Prins Claus: we hebben de landbouw hard nodig dichtbij Stel jim ommentaar 'De boeren kunnen nauwelijks genoeg produceren' ïoetto en Moedjib 'ogreden irand in huis: ind omgekomen Werken voor wereldwijd voedselplan het weer Den Uyl blij met Surinaamse wens onafhankelij kheid 'schoenlappen is uit de tijd bruikbaar postzegel op weg overeind 6j)üW/KWARTET DINSDAG 26 FEBRUARI 1974 BINNENLAND T5/K.7 |de islamitische topconferentie in >re hebben de regeringsleiders van stan en Bangladesj, twee landen ïog maar kortgeleden in een bloc- burgeroorlog waren verwikkeld, op spectaculaire wijze met elkaar oend. ent dit. dat de islam nog bezit, het christendom sinds lang verlo- lijkt te hebben, namelijk het ver en om vijandschap tussen naties te winnen? Wat premier Bhoetto de erkenning van Bangladesj t opgemerkt, zou ia die richting len wijzen. Grote mogendheden, zei ïtto. hadden hem al eerder geadvi- 1 tot erkenning van Bangladesj te gaan. mar 'ik ben nooit gc- ;ht voor de druk van super-mo- Iheden of van India'. Ditmaal ech- kwam hetzelfde advies van de lim-familic. 'niet van onze vijan- maar van onze vrienden' en raad meende Bhoetto niet in de te mogen slaan, s echter reden om aan te nemen, deze uitspraak veeleer een tacti- manoeuvre was dan een aanwij- dat Bhoetto zich door zijn ge sgenoten uit Azië en Afrika heeft bekeren tot een minder vijandige ling jegens Moedjiboer Rachman liens 70 miljoen moslimse onder in. Bhoetto hóefde daartoe nauwe- bekeerd te wonden. Hij had al dig na de afscheiding van Bangla- ingezien. dat het belang van zijn niet gediend was met een eeuwig- inde vijandschap met een voorma provincie. die voorgoed afscheid genomen van Pakistan. Mede c zij dit inzicht kon Pakistan ruim half jaar geleden al een akkoord en met India, waarin de erkenning Bangladesj zich aftekende. Een nd voordien had de Pakistaanse onale vergadering Bhoetto trou- reeds een mandaat gegeven om erkenning te besluiten, 'als de om- digheden gunstig zouden zijn', het er vóór de islamitische top- ferentie niet van gekomen is. was gevolg van Bhoctto's beduchtheid de reactie van orthodox-moslim- ringen in eigen land, die nog altijd nen van een hereniging van het gere West- en Oost-Pakistan. De nitische top schiep de gelegenheid deze kringen te tonen, dat de hele lim-wereld, van Marokko tot In- esië, Bhoetto's inzicht in de nood- van erkenning deelde. Zo kon de ositie de wind uit de zeilen worden >men. is dan ook zeker gerechtvaardigd eggen, dat de conferentie van mos- landcn de normalisering van de ekkingen tussen Pakistan en Bang- sj heeft vergemakkelijkt. Maar de uk, als zou een verzoening tussen twee (waarvan de diplomatieke cr- ning nog maar een eerste begin is) er een vrucht zijn van islamitisch ieenschapsbesef, is overdreven, uwens, als dat besef zó sterk zou had de top in Lahore in andere ichten (bij voorbeeld wat betreft de aan moslim-landen die geen olie- ïnen hebben) wel wat meer resul- opgeleverd. organisatie van tandartsen (de Ko- tlijke Nederlandse Maatschappij bevordering der tandheelkunde) fluoridering van het drinkwater in :elfde vlak als toevoeging van vita le D aan de margarine en kalium- ide aan het brood. Ook in de pleit- i, die de maatschappij gisteren op hoorzitting van de Tweede Kamer ft overhandigd, komt dit standpunt argument is echter een drogreden het is jammer dat de Koninklijke atschappij deze drogreden zo lang :t hanteren. Anders dan de niarga- ifabrikanten en de broodbakkers ben de waterleidingmaatschappijen monopoliepositie. waarde margarinegebruikers kun- altijd nog overschakelen op room er of andere vetten en ook zelf odbakken behoort tot de praktische gelijkheden. Maar zelfs de theoreti- e mogelijkheid van een alternatief r gefluorideerd water het zelf lompen van grondwater in de ach- uin is de burger op grond van ordeningen in de meeste provincies boden. de Koninklijke Maatschappij met alternatief voor het drinkwater nt (dus fluor in xiit-of-daf): eerst zou de nu doodgelopen discussie een nieiiw spoor komen. een verslaggever DEGARIJP Terwijl het eeht- Hiemstra in Hardegarijp (ge- inte Tietjerksteradeel) gisternacht een schaap waren dat een lam ist krijgen, brak in de woning van gezin brand uit en een negenjarig itje van het echtpaar kwam om leven. echtpaar werd gealarmeerd door- in de stal het licht plotseling uit- 11. De heer en mevrouw Hiemstra iden het huis in. De moeder kon :e kinderen die beneden sliepen uit brandende woning halen; de vader één van de twee kinderen, die bo- sliepen, redden. Het negenjarig igetje bleek al in de rook gestikt te De heer Hiemstra liep brandwon- op. De oorzaak van de brand was ltere«i nog niet bekend. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG 'Ik lieb als iemand die op het platteland is opgegroeid nooit goed begrepen waarom de landbouwer nogal eens met een soort schouder ophalen wordt bejegend. V ij hebben onze landbouw bard nodig'. Dat zegt prins Claus in een vraaggesprek met het blad '19 NU\ bet orgaan van de stichting Public Relations Land en Tuinbouw. Als je het tegenwoordig hebt over agrarische overproduktie, dan klinkt dat bijna onzindelijk, aldus de Prins. Het is geen kwestie van een teveel aan produktie maar van een te gerin ge koopkracht in de ontwikkelingslan den. Men wilde landbouwprodukten daér graag hebben, maar men kan er niet voor betalen. In de ontwikkelingslanden zélf is de landbouw vaak veel te weinig ontwik keld voor de verzorging van de eigen bevolking. Het accent ligt op de han- delsgewassen en te weinig op de pro- dukten die de mensen daar zelf nodig hebben. 'Om een voorbeeld te noe men: in Afrika ten zuiden van de Sa hara wordt heel veel koffie en cacao verbouwd, maar de bevolking in die landen drinkt noch het een noch het ander. Daarentegen worden rijst en tarwe uit onder andere Europa geïm porteerd'. De landbouw moet de eerste schakel zijn op de weg naar een nationale ontwikkeling, economisch en ook soci aal. Industrialisering op grote schaal heeft pas zin uit een oogpunt van verstandige ontwikkeling als de landbouw zo goed is ontwikkeld dat er voldoende koopkracht aanwezig is en deze goed verdeeld wordt o\'er de hele bevolking of het grootste deel er van. Bij een overhaaste industriële ontwikkeling zien wij te vaak dat er van de zo bereikte verhoging van het bruto nationaal produkt maar een heel kleine laag van de bevolking pro- fiteert', aldus de Prins. Men hoort in ons land nogal eens op merken dat wij maar minder op be paalde gebieden moeten produceren, opdat de ontwikkelingslanden betere kansen krijgen. 'Ik ben het daarmee niet eens', aldus de Prins. 'De Neder landse landbouw is trouwens niet con currerend in dit opzicht, De meeste produkten die hier worden geteeld, kunnen alleen maar op deze manier in ons gematigde klimaat geprodu ceerd worden. Misschien is suiker een uitzondering, maar ook van deze ls er een tekort op de wereldmarkt. Ik ben geneigd om te zeggen: we kunnen nauwelijks genoeg produceren in de landbouw'. Honderden miljoenen Onze landbouw moet daarom volgens prins Claus blijven produceren, niet alleen in een Europees kader, maar in dat van een wereldwijd voedselplan. 'Het gaat om, honderden miljoenen mensen. Het lijkt mij een zaak van goede politiek jegens élle mensen, wanneer we de voorziening in de eer- Prins Claus: verdere bewustmaking van de toestanden in de derde wereld is geen overbodige luxe ste levensbehoeften wereldwijd veilig stellen; er zullen immers altijd mis oogsten en andere calamiteiten ergens in de wereld voorkomen'. Potentiële hongersnood komt volgens prins Claus pas in ons bewustzijn op als deze erg rampzalig is, zoals on langs in de Sahellanden (aan de zuid rand van de Sahara; red.) en in Ethio pië. 'We worden even wakker ge schud, maar de frequentie is zo groot dat het maar heel even is', zo zei de prins tegen de verslaggever van 19 NU. De prins zei de dag te zullen prijzen waarop we grote dingen gezamenlijk gaan doen zonder dat crises daartoe de aanleiding vormen en ook zonder dat we het zelf aan den lijve moeten hebben ondervonden. 'Ook daarom vind ik een wereld met vrije handels mogelijkheden zo belangrijk'. 'Zijn wij zelf trouwens niet een land dat bestaat bij de gratie van uitwisseling (ADVERTENTIE) 'u hebt familie of kennissen in het buitenland. Stel verder dat zij f weliswaar hun eigen nieuwsbronnen hebben, maar dat zij toch graag willen I weten hoe nu de Nederlandse kijk op het wereldgebeuren is. Dat is interessant genoeg om te blijven volgen, maar dat staat zelden in bijvoorbeeld Canadese, Spaanse, Oegandese, Finse of Australische kranten. Probleem? Welnee er is voor hen de Weekeditie voor het .Buitenland (luchtpostuitgave^ v v van NRC Handelsblad). Wees eens .aardig; wijs hen op 't bestaan van die weekkrant. Of als u nóg aardiger wilt zijn geef een abonnement. Wat u ook doet, Jim inlichtingen x met deze bon. ill UIL 1 Zend mij inlichtingen over de NRC Handelsblad Weekeditie voor het Buitenland, de weekkrant diezovpel j Nederlanders in verre landen graag lezen. Zenden aan: NRC Handelsblad Weekeditie voor het Buitenland Antwoordnr 534 Rotterdam Geen postzegel van produkten en diensten, vooral aan de exporterende kant?' vroeg de prins zich af. 'Als we ons realiseren dat de werkge legenheid een van de grootste proble men in de ontwikkelingslanden is. dan vraag ik mij af of wij onze krach ten niet nog wat meer déérop kunnen richten. De export uit de ontwikke lingslanden van koffie, cacao, rubber, vruchten, erts, hout enz. maakt soms een zeer gezonde ontwikkeling door. Te veel nog echter bestaat deze ex port uit ruwe, onbewerkte grondstof fen. Die gaan dan naar de ontwikkel de landen, worden daar bewerkt en worden vervolgens vior een deel weer naar de landen van oorsprong ver scheept. Werk verleggen Het lijkt mij bevorderlijk voor een betere werkgelegenheid daar, wanneer wij de betrokken landen ter plaatse helpen in de mogelijkheid de basis- produkten ginds méér dan tot nu toe al een zekere bewerking te geven. Ook al behoeft daarvan het eindpro- dukt niet het resultaat te zijn, het verleggen van een arbeidsfase daar heen kan de werkgelegenheid naar mijn mening beslist bevorderen'. De prins is van mening dat de gemid delde Nederlander zich meer bewust is van de toestanden in de derde we reld dan de meeste inwoners van an dere westerse landen. Verdere bewust making is echter geen overbodige luxe. De Nederlandse bijdrage aan de ontwikkelingshulp uit de nationale middelen in verhouding, tot ons natio naal inkomen is de hoogste ter wp- reld. Maar: tot dusverre zijn onze be hoeftes nauwelijks in de knel geko men. Als dit laatste in de toekomst we! het geval zal zijn ben ik er niet gerust op dat menigeen dan wellicht steil: laten we dan maar op de ont wikkelingshulp gaan besnoeien. Dat zou niet alleen fout maar ook kort zichtig zijn, aldus de Prins. Het zou niet alleen schadelijk zijn voor onze eigen positie in de wereld, maar we moeten tevens bedenken dat bijvoor beeld als gevolg van de huidige olie crisis zo'n negentig procent van de ontwikkelingslanden uiteindelijk zwaarder getroffen is dan wij. Zij hebben onze steun nodig op die pun ten die zij noodzakelijk vonden en die zij behoeven. Onze hulp is weliswaar maar marginaal, maar als deze intelli gent is en in samenwerking met ande ren wordt uitgevoerd, kunnen we toch een heel eind helpen'. H os;edruk-be.schermi ji« Van ome weerkundige medewerker De vorming van een hogedrukgebied laat in de meteorologische winter, is min of meer een verrassing Het brengt ons droog en betrekkelijk rus tig weer, terwijl wolkenvelden nu en dan de zon e.fschermen en de nachte lijke vorst tegengaan. Op de weer kaart van maandagmiddag één uur be vond een centrum van 1035 mb zich boven Wales en zuidoost-lerland De hoogste barometerstand was 1035,4 mb in Valley ee Glamorgan in Zuid-Wi- les. Dat met zo'n hogedrukcentrum ten icesten van ons land de wind hier te lande niet noordelijk maar ooste lijk was erg zwak uiteraard hield verband met een stevige uitlo per over ie Noordzee en Denemarken naar een ander maximum boven Rus land (1040 mb). Rankki in het uiterste zuidoosten van Finland gaf met 1035 mb een nog juist iets hogere lucht- drukwaarde dan Engeland aan. De noordoostelijkiot oostelijke wind roert geleidelijk iets koudere lucht aan, maar niemand behoeft in zak en as te zitten over een op handen zijnd fors winteroffensief. De temperaturen in Scandinavië zijn aan de zachte kant met in het zuiden van Finland gistermiddag waarden iets boven het vriespunt, in het Zweedse Kahnar plus drie graden m in het noord-Finse Ivalo niet lager dan min één graad. Vardö in Lapland in het uiterste noordoosten van Noorwe gen kwam niet lager dan min twee graden. Op Spitsbergen en het Beren eiland stormde het gisteren, kracht negen Beaufort, maar ook daar is het niet koud met temveraturen om het vriespunt. Nu het hogedrukgebied m Westeuropa Albion als verblijfplaats heeft uitgekozen, js het op IJsland, waar het weken achtereen gevroren heeft, een stuk opgewarmd Bij zuide lijke wind meldden de stations daar drie tot zeven graden boven nul. Erg koud uas het wel in het Oostgroen- lattdse Danmarkshatm, Daneborg en Mesters Vig met respectievelijk -26, •30 en -34 graden De luchtdruk is er echter aan de- luge kent. De zeeicatertemperatuur is langs onze kust duidelijk boven normaal met het lichtschip Noordhinder maandagmid dag op 8,3 graden Celsius (normaal 6,5 graden Celsius). In de maand fe bruari 1929 was het temperatuurge- middelde 4.4 graden Celsius. In de Duitse Bocht wordt vijf graden geme ten, in de Westelijke Oostzee drie graden. Dankzij de Golfstroom is het zeewater rondom IJsland ongeveer even warm: 2,5 a 5 graden. Het Nauw van Calais brengt het tot acht ne gen graden. Een schip ten zuidwesten van Portugal meldde gistermiddag 15,5 graden, noga1 wat hoger dan ron dom het wecischip J ten westen van Ierland met 10,5 graden Celsius. Van een verslaggever PARAMARIBO Premier Den Uyl ea minister De Gaay Fortman (o.a. koninkrijkszaken) zijn verheugd over dé uitspraak van de nieuwe Surinaam se regering, dat het land op korte ter mijn onafhankelijk moet worden. Dit verklaarde de minister-president tegen over het Surinaamse persbureau In- forma. De Nederlandse regering zou binnen kort met de regeringen van Suriname en de Antillen gaan overleggen over de gevolgen van de Surinaamse uit spraak, bijvoorbeeld voor de Konink- rijkscommifisie. De heren Den Uyl en De Gaay Fort man vinden dat eind 1975 de in de Surinaamse regeringsverklaring ge noemde termijn wel een beetje krap mag worden genoemd, omdat er enorm veel te regelen valt. wil de on afhankelijkheid tot stand komen op een manier waarop Suriname er zelf baat bij heeft. Premier Den Uyl was niet van me ning dat door het noemen van een tijdstip de werkzaamheden van de Ko ninkrijkscommissie op losse schroeven zouden zijn komen te staan. Wel gaf hij toe dat de ontwikkeling in een stroomversnelling was geraakt. Over een onderling overleg tussen de Surinaamse en Antilliaanse rege ringen over de kwestie van de zelfstandigheid wil de premier Den Uyl geen uitspraak den. Hij vindt dat er eerst voldoende overleg tussen de drie regeringen van de koninkrijksde- len moet zijn geweest voordat hiero ver een uitspraak kan worden gedaan. HOOG WATER 27 februari Vlissingen: 4.4717.09, Harlngvlietsluizen: 8.3318.48, Rotterdam: 7.23—19.53. Scheveningcn: 6.03— 18.19. IJmuidin: 6.4318 59. Den Helder: 10.2122.41. Ha Hingen: 0.37—13.03. Delfzijl 2.42—15.10. onder redactie van loessmit Zo'n tien jaar geleden waren er wel achtduizend schoenmakersbe drijven m ons land. Dat zijn er nu nog maar drieduizend. Dat het hun in die jaren niet zo voor de wind is gegaan, .s dus wel duidelijk. En toch hoeven die drieduizend zich niet op de been te houden met de verkoop van artikelen die niets met hun vak te maken hebben, zo als je vaak in kleine, gespeciali seerde winkels ziet. Want het gaat de schoenherstellers weer goed. 'Het eeuwenoude ambacht ver heugt zich in een opleving', zoals de stichting vakopleiding en voor lichting schoenmakerij, kortweg VAVOS, het zegt. Dat komt, vertelt directeur F. H. M. Deckers, doordat de reparatie- prijzen niet zo hard omhoog ge gaan zijn als de prijzen van nieu we schoenen. 'Voor een behoorlijk paar betaal je op het ogenblik wel zeventig tot negentig gulden. En ajs je die voor vijftien a twintig gulden kunt laten verzolen en ver hakken, wil je ze wel naar de schoenmaker brengen. De schoe nenkwaliteit is veel beter gewor den Een paar jaar geleden hadden we van die weggooischoenen van tussen de vijftien en vijfentwintig gulden en toen was reparatie n verhouding duur. Die verhouding is nu veel gunstiger'. Dat is punt één. Belangrijker voor de schoenmakers is natuurlijk -dnf ze door die betere, duurdere schoe nen veel meer klanten gekregen De Brandpunt-uitzending 'Bloed' een futuristische, fantastische kijk op de Kalkar-kweekreactor vo rige maand heeft een lezer van 'Studio' op nog meer bizarre ge dachten gebracht: waarom zou je alleen menselijk bloed voor indus triële doeleinden gebruiken (dat suggereerde die uitzending), ter wijl een mens nog zoveel andere bruikbare organen en lichaamsde len bezit? 'Ons lichaam bestaat tenslotte niet alleen uit bloed.' schrijft deze cynicus in zijn lijf omroepblad. 'Misschien kunnen on ze beenderen wel de hoge kosten opvangen in de bouwindustrie en een goedkopere bouwconstructie opleveren. De nieren zijn wellicht te gebruiken om de Rijn te zuive ren in de tcekomst. Voor ons en door ons gezamenlijk een schone rivier. Onze longen zouden we ach ter de uitlaten van auto's kunnen monteren om de koolstofmonoxyde op te vangen als onze bomen het niet meer aankunnen. Het moet toch een ontzettend zalig gevoel geven je lichaam te kunnen schen ken aan onze welvaart die zodoen de ongestoord verder kan groeien.' hebben. 'Het staat als een paal bo ven water dat behoorlijke schoe nen dte aan hiin eerste reparatie toe zijn, dan net het prettigst zit ten'. Zo'n eerste reparatie zal meestal alleen voor de hakken no dig zijn, want die slijten drie keer zo vlug als zolen. En, zegt de heer Deckers, de mensen zijn intussen wel tot het besef gekomen dat het slordig staat, scheve, afgetrapte hakken. Bovendien is het ongezond lopen, omdat het evenwicht er uit is. Uit een onderzoek dat de VAVOS heeft laten doen, is gebleken waar om er zoveel betere schoenen voor reparatie bij de schoenmaker te recht komen: hoe hoger het inko men, hoe meer reparaties en hoe lager, hoeerder kapotte schoenen weggesmeten worden Wie zich du re schoenen kan permitteren, vindt het dus zonde om ze weg te gooien en wie weinig verdient, vindt het zonde om zijn goedkope schoenen nog te leten maken. En er rijn meer duurdere dan goedkope schoenen te koop. Hebben de hakkenbars er iets mee te maken dat men eerder naar de schoenmaker stapt? Nee, dat denkt de heer Deckers niet. 'De hakken bars verschenen een jaar of zes ge leden met de naaldhakken-mode. Die hakken sleten enorm hard. Maar tegenwoordig kun je daar ook gewone reparaties laten doen en de goeie, moderne schoenmaker kan desgewenst net zo goed hak ken repareren 'terwijl u wacht'. De echte hakkenbar is eigenlijk met meer op zijn plaats'. Schoenlappers bestaan overigens niet meer. Die stammen uit lang vervlogen tijden, toen de schoen makerij nog een primitief en arme tierig bestaar.tje opleverde. Ze ho ren nu alleen nog thuis in sprook jes, vindt de heer Deckers, waarin het altijd over arme schoenmaker tjes gaat. Nu is de schoenmakerij een volwaardig bedrijf met moder ne machines en grote investerin gen. 'Het woord schoenlapper is t r uif. Het wordt aangevoeld als iets minderwaardigs'. Nooitt meer over schoenlapper pra ten dus, maar over schoenmaker. En die schoenmaker gaat het weer best Misschien krijgt 'links' Nederland de kans te hoop te lopen tegen een postzegel, zoals 'rechts' Duitsland nu al doet. De Tweede Kamer heeft namelijk net een motie aan genomen om alsnog een herden kingszegel ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan van de NAVO uit te geven. Als die zegel er komt, kan ook hier op het post kantoor zoals nu al in de Bondsrepubliek gebeurt blijk worden gegeven van voorkeur of afkeer. In een hoofdredactioneel commentaar van medio januari, op het bericht dat staatssecretaris Van Huiten (PPR) de uitgifte van een speciale NAVO-zegel afwees, omdat in ons land verschillend over deze organisatie wordt gedacht, schre ven wij: 'Het zal ongetwijfeld heel wat PPR-ers een geweldige kick geven om aan het loket een NA- VO-postzegel te weigeren. Waarom onthoudt partijgenoot Van Huiten hun die kans?' Wat dat betreft komen de Duitsers wel aan hun trekken. Daar is sinds kort een serie postzegels in omloop van vier belangrijke vrouwen uit het Duitse politieke leven. Drie se ries van brave (burgerlijke) vrou wen lopen uitstekend, maar de vierde, die betrekking heeft op de revolutionaire Rosa Luxemburg, die ruim vijftig jaar geleden op beestachtige wijze werd vermoord, wordt vaak geweigerd. Bij de Duit se PTT in Bonn liggen stapels bo ze brieven, waarin de schrijvers gal spuwen over 'bloedige Rosa', een 'communiste' die niet eens 'een Duitse' was. Ook gebeurt het dat mensen weigeren een postzegel van Rosa Luxemburg aan het loket te kopen. Het zou zelfs zijn voorge komen dat post niet wordt geac cepteerd vanwege de omstreden postzegel. Op de valreep no geen carnavals plaatje: een klein meisje, in haar beste carnavalsjurkje In d'r eentje op weg naar de festiviteiten. Niet in Oeteldonk of elders in ons zui den - daar is ze iets te luchtig voor gekleed - maar in Rio de Janeiro, waar temperatuur en gemoederen met carnaval verhitter plegen te zijn dan in ons land. Al een hele tijd stonden familiele den en vrienden op een kerkhof in het Griekse Saloniki te wachten tot de begrafenis van een 72-jarige vrouw zou beginnen. Alles en ie dereen was er. behalve de kist met het stoffelijk overschot, die uit het plaatselijke ziekenhuis moest ko men. Toen uiteindelijk een van de wachtenden bij het ziekenhuis ging informeren waarom het zo lang moest duren, bleek dat de be grafenisondernemer die het li chaam uit de koelruimte wilde ha len, de 'dode' ijskoud, maar spring levend overeind op de baar had aangetroffen. De oude vrouw was intussen al met spoed naar een zie kenzaal teruggebracht, waar dezelf de artsen die haar dood hadden vastgesteld, zich nu met haar gene zing bezighouden. 'Je moest dat gat opvullen, maar niet met jezelf, Simpkins.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 7