pnderzoek naar
Watergate is rond
ffiSer
Britten gaan
vandaag in
mineur naar
de stembus
Kissinger
Solzjenitsin moet
nog lang wachten op
familie en boeken
'orMrtUjZ
btócuué
Deze week in
Hervormd Nederland
o,a.: Boekenweek
Etmaal verkeerschaos
Regering van
Ethiopië
treedt af na
muiterij
Mogelijk ontslag
rechtsvervolging
voor Beyers Naudë
Verkiezingen
in cijfers
jtOUW/KWAETET DONDERDAG 28 FEBRUARI 1974
BUITENLAND
T7/K1I
MEW YORK, WASHINGTON (UPI, Reuter) Leon Jaworski, de speciale
lanklager voor de Watergate-zaak, gelooft dat zijn staf het onderzoek naar
fleze affaire nu helemaal rond heeft. Nog deze week kunnen aanklachten te-
g-en enkele belangrijke betrokkenen worden ingediend.
Iworski zegt dit in een interview
et het Amerikaanse dagblad New
ork Times. Volgens hem is het
logtepunt van het omvangrijke
luisterschandaal nog niet bereikt,
et publiek moet rekening houden
et nieuwe onthullingen, aldus de
>eciale officier van justitie,
et indienen van nieuwe aanklachten
opgehouden door de tijdrovende
menstelling van een jury voor de
;chtszaak tegen John Mitchell en
jaurice Stans, twee vroegere mede
erkers van president Nixon.
aworski wilde niet ingaan op de vraag
at de motieven zijn geweest voor de
ensen, die bij het Watergate-schan-
aal betrokken zijn geraakt. Hij haal-
alleen de woorden van de Britse
storicus Acton aan: 'Macht corrum-
eert en totale macht corrumpeert to-
al'.
inister van justitie William Saxbe is
•t niet helemaal eens met president
Vervolg van pagina 1
jruk had gezet om mee te werken aan
[en regeling. Voor de Syrische presi-
ient Assad dinsdagavond aan zijn be-
srekingen met Kissinger begcn, had
j pas een boodschap van de Russi-
:he partijleider Breznjew ontvangen.
Woensdag vertrok bovendien volko
ren onverwacht de Russische minis-
er van buitenlandse zaken Gromyko
aar Damascus en arriveerde daar
lechts enkele uren nadat Kissinger
vas doorgereisd naar Tel Aviv.
rorr.yko /.co oo-spronkelijk pas vrij-
ag naar het Midden-Oosten zijn ge-
eisd om daar na he* bezoek van zijn
.merikaanse collega overleg te voeren
ret Egyptische en Syrische leiders,
fu wordt algemeen aangenomen dat
.issinger er. Gromyko elkaar toch m
et Midden-Oosten zullen ontmoeten,
daar een plaats was woensdag nog
iet bekend. Kissinger komt vandaag
r Cairo aan om daar met president
adat de resultaten van het vredes-
verleg te bespreken. Vrijdag keert
ij naar Israël terug om de Israëli-
che voorstellen voor een troepen-
cheidir.g op Golan te ontvangen. Hij
eist dan door naar Damascus. Zondag
•ordt de rondvliegende diplomaat al
n West-Duitsland verwacht, waar hij
verleg zal plegen met minister Wat
er Scheel en bondskanselier Willy
irandt.
tet was woensdagavond nog niet dui-
elijk welke prijs Kissinger in Dama-
cus heeft moeten betalen voor de
yrische concessies. Waarnemers m
e Syrische hoofostad menen dat Kis-
inger waarschijnlijk heeft beloofd de
sraëli ervan te zullen overtuigen dat
e hun troepen moeten terugtrekken
ot een lijn ten westen van de Syri-
che stad K'oeneitra in de Gclanhong-
en. Koeneitra werd door de Israëli 'n
e oorlog var 1967 veroverd. Tot nu
oe heeft de Israëlische regering zich
illeen bereid verklaard het in oktober
eroverde gebied terug te geven.
Vaarnemerr, verwachten dan ook dat
iet Israëlische kabinet vandaag bij de
ormulering van de scheidings-voor-
tellen nog voor grote problemen
:omt te staan. Kissingers succes volg-
le op zeer langdurige besprekingen
net de Syrische president Assad,
lerst werd dinsdag tot diep in de
lacht geonfereerd en woensdagmnr-
:en werden de besprekingen voortge-
et. Kissing?r b'eek na het overleg
opgewekt' en een Amerikaanse func
tionaris zei dat men bij de Syrische
resident voor net eerst een 'gevoel
'oor humor' had ontdekt.
bij aankomst in Israël deelde Kis-
tinger mee dat er 'belangrijke vorde-
ngen waren gemaakt op voor Israël
:eer belangrijke punten.'
''issinger ontmoette in Jeruzalem de-
:elfde groep ministers waarmee hij
■erder een troepenscheiding met
Igypte besprak. Dit werd mogelijk
tadat premier Golda Meir woensdag
een week de tijd had gekregen
oor de vorming van een nieuw kabi-
et. Ze heeft president Efraim Katzir
ieegedeeld dat ze alsnog pogingen
loet de nationale religieuze partij in
aar kabinet te krijgen. Zonder deze
partij zou het minderheidskabinet
maar over 58 van de 120 zetels in de
Knesset beschikken. Volgens het in
Jeruzalem verschijnende dagblad
Ma'ariv heeft Meir de portefeuille van
buitenlandse zaken in haar nieuwe ka
binet nu aan oud-minister van defen
ce Mosje Dajan aangeboden.
(ADVERTENTIE)
89
Nixon over de vraag op welke gron
den een president kan worden ge
kozen. De minister zei dit in een reac
tie op Nixons verklaringen op een
persconferentie. Volgens Nixon kan
een president alleen worden afgezet
als hij een misdrijf heeft gepleegd.
Saxbe vindt die opvatting te beperkt.
Nixons vroegere topmedewerker John
Ehrlichman zal binnenkort in staat
van beschuldiging worden gesteld in
ADVERTENTIE
O Interview met Kees Fens en
alles over onze leesgewoon
ten
9 Monopolies houden democra
tisering tegen: interview met
Ota Sik
Interview met dr. Riemens
(99)
9 Wat is de zin van ons be
staan
Hervormde synode wil men
sen winnen, niet overwinnen
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS
GIRONUMMER
Abonnementsprijs 21,per
half jaar; 42,per jaar. Abon
nementen kunnen elk ogenblik
ingaan.
Bon ingevuld in BLOKLET-
TERS in envelop (zonder
postzegel) verzenden aan:
Hervormd Nederland.
Antw.nummer 1776, Den Haag.
verband met een 'misdrijf, dat ver
band houdt met Watergate', zo heeft
zijn advocaat medegedeeld. Ehrlich
man heeft een aanbod van de justitie
om maar voor één geval te worden
aangeklaagd afgeslagen. Hij wilde
geen enkele van de hem ten laste
gelegde feiten bekennen. Ehrlichman
wordt beschouwd als de man van het
Witte Huis, die verantwoordelijk was
voor de inbraak bij de psychiater van
Daniel Elsberg. Deze laatste verwierf
wereldfaam door het laten uitlekken
van geheime rapporten van het minis
terie van defensie.
Luitenant Calley
Een federale reohtbank in Columbus
in de staat Georgia heeft luitenant
William Calley op borgtocht vrijgela
ten. Calley wordt ervan beschuldigd
22 burgers te hebben gedood in 1968
in het Vietnamese dorp My Lai. Tegen
zijn veroordeling hiervoor was hij in
hoger beroep gegaan en sindsdien zat
hij in huisarrest in het militaire fort
Benning. Calley werd in eerste instan
tie tot levenslang veroordeeld. Die
straf is later omgezet in twintig jaar
gevangenisstraf. Luitenant Calley was
de enige die strafrechterlijk vervolgd
werd voor een massamoord in My Lai.
Enkele hogere officieren kregen al
leen maar disciplinaire straffen. Cal-
ley's borgsom is 1000 dollar.
MOSKÓU (UP1, AP) De verbannen Russische schrijver Aleksander
Solzjenitsin zal nog vele weken moeten wachten op zijn echtgenote,
zijn kinderen en zijn boeken.
Ongeveer dertien miljoen Italianen zijn gisteren in staking gegaan uit
protest tegen het uitblijven van een extra loonronde in verband met
de inflatie. In de meeste plaatsen duurde de staking vier uur, in Rome
een heel etmaal. Gevolg: remises vol lege bussen en een totale ver
keerschaos.
ADVERTENTIE
Aanslag
Samuel Byck, de man die vrijdag de
dood vond toen hij op het vliegveld
van Baltimore, een vliegtuig wilde ka
pen, is van plan geweest om met dat
vliegtuig een aanval te doen op het
Witte Huis. Dit onthult de bekende
journalist Jack Anderson in de Was
hington Post. Anderson beweert, dat
hij van Byck een bandje heeft ontvan
gen, dat deze 'enkele uren voor zijn
kapingspoging op de post heeft ge
daan'. Op het bandje staat, dat de ka
per de piloot had willen dwingen
naar het Witte Huis te vliegen en
daar een duikvlucht ie maken. Op het
laatste moment had hij dan de piloot
willen doden om vervolgens zelf het
toestel het Witte Huis in te sturen.
Byck was al tweemaal eerder voor het
Witte Huis gearresteerd, waar hij zich
zonder vergunning ophield. Bij de ka
pingspoging in Baltimore kwamen be
halve Byck nog een politieman en een
piloot om het leven.
SPECIAAL
NU OOK IN
UPDRANK
EN COLA
ADDIS ABEBA (UPI, Reuter)
Het kabinet van Ethiopië is afge
treden nadat de muiterij in het
leger zich gisteren had uitge
breid.
De achttien ministers tellende rege
ring bood haar ontslag aan keizer
Haile Selassie aan toen was gebleken
dat de onderhandelingen met de mui
tende soldaten geen oplossing hadden
gebracht. De keizer stuurde gistermor
gen een delegatie naar Asmara, de
stad die dinsdag door soldaten van de
tweede divisie was bezet. Na een eer
ste onderhoud werd één delegatielid
naar de keizer teruggestuurd om hem
persoonlijk in te lichten over de wen
sen van de soldaten, die in de eerste
plaats om meer soldij vragen. De rest
van de delegatie is in Asmara vastge
houden in afwachting van de 'exacte
antwoorden van de keizer op onze
vragen.'
Gisteren sloeg de In Asmara begon
nen muiterij over naar andere onder
delen van de krijgsmacht. Zowel mari
ne- als luchtmachteenheden zouden de
actie nu ondersteunen. In de hoofd
stad Addis Abeba, eerder toneel van
ernstige onlusten, bleef het woensdag
rustig.
Zijn vrouw kreeg van de
autoriteiten in Mos
kou te horen, dat het
nog minstens een
maand zal duren voor
dat er toestemming
wordt gegeven voor de
uitvoer van de omvan
grijke persoonlijke bi
bliotheek van Solzjenit
sin. Mevrouw Solzjne-
nitsin wil het land niet
verlaten zonder de boe
ken van haar man. 'Hij
heeft niet alleen zijn
kinderen nodig, maar
ook zijn boeken', zei zij
tegen westerse journa
listen in Moskou. De
autoriteiten willen de
boekenvoorraad van de
verbannen auteur eerst
inzien voordat ze toe
stemming gtlven voor
export. Solzjenitsins
familieleden hebben al
toestemming om de
Sowjet-Unie te verla
ten.
De schrijver, die op 13
februari het land werd
uitgezet, is op zijn
zwerftocht door West-
Europa inmiddels te
ruggekeerd in Zwitser
land. Het is nog steeds
niet bekend, waar hij
zich definitief wil ves
tigen.
Geen
nieuwswaarde
Het Russische literaire
blad Literetoernaja Ga-
zeta constateert niet
zonder genoegen, dat
belangstelling voor
Solzjenitsin in het wes
ten al begint terug te
lopen. Voor de wester
se pers heeft hij nu
niet meer zoveel
nieuwswaarde als toen
hij nog in de Sowjet-
Unie woonde, aldus dit
blad. Om dit te bewij
zen haalt het blad een
artikel aan uit het
Amerikaanse dagblad
New York Times. Daar
in stond, dat Solzjenit
sin ophield een marte
laar te zijn toen hij
twee weken geleden
werd verbannen. Ver
der wordt verwezen
naar een stuk in de
Engelse Guardian,
waarin Solzjenitsin op
de vingers werd getikt
omdat hij zich geïrri
teerd had getoond over
de manier, waarop de
westerse pers hem
volgde. Het Sowjet-blad
maakt daarvan: de Gu
ardian schreef, dat
Solzjenitsin de wester
se pers ten digen voor
dele had gebruikt maar
nu weigert om met
haar te blijven samen
werken.
(ADVERTENTIE)
SgSm-
IN i/MON-FIURLEN MET VERKOOP VAN
OHO ENT E EN FRUIT.OCLDIO T/M2.NVWT.
Van een medewerker
PRETORIA De reden waarom het
hooggerechtshof in Pretoria zijn uit
spraak in de appèlzaak van dr. Beyers
Naudé heeft uitgesteld, zoals gisteren
reeds werd bericht, blijkt te zijn gele
gen in een wettig bezwaar dat door
de verdediging is aangevoerd. Zoals
maandag al verwacht werd heeft dr.
Naudé's advocaat Kriegler betoogd dat
de commissie-Schlebusch waarvoor
dr. Naudé weigerde te getuigen
onwettig handelde door subcommis
sies in te stellen ter vergemakkelij
king van de talrijke verhoren. Een
bevoegdheid die de commissie als ge
heel van het parlement heeft gekre
gen valt namelijk wettelijk niet aan
subcommissies over te dragen. Dit
nieuwe punt in de verdediging heeft
het hof genoopt in beraad te gaan.
Waarnemers bij het proces onder
wie een lid van de internationale
commissie van juristen verwachten
dat dit formeel-juridische argument
zelfs kan leiden tot ontslag van
rechtsvervolging.
Grote onzekerheid over de uitslag
door Chris Blankenburg
LONDEN In Engeland gaan vandaag zo'n dertig miljoen kie
zers in volstrekte onzekerheid over de uitslag en in mineurstem
ming over de economische crisissituatie naar de stembus. De
jongste opinie-uitslagen duiden aan dat alles mogelijk is. De re
gerende Conservatieve partij (de Tories) ligt nog nauwelijks voor
op Labour. De oeroude Liberale partij vormt in haar vernieuwde
gedaante een aantrekkelijk alternatief voor de honderdduizen
den, die tegen de twee gevestigde partijen willen protesteren.
Of premier Heath -
zeggen.
- hier te midden van partijgeno ten morgen ook zal juichen kan nog niemand
De onzekerheid over de stembusuit
slag wordt versterkt door het kies
stelsel, dat in 635 kiesdistricten
twee of meer kandidaten tegenover
elkaar /,et en waarbij de man of
vrouw met de meeste stemmen wint.
Vlak vóór de verkiezingsdag afge
lopen maandag is bekend gewor-
den dat Engeland het grootste han
delsbalanstekort sinds ooit heeft ge
boekt. Een nog veel groter tekort
wordt voor de komende maanden
verwacht. Over het gehele jaar zou
het negatieve saldo wel zelfs vier
miljard poi.d sterling kunnen gaan
bedragen.
Deze bekendmaking is een klap in
het gezicht van de Conservatieven.
De Labour en Liberale oppositie,
radio, televisie en de kranten heb
ben er alle aandacht op gevestigd.
En wat bij de kiezers duidelijk is
overgekomen is dat de buikriem, on
der welk kabinet dan ook, strak aan
gehaald /al moeten worden. De laat
ste opinie, ïjfe.-s, waarin de Tories
er minder goed af komen, waren
van peilingen die nog vóór de publi
catie van de betalingsbalanscijfers
zijn gehouden. Gevreesd wordt dat
nu de Conservatieven, zoals Labour
in 1970, grote last gaan krijgen van
deprimerende publicaties over
's lands economie vlak voor afslui
ting van de campagne. Hier in Lon
den komt de onzekerheid over de
toekomst minuut voor minuut naar
voren in discussies voor radio en tv,
in de kranten en in privé-gesprekken.
Argumenten
'Om het land uit de troep te halen
is continuïteit nodig en een ervaren
regering, die in het buitenland
wordt gerespecteerd en vertrouwd,
zodat wij daar tenminste de beno
digde leningen kunnen krijgen',
luidt een reactie.
'De Tories hebben er een bende van
gemaakt. Ze hebben hun verkie
zingsbeloften geschonden, de klas
senstrijd verscherpt. De prijzen zijn
ongehoord gestegen. Alleen een La-
bourregering kan het land vereni
gen', zegt een ander.
'Nu conservatieven noch Labour or
de op zaken hebben kunnen stellen
moet een n'euwe partij met een
nieuwe aanpak en andere mensen de
kaï.s krijgen de Liberalen', zo ;s
een derde reac.tie.
'Maar de Liberalen missen elke be-
sturrservaring en zullen de eennu-
misrtie problemen niet qan kunnen',
wordt daa*- weer tegen in gebracht.
Tijdens de verkiezingscampagne, die
begon toen het mijnwerkersconflict
onoplosbaar leek, is alle aandacht
op de inflatie, de prijsstijgingen, de
onbuigzaamheid van de vakbonden
en op de grote welstandsverschillen
gevestigd. Zoals in iedere Britse
stembusstrijd is ook weer fors op de
nationalistische sentimenten inge
speeld. Eenheid voor een Groot-
Brittannië'. 'Geef de extremisten
geen kans', 'Met Labour weer aan
het werk' en 'Baas in eigen huis'.
Premier Heath heeft, geholpen door
een goed gedrild verkiezingsteam,
een op zichzelf redelijke goede cam
pagne gevoerd. De contactschuwe,
formalistische Heath, die steeds een
harkerige indruk weet te wekken is
zelfs op de beeldbuis tamelijk ont
spannen e;i zelfverzekerd bij het pu
bliek overgekomen. Hoewel Heath'
aanvallen np 'extremisten' met -ie
anti-communistenactie van de Ame
rikaanse senator Joe McCarthy zijn
vergeleken, wordt hem dit kennelijk
niet zo erg kwalijk genomen. Hea'h
heeft alles op alles gezet om zijn
imago te versterken dat hij de con
sequente, standvastige en vastbeslo
ten premier is, die het land in deze
moeilijke tijden nodig heeft.
Trucjes
Labourletd.T Harold Wilson heeft
tiidens 'ij.l tournee voortdurend "e-
hamerd de door Tories geschon
den verkiP/.ingabeli ften, die zonder
twijfel talrijk zijn. De pot-verwijt-
de-ketel-rra-'tie speelt Wilson echter
parten. Wüsons omzwenking van
pre- naar cnti-EEG is door de kie
zers nog niet vergeten. Evenals Heath
heeft Wilson er last van dat hij
al zolang in het centrum van verkie
zingscampagnes heeft gestaan. Zijn
trucjes op verkiezingsbijeenkomsten
zijn nauwelijks nog een verrassing.
Het publiek lacht, maar neemt het
Wilson nog au-serieux?
Ondanks zijn hoogtepunten heeft
Wilson nerhaaldelijk een wat duffe
en zelfs vermoeide indruk gemaakt.
Toch heeft de Labourpartij de grote
economische troeven behendig uitge
speeld. Op een massabijeenkomst in
de Fairfields Hall in Croydon bij
Londen prikte een Labourpamflet
midden in de roos. 'Jones' eerste
soort diepvries saucijzen', stond ar
op de poster. Onder de afbeelding
van de zak worstjes stond de oude
prijs 17 pence doorgekrast.
'Tories-prijs: 26 pences' de prijs
stijging or.der de Conservatieven.
'Wij kunnen ons geen nieuwe Tory-
regering veroorloven.' In zijn rede
in Croydon benadrukte Wilson «le
Britse kla3retegenstellingen. De To
ries 'gavan tijdens hun regering aan
wie al bezaten.' 'Onder de Conserva
tieven hebben de speculanten nooit
opgehouien te lachen... (pauze)
terwijl zij op weg waren naar Zwit
serland. (luid gelach en applaus).
De 57-jarige Harold Wilson be
reikte daarop het hoogtepunt met
zijn verba»! over een postkoets
een oud verhaal afkomstig van een
socialist, a'rius Harold. Kijk, zei Wil
son, er was •■•ens een postkoets,
waarin eer.i'e, tweede en derde klas-
reizigers zaten. Onderweg kwam de
koets plotseling vast te zitten. De
koetsier schreeuwde 'Eerste klas
passagiers zitten blijven! Tweede
klas reizigers naar buiten en lopen.
Derde klassers uitstappen en du
wen!' Zo gaat het nu ook als je door
Conservatieven wordt geregeerd, al
dus Wilson 'Nee, in deze natie moet
iedereen ongeacht rang, stand of ei
gendunk de wagen duwen.'
Enoch Powell
Een voor Labour positieve, maar
voor de conservatieven fnuikende
wending in de campagne is het op
treden geweest van dc rechtse con
servatief Enoch Powell.
Powell, die bekend werd door zijn
opzwepende rede tegen immigratie
van nict-p'anken in Engeland, werd
in 1968 uit het Conservatieve scha-
duwkabinet.-Heath gewipt. Powell,
kennelijk vol persoonlijk rancune
jegens Edward Heath, heeft zich
daarna ontpopt als een fel tegen
stander van de Britse toetreding tot
de EEG. Uit protest tegen de con
servatieve regering besloot Powell
zich bij deze verkiezingen niet meer
verkiesbaar te stellen in zijn district
Wolverhampton bij Birmingham.
Desondanks heeft Powell eind vori
ge week en deze week grote publici
teit getrokken door redevoeringen te
houden tegen het Britse toetreden
tot de EEG. Powell heeft de kiezers
nu openlijk geviseerd Labour .e
stemmen omdat die partij nieuwe
onderhandelingen en een EEG-refe-
rendum h'-eft beloofd. Eergisteren
laat maakte Powell bekend dat hij
zijn stem al heeft uitgebracht. Hij
had zijn slemb:iefie in de brieven
bus gedeponeerd, op de Labour-kan-
didaat gestemd en nog meer verwar
ring gezaaid bij het Britse kiezers
korps.
LONDEN (Reuter) Bij de al
gemene verkiezingen, die van
daag in Groot-Brittannië wor
den gehouden, staan 635 zetels
In het Lagerhuis op het spel.
Dat zijn cr vijf meer dan in het
oude parlement, dat 8 februari
werd ontbonden. Het groter
aantal zetels houdt verband met
een totale herziening van dc
districten. Van meer dan 430
districten zijn de grenzen gewij
zigd, soms vrij drastisch. Elk
district vaardigt één parle
mentslid af.
De leden worden gekozen voor
een termijn van vijf jaar, maar
de premier kan het parlement
eerder ontbinden en vervroegde
verkiezingen uitschrijven. Het
parlement, dat deze maand door
premier Edward Heath naar
huis is gestuurd, zat nog maar
drie jaar en acht maanden.
De ongeveer 40 miljoen Britse
kiesgerechtigden kunnen een
keuze doen uit 2134 kandidaten,
een ongekend hoog aantal. De
Conservatieve partij van pre
mier Heath heeft 633 kandida
ten ln de strijd geworpen. La
bour 623, de Liberalen 517, de
Schotse nationalisten 70, de na
tionalisten uit Wales 36, het
Nationaal Front 54 en de com
munisten 44.
Dc huidige zetelverdeling is:
Conservatieven 322, Labour 287,
Liberalen 11, Schotse nationalis
ten 2. De rest van de zetels is
verdeeld over een aantal splin
terpartijen, die elk één man in
het parlement hebben.
Bij dc verkiezingen in juni kre
gen de Conservatieve partij 46.4
procent. Labour 43 procent cn
dc Liberalen 7.4 procent.
