per briefkaart.
U ontvangt dan nadere informa
ties. Regentesselaan 5, Baarn)
Stort uw bijdrage voor het af-
scheidskado op gironr. 66 23 77
t.n.v. Gereformeerde Opleidin
gen te Baarn m.v.v. "bijdrage
afscheidskado". Zegt het voort!
Het Afscheidscomité.
BRUSSEL De Europese Commissie verwacht voor de gezamenlijke
EEG-landen een tekort van 22 miljard dollar (circa 59 miljard gul
den) Dat staat in het conjunctuurrapport van de Europese Commis
sie voor 1974.
Het commissielid Wilhelm Ha heeft er voor de economische en
monetaire commissie van het Europese parlement mededelingen
over gedaan.
Het grootste probleem is, dat de con-
junctuurpolitieke situatie binnen de
Gemeenschap van lidstaat tot lidstaat
sterk verschilt. Er zijn twee groepen
te onderscheiden. De eerste wordt
gevormd door de Bondsrepubliek en
de Beneluxlanden, die een evenwich
tige betalingsbalans of zelfs een klein
betalingsbalansoverchot hebben. De
andere groep bestaat met name uit
Engeland, Italië, Denemarken en
Frankrijk, landen met betalingsbalan
sen die al aanzienlijke tekorten ver
tonen of in 1974 zullen gaan vertonen.
In de eerste groep moet men er naar
het oordeel van de Europese Commis
sie. naar streven het bruto nationale
produkt in reële termen te verhogen
met drie vier procent. Daarmee
zouden de landen van de tweede cate
gorie geholpen zijn. In de eerste
groep zou men niet tot elke prijs
overschotten op de betalingsbalans
moeten kweken. De landen van de
tweede groep zouden de binnenlandse
vraag moeten trachten te beperken
ten gunste van de uitvoer.
EKFECTENKOERRSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch avond-
verkeer kwamen vrijdagavond de volgende
koersen tot stand (tussen haakjes de offi
ciële slotkoers van derelfde dag): AKZO
(54.70). Hoogovens (69.80). Kon. Olie
87.20 gb—87.50 (90.70), Philips 31.20 gb—31.40
gl (SI.30), Unilever 102.10 (103.10), KLM
(72.50).
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren $32%-% 33*4
Unilever 37*-38 (38*-*), Philips
fUK-% (11*-*) en KLM 8 26-U (26*-*).
Opgave Hornblower en Weeks.
inilii»! sjHiifii I•<■11. ohl. Mud'
27 rart. 871.17 190.65 91.67 71.90 736.4
28 rart 854.35 186.17 81.03 71.74 734.1
29 mrt. 846.68 185.08 90.75 71.65 733.0
Aai... obt. 1 .L H. U
27 rart. 11.690 14.180 1.770 340 1054
28 mrt. 14.940 16.760 1.774 188 1.293
29 mrt. 12.150 14.070 1.758 455 913
Koersen in Montreal
26/3
27/3
28/3
Bovls
1.85
1.85
1.84
Uoin Tar A Chain
26*
26*
Husky
21*
21*
Nal. Gas
9*
9*
9*
Mass 1-eruusnn
18*
18*
17%
Na' Resource»
5.43L
5.43L
5.421.
Shell Canada
19*
19*
It
new york
Akzona verwacht 20
pet. hogere winst
ARNHEM AKZONA de Amerikaan
se tak van het AKZO-concern, ver
wacht dat haar netto winst in het
eerste kwartaal van dit jaar meer dan
twintig procent hoger zal uitvallen
dan in die periode van het vorige
jaar. De winst zal tenminste 82 tegen
68 dollarcent per aandeel bedragen,
aldus president Claude Ramsey in de
jaarvergadering. De omzet over het
eerste kwartaal bedraagt ongeveer 190
tegen 166 miljoen dollar.
De maatschappij had een buitengewo
ne bate van 20 dollarcent per aandeel
door verkoop van buitenlandse activi
teiten. Dat brengt de netto winst op
1.02 dollar per aandeel. De totale
netto winst bedraagt 12.7 miljoen dol
lar. Ramsyy vond hot erg moeilijk
iets over de vooruitzichten voor de
rest van het jaar te zeggen. Maar hoe
de algemene economische situatie zich
ontwikkelt, Akzona acht zich in staat
het iets beter te doen, -zo merkte hij
op.
Holl. Wegenbouw
neemt
Smits Bitumen over
RIJSWIJK Hollandsche Wegen-
bouw Zanen (HWZ) een werkmaat
schappij van Hollandsche B-groep-
(HBG) in Rijswijk en J. L. H. Smits
en Co. Bitumen in Jutphaas zijn over
eengekomen dat HWZ het gehele aan
delenkapitaal van Smits en Co Bitu
men zal overnemen. De betaling zal
in centanten geschieden.
De toetreding van Smits en Co. Bitu
men tot HWZ zal voor de werkgele
genheid in beide bedrijven geen nade
lige gevolgen hebben.
Burlington
ACF Industrie
Mreo
Allied Chemical
Alum. Co of Am.
American Brands
American Can
Am Cyanatnid
Am Electr Puwer
Am Metal Climax
Am Motors
Am Smelt C Ref
Am Tel Tel
AMSTERDAM Kon. Scholten Ho- Ana'cunda
nig (KSH) houder van ca. 34 procent s'*e' d
van de aandelen in de centrale Suiker
Maatschappij CSM heeft op de jaar- Bondix
vergadering van de CSM geweigerd de Bethi steel
stukken goed te keuren. De andere jjj'f"
grootaandeelhouders (waaronder de
Suiker Unie, die ook 34 pet. heeft) Can Pacafic Ry
schaarden zich echter wel achter het- ^'lanes'
bestuur, zodat commissarissen en di- chessie sclera"
rectie toch voor het gevoerde beleid chrysier
konden worden gedechargeerd. De op- cme^ service
komst op de vergadering was buitenge- cS» Yndutlnes
woon hoog, ruim 85 pet, van het communw Edison
kapitaal was vertegenwoordigd, een Con* Ediaor.
record. KSH stemde tegen het divi- cUni'oi?"
dendvoorstel met het argument, dat cuniss wrisht
'aan de geloofwaardigheid van het £!|"l*|!'ndv^'K,,, A
door KSH steeds ingenomen en be- Co
kende standpunt met name ten op- Duw Chemical
zichte van haar eigen aandeelhouders Du ,B1)
en werknemers afbreuk zou worden
gedaan, als zij thans als aandeelhou
der CSM door stilzwijgen het verslag Firsi Nat city
van de directie zonder meer voor
kennisgeving zou aannemen.' Overi- Admiral Corp
gens stelde KSH er prijs op de verkla- ajiengheny p»w s
ren. dat zij onverminderd een con-
structieve samenwerking met CSM Ambied ind
voorstaat.
De vertegenwoordigers van de Suiker ,(.>.h'0P,
Unie deelde mee de jaarstukken wel
goed te keuren. Hij benadrukte de
goede verstandhouding tussen Suiker c|,';0
Unie en CSM. Deze verhouding was al chadm.urn Coih
eerder door president-commissaris mr.
De Wilde onderstreepte toen hij bij de có'miT.cö8
opening een welkom toeriep aan de com. Telephone
vertegenwoordigers van de 'Centrale
Suiker Unie'. Fluor Corp
29/3 29/3
32% 32
12% 12%
42% 42".
46% 47
37% 374',
27* 27*
24 23*
24% 24*
43* 4341
9* 9*
24',!, 23%
49T
49%
25% 28*
23% 22%
96* 94*
18*
31
50".
52
17%
48% 48%
26*
23
18* 18*
28* 28%
20* 28
26 25*
4244 42*
u* u*
- 14*
19* 19%
40 40 Va
Kamman Kodak 109% 160%
41* 40*
Gen Electric
Gen Foods
G»n Motors
Gen Publ 111 tl
Gen Tel 6 Tel
Getty oil
Giletle
Cimbel Bruthar»
Goodyear I and B
Gulf Oil
lm Bui-In Mach
Intern HarveMei
Ini Nick of Can
Ini Paper
Int Tel Tal
26* 26
49% 49%
18* 18*
24*4 24%
137* 137*
37% 36%
18% 18*
28* 26%
22* 22%
17% 17%
8% 814
239% 235%
27* 27%
35% 35%
50% 31*
23* 23*
Lirigl-emco Vouith 10% 10%
Llflnr, Ind
Lockheed Alrcrafi
Marco:
9%
24*
Madin Marietta
May Dep Store»
McDonnell Dongl
Mohil oil Corn
23%
16
45*
IK
Nabisco
Nat Cash Realst
Nat Di>tlller»
Nai Cvpeurn
Nat Steal
Na! Lead Ind
34 34*
36% 36*
14=4 14%
13* 13*
33% 33*
12* 12*
Pac Gaa and El
Penn Central
Ppu*!co
Phelp» Dodgt
Ph-lip Morris
Philips Peir
Procter 6i Gsmbl
RCA
Republic Staal
Reynold» Ind
Royal Dutch Petr
Ssnta Fé Ind
Sears Roebuck
Shell Ol)
Southern Co
Southern Pacific
Southern Rsilway
Sperry Rand
Stand Oil Calif
Stand oil Indiana
Exxon Corp
Studebaker Worth
Suri Uil
Texas Gulf
Texas Inst.
Transamcrica
Unilever
Union Carbide
Uni Royal
United Aircraft
United Brands
US Slee)
West Union Tel
Westinahouse El
Woulworlh
14*
18
%vi
23*
«0
69
39*
40
98* 98*
53* 53*
93 88*
19* 19*
23% 26*
44* 44
33* 3244
33* 33%
84 83*
59* 58%
43* 43
39* 39%
29* 29%
93* 92*
82* 81*
33% 33%
7* 7%
43* 42*
13* 13*
20* 20*
17% 18%
13 12*
'9 18%
22* 21*
14* 14%
45% 45*
18* 18%
I* 1*
8 86 9.86
Gen Cigar
13*
13",
Nat Can
NY CVnir A
a
Ini bank fur Kec
Ini Flav Frae
98%h 9S*b
- 37%
North Wesl R
N Am Philips Co
•7*
20*
S3t
Ini Paper it 4)
43*
42*
occidental Peir
9*
Interspar
It 30
18.10
Pacific Light
20%
20*
Public Slee)
16%
16*
Kansas City Ind
-
18%
26%
Reliance Group
15%
10*
KI.M
mandaid b'ands
89*
54
Kroger
67%
66%
Stall! -in Ind.
I a.-.dv
14%
15*
24*
lame Stor Cement
18
17*
10%
8*
14%
14%
1 ehman
13*
13%
t
14*
Madison Fund
9*
9%
XV
28%
26*
