HET IS ZO SNEU VOOR DE DOMINEES
Raad van Kerken vraagt
gemeenteleden zich te
bezinnen op leefpatroon
In memoriam
ds. J.H. Grolle
Vandaag
EXPORT
JONGE
JENEVER
Gezagvoerder
wil populaire
dominee kwijt
Beroepingswerk
Beperk jachthavens
Trouw
K wartet
TROUW/KWARTET DONDERDAG 28 FEBRUARI 1974
KERK/BINNENLAND
Tjhw
door A. J. Klei
De KRO-televisie heeft voor
lopig een punt gezet achter de
op zn minst curieuze serie
'Waar gebeurd? t maar ivij gaan
vrolijk verder:
Hoe lang is 't nu geleden?
Ik denk een jaar of vijftien
Wat gebeurde er toen?
We hadden op de krant een
leerling-journalist en ik moest hem
wat wegwijs maken. Op een morgen
was hij bezig een bericht af te
ronden en lk zei: daarvoor moet je
dominee Dinges bellen, zijn nummer
isen ik gaf hem het
telefoonnummer, dat ik uit mijn
hoofd wist Even later kwam hij bij
me terug met de mededeling dat ik
hem een verkeerd nummer had
gegeven, hij had een dokter aan de
lijn gekregen. Maar ik had me heus
niet vergist en ik informeerde: heb
je heus nummer zoveel gedraaid?
Ja, dat had-ie en toen was er
opgenomen door dókter Dinges. De
naam klopte dus wel. Toen ging me
een licht op. Dominee Dinges was
doctor in de theologie en hij was
gewoon zichzelf plechtig aan te
kondigen: u spreekt met doctor
Dinges.
En dit is waar gebeurd?
Dit is waar gebeurd!
Aan dit voorval moest ik
terugdenken toen ik oud-minister
De Brauw voor de televisie hoorde
en zag uitleggen dat hij van alle
academische titels af wil. Ook van
zijn eigen meestertitel en eventueel
ook wel van zijn adellijke titel. Als
ik goed begrepen heb kost de drang
naar een titel ons land hopen geld.
Zo schijnen er mensen te zijn die
met een diploma van de hogere
technische hogeschool op zak zich
nog jaren storten op een studie aan
een technische hogeschool met dit
doel voor ogen: eens ir. voor hun
naam te kunnen zetten.
Als titel-loze hoor je zo'n verhaal
natuurlijk met enige voldoening
aan, maar ik bedacht direct heel
hartelijk dat het voor de dominees
wel sneu zou zijn. Mijn ervaring
met deze bevolkingsgroep heeft me
geleerd dat niet weinige
predikheren erg op hun titel gesteld
zijn. Sommigen zelfs op de
aanspreektitel die hun beroep
meebrengt. Als je hen opbelt, hoor
je aan de andere kant van de lijn:
met dóminee Dinges. Ik probeer me
wel eens voor te stellen hoe het zou
klinken: met journalist Klei.
Dominees die doctorandus zijn eren
kennelijk nog graag de
nagedachtenis van de heer Cals die
het drs. tot titel verhief (ook al
duidt drs. alleen op iets dat onaf is,
op de omstandigheid dat je nog
doctor moet worden). Wanneer zij
beroepen zijn, en ons op de krant
daarvan in kennis stellen
waarvoor hartelijk dank zullen
zij niet nalaten beleefd doch
dringend de aandacht te vestigen op
dat drs. Ter geruststelling: er zijn
er ook die het niet doen en dan
Dominee studeert voor doctor Cartoom van Arend van Dam.
zetten wij het uit vriendelijkheid er
weer bij.
Een kennis van mij had een fraai
verhaal over een dominee-doctor dat
ik niet zonder meer in de rubriek
'Waar gebeurd' zou durven
onderbrengen, maar dat ik toch
doorgeef. Hij had een dochtertje
gekregen en zijn gepromoveerde
wijkpredikant kwam op kraamvisite.
Hangt u hier uw hoed even op, zei
de jonge vader tot zijn eerwaarde
gast. Toen de hoed van de kapstok
rolde, raapte de gastheer hem op
om tot zijn grote verbazing te zien
dat de binnenrand van de hoed niet
alleen versierd was met de initialen
van de dominee, maar dat daar twee
lettertjes aan vooraf gingen: dr.
Het zou welbeschouwd vreselijk
onaardig zijn wanneer via de heer
De Brauw onze overheid aan dit
soort pastorale genoegens een eind
zou maken. Professor De Hartog, de
vader van schrijver Jan, moet eens
verklaard hebben dat het de
gelukkigste dag in zijn leven was
toen hij zich professor kon laten
noemen, en wie zal beschrijven
hoeveel geluk verscholen ligt achter
die lettertjes in een hoed of in het
opnemen van de telefoon: met
doctor Dinges!
Bovendien moeten we mensen die
hun titel niet voeren, niet te snel
prijzen. Daar kan ook nederige
hoogmoed aan ten grondslag liggen.
Ik zat op het gymnasium met een
nazaat van de vooraanstaande
Amsterdamse bankiersfamilie Van
Eeghen. Toen de geschiedenisleraar
vertelde dat koning Willem I
allerlei voorname Amsterdamse
families in de adelstand verheven
had, stond mijn medeleerling op en
verklaarde op hooghartige toon:
pardon, de Van Eeghens hebben dit
geweigerd. Inderdaad, die keken
weer neer op de adel
En dit hele verhaal schrijf ik in een
krant, waarvan de hoofdredacteur en
verscheidene redacteuren hun drs.-
titel niet voeren. De lezer moet
maar beoordelen of hij dat te loven
of te laken vindt
ton
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT In de maande
lijkse vergadering van de raad
van kerken, die voor het eerst
werd gehouden onder leiding van
prof. dr. H. Berkhof uit Leiden,
is besloten dat de sectie voor so
ciale zaken een boodschap zal
samenstellen voor de plaatselijke
gemeenten over de klemmende
noodzaak van een verantwoord
economisch gedrag.
De raad heeft dit besluit genomen
naar aanleiding van het abrubte einde
van de benzine-distributie. Een proces
van kritische bezinning op het leefpa
troon in onze welvaartsmaatschappij,
dat door da oliecrisis op gang kwam,
dreigt abrupt te worden afgebroken,
zo werd gesteld. De mensen hebben
het gevoel dat ze zich onnodig zorgen
maakten en de raad achtte dit gevaar
lijk.
Surinamers
Voor de geestelijke verzorging van de
Surinamers in ons land zal de raad
een speciale commissie installeren.
Dit gebeurt met name op verzoek van
de Evangelische Broedergemeenten,
waartoe zeer veel Surinamers beho
ren. Deze kleine kerkgemeenschap al
leen kan hen echter niet opvangen.
De commissie zal trachten de geeste
lijke verzorging te coördineren, niet
alleen voor de leden van de Suri
naamse Broedergemeenten, maar ook
voor de 'eden van andere kerkge
meenschappen in Suriname.
Nogal teleurgesteld nam de raad er
kennis van, dat een poging om een
sectie jongeren op te richten betrek
kelijk weinig weerklank vond bij ie
jeugdorganisaties. Gedachten gaan nu
uit naar een verjonging van de ver
schillende secties van de raad en naar
de oprichting van een werkgroep voor
oecumeniscn geïnteresseerde jongeren.
Uitvoerig is gediscussieerd over de op
21 en 28 september en 5 oktober in
het Jaarbeurscongrescentrum :n
Utrecht te organiseren Nederlandse
Kerkenconferentie en over de daaruit
voortvloeiende beleidsbijeenkomst in
november ie Lunteren. Vastgesteld
werd dat een der voornaamste taken
zal moeten zijn het ontwerpen van
een blauwdruk voor het oecumenisch
samenleven in Nederland in de eerst
komende jaren.
PHILIPSBURG (ANP). De gezag
hebber van de Bovenwindse Eilanden
R. van Deld^n dringt er bij de leiding
van de methodistenkerk op aan de
jonge populaire ds. John Gumbs van
het eiland St. Maarten terug te trek
ken. Ds. Gumbs heeft bij recente sta
kingen op Si Maarten in een commis
sie van goede diensten gezeten.
Gumbs weigert het eiland vrijwillig
te verlaten en heeft laten doorscheme
ren dat hij alleen gaat als hij wordt
uitgewezen. De gezaghebber van da
Bovenwindse Eilanden heeft reeds
een bezoek gebracht aan de kerkelijke
leiding van de methodisten op het
Antiliaanse eiland Antigua, teneinde
daar te bewerkstelligen dat Gumbs
zou worden teruggeroepen.
Intussen heeft de katholieke collega
van ds. Gumbs, pastoor Standemeijer
protest tegen de gang van zaken aan
getekend. Voorts is een sociale actie
groep opgericht waarin vakbondsver
tegenwoordigers en politici zitten, die
ds. Gumbs voor SL-Maarten willen be
houden.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Hoe.iderlo (toez.): H. F.
Winterterp te Nijmegen; te Stolwijk:
A. Kalis, ev. luthers pred. te Deven
ter, die dit beroep heeft aangenomen.
Overleden: J. H. Grolle (74), em.
pred. te Groningen. Was pred. te Slo
ten (Fr.) Hillegom, Utrecht en ver
volgens voor buitengewone werkzaam
heden (Kerk en Israël).
Overleden: A. A. de Bruyn (70), em.
pred. te Rolde. Was predikant te God-
lnze, Witmarsum, Etten (Gld.), Nieu-
wenhoorn en te Norg.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar 's-Hertogeibosch:
M. v.d. Sijs, voorheen pred. van de
Hindoestaanse gem. te Suriname.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Midwolda, Ouderkerk a/d
Amstel en te Culemborg: A. Baars te
Bennekom.
DEN HAAG In het waddengebied
moet worden opgetreden tegen elke
uitbreiding van jachthavens.
Dat is de mening van de Kamerleden,
Jansen en Coppes (beiden PPR). Zij
hebben de ministers Van Doorn, Wes
terterp en Gruijters gevraagd maatre
gelen te nemen.
DE VIS
Hans Werkman heeft onder de l
'De witte roos' een vijftigtal gei^iw;
ten van Willem de Mérode verzanL.]^
(uitgave Kok, Kampen). Bovenq
voorzag hij de gekozen gedichten prei
chronologische volgorde) van k<
toelichtende aantekeningen. Veel
deren zullen zich de tijd tussen
beide wereldoorlogen herinneren (het
het uitkomen van een nieuwe bui
van de Mérode een gebeurtenis 1 4
Hoewel zijn poëzie vooral het pro!'
tantse volksdeel zal hebben aangespt
ken heeft het hem toch ook niet
waardering daarbuiten ontbroken.
Nederlands Letterkundig museum
Documentatiecentrum te Den HJeft'
gaf dezer dagen tevens een Schriji n?s
Prentenboek (nr. 18) over hem 1SV'
Beide uitgaven geven een duide eb<
Inzicht in het werk van deze dicl
die niet vergeten mag worden. I
volgt één van zijn kortere verzen,
heet: De vis.
Ik wierp mijn hengel in het water.
De vis beet, en ik ving de vis.
Ik doodde de vis, ik kookte de vis,
ik at de vis, de vis at mij.
De vis was giftig, ik moet sterven.
De vis groeit in mij, ik verminder.
Zijn bek bijt en zijn vinnen steken
Ik ving de vis, de vis ving mij.
Hans Werkman schrijft erbij: 'De
kan aan Christus herinneren',
mysticus vangt en eet Christus,
Vis, maar ontdekt dan dan dat Cl
tus hem gevangen heeft, wat met li
gepaard gaat'. Is die andere inter# k
tatie ook mogelijk, nl. die van pdi
kruis, waarbij de duivel Christus
vangen zou hebben en waarbij la
aan het licht kwam dat het omgekd
de het geval was? Heeft De Mérd
daaraan gedacht? Het is een oud gef
ven, dat hij misschien wel gekfj
heeft Persoonlijk spreekt mij ech
die van Hans Werkman meer aan,
als hij dat noemt: 'een auto-biogra
in kort bestek'. In ieder geval
van die vele gedichten van De Méi
die om verder denken vragen. Ik
de vis, de vis ving mij.
4 k
:eei
it
hai
ing
jei
h
Itic
m<
tin
chc
di
ifde
vo
de
rur
Ee
res
v
ge
H
I f
door ds. R. Bakker
Velen in ons land en daarbuiten
zullen met mij in weemoed ver
nemen van het heengaan van ds.
J. H. Grolle. Het is op verzoek
van de redactie dat ik hier uit een
ADVERTENTIE
Bevrijding
Zuid-Afrika (2)
Dc redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Emigratie
De heer J. Boessenkool beweert dat
de apartheid door God zelf is ge
maakt. Waarschijnlijk bedoelt hij, dat
God de mensheid in veelvormige ge
daanten heeft geschapen, wat natuur
lijk iets heel anders is. Zoals hij zich
uitdrukt is het je reinste blasphemie.
God heeft geboden de naaste lief te
hebben als je zelf (zonder daar
bij over kleur te spreken) en
de z.g. apartheidspolitiek van Z.A. is
een ontkrachting van dit gebod in op
tima forma.
De heer B. beweert ook dat wij het
zelfde zouden doen als Z.A. Wil hij
een opgave verstrekken van neder-
landse wetten en/of wetsartikelen die
een gelijke strekking hebben als de
apartheidswetten in Z.A.? Mocht hij
dat niet kunnen dan noem ik hem
een lasteraar wegens aantasting van
onze goede naam.
Rotterdam
C. P. vin Renssen
Korps mariniers
Als ik het stukje van de heer Bakker
goed heb begrepen, gaat hij er van
uit, dat de zogenaamde martelpraktij
ken inderdaad gebeurd zijn bij het
korps. Maar tot op heden is er nog
niets bewezen en er zal ook nooit iets
bewezen kunnen worden omdat deze
praktijken gewoonweg niet bestaan.
Andersluidende beweringen zijn ge
woon opruierij van de VVDM. Ge
steund door PvdA. en jammer genoeg
ook nog door Trouw-Kwartet.
Den Haag
J. Bolland
Uw pagina 2 van 21-2-1974 met vier
artikelen, die het racisme aan de kaak
stellen, brengt me er toe uw aandacht
te vragen voor de keerzijde van de
medaille, nl. hoe het oprukken van de
Frelimo nu in z'n werk gaat. Ook de
ze week zijn een blanke boer en boe
rin in de grensstreek Mozambique-
Rhodesië door zgn. vrijheidsstrijders
doodgeschoten en werd op deze wijze
paniek gezaaid onder de 100 zwarte
Afrikanen, die op deze boerderij
werk, huisvesting en een lagere
schooltje voor hun kinderen vonden.
Wie moet nu de boerderij voortzetten?
U denkt wellicht: hoe komen die
blanken daar? Vaak zijn het de kinde
ren van Ierse immigranten, die we
gens de grote werkloosheid in Ierland
een toekomst in de toenmalige kolo
niën hebben gezocht. De negerbevol
king raakt zeer geintimideerd door de
gewapende overvallen op blanken en
transportmiddelen en ziet de 'vrij
heid', die deze 'beweging' zal brengen,
met angst en beven tegemoet. Achter
de 'steun aan bevrijdingsbewegingen',
waarvoor Nederland zo enthousiast is.
mag werkelijk ook wel eens een
vraagteken worden gezet
Den Haag
Gien van der Veen
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pert
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
In het ingezonden stuk onder dit op
schrift in de krant van gisteren, van
de hand van dr. J. P. Feddema, sloop
een storende zetfout. Hier volgt de
betreffende passage nog eens:
De wet, waarbij verschillende betrek
kingen voor blanken zijn gereser
veerd, wordt steeds moeilijker te
handhaven, mede als gevolg van de
buitenlandse investeringen en het ook
daardoor groeiend tekort aan blank
(semi-) geschoold personeel. Deze wet
wordt dan ook op grootscheepse
schaal overtreden. Er zijn sectoren
(b.v. de bouwvak), waar tachtig pro
cent van het werk wordt verricht
door zwarten, hoewel volgens de let
ter van de wet slechts twintig procent
van dat werk door hen mag worden
gedaan.
Natuurvreemd?
'Wat er gebeurt met de dieren, ge
beurt spoedig met de mens. Alle din
gen hangen samen. Wat er met de
aarde gebeurt, gebeurt met de kinde
ren van de aarde.De mens heeft
het web van het leven niet geweven;
hij ls slechts één draad ervan. Wat
hij met het web doet, doet hij met
zichzelf (pag. 27 uit 'Leve de aarde',
Meinema, Delft). Deze profetische
woorden uit de toespraak van india-
nenhoofd Seattle van de Dawanish
stam in de staat Washington uit 1855
schrijf ik over voor mr. A. L. des
Tombe, voorzitter van de landelijke
Stichting Recreatie. Hij vond ir. Ste-
fels en zijn mede natuurbeschermers
'wereldvreemd', nadat Stefels het ge
drag van veel recreanten 'natuur
vreemd' had genoemd. Wat de Stich
ting Recreatie zou moeten doen is: de
mensen te leren zich als gast, beschei
den en eerbiedig te gedragen in de
natuur, met belangstelling voor alles
wat leeft Want: 'wat er met de aarde
gebeurt, gebeurt met de kinderen
van de aarde'.
Ermclo I. G. Mees
De KNAC
Trouw-Kwartet meldde op 22.2.'74, dat
de KNAC boos is op de regering, om
dat de snelheidsbeperking van het
verkeer thans gemotiveerd wordt met
liet argument van verkeersveiligheid.
Wij, die de Tweede Kamer met een
petitie, gesteund door 30 hoogleraren
en 750 predikanten, in december jl.
gevraagd hebben om een duidelijke
snelheidsverlaging, verheugen ons over
de genomen maatregel (volgens de mi
nister 25 pet. minder dodelijke onge
lukken in Duitsland. Tr.-Kw. 8.2.'74).
Wij vinden het moreel hoogst bedenke
lijk dat de KNAC dit aspect der zaak
niet lijkt te kennen.
Leiden-Amsterdam
ds. K. E. II. Oppenheimer, ds. A. A.
Spijkerboer
Uw keus hangt af
van Uw persoonlijke
smaak.
Daarom moet U echt eens
De Kuyper Export Jonge
Jenever proeven 'n Zuiver
natuurprodukt De kans is
groot dat het nèt de borrel
is, die U het lekkerst vindt.
DE KUYPER EXPORT
JONGE JENEVER
De enige Jonge Jenever ter wereld
met het Certificaat r an Zuiverheid,
Kwaliteit en Waardering, verleend
door The Royal Institute of Public
Health Hygiene te Londen
iti
de
veelheid van herinneringen terum
denk aan de zeer gewaardeeri
persoon en het veelomvattem
werk van een collega met wie
vele jaren in hartelijke vrien r
schap mocht samenwerken
Als algemeen secretaris van de vo^'
kerk en Israël van de hervormi
kerk, vatte hij na het einde van
tweede wereldoorlog zijn arbeid m
de volle inzet van zijn krachten aa
Diep bewogen met het lijden dat doi
de gruwelijke vervolging van h|
Duitse nazidom de Joden was aan:
daan, tilde hij zwaar aan het schuld
verleden ener christenheid, die zu
een onheil over het Joodse volk
het dusgenaamde christelijke Euroj
klaarblijkelijk niet had kunnen vooU
komen; geen voldoende begrip ha 1
kunnen opbrengen voor de heilshistI
rische, de bijbelse verbondenheid va
de kerk en het Joodse volk. Met al
kracht en bezield door de liefde va A
Christus, wierp ds. Grolle zich op c d
taak, om binnen de kring der keije
die bijbelse bezinning op de verhol j
ding tot Israël meer en meer op gan:
te brengen en de aanzet te geven t(.
wat hij noemde het gesprek met l(ï(
raël.
Hulproep
Hij aarzelde niet om daarbij als
een hulproep zich tot het Joodse vol
te richten in een kleine brochure,
titeld: 'Joden, de christelijke keii
heeft u nodig.' Zelf ging hij de ke
ken in om de plaatselijke gemeente
te spreken in alle delen van ons lan<
Hij gaf zich aan vele studies over di
ze zaak en publiceerde verscheiden
boeken, die door velen gretig ontvai
gen werden.
Met zijn heldere stem en klare taa
boeide hij zijn gehoor en wist d
boodschap die hij bracht over te doe
komen. Evenzo in zijn stijl bij wat h
schreef. In een vlotte journalistiek
vorm, die de lezer boeide en tot he
einde vasthield. Een man vol tempi
rament, die zich soms liet gaan, zoda
er in zijn geschriften uitschieters koi
den komen in een wat al te grote rhi
toriek. Maar vooral wie hem kende
kon dat verdragen en vergaf het hen
gaarne.
Enkele reizen naar de nieuwe staat Is
raël brachten hem in verrukking ei
vaak tot diepe bewogenheid. Vele ge
sprekken voerde hij met wie er hui
nieuwe vaderland gevonden hadden
Hij gaf zijn gedachten door op confe
renties in het internationaal verbant
met de wereldraad van kerken. A
was het langs een moeizame weg, tod
heeft ds. Grolle het zien groeien wa
hij zo gaarna wilde uit de liefde vai
zijn hart Hij heeft het in de jarei
van zijn emeritaat mogen ervaren da
de stem van Israël meer en meel
werd gehoord en in het door hem be
doelde gesprek met Israël.
Een man niet alleen van diepe ernst
maar ook van heerlijke humor was ds
Grolle, aan wie we met dankbaarheid
blijven denken. De Heer trooste de fa
milie Grolle en met name zijn echtge
note. Zij verliezen veel, maar zijn lief
de en toewijding blijven onvergete
lijk. Zijn arbeid zal een gezegende
blijven voor kerk en Israël.
Ds. R. Bakker, gereformeerd predi
kant te Rotterdam, is vele Jaren voor
zitter geweest van de commissie voor
de kerk en het Joodse volk van de we
reldraad van kerken.
I
