Kissinger staat
v oor krachttoer
VS wilden Chili binnen
invloedssfeer hebben
Japans economie
bedreigd door
hard loongevecht
IA ongerust over
tussische adviseurs
;n wapens in Peru
Pleidooi uit Portugese legerstaf
voor nieuwe relatie met de koloniën
)adat ont-nassert Egypte in snel tempo
Rust tussen de schapen
Indiase economie
verder in het slop
OUD-PRESIDENTSKANDIDAAT MCCARTHY
LINKS EXPERIMENT MOEST WEL MISLUKKEN
beroeps-collega's
Israëls soldaten
moeten netter
worden
ROUW /"KWARTET DINSDAG 26 FEBRUARI 1974
BUITENRAND TT K9
kilRO, DAMASCUS, BEIROET, JERUZALEM, WASHINGTON (Reuter. UPI, AP, DPA, AFP)
Y IDear Henry', Amerika's minister van buitenlandse zaken en Nixonö redder in nood uit de Water
ite-perikelen, is gisteren opnieuw op liet vredespad getogen. Hij probeert deze week in Damascus
Jeruzalem een scheiding van de troepen aan het Golan-front tot stand te brengen, d.w.z. een Israë-
fcche terugtrekking, in ruil voor een Syrische lijst van Israëlische krijgsgevangenen en de Syrische
iezegging dat deze krijgsgevangenen door het Internationale Rode Kruis bezocht mogen worden.
Kissinger zelf heeft zich opti-
uitgelaten over de kansen op
Syrisch-Israëlisch akkoord, dat
de VS van groot belang is omdat
Arabische olie-landen min of meer
•n beloofd dat zij Amerika zullen
voor de troepenscheiding aan
Syrisch-Israëlische front met de
rffing van het olie-embargo naar
VS.
tieke waarnemers zijn iets minder
timistisch gestemd over de kansen
succes voor Kissinger, aangezien de
in Israël te maken krijgt met een
ermate labiele situatie, nu de mi-
- iter van defensie Dajan heeft mee-
deeld niet met Kissinger te willen
derhandelen over de troepenschei-
aangezien hij zich niet voor een
ifisterspost in Golda Meirs nieuwe
nderheidskabinet beschikbaar stelt,
regering van Golda Meir loopt al
de eerste kennismaking met het
rlement de goede kans weggestemd
worden, nadat in het centrale comi-
van Golda's Arbeiderspartij, dat
idag bijeenkwam, vijf aanhangers
n Dajan uit de vroegere Rafi-partij
;en de beslissing van Golda Meir
mden om een minderheidskabinet te
rmen. Eerder had de minister van
>eid, Almogi, eveneens een aanhan-
van Dajan, reeds te kennen gege-
dat 'het zaad voor een splitsing
men de Arbeiderspartij geplant is'.
ontwikkeling, gevoegd bij de
akondiging van de Nationaal Reli-
fuze Partij, dat zij eveneens tegen
t kabinet zal stemmen, maakt de
sitie van dat kabinet uiterst hache-
k. Daardoor zal het voor de rege-
ig nauwelijks mogelijk zijn om be-
igrijke concessies aan Syrië te doen.
gezien van deze binnenlands-politie-
problematiek hebben de Syriërs Is-
él veel minder te bieden dan de
yptenaren. De strategische positie
n de Israëli's in de Golan is veel
ter dan op de westelijke Suezka-
aloever. Bovendien hebben de Israë-
in de oktober-oorlog zo'n tweedui-
ïd vierkante kilometer extra op de
riërs veroverd, waartegenover de
riërs geen enkele verovering kun-
n stellen. En tenslotte is Syrië tra-
tioneel altijd een burcht van het
•abische nationalisme geweest en uit
en hoofde altijd veel vijandelijker
genover Israël dan Egypte. Voeg
ar nog bij dat het Syrische bewind
lermate wankel is, omdat het be
at uit elkaar bestrijdende Ba'ath-fac-
es, nasseristen, Arabische socialisten
communisten, dan wordt duidelijk
t president Assad even weinig be-
igingsvrijheid heeft als premier
eir.
>lda Meir heeft dat laatste gisteren
ipliciet toegegeven, toen zij beloofde
or vrede met de Arabieren te zul-
i werken, maar belangrijke beslui-
over een vredesregeling aan de
ivolking voor te leggen en niet
echts door de regering te laten ne
men. Met andere woorden, als Kissin
ger al te harde eisen aan Israël stelt,
zal Golda Meir dreigen nieuwe verkie
zingen uit te schrijven, mét de grote
kans dat die onder de huidige span
ningen op politiek en economisch
gebied door de ultra-rechtse oppositie
worden gewonnen, waardoor een vre
desregeling in het Midden Oosten ver
der dan ooit komt.
Toenaderingspoging
Intussen wordt het steeds duidelijker
dat president Sadat alles op alles zet
om zijn politiek op de VS te richten
en met dat land de best mogelijke be
trekkingen te krijgen. Volgens het se-
mi-officiële Egyptische dagblad Al
Ahram heeft Henry Kissinger zondag
op een lunch met zijn Egyptische col
lega Ismail Fahmy gezegd dat presi
dent Sadat 'één van de grootste lei
ders is, die ik in mijn politieke car
rière heb ontmoet.Als wij werkelij
ke vrede in het Midden-Oosten willen,
moeten er goede en sterke banden be
staan met alle Arabische landen, maar
vooral met Egypte. Als we hierover
praten, spreken we niet in een va
cuum', zo zou Kissinger hebben ge
zegd. Voorts, dat de verbeterde be
trekkingen tussen de VS en Egypte
'geen overgangsproces of een taktische
manoeuvre betekenen, maar deel uit
maken van de Amerikaanse pogingen
om tot een rechtvaardige vrede in het
gebied te komen en tot vriendschap
tussen de volkeren van beide landen';
Sadats toenaderingspogingen tot de
VS hebben er al toe geleid dat zijn
adviseur voor veiligheidszaken, Hafez
Ismail (door Sadat 'mijn Kissinger'
genoemd) uit protest is afgetreden en
gedegradeerd is tot ambassadeur-in-
spe in Moskou, dat de zeer geachte vi
ce-president Mahmoed Fawzy binnen
kort zal moeten aftreden en dat hoofd
redacteur Mohammed Hassanan
Heikal van Al Ahram werd ontslagen.
Zij allen stelden dat Sadat veel te
veel op de Amerikaanse kaart zet en
moet terugkeren naar de neutralisti-
sche koers van wijlen president
Nasser.
Maar Sadat wil de nasseristische koers
ombuigen, zowel op politiek als op
economisch gebied, teneinde grote ka
pitaal-investeringen uit het westen en
uit de conservatieve, Arabische
olielanden aan te lokken. De Egyp-
tenaren waren dan oök niet eèns
meer erg verbaasd, toen zij gisteren
voor het eerst sinds een kwart eeuw
in het tot dusver, linkse weekblad Ro
se el-Yoessoef konden lezen dat de
door Nasser afgezette monarchie hele
maal niet zo slecht voor Egypte is. ge
weest. De schrijver van het artikel.
Ahmed Hamroesh, die bekend stond
om zijn marxistische visie, schreef nu:
'Het is niet eerlijk om de vroegere
koninklijke familie als helemaal slecht
en catastrofaal voor Egypte aan te
duiden.We doen onszelf en de
ASHINGTON (AP) Voor de eerste keer bevinden zicli mili-
ire adviseurs uit de Sowjet-Unie op het Zuidamerikaanse vaste
nd en wel in de staat Peru. Dit is maandag in kringen van de
merikaanse inlichtingendienst CIA bekendgemaakt.
rieden jaar heeft de Sowjet-Unie
:ru tanks van het type t-55 geleverd
de thans aangekomen deskundigen
Hen de Peruanen leren hoe er mee
net worden omgegaan,
ilgens niet bevestigde berichten zou
iru van Moskou 200 tanks, geschut
andere wapens hebben ontvangen
zou de leverantie van enige kleine
1 chtdoel raketten van het type SA-7
(ADVERTENTIE)
geschiedenis groot onrecht, als we dat
doen'. Het artikel verscheen twee
weken, nadat Sadat de censuur op de
pers had afgeschaft, behalve inzake
militaire kwesties. Tijdens Nassers
presidentschap werden alle school
boeken ln Egypte herschreven en
werd de monarchie als reactionair en
schadelijk voorgesteld. Maar Ham-
roesch schreef nu. dat de stichter van
deze monarchie, Mohammed Ali Pas-
ha. eerder als 'de vader van Egypte's
industriële en militaire wedergeboor
te' moet worden beschouwd, een
zienswijze die door de niet-Egyptische
historici volkomen wordt gedeeld,
maar tot dusver in Egypte zelf pure
ketterij was.
Hamroesh riep in zijn artikel ook pre
sident Sadat op om de stoffelijke res
ten van de vroegere premier Nahas
Pasha onder koning Faroek in een be
hoorlijk mausoleum te plaatsen. Na
has Pasha stierf acht jaar geleden. De
aanwezigen bij zijn begrafenis werden
door de politie met stokken verjaagd
en gearresteerd. Zijn lijkkist werd
door de geheime dienst in beslag ge
nomen en het stoffelijk overschot op
een geheime plaats begraven.
Moestafa Amin, die onder Nasser tot
levenslange gevangenisstraf was ver
oordeeld omdat hij voor de VS gespio
neerd zou hebben, en die in januari
door -Sadat op vrije voeten is gesteld,
is nu benoemd tot één van de hoofd
redacteuren van het grote Egypti
sche blad Al Akhbar. Zijn tweeling
broer Ali Amin, werd begin deze
maand tot hoofdri dacteur van Al Ah
ram benoemd.
De gemeenteraad van Port Said aan
de noordelijke ingang van het Suezka-
naal heeft voorgesteld de tweelingstad
op de westelijke oever Port Fouad
om te dopen in Port Sadat, ter
ere van de president. De gemeen
teraad van Suez, aan de zuidelijke in
gang van het Suezkanaal heeft precies
hetzelfde voorstel gedaan ten behoeve
van de tweelingstad Port Tawfik, de
eveneens Port Sadat genoemd uoz
moeten worden. Een nieuwe voor
stad van Cairo zal ook El-Sadat wor
den genoemd, terwijl een door de
Fransen te bouwen wolkenkrabber in
Cairo eveneens de naam van de presi
dent zal krijgen. Men verwacht dan
ook in Egypte dat naar goed oud
Egyptisch voorbeeld de naam van
Nasser in de toekomst steeds meer zal
verdwijnen.
De Palestijnse politicus, Arabi Au-
wad, die door de Israëlische autori
teiten uit de bezette westelijke Jor-
daanoever werd uitgewezen, heeft
zichzelf kandidaat gesteld voor de
functie van staatshoofd van een op te
richten Palestijnse staat op de weste
lijke Jordaan-oever en de Gazastrook.
Hij deed dat op een bijeenkomst van
het Democratische Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina, dat samen
met Al Fatah en het door Syrië ge
steunde Al Saika een Palestijnse staat
wil stichten. Dit plan wordt fel
bestredend oor het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina en het Ara
bisch Bevrijdingsfront, dat door Irak
wordt gesteund.
LISSABON (Reuter) Generaal
Antonio Sebastiao Ribeiro da Spi-
nola, waarnemend chef-staf van de
Portugese strijdkrachten, heeft van
daag een boek het licht doen zien
waarin hij pleit voor de ver
lening van autonomie aan An
gola, Mozambique en Guinee-
Bissau binnen en federatie
met Portugal. Deze oud-gouver-
neur-generaal van Guinee-Bissau,
wiens hand ook gezien wordt ach
ter de machtsgreep in de bevrij
dingsbeweging PAIGC, welke
Amilcar Cabral het leven kostte,
zou volgens Italiaanse persberich
ten van de laatste tijd zoveel in
vloed op premier Caetano hebben
gekregen, dat bezorgde generaals
kortelings een coup tegen het op
percommando hebben opgezet, die
urn werd ontdekt.
Kostbare oorlogen
Spinola schrijft, dat de kostbare
oorlogen die Portugal in Afrika
voert alleen gewonnen kunnen
worden als men over onuitputtelij
ke middelen beschikt en het vech
ten eindeloos doorgaat. Portugal
verkeert volgens hem niet in die
positie. Zelfs een machtig land als
de VS kon de oorlog in Vietnam
niet winnen. De generaal vestigt
de aandacht op de politieke oplos
singen die Engeland voor Maleisië,
Cyprus en Kenia heeft gevonden.
Volgens hem zit Portugal in het
slop, en is de enige redding voor
d<- natie het aangaan van een 'Lu-
sitiaanse federatie' die de overzee
se gebieden door een gemeenschap
pelijke vlag en een gemeenschap
pelijke taal met het moederland
Portugal verbindt. 'Als we deze op
lossing niet aangrijpen, zullen wij
zeker een uiteenvallen van het rijk
tegemoetgaan, en één voor één zul
len onze Afrikaanse gebieden wor
den geamputeerd in feite gaat
het dan net zo als met Goa, dat in
1961 door India werd overlopen'.
Mijn boek, aldus generaal Spinola,
is geenszins een oproep om zich
uit Afrika terug te trekken of om
te capituleren voor de guerrilleros.
Want 'zonder deze overzeese gebie
den zou Portugal terugvallen tot
het niveau van een achtergebleven
provincie van Europa en moet het
verwachten dat het in het Iberisch
schiereiland zal worden geabsor
beerd', zegt hij.
Gedood
DAR ES SALAAM Het FRELI-
MO verklaart de laatste vier maan
den van 1973 in de provincie NMI-
ASSA IN West-Mozambique dertig
Portugese militairen te hebben ge
dood, twaalf militaire voertuigen
te hebben vernietigd en een ver
kenningsvliegtuig te hebben neer
geschoten.
Jeromy Thorpe, de leider van de Engelse Liberalen, rust even uit tij
dens zijn verkiezingscampagne. De politicus zoekt steun op het hek
werk van de veemarkt in South Molton.
TOKIO (Reuter) In Japan dreigt een keihard loongeveckt te
ontbranden. De vakbeweging eist loonsverhogingen van dertig pro
cent en meer en heeft aangekondigd bereid te zijn voor deze eisen
te staken.
De regering en de werknemers vinden
de looneisen van de vakbeweging on
aanvaardbaar. Dergelijke loonsverho
gingen zouden de toch al forse infla
tie in Japan sterk aanwakkeren en
het land in een economische crisis
kunnen storten. De vakbeweging zegt
dat de geldontwaarding haar juist
dwingt zo ver te gaan met haar eisen.
Premier Tanaka heeft gezegd, dat de
regering niet van plan is direct in te
grijpen bij de loononderhandelingen.
Wel heeft hij de vakbeweging ge
vraagd erg voorzichtig te zijn. De
prijzen zijn sinds februari vorig jaar
met gemiddeld 37 procent gestegen.
Ernstige crisis
De minister voor arbeid, Hasegawa,
heeft gewaarschuwd, dat Japan wel
licht voor de ernstigste crisis sinds de
tweede wereldoorlog staat. De gevol
gen van de oliecrisis, de sterke stij
ging van de grondstofprijzen en de
gevraagde loonsverhogingen kunnen
de economische ontwikkeling van Ja
pan dit jaar volledig stagneren, aldus
de minister. De eisen van de vakbewe
ging noemde de minister 'onmogelijk'.
Hij riep de vakbonden op de voor
vrijdag aangekondigde vervoersstaking
van 24 uur af te gelasten. Een staking
bij de spoorwegen zou voor Japan
met zijn vele forensen hard aanko
men. De bonden hebben ook al ge
dreigd met stakingen van twee en
drie dagen. De minister wilde niet in-
gaan op de vraag of er maatregelen
zullen worden genomen tegen over- Tfc l_l_
heidspersoneel, dat aan stakingen rluim voor Kabbani
deelneemt. De Japanse regering is
nogal eens streng opgetreden tegen vfltl 71111 Arflhl^PlIP
ambtenaren die het stakingsverbod vau ^J11 XllöWlöLllt
negeerden
Minister Hasegawa zei, dat de andere
industrielanden Japan niet meer kun
nen verwijten, dat het van goedkope
arbeid profiteert. De afgelopen tien
jaar is de kloof tussen de gemiddelde
Premier Tanaka
lonen in Japan en die in de andere
landen veel smaller geworden. De lo
nen in Engeland zijn nu zelfs lager
dan die in Japan.
nog kunnen volgen.
Al jaren zijn er op Cuba militaire ad
viseurs uit de Sowjet-Unie, maar tot
nu toe waren er nog geen gesigna
leerd op het Latijns-Amerikaanse vas
teland. In Washington gelooft men
dat hun aanwezigheid onrust zal ver
oorzaken in landen die aan Peru
grenzen zoals Chili en Ecuador.
Chili
Peru is het eerste Zuidamerikaanse
land waar de Sowjet-Unie vaste voet
aan wal heeft gekregen. Eerst had
Moskou zich volgens de CIA gecon
centreerd op Chili, maar toen de rege-
ring-Allende daar werd omvergewor
pen deed het geen verdere pogingen
meer. Hierop werd de aandacht ge
richt op Peru. De president van het
land, Juan Velasco. had enige maan
den geleden al laten weten dat zijn
regering van de Sowjet-Unie tanks en
andere wapens had gekocht. Ecuador
heeft niet lang geleden doen uitko
men dat het wapens zou willen aan
schaffen in de VS, en wel nadat was
bekendgemaakt dat Peru van plan was
een nieuwe divisie aan zijn leger toe
te voegen.
NEW DELHI (Reuter) De econo
mische vooruitzichten van India zijn
zeer slecht. De prijzen zijn in het af
gelopen jaar met 26 procent gestegen
terwijl het gemiddelde jaarinkomen
per hoofd van de bevolking daalde
van 350 roepies (ongeveer 122 gul
den) tot 330 roepies.
Dit blijkt uit een begrotingsstudie die
maandag in New Dehli is gepubli
ceerd. Volgens het ministerie van fi
nanciën belooft het komende begro
tingsjaar voor de Indiase economie
'zeer moeilijk' te worden. De prijsstij
gingen zullen volgens de studie
'op grote schaal ontberingen brengen
voor de Indiase bevolking.'
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De militaire staatsgreep in Chili, dié vorig
jaar een eind maakte aan de linkse, democratische regering
van president Allen de. is misschien de beste aanwijzing voor
het karakter van de buitenlandse politiek van de Verenigde
Staten op dit moment.
Deze stelling is van Eugene
McCarthy, tot 1970 lid van de
Amerikaanse senaat en vooral be
kend van zijn rol bij de presidents
verkiezingen van 1968. Senator
McCarthy probeerde toen de presi
dentskandidaat van de Democrati
sche partij te worden. Hij trok de
aandacht door zijn felle aanvallen
op het beleid van de toen zittende
president Johnson en kreeg veel
aanhang onder.de jongeren.
Hij was de afgelopen dagen in Ne
derland om een bijeenkomst van
het Chili-comité Nederland bij te
wonen. In eigen land probeert
oud-senator McCarthy eveneens de
aandacht te vestigen op de toe
stand ln dit Zuidamerikaanse land,
dat nu al weer bijna een half jaar
zucht onder een militaire dicta
tuur. In herstel van de democratie
in Chili op korte termijn gelooft
McCarthy niet. Maar via de politie
ke kanalen en de publieke opinie
moeten we proberen in elk geval
iets te doen voor de politieke ge
vangenen en onderdrukten in Chi
li, aldus McCarthy.
Er zijn direct speculaties geweest
over een aandeel van de VS in de
staatsgreep in Chili. Duidelijke
aanwijzingen voor zo'n Amerikaan
se röl had ook de oud-senator niet.
Voor hem staat wel vast, dat de
VS er duidelijk belang bij hadden,
dat het linkse experiment in Chili
mislukte en. dit land weer terug
keerde in de Amerikaanse in
vloedssfeer. In dat licht is Chili
misschien een goede aanwijzing
voor wat de Amerikaanse buiten
landse politiek op dit moment wer
kelijk inhoudt: het verdedigen van
de bekende met de Sowjet-Unie ge
regelde invloedssferen.
Te vroeg
McCarthy vindt het' onmogelijk om
nu al een oordeel te vellen over de
buitenlandse politiek van president
Nixon en diens rechterhand Henry
Kissinger. Hij heeft respect voor
het lijm- en plakwerk van Kissin
ger in het Midden-Oosten, maar
het concept voor Amerika's buiten
landse politiek is ook daar nog
niet uit de verf gekomen. Daar is
volgens McCarthy eigenlijk pas
iets over te zeggen als Kissinger
aan de gang gaat met landen als
West-Duitsland en Japan. Pas dan
zal blijken of de VS iets anders
willen dan het onder controle hou
den van de oude sateliet-landen.
De stelling, dat de VS in feite al
bezig zijn de greep op de Westeu-
ropese landen en Japan te verstevi
gen door middel van samenwer
king bij het energiebeleid, vindt
McCarthy voorbarig. Het bijeenroe
pen van de grote energie-conferen
tie in Washington is volgens hem
meer binnenlandse dan buitenland
se politiek. De regering van Nixon
moest vanwege de binnenlandse
onrust over de energiecrisis wel
iets doen. Die druk van binnenuit
was de belangrijkste reden voor
Nixon om de olie-verbruikende
landen bij elkaar te roepen, zo
meent oud-senator McCarthy.
Watergate
Eugene McCarthy
Over de binnenlandse Amerikaanse
aangelegenheden wilde hij nog wel
kwijt, dat al het rumoer over het
afluisterschandaal (Watergate)
hem niet heeft verrast. De hele af
faire is in feite niet meer dan een
bevestiging van Nixon's reputatie.
Dat Nixon zal aftreden acht de
oud-senator zeer onwaarschijnlijk.
De president hééft totnutoe alle
beschuldigingen, getrotseerd en er
zullen wel geen ernstiger onthul
lingen komen. De vraag of het
congres hem dan zal afzetten lijkt
McCarthy erg moeilijk te beant
woorden. In elk geval zal de afzet
tingsprocedure zich nog maanden
voortslepen. De Democratische par
tij zal met een eventuele afzetting
in elk geval wachten tot na de ver
kiezingen voor het congres in het
komende najaar, zo meent
McCarthy.
DEN HAAG De ambassadeurs en
hoofden van diplomatieke missies van
de landen van de Arabische Liga die
geaccrediteerd zijn in de Benelux,
hebben de honorair consul van Koe
weit, Mahmoed Salim Rabbani in Den
Haag, in een brief hun steun en soli
dariteit betuigd en hun vertrouwen in
hem bevestigd.
In de brief schrijven zij waardering
en ook bewondering te hebben voor
de pogingen van de onbezoldigde con
sul om de Arabische zaak in Neder
land toe te lichten, niet alleen gedu
rende de jongste oliecrisis, maar ook
in de zeven jaar daarvoor.
'Wij, alle Arabische hoofden van di
plomatieke missies in de Benelux,
schatten u zeer hoog en hebben een
volledig vertrouwen in uw persoon.
Wij zien ook met bewondering uw po
gingen en toewijding voor de Arabi
sche zaak in N-ederland', aldus de di
plomaten.
Consul Rabbani bevestigde de ont
vangst van de brief en zei dat hij de
Arabische diplomaten reeds bedankt
heeft. 'Ik heb ondermeer gezegd, dat
ik dit vertrouwen niet hoop te be
schamen en dat ik bij kan dragen tot
de Arabisch-Nederlandse vriendschap.'
Vorige maand maakte de regering van
Koeweit bekend volledig vertrouwen te
hebben in haar honorair consul in
Den Haag, nadat berichten uit Beiroet
de positie van de heer Rabbani in de
Arabische wereld ter discussie hadden
gesteld.
TEL AVIV (AFP) De Israëlische
soldaten, die er sinds de oktoberoor-
log ruigbehaard en slordig gekleed bij
lopen, moeten hun uiterlijk gaan fat
soeneren, zo heeft de generale staf in
Tel Aviv besloten. De legerleiding
vindt dat de militaire discipline her
steld moet worden en dat de soldaten
er beter verzorgd uit moeten zien.
Sinds de oktoberoorlog is het Israëli
sche leger door buitenlandse corre
spondenten al een 'hippie-leger' ge
noemd en vergeleken met de legers
uit de tijd van de Franse revolutie.
De legerleiding zal een verbod uit
vaardigen op het dragen van militaire
uniformen door iedereen die niet in
actieve dienst is, een verbod om zich
te tooien met vreemdsoortige hoofd
deksels en een verbod op het gebrui
ken van militaire voertuigen zonder
uitdrukkelijke opdracht. De militaire
politie zal in de steden gaan patrouil
leren om toe te zien op naleving van
de maatregelen en iedere militair te
arresteren, wiens uiterlijk te wensen
overlaat
