Winst Koninklijke/Shell afgekoeld
meer dan verdubbeld
duimdikke degelijkheid
bij 150 dealers proef rijklaar!
Werknemers voor grotere
haven voor containers
'Oliecrisis show concerns en OPEC'
Rotterdamse prof. De Roos wil parlementair onderzoek
Tapijtenhal met legservlce
Fa. KIPPING BIEGSTRAATEN
KOOPJESDAG
10% KORTING
VOORJAAR
Technische medewerker
öiilfLIPAE
RIJNSBURG
BOUWKUNDIG
TEKENAAR
I KOL AN KWARTET VRIJDAG 1 MAART 1974
L2:i
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG 'De resultaten over 1973 laten een welkome, zij
liet verlate verbetering zien na de voortdurende winstdalingen van
de laatste vijf jaar, met 1972 als dieptepunt.' Dat zegt Koninklijke/
Shell in een commentaar op de resultaten van het vorige jaar die
ondanks de 'oliecrisis' meer dan verdubbeld zijn. Het tussen Ko
ninklijke en Shell (in de verhouding 60:40) te verdelen resultaat
bedroeg over 1973 namelijk 730 miljoen Pond sterling (4.888 mil
joen gulden), vergeleken met 282 miljoen Pond (2.262 miljoen gul-
qcii) in 1972.
In guldens uitgedrukt bedraagt de
ifinststijging om precies te zijn 125
procent, in Ponden sterling 159 pro
cent. Dat wijst reeds op de valuta-on
rust waarmee Koninklijke/Shell vorig
jaar te kampen heeft gehad. Door de
forse waardevermindering van het
Pond werd, volgens Koninklijke/
Shell, het resultaat in Ponden vorig
jaar geflatteerd met 150 miljoen
Pond. Het resultaat wordt ook verte
kend omdat de afschrijving in oude.
dus 'dure', Ponden plaatsvindt, terwijl
vervanging met nieuwe Ponden gefi
nancierd moet worden. De afschrij
ving van de vloot mammoettankers
vindt plaats op basis van oorspronke
lijke aanschaffingskosten van 25 Pond
sterling per ton. De kosten van ver
vanging aanschaf van nieuwe tan
kers zijn echter drie maal zo hoog.
Nettoresultaat
Het aandeel van 60 procent van de
Koninklijke in het resultaat van de
maatschappijen der Koninklijke/Shell-
groep bedraagt 438 miljoen Pond, ver
geleken met 169 miljoen Pond in
1972. Omgerekend in guldens bedraagt
dit aanddel over 1973 2.930 miljoen
vergeleken met 1.344 miljoen over
1972. Na toevoeging van interestbaten
en na aftrek van algemene kosten en
diversen bedraagt het nettoresultaat
van de Koninklijke over 1973 2.928
miljoen of ƒ21,84 per aandeel, tegen
over 1.342 miljoen, of 10,01 per
aandeel, over 1971.
De totale Koninklijke/Shell-groep zag
de omzet stijgen van 7,96 miljard
Pond in 1972 tot 10,56 miljard Pond
vorig jaar.
Investeringen
Nettoresultaat miljoen)
Omrekening ponden in guldens
Nettoresultaat miljoen)
Nettoresultaat (in centen per liter)
Prijsindexcijfers voor Nederland
Nettoresult. p. 1 na inflatiecorrectie
389
420
391
370
382
730
8,69 8,69 8,69 8,S3 8,03 6.70
3.380 3.650 3.394 3.156 3.262 4.888
1,18 1,13 0,94 0.89 0,57 1,12
100 107,4 111,3 119.7 129,0 139,3
1,18 1,05 0,84 0,74 0,44 0.80
De investeringen van de maatschappij
en bedroegen in 1973 665 miljoen
Pond. Over de periode 1969-1973 wa
ren de kapitaaluitgaven gemiddeld
per jaar 595 miljoen Pond. Dit jaar
zal aan investeringen naar schatting
een miljard Pond moeten worden uit
gegeven. Het concern denkt zelf vol
doende middelen te kunnen opbren
gen om deze kapitaalbehoefte te dek
ken. (Kapitaalsuitgaven kunnen voor
de oliemaatschappijen zeer omvang
rijk zijn. Koninklijke/Shell zelf
noemt voor een produktieplatform in
de Noordzee een investering van 250
miljoen gulden, voor een kilometer
pijpleiding om olie aan land te bren
gen 3 miljoen gulden.
Gedurende het gehele jaar 1973 gaven
alle sectoren van het bedrijf betere
resultaten te zien. De verkochte hoe
veelheden ruwe olie en olieprodukten
stegen met 5 procent. De sector zee.
transport, die in 1972 een aanzienlijk
verlies te zien gaf, leverde een posi
tieve bijdrage tot het nettoresultaat.
De stijging in de afzet van aardgas
bedroeg 7 procent. Ook de resultaten,
van de chemische sector weerspiegel
den de aanzienlijke verbetering van
de marktsituatie, die zich in 1972
reeds had afgetekend, aldus Koninklij
ke/Shell.
Vooruitzichten
Over de vooruitzichten voor 1974 be
staat bij het concern, grote onzeker
heid. De aanzienlijke verdere verho
ging (met meer dan 130 procent), van
de belastingen en royalties die de
olid-exporterende landen per 1 januari
1974 hebben opgelegd èn de toene
mende deelneming van deze landen in
bestaande concessies, zullen gevolgen
hebben die nog niet te berekenen
zijn. Voor de oliemaatschappijen bete
kent dit onder andere een aanzienlijk
grotere behoefte aan werkkapitaal.
Niet buitensporig
In een vandaag aan het personeel uit
gegeven verklaring ontkent Koninklij
ke/Shell dat de winst vorig jaar bui
tensporig hoog is geweest. Als gevolg
van de grote kosten van ruwe olie is
er een enormd behoefte aan extra
werkkapitaal ontstaan, aldus de onder
neming. Dure investeringen moeten
worden verricht voor de ontwikkeling
van de in de zeebodem gevonden olie
en aardgas. Ook het vinden van nieu
we reserves alsook de ontwikkeling
van andere vormen van energie als
steenkool kost enorme sommen gelds,
aldus Koninklijke/Shell.
Verder is veel meer geld nodig om dd
olie van de exporterende landen te
betrekken, vanwege de zoveel hogere
prijzen. Iedere dollar meer per vat
kost de maatschappij als geheel circa
630 miljoen gulden. De prijs van ru
we olie is sinds half oktober met ten
minste vijf dollar per vat gestegen,
wat het concern in totaal dus 1125
miljoen dollar (circa 1,65 miljard)
heeft gekost. Voor de financiering
hiervan zijn slechts drie bronnen be
schikbaar. zo schrijft Koninklijke/
Shell in haar circulaire: afschrijvingen
niet aan, aandeelhouders uitgekeerd
inkomen en de kapitaalmarkt. Inves
teerders zullen namelijk geen nieuwe
gelden beleggen in een onderneming
die geen behoorlijk rendement ople
vert. Voor Shell zullen de winsten de
voornaamste financieringsbron zijn.
In mindere mate worden fondsen ver
schaft door afschrijvingen en het aan
gaan van leningen (de leningen op
lange termijn stegen van 603 miljoen
Pond in 1968 tot 1.378 miljoen Pond
in 1973.
Geen kunstmatig tekort
Koninklijke/Shell ontkent dat olie
maatschappijen kunstmatig een tekort
in het leven hebben geroepdn om de
prijzen en de winsten op te schroe
ven. Volgens het concern hebben de
beperkingen van de Arabische landen
de produktie van de oliemaatschappij
en van september met 4,28 miljoen
barrels per dag (22,5 procent) doen
dalen. Reeds voordat de beperkingen
werden afgekondigd bestond er over
de hele wereld een krap olie-aanbod
omdat naast de nog stijgende vraag
buiten de Verenigde Staten ook de
VS zelf olie gingen invoeren vanwege
het tekort in eigen land. Voor Shell
Oil, de Amerikaanse 'poot' van het
concern, begon het al in het laatste
kwartaal van 1972 moeilijk te worden
ruwe olie aan te kopen, aldus de ver
klaring. 'Dat er in de herfst en win
ter van 1973-74 over de gehele wereld
tekorten zouden ontstaan was reeds
voorspeld voordat er van produktiebe-
perking sprake was.'
Benzineprijs
Tot dusverre is de prijs van benzine
volgens Koninklijke/Shell nauwelijks
sneller gestegen dan de prijzen van
andere produkten. (In deze becijfe-
LONDEN Op de vrije goudmarkt
ln Londen i.c de goudprijs vastgesteld
op 163 dollar per ounce (31,1 gram),
een daling van 11 dollar ten opzichte
van de notering van woensdag. Het
edele metaai opende op een niveau
van 168 tot 170 dollar, maar steeg !a-
ter door een toeneming van de koop
lust tot 173 tot 174 dollar. Aan die
prijsstijging kwam echter een einde
door een groot aantal winstnemingen,
zodat de prijs in de middag werd
vastgesteld op 169,50 dollar. De han
del werd levend'g en vluchtig ge
noemd. Later zakte het gele metaal
verder naar 163 dollar.
In Parijs daalde de goudprijs tot
169,42 dollar per ounce, tegen 183,4i
dollar eergisteren. Volgens de hande
laren was de daiing in overeenstem
ming met de zwakkere stemming op
andere Europese markten.
ring is de laatste prijsverhoging voor
olieprodukten niét verwerkt: red.).
Het pakket dat het gemiddelde Neder
landse gezin kocht was half januari 72
procent duurder dan in 1964. Een li
ter superbenzine aan de pomp kostte
medio 1973 78 procent meer dan in
1964. Overigens was de stijging van
de benzineprijs grotendeels te wijten
aan de sterke verhoging van belasting
(accijns. BTW, milieuheffing), zo
stelt Shell. De prijs zonder deze belas
ting ging sinds 1964 slechts 28 pro
cent omhoog.
ROTTERDAM De ondernemings
raad van het Rotterdamse bedrijf Eu
ropa Container Terminus (ECT) is
ongerust over het uitblijven van een
beslissing over de uitbreiding van de
containerterreinen van het bedrijf aan
de Eemshaven. In verband met de te
verwachten toeneming van het contai
nerverkeer op Rotterdam acht de on
dernemingsraad van ECT een dergelij
ke uitbreiding dringend gewenst.
In een verklaring staat dat de werk
nemers van ECT vrezen dat klanten-
verlies gaat optreden als het bedrijf
niet meer of slechts gedeeltelijk we
gens ruimtegebrek aan zijn verplich
tingen kan voldoen. De gevolgen daar
van zullen zich dan niet beperken tot
ECT alleen, gezien de werkgelegen
heid die het containervervoer zowel
binnen ECT als in de aanverwante be
drijven biedt, aldus de ondernemings
raad.
In Rotterdam (Kamer van Koophan
del, gemeente, Rijnmond, werkgevers-
en werknemersorganisaties is men
het er in het algemeen wel over eens
dat er iets moet gebeuren om de te
verwachten sterke toename van het
containerverkeer op de Maasstad op te
vangen.
Men is het nog niet eens kunnen wor
den over de plaats waar die uitbrei
ding moet komen. Het dagelijks be
stuur van Rijnmond voelt niets voor
uitbreiding van het bestaande contai
nerterrein van ECT in zuidelijke rich
ting, in verband met milieu-techni
sche bezwaren. Rijnmond ziet veel
meer in de aanleg van een hele nieu
we containerhaven op de Maasvlakte,
evenals de vervoersbond van het
NW. Bij ECT vreest men dat de aan
leg van een containerhaven op de
Maasvlakte te laat komt. Met een der
gelijk project is zes of zeven jaar ge
moeid. maar het bedrijf komt over
twee jaar al in ruimtenood wanneer
naar verwachting 600.000 containers
worden aangevoerd.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch avondver-
keer kwamen gisteravond de volgende koer
sen tot stand i tussen haakjes do official*
slotkoers van gisteren).
Akzo 53.S0-S4.10 (53.90). Hoogovens
(64.00 gl)a Kon. Olie 93a30 gb-94.60 (92.50).
Philips 32.00-32.10 gl (32.00 gl). Unilever
111.50-112.00 gl (111.10). KLM 72.00 (72.20).
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren J 33H-»/4 (33-
33 'i). Unilever 8 39^-40 (onv.). Philips
SU',', (11^-11-.) en KLM S 25»4-% (25-
25*i- Opgave Hornblower en Weeks.
DOW JONES INDEX
Indus!. Sporen UUII. olil. Mod*
26 febr. 859.51 195.06 93.97 73.24 785.6
27 febr. 863.42 196.53 94.20 73.23
28 febr. 860.53 197.31 93.40 73.28 755.5
Aand. OW. lol. H. L.
26 febr. 15.860 18.180 1.781 975 438
27 febr. 18.730 17.300 1.779 818 599
28 febr. 13.680 14.560 1.775 641 760
ROTTERDAM 'Ik vermoed, dat
de Arabische olieproducerende lan
den en de grote olieconcerns ln ok
tober en november een show hebben
opgevoerd om de prijs van de olie
te kunnen verhogen.' Dit stelt do
Rotterdamse hoogleraar ln de econo
mie dr. W. A. A. M. de Roos, Prof.
De Roos, die verder o.m. lid is van
het curatorium van de Wiardi Beck-
manstlchting pleit en-oor, dat het
Nederlandse parlement een onder
zoek Instelt naar de rol van dc grote
oliemaatschappijen. Het geloof in
de echtheid van de oliecrisis ver
dween voor prof. De Roos definitief,
toen hij hoorde dat de grote oliecon
cerns in West-Duitsland aandrongen
op afschaffing van de maximumsnel
heden. En dat terwijl eerst gepre
dikt was, dat olie voor nu en altijd
schaars zou zijn.
Dit bericht legde De Roos naast ern
stige beschuldigingen in verschillen
de landen tegen de 'seven sisters'
(Esso, Shell, Mobil, Texaco, Gulf,
Standard Oil of California, BP). Te
vens vermoedt hij dat de oliepositie
van Nederland nauwelijks echt in
gevaar is geweest.
Regie
'Wie die show bedacht heeft, weet
ik niet, zegt Dc Roos. Men zegt de
Arabieren, maar dan hebben de olie
maatschappijen toch een aandeel ge
had in de regie. Het kan wel zo ge
gaan zijn, dat deze twee zich tegelij
kertijd gerealiseerd hebben, dat ok
tober '73 het moment was om toe te
slaan. Immers, er was dc Israëlisch-
Arabische oorlog, aanleiding voor
embargo en productiebeperking, en
verder een inmiddels gegroeid be
wustzijn in dc Westerse landen, dat
de olievoorraden beperkt zijn. Dit
waren gunstige omstandigheden om
een forse prijsverhoging aanvaard te
krijgen.'
Prof. Dc Roos acht het des te waar
schijnlijker dat de maatschappijen
en de OPEC-landen tijdens de zg.
crisis hebben samengewerkt, omdat
deze partijen allang niet meer vijan
dig tegenover elkaar zouden staan.
'Volgens mij is de OPEC zelfs van
groot belang voor de maatschappijen
omdat deze organisatie stabiliserend
werkt in de normaliter zo roerige
oliewereld. De OPEC maakt het de
concerns mogelijk om langetermijn-
planningen te maken.
Volgens De Roos was een hogere
olieprijs bittere noodzaak voor de
seven sisters, omdat deze maatschap
pijen het idee hebben altijd maar te
moeten groeier, om zich te handha
ven. Dat betekent nu concreet een
voortdurende noodzaak om nieuwe
voorraden op te sporen en aan te
spreken. Dc meeste van deze voorra
den (Noordzee, Alaska Teerzanden,
olielelen) waren echter bij de tot
voor kort geldende olieprijs niet of
nauwelijks rendabel tc exploiteren.
En dus moest op de een of andere
manier die prijs omhoog. Het sugge
reren van een schaarste is dan na
tuurlijk een uitstekend middel. 'Dat
er tijdens de crisisperiode minder
geconsumeerd wordt en daardoor de
winsten dalen nemen de maatschap
pijen graag op de koop toe.
Overheidsplanning
Dc Roos pleit ervoor, dat de leiding
van onze economie niet langer meer
in handen wordt gelaten van multi
nationale ondernemingen. Er moet
meer planning komen van over
heidswege, die gebaseerd is op de
werkelijk bestaande behoefte cn niet
op de door dc grote concerns gesti
muleerde vraag. In een parlementai
re enquête ziet De Roos een middel
om dc economische ontwikkeling be
ter tc beheersen. Hij noemde het
onjuist, dat bijv. gegevens over het
aardgascontract tussen de staat en
de NAM (Esso-Shell)' geheim zijn.
LEIDEN - OUDE VEST 167
TEL. 01710-26202
Vrijdag 1 maart onze jaarlijkse
met extra AANBIEDINGEN en op al ons kamerbreed tapijt
en gratis gelegd.
's Maandags gesloten.
Telefoon 26202
Nieuwe modellen in
Dames- en Herenkonfectie
Onze kollektie is samengesteld uit modellen die
kwalitatief zeer goed zijn.
Wij bieden u een ruime keus die uw verwach
ting zal overtreffen.
Te kust en te keur kunt u uit onze kollektie kie
zen en passen op onderstaande verkoopdagen.
Maandag 4 maart in Zaal „Orion", Meerburgkade,
Katwijk aan Zee.
Woensdag 6 maart in het Dorpshuis „De Tas",
Dam 2, Benthuizen.
Onze openingstijden zijn van 9.3016.30 uur.
Komt u deze speciaalkollektie eens bekijken!
Graag tot ziens bij:
AIET
Kinti:
door Werner Roll
Wat u allemaal met kurk kunt
doen, leert u dit handige boek
je vol praktische aanwijzin
gen. Kurk laat zich gemakke-
lijksnijdenen kleuren. Daarom
ook zeer geschikt als hobby
voor kinderen.
Veel foto's, ook in kleur, ver
duidelijken het geheel.
Bji&l Vaardige Henden 4,85
Verkrijgbaar bij uw boekhandel
ZOMER KEUNING
WAGENINGEN
Technische Binnendienst
import van medische instrumenten
is plaats voor een energieke
Gedacht wordt aan iemand van ca. 25 jaar met een gedegen technische op
leiding (bijv. op MTS.niveau) en PRAKTISCHE ERVARING.
Zijn taak zal bestaan uit het controleren, justeren en repareren van
MICROSCOPEN, alsmede bijbehorende accessoires.
Sollicitaties, vermeldende personalia, opleiding cn ervaring,
gelieve u te richten aan:
hoofdvertegen woobdiging
rfE
ZONNESCHERMEN
MARKIEZEN
R0LSCHERMEN
VOUWWANDEN
DIV. ALUMINIUM
JAL0UZIEËN
Geapeclallseerd In h«t maken en opnieuw
bekleden van markiezen
UnicoH*
aluminium
Hoofddealer van
ZONWERINGSBEDRIJF- DEKKIEDENFABRIEK
Oudshoorn en van Egmond b.v.
Poelbut 38 Rijneburg Tel. 01718 -18423
Wij zoeken contact met gastvrije gezinnen (liefst
met leeftijdgenoten) die animo hebben voor op
name als
BET.AlLEISïD HUISGENOOT
van een Belgische jongen of meisje
(plm. 12 tot plm. 19 jaar) voor studie van
en conversatie in de Nederlandse taal naar
Holland komend.
plm. 6 tot plm. 20 april; 2- of 3-weekse pe
rioden in juli en augustus. Ruime vergoe
ding (ƒ200,per 14 dagen), aansluiting
aan de regels van uw gezin. Frans spre
ken niet toegestaan.
Inlichting: „ISOK", Tooropstraat 4, Katwijk,
Telefoon 01718—13533.
BREESTRAAT 5S. LEIDEN. TELEFOON 01710-4 33 45
Architectenbureau
Van Oerle-Schrama
Op ons bureau, met projekten in binnen-
en buitenland, is plaats voor een
leeftijd 25 jaar met H.T.S.-diploma of
gelijkwaardig.
Sollicitatie-afspraak tel. 0171046144 of schrif
telijk, Nieuwe Rijn 17, Leiden.
Smeedt het Ijzer als het heet is.
Het recht van de werknemers op
medezeggenschap, op mondig
heid wordt door vrijwel niemand
meer ontkend.
De democratie klopt aan de
poorten van het bedrijfsleven.
Werkgevers en werknemers sa
men moeten daar vorm aan
geven.
De christelijke vakbeweging
werkt-daaraan van harte mee,
omdat zij uitgaat van de gelijk
waardigheid van alle menson
in evangelische geest.
Daarvoor hebben we alle krach
ten nodig, leder, die op deze
manier wi! meewerken aan ver
nieuwing van de samenleving,
hoort erbij.
Meldt u daarom ook a
Ladal200
De Lada 1200 wint het bij auto- "J" Sd","
mobilisten, die de verbruikskosten van
een auto voor gezin en zaak op hun
duimpje kennen.
Vooral in deze ekonomisch onze
kere tijden gaan de duimen omhoog
voor de Lada.
Vanwege de lage aanschafprijs,de
toch hoge kwaliteit plus komfort.
Zoals de robuust plaatstalen kar
rosserie, de versterkte wielophanging,
robuuste motor en 4 deuren in- en
uitstap gemak.
De Lada 1200 geeft zekerheid
voor maar
1 Lada Combi Zastava 750 Zastava 1100
Scaldia 412 M (aankruisen wat u wenst).
m Naam:
Adres:
Plaats:
I Opzenden aan Gremi Auto-import b.v., Groningen, Ösloweg
I (U kunt ook bellen: 050-126142).
Meer Gremi-merken:
Alle prijzen
inklusief B.T.W.
Lada .15005 9950.-
Lada Combi 8660.-
GREMI Auto-import b.v. Groningen.
Leiden: Garage Fa. A. J. van Haarsteren, Potgieterlaan 32, tel. 01710- 31985. Rijnsburg: Autobedrijf Van der Mey, Rijnsburgerweg 152, tel.
01718-12742. Noordwijk: Gar. Roy Karsten, Pikéstraat 74-76, tel. 01719-5939.
