tediatorenfabrikanten
open in te ruime jas
Winst van Akzo
34% gestegen
Oliegeul moet toch
worden uitgediept
Bezig bedrijf
Steeds meer vakbeurzen
in Europa onder de maat
Uitgevers: geen échte
schaarste aan papier
"anering nodig door teruglopende vraag
Bij Scholten-Honig
winst 20 pet. hoger
in eerste halfjaar
Tonnage te water
gelaten schepen
weer fors omhoog
Begin '75 giraal
effectenverkeer
technisch rond
NEW YORK VAST GESTEMD
DOW JOIMES INDEX
'3 ,5l
Staal heeft
de voorkeur
WW/KWARTET DONDERDAG 28 FEBRUARI 1974
FIXANCIëV ECONOMIE
Tl 7 K17
ior Peter van Lakerveld
GRONINGEN Koninklijke Scholten
Honig (KSH) is tevreden over de eer
ste zes maanden van het boekjaar
1973-1974 met uitzondering van, zoals
verwaoht, de broodsector. De netto
winst was in het eerste halfjaar 20
pet hoger dan in het eerste halfjaar
1972-1973, zo is op de jaarvergadering
meegedeeld.
KSH onthoudt zich van een prognose
over de komende zes maanden. Het
bedrijf moet erin slagen de nog steeds
stijgende grondstoffenkosten tijdig in
de verkoopprijzen door te berekenen,
aldus directeur dr. W. L. G. S. Hoef
nagels.
Ook op langere termijn heeft KSH
vertrouwen in de ontwikkeling van
het concern. Dit is mede gebaseerd op
vijf grote uitbreidingen tot een be
drag van ruim 45 min die voor eind
1974 aan de winst moeten gaan bijdra
gen.
De huidige moeilijkheden in de
broodsector moeten en kunnen wor
den opgelost. Geld is hierbij niet hot
belangrijkste. Volgens dr. Hoefnagels
moet dit geschieden door rationalisa
tie. Hierbij speelt de overheid een be
langrijke rol met haar prijspolitiek.
Voor de reorganisatie van Co-Op is
ƒ6,5 min uitgetrokken. 'Men kan het
nooit met zekerheid zeggen maar dit
bedrag moet genoeg zijn voor Co-Op'.
LONDEN In de wereld buiten Chi
na, de Sowjet-Unie en Roemenië zijn
in het afgelopen jaar schepen van in
totaal 31,52 miljoen bruto ton te wa
ter gelaten, 4.8 miljoen ton meer dan
in 1972, zo blijkt uit de jongste cijfers
van Lloyds Scheepsregister. Het was
al het achtste opeenvolgende jaar met
een aanzienlijke toeneming van de
scheepsbouw. De Japanse werven na
men 49.8 procent van de produktic
voor hun rekening, op grote afstand
gevolgd door de Zweedse met 8 pro
cent en de Westduitse met 6,3 pro
cent. Spanje steeg op de ranglijst van
de scheepsbouwlanden naar de vierde
plaats, gevolgd door Frankrijk en
Noorwegen. Engeland viel terug naar
de zevende plaats, de laagste die het
ooit heeft ingenomen.
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren 33-3SH 133*;-
33%). Unilever 39%-40 (onv.). Philips
$11%-11% (11%-1J%) en KLM 25-25%
(onv.). Opgave Hornblower en Weeks.
TF'iZ Rotterdam concurrentie volhouden
Yan een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Als Rotterdam wil blijven concurreren met
andere havens in Europa, dan moet de geul voor Hoek van Holland
worden uitgediept, terwijl ook nieuwe faciliteiten voor liet con
tainervervoer moeten worden aangelegd.
Dat valt te lezeoi uit een gezamenlijke
nota die Rijnmond en Rotterdam gis
teren hebben uitgebracht.
Op het ogenblik is transport van olie
vanuit bijvoorbeeld Le Havre naar
het Ruhrgebied duurder dan vanuit
Rotterdam, vanwege de lengte van de
pijpleiding. Maar als Rotterdam niet
meer bereikbaar is voor steeds grote
re, volgeladen mammoettankers zal
het verschil in vrachtkosten met le
Havre door de kortere vaarduur op
het ogenblik veertig cent oplopen
tot een rijksdaalder. In dat geval
wordt de aanleg van een pijpleiding
vanuit le Havre naar het achterland
weer interessant. Wordt de geul voor
Hoek van Holland echter uitgediept
tot 72 voet dan wordt ook Rotterdam
bereikbaar voor schepen in de klasse
van 400.000 tot 500.000 ton, waarmee
het nadelige vrachtverschil met le Ha
vre tot het huidige niveau wordt te
ruggebracht. Dit zou, aldus de nota,
dc economische aantrekkelijkheid van
de Franse plannen voor 't Westduitse
achterland wegnemen.
De nota pleit ook voor uitbreiding
van de faciliteiten voor het container
vervoer. Over de manier waarop zijn
Rotterdam en Rijnmond het niet
eens: de eerste wil de nieuwe contai
nerfaciliteiten in het Eemhavengebied,
terwijl Rijnmond voorstander is van
een containerhaven op de Maasvlakte,
waar volgens het openbaar lichaam de
overslag activiteiten in rap tempo
moeten worden uitgebreid.
Omdat het Waterweggebied econo
misch teveel steunt op de olie moet
er gestreefd worden naar vergroting
van het aandeel van de tertiaire
dienstverlenende sector in de econo
mische structuur en naar het aantrek
ken van hoogwaardige industrie en
van industrieën gericht op hoogwaar
dige eindproducten, aldus het rapport.
Handhaving van de huidige belangrij
ke pijlers, het transport, de olieraffi
naderijen, de chemische industrie en
de scheepsbouw, moet volgens de des
kundigen van Rijnmond en Rotterdam
worden nagestreefd.
Industriële chantage viert hoogtij
UTRECHT Steeds meer vakbeurzen in Europa en daarbuiten zijn
onder de maat. Ze voldoen vaak niet aan de allereenvoudigste eisen.
Sommige beurzen kunnen in de felle concurrentiestrijd die tussen de
beurzenorganisaties onderling bestaat alleen het hoofd boven water
houden door via pure industriële chantage hetb edrijfsleven in een
beurs te interesseren. Veel beurzen worden uitsluitend georganiseerd
om zichzelf staande te houden en niet ten gerieve van het bedrijfs
leven.
Tot deze conclusie komt de heer W.
F. Luca, directeur beurzenorganisatie
van de Kon. Ned. Jaarbeurs in
Utrecht Volgens hem is er nog geen
middel gevonden het kaf afdoend van
het koren te scheiden en de zure
zaak te saneren. Standhouders te lok
ken door de concurrentie tegen elkaar
uit te spelen. 'Zolang het bedrijfsle
ven, dat zelf ook het nodige van de
concurrentie te duchten heeft, blijft
komen zijn dit soort zwendelmetho-
den niet te voorkomen.
Willekeurig beeld
Gevolg van dit soort lukraak georga
niseerde beurzen is, dat de afnemer
een volstrekt willekeurig beeld krijgt
van het aanbod ln een bepaalde bran
che. 'Hij krijgt volstrekt onvolledige,
en dus onbetrouwbare informatie. En
de handenvol geld die met het opzet
ten van een vakbeurs zijn gemoeid -
vaak een kwestie van miljoenen - zijn
in feite voor niets uitgegeven', aldus
de heer Luca. Bovendien zijn er op
deze manier veel te veel beurzen ont
staan die internationaal zijn of dat
Het rapport komt tot de conclusie dat
langdurige energieschaarste tot een
tekort aan werkgelegenheid dn het
Rijnmondgebied kan leiden. Er moet
rekening mee worden gehouden dat
rond 1980 in het Waterweggebied een
tekort heerst van ongeveer 9.000 ar
beidsplaatsen. Half november van het
vorig jaar kwam Rijnmond met een
omstreden rapport uit, waarin werd
becijferd dat als gevolg van Rotter
dams zwak gebleken oliepijler voor
19S0 een tekort van 23.00 arbeidsplaat
sen zal zijn ontstaan.
AMSTERDAM De Vereniging voor
de Effectenhandel verwacht dat de
technische realisatie van het giraal ef
fectenverkeer in het eerste kwartaal
van 1975 een feit zal zijn. Het mo
ment van de invoering van giraal ver
keer zal daarnaast afhankelijk zijn
van het tot stand komen van wettelij
ke voorzieningen ter waarborging van
de rechtspositie van de effecteneige
naar.
De voorbereidingen hiervan bevinden
zich thans al in een vergevorderd sta
dium. Een hiertoe door de minister
van justitie in 1970 ingestelde com
missie, onder voorzitterschap van mr.
H. E. Ras, hoopt binnen afzienbare
tijd een rapport gereed te hebben. De
vereniging voor de Effectenhandel is
met de voorbereidingen voor het gi
raal effectenverkeer nu de tweede fa
se ingegaan.
Dit omvat het maken van een blauw
druk voor de technische uitvoering,
op basis van een rapport dit in samen
werking met enige effectendeskundi
gen door het Organisatie Adviesbu
reau Bakkenist. Spits en Co. is opge
steld. In dit door het bestuur van de
Vereniging goedgekeurde rapport wor
den de hoofdlijnen van de opzet van
het systeem uiteengezet.
Het systeem werkt met een centraal
depot voor effecten, daarin door pro
fessionele instellingen (ongeveer 100)
gedeponeerd. Waarschijnlijk zal het
depot worden beheerd door een nieuw
Nederlands Instituut voor Giraal Ef
fectenverkeer (Nigef), dat volgens de
huidige plannen onderdeel zal uitma
ken van het door de Vereniging opge
richt Interprofessioneel Instituut voor
de Effectenhandel. Voornaamste re
den voor de instelling van giraal ver
keer is, de omvang van stukkenver-
keer (nu 20 min per jaar) te vermin
deren. In eerste instantie verwacht
men een afneming van het stukken-
verkeer met ongeveer 65 pet. In het
buitenland werken al verschillende gi
ro-instituten, zoals in België, Duits
land, Oostenrijk, Frankrijk en Zwit
serland.
pretenderen. 'Veel van deze beurzen
zijn meer ter streling van het natio
naal of lokaal prestige opgezet dan
om te voorzien ln een behoefte van
het bedrijfsleven'.
De onderlinge concurrentie is er me
de oorzaak van dat de beurzen er ook
in de internationale contacten die zij
onderling hebben - bijv. via de 'Uni
on des Foires Internationales' (UFI) -
nauwelijks tot daadwerkelijke afspra
ken zijn gekomen over sanering van
het beurzenbestand of over de vereis
ten, waaraan een vakbeurs zou moe
ten voldoen. Evenmin is het bij de
UFI gekomen tot een daadwerkelijke
uitwisseling van de know how. 'De i—
goede beurzenorganisaties kijken wel Koersen in Montreal
uit. Ze voelen er niets voor om aan
de concurrentie het achterste van hun
tong te laten zien', aldus de heer Lu
ca. Ook kwesties als een goede onder
linge afstemming van dc beurzensche-
ma's - om doublures te voorkomen
blijven veelal in de lucht hangen.
NEW YORK 2
Indoet. Sport*ti UUU. Obi. Mods
25 febr. 851.38 191.74 93.37 73.22 783.9
26 febr. 859.51 195.06 93.97 73.24 785.6
27 febr. 863.42 196.53 94.20 73.23
Aand. Obl. TOL H. L.
27 febr. 18.730 17.300 1.779 818 599
25 febr. 12.900 16.270 1.799 731 689
26 febr. 15.860 18.180 1.781 975 438
25/2
28/6
27/2
BnvlR
2.no
1.99
1.07
Dom Tar Cbem
25
25'i
25
Huskv
20%
21
22".
Nut. Gus
0%
10
Mass Ferguson
17%
17%
18%
Nel. Resources
5.40L
Shell Canada
19%
19%
19%
ACF Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alutn. Co of Am.
American Brands
kunstleerfabriek, zo heeft Akzona in
haar jaarverslag bekendgemaakt.
Vorig jaar behaalde Akzona een winst
van 37,5 mlp dollar op een omzet van
704 miljoen dollar.
Nutricia wil
Remia kopen
ZOETERMEER Tusien Nutricia in
Zootermeer en Remia in Den Dolder
zijn besprekingen gaande, over do op
neming van de Renua-groep in het
Nutricia-concern. Remia bezit een mo
dern raffinage- en hardingsbedrijf
voor oliën en vetten en is fabrikant
van margarine, halvarine, spijsvetten,
sauzen en bakkerijgrondstoffen. Bij
Remia zijn ca. 340 mensen werkzaam.
De vakbonden zijn verrast door de
aankondiging. Ze zijn daarvan tien da
gen geleden op de hoogte gesteld. De
bonden hebben nadere gegevens ge
vraagd om een oordeel te kunnen ge
ven over de overneming. Ook vinden
zij dat de werknemers van Remia 'een
graantje moeten meepikken' van de
aandelenverkoop. Tot nu toe heeft
men zowel van de zijde van Nutricia
als van Remia negatief gereageerd.
Het Nutricia-concern vervaardigt o.a.
kinder- en dieetvoeding, chocomel en
koffiemelk, snack- en drogerijproduk-
ten en halffabrikaten van groenten en
fruit. Over 1972 behaalde dc groep
een omzet van 278 min, waarvan 40
pet in het buitenland werd afgezet.
Eind 1972 bedroeg het aantal perso
neelsleden 2680. De jaarlijkse omzet
van Remia beweegt zich ruim boven
de 50 min.
Am Meial Climax
Am Motors
Am Smelt C Ref
Am Tel A Tel
Ampex
Anaconda
Armco Steel
Atlant. Richfield
ÜHiidix
Bethl Steel
Roelng
Burlington Ind.
Can Pacaflc Ry
Celanese
Chase Manhattan
Chossle Syalem
Chrysler
Cities Service
Colgate Palmollve
Colt Industries
Communw Edison
Cons Edison
Cont. Can
Cont OU
Curilss Wright
Curtis* wrleht A
Dart Ind
Deere and Co
Dow Chemical
Du Pont (El)
36% 37%
29 29 'i
47-'.
11 10".
26
27
52 '4 52
4>4 4%
29", 29%
2414 24
100% 101%
5» Sft
14% 15%
22 2214
17)4 17%
31% 30%
53% 54%
56% 55%
18% 18%
56 55%
24 24%
18% 19%
30 3C
21% 21%
24% 24%
44 43%
12 12%
24% -
1# 18%
47% 46%
57 H 51
166% 166%
Easlm
i Kodak ll%ex 102%
F:rsi Nat City
39%
40%
Admiral Curp
11%
11%
Allenghenv pow S
11%
19%
Ak/uns
20
26
Am Standard
14%
14%
Ameled Ind
41%
«1%
Ball Ohio
54 53'ib
Bavuk Cigars
5)6
5%
Can Breweries
3%
3%
Cello
17
16%
Chadbnurn Guih
I
1)4
Chase Select Kd
8.81 b 8.81b
Columbia Gas
27%
27%
Cominoo
32%
"ft
Conl. Telephone
18%
Fluor Corp
49%
51%
Gen Electric
Gen Foods
Gen Mnlnrs
Gen Publ Utll
Gen Te! Tel
Getiy Oil
Gilett*
Glmhel Brothers
Gnndvear I and B
Gulf Oil
Illinois
Central Ind.
Iniilcn
Int Busln Mach
Intern Harvester
Int Nick of Can
Int Paper
Int Tel Tel
58% 57%
28 28%
50% 50%
19% 19%
25 23%
143 145%
38% 39
17% 17%
25% 25%
23% 23
237% 237
26% 27)4
39% 39%
48% 49
2fll9B1
1% 11
9% 9%
Llng-Lemeo Vough 11
Llllon Ind
Lockheed Alrcrafl
Marcor
Martin Marietta 19 18%
May Dep Sinres 28 28
McDonnell Dougl :9%ex 19%
Mobil Oil Corp 45% 45
Nabisco
Nat Cash Keglst
Nat Distiller»
Nm Cypaum
Nat Steel
Nil Lead Ind
32% 32%
38% 37%
13% 13%
13% 13%
4%ex 33%
14%
14
Pac Gas and El
Penn Central
Pepsico
Phelps Dodge
Ph.Up Morris
Philips Pair
Procter 4 Gambl
RCA
Republic Steel
Reynolds Ind
Royal Dutch Petr
24
24
3%
*3% 64%
43% 42
107 IQ7%
54*', 55%
85% 88%
20% 20
27 27%
46% 46%
33% 33%
Santa F6 Ind 33%
Sears Roebuck 88
Shell Oil 56%
Southern Co 17
Southern Paclflo I6%ex
Southern Railway 48%
Sperry Rand •"7
Stand Oil Calif
Stand <)i| Indian
Corp
Studehnke
Sun Oil
Worth
«8
96)4
40%
33%
88%
57%
16%
37%
49%
95%
83%
33%
49%
Texas Gulf
Texas Inat.
Transamerlea
Unilever
Union Carbide
Unt Royal
United Aircraft
United Brands
US Steel
28 Vi 27%
108", 107%
10% 10
39%
35% 36
9 9%
25% 25%
7% 7%
43% 44%
Irn Bank fur Kec
Inl Fiev Frag
Inl Paper It 4)
13% 13%
99% b 99% b
38% 38%
Kansas Power
KLM
Kroger
Ind
21 20%
25% 25%
69% 70%
ladisun Fund
West Union Tel
Wesiinghouse El
Wvolwnrth
Nat Can
NY C«*ntr A
North West R
N Am Philips Co
14% 14%
22 23%
17% 17%
Tandy
Union tlectr
United Corue
United Gas
Western Bancorp
52% 52%
72 H 12
20% 20%
.5%ex 15%
•ft 'ft
19% 28%
AMSTERDAM Staal heeft dc
voorkeur van fabrikanten en in
stallateurs van radiatoren. Er
zijn en worden nog wel proeven
genomen met alluminium, om
dat dit metaal bij de warmte-af-
gifte minder tegenhoudt. Het
probleem is echter, dat een al
luminium ketel met aanvaard
baar dikke wanden de druk van
8 atmosfeer niet kan verdragen,
die nodig is voor Centrale ver
warming. Stalen ketels en allu
minium radiatoren is ook geen
oplossing, want de beide metalen
verdragen elkaar slecht. Er ont
staan chemische reacties met als
gevolg lekkages op laatsen, waar
staal en alluminium aaneen ge
last zijn.
HINHEM De nettowinst van Akzo is in 1973 volgens voorlopige
ijfers mei, 34 procent gestegen tot 291 miljoen. De omzet nam met
procent toe tot ca. 9,4 miljard, aldus deelt Akzo mee.
ver 1973 wordt een hoger dividend
oorgesteld van 3,80 per aandeel
in nominaal 20,-, waarvan reeds
1,20 als interimdividend is uitge-
eerd (v.j. 3,60 per aandeel). Tot 1
iptember 1974 zal naar keuze van
andeelhouders het slotdividend wor-
en uitbetaald in contanten, dan wel
m laste van de agioreserve in gewone
andelen Akzo, en wel zodanig, dat op
8 gewone aandelen van 20 een ge-
'oon aandeel van 20 wordt uitge-
eikt. De kosten van omwisseling ko
enen voor rekening van Akzo. De net-
:owinst per aandeel steeg in 1973 met
!9 pet van 8,02 tot 10,34. Het aan-
~ial personeelsleden nam met 5 pet toe
fan 101.000 tot 105.000.
Jij de stijging van de nettwinst per
fandeel merkt Akzo op, dat de winst
)er aaideel van 1972 herrekend is in
ferband met het vervallen van aanvul-
ende afschrijvingen.
Tot dusver werder de aanvullende af
schrijvingen ten laste van de groeps-
Vinst gebracht, teneinde rekening te
gouden met de invloed van de inflatie
öp de kosten van te vervangen capaci-
eit, voor zover niet gecompenseerd
door schaalvergroting en technologi
sche verbeteringen. Nu worden de ten
laste van het bedrijfsresultaat ge
brachte afschrijvingen berekend op
basis van de aanschaffingskosten van
de duurzame produktiemiddelen.
Hoewel bij het begin van het vierde
kwartaal de vooruitzichten voor de
resterende maanden van 1973 bijzon
der onzeker waren als gevolg van
moeilijkheden in de grondstoffenvoor-
ziening, is de feitelijke ontwikkeling
meegevallen. De omzet in het laatste
kwartaal steeg ten opzichte van het
vorige jaar met 11 pet. Het stijgings
percentage zou zeker hoger zijn ge
weest bij een normale grondstoffen-
aanvoer en ongewijzigde wisselkoer
sen, aldus Akzo.
Het herstel in de hoofdproduktgroep
chemische vezels heeft zich voortge
zet. Ook in de sectoren speciale che
mische produkten en farmaceutische
produkten bleef de ontwikkeling be
vredigend. In de sector coatings was
het resultaat lager dan vorig jaar ter
wijl de resultaten in de sectoren che
mische basisprodukten en consumen
ten vrijwel gelijk waren aan die ln
1972.
Producerende latiden trillen prijsverhoging
Van één onzer verslaggevers
AMSTERDAM 'Ik heb de indruk
dat er geen echte papierschaarste is,
maar dat het de producerende landen
slechts te doen is om drastische prijs
verhogingen naar het voorbeeld van
dc olieproducerende landen. En aan
gezien zij de touwtjes in handen heb
ben, worden wij gedwongen te beta
len. Anders draaien ze eenvoudig de
'papierkraan' dicht'. Dat is de mening
van de secretaris van de Nederlandse
Organisatie van Tijdschrift Uitgevers.
NOTU-secretaris mr. T. Oonincx zegt
te verwachten dat na de recente pa
pierprijsverhogingen dit voorjaar al
weer oen nieuwe prijsverhoging van
10 a 15 pet zal volgen. Ernstig be
zorgd over de 'schijnbare papier
schaarste' heeft de NOTU een bijeen
komst uitgeschreven over de papiersi
tuatie in Nederland. Deze bijeenkomst
waarvoor 3500 uitnodigingen zijn ver
zonden wordt op 15 maart gehouden
in de Amsterdamse RAI, zo heeft dc
NOTU bekendgemaakt. Tijdens dc
NOTU-papierdag zullen een aantal in
leiders dieper ingaan op vraagstukken
zoals dc toestand van de houtvoorra
den, de politiek ten aanzien van ont
bossing en de noodzaak van herbebos
sing, de rol van regeringen bij de be
handeling van deze problematiek, de
gevolgen van een eventuele papier
schaarste voor dc vrijheid van me
ningsuiting of voor de werkgelegen
heid van journalisten en grafici.
Vermogen Nefo
daalde bijna 9 pet.
AMSTERDAM In 1973 is het ver-
mogen van Nefo (beleggingen) met
8.8 pet gedaald van 103,7 min tot
94,6 min. De intrinsieke waarde per
aandeel daalde daarmee van 92,62
tot 84,49, terwijl de beurskoers met
21 pet daalde tot 62 per eind 1973.
De winst steeg met 10,6 pet, van 5,1
min tot 5,6 min, aldus het jaarver
slag.
Zoals reeds eerder gemeld wordt voor
gesteld het dividend te verhogen van
4,40 tot 4,60 per aandeel van
50. Hiervan werd reeds 2 als inte
rimdividend betaald.
De omvang van het aandelenbezit
nam sterk af door verkopen en door
de daling van de aandelenkoersen,
terwijl door betalingen op de in aan
bouw zijnde onroerende goederen de
belegging :n deze sector aanmerkelijk
toenam. Per eind 1973 was 30,1 pet in
aandelen belegd (v.j. 43 pet).
Prins verwacht
hogere omzetten
DOKKUM Prins (metaalconstruc
ties, wielen) verwacht in het op 1 ok
tober begonnen boekjaar 1973-74 een
hogere omzet. Het eerste kwartaal vol
deed aan de verwachtingen. De order
portefeuille is goed gevuld. Niettemin
moet, aldus de directie ln het jaarver
slag, rekening gehouden worden met
de mogelijke tegenslagen als gevolg
van de energiecrisis en de onrust op
de valutamarkt.
Het geconsolideerde resultaat vorig
jaar voor afschrijvingen en belasting
steeg van ruim ƒ2,1 min. tot bijna
2,9 min en de bedrijfswinst van
ƒ478.000 tot ƒ896.000. Eerder werd
voorgesteld een onveranderd dividend
van 8 pet. uit te keren.
Liga fuseert
ROOSENDAAL De Liga-fabrieken
gaan fuseren met de General Biscuit
Company in het Belgische Herentals.
Liga, producente van kindervoeding
en dieetlevensmiddelen, heeft produc
tiecentra in Nederland, België en
Spanje en verkooporganisaties in ze
ven Europese landen. Er werken on
geveer 350 man, die zorgen voor een
omzet van enkele tientallen miljoenen
guldens. De bonden zijn ingelicht. De
fusie zal geeninvloed hebben op de
werkgelegenheid. General Biscuit
(Parein, de Beukelaere) is met een
omzet van 540 min een van de be
langrijke Europese producenten van
biscuits, banket- en chocoladeproduk-
ten.
Akzona investeert
ƒ150 miljoen
in komende twee jaar
ARNHEM De investeringsuitgaven
van de tot de Akzo groep behorende
Akzona Inc. zullen voor de komende
twee jaar 50 miljoen dollar bedra-
J;en. De belangrijkste investeringspro-
ecten betreffen de produktgroepen
chemische vezels, chemische produk
ten en draad en kabel. Tevens bestaan
er plannen voor de bouw van een
ÏSTERDAM Centrale ver-
nningsradiatoreu zijn voor-
rpen, die we dagelijks om ons
ïn zien, maar die sleclits ui-
st zelden tot de kolommen
i een krant doordringen. Ze-
r, een jaar of zes geleden s-ton-
p de bladen vol over liet fail-
jement van de Haagse radia-
lenfabriek Van Heijst, maar
kina boorden we weinig meer
er de bedrijfstak, die de beet
(ter houdende verwarmingsele-
Jnten maakt.
2h betekent geen nieuws in dit ge-
niet, dat er ook goed nieuws is.
groei is er uit in de radiatoren-
rkt Tot voor vrij kort was er een
>rme expansie, vertelt de heer W.
Waard, directeur van Holvrieka in
recht en daardoor tevens van de ra-
Itorenfabriek Drenta in Emmen.
5 expansie schiep een gunstig kli-
at voor investeringen en bij radia-
enfabriek^n betekende zo'n investe-
g niet zelden meteen een verdub-
ling van de capaciteit. De aanvanke-
c nogal ambachtelijke produktie
rd sterk geautomatiseerd,
aanzienlijke vergroting van de ca-
citeit zorgde ervoor dat de indus-
etak zich in een ruime jas bevond,
t zou niet erg geweest zijn, wan-
cr de al gememoreerde groei zich
j hebben doorgezet, maar daar rit
i juist het priblecm. In de utili-
tsbouw, dat wil zeggen, kantoren,
ïolen en fabrieken stapt men steeds
ker van de radiator af en prefereert
m de hetelueht verwarming. Dat
eft voordelen, omdat men dezelfde
nalen, waardoor de hete lucht
irdt getransporteerd, in de zomer
n gebruiken voor airconditioning. De
er De Waard gelooft niet, dat de
iliteitsbouw helemaal op hete lucht-
rivarming zal overgaan. Deze metho-
die bepaalde voorzieningen tijdens
bouw vereist, is duurder dan het
temperatuur brengen door middel
n radiatoren. Het zal de teruggang
n de radiator in het algemeen ech-
slechts ten dele tegenhouden.
Woonhuizen
xconditioning ln woonhuizen vindt
ig weinig toepassing, er zijn tocht-
oblemen, die technisch nog onvol-
;Vende zijn opgelost. Toch loopt ook
afzet in de woningbouwsector ge-
ar door het verminderde bouwvolu-
f i nu de woningnood kwantitatief al-
ans, een eind is teruggedrongen.
ik het verlangen naar betere isolatie
n de woningen, een uitvloeisel van
energiecrisis en dc toenemende
achten over geluidshinder, tast de
I sitie van de radiatorfabrikant aan.
lel zal ieder vertrek nog verwarmd
worden, maar de verwar-
ngselementen kunnen bij goede iso-
;ie kleiner zijn. Veel hangt in deze
van de regering. Goede bescher-
ng tegen kou en geluid van wo-
ngwetwoningen vraagt om meer
bsidie.
er kans om de radiatorenbranche,
lar maar met heel weinig winst ge-
ïrkt wordt, toch nog gezond te mi-
n? De Vereniging Fabrieken van
aalplaat Radiatoren houdt momen
el een structuuronderzoek met het
i iel tot een sanering te komen. Han-
l inde het onderzoek wil men bij de
ereniging geen cijfers verstrekken,
ndat voortijdige publikaties het on-
I irzoek in de weg zouden kunnen zit-
n-
onverdeeld enthousiast over het
ructuuronderzoek zijn de fabrikan-
n overigens niet. De kans bestaat,
- it uit het rapport een aanbeveling
iu voortkomen de produktie vrijwil-
g te beperken. De fabrikanten heb-
n de angst, dat een gat in de markt,
it dan tijdelijk ontstaat, met graagte
1 worden opgevuld door het buiten-
nd, met name Belgische producen-
n. Het prijspeil ligt in België lager
in hier en nu al zijn onze zuiderbu-
n geduchte concurrenten. Toch zal
dn
M I''.
0 jïH'2'Ns i i A, - '.v
- I I -.J-;
pjfjingséb jjb itës -3j)I-
I gmM kat
van Wijngaarden van de Algemene
Vereniging voor de Verwarmings- en
luchtbehandeliiigsindustrie ook in de
vervangingsmark:. Daar is aldus
Van Wijngaarden nog niet vol
doende aandacht aan besteed, omdat
men er te veel vanuit zou gaan, dat
een radiator wel een mensenleeftijd
mee gaat
De toekomst zal wel een verminde
ring van het aantal radiatorenfabrie-
ken brengen (momenteel zijn er acht
a tien), want rendabeler produceren
is onder de huidige verhoudingen
moeilijk. "De ellende is, dat goedko
per produceren gepaard gaat aan capa
citeitsvergroting en dan wordt de ca
paciteit te groot', zegt de heer De
Waard.
Wie er ovir zullen blijven, is moeilijk
te zeggen. Van de huidige fabrieken
maken er vier deel uit van een groot
concern, nl. Véha (Rijn-Schelde-Verol-
me), Holvrieka-Drenta (Nederhorst),
De Vries-Robbé (ook Nederhorst) en
AGA (deel van de gelijknamige
Zweedse groep). Deze fabrieken heb
ben wel de ruggesteun van een grote
onderneming, maar daar worden voor
een mogelijk voortbestaan vaak hoge
re rendementseisen gesteld dan hij
een klein zelfstandig bedrijf, dat het
uiterste zal doen om door te gaan.
Opvallend is, dat op Véha na, geen
van de producenten uitsluitend radia
toren maakt, ook de kleinere bedrij
ven niet. Het is altijd een nevenpro-
dukt. Men moet een bepaalde basts
hebben om de dure investeringen
voor de automatisering van de pro
duktie te kunnen opbrengen. Het feit,
dat radiatoren nevenprodukten zijn,
kan wel betekenen, dat een onvrijwil
lige sanering langzaam verloopt. Ver
lieslijdende radiatorenproduktie kan
een fabrikant langer aan als hij ook
nog wat anders maakt, waarmee hij
wel winst behaalt
een zekere sanering wel .onvermijde
lijk zijn.
Perspectief zit er zo meent de heer
De Waard wel in de export naar
Duitsland. Daar bestond de produktie
tot nog toe vrijwel uitsluitend uit ko-
lomraenradiatoren, het type verwar
mingselement, dat bestaat uit een se
rie evenwijdig geplaatste leden (zie
de afbeelding). Er is in Duitsland een
toenemende belangstelling voor pa
neelradiatoren (twee aan elkaar gelas
te stalen platen, waartussen het water
circuleert), maar de produktie van dit
type is tot op heden nog beperkt.
Vandaar dc kansen voor de Neder
landse export.
Mogelijkheden voor de afzet in eigen
land zijn er verder door de renovatie
van oude woningen, bij welk vernieu
wingsproces in de meeste gevallen de
installatie vsn CV betrokken is. Kan
sen zijn er volgens de heer J. P. (I.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In hel telefonisch avondver-
keer kwamen cisteravond de volgende koer
sen tot stand:
Kon. Olie 92.50-93.10 gl. Unilever 111.40-
111.50. Philips 32.20-32.30 gl. Akzo 53.80-
54.20 gl.
