'Wij bleken een van
de attracties van
de optocht te zijn
'Er is maar één woord:
ten hemel schreiend....'
Kroon onttrekt zich
aan de Pieterskerk
Mr. De Ruijter de Wildt over Drie October
Programma
voor dit jaar
SGP-GPV-lijst
in Leiderdorp
Werkloosheid in
bouw verdubbeld
Prof. dr. Gaillard
eredoctor in Brussel
TROTJW/KmRTIlET ZATERDAG 2 MAlAlRT 1974
STAD EN REGIO L3
eoor Willem Schrama
LEIDEN .Als de feestweek rond de viering van 400 jaar Leidens Ontzet er op zit, wordt het tijd
voor mr. P. J. de Ruyter de M iidt om op te stappen. Ruim 20 jaar is hij voorzitter geweest van de
3 October Vereeniiging, en nu vindt hij het welletjes. "Eigenlijk had ik er al lang uitgewild', zegt hij,
'maar ze hebben tegen me gezegd: je hebt liet nu zo lang gedaan, dit eeuwfeest moet je nog lnee-
maken*.
'Vergrijzing, nou nee. We hebben vrij veel jonge leden.'
Mr. De Ruijter de Wildt (62) heeft
het op dit moment nogal erg druk.
Wegens ziekte van zijn collega met
wie hij samen een advocatenkantoor
aan het Korte Rapenburg drijft
wérkt hij nu op dubbele kracht. Maar
'voor dit goede doel' wil hij ons wel
een uurtje ontvangen. Is er ook erg
trots op dat hij maandagavond op de
beeldbuis verschijnt om alvast een
beetje reclame te maken voor de fees
telijkheden. Dat gebeurt in het
NCRV-programma 'Muziek in uw
straatje', dat vorige week zaterdag
met het Legermuseum als décor in
Leiden werd opgenomen. De NCRV
zal trouwens nog meer aandacht be
steden aan het grote feest. Op 18 sep
tember zal nl. de Europese finale van
het Spel zonder Grenzen worden ge
speeld op het terrein rond molen De
Valk. Allerlei spelletjes, die betrek
king hebben op de 80-jarige oorlog,
zullen dan tal van landen opmerk
zaam maken op de viering van 400
jaar Leidens Ontzet. Landelijk zal nog
op tal van ander manieren het feest
worden aangekondigd.
Potje
Mr. De Ruijter de Wildt vertelt dat
de 3 October Vereeniging al enige ja
ren gespaard heeft voor dit feest. Uit
batige saldi van vorige jaren is een
potje gemaakt, dat grotendeels gaat
bijdragen in de financiering van het 3
Octoberfeest, dat dit jaar een week
gaat duren. De vereniging vertikt het
om bij de gemeente subsidie te gaan
vragen. Mr. De Ruijter de Wildt: 'Op
de eerste plaats is Leiden een armlas
tige gemeente, op de tweede plaats
hebben we het niet nodig en op de
derde plaats willen we graag baas in
eigen huis blijven'.
Toch geeft het voor dit jaar samenge
stelde programma de indruk, dat wer
kelijk peperdure, maar daarom wel
licht des te grootsere evenementen
zijn geweerd, vanwege een te krappe
beurs. Mr. De Ruijter de Wildt: 'We
hebben afgezien van dingen te organi
seren, waarvoor je grote entreeprijzen
moet gaan heffen. De Leidenaar wil
wel overal heen, maar wil niet beta
'Wat is hutspot zonder klapstuk!'
len. We hadden ons aanvankelijk
voorgesteld om de feestweek al op
vrijdag en zaterdag te starten met een
klank- en lichtspel in de Groenoord-
hal, maar dat zou ruim een ton gaan
kosten. Er zijn 5000 plaatsen beschik
baar, dus over twee avonden zou je
een tientje entree moeten vragen, en
dén moet het nog uitverkocht zijn.
Daarbij komt nog dat in Alkmaar,
waar men vorig jaar een dergelijk
feest vierde, praktisch niemand kwam
naar evenementen die geld kostten.
Daarom hebben wij ons voorgenomen
om alleen voor evenementen binnens
huis entree te vragen'.
De 3 October Vereeniging is veruit
Leidens grootste vereniging. Tussen
de zes- en zevenduizend leden, voor
het overgrote deel gezinshoofden. In
werkelijkheid komt het ledenbestand
dus neer op zo'n twintigduizend man.
Hoewel dit voor een vereniging een
comfortabele rugdekking betekent,
gaat men binnenkort toch nog aggres-
sieve pogingen ondernemen (onder
meer door advertenties) om dat le
denbestand uit te breiden. Dat zal
niet moeilijk vallen. De contributie is
1,50 per jaar, en wie een gulden
méér betaalt krijgt automatisch elk
jaar de feestwijzer. Bovendien heeft
elk lid gratis toegang tot het luna
park. Een actieve mevrouw heeft on
langs de hele Morsstraat lid gemaakt.
Dat even terzijde.
Binnenstad
De kermis de aanzienlijkste inkom
stenbron voor het 3 oktober-gebeuren
moet terug naar de binnenstad.
Van vele kanten is het gedurende het
afgelopen jaar gezegd. Vooral nadat
de festiviteiten rond het zilveren re
geringsjubileum de Leidenaars zo
goed waren bevallen. Echter, mr. De
Ruijter de Wildt somt op vriendelij
ke, ietwat gearticuleerde en langge
rekte toon de onmogelijkheid daarvan
op. 'In de eerste plaats hoewel dat
eigenlijk niet het ergste is missen
we dan de entrees, die we niet kun
nen missen omdat we geen subsidies
hebben. Nee, het is volmaakt onmoge
lijk, want op de tweede plaats zouden
de pachtsommen van kermisexploitan
ten aanzienlijk lager zijn, omdat ze
nu A'erspreid staan. Ook het aantal be
zoekers zal aanzienlijk lager zijn daar
om. En op de derde plaats is er de
krachtstroom, die zo'n kermis nodig
heeft Op het Groenoordhalterrein is
daan-oor een speciale kabel. In de
stad heb je dat niet. En op de vierde
plaats is er nog dit: de opbouw van
zo'n kermis kost twee drie dagen.
Dan heb je het kermisgebeuren zelf.
En daarna moet er nog twee drie
dagen worden afgebroken. Dat bete
kent dat de omwonenden een week
lang een achtbaan voor hun neus heb
ben. En bedrijven kunnen niet be
reikt worden en dergelijke. Daarbij
komt nog dat het feest van de konin
gin heel anders wordt beleefd dan
een jaarlijks terugkerend feest. Bo
vendien was het een uitzonderlijk
mooie dag, en vanwege dat geduvel
met de koninklijke familie
Wat voor geduvel?
'Nou, die militaire parade, die niet
doorging. Ik heb de indruk dat de
mensen daardoor dat feest wat wilden
ophalen'.
Tijdens de ledenvergadering van de 3
October Vereeniging, onlangs, zat u
er ook al erg mee in uw maag, dat er
geen militaire parade kon worden ge
organiseerd.
Lacht een beetje venijnig: 'Nou ja, als
Hare Majesteit geen militaire parade
krijgt, dan krijgen wij 'm zéker niet'.
Optocht
Dc historische optocht wordt dit jaar
op zaterdag 5 oktober gehouden. Is
dat niet een beetje merkwaardig?
'De Breestraat heb je nodig voor de
optocht. Nou had je vroeger van die
leuke evenementen op die Breestraat,
maar die moesten weg, omdat de op
tocht erdoor moest. Was die optocht
afgelopen, dan gingen ook de mensen
weer weg. Dit jaar is de optocht op 5
oktober. Dan hebben we de kans om
op 3 oktober toch te proberen wat
kraampjes op die Breestraat neer te
zetten. Waar de mensen een zakje pa
tat kunnen eten, of een biertje kun
nen drinken of weet ik al niet meer'.
De middenstand Iaat nogal wat protes
ten horen over die optocht op 5 okto
ber. Dat zou ze miljoenen kosten.
'Nou, ja, we zijn begonnen die zaak te
bespreken met de Leidse City Centra
leof hoe heet dat ook alweer
oh ja, het Leids City Centrum. Daar
heeft niemand een protest laten ho
ren. We hebben die zaak met de Lei-
dato opgenomen. Ook geen protest.
Trouwens, de winkels kunnen die za
terdag open blijven. Het hoeft dus
geen sofdag te worden, 't Is juist ge
zellig als die winkels openblijven'.
Er komt ook een hutspotmaaltijd.
Waar gaat dat gebeuren? En is die
ook gratis?
'De bedoeling is om dat langs het Ra
penburg te doen. Maar gratis nou,
dat weet ik niet hoor. Misschien te
gen kostprijs. Je moet natuurlijk wel
een beetje oppassen, want als de men
sen het gratis krijgen denken ze vaak
dat het waardeloos is. Of er klapstuk
bij komt? Jaaah, wat is hutspot zon
der klapstuk! Maar ik denk dat we als
ordemaatregel kaarten verstrekken,
zodat niet ineens een horde hongerige
lieden zich aan tafel stort'.
Bestuur
Het bestuur van de 3 October Veree
niging staat bekend als een bijzonder
hechte club.
Mr. De Ruijter de Wildt glimt een
beetje: 'De vereniging bestaat nu 88
jaar, en ik geloof dat ik de vierde
voorzitter ben sinds de oprichting in
1886'.
Schept dat nou niet een beetje het ge
vaar van vergrijzing?
'Vergrijzing, nou nee. We hebben vrij
veel jonge leden, en de opzet is ook
om meer jonge leden te krijgen. Ja
kijk, je moet die extra inspanningen
kunnen opvangen. We moeten op el
kaar ingespeeld zijn. En elkaar volle
dig kunnen vertrouwen. Iedereen
moet z'n taak vervullen en als er wat
gebeurt, moet een ander kunnen in
springen. Zo'n heel jaar vergaderen,
dat kun je alleen maar doen met ple
zierige mensen'.
Ik bedoel eigenlijk Iets anders. In het
bestuur van een vereniging, die jaar
lijks een echt volksfeest organiseert,
zou eigenlijk ook Jan-met-de-Pet moe
ten zitten.
'Nou, we hebben ook een paar midden
standers erin. Dat zijn bijzonder goe
de krachten'.
Ja, maar waarom nou geen bouwvak
ker in het bestuur?
'De tijd die erin gaat zitten, is on
voorstelbaar. Iemand die in loon
dienst is, heeft daar geen tijd voor. Je
moet mensen hebben, die de tijd aan
zichzelf hebben. Wat zeg ik nou. Dat
heb ik eigenlijk natuurlijk ook niet.
Maar als het moet kan ik vrijmaken.
Ik heb vanmorgen een bespreking
met de burgemeester gehad over de
verkoop van het herdenkingszegel. Ik
bedoel maar: ik kan er even uit'.
Ik zal mijn vraag nog iets meer toe
spitsen. Een bestuur zonder Jongelui
erin, dat zou zich kunnen weerspiege
len in het feestprogramma. Dc eerste
twee avonden van de feestweek Is er
respectievelijk een stertocht van mu
ziekkorpsen en een klaverjastoernooi
('s middags voor bejaarden). Dat is
natuurlijk prachtig, m aar de jeugd
heeft daar niet zoveel aan.
'Maar er zijn ook nog drie tentoon
stellingen, die bijzonder de moeite
waard zijn'.
Toch geloof ik dat de gemiddelde
jeugdige iets anders verstaat onder
feestvieren.
'Nou nee, dat dacht ik niet'.
Attractie
Het bestuur rijdt nog jaarlijks in
open koetsen mee in de optocht. Is
dat nou een zekere trots, een soort
bekroning v an de inspanningen, of
vindt u dat zoiets een beetje uit de
tijd is?
'We hebben ons wel eens afgevraagd
of het nou niet uit de tijd is. Wij met
dat zwarte pak en die hoge hoed
wij noemen dat ons werkpak in die
wagen. Maar het gekke is dit: vroeger
was er altijd een pauze in de optocht,
zodat het bestuur even kon uitstappen
om z'n eigen optocht te zien. Tegen
woordig is de route korter, en is er
geen pauze meer. Wat hebben wij nou
een jaar of twee, drie geleden ge
daan? We zijn een keer uitgestapt bij
het Motorhuis op de Stationsweg om
daar vanaf het balkon onze eigen op
tocht te gaan bekijken. Toen, in die
lus bij het station, reden de bestuurs-
rijtuigen even niet mee. Nou, wat we
dóééér geen kritiek op hebben gekre
gen. Dat was waardeloos, dat wij niet
meereden. Wij bleken een van de at
tracties v. .n de optocht te zijn'.
LEIDEN Het programma
van de feestweek rond de vie
ring van 400 jaar Leidens Ont
zet ziet er in grote lijnen als
volgt uit. Enkele programma
punten zijn nog aan wijzigingen
onderhevig.
MAANDAG: 's avonds, stertocht
Leidse muziekkorpsen en majo
rettes met een show in de
Breestraat.
DINSDAG: 's middags, klaver
jastoernooi voor bejaarden
en/of film van vroegere Drie
Octobervieringen. 's Avonds:
muzikale militaire show met
Koninklijke Militaire Kapel,
Marinekapel, Luchtmachtkapel.
WOENSDAG: (2 oktober): trac-
tatie rust- en verpleeghuizen,
taptoe en lunapark.
DONDERDAG: (3 oktober): re
veille, uitreiking haring en wit
tebrood, koraaimuziek, intocht
Watergeuzen bij de Waag, opla
ten van postduiven, herden
kingsdienst in Pieterskerk met
Residentie Orkest, hutspotmaal
tijd, show van stoomwalsen en
antieke auto's, straatartiesten,
commandodemonstratie (bij
stadhuistoren), lunapark, feest
In Groenoordhal en Stadsge
hoorzaal, vuurwerk.
VRIJDAG: sportdag voor scho
lieren, die vrij krijgen. Allerlei
evenementen, w.o. hondenshow,
hutspottochten etc. 's Avonds
internationaal majorettencon-
cours met deelname van één
Leids korps (winnaar van
maandagavond).
ZATERDAG: dagvuurwerk bij
de Waag, oud-hollandse markt
(Mare), polsstok verspringen,
parachutespringen, helikopter-
demonstratie, straatartiesten,
historische optocht (dit Jaar
groter dan ooit), 's avonds feest
in Groenoordhal en Stadsge
hoorzaal, groots vuurwerk tot
besluit.
U gaat nu weg, als het feest achter de
rug is.
'Ja. als er tenminste een geschikte op
volger is. Er zit erg veel representatie
aan dat voorzitterschap vast. Je hebt
ontelbaar veel lezingen. Op het Alk-
maarse feest bijvoorbeeld, wordt elk
jaar een bekend spreker uit Neder
land uitgenodigd. Ze hebben mij ook
een keer gevraagd. En in Groningen
heb ik tijdens een lezing zelfs op de
kansel gestaan. Machtig vind ik dat.
Ik had gevraagd, als ik opkwam, of ik
de organist mocht afbellen. Nou, dat
heb ik gedaan. Machtig, dat had ik al
tijd al gewild, haha'.
Slotvraag, meneer De Ruijter de
Wildt. Zó staat u op de kansel, en zó
jaagt u als raadsman der gemeente
Leiden een clandestien autokerkhof
weg. Toch wel een gek leven.
'Gek? Waarom gek? Hmmmm.' Lacht
een beetje verlegen, en zegt tenslotte
dat het gesprek hem verheugd heeft.
'Dat enthousiasme van jullie, dat vind
ik verheugend. Dat is fris. Je hoort
de laatste tijd nogal eens veel dat
men zegt: waar is dat feest nou voor
nodig. Dan gaan ze met 3 october de
stad uit. Dan vind ik het weer leuk
om van jullie dat enthousiasme te ho
ren'.
"Geen taak van het rijk
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De Kroon heeft bepaald, dat het rijk de Pieterskerk
niet hoeft over te nemen. Het gebruik van een aan haar eigenlijke
bestemming onttrokken kerk voor verschillende doeleinden is geen
taak van het rijk, zo meent de Kroon.
Begin vorig jaar deelde de minister
de kerkvoogdij mee, dat hij niet op
haar aanbod om de kerk over te ne
men inging. Dat was voor de kerk
voogdij aanleiding de zaak bij de
Kroon te brengen.
Het besluit van de Kroon betekent,
dat de kerkvoogdij eigenaresse van de
kerk blijft. Wel is zij ontslagen van
de verplichting tot onderhoud en ver
zekering. De kerk blijft dicht, omdat
de kerkvoogdij wel aansprakelijk kan
worden gesteld voor schade die men
door het wegvallen van het onder
houd zou kunnen oplopen.
Tijdens een vergadering van de Drie-
Octobervereenrging is meegedeeld, dat
de officiële herdenking dit jaar weer
in de Pieterskerk zal zijn, dit ter ge
legenheid van het feit dat het 400
jaar geleden is dat Leiden werd ont
zet. Als dat doorgaat, wenst de kerk
voogdij hiervoor geen verantwoorde-
LEIDERDORP Door de huidige
ontwikkelingen in de rechtse partijen
met name de AR en CHU en de be
langstelling voor deze partijen voor
de KVP, is van de reformatorische
koers weindg overgebleven, zeggen de
SGP eci het GPV in Leiderdorp. De
els, een politiek te voeren alleen ge
grond op de Schrift als Gods Woord
bestaat onverminderd. Omdat de doel
stellingen van de SGP en het GPV
ten aanzien van deze politiek overeen
komen, hebben de Leiderdorpse afde
lingen van deze partijen besloten om
bij de gemeenteraadsverkiezingen uit
te komen met een gezamenlijke lijst
Er is een gecombineerde kandidaten
lijst vastgesteld. Deze ziet er als volgt
uit: 1. W. de Jong; 2. C. V. A. van
der Wilde; 3. M. P. van Es; 4. ir. L.
F. Gijsbers; 5. N. Adema; 6. P. Wij-
land; 7 dr. D. C. Doner; 8. L. Meints;
9. J. Henzen; 10. F. Rinkema.
KATWIJK Zaterdag 2 maart wordt
er van 7 tot 8 uur in de Open Hof-erk
weer gezongen uit het Liedboek van
de Kerken. De leiding heeft de heer
L. Haasnoot muziekleraar te Katwijk
aan Zee.
lijkheid en aansprakelijkheid te aan
vaarden.
De kerkvoogdij van de herv. gemeente
beraadt zich nu over de ontstane situ
atie. Misschien kan de te vormen
stichting tot behoud en exploitatie
van de Pieterskerk het gebouw over
nemen of worden andere instanties,
bijv. im landelijk verband, bereid ge
vonden iets voor de kerk te doen.
LEIDEN Het aantal bij het Ar
beidsbureau ingeschreven werkzoeken
den bedroeg voor het gehele rayon
per eind jar.uari 2428 mannen en 415
vrouwen. Het rayon omvat Leiden.
Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten.
Rijnsburg, Alkemade, Valkenburg,
Warmond, Katwijk en Zoeterwoude.
De ontwikkeling in het rayon Leiden
is sedert januari 1969 aanmerkelijk
ongunstiger geweest dan in Zuid-Hol
land en in het gehele land.
De sterkste toeneming deed zich voor
bij de bouwvakarbeiders. Het aandeel
van deze greep in de totale werkloos
heid steeg van 15 procent in 1969 tot
30 procent in 1973 en 1974. Een ster
ke groei heeft zich ook voorgedaan bij
het handels- en kantoorpersoneel, de
losse arbeiders en de minder-geschik-
ten.
LEIDEN De Vrije Universiteit te
Brussel, faculteit der geneeskunde en
farmacie, heeft aan de Leidse hoogle
raar in de celbiologie en histologie,
prof. dr. P. J. Gaillard een eredocto
raat verleend. De toekenning ge
schiedde op grond van zijn verdien
sten voor de ontwikkeling van de cel
biologie en zijn actieve aandeel in de
vorming en stimulering van Belgische
collegae op dit gebied. Prof. dr. Gail
lard is reeds eredoctor te Bordeaux
en Luik.
LEIDEN 'Niacliten lig ik er soms van wakker.
Het is mensonterend,aldus typeert bijstands-amb
tenaar Kees Uiittenliout de werkomstandigheden
bij de Gewestelijke Sociale Dienst in Leiden, die
deze week landelijk in de belangstelling is komen
te staan door een artikel in bet weekblad Haagse
Post.
Gebouw sociale dienst, Steen-
schuur: 'De mensen moeten zich
als in een supermarkt voelen'.
Ambtenaar sociale dienst doet boekje open:
Kees Uittenhout heeft de redactie van
de HP onlangs een wanhopige brief
gestuurd, waarmee hij een poging
deed landelijk de aandacht te trekken
voor de miserabele omstandigheden
waarin hij en zijn collega's dagelijks
moeten werken. Uittenhout, die bijna
anderhalf jaar werkzaam is op de af
deling Rijksgroepsregelingen, schreef
het volgende:
'Op de afdeling waar ik werkzaam ben
en de afdeling Maatschappelijke Zorg
en ook in meer of mindere mate op
de afdeling Verzorging en Verpleging
kampen we met zo'n enorm personeels
tekort, op onze afdeling minstens 5
maatschappelijke werkers, dat het bijna
onmogelijk is om je werk op een ver
antwoordelijke wijze te doen'.
Hondehokken
'Ik zal u uit de doeken doen hoe het
gaat. 's Morgens tussen 9 en 10 uur
komen de mensen een aanvraag voor
uitkering indienen en ook eventueel
een aanvraag voor aanvullende bij
stand. Dezen worden te woord gestaan
in een zestal spreekkamers die niet
meer zijn dan een stelletje open hon
dehokken. De mensen moeten wach
ten in een soort wachtruimte waar
een paar houten banken staan, geen
toilet, niets is aanwezig. Als men de
mensen in de spreekkamers te woord
moet staan, dan kan dat bijna niet
omdat als men in de hal iets te hard
praat je de cliënt niet kan verstaan,
en dat als de cliënt iets te hard praat
de hal kan meeluisteren als in een
schouwburg.
'De aantallen mensen die men meestal
moet verwerken in l'A uur variëren
van 60 tot 98, dus ongeveer 12 tot 14
mensen in dat l'A uur. De mensen
worden dan weggestuurd met: vertel
het maar aan de maatschappelijk wer
ker die bij je thuis komt. De mensen
moeten zich als in een supermarkt
voelen'.
'Na het spreekuur is het bijna onmo
gelijk wegens tekort aan tijd, terwijl
de problemen waar zij mee te kampen
hebben zowel materieel als immateri
eel zijn en niet te scheiden. M'aar wij
kunnen alleen aandacht besteden aan
de materiële problemen, waardoor de
mensen met hun andere problemen
eigenlijk het bos worden ingestuurd.
Er is maar één woord: ten hemel
schreiend
Politie
Naar aanleiding van deze brief heeft
de HP aan dit onderwerp in zijn alge
meenheid een artikel gewijd, waarin
andermaal Leiden naar voren komt
^e aandacht wordt erop gevestigd dat
er vroeger zo'n 400 werklozen waren
in Leiden, nu 1200 tot 1400. 'De socia
le dienst is niet meegegroeid, niet
qua personeel en niet qua accommo
datie. De beste ambtenaren zoeken
een goed heenkomen naar rustiger
stekkies, er is geen tijd om hun oner
varen opvolgers in te werken. Soms
moeten ze de politie te hulp roepen
om mensen uit de spreekkamers te
krijgen. Het is wel eens gebeurd dat
er negen agenten nodig waren om ie
mand weg te sleuren. Op vrijdag, als
er uitbetaald wordt, is de politie al
tijd bij de hand', aldus het HP-arti-
kei.
Uittenhout, die andermaal aan het
woor.d komt, zegt dat stage-lopers van
sociale academies 'gewoon afknappen,
want de mensen worden als een voet
veeg behandeld. Ik wil er ook zo gauw
mogelijk weg'. Hij vertelt ook over fa
milies van beroepswerklozen: 'Laatst
kreeg iemand geld voor een bed en in
géén tijd kwam de hele clan om een
bed bij de Dienst. Als je dan ging kij
ken hadden ze dat nog nodig ook.
Geld verliezen is er ook een tijdje
een rage geweest. En wat moet je
dan? Ze moeten toch kunnen leven,
dat staat in de wet. Soms gaan echtpa
ren die het goed met elkaar kunnen
vinden toch scheiden van tafel en
bed, want dat scheelt weer even in de
uitkering. Als mensen lang werkloos
zijn worden de problemen zo groot
dat jij ze vaak ook niet meer aan
kan'.
