Gereformeerd
wereld-
diakonaat
verwacht 8
a 9 miljoen
lllsilislll
Vandaag
Goed begin van 1974
Turkse gastarbeiders krijgen een
scholing in beroepen voor thuis
Trouw
K wartet
door dr. C. Rijnsdorp
Kerken maken
studie van China
Pan-afrikaanse
kerkenconferentie
Gereformeerden in
Duitsland wijzen
de abortuswet af
Bisschoppensynode
eind september
Beroepingswerk
Nieuwe boeken
TROLW/KiWARTET DINSDAG MAiABT 1974
KERK T2/K2
Van een onzer redacteuren
UTRECHT De ontvangsten over januari en februari (afsluit
datum de 20-ste) van dit jaar voor de gereformeerde werelddiako-
naat tonen ten opzichte van 1973 de opvallende stijging van 49
procent. In geld uitgedrukt: ruim 1,6 miljoen tegenover 1,1 mil
joen vorig jaar. Houdt deze trend aan en er is volgens dr.
van Klinken van het algemeen diakonaal bureau reden dit te
verwachten dan zal in 1974 in totaal 8.5 tot 9 miljoen bijeen
kunnen komen (vorig jaar bijna 6 miljoen).
Wordt daarnaast het bedrag gezet
waarop de gereformeerde zending dit
jaar rekent, te weten ruim 10 mil
joen, en wordt vervolgens bedacht dat
de opbrengsten voor het plaatselijke
diakonale werk ook enkele miljoenen
zullen bedragen, dan kan hieruit wor
den afgeleid, dat gereformeerden dit
jaar voor zending en diakonaat een
bedrag bijeen zullen brengen dat neer
komt op ongeveer 40 procent van de
laatste Kom over de brug-actie. Dit al
les dan na veel minder propagandis
tisch 'voorwerk* dan Kom over de
brug II, dat wil zeggen: nogal simpel
en op een vrij laconieke manier.
'Kom over de brug'
In 1960 ontving het algemeen diako
naal bureau nog maar net iets meer
dan een halve ton. In de loop van de
daarop volgende tien jaren liep het
jaar bedrag voor werelddiakonaat ge
leidelijk op tot 3.8 miljoen (1970).
Vervolgens kwam er elk jaar een mil
joen bij: 1971 sloot af met 4.8; 1972
met 5,6 1973 met bijna 6 miljoen, een
lichte onderbreking in de opgaande
lijn, die door Kom over de brug II
werd veroorzaakt Tenslotte dit jaar
met, naar verwacht wordt, 8 tot 9 mil
joen.
Uit een vergelijkend overzicht over
januari en februari 1973/1974 blijkt,
dat de collecten met 18 procent ste
gen, de algemene giften (giraal) met
91 procent cn de bestemmingsgiften
(voor bepaalde projecten) met 56 pro
cent. De afdracht van de februari-
kerkcollecten is nog maar zeer ten de
le binnen. Op het ogenblik ontvangt
het algemeen diakonaal bureau dage
lijks bedragen die zich bewegen tus
sen de zestigduizend gulden en een
ton.
Al het geld beeft een onmiddellijke
bestemming, waarin enerzijds de be
groting 1974 voorziet en anderzijds
een behoorlijke gevulde portefeuille
met nieuwe projecten. Een groot deel
van de projecten is lang lopend. De
oorzaken van de opvallende stijging
in de ontvangsten worden in Utrecht
ingewikkeld genoemd. Maar enkele
belangrijke oorzaken zijn ongetwijfeld
de constante beïnvloeding in de ge
meenten, waar, gestimuleerd door het
algemeen diakonaal bureau, ln toene
mende mate vaak verrassende initia
tieven worden ontplooid, alsmede de
directe hulpverlening van kerk tot
kerk, die snel verlopen kan en eèn
goede kostenbewaking mogelijk
maakt
Dr. J. van Klinken
Drechsel aan het hoofd heeft zich la
ten meeslepen door zijn aversie tegen
Carel Muller. Een bestuur, dat niet
alleen onvakkundig is, maar boven
dien een mentaliteit van 'het doel
heiligt de middelen' erop nahoudt,
dient naar mijn smaak onverwijld op
straat te worden gezet
Arnhem
Kees Mijderwijk
Navozegel
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de Inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Dennendal (9)
Indien het weekblad Vrij Nederland
geen keiharde leugens verkondigt, is
het mij bijzonder duidelijk wie de
boosdoeners zijn in het Demnendal-
conflict Het interim-bestuur met
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 7360768). Gem.glro
X 500.
De Tweede Kamer heeft de motie
Jongeling (GPV) aangenomen om als
nog een herdenkingszegel ter gelegen
heid van het 25-jarig bestaan van de
Navo uit te geven (Tr/Kw. 2&2 en 27-
2).
Bij de uitgifte van deze zegel gaan we
dus herdenken:
1. dat Navoland Amerika een afschu
welijke oorlog in Vietnam voerde;
2. dat Navoland Portugal met Navo-
wapens een beestachtige oorlog voert
in Angola, Mozambique en Guinee
Bissau;
3. dat in Navoland Griekenland Navo-
tanks op studenten inreden;
4. dat de Navolanden atoomwapens in
voorraad hebben, die de gehele mens
heid meerdere malen kunnen vernieti
gen.
Mijns inziens getuigt het van weinig
fijngevoeligheid, om bovengenoemde
feiten te gaan vieren!
Laat Navoland Nederland ter gelegen
heid van het Navojubileum, maar
eens goed nadenken over waar wij
met z"n allen mee bezig zijn.
Arnhem
J. H. Brinksma
Verkiezingen
In de ARP blijkt het flirten met de
PvdA overgegaan te zijn in openlijke
vrijage, zeker om straks tot een hu
welijk te geraken met als trouwbijbel
'keerpunt 72'. Is het een wonder, dat
zij, die trouw uit overtuiging tiental
len jaren soms vlot AR stemden, el
kaar dit jaar vertwijfeld afvragen:
'wat moeten we nu?' Met mij, zullen
er velen op een andere christelijke
partij stemme a
Delft
J. v.d. Heijden
Naschrift
Naar aanleiding van een discussie tus
sen de scriba van de Nederlands Her
vormde Synode dr. A. H. v. d. Heuvel,
schreef 27-2 medewerker A. J. Klei een
m.i. schitterend 'naschrift'. Helaas
wordt het 4-3 door J. Beetsma o.a.
kwaardaardig genoemd. Onder 'Uit de
kerkbladen' wordt ook op 4-3 ir. v. d.
Graaf onder 'onpasselijk' en prof.
Strijd onder 'onverantwoord' geci
teerd. Mag ik getuigen het met v. d.
Heuvel, Klei en Strijd wel en met v.
d. Graaf en Beetsma niet eens te zijn?
Amsterdam
D. Veenstra Dzn
Turkse gastarbeiders -voorwerp van diakonale aandacht.
Van een onzer redacteuren
ROTTERDAM Ten behoeve van om te beginnen Turkse gastarbeiders ln
Rotterdam is het initiatief genomen een poging te doen om een aantal van
hen globaal te scholen in die beroepen, waaraan in hun eigen land grote
behoefte bestaat Zowel de StlchUng Buitenlandse Werknemers als het alge
meen diakonaal bureau van de gereformeerde kerken hebben zich bereid
verklaard dit financieel mogelijk te maken.
Als gevolg van een binnenlands Kom over de brug-project konden vorig Jaar
twee functionarissen worden aangesteld, wier taak het Is zich bezig te hou
den met de belangen van buitenlandse werknemers ln Nederland. Hun is
onder meer gebleken dat er veel gastarbeiders zijn, die graag een zekere
mate van scholing zouden ontvangen, waardoor ze in de toekomst in eigen
land gemakkelijker aan de slag kunnen komen, indien er In Nederland geen
werk meer voor hen zou zijn.
De scholing zou moeten plaats hebben ln de vrije tijd van de gastarbeiders,
bij voorkeur ln de weekeinden. Als voorbereiding op dit experiment zal half
maart een technische specalist wellicht nog gevolgd door een tweede, naar
Turkije gaan om er een inzicht ln te krijgen welke beroepen dat bij voor
keur moeten zijn. Daarna zal een vooralsnog bescheiden aantal Turken in
aanmerking kunnen komen voor de cursussen.
Blijkt het initiatief aan te slaan dan zal uitbreiding worden overwogen. Ge
bleken ls dat onder meer ook gastarbeiders afkomstig van de Kaapverdische
eilanden grote belangstelling voor dit soort cursussen hebben.
We bevinden ons in oen theologische valuta-crisis van ongekende
omvang, aldus Heinz Zahrnt in zijn uit het Duits vertaalde boek
God kan niet sterven, Tegen onjuiste alternatieven in theologie en
maatschappij (uitg. Boekencentrum B.V., 's-Gravenhage, 223 blz.,
27,50). Niet langer staat de vraag naar de kerk centraal, maar
de vraag naar God. De lioop dat kerk en christelijk geloof na 1945
een nieuw begin zouden kunnen maken, is niet vervuld. En toch
heeft de kerk in Duitsland na de oorlog veel initiatief, gepaard
aan zelfkritiek, getoond. Het was evenwel een poging tot restau
ratie en geen echte vernieuwing.
Alle theologische vragen spitsen zich
vandaag toe op de ene vraag naar
god. Voor vele tijdgenoten is een hei-
menlijk of openlijk atheïsme al even
vanzelfsprekend als het geloof aan
God voor hun voorvaderen was. Radi
cale christenen en theologen maken
zich alleen bezorgd over het aardse
welzijn.
Wij zullen over God op een nieuwe
manier moeten leren spreken, aldus
de auteur. De kerk is te veel met
zichzelf in de weer. Iedereen is bang:
bang voor gezichtsverlies, voor de
leer, voor teruglopend ledental, voor
eigen positie. De kerk is tegenwoordig
daar, waar de angst heerst, En ze
wordt meer en meer een minderheid
in de samenleving, een stem tussen
vele andere stemmen.
Gezag
'Het aantal mensen dat niet langer ge
looft aan hemel, hel en eeuwig leven
en dat toch in de wereld verantwoor
delijkheid op zich neemt, is groeien
de' (bl. 23). In deze ontgoddelijkte
wereld wordt de aarde tot vaderland
verklaard. De waarheid is verander
lijk. Wat op gezag aanspraak wil ma
ken, moet door zijn inhoud zelf over
tuigen en aldus spontane instemming
vinden. Het heelal is van een monar
chie in een republiek veranderd.
Er is een nieuw humanisme ontstaan:
een wereld van de mens, maar nog
geen menselijke wereld. Daarom is
(ADVERTENTIE)
SPECIAAL
NU OOK IN
CITRUSDRANK
EN COLA
het atheïsme een 'bekommerd atheïs
me.' (Karl Rahner). Het geloof aan
God staat politieke en maatschappelij
ke verbeteringen in de weg en moet
dus verdwijnen. Zo is het moderne
atheïsme een typisch postchristelijk
(d.w.z. na-christelijk) verschijnsel.
Hiertegenover dient de theologie zidh
op haar elementaire opdracht terug te
trekken, op de kern van de zaak, 'de
kracht van het koren', (Luther). Con
centratie op het wezenlijke is nodig.
Trouwens, het geloof in God is nim
mer volkomen vanzelfsprekend ge
weest. Maar de christenen hebben
'Hem te eng en te lang gekoppeld aan
wereldbeschouwing en politieke in
stellingen, aan het hele sociaal-cultu
rele referentiekader van een voorbije
tijd' (38). Het hedendaagse atheïsme
vervult hierbij een zuiverende taak.
het kan ons leren niet in valse ter
men te denken (40). Wanneer God in
natuur en geschiedenis niet meer
rechtstreeks aanwezig is zoals vroeger,
komt Hij veel onmiddellijker op de
mens toe. Wie hem ontmoet, ontmoet
Hem persoonlijker en inniger.
Ideologisch bijwerk
'Wanneer een mens daarom vandaag
naar God vraagt, vraagt Hij werkelijk
naar God'. (42). En God schudt meer
en meer alles van zich af wat aan
menselijke belangen, aan ideologisch
bijwerk aan zijn persoon gekoppeld
was. Merkwaardig overigens dat de
vraag naar de zin en de waarheid in
de wereld van vandaag juist radicaal
en hartstochtelijk wordt gesteld door
onkerkelijke mensen. Daarom wil de
schrijver in de kerk aan de vraag de
voorrang geven op het antwoord. Het
vragen moet in de kerk worden geïn
stitutionaliseerd, dus een vast pro
gramma zijn en 'de belangrijkste taak
van de theoloog schijnt niet die van
Voorbidder*, maar die van 'voorvra
ger* (73). De tijd van het eenvoudig
weg citeren en doorgeven, van het
herhalen en verzekeren is voorbij,
constateert Zahrnt. Een luide toon is
nog geen waarheid en de waarheid is
altijd concreet 'Het spreken van de
theologie over God moet dan ook be
staan uit de altijd onvolkomen, nooit
eindigende poging om de werkelijk
heid van God im de werkelijkheid van
kelijkheid van de wereld aan te wij
de wereld aan te wijzen.' (80).
andering in plaats van een ethiek van
de orde. Gerechtigheid gaat voor
barmhartigheid, zoals reeds in Uppsa
la en Stuttgart is uitgesproken.
Politieke theologie dus, maar zeker
géén politisering van de theologie.
'De meeste theologen van de revolutie
zijn loontrekkenden met recht op
pensioen. Zij zitten in solide huizen
en blazen van daaruit de 'aftocht'
(182). Zij spelen enkel maar politiek,
zonder dat zij verantwoordelijkheid
dragen. Christenen moeten hun mede
verantwoordelijkheid bij voorkeur
daar tonen, waar anderen geen be
langstelling aan de dag leggen. De
christelijke liefde is altijd betrokken
op de dingen van de wereld en zo
doende altijd ter zake, oordeelt de au
teur.
Taak
Hier ontsluit zich een taak voor de
vakkundige niet-theologen. 'Wanneer
het in de kerk gaat om maatschappe
lijke, economische politieke en cultu
rele vragen, om wetenschap en recht,
zijn de leken de vaklui en niet de
theologen' (185).
(ADVERTENTIE)
De schrijver bekent bepaalde traditio
nele geloofsartikelen te hebben laten
vallen, maar met wat hij overhoudt is
het hem bloedige ernst. Niet letterlijk
gelovend aan opstanding en hemel
vaart, verkrijgt het leven naar de
dood toe en het overdenken van de
dood een zwaar accent Want nu
vormt de dood de horizon, waarbin
nen alle gebeurtenissen van zijn leven
staan. Niet als bij de atheïst, want
ook in de dood blijft God zich tot ons
verhouden (211). Meer durft hij van
het eeuwige leven niet te zeggen.
Zahrnt kan zijn ongelovige medemen
sen niet loslaten en voelt zich met
hen uit liefde verbinden. Ook wie
zijn opvattingen niet helemaal of he
lemaal niet deelt, moet erkennen dat
zijn houding voorbeeldig is.
GOD KAN NIET STERVEN
Op de borst
Daarbij wordt van de kerk verwacht,
'dat zij eindelijk inziet dat de gebo
den en de beloften van de bijbel niet
alleen gelden voor het persoonlijk be
staan van de enkeling, maar ook voor
het openbare leven van de maatschap
pijDe representatieve kerk draagt
het kruis op de brost en iedereen kan
het zien; de presente kerk daarente
gen draagt het op de schouders en
daar blijft het onzichtbaar' (175). De
maatschappelijke dimensie van het
christelijk geloof ls herontdekt. Het
christelijk geloof heeft met de wereld
te maken. Het is daarbij actief op de
toekomst gericht. Wat de schrijver
nodig vindt is een ethiek van de ver
Driedubbele Bagley
In Dc man zonder verleden verliest
Robert Boyd Grant bij een auto
ongeluk zijn geheugen. Weer aan
't werk, krijgt hij steeds sterkere
vermoedens over zijn ware
identiteit
Op dood spoor speelt zich af in cén
van de dunst bevolkte gebieden tec
wereld. Waar - te midden van een
dramatisch en gruwelijk decor -
geheim agent Alan Stewart een
'simpel karwei' moet klaren
En De gouden kiel verhaalt van een
SS-konvooi, dat - toen de geallieerden
in Italië landden - nog snel een schat
in veiligheid trachtte te brengen.
Jaren later gaan drie man daarnaar
op jacht. Maar zij blijken niet de
enigen te zijn
736 bladzijden superieure spanning en
avontuur in de Desmond Bagley
Omnibus.
Voor 22,50 bij elke boekhandel.
Een uitgave van Elsevier
Van een onzer verslaggevers
LEUVEN Ruim honderd kerkbe
stuurders, theologen en China-kenners
komen van 9 tot 14 september in Leu
ven samen om zich te bezinnen op de
ontwikkelingen in China en de uitda
ging daarvan voor de kerken. Onder
werpen komen aan de orde als 'de
nieuwe mens in China en in het
christendom', 'geloof en ideologie te
gen de achtergrond van het nieuwe
China', 'revolutionaire tegenstellingen
en christelijke liefde'.
Dit internationaal congres wordt voor
bereid door de lutherse wereldfedera
tie en het rooms-katholieke documen
tatiecentrum 'Pro mundi vita'.
LOESAKA (Kipa) Van 12 tot 23
mei wordt in Loesika. de hoofdstad
van Zambia de derde algemene verga
dering gehouden van de pan-Afrikaan-
se kerkenconferentie. Men verwacht,
dat rond zevenhonderd mensen uit
Afrika en andere delen van de wereld
aan de conferentie zullen deelnemen.
BENTHE1M De evangelisch altre-
formierte kirche in Nedersaksen, die
is aangesloten bij de gereformeerde
kerken in Nederland, heeft stelling
genomen tegen de voorgestelde wijzi
gingen in de Duitse wetgeving ten
aanzien van de abortus. Er zijn plan
nen om abortus te legaliseren, indien
deze voor het einde van de derde
maand van zwangerschap wordt ver
richt.
De synode noemt een ongeboren kind
'menselijk leven en daarom een schep
ping van God. Het is niet ons bezit,
waarover wij beschikken kunnen'. Ab
ortus is volgens de synode alleen te
verantwoorden, wanneer er een ern
stig gevaar voor het leven of de ge
zondheid van de moeder bestaat. De
synode benadrukt de taak van kerk en
samenleving, aanstaande moeders in
conflictsituaties verregaande sociale en
geestelijke hulp te verlenen.
ROME (UPI) Paus Paulus VI
heeft woensdag 27 september bepaald
als de openingsdatum voor de vierde
bisschoppensynode. Deze synode, die
drie weken zal duren, heeft als thema
'Evangelieverkondiging in de moderne
wereld'. De vorige synoden waren in
1967, 1969 en 1971.
Zuidafrikanen komen
Er was reeds sprake van, maar deze
week gaf onze krant het bericht door.
Er kunnen weer een aantal vertegen
woordigers van Zuid-Afrikaanse ker
ken op de Gereformeerde synode ver
wacht worden. Zojuist geeft de radio
het bericht door dat er in Zuid-Afrika
twee wetsvoorstellen gereed liggen,
waarvan het eerste het werk van het
Christelijk Instituut moet bemoeilij
ken en het tweede de regering de be
voegdheid geeft om vergaderingen
van meer dan twee man te verbieden.
Vooral dit laatste doet denken aan
zwarte tijden. Tot nu toe is het nim
mer tot een breuk met de Zuid-Afri
kaanse christenen gekomen, noch ker
kelijk, noch op universitair gebied.
Het argument was daarvoor dat men
ook de laatste kans om in gesprek te
blijven niet wilde afkappen. Dit argu
ment kan acceptabel zijn. De Gerefor
meerde kerken zijn op dit gebied in
een uitzonderingspositie, die een gro
te verantwoordelijkheid meebrengt.
Men kan op het standpunt staan dat
het gesprek aan de gang gehouden
moet worden. Het bericht besluit met
de vermelding dat de gereformeerde
synode nog spreekt over een vertegen
woordiging namens de niet-blanke ge
reformeerde kerken. In een land waar
apartheid heerst zijn die kerken apart
georganiseerd, maar dan lijkt ons dit
een conditio sine que non, een absolu
te voorwaarde. Men moet stellen dat
het achter de rug van onze zwarte
broeders om praten een ongeoorloofde
bezigheid is. Het gaat immers judst om
hun positie. Beweerd wordt dat de
Zuid-Afrikaners ook per se aanwezig
willen zijn bij de behandeling van be
paalde in diskussie zijnde interpreta
ties van de belijdenis binnen de gere
formeerde kerken. Zij zouden daar
dan wel eens over mee willen spre
ken! Daar kan niets tegen zijn, want
die zaken liggen open en wij kennen
wat dat betreft geen geheimen en ver
boden om je mond open te doen als
je het niet met bepaalde dingen eens
bent. Wel is het opvallend dat men im
Zuid-Afrika zo weinig diversiteit kent
wat betreft de afvaardiging, of is ook
daarin het noodzakelijk onderling ver
trouwen afwezig? Het zou geen won
der zijn. Wie met diskrimineren be
gint kan er moeilijk mee ophouden.
NED HERV KERK
Beroepen te Dussen en te Schellui-
nen. kand. G. J. van Steeg te Putten:
te Rotterdam-C. (geest. verz. Van
Dam-ziekenhuis; toez.) mevr. J. A.
Meulendijk te Oudenhoorn; te Hier-
den: J. den Besten te Huizen; te
Woerden: J. H. Schrijver te Waspik te
Vlaardingen: G. F. H. Keiling te Ge-
nève.
Aangenomen naar Hoenderloo: H. F.
Winterterp te Nijmegen; het beroep
door de gen. syn. (geest. verz. mari-
ne;: D. Nijenhiis te Parrega.
Beankt voor Woudenberg: C. Treure
te Katwijk aan Zee.
GEREF KERKEN
Aangenomen naar Dokkum: F. de
Jonge te Nijkerk die bedankte voor
Gouda en Harlingen; naar Hardega-
rijp: M. Kievit te Wieringerwerf.
GEREF KERKEN (VRIJG)
Aangenomen naar Gouda: J. v. d.
Haar te Leiden.
CHR GEREF KERKEN
Aangenomen naar Wildervank/Veen-
dam: W. F. Kruis kand. te Apeldoorn
die bedankte voor Boskoop.
GEREF GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-Alexanderpol-
der: C. v. d. Poel te Yerseke; te
Hoofddorp en Kruiningen: P. Blok te
Dirksland die bedankte voor Gorin-
chem.
Bedankt voor Meeuwen: C. Hegeman
te Tholen.
UNIE VAN BAPTISTENGEM
Beroepen te Groningen-Noord: J.
Broertjes te Amsterdam-Noord (en
secr. binnenland Ned. bijbelgenoot
schap).
(ADVERTENTIE)
Emmanuellc Arsan. Emmanuelle.
(vert. uit liet Frans door M. Kulk).
Dc Bezige Bij. 267 blz. 18,50
Allerlei vormen van lectuur zonder li
teraire pretenties zijn de laatste jaren
door de 'officiële' literatuur gean
nexeerd. Stripverhalen, jongensboe
ken, verpleegstersromans of pornogra
fie zijn op de een of andere manier
in de literatuur verzeild geraakt
Veelal ging deze confrontatie tussen
lectuur en literatuur vergezeld van
enige gewichtigdoenerij. De lectuur
werd opgeblazen, lezers zouden de
verpleegstersroman of het stripver
haal jarenlang miskend hebben, enzo
voorts.
Iets vergelijkbaars gebeurt in 'Emma
nuelle'. Voordat de lezer aan het eer
ste hoofdstuk toe is, heeft hij al cita
ten van Mallarmé, Antonin Artaud en
Ovodius moeten verwerken. Deze ge
wichtigdoenerij houdt na de citaten
niet op, en alsof de lezer geen enkel
voorstellingsvermogen heeft wordt
hem (zoals de omslag zegt) 'een
rechtstreeks door geen mannelijke
pen beroerd inzicht geschonken in
de puur seksuele sensaties van het
meisje Emmanuelle.' Pornografie, net
zo geënsceneerd en humorloos als een
miss-Holland verkiezing op de televi
sie. Dat zoiets wordt uitgegeven als
Literaire Reuzenpocket kan men het
best beschouwen als gewichtigdoen*
rij.
A .1
Het leven van Vincent van Gogb.
door I. Stone. Uitg. Bruna, Utrecht
438 blz. 22.50.
