/ECHTEN OM VIEREN
Familie
van de
draken
bloed-
boom
1
•amtalent niet erg
ïhaars in Rusland
Uhlmann had zich
nog kunnen redden
4
/llsillalll
i a a
"et piekeren maar puzzelen
mi mm
Nieuwe boeken
Üj \V KVi UM'ET ZATERDAG 30 MAART 1974
BINNENLAND T21/K23
52e Opgave voor de Ladderwedstrijd)
was een fascinerend spel, dat Avirijn en Bata-
>tje speelden. En het duurde enige tijd vóór ik
chter kwam wat ze daar op de grond uitvoer-
Het ging met vier soorten stokjes, onderschei-
jk 1, 2, 3 en 4 decimeter lang. Om beurten leg-
ze een stukje aan, allen op één rechte lijn.
r er mochten nooit twee stokjes van gelijke
te op elkaar volgen. En wie het eerst de leng-
•an 24 decimeter bereikte of zijn tegenstander
ng, die 24 decimeter te overschrijden, won het
In noteerde het volgende verloop van één
partij. A begon, dan B enz. om beurten. De
ten" van B zijn onderstreept:
4 3 12 1 342 1
heeft de onderstreepte B een
te van 23 decimeter bereikt, maar
ag niet 1 zetten (want dan staan
1-en naast elkaar en moet dus de
verschrijden. Hij heeft verloren.
luidt nu (eerste probleem):
A als eerste zet 1 doet, wie wind
Idem als A 2 als eerste zet
It. Idem als hij begint met 3. En
als hij met 4 begint.
tweede probleem is wat moeilij-
Wat is een algemene methode die
tvinst voert?
derde probleem is het moeilijk-
velke strategie moet men toepas
als men niet 24 decimeter maar
willekeurige andere lengte als
jende lengte kiest?
r de drie problemen samen kan
ten hoogste tien punen halen,
lestemd zijn voor onze doorlopen-
idderwedstrijd. Uw punten wor-
ip uw persoonlijke kaart geboekt
ils u blijft inzenden stijgt het
op die kaart voortdurend. Tot-
in slotte geen der andere deelne-
een hoger totaal heeft dan u en
ladderprijs wint. Waarna u weer
nul punten begint,
u de beide knapen een waarde-
:ijfer voor hun vondst geven (1
iagste en 10 als hoogste waarde-
geen halve punten),
iplossingen dienen uiterlijk 27
binnen te zijn bij mr. G. van
postbus 1005 te Warnsveld
te Vorden). Op briefkaart of
imslag dient 'Niet Piekeren maar
den' te staan terwijl in uw
uw volledige naam (alle
itters; niet v.d. maar van de of
!er of van den; meisjesnaam van
huwde vrouw) en uw volledig
in blokletters dienen te zijn
reven of getikt.
zich wijzigingen voordoen in
Stokstijf staat
mr. J. van
Vorden bij het
spel der
stokken
uw naam en/of adres, wilt u deze dan
uitdrukkelijk vermelden, ook als u in
lange tijd niet inzond. Want uw pun
ten blijven geldig, maar ik kan niet
raden of u verhuisd, dan wel een
nieuwe oplosser bent.
Niet slechts uw oplossingen, ook uw
opmerkingen, kritiek en verdere ont
boezemingen zijn altijd welkom. Ook
uw eigen problemen. Op vragen wil
ik gaarne antwoorden mits u een
postzegel van 40 cent insluit.
En nu hoop ik dat u dit feest der
vieren met plezier viert.
mr. G. van Vorden
Op de Canarische eilanden staat
een boom, die elke toerist gaat
bekijken. Het is een dranken-
bloedboom, Dracaena draco, de
grootste in zijn soort, ruim twin
tig meter hoog met een even
wijde kruin. De omtrek van zijn
sterk gegroefde stam bedraagt
ettelijke meters en de kruin be
staat uit een massa kronkelig
omhooglopende takken, waar
van elke zijtak een half-bolvor-
mige kroon van stijve, donker
groene zwaardbladen draagt.
Deze echte drakenbloedboom (het
harsachtige sap is rood als bloed)
zie je als kamerplant niet zo erg
veel, in tegenstelling tot Dracaena
deremensis met grasachtige, zeer
spits uitlopende bladeren. Vooral de
cultivars 'Bausei' en 'Warneckei'
worden veel als potplant verkocht.
De eerste vorm heeft alleen een
zilverwitte middenstreep over het
blad, de andere veel smalle witte en
grijsgroene lengtestrepen. Er bestaat
nog een cv. 'Roehrsi' met geheel
witte topbladeren, die later groen
achtig worden
D. deremensis kan wel vijf meter
hoog worden, maar in potten of
kuipen gekweekt, haalt hij dat niet.
De groene stam is van onder tot
boven bebladerd, zodat de plant een
kroon op een geringde stam krijgt.
Vroeger vond men dat kaal en gooi
de men de plant weg, of men sneed
de kroon af en probeerde die te
stekken, wat meestal mislukte. Dru-
caenastekken bewortelen niet ge
makkelijk; het is eigenlijk werk dat
je in de warme kas moet doen. Het
Dracaena marginata
is wel een manier om dracaena's te
vermeerderen, want uit de afgesne
den moerstam komen later spruiten
die weer tot een nieuwe kroon uit
groeien.
Tegenwoordig zijn die moerstammen
erg in de mode. Het meest zie je zo
D. fragrans te koop: als een kale
bezemsteel met alleen bovenaan
twee zijwaartse kronen van bromeli-
a-achtige, iets aan de rand gegolfde
bladeren met een brede gele mid
denstreep. In het Reptielenhuis van
Artis groeit een groot exemplaar,
met verscheidene stammen, die hori
zontaal over het krokodillenbasin
hangen. Op verschillende plaatsen
komen kronen uit de kale stammen
te voorschijn. Die staan rechtop en
lijken precies kokerbromelia's, woe
kerend op een dode boomtak.
Een van de allermooiste soorten
vind ik zelf D. marginata, met heel
slanke, sierlijk gebogen stam en een
kroon van hangende en gebogen bla
deren. Het blad is smal en donker
groen met een smal donkerrood
randje. Deze soort is erg sterk en
kan gemakkelijk manshoog worden.
Als kamerboom is hij ideaal, Plant
hem dus in een wijde kuip met wat
jonge exemplaren aan de voet.
Vertakken
D. marginata kun je dwingen zich te
vertakken: als je de kroon afsnijdt,
maakt de stam direct onder de sne
de twee zijspruiten die doorgroeien
en als die weer een flinke hoogte
hebben bereikt, dezelfde behande
ling ondergaan. Als u niet tegen de
onthoofde stam wilt opkijken tot de
nieuwe spruiten komen, kurit u ook
alleen het 'hart' (de groeitop van de
kroon) verwijderen. Voor het blad
van de oude kroon vergeeld en afge
vallen is, hebt u dan nieuwe sprui
ten. Drie andere dracaena-soorten
zien er wat afwijkend uit. D. godsef-
fiana groeit als een struik met lan
ge, dunne takken. Het blad is niet
grasachtig of zwaardvormig, maar
ovaal en gesteeld en groen met veel
gele of witte vlekjes. D. goldieana
heeft ook zulk blad, maar naast
vlekjes een marmertekening in de
breedte van het blad. D. sanderiana
heeft smalle bladeren, die net als
die van D. deremensis wit zijn ge
streept, maar gesteeld lijken, omdat
ze aan de voet heel smal zijn.
Warmte
Dracaena's zijn tropenkinderen en
verlangen dus een redelijke warmte,
niet lager dan vijftien graden. Ze
zijn niet geschikt om buiten op het
terras te zetten, behalve bij windstil
zomerweer in een zacht regenbuitje.
Felle zon mogen ze niet hebben, dus
daar moet zo nodig tegen geschermd
worden. Wel willen ze graag een
lichte standplaats. De atmosfeer
moet tamelijk vochtig zijn, dus
sproeien moet je minstens eens per
dag, vaker nog in de winter, als ze
in een centraal verwarmd vertrek
staan. Gieten moet in de winter heel
spaarzaam geschieden maar in de
zomer hebben ze vrij veel water
nodig en wekelijks wat vloeibare
kamerplanten- of gedroogde koe
mest. Verpotten is pas nodig als de
wortels boven de aarde komen, of
als er duidelijk iets aan de groei
schort. We doen het in het voorjaar,
in een niet te grote pot met een
flinke drainlaag van potscherven en
een mengsel van beukenaarde, oude
koemest en een beetje turfmolm en
rivierzand. Dracaena's lenen zich
goed voor oppotten in een glazen
accubak, waarin een drainlaag van
grote gravel.
Verwar dracaena's niet met cordyli-
nes, die er veel op lijken. Een
verschil waardoor ze in niet-bloeien-
de staat zijn te onderscheiden is de
kleur van de wortels: van dracaena
geel, van cordyline wit.
i deze rubriek onder ogen
is de strijd om het dam-
)ioensehap van Nederland
begonnen. De grote favoriet
de titel is natuurlijk Harm
'sma. Er zijn niet veel insi-
die er aan twijfelen, dat hij
kampioen van Nederland
worden, nu Sijbrands niet
-peelt.
inshebbers voor een plaats bij de
vier heb ik al eens genoemd in
ig vorige rubriek. Voor vandaag
de volgende partijen op het
•amma: D. de Jong-Varkevisser,
lelink-De Ruiter, Goudt-Van Wes-
v. d. Sluis-Bronstring, Vis-
ergsma en Drost-Wiersma. Deze
begint om 13.00 uur in hotel
nd, Soerensweg in Apeldoorn,
eg hierover. Onlangs kreeg ik uit
md het partijenboek van het
Sgehouden kampioenschap van de
5t-Unie, dat gewonnen werd door
)li Gantwarg. Ik heb er enkele
?ssante partijen in gevonden,
Fan er hieronder één volgt. Het
n partij tussen de winnaar van
Juikertoernooi, Mitsjanski en de
s land onbekende Kolodiew.
e- ^nski, die in dit toernooi zeven-
ïrd, maar desondanks o.a. Wiers-
sn Baba Sy voor bleef in het
15-20 17. 48-42 5-10 18. 50-45 20-24 9.
29x20 25x14 20. 34-30 2-8 21. 45-40 4-9
22. 32-27. Zie diagram.
Nieuw licht op partij tegen Karpow
atoernooi, is het bewijs, dat de
I.
-p
over een groot arsenaal aan
Iers beschikken. Het is jammer,
ele veelbelovende jonge meesters
tusland nog geen kans hebben
gen in buitenlandse toernooien,
nk bv.. aan Slobodskoj en Mogil-
I. die toch bewezen hebben tot
iten te behoren. Mitsjanski heeft
:ans wel gekregen en ook benut,
-taande partij laat u een staal-
;n van zijn kunnen.
Mitsjanki; zwart Kolodiew
•28 18-22 3. 38-33 19-23 3 .28x19
D i.
r 'merkwaardige afruil, waarmee
zijn bedoeling snel duidelijk
t. Na 4. 33-28 22x^ 5. 39x19
blijft zwart wel met een enigs-
aoeilijk te hanteren lange vleu-
tten, maar 'toch zijn er dan weer
chijven van het bord verdwenen,
ijkt dat zwart van meet af aan
nise wil spelen, maar Mitsjanski
iet van plan hieraan mee te
ïn.
29 23x34 5. 40x29 13-19.
nu dezelfde stand op het hord
0f pen als na de opening 1. 32-28
'2. 33-29 23x32 3. 37x28 17-22 4.
11x22 5. 38-32 13-18, alleen zijn
feuren nu verwisseld, evenals het
natuurlijk,
A
Wit wil nu proberen het massieve
centrum van zwart te omsingelen b.v.:
22. 17-21 23. 40-34 21x32 24. 37x17
11x22 25. 31-27 22x31 26. 36x27 en wit
krijgt goede kansen, zowel na een
klassieke opbouw als na omsingelings
acties. want de witte stelling is vee)
bewegelijker. Zwart voelt hier terecht
niet veel voor en zoekt het in een
aanvallende opbouw, die echter du
bieus genoemd kan worden.
22. 8-13 23. 40-35 10-15 24. 44-40
14-20 25. 30-25 20-24 26. 40-34 9-14.
Verhindert het dodelijke 27. 34-29
23x34 28. 39x30 door 28. 16-21 29.
27x16 22-27 30. 31x22 17x48. terwijl
ook 27. 37-32 en 38-32 verhinderd zijn.
Op 27. 34-30 kan sterk volgen. 27.
3-8 gevolgd door 28. 4944 17-21 en
zwart staat goed.
27. 4944 23-29 28. 34x23 19x28.
Sterker was 27. 24-30 28. 35x24
19x30 29. 31-26 (de beste, want op 29.
33-29 volgt sterk 15-20, waarna wit
door allerlei dreigingen toch tot 31-26
gedwongen wordt). 29. 22x31 30.
36x27 3-8 met een gelijkwaardige
stand.
29. 31-26 22x31 30. 36x27 3-9 31. 33x22
17x28 32. 41-36 18-22 33. 27x18 13x22.
Zwart moest rekening houden met de
opbouw 7. 31, 36 waarna wit met
schijfwinst kon gaan dreigen.
34. 38-33 11-17. 35. 42-38 6-11 36. 44-40
12-18 37. 37-31 18-23 38. 40-34 7-12. Zie
diagram.
10 12-18 7. 40-34 7-12 8. 32-28 1-7
32 9-14.
Ibouw met 9. 10-14 gevolgd door
5-10 lijkt mij wel wat beter
zwart. Door de in de partij
en opbouw krijgt zwart een one-
Ichtige schijvenverdeling.
•37 19-23 11. 28x19 14x23 12. 46-
•14 3 35-30 20-25 4. 30-24.
andere in aanmerking komende
lw is:
!-28 23x32 15. 37x28 14-19 16. 44-
10 17. 40-35 10-14 18. 30-24 19x30
ix24 14-19 20. 24x13 8x19 en het
fpe dat ontstaat, is ongeveer het-
als in de partij, al wordt veld
de partij niet bezet.
14-19 15. 24x13 8x19 16. 42-38
Wit kan nu een combinatie nemen
door 39. 26-21 17x37 40. 36-31 37x26
41. 25-20 14x25 42. 38-22 28x37 43. 34-
30 25x34 44. 39x6, maar na 44. 26-
31 is het remise, want 45. 6-1 is
verhinderd door 36. 37-42 gevolgd
door 42-48.
Wit wint echter fraai in de diagram
stand door 39. 34-30 14-19 (gedwon
gen) 40. 25-20 en wint, want zowel 12-
18 als 23-29 is verhinderd door resp.
31-27 (na het slaan) en 39-34.
Frank Drost
Horizontaal. 1. spil van een wiel, 3.
toespraak, 7. mikpunt, 10. vallei, 12.
bevervilt, 15. uniek, 17. bevel, 18.
voorzetsel, 19. bij, 20. bouwland, 22.
beroep, 23. onderricht, 24. waterstand,
26. zuidvrucht, 28. reeds, 29. sierplant,
31. bekend schilder, 33. voertuig, 34.
verlegen, 36. naschrift (afk.) 37. lijst,
40. zuivelprodukt, 42. familielid. 43.
oliehoudend zaad, 45. voorzetsel. 46.
schaal, 47. waterblaasje, 48. oude in
houdsmaat, 50. honingdrankje, 51.
voorvoegsel, 53. voorkomen, 55. ver
stand, 57. slot, 60. Europeaan, 61.
schaapkameel, 62. keukengerei, 63.
staat soms boven drukwerk.
Verticaal. 1. vaarwel, 2. soort hout, 4.
maanstand, 5. halsdoek, 6.- plaats in
Italië, 7. muzieknoot, 8. gehoororgaan,
9. bijwoord, 11. snoer om papieren
aan te rijgen, 13. deel van het gebit,
14. latwerk, 16. gewicht (afk.) 18.
touw, 21. toiletartikel, 22. lied, 23.
scheepslading, 24. telwoord, 25. visje,
27. rythmische beweging, 29. oorlogs
god, 30. boom, 32. pas, 33. bekaam, 35.
herdersgod, 38. bijbels figuur, 39. ver
nis, 41. water in N.Br. 42. soort hond,
44, makker, 46. part, 47. vruchtje, 49.
klinknageltje, 50. titel (afk.). 52. te
ken in de dierenriem, 54. buitenha
ven, 56. wandversiering, 57. volks
naam van de kauw, 58. welaan, 59.
Chinese lengtemaat.
Oplossingen tot en met woensdag a.s.
per briefkaart zenden aan:
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amster
dam. Linksboven vermelden: Week
endpuzzel.
oplossing van vorige week
Hor. 1. concretiseren, 11. odol, 12.
lade, 13. nek, 14. luier, 17. keg, 18. tr.
19. leireep, 21. Ie, 22. tas, 23. mak, 25.
ork, 26. ast, 28. rek, 30. roemer, 31.
arduin, 32. rio, 33. kop, 35. olm, 37.
nel, 39. nee, 41. pk, 43. serieus, 46. re,
47. ree, 49. genet, 50. kan, 51. eren,
53. taai, 54. independentie.
Vert. 1. conto 2. Oder. 3. nok, 4. cl. 5.
etui, 6. idee, 7. el. 8. rak, 9. edel. 10.
negen, 14. les, 15. iris. 16. rem, 19.
lakmoes. 20. pardoes, 22. trein, 24.
keule. 25. oor, 26. ark, 27. tap, 29.
kim, 34. Odin, 36. sprei, 38. leg, 39.
nut. 40. genie, 42. kern, 44. rede. 45.
eend, 46. raai. 48. eed, 50. kat, 52. Ne.
53. t.n.
Prijswinnaars zijn: mw A. Goedhart,
Joh. Vermeerstr. 11a, Arnhem; mw C.
Asma, Dijk 105 'Trijntje', Broek op
Langedijk; K. v. Dijk, P. H. .ter Meu-
leiiplantsoen 2, Lonneker.
De volgende partij uit het inter
zonale toernooi 1973 te Madrid
heeft als de beste partij van het
toernooi de ronde gedaan door de
wereld-schaakpers. De Rus Kar
pow (een van de vier resterende
kandidaten voor het wereldkam
pioenschap, die elkaar in april in
twee matches zullen ontmoeten)
speelden wel een sterke partij,
maar het schijnt mij toch toe,
dat grootmeester Uhlmann uit
Dresden pas verloor door een
fout op de 29e zet!
Franse verdediging
KarpowUhlmann
Madrid 1973.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2. Deze rustige
opbouw is geheel in overeenstemming
met het positiespel, dat typerend is
voor de 23-jarige Russische grootmees
ter.
3. c5 4. ed ed 5. Pgf3 Pc6 6. Lb5
Ld6 7. dc Lc5: 8. 0—0 Pe7 9. Pb3 Ld6
10. Lg5. Hier beschouw ik 10. Ld2 en
Lc3 als sterker.
100—0 11. Lh4 Lg4 12. Le2 Lh5!
Een belanghjke terugtocht, om de
loper na Pfd4 niet te moeten afruilen.
13. Tel Db6 14. Pfd4 Lg6! 15. c3 Tfc8.
Zwart heeft nu weliswaar een geïso
leerde damepion, maar daar staat een
actieve stukontwikkeling tegenover.
16. Lfl Le4 17. Lg3 Lg3: 18. hg aö!
Deze zet, die een vereenvoudiging for
ceert, werd sterk gekritiseerd ten
onrechte!
19. a4 Pd4: 20. Pd4: Pc6! (Db2:? 21.
Pb5) 21. Lb5 Ted8 22. g4! Pd4: 23.
Dd4: Dd4: 24. cd Tac8 25. f3 Lg6 26.
Tc7. Het binnendringen van de witte
torens, dat met tegen te gaan is, is in
het geheel niet beslissend.
26. b6 27. Tael h6 28. Tb7 Td6 29.
Tee7 h5? Pas met deze fout verliest
zwart een belangrijk tempo, en ook
de partij. Na 29. Tc2! zou zwart
een kansrijk tegenspel verkregen heb
ben Bijvoorbeeld: 30. f4 Le4 31. Lfl
Tf6 32. f5 h5! Of 30. Tb8? Kh7 31.
Te8 Telt 32. Kh2 Lbl 33. f4 Kg6
enzovoort.
30. gh Lh5: 31. g4 Lg6 32. f4! Telt 33.
Kf2 Tc2+ 34. Ke3 Le4. Aardig is de
variant 34. Te6t 35. Te6: fe 36.
Ld7 Kf7 37. f5 ef 38. Lf5:t Of ook 36.
Lf7 37. Tb8t Kh7 38. f5!
35. Tf7: Tg6 36. g5! Kh7. Na 36.
Tb2: volgt 37. Le8! Tb3t 38. Kf2 Tb2t
39. Kg3 Tg2t 40. Kh3 en 41. Tfe7.
37. Tfe7 Tb2: 38 Le8 Tb3+ 39. Ke2
Tb2t 40. Kei Td6 41. Tg7:f Kh8 42.
Tge7. Zwart gaf op.
Relnmat, plus strategie
In veel problemen van de Boheemse
school vinden we naast de vormen
van het economische reinmat ook een
diepe strategie. Dat is ook zo in het
volgende probleem. Direct 1. Kf7 mis
lukt na 1. Tel! Wit doet daarom
een verbluffende sleutelzet!
E. Plesnivy
1942
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikntie wonit
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre-
dactie Trouw/Kwartet, postbus 8o9.
Amsterdam.
Kapitaal en arbeid (slot)
'Fabrieken zijn er gekomen door de
arbeid van vroegere generaties en ko
men dus toe aan de arbeidersklasse',
luidt een stelling in het maartnum
mer van het blad van het Vormings
werk Jonge Volwassenen (zie Tr/Kw
van 14 maart) een stelling die door
de heer Ahsmann (Tr/Kw 19 maart)
een oude marxistische wijs wordt ge
noemd. Oud, jazeker, maar niet verou
derd. Heeft iemand een auto, een
schilderij of een goudklompje (het
voorbeeld van de heer A.) gekocht en
daarvoor de juiste prijs betaald, dan
is dat van hem en van niemand
anders. Maar wat gebeurt er binnen
een fabriek? Daar werkt een arbeider,
die in één uur arbeid levert ter
waarde van bijvoorbeeld vijftien gul
den. Hij krijgt daar misschien bruto
negen gulden van. De rest verdwijnt
o.a. in de zakken van de aandeelhou
ders en in de pot waaruit straks
nieuwe machines (fabrieken) moeten
worden betaald. Van wie zijn die
machines dan? Van degene die de pot
beheert (aandeelhouder) of van dege
ne die de pot spekt (arbeider)? Vol
gens ons alléén van de laatste. Stel
nu, dat u een eerlijke prijs betaalt
voor uw auto, dan wordt dat geld
binnen de auto-fabriek oneerlijk ver
deeld. De arbeider krijgt weliswaar
loon voor de aktueel geleverde arbeid,
maar krijgt geen geld voer het werk
van de machines (die alleen met zijn
arbeids zijn gemaakt/gekocht'. Dat laat
ste gedeelte steekt de aandeelhouder
(kapitalist) ten onrechte in zijn zak.
Utrecht
Paul v. d. Velepen,
Jaap Dekker, namens red. VJV
(discussie gesloten, red.)\
NOS-extraatjes
In het artikel 'NOS slaat ook aan 't
jubileren' (12 maart) schaart
Trouw/Kwartet zich bij de mensen
die vergeten dat ongeveer 90 procent
van de NOS-medewerkers niets met
programma's of meningsvorming te
maken heeft. U misgunt nu deze men
sen ook eens een extraatje enkel en
alleen omdat ze bij de NOS werken.
Vindt u het billijk dat bijvoorbeeld
een technisch studio-chef bij een om-
roepjubileum niets krijgt en de huis
houdelijke studiochef wel? U spreekt
over een cadeautje van twee miljoen,
maar u schijnt te vergeten dat ook
NOS-mensen belasting en premies
moeten betalen. Ongeveer een miljoen
gulden vloeit terug in de staatskas. U
vergeet verder dat over deze uitkering
uiteindelijk niet het NOS-bestuur be
slist, maar de regeringscommissaris
en de minister van CRM.
Hilversum
i i
ii i
Mat in drie zetten
Twee fraaie pionoffers
Dat in onderstaand eindspel de witte
pion op e5 de enige kans op winst
geeft en zelfs ook de enige red
ding! behoeft niet verder toege
licht te worden. Wit moet echter
eerst twee pionnen offeren, voor hij
de zwarte verdediging doorbreekt
P. Farago
1946
A i
Drs. C. H. Koetsier e.a.: Kerk aan het
werk. Uitg. Agon Elsevier, 190 pag.
Prijs ƒ19.50.
Een leerboek bestemd voor pedagogi
sche en sociale academies hoeft niet
droog te zijn. Dat bewijst deze uitga
ve, die is tot stand gekomen op
initiatief van de Nederlandse Zen
dingsraad. Het boek geeft een grondi
ge inleiding in de wereld van missie
en zending. Ook van de missie, want
de Nederlandse Zendingsraad heeft de
uitgave opgezet in samenwerking met
de Nederlandse Missieraad.
Wil je een juist en evenwichtig beeld
van missie en zending laten ontstaan
bij de schooljeugd, dan zul je moeten
beginnen bij de onderwijzers. Voor
hen is dit boek, maar het lijkt ons
ook geschikt voor een bredere kring
van niet-studenten, die belang stelt in
het kader waarin tegenwoordig aan
missie en zending wordt gedaan, de
zendingsgeschiedenis, de ontmoeting
met vreemde godsdiensten en de
vraag naar ontwikkelingshulp of zen
ding.
Wit speelt en wint
Oplossingen
PROBLEEM: 1. Kg7—g6ü Dreigt 2.
Dd7t Ke4 3. Df5 mat.
1. Th5 2. Kf7! Te5 3. Da8 maL
1. Lc2t 2. Kf6:! (Nu gaat 2.
c2t niet meer!) en 3. Da8 mat.
EINDSPEL: 1. 66! (Niet direct e6?
Kcl 2. e7 d2 3. e8D dlD 4. De3t Kbl
en de pion op b5 verspert de moge
lijkheid van een schaak op de b-lijn!
Ook 1. Kd2? Pf3t! 2. gf h3 leidt
slechts tot remise).
1. b6! cb6: 2. g6ü (Maar ook nu gaat
2. e6 niet, wegens 2. Kcl 3. e7 dP
4 a8D Pc2! 5. Db5 dlPt! 6. Kd3 Pf2t
enzovoort).
2. fg6: 3. 6 Kcl 4. e7 d2 5. e«D
Pc2 6. Dg6: dlD 7. Dh6+ Kbl 8. Db6:t
Kcl 9. Db2 mat.
LUDEK PACHMAN
R. Maaren
Duivel
Het artikel over geestesgaven in
Tr/Kw van 21 maart bevat zeer waar
devolle opmerkingen, maar wat ik
niet kan plaatsen, is de uitspraak: de
duivel kan ook wonderen doen. Ligt
hier niet het gevaar in van het dualis
me, hetgeen de kerk de eeuwen door
heeft bedreigd? De duivel wordt als
persoon of zelfstandigheid voorge
steld, met God aan de andere kant.
Het gaat toch in Genesis 3 om de
slang als een geschapen dier en als
het symbool van de magie, welke door
de omliggende volken werd bedreven?
Als in de bijbel in de Openbaring van
Johannes de naam Duivel wordt ge
noemd, dan wordt verwezen naar de
oude slang.
Rotterdam
IJ. Meijboom
Zwart en wit loon
Prof. Tjaart van der Walt van Pot-
chefstroom beklaagt er zich in
Trouw/Kwartet van 22 maart over dat
Nederland maar slecht kan luisteren.
Dat is de oorzaak waardoor de emi
gratie naar Zuid-Afrika, waar duizen
den al geen bestaan kunnen vinden
(ze zijn n.l. zwart en de vacante
banen zijn gereserveerd voor blan
ken) het niet meer zo doet. Als we
bijvoorbeeld (zoals de gereformeerde
kerken nadrukkelijk hebben gedaan)'
ons het lot van ds. Beyers Naudé
aantrekken, komt dat ook hier van
daan dat we slecht kunnen luisteren
want ook Beyers Naudé heeft het
fout. hoe uiterst omzichtig en verzoe
nend zijn houding tegenover de 'a-
partheid' in Zuid-Afrika ook is.
We hebben al vaker uit Zuid-Afrika
gehoord want nu we niet meer kun
nen komen 'kijken' (want wie krijgt
er nog een visum?) luisteren we met
verscherpte aandacht. We horen dan
enorm veel. Véél meer dan prof. Van
der Walt vermoedt. Zo vernemen we
juist uit Zuid-Afrika dat de kerk van
prof. Van der Walt (de zg. Dopper-
kerk) aan haar zwarte werkkrachten
lonen uitbetaald die 60 k 70 procent
lager liggen dan de normale 'zwarte
lonen' voor die arbeid. Dat komt niet
doordat die zo hoog zijn. Nee, die zijn
ongeveer de helft van wat er voor een
normaal gezinsleven nodig is. Een
normaal gezinsleven of meer dan dat
is, financieel gesproken, alleen voor
de blanke arbeider weggelegd. Die
verdient n.l. voor hetzelfde werk vijf
maal meer dan zijn zwarte collega
verdienen kan. Dat is dan het sociaal
klimaat waarvoor prof. Van der Walt
fatsoenlijke Nederlanders in het ka
der van 'emigratiebevordering' en
'verbroedering* komt strikken.
Baam
H. H. Matter em. geref. pred.
