De waarheid
achterhaalt
ook Nixon
IRAK:
PARADIJS
VAN OLIE,
ZOUT
TRANEN
door Rimmer Mulder
door mr. P. L. Muller
ROUW KWAKTLT ZATBRittWi SO \LVAK I 1074
BUITENLAND T17/K17
II
'resident Richard Nixon is een bewonderenswaardig man. Terwijl nagenoeg de hele na-
ie in rep en roer is over het Watergate-sch andaal gaat hij gewoon door met zijn werk.
Iramatische oproepen aan hem om af te treden beantwoordt hij met een nuchter'Ik
lijf doen, wat het Amerikaanse volk mij heeft opgedragen.' Zo'n plichtsbesef dwingt res
ect af, maar is kennelijk toch niet opgewassen tegen alle problemen. Want met al zijn
astberadenheid kan Nixon toch niet verhelen, dat hij in werkelijkheid aan de rand van
e afgrond staat.
[chard Nixon loopt onm
I, lar het gevaar de tweede Amo-
kaanse president in do
hiedenis te worden, die in het
rdachtenbankie van de S-n-a'
recht komt. Nog geen ander
if jaar gelei.ui kreeg hij het
rtrouwen van ruim zestig pro-
c nt van de Amerikaanse k e-
i( rs. Nu onderzoeken 32 leden
n het huis van Afgevaard e-
n of er aanleiding is om hem
n te pakken met mpeaeh-
ent', het zwaarste wapen, dat
t Amerikaanse congres kent.
'let is in de 185 jaar, dat de VS
ei staan, nog maar twaalf koer
hanteerd, één keer tegen een
cl esident (Andrew Johnson.
11168). Bij impeachment stelt
t Huis van Afgevaardigden
mand in staat van beschuldi-
11 ig. waarna de senaat het r
ordeel uitspreekt. Voor het
tetten van de 'aangek'
in de Senaat een meerder
id van twee-derde nodig,
esident Andrew Johnson
0 erleefde de stemming in de
t( naat op het nippertje. Nixons
ipeachment is nog in het aller-
rste stadium. De juridische
immissie van het Huis van
:gevaardigden moet vóór dcr-
g april haar rapport uitbren-
•n. Dat zij net Huis zal voor
ellen om de president in staat
beschuldiging te stellen.
Irdt steeds waarschijnlijker,
het zover te brengen moet
1 president zich schuldig heb-
n gemaakt aan 'verraad, om-
jerij of andere ernstige mis-
jven en wangedrag'. Heeft
xon het werkelijk zo bont
naakt? Het formele bewijs is
niet geleverd, maar het ziet
aan verschillende fronten
jl dreigend voor hem uit.
EERPUT
grootste dreiging gaat op dit
lament nog uit van het Water-
te-schandaal, dat in juni 1972
gon met een ordinaire in-
'efaak het hoofdkwartier van
Democratische partij in het
atergate-gebouw. De inbrekers
'ken te werken voor de her-
rkiezingscampagne van Nixon.
t gaf wat deining, maar de
rklaring, dat de president en
n naaste medewerkers er echt
:ts mee te maken hadden
lij rd door de meesten grif ge-
fd. Het bleek echter onmoge-
k het deksel voor goed op de
erput te houden. Vorig jaar
am de zaak aan het rollen,
nes McCord, één van de ver
deelde Watergate-inbrekers.
ireef rechter John Sirica, dat
veel meer mensen bij het
'al betrokken waren,
begint de ware omvang van
schandaal zich aardig af te
enen. Zeven leden van
jxons staf zijn deze maand
iciee, aangeklaagd voor hun
leel in de pogingen om de
tergate-inbraak in de doofpot
stoppen. Onder hen zijn oud-
fchef van net Witte Huis
Haldeman, de vroegere top-
Mseur voor bupitenlandse za-
i John Ehrlichman en de
i-minister van justitie John
tchell. De vroegere advocaat
het Witte Huis John Dean
al eerder schuld bekend,
verdachten zijn de mensen,
vroeger in en uit liepen bij
president. Zij wbrden be-
uldigd van zware vergrijpen
meineed, samenzwering en
tructie van gereohtelijk on-
zoek. Haldeman e n Ehrli-
n zijn in staat van beschul-
ing gesteld door een 'grand
y', dat is een uit leken aa
ngestelde jury (in dit geval
"en er 23 leden), die het
de openbare aanklager
'gedragen materiaal onder-
kt Deze jury had ook het
i en ander over Nixon verza-
ld, maar zij kon geen dag-
rding tegen de president uit
ren. Het dossier-Nixon is nu
de juridische commissie van
Huis van Afgevaardigden,
I eigen 'grand jury'.
jKTIJGGELD
'ï'1 arschijnlijk zit in dat dossier
antwoord op de vraag of
de president zelf betrokken
bij de pogingen om de
tergate-inbraak en wat daar-
vast zat in de doofpot te
Jen. Als hij er alleen maar
i af wist heeft hij zich waar-
ynlijk al schuldig gemaakt
Nachtwaker Frank Wills, die in. juni 1972 de historische inbraak in
het Watergale-gebouw ontdekte.
James McCord, voormalig agent van de inlichtingendienst CIA en
veroordeeld voor zijn aandeel in de Watergate-inbraak. Hij bekende
het eerst, dat de belangrijkste verantwoordelijken voor deze zaak in
het Wite Huis te vinden waren.
aan een misdrijf: het verzwijgen
van een hem bekend misdrijf
voor de justitie. Nog ernstiger
is de beschuldiging, dat Nixon
goedgekeurd heeft, dat er zwijg
geld werd gegeven aan de Wa
tergate-inbrekers. De voormali
ge advocaat van het Witte Huis
John Dean heeft verklaard, dat
hij Nixon 21 maart 1973 daaro
ver inlichtte. Nixon heeft bij
herhaling gezegd, dat hij het
idee om zwijggelden uit te be
talen volledig afwees. 'Dat zou
verkeerd zijn', had hij gezegd
tegen Dean, in aanwezigheid
van Bob Haldeman. Deze Halde
man heeft dat bevestigd in zijn
verklaring voor de speciale Se
naatscommissie, die vorig jaar
een reeks spectaculaire hoorzit
tingen over 'Watergate' hield.
Nu is Haldeman door de grand
jury aangeklaagd wegens mei
need, uitgerekend voor zijn le
zing van het gesprek van 21
maart. Deze stap van de grand
jury suggereert op zijn minst,
dat Nixon tijdens dat beruchte
gesprek op 21 maart helemaal
niet gezegd heeft, dat het 'ver
keerd zou zijn''om zwijggelden
te geven.
Al dat gedoe over één zo'n
zinnetje kan al gauw op mugge-
ziften gaan lijken. Maar het zijn
dit soort details, waarover de
president van de VS kan strui
kelen. Hij heeft het tijd en geld
verslindende, gedetailleerde on
derzoek naar /.ïjn mogelijke be
trokkenheid bij Watergate zelf
over zich afgeroepen. Alle gele
genheden om opening van za
ken te geven heeft hij voorbij
laten gaan. Pas toen het onver
mijdelijk was door de druk van
de publieke opinie kwam er een
onderzoek naar Watergate.
Nixon beloofde alle medewer
king, maar weigerde direct
daarna het door de speciale aan
klager opgevraagd materiaal be
schikbaar te stellen. Maanden
lang duurde- de strijd tussen
aanklager Archibald Cox en het
Witte Huis
Het gevecht eindigde vorig- jaar
oktober met het spectaculaire
ontslag van Cox en diens chef.
de minister van justitie Elliot
Richardson. En dat terwijl
Nixon uitdrukkelijk had be
loofd. dat hij Cox alle ruimte
zou geven bij zijn onderzoek.
Na het ontslag van Cox is er in
het Amerikaanse Congres eigen
lijk voor het eerst serieus ge
dacht aan de mogelijkheid om
Nixon af te zetten. De procedu
re daarvoor kwam schoor
voetend op gang, maar kreeg
haar eigen dynamiek, vooral
doordat Nixon zijn houding te
genover het Congres niet veran
derde. Eerst weigerde hij de
Afgevaardigden nagenoeg alle
materiaal voor hun onderzoek,
vervolgens beloofde hij zoveel
mogelijk medewerking, om
daarop prompt weer gevraagde
documenten en geluidsbandjes
te weigeren. Met de nieuwe spe
ciale aanklager Leon Jaworski
speelde hij een zelfde spelletje.
VERDEDIGING
Nixons verdediging wordt ge
leid door James St. Clair, een
ervaren strafpleiter uit Boston.
Hij laat de belagers van zijn
voorname cliënt voor iedere
centimeter grond vechten, een
in strafzaken veel gebruikte me
thode. Voor een president, die
zegt, dat hij niets te verbergen
heeft, lijkt de aanpak minder
geschikt. Professor John Flyn
uit Utah (een jurist) hierover:
'Hij (St. Clair) wint misschien
het juridische gevecht, maar hij
verliest de belangrijker strijd
voor het vertrouwen van het
publiek in de president'.
Nixon schijnt nog steeds te den
ken, dat vertrouwen te kunnen
herstellen. Zijn populariteit
blijkt bij iedere nieuwe opinie
peiling verder gezakt te zijn.
Zijn eigen partijgenoten wen
den zich van hem af, maar
krijgen bij tussentijdse verkie
zingen toch op hun kop omdat
hun tegenstanders wel over Wa
tergate praten. Met Nixon in
het Witte Huis zullen de Repu
blikeinen een zware klap krij
gen bij de grote verkiezingen in
november. Wat kan zo'n partij
ar.ders doen dan de president
dringend vragen af te treden
'in het belang van het land?'
De kans, dat het publiek de
hele affaire tegen november wel
weer wat vergeten zal zijn is
erg klein. Er liggen nog ver
schillende tijdbommen te tikken
onder de stoel van de president.
BELASTINGEN
Het onderzoek naar Nixons ge
scharrel met de opgaven voor
de belastingen loopt nog. Twee
van de senatoren, die bij dit
speurwerk betrokken zijn. heb
ben al gewaarschuwd, dat het
resultaat een nieuwe schok zal
zijn. Dan zijn er nog wat onop
geloste vragen over de manier,
waarop Nixons verkiezingsfonds
werd gespekt. Hebben de melk-
fabrikanten werkelijk een prijs
verhoging gekocht door een be
drag in dat fonds te storten?
Heeft het concern ITT met een
zelfde storting een gerechtelijke
procedure weten af te houden?
Gaf de North rop-vliegtu igfa-
briek 200.000 dollar uit dank
baarheid voor haar vele defen
sie-contracten? Verder staan ons
nog de rapporten te wachten
van de technici, die de door
Nixon afgestane geluidsbandjes
navlooien op knoeiereijen, en
van de speciale senaatscommis
sie voor Watergate.
Het kan natuurlijk allemaal
best meevallen. Dat zal dan bin
nenkort wel blijken. De juridis
che commissie van het Huis van
Afgevaardigden heeft haar im-
peachment-onderzoek nadrukke
lijk niet willen beperken tot
'Watergate'. Als Nixon brand
schoon is en alle affaires snel
uit de wereld wil helpen, kan
hij met de Afgevaardigden di
rect zaken doen. Maar neen, hij
gaat door met zijn chicanes en
is juist boos omdat de commis
sie zich niet tot Watergate wil
beperken.
Ondertussen probeert hij op
persconferenties en openbare
bijeenkomsten de indruk te
wekken, dat de Afgevaardigden
zich met pietluttigheden bezig
houden en dat hij liever door
gaat met regeren. Hij blijft pre
sident in het belang van de
natie en het presidentschap.
Misschien denxt Nixon werke
lijk nog indruk te kunnen ma
ken met deze nouding van 'doe
je plicht en laat de mensen
maar kletsen'. Misschien ook
heeft hij zijn vertrouwen geves
tigd op de waarheid in die
andere oude volkswijsheid: 'On
kruid vergaat niet'.
Aan de wand
hij veel Koer
den zag men
voor kort nog
portretten van
hun leider
Barzani en van
Iraks president
Ahmed Hasscn
al-Bakr
broederlijk
naast elkaar.
Nu lijkt een
ervan van de
muur te zullen
vallen.
In het centrum van de wereldstad Bagdad, tussen moderne flatgebouwen en trieste krot
tenwijken, staat een wit-betonnen monument ter ere van de revolutie. Arbeiders en boe
ren zetten zich in voor de welvaart van Irak, dat vandaag wordt geleid door het Arabisch
socialisme van de Ba'ath-(Herrijzenis) partij. Het oude regime is op Bastilledag, 14 juli
1958, geëindigd. Koning Feisal en zijn eerste minister zijn geëxecuteerd. Het leven in
Irak is, nu bijna zestien jaar geleden, opnieuw begonnen.
Bagdad is geen sprookjesstad.
De wonderen van weelde zijn
door de Mongolen verwoest en
de historie van Babylon, van
Assoer en Soemer is voer voor
archeologen. Maar nog altijd
stromen de Eufraat en de Ti-
gris door Irak, de grootste ri
vieren van het Midden-Oosten,
en hun constante vloed van mil
joenen liters water heeft het
leven van de meeste Irakezen
bepaald: boer zijn op het platte
land. Haast vanzelf is dit deel
van Irak op het zuiden georiën
teerd, op de mede-Arabieren.
Maar in het noorden en oosten
is het leven anders. Daar wonen
de ruim twee miljoen Koerden,
van oudsher een bergvolk, met
eigen taal, gewoonten en ge
bruiken, opstandig tegen elk re
giem dat hun vrijheid aantast
en zich bewust van het feit dat
er nog zeker vier keer zoveel
Koerden aan de andere kant
van de grens wonen: in Turkije,
Syrië en Iran en, verder weg. in
de Sowjet-Unie.
Waarom zijn twee volken die zó
volkomen verschillend zijn qua
afkomst en geschiedenis, taal en
leefwijze, traditie en oriëntatie,
in één land samengebracht? Dat
is te danken aan de Engelse
diplomatie van na de tweede
wereldoorlog, en aan de olie.
Want de rijkdom van de velden
bij Kirkoek was al vóór 1918
ontdekt en daarom was er de
Britten veel aan gelegen, de
gehele vroegere Ottomaanse
provincie Mosoel, mèt Kirkoek,
onder hun gezag te brengen. De
Turkse sultan was machteloos,
de Fransen waren tevreden met
een aandeel in de oliewinning
en de plaatselijke Koerden wer
den gepaaid met vage beloften
van autonomie. Zo kon het
Koerden gebied bij het Arabi
sche zuiden worden getrokken
het eigenlijke Irak en
onder één Arabische koning ge
plaatst, alles m veilige Britse
handen onder toezicht van de
verre Volkenbond. De vele
Koerdische opstanden in de
twintiger en dertiger jaren te
gen de regering van Bagdad
werden met hulp van de Royal
Air Force onderdrukt.
De revolutie van 1958 heeft een
rode streep door het Engelse,
later pro-Engelse verleden van
Irak gezet. Sindsdien zijn de
opeenvolgende regeringen van
dit land zich pan-Arabisch en
meestal ook pro-communistisch
gaan opstellen. Generaal Kas-
sem, onafhankelijk nationalist,
voerde bijna vijf jaar een mili
tair eenmansbewind, afwisse
lend steunend op communisten,
Ba'athisten, Nasseristen of reli
gieuze groepen. Zijn verdeel-en-
heers-politiek werd hem nood
lottig, toen zijn veldtocht tegen
de Koerden, in 1961 begonnen,
in de bergen bleef steken. Onte
vreden legerofficieren van alle
partijen spanden tegen hem sa
men en op 8 februari 1963,
tijdens de, Islamitische vasten
maand Ramadan, werd hij het
enige slachtoffer van een overi
gens onbloedige staatsgreep, die
kolonel Aref, een Nasserist, aan
het bewind bracht
HET WARE BEGIN
De nu aan de macht zijnde
Ba'ath-partij beschouwt de coup
in de vastenmaand van 1963 als
het ware begin van de Ara-
bisch-socialistische revolutie in
Irak. Inderdaad kregen de
Ba'athisten toen belangrijke re
geringsposities hun generaal
Bakr werd premier maar ze
moesten die negen maanden la
ter prijs geven, toen hun be
wind téveel weerstand bij de
overige groeperingen bleek te
hebben opgewekt De Ba'athpar-
tij kreeg pas weer de regering
steugels in handen, en ditmaal
volledig, bij een nieuwe, laatste
staatsgreep in juli 1968 de
zelfde die de huidige president,
de al genoemde generaal Ah
med Hassan al-Bakr, aan de
macht bracht.
Gezegd moet worden dat presi
dent Bakr de zaken systema
tisch heeft aangepakt. Binnen
twee weken zects hij de rechter
vleugel van zijn partij buiten
de deur en nam toen een jaar
de tijd om zijn overige tegen
standers op te ruimen. Honder
den processen werden gevoerd
tegen conservatieve elementen
('agenten van Israël'), maar ook
linkse concurrenten kwamen
aan dc beurt. De chef van de
veiligheidsdienst, kolonel Kazar,
kreeg de vrije hand in de poli
tieke gevangenis van Bagdad,
bekend als al-qasr-al-nihaye. het
paleis van het einde, berucht
martelcentrum.
Al met al kreeg president Bakr
zo de handen vrij om het Koer
denprobleem aan te vatten.
Voor Irak, lat leegbloedde in
een eindeloze oorlog 90%
van de olie-inkomsten werd aan
oorlogvoering besteed was
dit een eerste noodzaak. Het
akkoord van 11 maart 1970,
waarbij een 'definitief einde'
aan de 'broederstrijd' werd ge
maakt met de belofte van auto
nomie voor de Koerden binnen
vier jaar, was een beslissing
van historische betekenis.
Is president Bakr een groot
nationaliseerde de installaties
van de Iraq Petroleum Com
pany. Het ging om de velden
bij Kirkoek in het Koerdische
noorden. De Engelsen hadden
het in 1918 goed gezien: de IPC
had voortreffelijke revenuen op
gebracht maar nu was het
Empire tot niet meer in staat
dan protesten. Bij de definitie
ve regeling, nu een jaar gele
den totstandgekomen, verleende
de Iraakse regering een aardige
schadeloosstelling in natura: 15
miljoen ton ruwe olie, gratis
geleverd via de pijpleiding naar
de Middellandse Zeehavens
maar de IPC kreeg een fors
bedrag (41 miljoen p^nd ster
ling) aan achterstallige royal
ties te betalen. De maatschappij
heeft tevens haar concessie bij
staatsman? Hij beeft in elk ge
val de mogelijkheden die hem
met het akkoord gegeven wer
den terdege gebruikt. Met zijn
nog vrij jonge (37 jaar) vice-
president Saddam Hoessein als
sterke tweede man van Irak
heeft hij de economische en
politieke ontwikkeling van zijn
land beslissend beïnvloed.
MOSKOU
Allereerst heeft hij de over
heersende positie van het leger
in partijbureau en regering
kunnen wegdringen. Na hun te
rugkeer uit de Koerdische ber
gen kregen de officieren niet de
kans te intrigeren in de poli
tiek van Bagdad, want burger-'
politici hadden het heft stevig
in handen genomen. Daardoor
is ook de laatste strohalm die
Irak met het westen verbond
met het rivierwater weggedre
ven, want in het leger waren
altijd nog wel pro-westerse stro
mingen te vinden. De burger
politici van de Ba'athpartij heb
ben daarentegen bewust voor de
Sowjet-Unie gekozen. Het ver
drag van vriendschap en samen
werking dat sinds april 1972
Irak met de Sowjet-Unie ver
bindt is voor beide kanten van
grote politieke betekenis. Voor
Irak betekent het een garantie
van steun tegen Iran, op z'n
minst welwillende neutraliteit
in het Koerdische probleem en
aanzienlijke economische en mi
litaire hulp. Voor de Sowjet-
Unie is Irak een veilige spring
plank naar de olie en het overi
ge Midden-Oosten tot aan de
Indische Oceaan
De inkt van het vriendschaps
verdrag met de Sowjet-Unie was
nog nauwelijks droog of Irak
Mosoel moeien opgeven; ze be
schikt nu alleen nog over de
zeer produktieve velden en in
stallaties bij Basra. Ook met de
Compagnie Frangaise des Pétro-
les oude bekende van 1918
is de zaak bijgelegd; haar
aandeel in de IPC is beloond
met een voor tien jaar gegaran
deerde olieleverantie op gunsti
ge financiële voet.
De nationale oliemaatschappij
van Irak heeft een ambitieus
ontwikkelingsplan opgesteld,
waarbij de produktie jaarlijks
met 10% moet worden opge
voerd. Dit jaar zal er een 120
miljoen ton worden geprodu-
céerd; dat cijfer moet in 1981
verdubbeld zijn. De opbrengst
van de olie was in 1971 goed
voor meer dan de helft van het
nationale budget van Irak; 87%
van alle investeringen werd uit
de olie bekostigd. Want de
nieuwe weelde van Bagdad
wordt goed betaald: met een
drie miljoen dollar per dag!
OLIEWEELDE
Over de afzet van de olie be
hoeft Irak zich geen zorgen te
maken: er zijn exportverdragen
met de Comecon-landen, Italië,
Spanje, Brazilië, China en Japan
gesloten, en met Turkije en
Syrië zijn afspraken gemaakt
voor de bouw van nieuwe pijp
leidingen naar de Middelland
se Zee. Toch wil de regering de
olie liever zuidwaarts transpor
teren. naar een terminal voor
de eigen kust in de Golf die
voor de Irakezen dreigend ge
noeg in het Westen nog
steeds als de Perzische Golf be
kend staat. Dat betekent dat het
conflict met Iran over de heer
schappij in deze Golf voor Irak
primair staat, en daarnaast zal
ook met Koeweit eindelijk een
grensregeling moeten worden
getroffen.
Hoe worden de olie-miljoenën
in Irak gebruikt' Gezegd moet
worden dat do stuwdammen,
nieuwe industrien, moderne
schoolgebouwen tot sportclubs
toe getuigen van een geweldige
ontwikkeling. Minder wolken-
krabber-gewijs dan in Koeweit,
maar wel duidelijk. De landher
vorming. onder Kassein begon
nen, heeft sterke impulsen ge
kregen door een nieuwe verde
lingsprogramma. Het aantal
boerencoöperaties is sinds 1968
tot boven de 12.000 toegenomen,
de landbouwopbrengsten zijn
sterk gestegen. Krachtens het
tot 1975 lopende vijfjarenplan
wordt bijna de helft van de
kredieten in de landbouwsector
verleend. Grote aandacht krijgt
de bestrijding van de bodemver-
zilting in het rivierengebied.
Het vernuftige bevloei-
ingssysteem uit de oudheid, dat
voor goede afwatering zorgde,
was in de middeleeuwen en
daarna in onbruik geraakt, met
als gevolg dat de kwel uit de
zoute ondergrond vrij spel
kreeg. Het vroegere paradijs op
aarde was in zout vergaan. Nu
wordt getracht dit Tweestro
menland opnieuw zijn rijkdom
terug te geven.
ACHTERGESTELD
Maar bij dit nationale ontwik
kelingsprogramma voelen de
Koerden in het noorden zich
achtergesteld. 'De regering
heeft nauwelijks de bij ons toe
gebrachte oorlogsschade her
steld', zeggen zij, 'en voor de
ontwikkeling van het door ons
bevrijde gebied wordt helemaal
niets gegeven'. Vandaar de
Koerdische eis van een evenre
dig aandeel in de olie-inkom
sten uit 'hun' olievelden bij
Kirkoek anders zijn er acties
te verwachten. De vrije Koer
den hebben in de burgeroorlog
wel vaker kans gezien de instal
laties en buisleidingen, vitale
aders voor Irak, te raken.
De oliekwestie blijft in het
Koerdisch conflict een centrale
rol spelen. De Koerdische lei
der, generaal Barzani, koos vo
rig jaar een Amerikaanse krant
uit voor de mededeling dat wat
hem betreft een particuliere
maatschappij de exploitatie van
de Koerdische olie best mocht
overnemen; maar dan zou de
V.S. de Koerden wel door wa
penleveranties een 'opstapje'
moeten geven. Een uitspraak
die later uitdrukkelijk werd te
gengesproken en dan ook stellig
niet door zijn, meer op maat
schappij-vernieuwing gerichte
partijbureau zal zijn gedekt
Het krantebericht was uiteraard
koren op de molen van het
regiem in Bagdad, dat in het
Koerdisch verzet tegen de cen
trale regering een samenzwe
ring ziet van alle reactionaire,
koloniale en Imperialistische
krachten ter wereld; de IPC-
aandeelhouders inbegrepen.
ONVERTEERBAAR
Tot nu toe heeft het zout veel
zorgen, de olie veel omstreden
rijkdom in het Tweestromen
land gebracht. Maar het ernstig
ste probleem heeft Irak bij zijn
geboorte meegekregen: de toe
voeging van een groot Koerden-
gebied aan zijn territoir. De
enige logische oplossing voor
dit probleem is natuurlijk een
grote mate van zelfbestuur voor
de Koerden. Maar dat had dan
vijftig jaar geleden moeten zijn
verleend. Nu hebben de opstan
den, de burgeroorlog, de sociaal-
economische ontwikkeling en
de politieke bewustwording een
verdergaand verlangen doen
ontstaan. Wat de Democratische
Partij Koerdistan van generaal
Barzani nu wil is in feite een
afzonderlijke Koerdische staat
in federatief verband. En in
heel Irak zal de democratie, het
parlementair regiem, moeten
worden hersteld, de leidende
rol van de Ba'athpartij gerelati
veerd.
Dat zijn onverteerbare eisen
voor President Bakr en Saddam
Hoessein. De stellingen zijn aan
weerszijden betrokken; daartus
sen loopt een muur van wan
trouwen. Irak i3 verdeeld gebo
ren en gebleven.
