Geref. synode in debat over anti-racismefonds eoeo Geref. synode wil hulp Oost-Europa intensiveren Uiteenlopende standpunten Hervormde paasgroet naar Zuid-Afrika Vandaag GEEN 25 MILLE VOOR WURMBRAND flisilasli Trouw Kwartet in de sport Democratie Prof. J. Goudriaan (80 jaar) overleden Brief aan synode: geweld niet steunen Beroepingswerk Nieuwe hoeki TROUW/KWARTET DONDERDAG 28 MAART 1974 Van een onzer verslaggevers LUNTEREN De gereformeerde synode heeft zich gisteren diepgaand bezig gehouden met de vraag of de gereformeerde kerken zich alsnog kunnen stellen achter het anti-racisme fonds van de wereldraad van kerken. cadvertentie; Van de synodale commissie die deze discussie had voorbereid lag 'n rapport op tafel om conform het advies van de- putaten algemene diaconale arbeid, zending en oecumcne-buitenland, uit te spreken dat 'er geen doorslaggeven de bezwaren meer zijn om zich te stellen achter het wereldraad-pro gramma ter bestrijding van het racis me (PCR) wat betreft het speciale fonds'. Of, zoals commissie-rapporteur ds. J. C. Baumalk uit Amsterdam oost het formuleerde: een genuanceerd 'ja' tegen het fonds. Daarnaast waren er nota's van vier commissieleden die een min of meer genuanceerd 'nee' lieten horen. Is het verantwoord dat de kerken geweld steunen? Dat was de kern van de discussie. Drs. H. Baarlink uit Uelsen (Duitsland) proefde in de op zet van de wereldraad een gebrek aan vertrouwen in de macht van Gods Woord. Kan het profetisch getuigenis van de kerk gepaard gaan met daden van geweld' Men trekt parrallellen met Jezus' gewelddadig uitdrijven van de wisselaars uit de tempel. Maar hij leidde niet op tot guerilla's en zal een dergelijke opleiding beslist ook uit de tempel gejaagd hebben, aldus drs. Baarlink. Hij zag het PCR als een uitvloeisel van de theologie van de revolutie, die inmiddels alweer tot het verleden behoort. Guinee-Bissau Prof. dr. D. C. Mulder zei, een afwij zen van het anti-racisme program, omdat het geweld steunt, alleen te accepteren uit de mond van conse quente pacifisten. Het verzet in Gui nee-Bissau bijvoorbeeld, nodrade hij niet illegitiem maar volkomen recht vaardig. Ook prof. mr. N. E. Algra vond Guinee-Bissau een goed voor beeld. Volgens de Engelse rechtstradi tie heeft men pas recht als men macht heeft. Minister van der Stoel wil Guinee-Bissau pas erkennen als aangetoond is dat ze de Portugezen verslagen hebben. Zo'n visie lokt ge- Prof. dr. K. Runia welddadig verzet uit We zouden een voudig moeten zeggen, ieder volk heeft recht op zelfbeschikking. Prof. Algra diende dan ook een amen dement in om bij de regering aan te dringen op de erkenning van Guinee- Bissau. De vraag of de kerk aan politiek mag doen was voor prof. Algra onwezenlijk. De kerk is macht en doet daarmee per definitie aan politiek, wanneer zij zwijgt even goed als wanneer zij spreekt. Ds. R. j. van den Veen. lid van de commissie die het PCR uitvoert, deel de mee dat de sectie internationale zaken van de raad van kerken in Nederland een uitvoerig rapport over het fonds gereed heeft. Een minder heid van deze sectie (prof. dr. C. L. Patijn en ds A. A. Spijkerboer) Is van mening dat solidariteit met de ver drukten niet mag inhouden dat ge weld, ook al is het bevrijdend geweld, de kerkelijke sanctie krijgt. De grote meerderheid van de sectie echter, on der leiding van mej. dr. M. A. M. De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van B.V. De Christelijke Pers Directie: Ing. O. Postma, F. Diemer. Hoofdredactie: J. Tammlnga. Hoofdkantoor B.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 - 280, Adam. Postbus 859. Telefoon 020 - 22 03 83. Postgiro: 26 9274. Bank: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69 7360 768). Gem.fliro X 500. Klompé, ziet steun aan gewapend ver zet als niet in strijd met de roeping van de kerken en adviseert daarom dat de Nederlandse kerken 100.000 dollar aan het fonds zullen overma ken. Ook een fonds Overigens wees ds. Van der Veen erop dat de Zuidafrikaanse kerken ook een speciaal fonds hebben. Uit Die Kerkbode van de Nederduitse Ge reformeerde Kerk citeerde hij een oproep om steun aan het 'Mozambiek en Angola Geriewefonds vir Soldate'. Dit fonds zendt geschenk-paketten aan Portugese soldaten als uiting van waardering voor hun strijd als 'buf fers tussen ons en de vijandelijke machten.' U begrijpt, aldus ds. Van der Veen, dat bij deze solidariteit met de ver drukkers hun theologische bezwaren tegen onze daadwerkelijke solidariteit met verdrukten, slecht overkomt. Dr. J. .S Gericke, secretaris van de Nederduitse Gereformeerde kerk in Zuid-Afrika, die na ds. Van der Veen het woord kreeg, reageerde hier niet op. Wel ging hij in op het woord 'verdrukking' dat regelmatig in de synode was gevallen. 'Als u mij onom stotelijk kan bewijzen dat de opzet van de politiek van Zuid-Afrika ge munt is op verdrukking dan krijgt u mijn hartelijke stem voor dit pro gram', zei hij. De grote inspanning ten behoeve van onderwijs en gezond heidszorg logenstraffen volgens hem echter de gedachte aan verdrukking. Dr. H. B. Weijland uit Arnhem vond dat het juist in Afrika, dat al zoveel slachtingen over zich heen heeft zien gaan, niet de boodschap van de kerk kan zijn om geweld aan te moedigen. Vragen Jan Strijbos: Boze krachten zijn er op uit onze aardbol land o.a.: te asfalteren. Gedachten over ziekte en doodgaan. Het gaat God om de aarde. Jeugd creëert zich een scha- duwmaatschappij. De EEG als supermacht. WOONPLAATS GIRONUMMER Abonnementsprijs 21,per half jaar; ƒ42.— per jaar. Abon nementen kunnen elk ogenblik ingaan. Bon ingevuld in BLOKLET- TERS tn envelop (zonder postzegel) verzenden aan: Hervormd Nederland. Antw.nummer 1776, Den Haag. onwerkelijk als men bedenkt dat bij voorbeeld in Angola een heel kerkbe stuur in gevangenschap is. Steun van het PCR is voor prof. Honig zonder meer een kerkelijke zaak. Juist omdat we nog vertrouwen hebben in het Woord moeten we erin stappen. Het gaat om het Woord van God dat klinken moet in de gehele wereld. Slaan wij vandaag een deur dicht voor de doorwerking van het Woord of houden wij die open? Uit Angola Prof. dr. J. Verkuyl stelde zich van harte achter het PCR. Wel zou hij willen dat het PCR meer blijk zou geven van evangelische solidariteit door te proberen de strijders om de tafel te brengen, zoals in Soedan ge beurd is. Aan de vertegenwoordigers van de Zuidafrikaanse kerken stelde prof. Verkuyl enkele indringende vra gen: Was u het eens met de instelling van de Schlebusch-commissie? Waar was u tijdens de processen tegen de leden van het christelijk instituut? Waarom zwijgt u als mannen als Butherlezi worden verbannen? Meent u werkelijk dat de structuur van uw land geen verdrukkende structuren zijn, waar alle maatregelen ten doel hebben het machtsmonopolie van de blanken te handhaven? Prof. dr. T. van der Walt van Pot- chefstroom antwoordde hierop dat hij van harte akkoord ging met de instel ling van de Schlebusch-commissie. Ve le landen kennen het parlementair enquête-recht met de plicht om te getuigen. Hij trok een parallel met verzekeringsmaatschappijen in Neder land die ook verplicht zijn hun boe ken te openen voor de fiscale recher che. Activistisch Prof. dr. K. Runia miste in de rappor ten een grondige bezinning op wat de taak van kerk is. Hij zag in het PCR een activistisch kerkbegrip. De kerk moet inderdaad protesteren tegen dis criminatie, kolonialisme, dictatuur. Dat protest zal handen en voeten moeten krijgen, maar steun aan vrij heidsbewegingen ging hem te ver. De kerk dient op kerkelijke wijze via kerkelijke kanalen te helpen en daar» om stelde hij voor in plaats van bevrijdingsbewegingen de kérken in de bevrijde gebieden steun te verle nen. Voor prof. dr. C. J. Honig vend dit ADVERTENTIE Deze week in Hervormd Neder- Rcv. Chipenda. die uit Angola ge vlucht is en nu ui Genève aan het PCR verbonden is, wees de synodele den erop dat de meeste leiders van de bevrijdingsbewegingen opgevoed zijn in de kerk. Aan prof. Runia vroeg hij: wat bedoelt u met steun aan de kerk? Is dat het gebouw of een volk in beweging? De leiders van de be vrijdingsbewegingen doen wat de ker ken doen en stellen kontakt met de predikanten op prijs. Dr. A. Wind uit Leiden, één van de opstellers van het deputaten rapport, onderstreepte dat de steun van de kerken gevraagd is door de bevrij dingsbewegingen. Mogen wij dan zeg gen: wij sympathiseren met u, maar kunnen u niet steunen vanwege uw wapens? Ons past het niet zo te oordelen, van twee kwaden moeten de kerken de minste kiezen. Handhaving van het onrecht of steun aan het geweld. Hij benadrukte overigens nog het ver schil: in Zuid-Afrika is geen subver, sieve actie en dus ook geen sprake van steun aan geweld. De hulp gaat daar naar het Luthuli Memorial Fund. Ds. Baumfalk tenslotte als indiener van het commissie-rapport zei de uit drukking 'steunen van geweld' onge lukkig te vinden. Het PCR is er niet op uit geweld te steunen, maar ge- SPECIAAL NU OOK COLA EN UP EEN HEERLIJKE CITRUSDRANK Prof. dr. A. G. Honig rechtigheid te zoeken en naast de verdrukten te staan. Hulp via kerken, zoals prof. Runia wil, kan niet, omdat de kerk op het platteland eenvoudig is weggevaagd. Tot zover uit de discussie, welke door een groot aantal belangstellenden werd bijgewoond. Sluiting opgeschort gastarbeiderspension AMSTERDAM Het pension in de Von Zesenstraat (dapperbuurt) zal niet worden gesloten en ontruimd, voordat de vier daar verblijvende broers naar een woning in de Ponta- nusstraat zijn verhuisd. Deze woning kunnen zij vermoedelijk op 2 april betrekken. DEN HAAG Prof. dr. ir. J. Gou driaan, oud-president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen, is gisteren op de begraafplaats Westerveld begra ven. Hij is vrijdag overleden. Hij was tachtig jaar. Hij werd in 1926 buitengewoon hoog leraar in de bedrijfsleer en organisa tie in Rotterdam. Hij trad in 1928 in dienst van Philips; in 1933 werd hij daar onderdirecteur. Eind 1937 werd hij aangezocht voor de functie van directeur van de Ne derlandse Spoorwegen. Hij werd een jaar later president van de NS en bleef dat tot hij in oktober 1940 door Seyss Inquart werd ontslagen. Hij werd als gijzelaar opgesloten in de kampen Haaren en St. Michelsgestel en in het concentratiekamp Buchen- wald. In 1949 werd hij hoogleraar in de bedrijfseconomie aan de universi teit van Pretoria. Van een verslaggever WOLFHEZE Twintig gereformeer den hebben in een open brief een dringend beroep op de generale syno de gedaan, af te zien van steun aan het programma van de wereldraad van kerken tot bestrijding van het racisme. Morgen spreekt de synode over dit program. De vraag, die de synode heeft te beantwoorden, is of het voor God, de naaste en de kerken te verantwoorden is hulp te verlenen aan bewegingen, die er niet aan kunnen dhtkomen oorlogsmisdrijven te plegen, aldus de twintig. Zij citeren minister Pronk, die onlangs zou hebben erkend, dat de verstrekking van gelden aan be vrijdingsbewegingen voor scholen en hospitalen betekent, dat zij meer geld vrij krijgen voor de aankoop van wapens. Tot de ondertekenaars behoren drs. J. Klatter, prof. dr. G. A. Lindeboom, dr. A. Notenboom, prof. dr. ir. H. van Riessen, burgemeester M. W. Schakel, prof. dr. M. C. Smit, prof. dr. A. Troost en mr. dr. A. Zeegers. (ADVERTENTIE) De Gereformeerde synode sprak dinsdagavond indringend over de noden van kerken en individuele christenen in Oost-Europa. Stel u ook op de hoogte en bestel het rapport 'Kerken onderweg in een Marxistische samen leving' door 2,90 over te maken op giro 2211 t.n.v. Algemeen Diakonaal Bureau van de Gereformeerde Kerken, Konings laan 7, Utrecht. Op dit gironummer 2211 zijn ook giften voor hulp in Oost-Europa zeer welkom. Prof. dr. D. C. Mulder DEN HAAG Het moderamen van de hervormde synode, dat elk jaar paas- groeten namens de hervormde kerk aan mensen in het buitenland stuurt, zal dit jaar speciale aandacht schenken aan de vervolgde christenen in Zuid-Afrika. Men heeft van het Christelijk Instituut lijsten gekregen met de namen van mensen die door de staatsban zijn getroffen, m.a.w. dood zijn verklaard. Eén van deze lijsten heeft het moderamen nu toegevoegd aan de gewone lijst waar op de namen staan van hen die vanuit de hervormde kerk een groet krijgen met pasen. Het vorig jaar werd de gewone lijst aangevuld met een veertigtal namen van gezinnen van Russische baptisten die gearresteerd en veroordeeld waren. Van een onzer verslaggever? LUNTEREN Zonder één stem tegen heeft de gereformeerde synode besloten tot een heel pakket activiteiten, die diakonale hulp aan kerken en christenen in Oost-Europa tot doel hebben. Daar kau in elk geval de heer C. J. Smits uit Zoetermeer tevreden mee zijn, al heeft hij zijn zin: 25 mille voor de stichting 'De onder grondse kerk' van ds. Richard Wurmbrand, niet gekregen. Hij had hierom aan een vorige synode al gevraagd, die besloot deze zaak door deputaten ADA (algemene diako nale arbeid) te. laten onderzoeken. Daar kwam uit: dat toch maar liever niet doen. Dit lokte een tegenvoorstel van de Haagse diaken W. van der Heide uit om wèl dat bedrag aan 'de onder grondse kerk' beschikbaar te stellen. Veel synodeleden, zo verklaarde prae- ses dr. A. Kruyswijk, nadat het una nieme besluit over de zaak was geno men, meenden vóór de behandeling van de zaak dat tegenvoorstel te moe ten steunen - het bleek aanvankelijk ook uit de discussie. Maar er kwamen zo veel argumenten boven tafel om anders te beslissen, dat allen, inclu sief de indiener(s) van het tegenvoor stel. tenslotte met het oorspronkelijke voorstel meegingen. Hierbij werd bovendien duidelijk - er werd geweldig veel informatie over aangedragen - dat er zoveel andere mogelijkheden zijn om christenen in Oost-Europa te helpen, dat je het maar voor het uitkiezen hebt. Ook via de eigen, kerkelijke kanalen, waar dr J. van Klinken van het algemeen diakonaal bureau een boekje over opendeed. Feiten en cijfers Na hem bombardeerden dr J. A. Hebly, directeur van het interuniver sitaire instituut voor missiologie en oecumenica in Utrecht, die zeer genu- Dr. J. A. Hebllj anceerd met Oost-Europa bezig is, en de heer Jan J. van Capelleveen van het Nederlands bijbelgenootschap de synodeleden met feiten en cijfers. verwant zijn? Daar wordt naar ge hunkerd. NED. HERVORMDE KERK Beroepen: te Den Helder (toez.)l J. Aarens, voorheen pastoor oud-katho lieke kerk te Aalsmeer. Bedankt: voor Eist (bij Amerongen) B. Schroten te Langerak; voor Ridder kerk en voor Leerdam (3e nieuwe predikantspl.) S. v. d. Oever te Wil lemstad. Beroepbaar: kand. W. de Leeuw Mul derstraat 41 bis Utrecht. GEREF. KERKEN (VRIJGEM.) Beroepen: te Dordrecht K. J. Kapteyn te Spakenburg-N. Bedankt: voor Rouveen T. Dekke rte Capelle a.d. IJssel. CIIR. GEREF. KERKEN Aangenomen: naar Urk A. Baars kand. te Bennekom, die bedankte voor 16 andere beroepen. GEREF. KERKEN Aangenomen: naar Overveen J. J. Splinter kand. te Amsterdam. SYNODE-ZAKEN Zojuist leg ik een tekening weg, nog al abstrakt uitziend geval. Br aan staat: een paar lijntjes in» labyrinth van kerkelijk Nedei l Het bevat een overzicht van 10 ken in Nederland, met hun gei gie, namen en data. En dan le 0 wat er op de synode van de Geie meerde Kerken in Nederland week aan de orde komt. Om t twee belangrijke zaken te noeme t vragen rondom de dissertatie va Wiersinga inzake de verzoenin het program ter bestrijding vai racisme. In het Geref. Weel j noemt prof. Herman Ridderbos c bij de aanwezigheid van afgevaa den van Zuid-afrikaanse kerken i vindt het een goede zaak dat a mannen erbij zijn als het 'proj ter sprake komt. Ik dacht dat dit was. Het betreft hun situatie ei ligt voor de hand dat zij dan hun visie geven. Ook de aanweziu van deze mannen bij de zaak va verzoening acht hij van belang, o hun kerken kritiek hebben oj, confessionele koers van de Gei meerde Kerken. Zij kunnen 'da de eerste hand hun oordeel veile 'desgevraagd daarover ook ter plu hun mening ten beste geven' laatste lijkt ons minder overtui Het is immers dan een min of een toevallige aanwezigheid wal de Zuid-afrikaners gebruik ki maken om desgevraagd aan de d sie deel te nemen. Daardoor ver] zij in een uitzonderingspositie) aanzien van andere gereformi kerken in de wereld die eveneei het verleden blijk gegeven hi van een kritische instelling, en, nog, ook ten opzichte van g( gereformeerde kerkleden die dit vanwege de besloten zitting de d. op slot zullen vinden. De zaak vj verzoening is in een stadium gek waarin bepaalde groepen op eej slissing aandringen. Men kan zi< vragen of die beslissing komen In het verleden hebben de ger meerden enkele keren te snel; beslissing genomen. Er ontsl aanvankelijk twee kerken uit, van één zich met de Nederlj Hervormde Kerk herenigde en i, van de andere intussen weer in f en brak. Dit zou een les kunnei alsnog overhaaste beslissingen i stellen. Opnieuw zou kunhen bl dat dit vragen zijn die misschieL op tafel moeten blijven liggen er in een later stadium een duï ker visie op komt. Toevallig aai^, ge gasten en hun gastheren zijö hiermee rekening kunnen houdei Vul horizontaal in: I. toegang gebak, 3. verhaal, 4. vlinder vruchtje, 6. medeklinker, 7. medL ker, 8. steen, 9. tegenslag, 10. diaL, afval, 11. blaasinstrument, 12. oil sche verbinding. Argument Een heel belangrijk argument was de vermaning van prof. dr. D. Nauta 'dat de spanningen in eigen land en in eigen kerken r.iet moet uitvechten op de rug van broeders en zusters achter het ijzeren gordijn'. Daarmee bedoel de hij: je kunt natuurlijk lang ja of nee tegen een figuur als Wurmbrand blijven zeggen, maar moeten de men sen waar het tenslotte om gaat daar de dupe van worden? Een greep daaruit. Dr. Hebly: als je de boekenkasten van priesters en pre dikanten ziet. dan hebben die mensen daar eenvoudig niets. De bijbel en hoogstens enkele sterk verouderde theologische uitgaven. Ik weet, dat er in Oost-Europa vertalingen van nieu were theologische boeken klaar lig gen. maar ze kunnen al jaren niet worden gedrukt Waarom niet een vertaalfonds opgericht? De kerken hebben ook erg behoefte aan persoon lijk contact. Waarom geen deputaties van hier naar, om te beginnen de (meestal kleine) kerken, waarmee we Dundruk De heer van Capelleveen: na 1968 werd het pas goed mogelijk bijbels te importeren en te helpen produceren (door levering o.a. van gratis drukpa pier wat in Oost-Europa niet beschik baar is.) Met die hulp zijn tonnen gemoeid, want de bijbeltekorten zijn zo groot. In sommige landen hadden soms theo logische studenten geen eigen bijbel. Wat individuele hulp betreft: als toe rist in die landen kan je goed werk doen door een bijbel in die taal mee te nemen en aan iemand cadeau te doen. Dat mag. Het bijbelgenootschap heeft alle uitgaven. Nu Oost-Europa meer open is - er wordt zelfs van een lente gesproken moet je, zo zei prof. dr. J. Verkuyl, steeds hameren op de rechten van de mens. Want daar gaat het ten diepste om. Individueel kan je actief zijn door bijvoorbeeld met Moskou te bel len. wat prof. Verkuyl pas nog heeft gedaan met prof. Sacharov (Nobel prijswinnaar) die op deze manier naar hij zei prof. Verkuyl erg werd geïn spireerd. Die kwestie van de mensen rechten moet ook in de besluitvor ming worden verwerkt, adviseerde prof. Verkuyl (hetgeen zal gebeuren, beloofde de synode), Besluiten Besloten werd tenslotte (het pakket In verkorte vorm): 25 mille aan het bijbelgenootschap voor bijbels in Oost- Europa te schenken; Een kansel- boodschap op te stellen over de nood en hoop daar, die oproept tot gebed; te vragen een bijbel mee te nemen bij bezoek aan zo'n land; samen met hervormden een onderhoud met de Russische ambassadeur voor te berei den over bijbelimport, waarbij tevens gepleit kan worden voor geloofsver- volgden (ook joden); deputatie(s) te sturen naar kerken achter het gor dijn; publiciteit te stimuleren voor Amnesty International) adopitemoei- lijkheden van kerken te onderzoeken, mee te werken aan een paasgroet, te zenden aan familieleden van veroor deelde gevangenen in Rusland. Het laatste is een actie die het modera men van de hervormde kerk vorig jaar begon. De gereformeerden willen daar dit jaar nu ook graag op Inha ken. Zandloper 1 13 2 3 4 5 r 6 7 L ■J 1 >1 8 1 9 10 1 11 [c 12 Bij juiste oplossing leest men caal 13 een andere naam voor pijl ciehout. Ir Oplossing van gisteren Hor. 1. knooppunt, 10. are. 11. 12. el, 14. ala, 16. Lea, 17. ei] els, 21. ra, 22. leem, 24. ma dras, 28. pos, 31. naar, 33. mis, 3! 37. laak, 39. Po, 40. Eem, 42. raait teen, 45. dreg. t Vert 2. na, 3. ora, 4. oele, 5. 6. uil, 7. neet, 8. traag, 9. kee^1 lied, 15. alm, 18. kern, 20. san maal. 25. LOM, 27. Saar, 29. sijJ roet, 32. raad, 34. sol, 36. bea kar, 41. me, 43. re. J BB BB Goeie genade, 'doordenkertje vof ke dag', verzameld door Sipke val Land. Uitg. Kok, Kampen. 120 ƒ6.90. 'Zomaar wat losse stukkef brokken, overal uit de bijbel, oil uit het leven', heel geschikt omh tafel te lezen of voor jezelf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 2