cheel hekelt VS
negens onredelijke
pressie op Europa
)ajan niet naar Amerika
(Is Syrië strijd voortzet
iffijereUene"
Witboek verspreid
over Solzjenitsin
Korporaal krijgt
acht weken cel
voor mishandeling
1
Regering: werkloosheid
is onaanvaardbaar hoog
Xixon zwakt dreigementen verder af
evechten duren al negen dagen
Olie toch wel makkelijker
Stakingsgolf
over Frankrijk
Nederlandse inbreker
in België veroordeeld
Televisie-ontvangst
in zuiden beter
Werkgelegenheidsbeleid wordt doorgelicht
KIEZEN
EN
DELEN
TWEE WEGEN
DE MIDDENWEG
DE EIGEN WEG
orwKwumrr donofjid \c n \twrt 1974
BINNENLAND/BUITENLAND
K9
joNN, HOUSTON (AP, Reuter, UPI) De Westduitse minister van buiten-
mdse zaken Walter Scheel heeft gisteren op rustige toon zware kritiek ge-
Werd op president Nixons dreigement dat Amerikaanse troepen uit Europa
jorden teruggetrokken tenzij de EEG de samenwerking met Amerika op
onomisch en politiek gebied verbetert.
ieel, die thans president is van de
G-ministerraad, verklaarde: 'Men
1 geen militaire bescherming aan-
den in ruil voor goed gedrag in de
inomische of monetaire beslissin-
Scheel zei dat hij de EEG-
listerraad al Westduitse voorstel-
heeft verschaft over de verbete-
g van de Europees-Amerikaanse be
kkingen.
esident Nixon heeft inmiddels op
persconferentie in Houston zijn
ente kritiek op de negen EEG-
den verder gematigd. Nixon beloof-
dat hij geen Amerikaanse troepen
Europa zal weghalen ondanks de
inningen tussen de VS en hun
'steuropese NAVO-partners.
lister Scheel zei gisteren in ant-
ord op vragen van de Westduitse
wsitie, dat de VS moeten begrijpen
de EEG-landen de vrijheid moe
hebben om onderling te overleg-
voordat zij Washington over spe-
eke vraagstukken raadplegen,
leel doelde daarbij op de door
shington gehekelde EEG-plannen
1 Europees-Arabische conferentie te
;aniseren. De VS waren gebelgd dat
over deze plannen niet van tevo-
1 op de hoogte waren gebracht,
dien wij deze interne overleg-proce-
■e niet handhaven en de Amerika-
niet kunnen overtuigen dat zij
op dit punt moeten helpen, dan
er geen Europese politieke een-
d zijn', aldus Scheel. Men zou
de Amerikanen n iet kunnen
rekken bij de eerste fasen' van de
iluitvorming binnen de EEG over
cifieke vraagstukken. Scheel wees
p dat 'er ook geen Europeaan op
Amerikaanse ministerie van bui-
landse zaken zit'.
Beide zijden, aldus Scheel, moeten
beseffen dat een eensluidend Ameri
kaans-Europees standpunt niet altijd
mogelijk zal zijn. Het probleem is,
aldus Scheel, dat Washington een rol
wil spelen in de besluitvorming van
de EEG en dat de Europeanen hun
standpunten zelf eerst willen vaststel
len en pas daarna de V.S. raadplegen.
Scheel zei dat de Westduitse regering
de Amerikaanse vastbeslotenheid ver
welkomt om de NAVO te versterken.
'De Bondsregering zal alles doen wat
in haar vermogen ligt om tot een
versterking van het NAVO-bondge-
nootschap bij te dragen'. De Westduit
se minister reageerde daarmee recht
streeks op de jongste verklaringen
van Nixon over Europa op zijn pers
conferentie in Houston.
Nixon
Op deze persconferentie herhaalde
Nixon dinsdagnacht dat de Europea
nen' moeten begrijpen dat als zij zich
vijandig opstellen het moeilijk gaat
worden voor deze president of welke
president dan ook het Congres mee te
krijgen', voor maatregelen, waardoor
de VS in staat zijn op militaire en
andere gebieden doeltreffend met hun
bondgenoten samen te werken.
'Het is in het vitale belang van de
vrede in de wereld en in het belang
van de veiligheid van zowel de VS als
Europa dat het bondgenootschap
wordt voortgezet en dat er geen ver
mindering van Amerikaanse troepen
in Europa komt tenzij dit wordt be
sloten via een wederzijds akkoord met
de landen van het Warschau Pact',
aldus Nixon.
'Op het tijdstip dat de VS in een
veiligheidsschild voor Europa voor
zien zouden wij tenminste verwachten
dat zij (de Europeanen) ons raadple
gen en ons niet tegenwerken op poli
tiek en economisch terrein', zo ver
volgde de president.
Dit was dan ook de reden dat hij zijn
plan om volgende maand naar Brussel
te gaan had opgegeven. Hij had in
Brussel verwacht de 'verklaringen' te
kunnen ondertekenen, waarin nieuwe
betrekkingen tussen de VS en Europa
op politiek, economisch en militair
gebied zouden zijn gedefinieerd.
Nixon waarschuwde dat in Amerika
een nieuw gevoelen van isolationisme
groeit. 'Na Korea, na Vietnam, zeggen
veel Amerikanen, wij hebben de last
lang genoeg gedragen. Laten wij allen
nu maar eens naar huis halen. Haal
ze terug waar ze nog meer in de
wereld zijn en dan rooien wij het zelf
wel'.
Nixon vervolgde dat hij niet van plan
was toe te geven en een initiatief in
de Senaat voor eenzijdige terugtrek
king van Amerikaanse militairen uit
Europa niet zou steunen. Over dit
initiatief in de Senaat en het verzet
in het Congres in het algemeen zei
Nixon: 'Dat is goede politiek op korte,
maar rampzalig staatsmanschap op
lange termijn'.
Nixon zei verheugd te zijn dat de
reacties van de Franse leiders, met
name van minister van buitenlandse
zaken Michel Jobert, op zijn verkla
ringen van Chicago van vorige week
verzoenend van toon waren geweest.
Nixon wees erop dat de betrekkingen
met Frankrijk te wensen overlieten
voordat hij Amerikaans president was.
'Dat was voor een groot gedeelte aan
ons te wijten', aldus Nixon.
L AVIV, CAIRO, DAMASCUS (UPI, Reuter, AP) Mosje Dajan de Israëlische minister van
ensie, zal niet op 29 maart naar Washington gaan voor het bespreken van plannen om het scliei-
1 van de Israëlische en Syrische troepen op de Golan-hoogten, als Syrië doorgaat met het be
lie ten van de Israëlische posities.
weet het Israëlische blad Ma'ariv
melden. Voorts zou Dajan van
ning zijn dat een terugtrekking in
en voor de Israëliërs onmogelijk is,
dat er geen strategische mogelij le
den zijn om op nieuwe verdedi-
gslijnen terug te vallen. Het belang-
ste probleem levert de Syrische
d Koeneitra op, die sinds 1967 in
aëlische handen is. Kissinger heeft
aël laten weten, dat Syrië niet wil
lerhandelen, als Koeneitra niet
irdt ontruimd.
hsche eenheden hebben gisteren
>r de negende achtereenvolgende
de Isralische stellingen bescho-
Er zouden enkele Israëlische
Iks zijn vernietigd. Syrië bericht
lieuw, dat een artillerie-duel uit-
k toen de Israëli's probeerden, hun
irste stellingen in de noordelijke
Etor te versterken met gevechtswa-
Ook namen tanks aan de strijd
el. In de centrale sector zou Syrië
iele voltreffers hebben geplaatst op
aëlische batterijen.
Israël is ongerustheid ontstaan na
t bekend worden va nhet aftreden
king erkent Bissau
NG KONG China en Guinee-
sau hebben diplomatieke betrek
gen aangeknoopt Zij zullen ambas-
eurs uitwisselen. Dit heeft het
sbureau Nieuw-China bekendge-
akt.
Gen. maj. Israël Tal
van gen. maj. Israël Tal, de vice
stafchef van het Israëlische leger. Een
geschil met minister van defensie
Mosje Dajan zou oorzaak zijn van het
besluit van Tal. De generaal is de
man die het strategische concept van
de tankstrijdkrachten uitdacht, dat zo
wel in de oorlog van 1967 als in die
van 1973 een belangrijke rol Speelde.
Tal zou geweigerd hebbèn, een ondui
delijke opdracht van Dajan op te
volgen en vervolgens ontslag hebben
genomen.
Egypte heeft gisteren op beperkte
schaal de havens van Port Said en
van enkele dagen naar Joegoslavië
waar hij mét president Tito zal spre
ken.
Abadia aan beide einden van het
Suezkanaal voor de scheepvaart
heropend. Port Said zou geopend zijn
voor schepen tot 70.000 ton en moet
de taak van Alexandrië verlichten,
waar 29 schepen liggen te wachten
om gelost te worden. Via Abadia
zullen vooral bouwmaterialen worden
aangevoerd, nodig voor de wederop
bouw van de steden langs het kanaal.
President Anwar Sadat van Egypte,
die de laatste tijd bloot staat aan
kritiek van Palestijnse zijde (men
noemde hem gisteren 'een nieuwe
Amerikaanse pyramide in de Nijl')
vertrekt, op 28 maart voor een bezoek
(ADVERTENTIE)
MOSKOU (UPI, Reuter, AP) De politieke dissidenten in Mos
kou, die zicli gegroepeerd hebben om de atoomgeleerde Andrej
Sacharow, hebben gisteren een 'witboek' gepubliceerd over de po
gingen van de Russische leiders, de verbannen schrijver Aleksandr
Solzjenitsin te belasteren.
Het rapport telt bijna 200 bladzijden,
is getiteld 'Niet met leugens leven' en
bevat een bloemlezing van de aanval
len door pers, radio en tv in de
Sowjet-Unie, alsmede uitingen van
sympathie. Weergegeven wordt hoe de
propagandamachine van het Kremlin
met geschriften van Solzjenitsin en
westerse persberichten heeft gemani
puleerd met de bedoeling, de schrij
ver in eigen land aan de kaak te
stellen. Het document is in Moskou
ter beschikking gesteld van westerse
journalisten. De samenstellers willen
niet dat het in boekvorm in het
Westen verschijqk
Intussen is bekend geworden dat de
30-jarige Gabriel Superfin, een literai
re medewerker van Solzjenitsin, in
april in Orel terecht moet staan we
gens 'anti-Sowjet-activiteiten. De moe
advocaat L. A. J*6edowitsj hem mocht
verdedigen, maar deze heeft geen
toestemming gekregen. Moskou te ver
laten. Superfin wordt beschuldigd van
het illegaal verspreiden van in de
gevangenis gemaakte notities van
Eduard Koeznetsow. Deze zit thans 15
jaar gevangenisstraf uit wegens zijn
betrokkenheid bij voorbereidingen (in
1970) om een vliegtuig te kapen.
Sinds zijn arrestatie zou Superfin zijn
gemarteld.
Het gezin van Solzjenitsin zal voorlo
pig nog niet naar Zwitserland reizen.
De Russische autoriteiten hebben nog
geen uitreisvisa verschaft. Bovendien
heeft het jongste kind longontsteking.
Pawel Litwinow. een dissident, die de
Sowjet-Unie vorige week mocht verla
ten, is uit Wenen'naar Rome vertrok
ken. Hij zal zich,uiteindelijk naar de
Verenigde Staten begeven. Als hij
tien dagen in Italië heeft doorge
bracht. zal hij voor een verblijf van
een week naar Amsterdam komen.
De Amerikaan Dan Martin uit Lake Stevens (in de staat Washington), heeft
willen bewijzen dat er geen olie nodig is om met een auto te kunnen rijden.
Hij construeerde een 'stoomauto', waarin chemisch bewerkte houtblokken wor
den gestookt. Het gevaarte 'haalt' ongeveer 60 km. per uur, maar heeft geen
remmen. Martin heeft er dan ook alleen maar mee gedemonstreerd. Zijn maak
sel viel wel op
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De term 'exces', veelvuldig gebruikt nadat rucht
baarheid was gegeven aan de mishandeling van de marinier Nico H.
Meijer door een korporaal, viel ook gisteren meermalen te beluis
teren bij de behandeling van de zaak tegen de betrokken korporaal,
de 27-jarige Arnold B. C. De fiscaal (d.i. de openbare aanklager) bij
de zeekrijgsraad in Den Haag omschreef het optreden van C. als een
'zeer ernstig misdrijf', waarvan de last uitsluitend op de schouders
van de korporaal rust,
Nadat de fiscaal, mr. H. A. van Ee,
tegen C. een gevangenisstraf van acht
weken, waarvan drie voorwaardelijk,
met een proeftijd van twee jaar had
geëist, veroordeelde de zeekrijgsraad
de koporaal der mariniers tot een
gevangenisstraf van acht weken, waar
van vier voorwaardelijk, met een
proeftijd van twee jaar.
C., die gisteren in het mariniersuni
form op de zitting van de zeekrijgs
raad verscheen, ontkende de hem ten
laste gelegde mishandeling van Nico
Meijer niet. Die mishandeling bestond
uit een hardhandig verhoor waarvan
de korporaal de dienstplichtig mari
nier Meijer had onderworpen, nadat
deze met een paar kornuiten een,
naar de woorden van C.'s raadsman,
'kwajongensgrap' had uitgehaald. De
jonge mariniers hadden in het kerk
gebouw op het terrein van de Van
Braam Houckgeestkazerrie in Doorn
de klepel van de klok willen vastbin
den, toen een schildwacht alarm
sloeg
De betrokken schildwacht was een pas
opgekomen marinier, die op donderdag
avond 2 augustus 1973 samen met
anderen door C. in het wachtlopen
werd opgeleid. Na het alarm kon van
de grappenmakers alleen Nico Meijer
gegrepen worden. C. vroeg hem naar
de namen van ontvluchten, en toen
Meijer die weigerde te noemen, werd
hij meegenomen naar het wachtlokaal.
C. gaf Meijer bevel op zijn buik te
gaan liggen, waarna hij de marinier
bij diens heren en enkels pakte en
die naar elkaar toetrok; de kromge
trokken rug van Meijer bewerkte hij
met zijn voeten.
De president van de zeekrijgsraad,
mr. H. Donker, vroeg C. of hij de
marinier ook nog in een wurggreep
had gehouden, waarop de korporaal
antwoordde dat hij zich dat niet meer
kon herinneren. Later bracht de
raadsman van C. ook nog een scheur
tje in de huis van de neus van Meijer
ter sprake, mogelijk veroorzaakt door
dat de korporaal twee vingers in de
neus van zijn slachtoffer had gestopt,
overigens was dit C. volgens zijn
raadsman terecht niet ten laste ge
legd.
Op de vraag van de president: 'Waar
hebt u die methoden nou eigenlijk
geleerd?', antwoordde C.: 'Dat weet ik
eigenlijk zelf niet'. Toen de president
aanhield en vroeg: 'Hebt u die in het
korps geleerd?', zei C.:1 'Nee, waar
schijnlijk van de een of andere film'.
De president memoreerde dat het op
treden van C. bij allen in de kazerne,
van de officieren tot de manschappen,
slecht gevallen was. Een andere kor
poraal was bij de mishandeling tus
senbeide gekomen, pa geroepen te
hebben: 'Je gaat te ver; dat kun je
niet doen'. Nico Meijer zelf, die aan
gifte had gedaan bij de commandant
van de kazerne, had het optreden van
de korporaal excessief genoemd. In
het algemeen was hij goed te spreken
geweest over de sfeer in het korps;
naar de president meedeelde, was
Meijer ook van plan geweest in uni
form te trouwen.
Korporaal C., zo bleek gisteren, heeft
zich al eerder aan mishandelingen
schuldig gemaakt. In 1969 had hij
vier dagen licht arrest gekregen, na
dat hij een bierflesje ï.aar een collega
had gegooid. In 1972 en 1973 liep hij
wegens mishandeling verzwaard arrest
op. Een maand voordat hij Nico Meij
er te lijf ging, had C. nog een andere
marinier een bloedneus geslagen.
Uit een psychiatrisch onderzoek is
gebleken dat C. weinig ouderliefde
heeft gehad en als kind veel is gesla
gen. Ook heeft hij er veel last van dat
hij klein van stuk is; hij is vaak bang
niet voor vol te worden aangezien.
Ook bij Nico Meijer zou C. dat gevoel
hebben gehad. Mede doordat hij de
indruk had door Meijer te worden
uitgelachen, zou hij volgens het
psychiatfisch rapport van een in we
zen onbelangrijke zaak een enorme
prestigekwestie hebben gemaakt. Het
rapport leidt overigens niet tot de
conclusie dat C. uit militaire dienst
ontslagen moet worden, wel dat hij
moet leren zich te beheersen.
Al veroordeeld
De raadsman van C., luitenant-ter-zee
van de administratie T. P. J. van
Veeren, hield de krijgsraad voor dat
C. daarmee ook al een begin heeft
gemaakt. Zo had C. zijn handen thuis
gehouden, toen hem onlangs, als sport-
instructeur, 'vuile neger' werd toege
voegd. De raadsman, die afkeurend
sprak over de stroom van publikaties
over de mishandeling van Nico Meijer
en opmerkte dat C. al door het pu
bliek is veroordeeld, bepleitte een
geheel voorwaardelijke straf met een
lange proeftijd.
Hij hield de krijgsraad voor dat Meij
er geen blijvende schade van de mis
handeling heeft ondervonden. Bij een
medisch onderzoek was gebleken dat
de rugklachten van Meijer aangeboren
waren, waarna de marinier ongeschikt
voor militaire dienst werd verklaard.
PARIJS (UPI) Stakingen voor
hogere lonen hebben gisteren in
Frankrijk banken, elektriciteits
bedrijven, fabrieken en kolenmij
nen getrofen.
De metro en het luchtverkeer werden
door stakingsacties bedreigd, terwijl
het Franse kabinet bezig was de laat
ste hand te leggen aan een plan om
de inflatie terug te dringen die mo
menteel jaarlijks 18 procent bedraagt.
Honderden bankbedienden marcheer
den met rode banieren door het cen
trum van Parijs om te protesteren
tegen het feit dat hun al een week
geleden gestelde eisen voor hogere
beloning nog niet zijn verwezenlijkt.
Vakbondsleiders maakten bekend dat
een duizendtal arbeiders van de steen
kolenmijnen in Lotharingen van plan
zijn vandaag voor een demonstratie
naar Parijs te komen.
De politie heeft 200 arbeiders verwij
d-erd uit een fabriek in de provincie,
die door hen was bezet om hun
looneisen kracht bij te zetten.
Georges Sequy, secretaris-generaal van
Frankrijk's grootste vakorganisatie,
waarschuwde dat de arbeidsonrust
groter zal worden als de werkgevers
en de regering van plan zijn in hun
huidige onverzoenlijke houding te
volharden.
De Franse handelsbalans vertoonde in
februari een'tekort van 1.5 miljard
franc, ondanks een stijging van de
export met 36 procent.
Populaire Griekse Zanger
Mitsias gearresteerd
ATHENE (AFP) De militaire poli
tie heeft de jonge, opulaire Griekse
zanger Manolis Mitsias gearresteerd
bij het verlaten van de nachtclub in
Athene waar hij optrad.
Mitsias, die zich o.a. gespecialiseerd
had in de liederen van Mikis Theodo-
rakis, behoorde de laatste maanden
tot de vedettes die het grootste ap
plaus oogstten in het PIaka-kwartier
waar de meste nachtclubs van de
hoofdstad zijn.
Ook is de club gesloten, waar een
andere populaire vertolker van de
liederen van Theodorakis, Antonis Ka-
loyannis, optrad. Kaloyannis was al
door de militaire politie aangehouden,
maar vervolgens vrijgelaten.
BRUSSEL De correctionele recht
bank van Veurne (België) heeft de
Nederlander P.S. uit Maastricht ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van
zeven jaar en negen maanden. S.
kreeg die zware straf voor een reeks
van inbraken (72 in totaal) die hij in
België heeft gepleegd. Hij had het
voornamelijk voorzien op onderwijsin
stellingen. In februari van het vorige
jaar werd hij in Nieuwpoort op heter
daad betrapt.
Het openbaar ministerie had een straf
van zes jaar en vijf maanden gevor
derd. De rechtbank aïhtte die straf
echter te licht.
(ADVERTENTIE)
59
De regering acht dit werkloosheidscij
fer onaanvaardbaar hoog. Zij wijst er
echter op dat zonder de nieuwe maat
regelen de werkloosheid veel scherper
zou zijn opgelopen: het program
schept dit jaar voor zo'n tien- tot
elfduizend man werk en volgend jaar
voor nog eens vijftienduizend.
De werkloosheidsontwikkeling wordt
ten dele bepaald door factoren als de
groei van de wereldinvoer en in het
bijzonder van de economische ontwik
keling in de ons omringende landen,
die in Nederland niet rechtstreeks
kan beïnvloeden. De legering zal ech
ter niet aarzelen verdergaande maat
regelen tot instandhouding van de
binnenlandse bestedingen te nemen,
indien de ontwikkeling daartoe in de
komende maanden aanleiding zou ge
ven.
Met het oog op de wenselijkheid der
gelijke maatregelen zo doeltreffend
mogelijk te doen zijn is besloten in
de loop van dit jaar het werkgelegen
heidsbeleid en de werkloosheidsbe
strijding door te lichten en de resul
taten daarvan aan de Kamer te doen
toekomen.
In de nota zegt de regering ook dat
DEN HAAG Vooral de televisiekij
kers in Zeeuws-Vlaanderen, de Zuid-
Hollandse Eilanden en Noord-Brabant
zullen profiteren van verdubbeling
van het vermogen van de beide televi
siezenders in Goes. Met ingang van
gisteren is de ontvangstmogelijkheid
via de kanalen 29 en 32 verbeterd
Van onze sociaal economische redactie
DEN HAAG De werkloosheid blijft dit jaar (ondanks het miljar
denprogramma van de regering) hoog. Het Centraal Planbureau ver
wacht een jaargemiddelde van 130 a 135.000. Het kabinet zegt dit in
de gisteren gepubliceerde nota waarin een nadere toelichting wordt
gegeven op het financiële en sociaal-economische beleid in 1974.
het beleid erop gericht zal blijven op
matiging van de groei van het ener
gieverbruik. Het prijsbeleid var aard
gas zal tegen deze achtergrond wor
den aangepast De Tweede Kamer
krijgt hierover op korte termijn voor
stellen. Een snelle overschakeling op
aardgas lijkt op dit moment niet
meer zo noodzakelijk. Gezien de ge
bleken kwetsbaarheid van de olievoor
ziening en voorlopig' ook nog de prijs
voordelen blijft de verdere penetratie
van aardgas aantrekkelijk.
door
p. L van enk
De gedachtenwisseling over het CDA
gaat zo langzamerhand niet meer zon
der suizingen van het oor alsmede
lichte trekkingen van het midden rif,
maar zij blijft ons bezighouden. Zel
den zal een partijpolitiek onderne
ming met zo weinig succes zo hard
nekkig slepend zijn gehouden. Maar
er is telkens weer iets te bespreken.
Hoe kan CDA-voorzitter Steenkamp
toch klagen over gebrek aan publici
teit over zijn geesteskind?
Dat de CHU in tegenstelling tot KVP
en ARP buiten het kabinet Den Uyl
staat (en dit ook wil weten) is vaak
genoeg vastgesteld. CH-fractieleider
Kruisinga heeft zaterdag op de KVP-
manifestatie wel gepleit voor het nau
were aanhalen van de christendemo
cratische banden, maar liet daarbij na
aan te geven wat hij in het praktische
beleid zou doen om die nauwere ban
den ook mogelijk te maken. Andries-
sen van zijn kant nam ook niet meer
dan gebruikelijk afstand van het kabi
netsbeleid om de CHU tegemoet te
komen, zodat je wel een bijzonder
opgeruimd mens moest wezen om
gelijk veel KVP-ers zaterdagmiddag
de ochtendstond van het CDA te kun
nen zien gloren. AR-fractieleider Aan-
tjes is er in zijn prognose over de
samenwerking in elk geval niet opge
wekter door geworden: hij is sinds
zaterdag blijven zeggen dat wanneer
de drie betrokken partijen bij de
volgende verkiezingen nog uit elkaar
zouden liggen, hun onderlinge samen
werking een zaak wordt voor de vol
gende generatie.
Intussen is ook de oude discussie over
karakter en plaatsbepaling van de on
gedeelde christen-democratische par
tij, die aanvankelijk door de prak-
tisch-politieke kloof op de achter
grond was geraakt, weer actueel ge
worden. Woordvoerders van KVP
Andriessen, De Zeeuw, Schmelzer en
Steenkamp, maar ook de ministers
Van Agt en Lubbers zijn de laatste
weken het land rondgegaan met het
verhaal dat de christen-democratische
partij in het midden thuishoort, een
nuchtere centrum-koers moet varen,
die, naar het woord van Schmelzer,
weliswaar menselijk en vernieuwend
is, maar toch voornamelijk stabilise
rend werkt in de politieke verhoudin
gen.
Het is een verhaal dat zo oud ls als
de KVP zelf, maar dat we de laatste
vier, vijf jaar toch niet meer hadden
gehoord. Rond 1968 en '69 werd, on
der invloed van de toen luidruchtige
radikalen van AR-huize, de midden
koers bijzonder impopulair wegens
zijn kleurloosheid en zijn verwant
schap aan de alom misprezen west
duitse CDU. De samenwerking tussen
KVP, ARP en CHU mocht in die tijd
wel worden nagestreefd, als maar aan
zekere voorwaarden zou worden vol
daan, waaronder zeker niet de minst
belangrijke was dat de nieuwe partij
geen CDU mocht heten. (De concact-
raad heeft vorig jaar om deze tijd
dan ook nog langdurig getobd over de
vraag welke naam dan wel kon, mede
in verband met het internationale
verkeer konden de letters C en D niet
worden gemist, maar gelukkig bleek
de A voldoende van de U te verschil
len).
Het was de tijd dat de KVP nog
beefde voor ieder die het in de wortel
zocht en zich dan ook gaarne in het
nieuwe spraakgebruik schikte. Voort
aan werd uitsluitend nog gesproken
over 'consequent vooruitstrevende po
litiek'. Over 'evenredige belangenbe
hartiging', had niemand het meer,
centrum- of middenpolitiek waren
verdachte begrippen geworden.
Maar ziet: ineens is net er weer. Aan
consequent-vooruitstrevend zijn heb
ben we niet veel meer, want dat zijn
de progressieven al, zo moeten de
KVP-ideologen hebben gedacht. Nee,
de KVP wordt nu weer- 'Het stabiele
element in de Nederlandse politiek'.
Schmelzer was de eerste die we met
dit thema in de campagne voor de
statenverkiezingen hoorden werken.
Andriessen volgde met zijn gulden
middenweg, met het verhaal dat
rechts een duwtje moet hebben en
dat links moet worden afgeremd. En
De Zeeuw legde de rol van het mid
den in politiek vast in de formules:
'ja maar* en 'nee 'enzij'.
Het lijkt wel of de KVP-top het
verschiet van het CDA zo wazig acht
dat het verantwoord wordt gevonden,
de protestantse gevoeligheden in dit
soort zaken wat minder te ontzien.
Een reactie van Aantjes kon dan ook
niet uitblijven. Hij zei zaterdag in
Utrecht en dinsdagavond in Gouda
dat een christelijke partij niet tussen
PvdA en WD in staat, maar ernaast
en dat zij haar kracht niet moet
zoeken in het afremmen van de een
en het stimuleren van de ander, om
dat zij dan haar lijn door links en
rechts zou laten dicteren. De christe
lijke partij in Aantjes' opvatting gaat
een eigen baan.
Dat lijkt allemaal wat theoretisch,
maar is het niet. Om te beginnen
denken KVP en ARP verschillend
over de wenselijkheid van stembusak
koorden. Het idee, een coalitie inzet
van de verkiezingen te maken, heeft
binnen de KVP al jaren veel aanhang,
voor de ARP is het moeilijk verenig
baar met de 'eigen weg'. Maar het
gekke is, dat omgekeerd de KVP als
coalitiepartner wat brozer is omdat zij
een subtiel evenwicht tussen links en
rechts moet handhaven, en dat de
ARP, zodra zij zich in het beleid
herkent, er vierkant achter gaat staan.
Dat laatste heeft Aantjes ook nu weer
gedaan. Zowel in Utrecht als in Gou
da heeft hij zonder omwegen, smoes
jes of bijkleuringen het kabinetsbe
leid voor zijn rekening gehouden.
Men moet niet gering Jenken over
wat het hem heeft gekost om dat in
zijn club te kunnen doen. Dat het
mogelijk is, dankt hij aan het feit dat
de ARP nog iets heeft van wat zijzelf
'eigenheid' noemt. Aantjes hoeft in
die omstandigheid niet zoals An
driessen telkens een lang, ingewik
keld verhaal uit te puzzelen dat nu
eens links, dan weer rechts, nu eens
PvdA-gezinden en dan weer WD-
