Synode raadt emigratie naar ^uid-Afrika af 1 Middeleeuwse muziek in kroeg Ook medezeggenschap nodig over doelstellingen van bedrijf Julp meer richten kleine projecten ;lan Surinamers zelf MO 'Kwasten' voor de jeugd Ondernemingsraden 'een gigantisch vormingsproces' üiinstig weekeinde weerrapporten UW /KWARTET ZATERDAG 30 AT A \RT 1974 BIXNENLAMD T9/K11 De gereformeerde synode heeft m et 49 tegen 22 stemmen besloten emigratie naar [^d-Afrika te ontraden. Voorts viel het besluit zich alsnog te stellen achter het anti-racismefonds van wereldraad van kerken. Die steun zal zich voltrekken via een speciaal fonds tot bestrijding van de volgen van het racisme, dat het algemeen diakonaal bureau in Utrecht beheert. „e vorm is gekozen om te voorko- to, dat mensen in de gereformeerde :,fken die tegenstander van hulp aan rijdingsbewegingen zijn door hun Iragen aan zending en werelddiako- min of meer gedwongen zouden n ook bij te dragen aan het ;cismefonds. Het speciale fonds het ADB zal daarom nadrukkelijk uit de gewone middelen voor ig en werelddiakonaat putten. t dit verband besloot de synode oijer meer deputaten te verzoeken tijdens deze synode met voorstel- te komen hoe de voorlichting de ontwikkeling van die hulp beste is gewaarborgd en hoe de ;en invloed kunnen uitoefenen op besteding van de gelden. Voorts werd besloten deputaten voor bran dende ethische kwesties te verzoeken 'de roepende zonde' van racisme en discriminatie te bestuderen bij het licht van de bijbel en hierover de volgende synode in te lichten. Door de beslissing over steun aan het anti-racismefonds werd een araende ment van prof. dr. K. Runia waarvoor vrij veel synodeleden (22 bij stem ming erover) geporteerd waren, ver worpen. Prof. Runia voelde niet voor deze hele gang van zaken, omdat hij die niet kerkelijk vond. Daarom wilde hij zich ook niet achter het fonds stellen. Bij het ontraden van emigratie over woog de synode, dat de komst van meer blanken de Zuidafrikaanse rege- ringspolitiek van gescheiden ontwik keling bevordert. Een andere belang rijke overweging was de 'raszuiver heidsverklaring' die aspirant-emigran ten bij de immigratiedienst van de Zuidafrikaanse ambassade in Den Haag moeten ondertekenen. Aan de zusterkerken in Zuid-Afrika zal ge-_ vraagd worden bij de overheid van hun land protest aan te tekenen tegen die vereiste verklaring. Eigen kerken in Nederland zullen worden geïfor- meerd over de gronden waarop de synode emigratie ontraadt crp Investeringen (N HAAG De ontwikkelingshulp van Nederland aan Suriname gericht moeten worden aan kleine projecten, van, door en voor jnrinamers zelf. Met andere woorden: de inheemse ontwikkeling moet worden gestimuleerd. J is een van de belangrijkste con- ^sies van de studiedag, die gisteren het Interkerkelijk vredesberaad, i Christi, de Novib en de commis- Justitia et pax in Den Haag werd louden. Jdeze conferentie, die onder leiding nd van oud-minister Klompé, fide de Surinaamse ontwikkelings oom drs H. E. Chin voor, dat van Nederlandse ontwikkelingshulp Suriname slechts vijf procent r het onderwijs gaat, vier procent de gezondheidszorg en voor in teringen in kleine bedrijven vier leent beschikbaar is (en nog eens procent voor woningbouw). land ïi-lt rest (meer dan driekwart) komt ■t of indirect via de grote infra- '.urele werken terecht bij het bedrijfsleven, dat vooral in ter- van rendement en efficiency :t, waardoor Suriname met een werkloosheid zit en als arm tegen een geweldige kapitaal ex- moet aankijken, is in Suriname (als in veel ont- :elingslanden) zo'n veertig pro van de bevolking, die niets van ontwikkelingshulp merkt, die aan laupering is overgeleverd. Om die ien te bereiken en dat moet het U zijn dienen niet de grote Lijven te worden geholpen, maar et veeleer worden gewerkt in de "iting van kleine, arbeidsintensieve livirijven. Daarbij wordt met name icht aan de landbouw in Surina- rsï zij het niet in de vorm van de intische rijstpolders als in Wage- ;en. idbouwgrond is er in principe ge- !g en als bereikt kan worden dat er ine eenheden komen die gericht i op zelfvoorziening van de be trokkenen zelf dan is, hoe gering het resultaat ook lijkt, al een eerste aan zet gegeven Beschermen Het is misschien ook mogelijk voor de locale markt te werken (hoewel die markt door zowel de geringe bevolkingsomvang als de lage koop kracht van die bevolking erg zwak is), alleen moet de Surinaamse rege ring dan niet bang zijn voor een of andere vorm van protectie van het eigen produkt. Eén van de deelnemers aan de con ferentie bijvoorbeeld kon als opge wekt voorbeeld van een eigen inheem se (industriële) ontwikkeling wijzen op een margarinefabriekje in Parama ribo, maar iemand die veer wat later had rondgekeken, had juist van die fabriek slechte berichten: de con currentie uit Nederland had het bedrijfje in grote moeilijkheden nebracht. De conferentie stemde ook in met de stelling van de Amsterdamse socio loog prof. dr. G. J. Kruyer, dat als de Surinaamse regering onverhoopt niet aan programma's in deze geest wilde meewerken, Nederland moet doorgaan met het financieren van afzonderlijke projecten die getoetst zijn aan de maatstaf van het 'door en voor' het Surinaamse volk (de inheemse en de mocratische ontwikkeling) buiten de Surinaamse regering om. Drs. Chin waarschuwde er namelijk voor dat het nog niet helemaal zeker is dat alle leden van de nieuwe Suri naamse regering al op deze lijn zitten. Minister van economische zaken, mr. Eddy Bruma verdedigt deze visie al lang, maar de nieuwe minister van opbouw, drs Michael Cambridge heeft laten weten dat een zo geweldig infra structureel project als west-Suriname gewoon moet doorgaan. Negatief oordeelde de synode tenslot te op de oproep van de wereldraad van kerken om investeringen in het Zuidafrikaanse bedrijfsleven terug te trekken. Niet aanvaardbaar in de hui dige situatie, zo was het oordeel, want bestrijding van apartheid blijkt in Zuid-Afrika beter te kunnen worden gerealiseerd door een daadwerkelijk geprogrammeerde hervoming van het bedijfsleven. Een hervorming, die meer zeggenschap voor de niet-blanke arbeider beoogt. Wel besloot de syno de nader aan de wereldraad te vragen of kan worden onderzocht of gediscri- mineerden in andere landen van zui delijk Afrika met desinvestering ge diend zijn. Wat Zuid-Afrika weer betreft: bij het Nederlandse bedrijfsleven dat belan gen in dat land heeft zal worden aangedrongen aan die hervorming al les bij te dragen wat maar van hier uit mogelijk is Ook de zusterkerken in Zuid-Afrika zullpn hierover worden benaderd. AMSTERDAM De groep Studio Laren die muziek van vóór 1750 speelt op oude instrumenten als vedel, luit, draailier, kromhoorn en virginaal. stapt tijdelijk over van concertzaal naar kroeg. Op de maandagen 8, 15, 22 en 29 april zijn zij in de Bols Taveerne aan de Rozengracht te Amsterdam. Van 18.00 tot 21.00 uur spelen zij, ten vermake van de etenden en drinkende bezoekers, en aansluitend daarop wordt een klein concert van een half uur op de bovenverdieping van dit etablissement gegeven. Het initiatief is van de stichting Jr. Jacob van Eyck die voor de financiële consequenties van dt experiment ge- ruggesteund wordt door de B.V. Ama- ger, die wijnkoperijen en proeflokalen exploiteert. De oude muziek die Stu dio Laren brengt, was vroeger 'ge- bruiksmuziek' bestemd voor de kroeg, de kerk, het plein of het hof. Sinds de oorlog is er een nog steeds groei ende belangstelling voor deze muziek die ook door het gezelschap Syntagma Musicum met succes wordt gespeeld. Studio Laren heeft behalve in de concertzaal ook wel in kerken en pleinen gespeeld, maar de kroeg was, althans in ensemble-verband nog on betreden terrein. Van het welslagen van dit kroegexperiment hangt het af, en hoe er een vervolg op zal kunnen komen. De groep Studio Laren wordt gevormd hoe Donald de Marcas, Rob Sturkenboom, Dieuwke Berkelaar, Coosje Wijzenbeek, Hans Weesling, Jaap Spigt en Marijke Ferguson. Op de foto een vijftal van hen op een van de Amsterdamse grachten. DRACHTEN De Noorder Compag nie brengt op 2 april in haar theatert je 'Opzij van de Lawei' in Drachten het stuk 'Kwasten' van Heinrich Hen kei in première in de regie van Eric Oosthoek en vertaald door Carel Alp- henaar. Het stuk waarin arbeidsver houdingen aan de orde worden ge steld, en dat al eerder in Nederland werd gespeeld, z al door de Noorder Compagnie worden gebracht in een realistische voorstelling die als klein gemonteerde productie geschikt is voor kleine zalen en scholen. Het gezelschap wil zich hiermee richten tot een breed jong publiek in het kader van zijn educatieve taak in zijn gebied. Uitvoerenden zijn Robert So- bels. Joop Wittermans, Roel Nijboer en Luciano Harms. Compositiewedstrijd Heemsteeds Kamerorkest HEEMSTEDE Het Heemsteedse Kamerorkest schreef een jaar geleden eencompositiewedstrijd uit voor ama teur-componisten. De wedstrijd heeft vijf ingezonden stukken opgeleverd. Deze zullen alle worden uitgevoerd tijdens een concert door het Heem- steedse Kamerorkest op 9 april in de Burgerzaal van het Raadhuis van Heemstede (aanvang 20.15 uur). Een jury bestaande uit Peter Schat. Nico Schuyt en Iman Soeteman, zal de werken tijdens de uitvoering beoorde len en aan één ervan de juryprijs toekennen. Twee andere prijzen wor den door het publiek toegekend door middel van beoordelingsformulieren. Gedeputeerde Staten van Noord-Hol land en het Heemsteedse gemeentebe stuur hebben dit gebeuren financieel mogelijk gemaakt. En dan nog In Het Turfschip te Breda zal van 12 tot en met 21 april de achtste Nederlandse kunst- en antiekbeurs worden gehouden onder auspiciën van het Nederlands Antiquairs Genoot schap. Foto's van klassiek Chinese paviljoens EINDHOVEN Als gast van de Chinese Architectuur Vereniging heeft de Zwitserse architect Werner Blaser in de herfst van 1972 een studiereis door China gemaakt. Zijn belangstelling gold toen in het bijzon der de paviljoen-architectuur van de Ming- en Ching-dynastie. De foto's die hij tijdens die reis maakte zijn nu, van 5 april tot 5 mei. te zien in de Technische Hogeschool Eindhoven, in de loopbrug tussen hoofdgebouw en auditorium. Die fo to's maken heel duidelijk waarom de voorkeur van Blaser, een modem ar chitect. uitgaat naar dit overigens zo 'historisch' aandoend thema. Niet als kunsthistoricus, maar als praktiserend architect ziet en herkent Blaser in de klassieke paviljoens van China creaties van een hoogst actuele betekenis voor ons bouwen. Hij bekeek en fotografeerde ze als voorbeelden van een gevoelige, intie me, natuurlijke en humane architec tuur: als voorbeeld dus voor kwalitei ten die in onze wijze van bouwen voor een belangrijk deel verloren zijn gegaan. De ruimtelijke samengesteld heid van deze bouwsels, hun rijkdom aan geledingen, hun transparantie, de relatie met de natuur, het samenspel van tuinen en bouwkundige structu ren en de harmonische verhoudingen kenmerkt een architectuur die op een gevoelige manier reageerde op de emotionele en psychische behoeften van de mens. Schut en Andriessen DEN HAAG Aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag zijn per 1 april 1974 benoemd: Peter Schat tot leraar in het vak compositie, Louis Andriessen in het vak instrumentatie. Peter Schat studeerde aan het Utrechts Conservatorium bij Kees van Baaren, Matthias Salber en Pierre Boulez. Hij werd in 1973 door de UNESCO uitgeroepen tot componist van het jaar. Louis Andriessen stu deerde o.m. bij Luciano Berio. Verder zijn aan het Haagse conservatorium benoemd Willemien de Leeuw tot co- repetitor klavecimbel en dr. Rebecca Stewart tot lerares voor de theoreti sche vakken. In liet vorige artikel heb ik een aantal opmerkingen gemaakt over de betekenis van de mensvisie op de ontwikkelingen ten aanzien van de ondernemingsraden. Nu de andere kant: de eisen van de or ganisatie. Het ligt voor de hand hierbij het allereerst te denken aan de eisen van het bedrijf, de onderneming of waar de ondernemingsraad zich ook bevindt. Werknemer neemt machteloosheid straks niet meer Elke organisatie zit met de klemmen de eis haar doelstellingen te moeten bereiken. Er moet concurrerend wor den geproduceerd. Ondernemingen moeten winst maken. Instellingen moeten woekeren met beperkte mid delen. Ideële instellingen zijn gebon den aan eenmaal gekozen visies of idealen. Ik denk aan bepaalde kran ten, die een visie willen uitdragen. Ik denk ook aan vakverenigingen (die ook een ondernemingsraad moeten in stellen) die gebonden zijn aan de materiële en ideële doelstellingen in hun. statuten. Op het eerste gezicht lijkt dit alles wel te kloppen met de bedoelingen van de wet. Immers, de onderne mingsraad moet werkzaam zijn in het belang van alle doelstellingen van het bedrijf. Er doen zich echter een aan tal moeilijkheden voor. Je moet als lid van de ondernemingsraad werk- hogedruk gebied van Skandinaviö Zwarte Zee blijft ons terwille rdoor zal het :n de meeste gebie- van Nederland tot zonnige perio- komen en een overwegend droog md. deze tijd van het jaar is de >eratuur wel uiteenlopend. Wie wil koesteren bij een echte lente- a® ige warmte, kan het best een 'je uitzoeken in het binnenland: paal aanbevolen zijn de Drentse levelden of de Gelderse en mpcMse bossen. Daar komt het kwik 15 17 graden. Aan zee is het uit deen koeler bij een veelal aanlan- :eeie wind: het kan wel 10 graden uid 'len. en kans op een lokale warmtebui, 12 itueel met onweer in de namiddag avond, moet niét geheel worden gecijferd, maar de neerslagkansen over het geheel genomen nog ,m. De ondiepe depressie die enige 1 over zuid-Duitsland gelegen had, naar België, daarbij verder op- pn end. Er iverd vochtige lucht mee- P men waardoor de dauwpuntsde- '„pisie gistermiddag in Rotterdam ie|hfs 2 graden bedroeg tegenover 16 len in Miinchen. In de loop van ^ujjfagmiddag kon men in de wazige ge bovenlucht hier en daar kop- zien uitgroeien. Om half vier was THT 200 uitgeslagen naar 80 13, de 100) schaaldelen van het circuit. Spa tapte 's avonds dan 13 mm na onweer af. THT 200 is een elektronisch appa- Hwje, dat uit de veelheid van elek- ttBphe storingen, die zich in de ether Tdoenuitsluitend de door bliksem- adingen (vertikale plus horizonta- opgewekte elektromagnetische gol- uitzeeft. De signalen worden ont- ïen, omgevormd, versterkt, opge- r en circa 45 minuten opgeslagen: rieiaf voor e onweersactiviteit een bepaald ogenblik. Waar de en zitten, vertelt de THT 200 niet. lokatie van het onweer moet ver ten worden aan de hand van actu- Nod stationsmeldingen of metingen uurf Engelse pijlstations. Weersgesteldheid van gisteren, maxi mum-temperaturen van gisteren en neerslag. Vermeldingswaardig: de zware storm met regen- en sneeuwval en windsto ten tot 160 km per uur, die de Canarische Eilanden heeft getroffen. De sneeuw lag hier en daar twee meter hoog. Het vliegveld van Santa Cruz moest worden gesloten. Zo'n storm is daar volstrekt ongewoon. Zelfs in de winter heersen er vrijwel vrijwel alleen zomerse temperaturen. Teriva meldde vrijdagmiddag geen ho gere temperaturen dan 14 graden. Een depressie van 995 mb boven oost- Algerije is verantwoordelijk voor zeer slecht weer in het Middellandse zee gebied. Ibiza en Palma hadden giste ren een krachtige tot harde n.n.o. wind, met af en toe regen en een temperatuur van slechts 14 graden. Amsterdam half bew. 17 0 De Bilt zwaar bew. 18 0 Deelen zwaar bew. Eelde zwaar bew. 0 Eindhoven mist 15 0.3 Den Helder zwaar bew. 9 0 Luchth. Rtd. half bew. 16 0 Twente licht bew. 18 0 Vlissingen zwaar bew. 12 0 Zd. Limburg mist 0 Aberdeen zwaar bew. 11 0 Athene onbewolkt 19 0 Barcelona half bew. 16 0 Berlijn half bew. 17 0 Bordeaux mist 18 0 Brussel regenbui 12 2 Bordeaux mist 18 0 Brussel regenbui 12 2 Frankfort half bew. 19 05 Innsbrilck onbewolkt 19 0 Kopenhagen onbewolkt Lissabon licht bew. 17 0 Locarno zwaar bew. 13 0.3 Londen geheel bew. 10 0 Luxemburg mist 17 9 Madrid half bew. 18 0 Malaga licht bew. 19 3 Mallorca geheelbew. 17 0.4 Mtinchen licht bew. •17 0 Nice half bew. 16 0 Oslo onbewolkt Parijs geheel bew. 9 3 Rome zwaar bew. 19 0 Split onbewolkt 17 0 Wenen onbewolkt 20 0 ZUrich zwaar bew. 16 0 Casa Blanca regenbui 18 2 Istanboel mist 14 0 Las Palmas licht bew. 22 0 New York geheelbew. zaam zijn in het belang van alle doelstellingen van het bedrijf, maar je hebt over die doelstellingen niet mogen meebeslissen. Soms is het de gewoonte de werkne mers vóór zij in dienst komen, te vragen of zij het met de doelstellin gen eens zijn. Meestal (vooral in ondernemingen) is dat niet het geval. Deze kwestie kan leden van de onder nemingsraad in grote moeilijkheden brengen. Ik denk aan de moeilijkhe den van sommige leden van de onder nemingsraad bij Hoogovens tijdens de staking begin 1973. Wat moet je doen als er bijvoorbeeld vanuit de achterban dingen van je worden gevraagd, die je in strijd acht met de doelstellingen van het bedrijf? Of omgekeerd: je stelt als lid van de ondernemingsraad voor, dat er weer onderhandeld moet worden en dan wordt een deel van de achterban en een deel van de vakbondsleiding boos, omdat een dergelijk voorstel niet klopt met hun strategie. Deskundigheid Er is nog een andere moeilijkheid met de doelstellingen van het bedrijf. Hoe deskundig moet je zijn om in het belang van alle doelstellingen werk zaam te kunnen zijn? Vele leden van de ondernemingsraad vinden het moeilijk om mee te praten. Vandaar de noodzaak van scholing en vorming. We mogen verwachten, dat er op dit terrein nog veel bereikt zal worden. Iemand heeft eens van de arbeidersra den in Joegoslavië gezegd, dat zij eigenlijk nog niet meer zijn dan 'een gigantisch vormingsproces'. Dit geldt ook voor de Nederlandse onderne mingsraden. Dit dwingt ook tot ge duld. Maar is er reden tot hoop? Of zal het altijd zo blijven, dat de kennis en deskundigheid bij een kleine groep aan de top van het bedrijf zit? De huidige wet heeft deze moeilijk heid wel gezien. De ondernemingsraad heeft het recht deskundigen aan te trekken, eventueel ook deskundigen van buiten het bedrijf. De leden van de ondernemingsraad kunnen zich la ten voorlichten, zodat zij verantwoor de adviezen kunnen geven en goede voorstellen kunnen doen. Er zal nog 'een gigantisch vormingsproces' moe ten plaatsvinden, voordat hiervan op een goede wijze wordt gebruik ge maakt. Niets te vertellen Ik beperk me nu even tot de 'echte' ondernemingen in het bedrijfsleven. Mogen we verwachten, dat de onder nemingsraad iets wordt wanneer de werknemers geen werkelijke zeggen schap over de doelstellingen krijgen? Kun je mensen opzadelen met het geven van adviezen, als zij beseffen tenslotte geen werkelijke macht te hebben? Ik meen, dat zoiets niet kan. Wellicht voorlopig nog wel, maar op den duur zullen de werknemers dat niet meer nemen. Er zijn trouwens nu al aan wijzingen (ik denk aan bezettingen) dat die tijd nadert. Maar kun je werknemers wel laten meebeslissen over de doelstellingen, dus over de aard van de produktie, de omvang van de produktie, de ontwik keling van nieuwe produkten enzo voort? Kan dat wel gezien vanuit de kennis en deskundigheid van de werk nemers? Hebben ze voldoende belang stelling? Drie aspecten (ADVERTENTIE) HOOG WATER. 31 maart 1974 Vllsslngen: 7.02—19.45, Harlngvlietsluizen: 8.3421.15, Rotterdam: 9 40-22.23. Scheveningen: 8 02 20.45. IJmuiden: 8.5121.34, Den Helder: 12 15Harllngen: 2.23—14.53, Delfzijl: 4.40—16.59. 1 april 1974 Vllsslngen: 8.25—21.11, Ha ringvlietsluizen: 9.5222.41, Rotterdam: 11.10—23.40, Scheveningen: 9.22—22.17, IJ muiden: 10.11—23.06, Den Heider: 0.47— 13.23, Harllngen: 3.29—15.58, Delfzijl: 5.48— 18.16. Toch blijft er een levensgrote beden king. De werknemers hebben in feite over de doelstellingen van vele bedrij ven niets te vertellen. In sommige bedrijven is dat ook niet de bedoeling (bijvoorbeeld in een fabriek), in an dere instellingen (zoals een vakbond) is dat wel de bedoeling, maar daar komt het er niet altijd van omdat leden niet actief zijn of omdat vak bondsleiders het liever zelf beslissen. SPECIAAL NU OOK COLA EN UB EEN HEERUJKÉ CITRUSDRANK Bij deze kwestie moeten we een on derscheid maken in drie aspecten van het beslissen over doelstellingen: beslissen over de doelstellingen zelf: beslissen over de wijze van uitvoe ring; controleren of de doelstellingen wel zijn bereikt Vaak is het zo, dat men eigenlijk bedoelt dat werknemers niet kunnen meebeslissen over de wijze van uit voering. In een ziekenhuis kun je verplegend personeel wel laten mee beslissen over allerlei doelstellingen van de gezondheidszorg (bijvoorbeeld over de criteria van een menselijke behandeling of over de noodzaak van uitbreiding), maar de uitvoering hier van bijvoorbeeld in de vorm van een chirurgische ingreep zal aan een spe cialist moeten worden overgelaten. Ik ben van mening, dat discussie en beslissing over doelstellingen ook door werknemers kunnen gebeuren (al is niet elke vorm even geschikt; ik kom hierop terug). Ook achteraf con troleren, of de doelstellingen wel in voldoende mate zijn bereikt, is een zaak waarbij werknemers best betrok ken kunnen worden. In deze twee opzichten zouden er ten principale heel wat minder verschillen tussen mensen behoeven te bestaan. Bij de uitvoering is dat anders. Hier zijn invloedsverschillen funktioneel, dat wil zeggen noodzakelijk met het oog op de eisen van de organisatie. Onzorgvuldigheid Daarom: wil je tegemoet komen aan de wens naar medezeggenschap en tegelijkertijd de eisen van de organi satie in de gaten houden, dan is het dringend gewenst in samenspraak met belanghebbenden na te gaan, welke zaken zich lenen voor "emeenschappe- lijke besluitvorming en welke zaken (eventueel met een mogelijkheid van controle achteraf) aan leiding en des kundigen moeten worden overgelaten. Naar mijn inzicht en ervaring gaan zowel vormen van medezeggenschap als organisaties kapot, omdat er in dit opzicht niet zorgvuldig wordt gehan deld. Dit is het derde artikel van een serie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 11