Golda Meir geeft formatiepoging op Grand jury: Nixon betrokken bij Watergate-zaak Liberalen in tweestrijd over het aanbod van Heath Wilson lachende derde Tientallen joden in Sowjet-Unie opgepakt Vliegramp Israëlische arbeiderspartij ontsteld Klap voor SPD het weer Droog met zon Italiaans kabinet afgetreden Vijf Palestijnse kapers worden in Cairo berecht flOCT/lKWARTET MAiAiMDiAiG 4 MANRT 1974 BUITENL AND /BINNENL AND T7/K9 ERUZALEM (UPI, Reuter) Tot ontsteltenis van de aanwezigen heeft le demissionaire Israëlische premier, mevrouw Golda Meir, zondag in een ver- radering van fractie en partijbestuur van de Arbeiderspartij, besloten haar örmatie-opdracht aan president Ephrim Katzir terug te geven. ij had deze opdracht op 30 januari ntvangen. Verwacht wordt dat de resident grote aandrang op haar zal êtoefenen op haar besluit terug te omen. Indien zij blijft bij haar be- luit wat door haar vrienden wordt angenomen zal president Katzir en andere formateur moeten aanwij- tn. De toekomstige onderhandelingen iet de Arabische landen zullen hier- an zeker een terugslag ondervinden. )e aanleiding tot haar terugtreden als ormateur was naar zij zelf zei de rote 'verdeeldheid en bitterheid' in aar partij. ort daarvoor had Mosje Dajan, lid an de meer behoudende rechtervleu- el van de Arbeiderspartij verklaard at hij niet bereid was zitting te ne- aen in het minderheidskabinet, dat levrouw Meir zich voorstelde te vor- len na het definit:ef afhaken van e Nationaal Religieuze Partij. Dajan n de minister van Transport, Shimon •eres, maken deel uit van de 'Rafi'- w/dp in de partij, die de vorming an een regering van nationale een- eid voorstaan. Maar mevrouw Meir loet daar niets van hebben, omdat zij laar mee ministers van het rechtse Li- oedblok in de icgering zou halen, etgeen zij een ramp voor Israël eeft genoemd. Het zou volgens haar grote problemen oproepen in de ver houding met de VS bij toekomstige vredesbesprekingen met de Arabische landen. Mevrouw Meir heeft sinds 1969 de Israëlische regering geleid. Haar terugtreden is als een bom inge slagen. Zowel havikken als duiven op de fractievergadering lieten zich on middellijk in een delegatie samenvoe gen die haar moest bewerken om het formateurschap weer op zich te ne men. De dramatische gebeurtenis vond plaats op dezelfde dag, dat de laatste door Israël ingenomen steunpunten aan de oostelijke oever van het Suez- kanaal werden ontruimd en aan de VN overgedragen, die ze vervolgens vandaag weer aan de Egyptenaren te ruggeven. De Israëlische strijdkrachten nemen nieuwe posities in op ruim 20 kilometer van het kanaal. Daarvoor komt een buffermacht van de VN te liggen. Syrië De Syrische president Hafez El Assad heeft zaterdag de Israëlische ideeën over een troepenscheiding aan het Go- lanfront, die Kissinger uit Jeruzalem meebracht, van de hand gewezen. Het bevat volgens de Syrische regering WASHINGTON, NEW YORK (UPI, Reuter) De 'grand jury' voor iet Watergate-schandaal is ervan overtuigd, dat president Nixon be rokken was bij de pogingen om de zaak in de doofpot te stoppen. Volgens de Amerikaanse dagbladen Vashington Post en New York Times leeft de 'grand jury' deze conclusie eergelegd in een geheim rapport, dat overhandigd aan rechter John Siri- :a. De New York Times meldt tevens, lat de juryleden er bij de rechter terk op hebben aangedrongen om het apport beschikbaar te stellen aan de uridische commissie van het Huis •an Afgevaardigden. Deze commissie s bezig met een onderzoek naar de nogelijkheden voor een afzettingspro- :edure tegen president Nixon. Iet geheime rapport zou aan de rech- er zijn overhandigd tesamen met de lanklachten tegen zeven van Nixons Toegere medewerkers, onder wie Chrlichman en Haldeman. Volgens de Vew York Times zou de grand jury veken geleden al tot de conclusie ge comen zijn, dat de president ook be trokken was bij de zaak, waarvoor tijn vroegere topmedewerkers nu te- 'echt moeten staan. De grand jury ïad echter te verstaan gekregen, dat iij geen aanklacht tegen de zittende president kon indienen. Daarom heeft dj haar bevindingen over de rol van )iixon vastgelegd in een apart ge heim rapport, y New York Daily News, een ander Amerikaans dagblad, meldt nog, dat de grand jury in het rapport ook klaagt over de pogingen van de presi dent om haar onderzoek te traineren. Nixon zou voortdurend zijn macht en invloed hebben gebruikt om het on derzoek tegen te werken. In Washington wordt binnenkort een nieuwe golf van aanklachten in ver band met het Watergate-schandaal verwacht. De volgende aanklachten hebben volgens goed Ingelichte krin gen betrekking op de activiteiten van de zogenaamde loodgieters. Deze naam werd gegeven aan een team medewer kers van het Witte Huis, dat moest nagaan langs welke geheime kanalen gegevens uitlekten. Deze groep heeft onder meer de inbraak bij de psychia ter van Daniel Ellsberg op haar naam. Ellsberg .liet de geheime rap porten over de Amerikaanse politiek in Vietnam uitlekken. Verder zullen er nog aanklachten worden ingediend in verband met de onregelmatigheden bij de campagne voor de herverkiezing van Nixön in 1972, zo wordt in Washington ver wacht. Eén van de zaken, die nog on derzocht worden, is de zogenaamde ITT-affaire. Het grote concern ITT zou 400.000 dollar in de kas van de republikeinse partij hebben gestort om een gerechtelijk onderzoek te doen beëindigen. slechts die gebieden van de hoogvlak te die Israël er in de oktober-oorlog bij had veroverd. Maar Kissinger heeft de Israëliërs en de Syriërs wel zo ver gekregen, dat zij binnen veertien dagen met onderhandelaars naar Wash ington komen om daar onder zijn bemiddeling verder te praten over troepenscheiding aan het Golan-front. Kissinger kreeg ook een duidelijk neen te horen toen hij zaterdag met koning Feisal in Riad (Saoedi-Arabië) de opheffing van de olie-boycot tegen de VS en Nederland opperde. De me ningen hierover in de Arabische lan den variëren echter, en er wordt op 10 maart een nieuwe Arabische olie-con ferentie gehouden, waarin me* name de boycot wordt besproken. De Saoedische minister van buiten landse zaken, Omar Sakkaf, die Kis singer op het vliegveld van Riad be groette, had zijn waardering uitge sproken voor Kissingers inspanningen in het Midden-Oosten maar een dag later verscheen er een interview met hem in het blad Al Riyadh, waarin hij zei dat er elke dag een nieuwe Arabisch-Israëlische oorlog kan uitbre ken zolang het niet alle bezette gebie den ontruimd heeft en de rechten van de Palestijnen, zoals deze die zelf for muleren, niet erkent Gromiko De Sowjet-minister Gromiko is na een allerhartelijkst gesprek met de Egyp tische premier Sadat (onder meer over bijstand bij het bevaarbaar ma ken van het Suezkanaal) naar Syrië ge vlogen, waar ook hij met president Assad over de toestand op de Golan- hoogten heeft gesproken. Volgens be voegde Amerikaanse waarnemers is uit niets gebleken dat hij Kissinger een stok tussen de benen zou willen steken. De Egyptische president ont plooit steeds meer initiatieven. Hij heeft nu koning Hoessein van Jordanië voor een gesprek uitgenodigd za terdag sprak deze ook met Kissinger en een bijeenkomst van ministers van India, Pakistan en Bangla Desj in Cairo voorgesteld om onder zijn lei ding de nog bestaande geschillen aan te pakken. HAMBURG (Reuter, DA) De Westduitse sociaal-democraten hebben bij de parlementsverkiezingen voor de stad-staat Hamburg een forse klap ge kregen; zij zullen volgens computer berekeningen hun absolute meerddr- heid in dit parlement verliezen. Op grond van de uitslagen van zestig percent van de uitgebrachte stemmen berekende de computer voor hen een verlies van 14 van de 70 zetels die zij tot nu toe innamen. De christen-de mocratische oppositie zou volgens de ze berekeningen op 51 zetels komen, 10 meer dan waarover zij beschikte. De vrije democraten gaan omhoog van 9 naar 13 zetels. De oppositie heeft de' Hamburgse soci alisten in haar campagne vooral aan gevallen op nationale vraagstukken, zoals de stijgende prijzen en de aan pak van de energiecrisis. In een coali tie met de vrije democraten zal Willy Brandts partij in dit parlement nog wel een meerderheid kunnen vinden, maar de uitslag is een slecht voorte ken 'voor de verkiezingen in Neder- Saksen in juni, waar zij bij eeneelfde tendens uit het zadel gelicht zullen worden. Van onze weerkundige medewerker Na het natte weer waarmee een klei ne depressie ons zaterdag opscheepte (het tot 1013 mb. opvullende minimum op de Noordzee bracht gisteren sneeuw en regen in noord-Duitsland, Denemarken en zuid-Skandinavië) is het u-eer opgeknapt. Het kwam onder invloed te staan van een belangrijke hogedrukzone. Deze breidde zich van een 1030 mb. sterk maximum tegen de Azoren en Portugal naar Schotland uit en zocht van daar verbinding met een ander maximum dat met 104Q mb. verblijft boven midden-Rusland. Vóór de droge en zonnige uitwerking van genoemde hogedrukzone optimaal kon doorwerken, ontlastten zich giste ren in de wat onstabiele polaire luchtzone hier en daar enkele buien, sommige met hagel. De lucht ivas ech ter voldoende droog voor royale zon nige perioden. Het ziet ernaar uit dat het weer in de eerste helft van deze week droog zal blijven met nu en dan opklaringen, 's Nachts wordt het vrij koud met mi nimum temperaturen tussen 1 en 5 graden Celsius, maar overdag loopt de thermometer regelmatig op tot 5 a 7 graden. In het Middellandse Zeegebied is het weer stabiel, maar in zuidoost-Frank rijk is tamelijk veel sneeuw geval len. Toulouse meldde zich gisteravond met 88 mm neerslag, in Le Puy IS mm, Montélimar 21 mm en Montpellier 26 mm: 4 cm sneeuw. In Rusland vriest het nog steeds niet overdreven hard. Het voorlopige cijfer van de landelijke winterneerslag is ongeveer 180 mm, tegen 175 normaal. In Bus- sum mei 159 mm, Almkerk en Den Helder 162, Scheveningen 166, Nijme gen 168 mm, Rotterdam 171 mm, Hei ningen, Fijnaart 172 mm, Oud-Beijer- land en Vlissingen 176 mm, Andijk 178 mm, Apeldoorn, Eelde en Amster dam 183 mm, Maastricht 190 mm en Arnhem 198 mm. In de meteorologische winter van 1973-74 sneeuwde het op 9 dagen, te gen 18 dagen normaal, sedert de win ter van 1960-'61, was het aantal dagen met sneeuw niet meer zo klein ge weest. Van februari kan gezegd wor den dat deze maand met 87 zonuren te De Bilt tegen 69 normaal, de zon nigste sprokkelmaand sedert 1963 is genoemd. Hoog water S maart Vlissingen: li.34-8. Haringvliotsluizen: 0.29-13 03, Rotterdam: 1.30-14.20. Scheveningen: 0.06-12.42. Umu1- den: 0.50-13.21. Pen Helder: 4.14-16.58. Har- llngen: 6.51-19.24, Delfzijl: 8.53-21.26. Terwijl de verslagen premier Heath In Dowing Street de Liberale partijleider Thorpe voor een coalitie trachtte te winnen gaven buiten demonstranten duidelijk hun afkeer van lijn nieuwe regeringsplannen te kennen. door Chris Blankenburgh LONDEN De positie van de Britse conservatieve premier Edward Heath, die na de rampzalige stembusuitslagen besloot nog even aan te blijven, is dit weekeinde erg verzwakt. In diverse Britse zondagsbladen is de 57-jarige vrijgezel en zeilkampi- oen Heath In vette koppen op de voorpagina onomwonden opgeroe pen zo snel mogelijk zijn biezen te pakken. Hoewel Heath zich niet al te veel van de schreeuwende kop pen in deze massabladen zal aan trekken, is voor hem wèl van het allergrootste belang, wat vandaag de Liberale partij van de 44-jarige Jeremy Thorpe gaait beslissen. De liberalen, die met hun bijna 20 pet van de stemmen slechts 14 van de 635 zetels hebben veroverd, zitten samen met de Noordierse extreme Unionisten en de Schotse en natio- nalisteii van Wales op de wip. Heath heeft dit weekende Thorpe bij zich ontboden en hem gevraagd met de wondenlikkende conserva tieven een coalitie aan te gaan. Thorpe b ccn topfunctie in het nieuwe kabinet aangeboden, en aangenomen wordt dat hij is ge lokt met de door hem vurig ver langde functie van minister van buitenlandse zaken, een post die nu door de bejaarde Sir Alec Dougias-Home wordt bekleed. Thorpe heeft echter nog hardnek kig geweigerd op het aanbod van de Conservatieven In te gaan. Stilzwijgen De Liberale leider en zijn 13 ande re collega's in het Lagerhuis hul den zich gisteren in volledig stil zwijgen. Vandaag zullen zij in Lon den beslissen wat zij gaan doen. En daarmee tevens over het lot van Heath. De vergadering zal zon der twijfel een turbulent karakter dragen. Minstens drie hoge Libera le partijfunctionarissen hebben heftig tegen een mogelijke coalitie met de Tories geprotesteerd. De opposanten. Jonge radicale Libera len, willen dat de partij noch met Heath, noch met Labourleider Ha rold Wilson in zee gaat, maar zich in het parlement naar bevind van zaken zal opstellen. Peter Hain, één van deze Liberale leiders heeft openlijk gewaarschuwd dat een Conservatief-Liberale coali tie een massaal uittreden van par tijleden tot gevolg zou hebben. Des Wilson, een ander Liberaal parle mentslid heeft alle kiezers die in zijn district op hem hebben ge stemd, opgeroepen Jeremy Thorpe telegrafisch een coalitie te ontra den. De Labourpartij heeft zich ondanks alle oproepen en discus sies over gematigdheid In deze moeilijke economische situatie strikt op het standpunt gesteld, dat nu een Labour minderheidska binet geboden is. Labour wil, zon der een absolute meerderheid in het parlement, maar met de mees te Lagerhuiszetels, zolang dit kan haar beleid uitvoeren. Van een co alitie met de Liberalen willen Wil son en zijn schaduwkabinet niets weten. De Labourleider heeft zich voorlopig teruggetrokken in zijn buitenverblijf Great Missenden, op 35 km ten noordwesten van Lon den. Ruzie 'Missenden-les-deux-EgLises', zou Wilson hebben gezegd: een verwij zing naar Colombey-les-deux-Egli- ses, waar generaal de Gaulle wachtte tot het ganse volk hem riep. Wilson's zelfverzekerdheid is gezien de te verwachten ruzie bin nen de Liberale partij niet volle dig ongegrond. Daar komt bij dat Heath in grote tijdnood verkeert. Koningin Elisabeth keert overmor gen terug naar Australië om haar onderbroken staatsbezoek af te ma ken. En het Britse vorstenhuis heeft laten weten dat vóór die da tum klaarheid moet zijn over het nieuwe Engelse kabinet. De poli tieke problemen zijn dit weekende nog vergroot door de grote hard nekkigheid waarmee Labour en de vakbonden de intrekking eisen van de door hen zo gehate wet op de industriële betrekkingen. De onder de Tories uitgevaardigde wet, die de macht van de vakbonden aan banden legt, moet volledig verdwij nen, zo verklaarde Hugh Scanion, de militante leider van de vakbond van technisch personeel, gisteren in een forumdiscussie voor de tv. De Conservatieven willen deze wet echter slechts 'wijzigen'. Het was voor hen een schok toen zelfs één van de leiders van het Britse in- dustrieverbond, CBI, vlak voor de verkiezingen verklaarde, dat de wet op de industriële betrekkingen het arbeidsklimaat in Engeland heeft verzuurd, zodat de nieuwe regering deze wet beter kon intrekken. De CBI-leider Campbell Adamson werd daarop door zijn collega's he vig aangevallen over deze 'verkie zingsgift' aan Labour. Maar toen Adamson daarop zijn ontslag aan bood werd dit geweigerd. Naast de kwestie van de wet op de indus triële betrekkingen zijn gisteren ook de nog steeds stakende mijn werkers opnieuw in aktie geko men. Discussies De mijnwerkers eisen nu dat hun loon volledig wordt uitgekeerd over de periode dat zij hebben ge staakt. Voorts verlangen zij een stipte compensatie voor het loon dat zij ten gevolge van een specta culaire overheids-rekenfout hebben gederfd. En zij willen nu dit ech tere loon met terugwerkende kracht tot november 1973. De dis cussies gaan nu over de vragen welke regeringscombinatie in staat zal zijn de stakers weer aan het werk te krijgen, wie de drie dagen werkende Engelsen weer een 5- daagse werkweek kan verschaffen en hoe het land in hoog tempo uit de economische en politieke chaos kan worden gehaald. Alleen de Britse liberalen kunnen daar van daag een antwoord op geven. Zij hebben de sleutels van Downing- street 10, de ambtswoning van de Britse premier, in handen. Tot Je remy Thorpe zijn zij alleen in staat de sleutel aan conservatieven of Labour over te dragen. Gezien de moeilijke positie, waarin Heath nu verkeert, kan Wilson voorlopig lachen in zijn 'Missenden-les-deux- Eglises'. max. neer temp. slag Amsterdam onbew. 8 0 De Bilt licht bew. 8 0 Deelen onbew. 7 0 Eeldc zwaar bew. 8 1 Eindhoven onbew. 8 0 Den Helder half bew. 7 0 Luchth. Ktd. licht bew. 7 1 Twente licht bew. 8 0 Vlissingen onbew. 8 0 Zd.-Limburg onbew. 7 0.3 Aberdeen half bew. 5 1 Athene geheel bew. 14 0 Barcelona zwaar bew. 12 2 Berlijn regen 8 0.1 Bordeaux licht bew. 9 0 Brussel half bew. 7 0 Frankfort licht bew. 7 0 Helsinki licht bew. 0 0 Innsbrück geheel bew. 8 0 Lissabon onbew. 12 0 Locarno regen 5 1 Luxemburg onbew. 4 0 Madrid zwaar bew. 10 0 Malaga licht bew. 17 0 Mallorca licht bew. 14 0 München half bew. 2 0 Nice regen 10 12 Oslo sneeuw 2 0.1 Parijs onbew. 8 0 Rome motregen 12 0.4 Split geheel bew. 10 1 Stockholm geheel bew. 2 0 Wenen zwaar bew. 7 0 ZUrich geheel bew. 4 0 Las Palmas half bew. 20 0 New York motregen Tunis half bew. 21 0 MOSKOU, PARIJS (UPI, Reuter) Volgens joodse kringen in Moskou zijn er vorige week in de Sowjet-Unie zeventig joden ge arresteerd. Met deze maatregel wilden de autoriteiten een de monstratie voor het ministerie van emigratie voorkomen. Deze beschuldiging aan de autori teiten van de Sowjet-Unie staat in een open brief, die is ondertekend door zestien joodse activisten en die zon dag aan westerse journalisten in Mos kou is overhandigd. Volgens deze bric! probeerden dertig joden vrijdag te demonstreren voor het gebouw van de emigratiedienst. Zij wilden een petitie overhandigen, maar werden tegengehouden door de politie. In hun open brief zeggen de zestien activisten, dat er minstens 500 man politie betrokken was bij de preven tieve actie tegen de voorgenomen de monstratie. Donderdag en vrijdag zou den er over het hele land zeventig mensen tijdelijk in hechtenis geno men zijn. In Parijs is zaterdag een nieuw boek je van de verbannen Russische schrij ver Alaxander Solzjenitsin uitgegeven. Het is de tekst van de 9000 woorden tellende open brief, die Solzjenitsin vorig jaar september schreef aan de autoriteiten van de Sowjet-Unie. In een voorwoord zegt de schrijver, dat hij de brief nu openbaar heeft ge maakt, omdat hij geen enkel ant woord heeft gekregen. ROME (Reuter. UPI, AFP) Een oonflict over de voorwaarden van een grote staatslening tussen een socialis tische en een republikeinse minister heeft het Italiaanse kabinet zaterdag doen aftreden. Het was acht maanden geleden tot stand gekomen en werd als een IJzersterke coalitie beschouwd- Een van de laatste regeringsdaden van het kabinet was de bekendmaking van de datum voor een nationaal refe rendum over de echtscheidingswet, namelijk 12 mei aanstaande. Bijna twee jaar lang had men dit referen dum, dat grote emoties belooft, weten af te houden. Om dit referendum is gevraagd door de rechtse katholieken die zich fel tegen de nieuwe wetti ge mogelijkheid tot echtscheiding ver zetten. Zij verzamelden aanzienlijk meer dan het daartoe benodigde aan tal stemmen, namelijk 1,3 miljoen. Hun kans op een meerderheid slinkt echter: blijkens een opinieonderzoek in januari is reeds 63 procent van de bevolking voor handhaving van de in december 1970 aangenomen echtschei dingswet, die tot grote gramschap van het Vaticaan leidde. Spoed gevraagd De republikeinse minister van finan ciën, Ugo la Malfa, en de socialisti sche minister voor de begroting Anto nio Giolitti, hebben reeds lange tijd diepgaand verschil van mening over de economische koers: La Malfa wil harde anti-inflatiemaatregelen en Gio litti legt alle nadruk op de werkgele genheid en kijkt niet tegen grote overheidsuitgaven op. Een kwestie over een nieuw aangegane lening van 1,2 miljard dollar van het Internatio naal Monetair Fonds, met welke voor waarden Giolitti het in het geheel niet eens was, werd de druppel die de em mer deed overlopen. Het kabinet be stond uit christen-democraten, soci- laisten, sociaal-democraten en republi keinen. Opmerkelijk is dat de commu nisten terwijl zij hun afkeer betuig den van hét compromis-karakter van het afgetreden kabinet hun wens te kennen gaven aan een nieuw kabinet deel te nemen. CAIRO (Reuter) Vijf Palestijnen, die in Koeweit waren vastgehouden, na hun aanslag op een Amerikaans vliegtuig in Rome en hun kaping van een Westduits toestel, waarbij in to taal 32 mensen omkwamen, zijn aan de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie uitgeleverd en per militair vliegtuig naar Cairo vervoerd. Zij zullen in het geheim worden berecht voor een 'revo lutionaire rechtband' van de PLO. Vervolg van pagina 1 had een tussenlanding in Parijs ge maakt. Daar waren nog 216 passagiers aan boord gegaan. Dat waren voor het merendeel Britten, die niet met een toestel van British Airways naar En geland konden in verband met een staking op Heathrow .In totaal bevon den zich 334 passagiers en elf beman ningsleden aan boord. Aanvankelijk zou ook het nationale Britse rugby-team, dat dit weekeinde in Frankrijk speelde, met dit Turkse toestel zijn gegaan, maar wegens plaatsgebrek moest het omzien naar een andere vlucht Het bos, waar ln de weekends veel Parijzenaren verpozing zoeken, zag er afschuwelijk uit na de ramp. De zwaar verminkte lijken lagen over een groot terrein verspreid, tussen de brokstukken en de bagage. In Turkije is de verslagenheid groot Het Turkse kabinet kwam zondag avond in spoedzitting bijeen en heeft een dag van nationale rouw aangekon digd. De Turkse luchtvaartmaatschap pij verloor in januari van dit jaar ook een toestel. Daarbij kwamen ruim zes tig mensen om. Verslagenheid heerste zondagmiddag ook op het Londense vliegveld Hea throw. waar honderden mensen op hun verwanten stonden te wachten toen ze hoorden van de ramp met het Turkse toestel. Het zogenaamde 'zwarte doosje', waar in alle vluchtgegevens worden geregi streerd is al gevonden, maar is vol gens de politie zwaar beschadigd. De ernstigste vliegramp uit de bur gerluchtvaart totnutoc was die van 23 januari 1973 toen in Nigeria een Boeing 707 van de Jordaanse lucht vaartmaatschappij neerstortte. Daarbij kwamen 180 mensen om. 'Simpkinsü!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9