Vat willen vakbonden: de macht ontroleren of eraan deelnemen? centrale verwarming C.H.U. lijst 5 óók als bouwpakket! Economische banden in Latijns Amerika worden aangehaald iiinbouw velt zich edreigd '49 ïns heeft rechten, maar de organisatie ook Ondernemingsraad is niet vrij van tweeslachtigheid Brazilië, Chili, Bolivia en Uruguay Afzet van oesters stagneerde Zeeuwse veiling fusie van de baan Lubbers praat met lederindustrie Grote orders voor Fokker Speciale aanbieding moderne laqué slaapkamer NU COMPLEET 869,- Van Klarenbosch LEIDEN dekoning KORT GOED LANDERIJEN LEIMUIDEN N.V. UITGEVERIJ fi E. J. BRILL WELK, MEISJE GEMEENTE ALKEMADE 2 VAKBEKWAME SLAGERS WOONHUIS Vreugde van het wildspoor W/KWIARTET WOENSDAG 27 MAIART 1974 LI 5 nadenkt over de mogelijkheden van een andere macht9verde- stuit meestal op twee centrale zaken. In de eerste plaats be- er opvattingen over de mens en zijn verantwoordelijkheid, veel macht kan, mag en moet een mens hebben om een echt 6 te kunnen zijn. tweede plaats werken mensen sgel organisaties. Organisaties uenselijke verbanden, die bepaal- igenschappen bezitten, ongeacht tik land of onder welk volk zij omen. Eén van die eigenschap- s, dat met de taakverdeling on- ijdelijk ook een bepaalde machts- ling gepaard gaat. Eenvoudig, t de één meer weet dan de meer kan dan de ander en 'informatie krijgt dan de ander, ten voorbeeld te noemen: als er vereniging wordt opgericht met öel een gelijke macht voor alle rs, dan zal zeer waarschijnlijk n die vereniging zelf dat doel (vorden bereikt. een merkwaardige zaak, dat die eerste kwestie (de mensvi- veel gesproken wordt bij zaken e ondernemingsraad, maar over weede kwestie veel minder. Het ook nogal eens voor, dat verte- oordigers van de werknemers over het recht van de mens irtegenwoordigers van de onder is over het recht van de organi- 'Geen wonder, dat zulke discus-: moeizaam en ook vaak vruchte zijn. is het noodzakelijk beide zaken ht te nemen. We moeten uitgaan ïetgeen de mens toekomt. Maar noeten ook de eisen, .die een lisatie stelt in de gaten houden we tenminste willen, dat er op behoorlijke manier produkten en gemaakt). ie op de mens et eerste artikel van deze serie ateerde ik een verlangen bij on- neer de vakbonden, de onderne- sraad weer op de helling te zet- IVillen we de moeilijkheden rond de ondernemingsraad recht ver- dan moeten we ons afvragen t welke mensvisie de vakbonden en en handelen. is voor diepgravers niet moeilijk, verschillen in mensvisie tus- de vakbonden aan te wijzen. De inden doen zelf op een lofwaardi- ijze moeite een gemeenschappelij- sie op tafel te leggen, vooral als raat om concrete maatregelen. Ik aan het gemeenschappelijke ac- ogram 1971'75. Toch er ver- Jen, die in dit verband moeten ïen genoemd. bestaan op het gebied van de èzeggenschap binnen de vakbewe- t twee tradities of stromingen. Er ïen stroming, vooral te vinden en het NVV, die controle op pacht van de ondernemers wil. andere stroming, vooral te vin- ibinnen het CNV, wil deelna- aan de macht van ondernemers, ïen het NKV komen beide opvat- In voor. Eigenlijk is het zo, dat Cheiding dwars door alle vakbon- jheen loopt. {role op de macht betekent, dat ferknemers geen verantwoordelijk- aanvaarden door in besturen (di és en raden van commissarissen) laan zitten. Men wil dan alleen 1 HAAG De sterk gestegen En van brandstoffen, arbeid, jdstoffen, hulpmiddelen en materi- plaatsen de Nederlandse turn ip voor grote problemen. Ook de fis verder voortwoekerende infla te onrust op de valutamarkt, het (lerende conjunctuurverloop en de ekkige samenwerking binnen de vormen een doorlopende bedrei- 1 voor de tuinbouw, die tegenover jende kosten geen stijgende ver- jprijzen op een vrije markt kan (ingen. zei de heer J. W. Huyts, voorzit- van het centraal Bureau van de lbouwveilingen, in het Haagse Jrescentrum, waar honderden ver- nwoordigers van alle Nederland- roenten- en fruitveilingen in jaar- adering bijeen waren. 'Het liefst', lei de heer Huyts, 'zouden wij in doen wat anderen doen: de itie en de extra kostenstijgingen intelen. Een directe prijspolitiek, i die dank .zij oferheidsbemoeiin- voor menig produkt van akker- V en veeteelt mogelijk is, achten jechter in da tuinbouw nog steeds 'onmogelijkheid. Evenmin hebben leen eigen machtspositie in de kt. De tuinbouw moet passief de ting van vraag en aanbod onder- i Abnormale kostenstijgingen aen dan ook niet normaal worden (vangen. De abrupte schok, die uit iuidige economisch-politieke situa- roortvloeit, is voor de tuinders te (r om zelf te verwerken. De over- dient onze mensen door deze Irenzone heen te helpen. riONAAL GERICHT ander gevaar noemde de heer te het hand over hand toenemen- jationaal-gerichte beleid van diver- jegeringen, waarbij vooral de pro llen op het terrein van de valuta- Be handelspolitiek op het buiten- worden afgewenteld, zonder te (en naar gezamenlijke oplossingen, f doemt het schrikbeeld op van de jomische crisis van de dertiger vraag doet zich echter voor of de niet aan een herziening toe is. EEG-subsidiebezeid dat een aan- Ïergroting in West-Europa tot ge- heeft, maakt de problemen alleen groter. controle-middelen, zoals het laten af leggen van verantwoording door de directies, de mogelijkheid een onder zoek naar het gevoerde beleid te laten uitvoeren, genomen directiebeslissin gen ongeldig te laten verklaren e.d. Deelname aan de macht betekent, dat de werknemers zich wel laten verte genwoordigen in besturen en raden. Zij zijn dan mede-verantwoordelijk voor het gevoerde beleid, omdat zij over dat beleid meebeslist hebben. Verschil niet groot Het is duidelijk, dat beide stromingen een verschillende mensvisie kunnen inhouden. Nogmaals, de verschillen tussen de vakbonden zijn in ons land niet groot. Het is een (goede) ge woonte binnen het CNV om over de verantwoordelijke mens te praten. De ze uitdrukking wordt echter binnen het NW ook regelmatig gebruikt, met een niet minder verstrekkende inhoud. Voorzover er verschillen zijn op het terrein van de medezeggen schap, lopen die langs de lijnen van wat kan en wat moet. Deelname aan de macht kan nog niet volgens velen, want werknemers zijn daartoe nog onvoldoende uitgerust. Daarom voor lopig alleen controle op de macht, want daarbij is hulp te bieden door de vakbonden, door wetgeving e.d. Deelname aan de macht moet volgens anderen, want de mens is geroepen het beste te zoeken samen met zijn medemens. De ondernemer is ten principale geen tegenstander, maar een medestander als het gaat om betere menselijke verhoudingen via een rechtvaardiger verdeling van macht, inkomen en kennis. Vandaar de opvatting, dat werknemers samen met ondernemers hun schouders moe ten zetten onder het bedrijfsbeleid. Er is weinig fantasie nodig om te beseffen, hoe onzeker en onduidelijk het optreden van de vakbonden kan zijn bij de vormgeving van de mede zeggenschap. Naar mijn mening draagt de wet op de ondernemingsra den daarvan de sporen. In deze wet staat, clat de ondernemingsraad er is in het belang van het goed functione ren van de onderneming en ten be hoeve van het overleg met de werkne mers. In het eèrste doel ligt duidelijk opgesloten de gedachte van de mede verantwoordelijkheid (deelname aan de macht). Het tweede doel kan zoda nig worden nagestreefd, dat de onder nemingsraad wordt gebruikt als een middel om de belangen van werkne mers veilig te stellen (controle op de macht). Tweeslachtigheid Hier ligt naar mijn inzicht een belang rijke oorzaak van de problemen. wat is de ondernemingsraad eigen- 1 ij k Natuurlijk is het zo, dat in niet weinig gevallen de belangen van de onderneming zullen samenvallen met de belangen van de werknemers. Die gevallen geven dan ook geen moeilijkheden. Er zijn ook gevallen, waarin het belang van de één niet het belang van de ander is. Dit alles geeft de ondernemingsraad een tweeslachti ge positie. Aan de ene kant mede verantwoordelijkheid dragen door ad viezen te geven. Aan de andere kant zich opstellen tegenover de directie BRASILIA Vier van de felste anti-linkse staten van Zuid-Amcrika Brazilië, Chili, Bolivia en Uruguay hebben de eerste stappen ge zet op de weg naar een nauwere economische samenwerking. De leiders van deze vier landen zijn tijdens en na de inhuldiging van president Ernesto Geisel van Brazilië achter gesloten deuren bijeen geweest. Volgens zegslieden waren toen nauwe re cconmische betrekkingen het on derwerp van gesprek. De diplomatieke zegslieden verklaar den, dat Brazilië en Chili binnen drie maanden de gemengde economische commissie, die sinds 1968 niet meer bijeengeweest is, nieuw leven willen inblazen. De nieuwe Chileense regering onder leiding van generaal Augusto Pino chet heeft belangstelling voor de nieuwste kredietfaciliteiten van de bank van Brazilië. Verder wil Chili gaarne grondstoffen ruilen voor Bra ziliaanse eindprodukten. Tijdens de conferentie van verleden week heeft Pinochet tevens overeen stemming bereikt met president Juan Maria Bordaberry van Uruguay over een herstel van de permanente ge mengde Chileens-Uruguese economi sche commissie. naar La Paz voor de ondertekening van de overeenkomst. Diplomatieke waarnemers zeggen, dat de gesprekken over de economische samenwerking tussen de vier staten de conferentie over politieke of mili taire samenwerking tussen de vier staten de conferentie over politieke of militaire samenwerking hebben over schaduwd. Zij zeggen echter ook, dat hechtere economische banden zullen leiden tot betrekkingen, die uiteinde lijk kunnen neerkomen op een machtsblok van de vier staten. Vleesexporten Bordaberry zijnerzijds wenst de vlees exporten naar Brazilië op te voeren en Uruguese zegslieden zien een nieuwe ontwikkeling in het economische ver keer tussen beide landen binnen twee of drie maanden. De laatste der af- Banzer van Bolivia en Geisel. Zij zijn voorlopig overeengekomen dat Bolivia een industrieel complex krijgt in ruil voor de levering van grote hoeveelhe den Boliviaans aardgas. Hugo Banzer heeft verklaard, dat de overeenkomst in de komende weken zal worden afgesloten. Geisel heeft donderdag een gesprek gehad met de Boliviaanse ambassadeur ln Brasilia over een mogelijke reis van Geisel KRABBENDIJKE De voorgestelde samenwerking tussen de vier Zeeuwse veilingen in Kapelle, Terneuzen, Goes en Krabbendijke gaat niet door. De leden van de Veilingvereniging Krab bendijke hebben tijdens een algemene ledenvergadering tegen de samenwer king gestemd. De leden van de andere drie veilingen stemden tijdens afzon derlijke vergaderingen met grote meerderheid voor. Met deze weigering is er ook een eind gekomen aan de fusieplannen tussen de vier, welke binnen drie jaar rond hadden kunnen zijn. De vier veilingen zetten per jaar voor ruim 30 miljoen gulden aan fruit om. De fusie zal volgens de heer D. Luteijn van de Zeeuwse Landbouw- maatschappij, die de samenwerkings- besprekingen heeft voorbereid en be geleid, kostenbesparend hebben ge werkt. Ze zou daarnaast een betere prijsvorming in de hand hebben ge werkt. De weigering van de leden van de Veilingvereniging Krabbendijke betekent voor de andere drie veilin gen een grote teleurstelling. Er wordt in Zeeland al tien jaar lang over deze fusieplannen gepraat door het werknemersbelang te zoeken, desnoods tegen het belang van ande ren in. Hierbij moet dan bijzonder in het oog worden gehouden, dat er sprake is van een zwak gefundeerde mede verantwoordelijkheid. Immers, de on dernemingsraad geeft (behoudens en kele zaken op het terrein van het personeelsbeleid, zie het vorige arti kel) alleen advies en heeft dus niet meebeslist, laat staan alleen beslist. De tweeslachtigheid van de onderne mingsraad is voor een deel terug te voeren op de tweeslachtige medezeg- genschaps-strategie van de vakbonden. Willen zij deelname aan de macht of controle op de macht? Dit punt is beslissend voor de huidige discussie over de ondernemingsraad. Hoe belangrijk de strategische ver schillen ook zijn, de vakbonden willen werknemers meer macht geven omdat de mens daarop recht heeft. Ook macht ten aanzien van de belangrijk ste beleidsbeslissingen binnen het be drijf. Hoe zit dan nu met de werkge vers? Werkgevers YERSEKE De totale verzending van consumptie-oesters vanuit Neder land is in het voorbije seizoen lichte lijk gedaald van ruim 13,6 min tot bijna 13,3 min stuks, zo blijkt uit het jaarverslag van de Nederlandse Maat schappij voor Oesterteelt de Meule- meester en Co. België bleef met bijna 11,5 min stuks (vj. ruim 11,4 min stuks) veruit de grootste afnemer, opnieuw gevolgd door Duitsland, Ne derland, Zwitserland en Frankrijk. De oesterkweek vertoonde wederom een groei. Daarbij was het sterftecij fer gering. Door de domeinen werden oestergronden in het oostelijk deel van de Oosterschelde in pacht aange boden, wat ook uitbreiding van het oesterareaal in het algemeen beteken de. Hoewel de resultaten over 1972-73, mede als gevolg van hogere belastin gen, lager uitvielen in het vorige boekjaar (het geconsolideerde winst saldo kwam uit op 126,955 tegen 148,997 in 1971-72), wordt voorge steld het dividend te handhaven op 20 pet. TILBURG Minister Lubbers van economische zaken wil op korte ter mijn praten met het bestuur van het bedrijfschap voor de lederindustrie. De minister heeft dit aan het bedrijf schap meegedeeld. Die industrietak heeft nog ruim 2000 werknemers (ruim 4000 in 1960). Het bedrijfschap heeft onlangs in een nota de nood klok voor deze industrietak geluid. Stijgende produktiekosten - water schapslasten en loonkosten - en con currentie uit goedkope landen dreigen die lederindustrie de nekslag te ge ven. In het gesprek met minister Lubbers zal het bestuur van het bedrijfschap aandringen op overheidssubsidie voor de enorme kosten die de leerindustrie aan de waterschappen moeten betalen.^ Bovendien zal het bedrijfschap vragen om financiële hulp voor industrieën die in moeilijkheden komen of reeds verkeren. Het is niet zo, dat de werkgevers tegen medezeggenschap voor werkne mers zijn. Het recht tot onderhande ling via vakbonden bij lonen wordt volledig erkend. Ook medezeggen schap bijvoorbeeld bij de uitvoering van de sociale verzekeringswetgeving wordt volledig erkend. Zo zijn er meer voorbeelden te noemen. De moeilijkheden bestaan ten aanzien van de macht binnen de bedrijven. Werkgevers hebben in het algemeen geen moeite met het adviesrecht. Ook een invloed in de eigen, dagelijkse werksituatie wordt de werknemers meestal niet ontzegd (hetgeen overi gens niet betekent dat die inyloed er ook werkelijk altijd is). Werkgevers willen echter zelf beslis sen over de belangrijke zaken. In dit standpunt komt een belangrijke denk wijze onder werkgevers tot uiting. Niet het recht van de werknemers, maar de behoeften van de werk nemers staan hier centraal. De werk gevers denken veel meer in psycholo gische termen over de medezeggen schap. Zij hebben daarbij bepaalde feiten aan hun kant. Werknemers hebben niet zo verschrikkelijk veel behoefte aan medezeggenschap. Waar om zou je mensen iets geven of zelfs opdringen waarom ze niet vragen? Ziehier de al lang durende impasse van de discussie over medezeggen schap. waarvan ook de ondernemings raad alle sporen draagt. Een impasse, die wordt veroorzaakt door de twee slachtigheid in de strategie van de vakbonden. Een impasse, die ook wordt veroorzaakt door een verschil lende taxatie van de positie van de werkende mens. Een rechtsdenken, dat het qua o'ntwikkeling gooit op de lange termijn. En een psychologisch denken, dat de korte termijn voorop stelt. Dit is h et tweede artikel van een serie. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Fokker-VFW heeft van twee niet nader genoemde klan ten opdrachten gekregen voor de bouw van elf F-28 fellowships. Met deze orders, waardoor de werkgelegen heid bij het Nederlands-Duitse con cern tot ver in 1976 is verzekerd, is een bedrag gemoeid van rond 170 miljoen gulden. Tezamen met deze elf zijn in totaal 86 F-28 verkeersvliegtui gen verkocht. Fokker-VFW is de eerste vliegtuig bouwer in Europa waar weer ver keersvliegtuigen worden besteld na de totale ineenstorting van de markt vo rig jaar als gevolg van de economi sche teruggang en de oliecrisis. Ter wijl het eind van de malaise voor de Europese vliegtuigbouw nog niet in zicht is, profiteert Fokker vooral van zijn positie als enige bouwer van het kleinste, economische straal-verkeers- vliegtuig. Verwacht wordt dat in de komende jaren de vraag naar de F 28 nog verder zal toenemen. Het Fokker-VFW concern is, nu de verkopen zo plotseling stegen (sinds 1 januari zijn er al 19 fellowships in bestelling) voorlopig niet van plan om het produktletempo op te voeren. In 1973 moest het. bedrijf nog tot afvloeiing van personeel overgaan om dat er geen orders konden worden afgesloten. Ook de 20 jaar oude Friendship (F- 27) is een onverwoestbare 'bestseller'. Vorige week zijn er aan Libië zes exemplaren verkocht, maar Chileense belangstelling voor dit toestel kon cm politieke redenen niet worden geho noreerd. Bij Fokker-VFW wordt ver wacht dat de Friendship (waarvan er dit jaar 22 zijn verkocht)1 tot om streeks 1980 in produktie zal blijven en de nieuwere fellowship tot ver in de jaren tachtig. Veel ziet Fokker- VFW ook in de mogelijke samenwer king met de Roemeense staatslucht vaartmaatschappij TAROM, die 50 Fokker-VFW 614 toestellen (toestel len, die zeer stijl kunnen landen en opstijgen) zal kopen als de samenwer kingsovereenkomst wordt onderte kend. In de zomer van 1973 zijn de partijen het al in grote lijnen met elkaar eens geworden. Gewacht wordt nu nog op een marktonderzoek, waar na de definitieve overeenkemst zal worden ondertekend. Met de aanschaf van 50 Fokker-VFW 614 toestellen is een bedrag van al gauw 300 miljoen gulden gemoeid. LEIDEN F BV. Landelijk erkend gas- en c.v.-installatiebedrijf Gerrit van der Veenstraat 59-61 Leiden-Z (achter het Vijt Meiplein) Tel. (01710) 23516 b.g.g. 53533 DONDERDAGS IS ONZE SHOWROOM OPEN TOT 9 UUR bestaande uit: 2 pers. ledikant 2 nachtkastjes toilettafel met 3- delige ronde spiegel 3-deurs hoge linnen kast GRATIS PLAATSEN Woninginrichting Haarlemmerstraat 51-53 ZEER BESLIST DE BEDD ENSPECI AU ST. HEBT U WOENSDAG VERVOER NAAR EEN STEMBUREAU NODIG. BEL DAN 23807, THORBECKESTRAAT 10. UITZENDBUREAU Teief.' 01710-31710 Korëvaarstraat 33' Leiden wneu Begrafenisonderneming Van der Luit Haagweg 31 - Leiden Tel. 23574. Dr. J. J. Buskes Zondagmorgen-toespraken, gehouden voor de .radiorubriek Onderweg van het (KOR. Ervaringen, ontmoetingen, reacties en getuigenissen van een bewogen mens, naar wie 't goed is te luisteren. Paperback f 10,— Verkrijgbaar in de boekhandel K ZOMER KEUNING WAGENINGEN Denkt U aan de veiling van a.s. donderdagmiddag 2.00 uur in het Spant aldaar. Notaris Heenk, Hazerswoude Oude Rijn 33-35, eJB' Leiden. Tel. 46646. van 17-19 jaar heeft belangstelling voor de moderne talen en is bereid haar kennis op dit gebied uit te breiden. Dan hebben wij op onze correspondentie afdeling leuk, afwisselend werk voor haar. Wij vragen een Mavo of gelijkwaardig diploma en typevaardigheid. Wij bieden een goed salaris en gunstige studie-kostenvergoeding. Met gemaakte vakantie-afspraken wordt rekening gehouden. Heb je belangstelling voor deze baan, bel of schrijf ons dan even. De burgemeester van Alkemade maakt bekend, dat bur gemeester en wethouders van die gemeente voornemens zijn met toepassing van artikel 19 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en artikel 50, lid 8 van de Woning wet vergunning te verlenen aan de heer A. Felix, Veer- straat 27 te Oude Wetering, voor de bouw van een show room met bovenwoning op het aan de eKrkstraat 28 en 29 aldaar gelegen perceel, kadastraal bekend gemeente Alkemade, sectie B, nrs. 1247,1248 en 1480. Een ieder, die tegen dit voornemen bezwaren heeft, is bevoegd deze schriftelijk in te dienen bij burgemeester en wethouders in de periode van 28 maart tot en met 11 april 1974. Het bouwplan ligt gedurende deze termijn op werkdagen tussen 9.00 en 12.30 uur ter secretarie op de afdeling openbare werken ter inzage. Roelofarendsveen, 27 maart 1974. De burgemeester van Alkemade. P. M. F. Smolders. Voor Leiden zoeken wij een part-time instructeur/instructrice tussen 23 en 35 jaar oud, die goed met mensen kan omgaan en op natuurlijke wijze leiding geeft. Zijn/haar taak zal zijn ter plaatse waar wordt schoongemaakt leiding te geven aan de uitvoering van het werk. Daarnaast onderhoudt hij/zij het cliënten contact en voert hij/zij een eenvoudige administratie. Sollicitaties aan de Districtsdirectie Noord Holland/Utrecht van Cemsto B.V., Postbus 4138, Amsterdam-O. Tel. 020-926543. SLAGERIJ UIT DEN BOOGAARD DORPSSTRAAT 4 WARMOND vraagt vijfdaagse werkweek, vrije bedrijfskleding. met vakantieafspraken wordt rekening gehouden. Telefoon 01711 - 2227. TE KOOP AANGEBODEN zeer gunstig gelegen (van twee onder één kap) in centrum Alphen a/d Rijn Alléén zij die goede HUURWONING AANBIE DEN kunnen reflecteren. Tegen 9% hypotheek beschikb. Brieven onder nr. 5938 bur. v.d. blad. VREUGDE VAN HET WILDSPOOR <234 Wo"» oH* TT* Een groot-formaat boek vol unieke waarnemingen van hst dierenleven in bos en veld. Foto's en tekst: J.iroslav Holecek U kunt méér genieten van het levenl Laat dit boek u meenemen op boeiende zwerftochten in de vrije natuur. Kijk. kijkl Het edelhert burlt in de ochtendschemering. De auerhaan voert zijn fascinerende baltsdans uü Reintje de vos is dp jacht en volgt de bewegingen ven de oehoe. Vogels bouwen nesten en vliegen af en aan. U net de dieren in hun eigen leefmilieu, meestal ver van het rumoer van da mensenwereld: reeën, wolven, beren, zwijnen, gemzen, bunzingen, marters, dassen, uilen, aalscholvers, adelaars, fazanten, buidelmezen, goudvinken enz. - heel de fauna van een van de rijkste natuurgebieden van Midden-Europa. Totaal 234 actiefoto's. Het resultaat van onvoorstelbaar f24.90 geduld, liefdevolle aandacht en groot 'vakmanschap. Met interessante tekst Verkrijgbaar in de boekhandel fixEEN BOEK VAN ZOMER KEUNING WAGENINGEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 15