frijheid onderwijs
:s niet in gevaar
m
KSr
rQQ
\Hj
Trip is tegen kerncentrale
Dennendal
conflict
door
bestuur
gepland
Ton schadevergoeding
voor ongevraagde
sterilisatie geëist
Ans Beentjes bij première
jpi Kemenade in begrotingsdebat:
I
'Meester' en 'juf'
bestaan niet meer
Groninger Staten
gaan kijken in
Groot-Bronswijk
Bij Schokbeton
Kampen honderd
mensen ontslagen
(ndere mening dan Lubbers: noodzaak risico ontbreekt
DitlsNeerlands
zachtste borrel
JTS /K'S ARTET DONDERDAG 28 FEBRUARI 1974
BINNENLAND
T3/K5
eU
.toiize paMementsrëdactie
r HAAG Minister Van Kemenade van Onderwijs heeft gisteren de Tweede Kamer verzekerd,
regering de vrijheid van onderwijs niet in gevaar wil brengen. Het tegendeel is het geval, de
le|>ed van de betrokkenen, van de ouders, docenten en leerlingen, moest juist worden bevorderd,
jis een essentiële voorwaarde voor de democratie. Het gaat hier om een recht van de burger, zei
minister, dat even belangrijk is als de vrijheid van meningsuiting.
t
vloed van de betrokkenen is ook
yezenlijke voorwaarde voor het
van het onderwijs. Door het
wijs, vervolgde de bewindsman,
n de leerlingen een beter in
krijgen op de maatschappelijke
vkelingen en verhoudingen. Het
wijs maakt de leerlingen mon-
en weerbaarder. Dat is geen im
maar het tegenovergestel-
ter Van Kemenade noemde het
g vijs een belangrijk aspect van
g van de overheid door het wel-
laar door het nu bestaande on-
worden de bestaande
lillen in de maatschappij onvol-
e geringer. Zo is de deelname
I inderen uit het arbeidersmilieu
liet grondig veranderd. Door de
der gen in het onderwijsbestel
er jetere spreiding van kennis,
en inkomen mogelijk worden,
il volgens minister Van Kemena-
enwel niet zeggen, dat het on-
js dan een breekijzer is voor de
leringea in de samenleving. De
van de overheid is belangrijk,
ze legt zich vooral beperkingen
anneer het gaat om de aard en
(ADVERTENTIE)
de inhoud van het onderwijs.
De minister citeerde wijlen dr.
Bruins Slot, die bij de behandeling
van de mammoetwet in de Tweede
Kamer had gesteld, dat het onderwijs
adequaat moet zijn aan de eisen van
de maatschappelijke ontwikkeling.
Overigens wees de minister erop, dat
beslissingen over het onderwijs ook
politiek zijn. Het afwijzen van het
maatschappelijk perspectief, waarover
hij vooral had gesproken, is ook een
politieke keus.
Middenschool
Een van de belangrijkste veranderin
gen in het onderwijsbestel is de in
voering van de middenschool voor 12-
tot 16-jarigen. Een van de doelstellin
gen van de invoering van dit school
type is, dat er meer kansen ontstaan
voor alle leerlingen. De minister be
loofde evenwel, dat de experimenten
met de middenschool niet betekenen
dat deze school er beslist zal komen.
'Als de uitgangspunten niet gereali
seerd worden, zullen we er nooit aan
beginnen', zei hij.
De kritiek op de middenscholen is
vooral van de WD en CHU gekomen.
Staatssecretaris Veerman, die de por
tefeuille beheert van' het voortgezet
onderwijs, verzette zich hier duidelijk
tegen. Het is volstrekt onjuist, zei hij,
zich af te zetten tegen ontwikkelingen
die de onderwijsstructuren verande
ren. Aan de andere kant moet verder
gewerkt worden aan alle mogelijkhe
den, die de mammoetwet biedt. Het is
een blijvende taak om met even grote
zorgvuldigheid te werken aan het be
staande onderwijs als aan de nieuwe
ontwikkelingen.
Uit het betoog van de staatssecretaris
bleek, dat de huisvesting van de leer-
lingéfi van het voortgezet onderwijs
grote problemen schept. In 1946 telde
dit onderwijs 400.000 leerlingen; nu
zijn het er 1.200.000. Jaarlijks komen
er zo'n 50.000 bij. In 1975 zorgt de ge
boortegolf van rond 1960 zelfs voor
80.000 nieuwe leerlingen. Gelukkig
kan het voortgezet onderwijs gehol
pen worden met lokalen, die bij het
basis-onderwijs vrijkomen. Dat is
vooral in oudere wijken het geval.
Verder blijft het behelpen met nood
voorzieningen. Pas na 1983 zal het
aantal leerlingen niet meer toenemen.
Dan kan het accent sterker worden
gelegd op de kwaliteit van het onder
wijs.
Minister Van Kemenade kon de CHU
en ARP nog geen protestatnse leraren
opleiding beloven naast de bestaande
opleiding aan de VU in Amsterdam.
De bewindsman blijkt er de voorkeur
aan te geven, dat de initaitiefnemers
van de christelijke opleiding samen
gaan doen met het comité in Overijs
sel, dat een aanvraag heeft ingediend
voor een algemene opleiding.
Bandopnamen
onthullen
voorbereiding
UTRECHT 'Het conflict-Dennen
dal is geen uit de hand gelopen
ruzie, maar eep onderdeel van een
zorgvuldig voorbereid plan, dat het
uiteindelijk ontslag van Dennen
dal-directeur Carol Muller tot
vooropgezet döel had'. Dit meldt
het weekblad Vrij Nederland.
Het blad baseert dit op een aantal
geluidsbanden uit het archief van
het bestuur van de Willem Arntsz-
stiehting, die de redactie van dit
weekblad heeft toegespeeld gekre
gen. Deze bandjes zijn tijdens een
van de bezettingen van het be-
stuurshuis van de W.A.-stichting
in Utrecht ontvreemd. Ze laten
duidelijk zien, aldus VN, 'hoe het
bestuur het conflict-Dennendal,
lang voor het naar buiten kwam,
al bezig was voor te bereiden'.
In totaal worden zoveel mogelijk
letterlijke citaten van vier gesprek
ken tussen bestuursleden onder
ling, maar ook met het staflid
Hendrik van Nek en vertegenwoor
digers van de ouders gepubliceerd.
Het eerste gesprek (een bandje
van 20 november vorig jaar) be
licht de merkwaardige rol, die Van
Nek in dit conflict speelt en waar
in de bestuursleden Middelhuis,
Drechsel en Hessing proberen
(met succes) zoveel mogelijk infor
matie uit Van Nek te krijgen over
Dennendal en Carel Muller.
Rugdekking
In dat gésprek komt al duidelijk
naar voreii, dat het bestuur zint op
plannen om Muller uit te schake
len, maar waarbij het wel, zoals
Hessing opmerkt: 'van alle kanten
rugdekking moet hebben'. In dat
Middelhuis
gesprek zegt het bestuur ook tegen
Van Nek, dat het 'volledig achter
hem staat'.
De volgende gesprekken, gedateerd
op respectievelijk 21 en 27 decem
ber en 11 januari van dit jaar, la
ten zien, hoe deze plannen verder
worden uitgewerkt. Met name het
derde gesprek, waarin het bestuur
de (toen nog) aarzelende ouders
probeert aan zijn kant te krijgen,
is onthullend. Aan het eind van
dit gesprek concludeert bestuurslid
Hessing: 'Muller moet nu eens ac
cepteren, dat dit keer op zijn haan
géén koning heeft gekraaid'. En
Veldkamp merkt op: 'Die man
hoort natuurlijk ontslagen te wor
den'.
Drs. W. Drechsel, lid van het be
stuur van de W.A.-stichting, dat de
gewoonte heeft om ieder gesprek
op de band op te nemen, deelde
gisteravond mee, dat er inderdaad
bandjes uit de archieven van het
W.A.-bestuur vermist worden en
dat hij van deze vermissing aangif
te heeft gedaan bij de politie te
Utrecht Hij heeft VN nog niet ge
lezen, maar zegde toe dit zoals ie
dere week gebruikelijk, te zullen
doen. Hij zei verder: 'Ik geloof
niet, dat het veel zin heeft om
hierover nog iets te zeggen'.
Merkwaardig:
Het staflid Hendrik van Nek, die
door de onthullingen van VN in
een uiterst merkwaardig daglicht
komt te staan, zei desgevraagd:
'Het is een leuke primeur voor VN
en ik ben er erg benieuwd naar.
Het is natuurlijk wel zo, dat met
die bandjes alles in feite kan wor
den uitgehaald. Verder heb ik
geen commentaar. Het wordt zo'n
welles/nietes geroep en dat zie ik
niet zo. Ik weet niet wat ik ermee
moet'.
De ontslagen directeur van Den
nendal, drs. Carel Muller, vond,
dat het gepubliceerde twee dingen
duidelijk maakte. 'Ten eerste
blijkt, dat Hendrik van Nek door
het bestuur is gemanipuleerd en
dat hij welbewust met behulp van
het bestuur bezig is Dennendal
beentje te lichten. Eu daarnaast is
nu duidelijk, dat het bestuur a!5e
andere groeperingen, en met name
de ouders, welbewust heeft opge
roepen om een eind te maken aan
Dennendal. Ik voor mij vind dat
eigenlijk onvoorstelbaar en ben
daar echt geschokt door'.
\IMON - FIUHLEN MET VERKOOP VAM
VIEES. ÖELQIO T/M Z MAAKT.
die telefoon neer mam,
wil eerst mijn kant van
i zaak vertellen?'
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het beroep van on
derwijzer is niet onaantrekkelijk. Dit
blijkt duidelijk uit de grote animo
voor de pedagogische academie, de in
stelling die voor dit beroep opleidt.
Minister Van Kemenade van onder
wijs heeft dit gisteren geantwoord
aan mevrouw .Nellie Smit-Krbes, die
in de Tweede Kamer had gevraagd
hoe je het beroep van onderwijzer en
leraar aantrekkelijker zou kunnen ma
ken.
Het beeld van de 'meester' of 'juf,
die van zijn of haar katheder af de
kinderett kennis inpompt, bestaat niet
meer. Het imago van het beroep is nu
veel beter, aldus de minister, als ge
volg van de gewijzigde opleiding en
de andere werkwijze in de school.
ROTTERDAM Het echtpaar A. H. (44) en mevrouw J. H. (29)
uit Capelle aan de IJssel lieeft voor de rechtbank in Rotterdam
100.000 gulden schadevergoeding geëist van de gynaecologe die
mevrouw H. twee jaar geleden ongevraagd steriliseerde.
(ADVERTENTIE)
In het Amsterdamse City-theater vond gistermorgen de pi'emière
plaats van de Belgische speelfilm 'De Loteling'. De hoofdrol wordt
gespeeld door de actrice Ans Beentjes, op de foto met regisseur Ro
land Verhavert. Na de opname van de film werd mij ernstig ziek.
Gisteren mocht ze even het ziekenhuis verlaten om zelf de film te
kunnen zien.
GRONINGEN Gedeputeerde dr. G.
Mik zal aan het bestuur van de
psychiatrische inrichting 'Groot-Brons
wijk' te Wagenborgen vragen, of een
commissie uit de Groninger Staten
een werkbezoek mag brengen. Dit op
\oorwaarde dat het een echt werkbe
zoek wordt, en niet een bezoek met
alleen maar als achtergrond de kwes
tie met het 'Gedenkboek', zo "stelden
met name de Statenleden van de
christelijke, de GPV- en de WD-frar-
ties gisteren in een commissieverga
dering.
Het PvdA-Statenlid M. Santema had
m eerste instantie gevraagd of het
provinciaal bestuur van Groningen er
bij het bestuur van de Wagenborgse
psychiatrische inrichting op wilde
aandringen, zich te distantiëren van
bepaalde passages uit het recent ver
schenen 'Gedenkboek'.
Hét bedrag.js gesplitst in 25.000 gul
den wegens gemaakte en te maken
kosten voor het adopteren van een of
meer kinderen, en 75.000 gulden we
gens geleden onstoffelijke schade
(smartegeld). Het is de eerste keer in
Nederland dat een dergelijke zaak
voor een rechtbank dient.
De ongevraagde sterilisatie werd ver
richt in mei 1972. Mevrouw H. was
door middel van de keizersnee beval
len. van een dochtertje dat evenwel
een kwartier later overleed wegens
ademhalingsstoornissen. Omdat de
vrouwenarts van mening was dat me
vrouw II. mede door-rhesus-antagonis-
me, maar beter nooit meer kinderen
kon krijgen, besloot zij haar te sterili
seren. De vrouw was onder narcose
en kon uiteraard geen toestemming
.geven. De gynaecologe maakte geen
gebruik van de mogelijkheid om de
heer H. die in de wachtkamer zat,
naar zijn mening te vragen. Volgens
haar advocaat had de arts het daar
voor te druk en vertrouwde zij' erop,
dat het echtpaar het eens zou zijn
met haar beslissing.
Veroordeeld
De vrouwenarts wera in december
1972 wegens de sterilisatie veroor
deeld door het medisch tuchtcollege.
De tuchtrechter gaf haar een waar
schuwing, omdat zij 'gehandeld had
zonder toestemming, terwijl er geen
levensgevaar dreigde voor haar patiën
te.
Het vonnis van het tuchtcollege was
een van de kernpunten van het plei
dooi van dr. A. Hoekema, die samen
met de arts-advocaat dr. W. Schuur-
mans Stekhoven optrad" voor het echt
paar H. Hij weest erop dat de vrou
wenarts niet tegen het vonnis van het
tuchtcollege in hoger beroep was ge
gaan. 'Dat is toch wel bijzonder merk
waardig als men volhoudt, niet ge
faald te hebben.' Dr. Hoekema vond
het verdriet veroorzaakt door de steri
lisatie. ernstig genoeg om 100.000 gul
den schadevergoeding te vragen. Hij
wilde dat zelfs nog opvoeren tot twee
ton, maar zag daarvan af toen de te
genpartij bezwaar maakte.
De arts-advocaat stelde uitdrukkelijk
dat er volgens hem geen enkele indi
catie was geweest voor een sterilisa
tie. Verder vroeg hij zich af of de
vrouwenarts eraan had gedacht dat
haar patiënte wellicht van een andere
rhesus-negatieve man normale
gezonde kinderen zou kunnen krijgen.
'Ook bestaat er nog zoiets als kunst
matige inseminatie met zaad van een
donor.'
Blokje om
Mr. J. Bijkerk, raadsman van de vere
niging van artsen-automobilisten,
waarbij de gynaecologe verzekerd is
tegen wettelijke aansprakelijkheid,
verzette zich fel tegen de eis. Volgens
hem moeten artsen niet te snel juri
disch aansprakelijk worden gesteld.
'Anders krijgen we toestanden als in
de Verenigde Staten, waar een arts,
als hij een ongèluk ziet. liëver een
blokje om rijdt dan hulp te bieden.'
Mr. Bijkerk vond dat zijn cliënt ver
antwoord gehandeld had, omdat zij
vreesde dat nog een zwangerschap
haar patiënt het leven zou kosten. 'En
dat niet alleen vanwege het rhesus-an-
tagonisme. De baarmoeder van me
vrouw H. is ln een te slechte toe
stand.'
De raadsman verklaarde verder dat
hij geen reden zag om smartegeld toe
te kennen. 'Ten eerste heeft het echt
paar al een kind (een tien jaar oud
dochtertje), zodat mevrouw H. niet
verstoken is van het moederschap.
Ten tweede geloof ik niet dat het
geen kinderen kunnen krijgen met
geld is te vergoeden. En ten derde
moet men ook nog in aanmerking ne
men dat het niet krijgen van een
kind een hoop geld bespaart'
KAMPEN De directie van de NV
Schokbeton zal voor ongeveer hon
derd werknemers van haar bedrijf :n
Kampen een onislagvergunning aan
vragen. Dit is bekendgeworden na een
gesprek dat de directie met de vak
bonden en de ondernemingsraad heeft
gehad.
De ontslagaanvragen houden verband
met een reorganisatie, waarvan het
zwaartepunt in Kampen zal liggen.
Een delegatie van B. en W. van Kam
pen heeft gisteren op het ministerie
van economische zaken haar ernstige
ongerustheid uitgesproken over de
werkgelegenheid in de stad en er on
der meer voor gepleit dat de investe-
ringspremie--egeling weer wordt inge
voerd. Ook op het ministerie van soci
ale zaken zullen B. en W. binnenkort
een gesprek voeren.
(ADVERTENTIE)
jn onze parlementsredactie
EN HAAG Anders dan minister Lubbers, meent minister Trip wetenscliaps-
leid) dat zeker de komende vijf tot tien jaar de bouw van kerncentrales niet ter
ad moet worden genomen. De risico's die aan bet gebruik van dergelijke cen-
iles zijn verbonden, zijn volgens hem te groot. Ook de noodzaak tot het nemen
dergelijke risico's ontbreekt. Hij wijst daarom de bouw van nog een kweekre-
zoals in kalkar of een centrale als in Borssele van de hand.
ister Trip zei dit gisteren
de publikatie van het boek
e op de golven' van een
[kgroep van de PPR. Hij
':ondigt hiermee een ande-
|mening dan minister Lub-
van economische zaken,
I meent dat de onveiligheid
|n argument is om niet op
[huidige voet voort te gaan.
jeen vraaggesprek in 'Olie
de golven' zegt Lubbers
je voorzichtig moet zijn
t kernenergie, maar dat, als
lin een rustig tempo door-
[t, er de komende tien of
Intig jaar veel ervaring
rdt opgedaan.
>ed fout
ir de risico's, zoals het vrij-
öen van radio-activiteit, het
en van afval en zelfs de
gelijkheid van politieke sa-
lage bestaat een groot ver-
lil van mening. Minister
p: 'Over één ding is ieder
een het eens: als het fout
gaat, is het meteen goed fout.
Nederland verkeert in een
speciale positie,' omdat het
niet mogelijk is meer dan en
kele kilometers buiten een
woongebied een kerncentrale
te bouwen. Bovendien kunnen
we in Nederland voorlopig
nog zonder die centrales, om
dat we (alweer een bijzondere
positie) over zoveel aardgas
beschikken. Pas wanneer we
meer weten, kunnen verant
woorde beslissingen worden
genomen.'
Omdat het gebruik van fossie
le brandstoffen (zoals steen
kool en aardolie) en ook kern
energie in beginsel slechts
tijdelijk van aard kan zijn.
wordt in 'Olie op de golven'
gepleit voor het aanwenden
van alternatieve energiebron
nen: natuurlijke energiebron-
men zoals zonlicht, wind, golf
stromen en temperatuurver
schillen in oceanen. Voor we
tenschappelijk onderzoek in
die richting zou in Nederland
op korte termijn een bedrag
in de orde van grootte van
honderd miljoen gulden ter
beschikking moeten worden
gesteld.
Minister Trip: 'Er wordt nu
200 miljoen gulden gestoken
in onderzoek naar en ontwik
keling van kerncentrales, ter
wijl de overheid andere activi
teiten met 10 miljoen gulden
steunt. Dit zal naar mijn ge
voel moeten verschuiven. Het
is een zaak van vrijwillige me
dewerking, maar de bereid
heid van de wetenschappelijke
wereld om in die richting te
gaan is groot. Een landelijke
stuurgroep zal proberen de
krachten te bundelen en zal
ook in EEG-verband moeten
meewerken. Een bedrag van
bijvoorbeeld 100 miljoen gul
den is daarvoor zeker nodig.'
Volgens de werkgroep van de
Fokke Goudswaard, Leo Jansen en minister Trip (v.l.n.rj tijdens de presentatie
'Olie op de golven'.
PPR, die samenwerkte met de
studiestichting radicale poli
tieke vernieuwing, kan er
twijfel bestaan over de huidi
ge energieschaarste en is het
dichtdraaien van de oliekraan
een incidentele gebeurtenis.
Het is echter wel een belang
rijke vingerwijzing naar de
toekomst, wanneer de natuur
lijke rijkdom van de aarde
niet meer toereikend zal zijn.
Het energieprobleem is, zo zei
mede-auteur Fokke Goud,
swaard, vooral een overgangs
probleem. waarvoor in de ko
mende periode van misschien
veertig jaar voldoende moge
lijkheden zijn een oplossing te
vinden. Kernenergie is beslist
geen oplossing. liet beperken
van het gebruik van fossiele
brandstoffen en het voor stij
gend gebruik gebruiken van
natuurlijke energiestromen
wel. Het huidige energiever
bruik zal dus moeten worden
afgeremd. Een praktische sug
gestie hierbij is het leveren
van een pakket goedkope ener
gie aan een gezin. Alles wat
meer wordt gebruikt, moet
dan 200 tot 400 procent extra
worden belast. Voor de indus
trie kan het pakket worden
vastgesteld aan de hand van
het aantal werknemers en het
te maken produkt. Minister
Lubbers staat niet afwijzend
tegenover een dergelijk plan.
Lubbers: 'Binnen de grenzen
van het technisch mogelijke
ben ik daar voor. Maar het
moet wel een objectieve moti
vering hebben. Het is alleen
de vraag op welke termijn we
dat kunnen realiseren. Maar
in beginsel ben ik het er mee
eens. Waar dat nodig is moe
ten we de consumptie beïn
vloeden.'
'Olie op de golven'. Energie
crisis einde of begin? Een
rapport van een werkgroep be
staande uit: Bart Edel, Fokke
Goudswaard, Johan van der
Heide, Leo Jansen, "Wim Rie-
dijk. Uitgeverij Het V/ereld-
venstcr, Baarn Prijs 9.50.
