'Geestesgaven niet griezelig,
maar een geweldige beleving'
Leergeschil verlamt
luthers seminarie
lllSlllaii
Veertig
procent
menisten
is zwart
Vandaag
DOKTER K. ZUIDEMA, TERUG VAN CONFERENTIE:
Baarn zoekt docenten
voor Roeanda
Gebedsactie in VS
Trouw
K wartet
Verontrusting in Amerikaanse kerk
Beroepingswerk
Nieuwe boeket
TROUW/KWARTET DO.MJKKiüAG 21 MAAK 1 1974
KERK/BINNENLAND T2/K1
DOOR TON VAN DER HAMMEN
Merkwaardig eigenlijk, dat op een gegeven ogenblik mensen uit de
hele wereld die niets met elkaar te maken hebben dezelfde dingen
hdbben ontdekt. Ze kwamen bijeen op de eerste internationale con
ferentie over de Heilige Geest in Jeruzalem, die meteen de Heilige
Geest IN een wereldwijde conferentie werd. Wat mij daar trof? De
nuchterheid, de harmonie en de uitgesproken vaste wil de Heilige
Geest cn de gaven van die Geest weer terug in de Kerk te brengen.'
Deze indruk is van dokter K. Zuide
ma, een van de zeventig Nederlanders
die de pas gehouden First world con
ference on the Holy Spirit in Israël
heeft meegemaakt Samen met ruim
4500 deelnemers uit meer dan veertig
andere landen. De heer Zuidema, die
huisarts in Wezep bij Zwolle is, kreeg
vanwege zijn zilveren doktersjubileum
met zijn vrouw een reis naar Israël
aangeboden. Hij regelde het zo, dat
hij ook de conferentie mee kon ma
ken. Die was georganiseerd door Lo
gos, een internationale charismatische
(lees: oecumenische opwekkings-) or
ganisatie in Amerika, hier vooral
door het gelijknamige tijdschrift be
kend. Enkele sprekers om de gedach
ten te bepalen: de Zuidafrikaan David
du Plessis, de eeuwig jeugdige Ameri
kaanse Kathryn Kuhlman die al 75 is
(een zeer sensitieve, boeiende per
soonlijkheid, zegt dokter Zuidema) en
Corrie ten Boom uit Nederland.
Dokter Zuidema, een van de belan
grijke dingen was daar dus het ge
richt zijn op de Kerk
Z: Ja, voor mij was het opvallende
dat er voortdurend over terug naar
en restauratie van de Kerk gesproken
werd. Met name door een vervulling
van de Heilige Geest en als tekenen
daarvan de geestesgaven uit de eerste
eeuwen der christelijke kerk: profetie,
tongentaai en gebedsgenezing.
Ik denk, dat een heleboel mensen
dat laatste maar griezelig vinden.
Z.: Ten onrechte dan. Het misverstand
is, dat veel christenen die gaven niet
als gaven zien, maar meer als uitin
gen van geloofsfanatisme, misschien
zelfs wel als van toverij of bezweerde-
rij. Overigens wel te verklaren. Die
gaven, aanvankelijk heel duidelijk in
de Kerk en tot heil van de Kerk
aanwezig, werden uitgebannen in de
strijd tegen heidense invloeden. De
Kerk gooide daarmee om zo te zeggen
met het badwater ook het kind weg.
Sindsdien bekijkt ze de geestelijke
gaven overwegend met argwaan of
nog erger.
En daar is geen enkele reden toe?
Z: Integendeel, de Kerk weet niet wat
ze mist In de Kerk moet het er toch
om gaan kramploos en harmonieus je
geloof te kunnen beleven? Daarvoor
is een doorbraak nodig: het vervuld
willen worden van de Heilige Geest.
De uitingen daarvan zijn geen grieze
lige dingen, maar juist een geweldige
beleving omdat de hele mens erbij in
het geding is. Die eenheid is in de
Kerk verbroken. Onze intellectuele
functie is in de loop der eeuwen een
blokkade voor ons geloof geworden.
Verklaart u zich daarmee tegen
het dogmatiseren in de Kerk?
Z.: Dogma's zijn wel waardevol en
moeten, geloof ik, bewaard blijven om
afglijden naar links of rechts te voor
komen. Maar primair heeft de Kerk
de Geest en daarmee de liefde nodig.
Ik gebruik altijd het voorbeeld van
het huwelijk als denkmodel voor de
gemeente van God. Huwelijkspartners
kunnen alles wat ze voor elkaar wil
len betekenen op papier zetten, inlijs
ten en ophangen onder het motto:
Dat ben ik voor jou. Maar als ze
elkaar dan niet meer aankijken, dan
is dat géén huwelijk. Zo ds dat ook
met de mens in zijn relatie tot God.
Nu over die geestesgaven. Werden
ze in de conferentie ook beoefend?
Z: Ja, maar ik zou haast zeggen meer
als een soort demonstratie in de zin
van: we willen aan de gemeente laten
zien hoe zij zich daarin kunnen oefe-'
nen. Voortdurend werd daarbij op de
conferentie het bijbelse denken ver
woord om ons uit te leggen dat
geestesgaven tekenen zijn, die bemoe
digend kunnen werken en een beves
tiging kunnen zijn van het geloof.
Maar dat ze niet gezien moeten wor
den als het wezenlijke van het ge
loofsleven. Ik zei het al, het ging in
de grote congreszaal wat dat betreft
heel nuchter toe. Op een gegeven
moment bleek dat duidelijk toen er
weer enkele in tongen begonnen te
spreken en de voorganger zei: 'Broe
ders, nu is het voorbij. Wanneer u
door wilt gaan, doe dat dan voor uzelf
op uw kamer, maar niet hier meer,
op de conferentie.
Een misverstand is geloof ik, dat
tongentaai iets exclusiefs zou zijn, dus
aan weinig gelovigen voorbehouden?
Z: Dat is het nu juist heel duidelijk
niet. Het is wel een vorm van geloofs-
extase waarbij je eigen taal tekort
schiet en je je van andere klanken
bedient Om het wat duidelijker te
maken: een bijbels woord als hall elu-
De lofprijzing
kreeg veel aan
dacht op het con
gres in Jeruzalem.
Daarbij werd uitegondigd de lofverheffing met beweging te onder
strepen. Een oeroud gebruik, waarvan uitingen aan de klaagmuur
van Jeruzalem tot op de dag van vandaag zijn te zien. Dokter Zui
dema: veel Hollanders vinden het in je handen klappen en het
je handen inde hoogte, steken maar gek. Maar ivaarom eigenlijk?
Waarom zou je op een gegeven moment je geestelijk in contact
zijn met God ook niet lichamelijk kunnen onderstrepen. Dat is al
leen maar gezond.
ja gaat bijvoorbeeld in die richting,
omdat het voor velen een religieuze
gevoelsbeveling namelijk betrokken
heid op God oproept Het werd dan
ook herhaaldelijk door de duizenden
gezongen. Of, om een profaan voor
beeld te gebruiken: als een jongen
tegen een meisje zegt 'ik hou van je',
dan klinkt dat niet zo als 'I love you'
of 'Je t'aime'. Die vreemde talen, die
hetzelfde zeggen, hebben in ons land
in dit geval een romantischer gevoels
waarde. Bij tongentaai is het een
hemelser gevoelswaarde.
Er waren ook gebedsgenezingen.
Hoe hebt u dat gebeuren als arts
verwerkt?
Z: Laat dk beginnen te zeggen dat
voor mij fascinerend was de synthese
tussen bijbels denken, ook voor wat
betreft genezing (de charismatische
beweging is daarmee bezig)' én het
tegenwoordige westerse medische den
ken. Duidelijk werd voor mij, dat het
voor een medicus onmogelijk is om,
gelovig christen zijnde, alleen maar
technisch-wetenschappelijk te denken,
dus zonder daarbij het denken van
Jezus te willen integreren. Bij de
gebedsgenezing was voor mij essenti
eel, dat het vrede hebben met God zo'n
harmoniërende invloed op de totale
mens kan hebben, dat vandaaruit een
genezende werking op het lichaam
kan uitgaan.
Kunt u daarover bij benadering
Iets ter verklaring zeggen?
Z: Hoe komen ziekten tot staan? Door
het opwekken van de afweer ertegen,
de 'immuniteit. Wordt die immuniteit
doorbroken, dan heeft de ziekte de
kans zich te handhaven en zioh uit te
breiden. Immuniteit heeft iets te ma
ken met de zekerheid dat het leven
zin heeft, de wil om te genezen, het
sterk liefde ervaren van een mede
mens, een goede verpleging, het hoop
hebben op genezing. Allemaal facto
ren die verband houden met de
psyche (verstand, gevoel). De positie
ve werking van de psyche werkt dan
genezend in op het lichaam. Maar een
mens heeft niet alleen een lichaam en
een psyche. Hij heeft ook een derde
laag, de pneuma, het griekse woord
voor wat de bijbel met geest bedoelt,
zijn hoogste zijns-vorm die hem tot
toppunt van de schepping maakt,
waar zioh zijn religieuze leven vol
trekt. Naar mijn gevoelen ligt in de
positieve werking van de pneuma op
de psyche de verklaring van de gene
zende kracht van het gebed. Wanneer
dat echt als een realiteit beleefd
wordt, dan kan dat een impuls naar
de psyche geven die de prikkel geeft
tot versterking van de immunologi
sche afweer. Ik heb die gebedswonde
ren voor ogen gezien. Niet bij enke
len, maar bij tientallen.
Hebt u die gebedsgenezingen niet
als ook gevaarlijk ervaren?
Z: Het is bloedgevaarlijk om daarheen
te gaan zonder dat je alles in een
sterk kader van geloof beleeft. Zou je
alleen maar om tochnisch lichamelijk
voordeel gaan en je beleeft inderdééd
zo'n teken zonder geloof, dan blijf je
achter vol vraagtekens. Je moet dan
je harmonie vinden met de natuurlij
ke wereld waarbinnen je leeft. Een
wereld die niet in staat is daarop
voldoende antwoord te geven. De kans
is dan groot dat je in de magie
tereohitkomt, want ook de duivel kan
wonderen doen. Tussen magie en ge
bedsgenezing is het kardinale ver
schil: de liefde van Goci.
LIMOEROE (Kenia) Veertig
procent van alle doopsgezinden
in de wereld zijn zwart. Dit feit
kwam naar voren tijdens een con
ferentie van zwarte doopsgezin
den uit Afrika en Amerika.
Volgens een verslag in het Algemeen
Doopsgezind Weekblad verliep deze
ontmoeting, opgezet om eens over ge
meenschappelijke problemen, ervarin
gen en aspiraties te praten, niet zon
der spanningen. De Noord-Amerika
nen dachten, dat ze eenmaal in Afrika
aangenomen zich thuis zouden voelen
in hun oorspronkelijke cultuur. Dat
liep voor velen op een teleurstelling
uit. De Afrikaanse doopsgezinden ken
nen veel minder de frustraties die het
gevolg zijn van eeuwen blanke onder
drukking.
De Noord-Amerikanen hadden veel
sterker de behoefte zich te bevrijden
van de blanke afhankelijkheid, die
bijvoorbeeld tot uiting komt in de
vormen van eredienst. Zij waren op
zoek naar de oorsprongen van hun
eigen cultuur en pleitten voor de
herinvoering van trommels in de mu
zikale vormgeving van hun diensten.
Merkwaardigerwijs voelden juist de
Afrikanen dit niet als grote proble
men. Sommigen zagen juist het af
schaffen van trommelmuziek als een
breuk met het heidens verleden.
Zowel de Afrikaanse als de Noordame-
rikaanse zwarte menisten verklaarden
gebukt te gaan onder de financiële
afhankelijkheid van de blanke ge
meenten. De afgevaardigden van Zaire
en Ethiopië klaagden over de kosten,
die door blanke zending gestichte
scholen en hospitalen voor de plaatse
lijke gemeenten met zich brengen. Al
te luxueuse zendingsposten vormen
bovendien geen stimulans voor de
inheemse bevolking van de opbouw
van de gemeente.
BUTARE (Roeanda) Drie docenten
nemen afscheid van de theologische
school in Butare. De directeur ds K.
Hansen keert terug naar Denemarken
en ds. P. H. van Gilst van de gerefor
meerde zending zal hoogstwaarschijn
lijk naar Nederland repatriëren. Vol
gend jaar vertrekt ds. V. Phildius
naar Zwitserland. De gereformeerde
zending ziet uit naar nieuwe docenten
voor de predikantsopleiding in Roean
da.
NEW YORK In tienduizend ker
ken van de Assemblies of God (een
Amerikaanse pinkstergroep, die nau
we contacten onderhoudt met de broe
derschap van pinkstergemeenten in
ons land) wordt deze maand gebeden
voor een opwekking in Nederland.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Jongeling (2)
Met de teneur van het ingezonden
stuk van de heer Hes in uw blad van
15-3 stem ik volledig in. Het is inder
daad een raadsel dat in kringen, waar
men de staf breekt over bevrijdings
bewegingen in gebieden als Angola
etc, men daarentegen onze eigen be
vrijdingsoorlog (de tachtigjarige, om
deze maar alleen te noemen) verheer
lijkt. En als het Kamerlid Verburgh
de kleine en de grote apartheid in
Zuid-Afrika goedkeurt, dan mogen on
ze vrijgemaakte broeders zich nog zo
op de schriftgetrouwe borst slaan, dat
er dan iets grondig mis is, behoeft
Esen betoog. Jammer is, dat de heer
es m.i. te ver gaat wanneer hij ook
de NAVO in het geding brengt. Een
organisatie, die zoveel bijdragen aan
de stabiliteit van Europa levert, mag
toch niet in één adem genoemd wor
den met bovengenoemde dingen.
Assen
J. Helder
Nhacambo (3)
In een ingezonden brief in Trouw van
14 maart probeert de heer W. R.
Koppe de feiten betreffende de
moordpartij In Wiriyamu in Mozambi
que op de kop te zetten. Deze moord
werd wel degelijk door Portugese
troepen uitgevoerd. Tot deze konklu-
sie kwamen ook Zuidafrikaanse jour
nalisten van het dagblad The Star, die
hiertoe van Portugese bronnen ge
bruik maakten (zie: Star Weekly 29
aeptember 1973). Een ander duidelijk
bewijs werd geleverd door de Engelse
Journalist Peter Pringle, die een van
de overlevenden van het bloedbad
opspoorde. Op de dag voordat de
eerste berichten over Wiriyamu in de
pers verschenen vertelde een Portuge
se officier letterlijk tegenover een
verslaggever van de Neue Zürcher
Zeitung: 'Als ons leger een strafexpe
ditie opzet tegen een Afrikaanse dorp,
dat kontakt met de opstandelingen
zou hebben, blijft er zelfs geen kip in
leven'. De officier keurde deze metho
den niet goed, maar meende dat ze
wel de goede uitwerking hadden en
dat ze een bijdrage vormden aan het
voortzetten van de Portugese over
heersing in Mozambique (Neue Zilri-
cher Zeitung 18 juli 1973).
Dergelijke duidelijke bewijzen ontbre
ken tot nu toe ten aanzien van de
gebeurtenissen in het dorp Nhacambo.
De door de Portugezen verspreide
foto's tonen alleen de aangerichte
schade, maar zij kunnen geen enkele
informatie geven over de vraag waar
het hier om gaat: wie heeft deze
verwoestingen aangericht Dat het
Portugese Rode Kruis de berichten
van de Portugese militaire autoritei
ten in Mozambique ondersteunt is wel
bijzonder weinig overtuigend. In een
diktatuurstaat ais Portugal is het Ro
de Kruis zeker geen onafhankelijke
instelling maar een verlengstuk van
het regime.
Amsterdam
Trineke Weijdcma
Angola Comité
Kapitaal en arbeid
Ofschoon geen kapitalist meen ik toch
te moeten protesteren tegen de voor
lichting die iri~ de rubriek 'Dichtbij en
Verder" gegeven wordt over de ge
schiedenis van de arbeider. Wel is de
visie op de rol van kapitalist en
arbeider ontleend aan een brochure
van het Vormingswerk voor jonge
volwassenen, maar in plaats van tegen
deze sterk polariserende geschied-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 2203 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
schrijving te waarschuwen, citeert de
redactie blijkbaar met instemming en
maakt ze nog reclame voor deze mar
xistische brochure. Ik dacht dat
Tr/Kw in het voetspoor van de chris
telijke sociale beweging voor het har
monie-model koos en betreur daarom
dit artikel, dat zeker in de Rode
Tribune op zijn plaats zou zijn.
Arnhem
M. Goote
Nhacambo (4)
Gaarne even een antwoord aan de
heer Koppe uit Ermelo. Het verhaal
van Duitse militairen in, Hollandse
uniformen is geen fabel. Ondergete
kende werd op 10 mei 1940 in Lim
burg aan het Julianakanaal te Berg
door Duitsers in Nederlandse unifor
men gevangen genomen. Of dr. Sjolle-
ma een fabeltje vertelt, kunt u dan
ook zeker niet beoordelen,
enkhuizen
A. Nauta
Bejaarden
Het is ons opgevallen en heeft enigs
zins onze verwondering gebekt, dat
gedurende de laatste maanden stukjes
in de pers verschenen, waarin aan
dacht gevraagd werd voor minder goe
de verhoudingen in bejaardentehui
zen. Wij willen graag op een tweetal
bezwaren tegen genoemde publicaties
wijzen. Het is ons nJ. door bijna
vierjarige ondervinding, maa!r ook uit
allerlei kontakten met andere inrich
tingen bekend, dat er veelal in onze
bejaardentehuizen heel goede en on
gelukkige toestanden en verhoudingen
bestaan. Ons zijn talrijke besturen en
directies bekend (we spreken vooral
mede uit ervaring wat ons eigen be
jaarde centrum betreft) die met inzet
van hun gehele persoon zich lichame
lijk en geestelijk geven voor de ver
zorging cn het welzijn van de hun
toevertrouwde bejaarden. Ze worden
hierin vaak bijgestaan door personeel
dat, geïnspireerd door deze leiding,
zich met liefde van haar taak kwijt.
Uiteraard zullen overal weieens fou
ten worden gemaakt. Ideale mensen
bestaan niet! Er kan nog een tweede
gevaar uit deze publicaties voortvloei
en, nl. voor de in deze tehuizen
verzorgde mensen of voor hen die
daar zouden willen worden opgeno
men. Voor velen onzer is de overgang
uit de gewone maatschappij naar een
'bejaardentehuis' een heel moeilijke
stap. Ook wij zelf moesten veel van
wat ons lief was achtergelaten toen
wij ons entree in het huis deden. Dit
alles maakte de grote verandering in
ons leven moeilijk te ervaren. Toch
betreurde bijna niemand deze, vaak
door de wat opgedrongen omstandig
heden, gedane stap. Integendeel. In
ons geval en in vele naast ons, is er
regelmatig een zeer goed kontakt met
de bewonerscommissie. Men hoort
met belangstelling onze bezwaren,
vraagt om advies en stelt ons met
nieuwe plannen en anderszins betref
fende het tehuis op de hoogte.
Bennekom
Bewonerscommissie Bejaardencentrum
'Bcringhcm'
SALNT LOUIS (VS) (LWI) De overgrote meerderheid van do
centen en studenten van liet lutherse Concordia-seminarie in Saint
Louis heeft het seminarie verlaten en een 'seminarie in balling
schap' (Seminex) opgericht.
Hiertoe is besloten, nadat de raad van
beheer 47 docenten had ontslagen we
gens plichtsverzaking. Sinds eind ja
nuari staken de meeste docenten en
studenten.
Een jarenlang leergeschil heeft het
grootste lutherse seminarie in de Ver-
ADVERTENTIE)
SPECIAAL
NU OOK
COLA EN UR
EEN HEERLIJKE
CITRUSDRANK
enigde Staten thans in feite lam ge
legd. Concordia gaat uit van de Mis-
souri-lutherse kerk, de meeste conser
vatieve van de drie grote lutherse
kerken in de Verenigde Staten. Veel
verontrusting in deze kerk over de
Schriftkritiek, die via Concordia de
kerk zou binnendringen, leidde ertoe,
dat de synode vorig jaar enkele stevi
ge uitspraken deed. waarin verschil
lende opvattingen, die aan Concordia
gedoceerd werden, veroordeeld wer
den.
Geschorst
Dr. Joh. H. Tietjen, de president van
het seminarie, weigerde toe te geven
en werd daarom eind januari ge
schorst door de raad van beheer. Dat
werd gevolgd door een staking door
de meeste docenten, terwijl de colle
ges van de enkelen die niet staakten,
door de studenten geboycot werden.
De meeste studenten hebben besloten,
de nu ontslagen docenten te volgen
naar het alternatieve seminarie. Zij
noemden hun ontslag 'onchristelijk en
onzedelijk'. 'Wij geloven dat zij on
schuldig zijn van enige aanklacht van
valse leringen'. De studenten spraken
tevens uit, dat zij zich op seminex
blijven beschouwen als studenten, die
zich voorbereidden voor het ambt van
predikant in de Missouri-kerk. De r.k.
universiteit van Saint Louis en het
seminarie van de verenigde kerk van
Christus aldaar hebben de ontslagen
docenten reeds ruimte aangeboden om
hun onderwijs voort te zetten.
Trouw blijven
Dr. Martin H. Scharlemann, die sinds
de schorsing van Tietjen waarnemend
president van het seminarie is, zei. te
verwachten, dat honderd van dê 680
studenten Concordia trouw zullen
blijven. De raad van beheer heeft
inmiddels zeven nieuwe docenten be
noemd en probeert verder gastdocen
ten aan te trekken om het voorjaars
semester door te nemen.
Lang niet alle gemeenten zijn het met
de ontwikkeling aan het Concordia-
seminarie eens. Het Atlantic District
besloot in een extra vergadering
50.000 dollar beschikbaar te stellen
voor het 'seminarie in ballingschap'.
(ADVERTENTIE)
Maillots
JanSSen
ZWOLLE - DIEZERSTRAAT 32
De wonderboom cn Ninevé
Het gesprek van d'd HERE God mei J
de profeet Jona in het vierde hoofd
stuk van dat boek bevat ook een
wonderlijk verhaal. Jona wil sterven
want God is te goed. Hij zit voor z'n
optrekje, dat hij gebouwd heeft oit:n
rustig te kunnen zien 'wat er met di v
stad gebeurde', 't Idee! De Heer be
schikt een wonderboom die er in ééi x
nacht is, zodat Jona lekker in du
schaduw kan zitten. Misschien veran
dert hij dan van gedachten, want di
zon is niet overal goed voor. Ma?
nauwelijks heeft Jona de tijd gekr
gen om het plezierig te vinden va
die wonderboom of er komt cei
worm, opnieuw door de Heer bt
schikt, die aan de wortel van de boon
vreet en de volgdnde dag is de boon
weg. een armzalige stengel. Opnieui
wordt Jona levensmoe. Nu moet he
einde maar komen. En dan de vraai
van de Heer. Zeg, Jona, jij bent n
boos om die boom. Die boom was ni« m
van jou en die had jij niet latern
groeien. Jij had die boom willën spa B
ren. Vind je 't dan zo vreemd dat il
de stad Ninevé wil sparen? E
prachtig laat de verteller dan uitko
men hoe God over de stad denkt. Me
trots klinkt het: de grote stad, waarii
meer dan honderd twintig duizem
mensen zijn. En tegelijk een döorziei
van de situatie: ze weten het onder
scheid tussen rechts en links niet
Verwarde mensen, mensen die di
oriëntatie' kwijt zijn. En nog iets
daartoe veel vee! Ja, want vee is nie
niets. Ik zie de dode dieren van di
Sahel. Daartoe veel vee. En God zegt
dat is van Mij. Daarmee eindigt he
moeizaam verhaal van hoe God me
een profeet omgaat. Met een groot
uitzicht. Daartoe veel vee! Dat w
zeggen dat er hoop is voor de aardz
omdat ze van God is. Dat er hoop i
voor de wereld omdat ze Hem niet ui
de hand valt, maar dat moeten d
Jona's wel weten. Anders "hebben
nog steeds niet begrepen dat die Go
daar alles voor doet. Ook het ze'nde
van de grote profeet Jezus. Juist bi
zenden van Hem.Om de mensen
het vee. Om de wereld die van God
en die niemand Hem afeemt. - (Joi
4.11).
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Hoek van Holland:
Wischmeyer, kand. te Breda; te Bei
schop en te Gouderak: C. Trouwbors
kand. te Waarder; te Rijssen: I
Schipper te Dordrecht; te Westerhaa
Vriezenveenschewijk: J. G. Barnhoor ,d
te Haulerwijk.
Aangenomen: naar Zaandam (als zi
kenhuispred. voor het Johannes- ei
Julianaziekenhuis): W. Bartlema t
Amsterdam.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Kampen: S. v. d. Lind s
te Den Haag-O.; te Hantum-Ternaard
A. J. Verhoog, kand. te Schoonhoven
te Streefkerk: H. Talsma te Den Haagw
Beroepbaar: A. G. Bosma, Zandstraa
9', Amsterdam; D. Verweij, Commelii
straat 105"'A, Amsterdam.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Haag-Z.: H. Last t
Mussel.
Leergeschil. Cartoon van Arend van Dam.
01
De Nederlander cn andere korte vei m
halen, door J. H. Donner, uitg. Kee j"
ing bv/Andriessen bv, 136 blz., 9,91,01
Artikelen en beschouwingen, merema
deels handelend over schaken, sch;'ee
kers en vrouwen die ten onrecht
menen dat dit spel ook voor hen iv
uitgevonden ('in alles is de vrou'ns[
superieur aan de man, maar zij mil ei
één ding: intuïtie'). Op twee na zij
alle stukken uit het boek eerder ve ,e'
schenen in Avenue, De Tijd, de Haal ig
se Post, Elsevier, het SchaakbulletiEl
of De Gids. De overige twee zij c
geweigerde bijdragen één ove bj
het bombardement van Dresden) wa
bedoeld voor De Tijd, het ander a,
(over de exclusieve Jezus-beleving va o
het christendom) werd niet afgedrulj'
in het evangelisch maandblad 'Voorl n
pig", hoewel het in antwoord op ee wi
enquête van dit blad geschreven was. j
Het konflikt in het Midden Ooste a,
door P. J. A. Idenburg en P. n.'
Geelkerken, Anthos-boek, 128 blz ej
tweede druk. Voor deze druk hebbe
de auteurs het slothoofdstuk herschr n
ven, omdat ze in toenemende mate ti
het inzicht zijn gekomen, dat men iu ti
conflict in het Midden-Oosten iiiej»
geïsoleerd mag zien van wat elders i
de wereld zich voltrekt: een stu
interne en externe emancipatie tegiln
nover de huidige machthebbers.
TAO, de Chinese filosofie van tijd c n
verandering, door Philip Rawson e [n
Laszlo Legaza. Uitg. Unieboek, Bu n<
sum. Vertaling: R. .1. Demarée. 12 iz
blz ƒ14,90.
Het pony-ruiterboek, door Daphniui
Machin Goodall. Een boek waarin all a
facetten van de ponysport naar vore
komen. Vertaling: W. Slob. Uitg. L
Rivère en Voorhoeve, Zwolle. 127 bl
- ƒ14.90.
AO-boekje no 1505 kreeg als titel nie
De trans-amazoneweg, noodzaak c
prestige-object, geschreven door W. 1
J. Lentjes. 20 blz - fj.25. J
Liturgie en massamedia door prof. dl
G. N. Lammens. Uitg. Kok, Kamper in
Deel van de serie Kamper Cahiers,
pag., prijs ƒ7.90. Uitwerking van i
inaugurele rede, door prof. Lammen k
op 6 december aan de theologisch a
hogeschool van de gereformeerde ke:
ken te kampen gehouden. In Tr. va 1?
7 december publiceerden wij een ir
terview met prof. Lammens over dij18
onderwerp.
