Antibiotica voor vee
reel zwart verkocht
Koningin opent in Lisse
de zilveren 'Keukenhof'
Ëiekte van Weil neemt
n ons land weer toe
is vrij om
"ljn menmg te zeggen
Prinses
bestuurt
tank
CDA-samenwerking bij
raadsverkiezingen in
(zeker) 195 gemeenten
Vaponastrip mag niet
langer onder oude
regels worden verkocht
fficier eist gevangenisstraffen
Advies: niet boren
in natuurgebieden
W/ftrnVR/T'ET WOENSDAG 27 MAART 1974
BINNENLAND
T9/DRL9
gn een verslaggever
;N HAAG Bij de gcmeente-
idsverkiezingen op woensdag 29
;i zullen de drie christen-democra-
ie partijen KVP, ARP en CHU
minstens 195 gemeenten (met een
itaal inwonertal van ruim 7,8 mil-
•n) uitkomen met één kandidaten-
it. Dit blijkt uit een opgave van
it secretariaat van het Christen-
>mocratisch Appel (CDA),
gegevens zijn ontleend aan bij
secretariaten van de drie partijen
lengckomen aanvragen van plaat-
ke afdelingen om de naam
sten Democratisch Appel (CDA,
dan niet in combinatie met de
iortingen KVP, ARP en CHU) bij
raadsverkiezingen te mogen gc-
ilgens het secretariaat van het
iA zal het aantal gemeenten waar
drie partijen gezamenlijk uitko-
sn, groter zijn dan 195. In ver-
ïillende gemeenten worden de na-
;n 'combinatie van christelijke
rtijen', 'samenwerking christelijke
partijen' en dergelijke gebruikt. De
ze zijn niet landelijk geregistreerd
en voor gebruik ervan behoefde
geen toestemming gevraagd te wor
den. Zij konden dan ook niet in het
overzicht worden opgenomen. Het
zelfde was het geval met die ge
meenten waar de christelijke partij
en geheel andere namen gebruiken,
afgestemd op de plaatselijke omstan
digheden of waar de naam van de
lijstaanvoerder tevens de aanduiding
is voor de naam van de lijst. Dit
laatste is vaak het geval in de twee
zuidelijke provincies Noord-Brabant
en Limburg.
De KVP neemt in 154 gemeenten
(met bijna 2,3 miljoen onwoners)
zelfstandig en onder eigen naam aan
de raadsverkiezingen deel, de ARP
in 139 gemeenten (met 1,3 miljoen
inwoners) en de CHU in 136 ge
meenten (met 1,5 miljoen inwo
ners).
De naam CDA wordt, al dan niet in
combinaties met andere namen, ge
bruikt in 153 gemeenten met in
totaal 6,8 miljoen i woners.
Voor de raadsverkiezingen zal de
nummering van de lijsten sneller
kunnen gebeuren dan tot nog toe
het geval was. Per 1 april treedt een
nieuwe wet ln werking, volgens wel
ke de nummering moet plaats vin
den op de dag né de kandidaatstel
ling. In de praktijk betekent dat een
versnelling met ongeveer twaalf da
gen. Voor de raadsverkiezingen is de
kandidaatstelling op dinsdag 16 april
en de lijstnummering dus op woens
dag 17 april.
Tot nog toe moest met de numme
ring gewacht worden totdat de ter
mijn verstreken was waarbinnen be
zwaar aangetekend kon worden te
gen beslissingen over de al dan niet
geldigverklaringen van de ingedien
de kandidatenlijsten. Daardoor kon
den de partijen in tijdnood' komen
met het drukken van folders en
affiches. Mocht nu besloten worden
dat een ingediende en reeds genum
merde kandidatenlijst ongeldig is,
dan zal het toegekende lijstnummer
verder niet gebruikt worden.
2|n een verslaggever
- TRECHT 'In het algemeen heeft men in de veehouderij een zekere bekwaamheid ontwikkeld om
-„handel in antibiotica zwart en achter de schermen te laten verlopen. Wat hier ter sprake is gekomen,
iilechts het topje van de ijsberg'.
'2a
g'aei de Utrechtse officier van justi-
nr. Buys gisteren in een rechtzaak
-ji twee mannen die ervan worden
"IJacht, grote hoeveelheden van deze
- lesmiddelen te hebben verhandeld.
iet belang van de volksgezondheid
I èn bepaalde antibiotica alleen
f dierenartsen en apothekers wor-
-! toegepast of geleverd.
B5-jarige H. P. uit het Utrechtse
jnekan had ongeveer een jaar ge-
- n antibiotica, en ook andere tegen
:-8cties bij dieren gerichte genees-
flelen, geleverd aan een veevoeder-
rijf annex varkenshouderij. Een
de twee firmanten van dat bedrijf
,.2»oor de rechtbank als getuige toe
- hij de varkens met die antibiotica
als ze koortsig waren of ande-
bekende ziekteverschijnselen
9oonden. De doseringen stelde hij
-J aan de hand van een langjarige
- jring.
i irvice'
5^3 bekende, de preparaten van de
enekanse veevoedervertegenwoor-
- r te hebben gekocht Deze veront- ConSUHieilt
ildigde zich met de opmerking dat
door concurrentie-overwegingen
- tongen, bij wijze van service de
piotica had geleverd. Hij had,
f zijn zeggen, nu echter leergeld
- aid. De officier van justitie eiste
[eken onvoorwaardelijke gevange-
traf tegen hem.
Zwaardere straffen eiste mr. Buys
tegen de tweede verdachte, de 45-
jarige veevoederverkoper en kalver-
mester A. G.B. uit het Utrechtse
Snelrewaard. Bij elkaar hoorde deze
5.000 boete, een maand onvoorwaar
delijk en nog eens twee weken on
voorwaardelijke gevangenisstraf tegen
zich eisen voor in totaal drie gevallen
waarin de politie hem betrapte op het
bezit, de levering en de verkoop van
de verboden stoffen. De officier meen
de dat B. zich van de domme hield
door geëmotioneerd te beweren dat
hij niet zonder kon, omdat anders hij
zijn bedrijf wel kon opdoeken. 'Soms
heb je het spul maanden niet nodig,
maar dan weer moet je snel een paar
zieke dieren behandelen', aldus B.
De officier wees er echter op dat zijn
betoog ongeloofwaardig klonk, gezien
de zeeer grote hoeveelheden die bij
de man thuis verborgen onder een
bed en in zijn auto waren aangetrof
fen. Getuigen-deskundigen bevestig
den dat zij de voorraad van B. wel
bijzonder groot vonden.
Als grootste bezwaar tegen het ge
bruik van antibiotica in de veehoude
rij noemde bacterioloog dr. A. Manten
van het Rijksinstituut voor de volks- Informatie
gezondheid, de bedreiging van de con
sument, die vlees eet waarin nog
resten van de toegediende stoffen zit
ten. Penicilline kan bijvoorbeeld ern
stige allergische reacties bij mensen
veroorzaken. Ook kan toepassing van
teveel van een antibioticum zijn doel
voorbij schieten, omdat de ziektever-
oorzakende bacterie-stam, waartegen
de stof is gericht, dan een variant kan
ontwikkelen die tegen het middel be
stand is. Dit is bijvoorbeeld bekend
van de bacterie1 die paratyfus veroor
zaakt.
Een andere door de rechtbank gehoor
de getuige-deskundige, de dierenarts
drs. H. Mol, werkzaam bij de Utrecht
se keuringsdienst van waren, noemde
het optreden van veehouders en voe
derleveranciers die de dieren zelf met
antibiotica behandelen 'niets anders
dan kwakzalverij'. Hij zei: 'de kwaal
wordt niet bestreden, slechts de ver
schijnselen worden weggedrukt. Met
het risico dat ongevoelige bacterie
stammen worden gekweekt, wordt
geen rekening gehouden'.
Veterinair inspecteur voor de volksge
zondheid dr. C. J. Vermeulen be
streed de opvatting van beide ver
dachten, dat de dierenarts zowel te
laat komt als te hoge rekeningen
schrijft, waardoor men wel gedwon
gen is zelf de injectiespuit ter hand
te nemen.
Vermeulen dat de inspectie noch de
veehouders noch de veevoederhandel
rechtstreeks informert over de voor-
en nadelen van antibiotica. 'Onze ken
nis op dit punt wordt via cursussen
doorgegeven aan de dierenartsen, van
wie wij verwachten dat zij de veehou
ders informeren', aldus dr. Vermeu
len, die ook nog verklaarde dat pogin
gen in het werk worden gesteld alle
ook voor zieke mensen gebruikte anti
biotica uit de diergenecsundige prak
tijk en uit het veevoer te bannen.
Mr. Van de Werk bleek het voor de
veehouders en voederleveranciers nog
al verwarrend te vinden dat zij geen
antibiotica bij hun dieren mogen in
spuiten, maar dat deze stoffen wel
aan het voer' mogen worden toege
voegd om de groei van de dieren te
bevorderen. Uit de woorden van dr.
Vermeulen op dit punt bleek, dat
pogingen in het werk worden gesteld
om bepaalde antibiotica weer uit het
veevoeder te halen.
Mr. Van de Werk bepaaldp de uit
spraak op 9 april.
Avontuur van 'bollenjongens': wildernis werd sprookjestuin
Van een onzer verslaggevers
LISSE Temidden van vroege lenitekleuren en lentegeuren heeft koningin Juliana gisteren de
25ste internationale bloemententoonstelling Keukenhof aan de duinrand van Lisse geopend. iDe hoge
bezoekster deed dit door een maquette te onthullen in het nieuwe, grote, hooggelegen paviljoen aan
de oostkant van het park, - het Julianapaviljoen.
Na deze naamgeving bood burgemees
ter Berends van Lisse, tevens voorzit
ter van het bestuur van Keukenhof,
de vorstin een enveloppe met inhoud
aan, met het verzoek aan de Koningin
aan het geld een bestemming te ge
ven.
Burgemeester De Graaf van Nijme
gen, die tot midden 1968 voorzitter
was van Keukenhof, zei in zijn her
denkingsrede dat dank zij de pioniers
van de bollenstreek dit jubileum is
bereikt, dat er in de begintijd grote
risico's zijn genomen, maar dat de hof
van Lisse tenslotte een internationale
vermaardheid heeft gekregen. Mr. De
Graaf bracht hulde aan mannen van
het eerste uur, Als Belle, Lefeber,
Grullemans, Veldhuijzen, van Zanten,
Warnaar en De Vromen. Herinnerd
werd aan het jaar 1962, toen Keuken
hof een vorstelijk gezelschap ontving,
ter gelegenheid van het zilveren hu
welijk van Koningin en Prins.
Tijdens de feestelijke dag is hulde
gebracht aan de scheidende directeur,
Willem van der Lee, die jaar in jaar
uit de geestelijke vader van deze
herboren Jacob 's Hof is geweest.
Hij wordt opgevolgd door zijn assis
tent, Henk Koster.
Recordbezoek
Liep in het Floriade-jaar 1972 het
bezoekersaantal van Keukenhof terug
tot ongeveer 650.000, het afgelopen
jaar werd een topjaar: het aantal
kijkers was toen ruim 840.487. Het
nieuwe Juliana-paviljoen wordt als
een uitbreiding van de attracties be
schouwd. Op een oppervlakte van vijf
honderd vierkante meter is een aantal
expositieruimten bijeen gebracht, niet
alleen bestemd voor bloemen, sier
werk en foto's maar met ook een
indrukwekkende show voor vader èn
zoon: een modelspoorwegnet met 35
treintjes, die er mede aan herinneren,
dat de NS gedurende de Keukenhof-
weken weer een halte in Lisse. heeft
ingepast. Dit Juliana-paviljoen is ge
bouwd naar een sierlijk ontwerp van
architect E. Richards.
Tuinbeelden
Op een vraag van rechtbankpresident
mr. M. B. van de Werk verklaarde dr.
zen van de oorzaken: schoner worden van water
8.3J
16.29
9.7
(STERDAM Het aantal gevallen van de ziekte van Weil neemt in ons land weer toe. Deze in-
ik lieeft dr. D. Dikken, hoofd van het diagnostisch laboratorium van de wereldgezondlieidsorgani-
8s^e en de voedsel- en landbouworganisatie te Amsterdam.
a I een van de oorzaken voor het toenemen van de ziekte ziet dr. Dikken het feit dat in verschillende
van ons land het water schoner wordt. Bacteriën, waaruit de ziekte van weil kan ontstaan, ge-
i^n slecht in zout water of in water dat door chemicaliën is aangetast.
Van een onzer verslaggever®
DEN HAAG In het Waddengebied
(inclusief Ameland), het duingebied
bij Bergen en het Fochteloërveen in
Friesland zijn gasboringen onaanvaard
baar. Zo luidt de conclusie van de
Natuurbeschermingsraad in een advies
aan staatssecretaris Meijer (CRM).
De staatssecretaris vroeg de Natuur
beschermingsraad begin januari advies
over de gaswinning in natuurgebie
den. De raad heeft ook economische
aspecten in zijn advies besproken, om
dat in regeringsstukken over de ex
ploitatie van kleinere gasvelden wordt
gesproken.
De raad meent, dat in het bijzonder
met het oog op de belangen van ons
nageslacht, het van een kortzichtig
beleid zou getuigen als op grond van
economische belangen zou worden
overgegaan tot het aantasten van de
drio natuurgebieden
Behalve dat er beelden van Neder
landse kunstenaars in de sprookjes
achtige tuin prijken,, zijn er weer
allerlei 'levende beelden', zoals fla
mingo's, lammetjes, schapen, konijnen
en ondernemende eenden en zwanen.
Er zijn nieuwe tuinontwerpen en ge
wijzigde wandelpaden; in de kassen
zijn zeshonderd verschillende tulpe
soorten te zien. Na het succes van het
zelfbedieningsrestaurant, is besloten
om ook het grote buitenterras voor
het café-restaurant bij de hoofdingang
in te richten tot een zelfbedienings-
terras.
Hét bestuur van de zilveren Keuken
hof beschouwt het als een jubileum
geschenk aan het publiek, dat het de
toegangsprijzen niet heeft verhoogd.
Afgezien van de grootscheepse propa
ganda, die in twaalf landen is ge
maakt voor deze 25ste Keukenhof,
waren of zijn er 'mini-Keukenhoven'
ingericht op een aantal plaatsen iD
het land.
Tulpen op Begijnhof
Het grote middcnplantsoen op het
Amsterdamse Begijnhof wordt binnen
kort beplant met een kleine vijfdui
zend tulpen een voorjaarsgroet van
de Keukenhof aan een eeuwenoud
stukje Amsterdam. Over het blijvend
werkstuk van de 'bollenjongens'
'Van wildernis tot sprookjestuin'
heeft Leo Staal een informatief
boekje geschreven, waarin de geboor
te van de bloementuin op het oude
De Koningin tijdens het bezoek aan de show-kassen. De burgemees
ter van Lisse, de heer Berends, vergezelde de vorstin tijdens de rond
gang.
landgoed van Jacoba van Beieren,
wordt geschreven. De idee om een
openlucht-bollen-expositie in te rich
ten is in feite afkomstig geweest van
de toenmalige burgemeester van Lis
se, mr. W. J. H. M. Lambooy.
Viert Keukenhof haar vijfde lustrum,
het 'instituut' van de Haarlemse Bloe
menmeisjes heeft haar vierde lus
trum bereikt. De nieuwe generatie
van deze meisjes uit de Spaamestad
was gisteren op de Keukenhof. De
leidster, Maria Hooij, zorgt elk jaar
weer voor een andere modieuze crea
tie voor de meisjes, die anderen ver
trouwd maken met flora's kinderen.
Corso 27 april
Op zaterdag 27 april wordt het jaar
lijkse bloemencorso in de bollenstreek
gehouden. Dan vertrekken omstreeks
tien uur uit Haarlem ruim twintig
corsowagens naar Bennebroek, Lissen
en Sassenheim. Do optocht zal zeven
uur duren. Tussen Haarlem en Leiden
hebben zich nu de narcissen reeds
volop gemeld. Omstreeks Pasen zal
het beeld van de bollenstreek weer
hoogst aantrekkelijk zijn.
Shell verliest geding tegen minister
Van een verslaggever
DEN HAAG De Vaponastrip, een verdamper van het zenuwgas
'dickloorvos' (voor bestrijding van insecten) is niet bestemd voor
gebruik in besloten ruimten waarin mensen langdurig plegen te ver
blijven. De minister van volksgezondheid en milieuhygiëne kon niet
anders dan tot het oordeel komen dat 'niet met redelijke zekerheid
mag worden aangenomen, dat geen schadelijke nawerkingen zullen
optreden.'
Dit alles overweegt het college van
beroep voor het bedrijfsleven in zijn
uitspraak in het proces dat Shell
Dikken zei dat er in de eerste
maanden van dit jaar vier tot zes
Uien van de ziekte gemeld wer-
-s waarvan één met dodelijke af-
terwijl een tweede geval fataal
kunnen aflopen. In andere jaren
er gewoonlijk één geval in cleze
952s maanden.
jout of door chemicaliën aangetast
ir komen de bacteriën, die in ons
i_ i in de eerste plaats door bruine
en verspreid worden, voor in' de
it bij de waterkant voorkomende
~Jderlaag. Daarnaast worden zij het
6 >r gebracht door de urine van de
vöine rat en kunnen zij via het
érvlaktewater op de mens worden
overgebracht door een wondje, of via
de slijmvliezen voor ogen, neus en
keel.
Doordat het water schoner wordt ko
men wij in de gevarenzone, meent dr.
Dikken, die in een toespraak wees op
de kans, die iedere jager, visser of
watersporter heeft om de ziekte op te
lopen. De overheden en andere in
stanties doen er volgens hem goed
aan genoemde mensen op de hoogte
te brengen van de gevaren. Werkers
in en bij het besmette water moeten
deugdelijk schoeisel en handschoenen
dragen. Watersporters moeten niet
met de natte hand in de ogen wrijven
of verder met de natte had contact
09.8J#
fX HAAG 'Ik zou willen, dat iedere ambtenaar de moed had
tot mij te wenden, als hij meent door zijn chef in zijn vrijheid
meningsuiting beknot te worden. Dan zou er eens een einde
ojnen aan dat anonieme klagen.'
4?e verzuchting slaakte minister De
31£jy Fortman (binnenlandse zaken)
d. leren in de Tweede Kamer bij de
iojandeling van de ministeriële aan-
i5(fcing over de vrijheid van menings-
||ng van ambtenaren,
ei! minister was het met de Kamer
5, dat deze aanwijzing eigenlijk
en_maar een vaag stuk is, maar, zo
^3 hij, 'concrete regels zijn niet te
igjen. De ambtenaar moet zelf zijn
Jjrag bepalen. Pas achteraf kan hij
.Svoor ter verantwoording geroepen
2Ïden en dan zelf de zaak eventueel
|r de ambtenarenrechter brengen'.
64 minister zei tégen preventief toe-
®®-§t op uitlatingen van ambtenaren
is^ijn. 'De ambtenaar maakt zdlf uit,
S.J hij een bepaalde uitlating van
tevoren met zijn chef wil bespreken'.
De minister noemde de motie van de
socialist Roethof ter voorkoming van
preventief toezicht, overbodig. Hij zal
nog wel nakijken, of alle circulaires
over het onderwerp wel kloppen op
dit punt.
In tegenstelling tot zijn partijgenoot
Roolvink bleek de minister weinig
moeite te hebben met ambtenaren die
door een minister wegens hun politie
ke opvattingen worden benoemd. Vol
gens Roolvink is dat speciaal door het
kahinet-Den Uyl in vele gevallen ge
daan. Minister De Gaay Fortman wist
niet of dat waar was, maar zei wel dat
het onder vorige kabinetten is voorge
komen. Hij zei niet van plan te zijn
bij zijn collega's te gaan informeren
naar politieke benoemingen.
maken met de slijmvliezen van neus
en keel.
Het aantal ratten in ons land is
weliswaar afgenomen door een betere
bestrijdingstechniek, maar dr. Dikken
wilde het verschil niet daar aan toe
schrijven. Van de ernstige gevallen
van de ziekte is tien tot vijftien
procent dodelijk. Het gevaar is niet zo
groot als men de ziekte onderkent,
maar bij de klachten denkt men
vaak niet aan deze ziekte.
In de jaren 1930 tot 1935 deden zich
jaarlijks ongeveer tweehonderd geval
len voor. In 1950 deden zich meer dan
veertig gevallen voor met als voor
naamste gebieden Noord- en Zuid-
Holland. In 1960 hebben zich weer
zeventig gevallen voorgedaan en daar
na is het aantal gevallen afgenomen
en gestabiliseerd op ongeveer dertig
per jaar, inmiddels verspreid over het
hele land.
Biesbosch
Een ziektegeval, dat zich eind vorig
jaar in Vlijmen heeft voorgedaan,
heeft geleid tot een onderzoek in de
Biesbosch. Er zijn daar 35 ratten
gevangen, waarvan er reeds dertig
zijn onderzocht, aldus dr. Dikken. Elf
van de dieren, dus meer dan dertig
procent, was met bacillen besmet, zo
dat hij meende te concluderen, dat in
de Biesbosch dertig procent van de
bruine rat besmet is. De bacterie
komt voor van het begin van de
zomer tot het begin van de winter.
Behalve de rat zijn er ook andere
bacteriëndragers, zoals andere knaag
dieren, reptielen, vogels, kleine en
grote huisdieren en laboratoriumdie-
ren. Zij allen kunnen als drager de
mens infecteren.
Dat er meer bacteriën in de Bies
bosch zouden voorkomen dan voor
heen wijt dr. Dikken aan het feit, dat
het water vroeger brak was. hetgeen
het ontstaan van de bacteriën belem
merde, en thans zoet is. Dit betekent
niet, dat de bacillen alleen in de
Biesbosch voorkomen, ook elders. Hun
aantal neemt toe naarmate het water
schoner wordt.
Nederland tegen de minister had aan
gespannen.
Het college kapittelt de minister wel
over de datum waarop het Verbod is
ingegaan. Bij het veranderen van de
voorschriften voor het gebruik van de
strip is de nieuwe datum niet met de
vereiste zorgvuldigheid vastgesteld.
Die vastgestelde datum was 1 juli
1973, maar het college heeft de eind
datum van de termijn van toelaatbaar
heid onder de oude voorschriften als
nog naar 1 januari 1974 verplaatst
Uitverkoop
Op de ticeede dap, van haar bezoek aan Engelse huzaren op oefe
ning in W est-Duilsland bestuurde prinses Anne een tank. Naast
haar houdt sergeant-majoor Boyle een oogje in het zeil.
De eerste helft van 1973 was overi
gens bedoeld als overgangstermijn,
om Shell de gelegenheid te bieden
zijn voorraden nog (onder de oude
voorschriften) aan de man te bren
gen. Een functionaris van Shell heeft
de toenmalige minister echter bena
derd omdat de voorraden niet op tijd
konden worden uitverkocht. Die func
tionaris van Shell bereikte toen dat
de strip alsnog tot 1 oktober '73
onder de oude voorschriften mocht
worden verkocht Daarmee zou Shell
'binnen' zijn voor het verkoopseizoen
van vorig jaar.
Nieuwe afspraak
Intussen had Shell in een gesprek
met de directeur-generaal voor de
volksgezondheid toestemming gekre
gen onder de oude voorwaarden te
verkopen tot 1978. Dat de Shell die
afspraken schriftelijk heeft bevestigd,
hield echter niet in dat de overheid
ermee akkoord ging, en dat heeft de
overheid ook laten weten.
Daartegen nu is de Shell in, het
geweer gekomen. Het college van be
roep voor het bedrijfsleven was even
wel van oordeel dat de minister zelf
bevoegd is te beslissen. De Shell had
redelijkerwijs moeten begrijpen dat
de minister niet zou zijn gebonden
aan een gemeenschappelijk standpunt
tussen Shell en hoofdambtenaren, al
dus de uitspraak van het college. De
maatschappij wist dat gezien de
stroom van klachten niet op een
langere verkooptermijn mocht wor
den gerekend. Shell was trouwens ook
bekend met het rapport van het rijks
instituut voor de volksgezondheid. In
dat rapport werd geconcludeerd 'dat
de strip in deze vorm moest worden
verboden'.
