OVERWEGINGEN ROND 'N
NIEUWE BANDRECORDER
EUROPA'S PARADIJZEN
uil»
Ch w'
P i'j
n
1
II
1
WËÈEËË
c
0
1
«is
•raiH.iiniHHnni
de fascinerende wereld van al wat leeft
Wereld in vlammen
ra
DUW KW AK I
(b)
Mono en stereo. Bij mono (A) is één kop, één versterker en éen
Hen een extra weergavekop naast de opnameköp is geplaatst, is nabandcontrole mogelijk (A). De luidspreker voldoende. Bij stereo (B) moet de technische outillage
ra kop kan tevens dienst doen ter verkrijging van echo-effecten (B). dubbel zijn uitgevoerd.
VOORJAAR
opname.
weergave
ii/cLens opname
2fLv ',~v f'd&L
rfjir M
-
opn.kop weerg.kop
OpnCLtoVL I
e.chostgr?Oi<zl
- -4
i'
Po l T\
S
opnfcop weerg. J«rp
door Wim van Bussel
nigeen, die het verlangen
>r een bandrecorder in zich
lt rijpen, komt voor het gro-
irobleem van de juiste keuze,
nt er zijn zeer veel mogelijk-
jlen. Wat is nu, afgezien van
prijs, het beste? Niets en al-
is het beste. Of anders ge-
d: in een bepaald geval is
ir u een bepaalde recorder
beste. Want recorderkeuze
:en zeer persoonlijke keuze,
niet bepaald moet worden
&r goedkope aanbiedingen of
reden klanken van een fa
lielid, maar door eigen be-
iften. Laten we eens zien hoe
de vele mogelijkheden van
bandrecorder systematisch
men rangschikken, zodat een
■szins verantwoorde keuze
gelijk wordt.
elektrische trillingen van micro-
t, platenspeler of radio worden
magnetische impulsen op de
netiseerbare geluidsband vastge-
Het element, dat de magneti-
informatie op de band over-
agt, is de opnamekop die een
gte heeft van de helft of een
irt van de bandbreedte
groter de spoorbreedte, hoe
chtiger het weergavesignaal kan
En hoe krachtiger dit signaal,
groter de sterkteverschillen tus-
de hardste en zachtste muziek-
sages (de dynamiek) zullen zijn.
ir kwaliteitsweergave is de twee-
orrecorder dan ook te prefereren
en een vierspoorapparaat, hoewel
raan moet worden toegevoegd,
slechts zeer kritische oren het
schil horen tussen een vergelijk-
e; twee- en vierspoorrecorder, ze-
bij toepassing van een hoge
dsnelheid een zgn. Low-Noise-
weeq en vierspoor
tweespoorrecorder is mechanisch
minder kwetsbaar dan zijn vier-
orbroeder. Bandaandruk, stofjes
de band, bandkreukeltjes lassen,
alles luistert niet zo heel nauw.
de tweespoorrecorder kan men
bij gebruik van een dikkere
dsoort als langspeelband verze-
d zijn van een goed kop-bandcon-
Zo'n band kan dankzij zijn re
ef dikke magneetlaag zeer krach-
worden gemoduleerd en levert
weergave dan ook een grote
lamiek. De vierspoorrecorder ver-
- Spoor f
- Spoor JL
ho-nd ojasdrctaicti)
1131190
spoor 7
spoor
spoor 3
spaar 4
(J*/ (jQOttfé oxncCroLcticn}
Het twee- en vierspoorsysteem. A. Bij tweespoor bedraagt de spoorbreedte de helft van de bandbreed
te. B. Bij vierspoor bedraagt dé spoorbreedte een kwart van de bandbreedte.
langt juist een wat dunnere, wat
soepeler band zoals dubbelspeel-
band, die een wat geringere dyna
miek bezit
De hoge kwaliteit die met de twee
spoorrecorder gemakkelijker te reali
seren is dan met het vierspoorappa
raat, moet echter worden betaald in
de vorm van een twee keer zo hoog
bandverbruik. Wie veel denkt te
gaan opnemen, moet over dit aspect
niet te licht denken.
Bandmontage
Bandmontage doet de waarde van de
recorder sterk toenemen. Dit boeien
de, creatieve werk is met tweespoor-
band gemakkelijker te verwezenlij
ken dan met vierspoorband. Want
niet alleen is het spoor breder, maar
bij tweespoor wordt bij bandmonta
ge bovendien slechts één naastlig
gend spoor verknipt, tegen bij vier
spoorband drie.
Stereo, duo-
en multiplay: niet
alleen bij vierspoor
De vierspoorrecorder is uitgerust
met een dubbele opname- resp.
weergaveknop. Twee koppen in één
huis dus, die zodanig zijn opgesteld,
dat de bovenste kop spoor 1 en de
onderste kop spoor 3 beschrijft.
Wordt de band omgedraaid, dan ko
men sporen 2 en 4 voor de koppen.
Door middel van een spoorkeuze-
schakelaar kan een van beide kop
pen (en bij weergave beide) worden
ingeschakeld. Dankzij de dubbele
koppen heeft de vierspoorrecorder
enkele specifieke mogelijkheden als
stereo, duo- en multiplay, maar dat
wil nog niet zeggen dat deze recor
der het alleenrecht heeft! Het een
en ander is namelijk ook te verwe
zenlijken met de overigens lang niet
goedkope tweespoor stereorecorder
die eveneens met een dubbel kopsy-
steem is uitgerust en die speciaal
bedoeld is voor kwaliteitsopnamen.
Mono of stereo
Een goede monorecorder, twee- of
vierspoor, hoeft niet duur te zijn.
Daar bij monobedrijf slechts één ka
naal, dus ook één spoor per opname
wordt gebruikt, hoeft ook het band-
verbruik geen durê zaak te zijn, ze
ker niet bij vierspoor. Stereo is veel
duurder dan mono, hetgeen logisch
is als we bedenken dat voor stereo
twee gescheiden kanale.i en dus
twee complete oppame-weergavever-
sterkers plus bijbehorende compo
nenten nodig zijn. De vierspoorre
corder is met zijn dubbel kopsy-
steem al een eind op weg, reden
waarom zeer veel vïerspoorrecorders
stereorecorders zijn.
Parallelweergave,
duo- en multiplay
Een recorder met een dubbel kopsy-
steem, hetzij de vierspoor-, hetzij de
tweespoorrecorder, heeft naast ste
reo nog meer mogelijkheden. Zo is
het mogelijk de beide koppen bij
weergave door middel van de spoor-
keuzeschakelaar met elkaar door te
verbinden, zodat de beide parallel-
sporen tegelijkertijd worden weerge
geven. Door deze parallelweergave
is het op eenvoudige wijze mogelijk
tekst van achtergrondmuziek te
voorzien. Geschiedt het samengaan
volstrekt synchroon door het eerste
spoor tijdens het opnemen van het
tweede spoor door middel van een
hoofdtelefoon af te luisteren, dan
ontstaat duoplay of playback. Op de
ze wijze kan men een duet met zich
zelf zingenl
Een stap verder is multiplay of mul-
tiplayback, waarbij het mogelijk is
het reeds opgenomen signaal over te
brengen naar het parallelspoor, on
der gelijktijdige toevoeging van een
nieuw signaal. Beide signalen wor
den dus op één spoor gemengd. Dit
gemengde signaal kan vervolgens
(na het terugspoelen van de band)
weer naar het eerste spoor worden
overgebracht, weer onder toevoeging
van een nieuw signaal. Zo kan men
een compleet zangkoor of een com-
bo-tje creëren met slechts één per
soon. Deze werkwijze is overigens
ook mogelijk met behulp van twee
(eenvoudige) recorders en een
mengpaneel.
Bandsnelheid
Hoe hogere bandsnelheid, hoe hoge
re tonen er kunnen worden opgeno
men. Voor kwaliteitsopnamen komt
dan ook de hoge bandsnelheid van
19 cm/ sec. in aanmerking, maar la
ten we daarbij wel bedenken dat dit
qua apparaat én bandverbruik niet
goedkoop is. Een zeer gunstig en
zeer goed betaalbaar compromis le-
mono
séc.rco
teller mei O-insècll/ng
f-(fs
mee tuis teren
per hoofdteL of
luidspr.
grote of kfeine
spoel
spoel of cassette
(net of poriabtefj
ri (itom opn niveau
pa.tr ze toets
kooppeo of seibiifreye/aors
J- of frspoor
belangrijkste factoren die bij de keuze in overiveging moeten icorden genomen.
na-bcindtzonlr. y- echo
irrv.llipla.jr Cbif 4- ofjz-spJ
complete ree. met groot of kfein
ui tg. ver mogen en met groot f
k/ein frey. bereik of en kef tapedeck,
vert de gehalveerde snelheid van 9,5
cm/sec. Ligt het zwaartepunt bij
zuinigheid, dan denken we aan snel
heden van 4,75 en 2,4 cm/sec. maar
kwaliteitsweergave mogen we dan
niet meer venvachten. Met name 2,4
cm/sec. is voornamelijk geschikt
voor spraak. Veel recorders hebben
twee of meer omschakelbare snelhe
den hetgeen tevens de mogelijkheid
opent de weergave op een andere
snelheid te doen plaatsvinden als de
opname, waardoor bepaalde geluids
effecten mogelijk zijn.
Spoel en cassette
De cassetterecorder maakt een ge
makkelijke bandinleg mogelijk
dan de spoelenrecorder, maar toch
heeft de cassette bepaalde nadelen.
Bandmontage bijvoorbeeld is een
uitgesloten zaak, het snelspoel
systeem werkt in het algemeen niet
snel en een bandteller ontbreekt
veelal, wat het terugzoeken van een
opname ten zeerste bemoeilijkt.
O.m. door de lage bandsnelheid is
de geluidskwaliteit niet altijd even
goed. Maar voor probleemloze mu-
ziekweergave is de cassette zeer ge
schikt en toegepast op een portable
cassetterecorder is dit systeem zeer
goed te gebruiken voor buitenopna
men. De draagbare cassetterecorder
is namelijk zeer handzaam van for
maat en uiterst licht van gewicht.
Hij is een ideale tweede recorder!
Wat de spoelenrecorder betreft, er
zijn recorders waarop spoelen met
een maximale diameter van ca. 10,13
18 of meer cm geplaatst kunnen
worden. Hoe grotere spoeldiameter,
hoe langere programma's er kunnen
worden opgenomen, maar hoe lasti
ger het wordt snel een bepaald frag
ment terug te zoeken.
Bijzondere
voorzieningen
Welhaast elke recorder heeft een
meeluistermogelijkheid per hoofdte
lefoon. Handiger is het natuurlijk
als dit per luidspreker kan geschie
den, maar dit maakt de recorder
weer duurder. Wordt de recorder in
combinatie met een radio-met-recor
deraansluiting gebruikt, dan kan op
uitstekende wijze via de radioluid
spreker worden meegeluisterd. Er
zijn (dure) bandrecorders, die met
aparte opname- en weergavekop zijn
uitgerust, in tegenstelling tot de ge
bruikelijke gecombineerde opname-
weergavekop en waarmee een opti
male opname- en weergavekwaliteit
kan worden verwezenlijkt. Boven
dien is hiermee echo en nabandcon
trole mogelijk (fig. 4). Dit laatst
heeft het voordeel het zojuist opge-
nomene al tijdens de opname via de
extra weergavekop te kunnen beluis
teren, zodat we een feilloze opname-
controle hebben. Verder kennen we
de bandrecorder-met-mengmogelijk-
heid, een voorziening die echter ook
met een apart mengpaneel is te ver
wezenlijken. Belangrijk is voorts de
mogelijkheid van automatische op
namesterkte, waarbij overmodulatie
nooit kan plaatsvinden.
Deze voorziening heeft alleen zin bij
het maken van directe microfoonop
namen, daar de dynamiekomvang
van radio of platenspeler ongeveer
gelijk is aan die van de recorder.
Het automatisme doet bovendien
ïnige afbreuk aan de muziekkwali-
teit, reden waarom sommige recor
ders een uitschakelbaar automatisme
hebben.
Belangrijke
technische gegevens
Hebben we min of meer vast om
lijnd vastgesteld welk type recorder
ons het meest ligt, dan gaan we pro
beren te achterhalen welke recorder
in concreto aan onze eisen voldoet.
We vragen folders bij dealers aan
en gaan op bezoek bij radiozaken. In
deze fase van ons onderzoek worden
technische gegevens als luidspreker
vermogen, frequentiebereik, prijs,
uitvoering, bedieningswijze, afmetin
gen en gewicht van belang. Bij dat
alles zal ons vrij gauw duidelijk
worden dat, indien we onze eisen
werkelijk omlijnd hebben, er slechts
enkele recorders zijn, die daar zeer
dicht bij komen. Want de ene recor
der heeft dit, de andere weer dat.
Laten we nooit denken dat het idea
le onbetaalbaar is, want het voor ons
volmaakte kan zeer goed in een
minder dure klasse vallen!
DR. K. E. GRAEBNER
Het grote kennis-der-natuurboek voor het hele gezin
In honderden briljante foto's en fijne beschrijvingen geeft dit boek een
beeld van de overweldigende rijkdom van de natuur. U maakt kennis
met geheimen van het leven die door de moderne biologie werden
ontsluierd. Met heel de rijk-gevarieerde planten- en dierenwereld op
alle continenten. Met wat er leeft en groeit in de tropische regenwou
den en dorre woestijnen, in de oceanen en binnenwateren, in de moe
rassen en bossen, op de heidevelden en rotsen. Ongelooflijk mooi! U
leest ook over natuurwonderen waarvan u nog nooit hebt gehoord en
die u en uw kinderen zullen fascineren.
KIJKEN, LEZEN, GENIETENI
De schrijver, de bioloog en wereldreiziger
Dr. K. E. Graebner, is presentator van
grote tv-natuurprogramma's.
Zijn boek, uitgegeven In samenwerking
met het Wereld Natuur Fonds, is een van de
fraaiste en meest omvattende werken die
ooit op dit gebied verschenen zijn.
Enthousiast aanbevolen door bekende
Nederlandse natuurkenners als
Dr. Fop. I. Brouwer, Jan P. Strijbos,
Dr. A. Scheygrond en A. B. Wigman.
480 groot-formaat bladzijden
700 tekeningen en foto's, waarvan de meeste in kleur T 57.5U
ZOMER KEUNING
WAGENINGEN
flr4
Verkrijgbaar in de boekhandel
Het nieuwe, fascinerende boek over
onze nabije natuur
Eugen Schuhmacher
De laatste sporen - de laatste kansen
Boeiende tekst - zeldzame foto's
De vermaarde zoöloog en filmer van in het
wild levende dieren - Eugen Schuhmacher -
verhaalt in dit boek op boeiende wijze wat hij
te zien kreeg in gebieden waar nog allerlei
zeldzame dieren te vinden zijn. Fascinerende
vaak zeldzame foto's illustreren welke
prachtige natuurparadijzen ons omringen,
maar tegelijkertijd ook hoe de mens bezig is
deze wérkelijke rijkdom te vernietigen.
Laatste appèl aan onze "beschaving"
Het is eigenlijk een wonder dat deze
dierenparadijzen nog bestaan. Steeds meer
diersoorten sterven onnodig uit. Een apart
hoofdstuk is gewijd aan de ecologische crisis
met haar rampzalige gevolgen voor de
planten- en dierenwereld. Een uitvoerige en
interessante beschrijving van alle afgebeelde
dieren besluit dit prachtboek voor de
natuurliefhebber.
320 bladzijden groot formaat 121 kleurenfoto's 49 zwart/wit
foto's linnen prachtband prijs f 75.-
Met medewerking van het WERELD NATUUR FONDS
Verkrijgbaar bij uw boekhandelaar
Mf
ZOMER KEUNING - WAGENINGEN
BILLY GRAHAM
Redding voor een wereld in nood. Een rake analyse van onze hachelijke situatie en
•en ernstige oproep tot terugkeer tot God. Met kracht komt Billy Graham In verzet
tegen de hedendaagse moraal de zg moderne theo.ogie en de afgoderij met de
techniek en de seks. Een indrukwekkend boek. vol bijbelse getuigenissen en
opwekkingen.
Verkrijgbaar in da boekhondai 38 druk I iLidU
rj[4 een boek van Zomer ft Keuning - Wageningen
