Hoe deskundig zijn de
ouders bij de opvoeding?
eoeo
Over Benjamin Spock en kinderen op scholen en in ziekenhuizen MARY perkins
Gesprek met Moskou
...OPROEP CODE
TOOUW/KiWIAWTET MAitNOAC 18 PEBRHAiRI 1974
BINNENLAND/RADIO EN TV
door Piet Hagen
De amerikaanse kinderarts dr. Benjamin Spock heeft het onlangs nog eens duidelijk gezegd: ik heb de
ouders veel te veel afhankelijk gemaakt van mijn wijze raadgevingen, het was beter geweest wanneer ik
hun wat meer zelfvertrouwen had gegeven.
De ook in Nederland door miljoenen
ouders gelezen Spock raakt met dit
zelfverwijt een moeilijke vraag: hoe
deskundig zijn ouders als het gaat om
de opvoeding van hun kinderen? Zo
lang alles goed gaat en de baby vre
dig ln de wieg ligt maken ouders zich
daar natuurlijk niet druk om. Maar
zodra zich problemen voordoen wor
den zij onzeker en zoeken radeloos
hulp bij de deskundigen. Spock wordt
uit de kast gehaald, het consultatiebu
reau wordt geraadpleegd, de huisarts
geeft advies, en als dat nog niet helpt
komen er zelfs kinderpsychologen en
kinderpsychiaters aan te pas.
Zodra de deskundigen bij de opvoe
ding betrokken worden lijkt het er al
gauw op dat ouders slechts leken zijn
op het egbied van de opvoeding. Dat
zelfde heb je ook in het onderwijs
gehad. Onderwijs geven was een zaak
van vakmensen. Het heeft lang ge
duurd voordat de ouders weer tot het
besef kwamen dat ze zo stilzwijgend
een heel stuk opvoeding uit handen
gaven. En het is nog maar van de
laatste jaren dat de ouders zich weer
in de school durven laten zien.
Het bijna automatische gezag van des
kundigen is nog veel groter wanneer
kinderen met werkelijk grote proble
men te maken krijgen: leermoeilijk
heden, psychische problemen, ernstige
ziekte. Dan begint het proces van ver
wijzen en doorverwijzen van deskun
dige naar deskundige, en de ouders
spelen daarbij nog maar een onduide
lijke rol.
Onderschatting
In het boekje 'Zieke kinderen' (Am
bo, ƒ12,50) geeft Anna Freud. doch
ter van Simgund Freud en evenals
haar vader psychoanalyticus, een
treffend voorbeeld van die onder
schatting van de deskundigheid van
ouders. Als een kind met een ernstige
ziekte in het ziekenhuis belandt zijn
er maar weinigen die het kind goed
kunnen waarnemen. Peuterjuffen,
kleuterleidsters en onderwijzers
kennen alleen het gezonde kind van
school. Dokters zien alleen het ziekte
beeld. Ouders kennen het'kind welis
waar in ziekte en gezondheid, maar
zij zijn verblind door overbezorgd-
heid. De enige die dan nog een goede
kijk op het kind kan hebben is de
kindertherapeut.
Anna Freud schreef dat in 19o2. In
een later artikel (ook in dit boekje
opgenomen) komt zij op deze bewe
ring terug. Zij heeft dan een moeder
ontmoet die haar nauwkeurig verslag
heeft gedaan van de reacties van een
vierjarig kind op een operatie. Een
complete psycho-analyse. En sindsdien
is het vertrouwen van Anna Ireud in
ouders weer toegenomen. Dit verhaal
is vooral verhelderend omdat het
komt uit de sfeer van het ziekenhuis.
De gedachte dat ouders ook in het
ziekenhuis een rol spelen in behande
ling, verzorging, verpleging en bege
leiding is nog niet zo heel oud. De
hele dag ouders in het ziekenhuis is
een even grote revolutie als ouders in
de school.
Samenwerking
Hett boekje 'Zieke kinderen' geeft di
verse voorbeelden van een goede sa
menwerking tussen ouders en zieken
huis. De verslagen die erin staan van
de kindertherapeut Thesi Bergmann
zijn ook voor ouders die (nog) niet
langrljk het is dat de verschillende
deskundigen en de ouders op één lijn
zitten. Dat dit ideaal niet makkelijk is
te verwezenlijken blijkt wel hieruit
dat hij de vader van een van zijn pa
tiënten wekelijks een uur ontving.
Maar dat loont dan wel de moeite.
Ook buiten de ziekenhuissfeer dringt
het besef door dat het vaak meer gaat
om het begeleiden van de reeds aan
wezige opvoeders dan om rechtstreek
se hulp van de super-deskundige aan
het kind. Ik vond dat idee terug in
het boek van dr. A. M. C. van der
Geld: 'Begeleiding van opvoeders en
kinderen vanuit een alternatief Me
disch Opvoedkundig Bureau' (Sam-
som, 34,50). Van der Geld wil het
MOB ombouwen tot een soort 'cen
trum voor opvoedingshulp'. Zowel op
voeders als jeugdigen zouden er
terecht kunnen. In sommige gevallen
zal het centrum zelf directe hulp moe
ten geven. Maar vaak is het genoeg de
onderwijzer die met een kind geen
raad weet advies te geven, de moeder,
die ten einde raad, is verder te
helpen, voorlichting te geven over de
opvoeding, kortom: de opvoeders te
begeleiden. In dat verband spreekt
Van der Geld zelfs van 'ouderscholen'.
Hij bedoelt er gelukkig niet de oplei
ding voor diploma's mee, waar Multa-
tuli spottend over sprak.
88. Wat was die slag? Een atoombom-
proef? Of iets dat minstens even erg
was? Een ontploffing in het motor
blok misschien? Of soms een doodge
woon lek bandje? Stelt u gerust
nieuwsgierige lezer. Aan de auto man
keerde niets, hoewel die slag natuur
lijk niet voor niets weerklonken had.
Het antwoord was dan ook héél een
voudig. De boer was met auto en al
uit de bocht gevlogen. Op een haartje
na had hij de harde stenen brugleu
ning gemist, doch vlak over de brug
was het onvermijdelijke toen gebeurd.
De boer had zijn stuur niet op tijd te
rug kunnen krijgen en hij was tegen
de Imkerberm opgeploegd. En omdat
razende knetterauto's nu eenmaal niet
van ophouden weten, als ze goed be-
FERDINAND
zig zijn, was het vervoermiddel van
boer Knolle dus blijven ploegen. Zelfs
het stevige hek rondom het landgoed
van de oude graaf had geen weerstand
kunnen bieden. Met de reeds beschre
ven daverende slag was de boer er
dwars door heen gestoten en nu be
vond hij zich dus op de verboden ter
reinen van de bekende edelman. Eer
lijk gezegd had die oude graaf Ben-
nick van Rijckensteyn dus genoeg last
van die knettercarters. Eerst de klei
ne Kareltje door het hek met zijn
groentekistje op wielen en nu boer
Knolle weer. En diezelfde boer Knolle
schoot met angst om het kloppende
hart dwars door en tussen al die bo
men en struiken. Hij gierde als een
straaljager en slechts het toeval hia
hém op een beter begaanbaar pad F
kernen. Dat pad kwam weer uit op F
oprijlaan, die dwars door de prach!*1
verzorgde zogenaamde 'Franse tuf®
liep, die de graaf met héél veel c
duld en véél geld had doen aanleggl
En zo loeide de boer weer op de ifg
gang van de grafelijke bezittingen i
bang als een haas en onmachtig I
monsterachtig snelle auto te behel
sen De oude graaf maakte toeva#
een kleine wandeling over zijn gri
den en hij vroeg zich gepikeerd afD(
er soms een straaljager op zijn nef
tuintjes was neergestort. Daar lasB
zo vaak van vandaag de dag. Dat lo|
en de gebrul zou er immers wel
voor niets zijn geweest.
Dr. Benjamin Spock: ouders té afhankelijk gemaakt...
met het ziekenhuis in aanraking kwa
men bijzonder leerzaam. Je krijgt een
idee van wat er allemaal in een kind
kan omgaan. Het lezen van deze
bepaald niet opwekkende litera
tuur kan de ouders weer iets deskun
diger maken in het begrijpen en
helpen van hun kinderen.
Ik vind dit boekje ook leerzaam in
die zin dat je merkt dat psychiaters
(en andere deskundigen) uitgaan van
hun eigen theorieën, in dit geval de
Freudiaanse. Psychiaters kunnen veel
los maken en ouders die hun hulp in
roepen moeten weten wat er dan ge
beurt. Als ze die verantwoordelijkheid
zelf enigszins aankunnen en het kind
niet al te erg in de knoei zit, is het
beter dat de ouders het jonge kind
zelf begeleiden. De psycholoog of
psychiater kan dan zonodig zorgen
voor de begeleiding van de ouders en
voor overleg met de medische, en ver
pleegkundige staf.
De Gids
Hoe moeilijk dat samenspel is, blijkt
wel uit het artikel over 'gedoemde
kinderen' dat de Amsterdamse zenuw
arts P. Hirschler schreef voor het
Ook op het
nieuws vlak bij huis kan de
Brandpunt-redactie zeer attent zijn.
Over de belevenissen van het
Hilversumse echtpaar Labruyère, dat
zaterdag door een voortvluchtige man
gegijzeld was, kreeg de kijker een
uitgebreid verslag te zien. Een beetje
vreemd deed het aan, dat
hoofdinspecteur Roozenboom zich min
of meer moest verdedigen tegen
betweterige omstanders, volgens wie
de politie de in het nauw gedreven
man best met een of ander schiettuig
had kunnen uitschakelen. In plaats
van dankbaar te zijn dat niemand
brokken heeft gemaakt
Een bijzondere actualiteit was voorts,
dat prof. Karei van het Reve
telefonisch sprak met Pavel Litvinow
in Moskou en dat we daarvan getuige
konden zijn zonder dat een geheim
agent de verbinding verbrak. Terwijl
toch Litvinow in dat gesprek op de
vrije wereld een beroep deed om ten
gunste van de verbannen Solzjenitsin
acties te voeren. Hij suggereerde de
vorming van een soort tribunaal om
allerlei wantoestanden te
onderzoeken. Voor de verdediging van
de menselijke rechten staat Nederland
voor ons nummer één, zei Litvinow.
En daar keek zelfs prof. Van het Reve
van op.
Op nog andere onderwerpen heeft
Brandpunt mij geboeid. Dat was het
geval met een reportage over
pogingen in Rotterdam om zwervers
weer een thuis te geven. Daar waren
aangrijpende confrontaties bij met
tragische mensen. Ik hoop dat hun
schreeuw om hulp niet alleen in de
Maasstad wordt begrepen.
Een bijna gespannen sfeer ontstond
er zowaar toen aan de van het Grand
Gala-podium vrijdagavond weggelopen
gitarist Jan Akkerman werd gevraagd
of hij in Brandpunt wel iets wilde
spelen. De musicus had nog altijd te
kampen met bijzondere emoties en
andere ondefiniëerbare remmingen.
Wel scheen de televisie hier te
werken als psychische therapie. Dat
was een interessante gewaarwording.
laatste nummer van het maandblad
De Gids. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe
hij aan de vooravond van een ernstige
operatie door een kinderarts gevraagd
werd een meisje van twaalf jaar te
bezoeken. Achteraf stom dat ik het
gedaan heb, bekent dr. Hirschler.
'Wat immers moet een meisje van
twaalf jaar beginnen met een psychi
ater, een wildvreemde vent, de avond
voor een dergelijke operatie, nadat ze
al maanden in een bedreigende sfeer
van hel en halve onwaarheden had
geleefd'. Ik begrijp uit dit verhaal dat
de ouders hier verstek hadden laten
gaan (waren ze wel goed begeleid?)
en dat het samenspel tussen de be
trokken artsen veel te wensen over
liet. Dr. Hirschler: 'Opvallend is de
merkwaardige reden van verwijzing,
namelijk niet de psychische toestand
van de patiënt als uitgangspunt, maar
die van op z'n minst één der behan
delende. medici'.
Dr. Hirschler geeft ook een voorbeeld
waaruit blijkt hoe de deskundige be
geleiders elkaar in de wielen kunnen
rijden. Hij kwam bij een meisje dat
voor de vijfde keer was opgenomen.
Vlak voor hem was de pastoor op be
zoek geweest (op verzoek van de ou
ders). Bij het zien van het sacrament
der stervenden had het meisje ge
roepen: 'O, dan ga ik dood'. En dr.
Hirschler kon de aangerichte schade
herstellen.
De aangrijpende verhalen die dr.
Hirschler vertelt laten zien hoe be-
J372 eirimiti» )r
Radio vandaag
jte
uk
Horizontaal. 1. Kweker, 5. geurigheid,
10. rund, 11. overhoop, 13. selderij,
15. welaan, 16. bedoeling, 20. achting,
22. bid (Lat.). 23. plaats in N. Br. 25.
soort hert, 26. leger, 27. vrouw van
Jacob, 28. halsdoek, 30. droogoven
(Z.N.j 31. plantaardige voedselsoor-
ten, 34. water in N. Br. 35. lusthof,
37. felgeel, 41. voedsel, 42. meubel, 43.
huidmondjes, der planten.
Verticaal. 1. apparaat, 2. boom, 3. ach
ten, 4. radio omroep (afk.) 5. in het
jaar der wereld (afk. Lat.) 6. kier, 7.
aardrijkskundige aanduiding, 8. ellen
de (meerv.) 9. turks bevelhebber, 12.
natuurlijk waterbekken, 14. kolom, 17.
lomp, 18. nevens, 19. de een of ander
persoon, 21. sierlijk, 24. bloem, 29.
hoekpijler, 32. gekheid, 33. verharde
huid, 34. soort bijl, 36. water in
Utrecht, 38. jaar (afk. Lat.), 39. munt,
(afk.) 40. boom.
Oplossing van vrijdag
Horizontaal 1. intervieuw 2. nor-naar-
ga 3. troep-lama 4. Eiger-star 5. gaar-
as-end 6. rad-tap-adé 7. anagram-ar 8.
Ate-edel-re 9. linie-laan Verticaal 1.
integraal 2. noria-anti 3. trog-Ada-en
4. ene-ert-gei 5. rap-raar-de 6. vals-spa-
el 7. Ira-team-la 8. eg-mand-ara 9.
waarderen.
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20
(S) Spitsuur. (7.54 VPRO: Deze dag. 8.00
Nws. S.ll Dingen v.d. dag.) 9.15 (S) Licht
strikjork. 0.35 Waterst. 9.40 Schoolradio. 9.50
(S) Muz. voor luisteraars. 11.00 Nws. 11.03
(S) Omroepork.: semi-klass. muz. NOS: 12.00
Den Haag deze week. VPRO: 12.15 VPRO-
maandag: tussen-de-mlddag-magazine. 13.00
Nws. 13.11 Vandaag dit, morgen dat. 13.10
(S) VPRO-maandag-muz. AVRO: 14.45 Reg.
zaken. 15.10 (S) Hedend. pianomuz. 15.40 (S)
Mijn dochter Muriel: radiostrip. 16.00 Nws.
16.03 Radiojournaal. 16.05 Poplepel. 16,30 IS)
Mikadoo. Overheidsvoorl.: 17.40 Den Haag
aan de lijn. AVRO: 17.55 Med.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal.
18.21 Gesproken brief. 18.25 (S) Jazz Spec
trum. NOS: 19.00 (S) Harm, en fanf. in Ne-
derl. en Eur. 19.30 Muzibas: muz.onderwijs
aan de basis. 20.00 (S) Vrijspraak: JournaUs-
ten Interviewen door hen zelf gekozen perso
nen in Nederl. of daarbuiten. 21.50 Rep
22.15 Voor blinden en slechtzienden. 22 25
Bond zonder Naam. NOS: 22.30 Nws. AVRO:
22.40 Radiojournaal. NOS: 22.50 (S) Hobbv-
scoop: popul. progr. over electronica. 23.20
(S) NOS-Jazz: Jazz in aktie. 23.55-24.00
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord
7.03 (S) Preludium: klass. moz. 7.30 Nws.
7.41 (S) Hier en nu. 7.55 Aangestipt: pro-
gr.overz. 8.00 Te Deum laudamus: gewijde
muz. 8.24 Op de man af: evangel, comm. bij
de tyd. 8.30 Nws. 8.36 Gymn. v.d. hulsvr.
8.45 (S) Plein publ.: maandagmorgen met
mensen en muz. 11.00 (S) V.d. kleuters.
11.15 CS) In 't zilver: progr. voor oudere
luisteraars. L1.55 Med. 12.00 (S) Killma Ha-
wailans Show. 12.21 Voor boer en tuinder.
12.26 Med. t.b.v. land- en tuinb. 12.30 Nws.
12.41 CS) Hier en nu. 12.50 Makrc: soc. econ.
rubr. v.d. NCRV. 13.00 (S) Bandstand. 13.15
Operamuz. 14.05 Schoolradio. 14.30 (S) Pla
norecital: klass. muz. 15.00 Geref. mlddagdst.
15.30 Nws. 15.33 (S) Studio 6: maandagmid
dagmagazine met 16.30 (Sj Hier en nu. 16.50
Pleisterplaats: toerisme en recreatie. 17.20
Overheidsvoorl.: Ontmoetingen met rijksgeno
ten. Samenstel!, en pres.: Tjark Petzoldt.
17.30 Nws. 17.32 CS) Hier en nu.
NCRV: 18.00 (S) NCRV Combo Corner,
18.19 Uitz. v.d. P.S.P. 18.30 Nws. 18.41 Toe
licht. bij het nws. 18.48 (S) Met uw instem
ming: kerkliederen. 19.00 (S) NCRV Vocaal
Ensemble: klass. liederen. 19.30 (S) Litera
ma: kron. over boeken, schrijvers en toneel
20.00 Nws. 20.05 Facetten v.d. bevrijding
(6). 20.20 (S) De komponlst v.d. maand
21.40 Loopt de tijd v.d. mensh. ten einde, ie.
zing. 21.55 CS) Tenor en piano: klass. liede
ren. 22.35 (S) Wie, wat zegt dat nou? 23.00
Het regeren van God. 23.35 CS) De kompo-
nist v.d. maand. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
KRO: 7.02 CS) Vroeg op. 9.03 Uit de luch»
gegrepen. 11.03 (S) Vorzoekpl. 12.03 (S) fe
twaalf tot twee: met 13.30 Raden m
TROS: 14.03 Van twee tot drie op III. kn
Hugo van Gelderen Show, lnkl. natlonalef"
twintig.
NOS: 18.02 Joost mag niet eten. j
19.02 CS) Nederland-non-stop. 20.02
journaal. 20.05 Take the 8-train. 21.02 Del
gen-uur-show. 22.02 CS) Superclean DrJ
machine. 22.55 Med. 23.00 (S) Vana*
laat. 0.02 Radiojournaal. 0.05 Droom-top-f.
1.02 Muz. met Meta. 2.02 Continu de ni
door. 5.02-7.00 Voor dag en dauw de
BELGIE 324 m NED. L,
12.00 Nws. med. on SOSber. 12.08 Lanaz
kron. 12.15 Lichte muz. C12.50 Bultenl. pëni
verz. 13.00 Nws. akt., weerber. en tonfo]
genda. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio, (lf
15.03 Nws.) 16.00 Nws en beursber. r
Licht klass. muz. 17.00 Nws en med. tra
V.d. Jeugd. 17.30 Big Band Battle, j c
Weegschaal.
18.00 Nws. IS.05 Uitz. v.d. soldaten.
Sport. 18.55 Taalwenken. 18.57 Ork.
week. 19.00 Nws. akt. en med. 19.30
20.33 Intermezzo. 20.45 Vap muzen en
sen. 20.50 Nieuwe opnamen. 21.00 Sfin
ternws. 21.10 Licht progr. 22.00 Nws. j
Jeugdprogr. (22.00 Nws.) 23.05 Uchte j
C23.40-23.45 Nws.)
n.
k. to
I Lil V
li
sjin
lei
TV vandaag
NEDERLAND I
NOS NOT
10.45-12.00 Schooltelevisie
NOS
18.45 Ti-ta-tovenaar
18.55 Journaal
NCRV
19.05 In de Soete Suiker-
.bol
19.10 Beverly Hillbillies
19.30 Tweekamp
Omdat in het BB-spektakel enige
wijzigingen waren aangebracht, moest
ik 'zwerven' tussen deze quiz en de
door de VARA uitgezonden Italiaanse
film II Grido. Ik was liever bij De
Kreet gebleven, want de daarin door
Michelangelo Antonioni betrapte
menselijke eigenaardigheden waren
belangwekkender dan in het spel
rondom de naar het scheen nogal
gespannen Berend Boudewijn. De
vernieuwingen waren niet altijd
verbeteringen.
Zondagmiddag zal menige
muziekliefhebber hebben genoten van
het spel van de Israëlische cellist
Michael Maisky. Door zijn expressieve
kop was het inderdaad muziek om
naar te kijken. Het overlappen van
verschillende beelden, zodat je de
cellist en de dirigent door elkaar
heen aan de gang zag, ging al gauw
storend werken. De zucht tot
visualisering van muziek dient binnen
de perken van de realiteit te blijven.
De NCRV bood weer een intrigerende
aflevering uit de Amerikaanse
filmserie The Nature of Things. De
Lacadon-indianen, die het uitstervend
overblijfsel vormen van de eens zo
bijzondere Mayacultuur, bezitten nog
veel waarop wij westerlingen jaloers
mogen zijn. De wereldbevolking zal er
geen moment bij stilstaan als deze
geïsoleerde stam onder de voet wordt
gelopen, maar een verlies zou het wel
zijn. Want ook de Lacandons zijn
erflaters van een beschaving. Het
televisiespel I Going Home van
William Trevor heeft een paar sterke
kanten (slechts twee karakters die
duidelijk tegenover elkaar uitkomen)
maar is niet vrij van een zekere
modieusheid. Daarbij komt dat het in
de regie van Gerad Rekers nogal
overtrokken werd gespeeld. Ellen
Vogel en debutant Roel Bakker
gingen een brok literair toneel met
alle registers open te lijf. En daarmee
won het niet aan overtuigingskracht.
TON HYDRA
21
Het tweede telegram was afkomstig
van de gedelegeerde van het IRK in
Beiroet. Dit telegram onderstreepte
het onverblddellijke karakter van het
termijn van 72 uur en peciseerde dat
alle passagiers en bemanningsleden
naar Zwitserland konden terugkeren.
Het sprak voorts over de teruggave
van het Swissair-toestel, doch echter
niet meer over de teruggave van het
TWA-vliegtuig. Hoe het ook zij, de
via het IRK overgebrachte eisen
moesten als authentiek gezien wor
den, omdat de gedelegeerden van het
IRK door de verantwoordelijke men
sen van het Volksfront waren ontbo
den om kennis te nemen van de eisen
en ze door te geven.
De Bondsraad had niet de minste aan
leiding deze eisen niet ernstig te ne
men. Zij stelde onmiddellijk de rege
ring van het Kanton Zürich op de
hoogte en besloot snel te handelen.
Men heeft haar dat sindsdien vaak
verweten, maar zij had de goede
gronden niet te aarzelen. De eerste
faktor, die tot ons besluit leidde, was
de volgende: 310 personen waren in
handen van de terroristen van het
Volksfront en bevonden zich midden
in de woestijn, in een zogenaamde
'bevrijde' zone. Dat betekende, dat er
gevreesd moest worden voor onvoor
spelbare reacties van de Palestijnen,
die immers door de nabijheid van het
wettige leger onder druk stonden. Het
in principe aanvaarden van de uitwis
seling, mits dit onverwijld werd uit
gesproken, zou weliswaar niet de ab
solute veiligheid van de gijzelaars
waarborgen, doch tenminste wèl de
spanning doen verminderen en aan
die spanning zouden zij wel eens van
het ene ogenblik op het andere het
slachtoffer kunnen worden. Overigens
kon men niet om het feit heen, dat
de Palestijnen niets meer dan de drie
gevangenen van Regensforf verlang
den en zich hadden verplicht tot tota
le aantal mensen, dat ze gevangen
hielden, vrij te laten. Het valt moei
lijk om bij deze voorwaarden nog
UAEEff
WAUERJOST
Uitgave Centrl Press, Bussum
ruimte te zien voor 'handeltjes', waar
voor wij de kans gemist zouden heb
ben. Dit verwijten ons bepaalde men
sen, die beweren de Arabieren te ken
nen, doch die klaarblijkelijk geen
idee van het karakter van de Volks
front-kommando's hebben, die in de
harde leerschool van het terrorisme
zijn getraind en geschoold.
Aan de andere kant was het belang
rijk, het op het verzoek van de
Volksfront-leiders opgenomen contact
met het IRK niet te laten verzanden.
Bovendien was er nog toestemming
van het IRK nodig om zich voor een
taak ter beschikking te stellen, die
ver buiten het kader van diens oor
spronkelijke humanitaire basis ging:
het IRK moest zich immers als ge
sprekspartner van terroristengroepen
opwerpen. Fet IRK dient dank te
worden gebracht voor zijn besluit c;i
voor zijn uitzonderlijke snelheid van
handelen, waartoe hij door de termijn
van 72 uur werd gedwongen. Tot dat
tijdstip mocht niemand een verlen
ging van de termijn verwachten of
zelfs voorspellen, dat de termijn hele
maal zou komen te vervallen.
Door de omstandigheden geprest had
de Bondsraad geen enkele keuze. Zij
moest volgens de gebeurtenissen, die
haar verantwoording tot zich trokken
handelen en niet volgens de openbare
mening, waarvan zij wel wist, dat zij
door de snelheid van de beslissingen
zou worden verrast. Inderdaad zijn er
nu nog velen, die verklaren* dat men
wel had moeten toegeven, doch dat
dat langzaam had moeten gebeuren,
dat er gewacht had moeten worden.
Maar- waarop moesten wij dan wach
ten?
In werkelijkheid was het niet gemak
kelijker geweest om nog vierentwintig
uur langer te wachten met toegeven.
Men had dan het risico gelopen, dat
het contact zou worden afgebroken en
dat in ieder geval niet aan de termijn
van 72 uur kon worden vastgehouden,
binnen welke termijn de in bewaring
gestelde Palestijnen moesten zijn vrij
gelaten met als tegenprestatie de be
vrijding van de 310 in Zerqa vastge
houden passagiers en bemanningsle
den. Dit risico kon men naar de me
ning van de regering op de ochtend
van de 7e september niet lopen.
Hieraan toe te voegen is nog, dat wij
dit besluit alleen genomen hebben om
de doodeenvoudige reden dat wij in
het begin als enigen erbij betrokken
waren. Het Volksfront heeft geen en
kele andere staat eisen in welke vorm
dan ook gesteld. Toen daarentegen en
kele uren later de situatie" verander
de, hebben wij onmiddellijk met de
andere staten contact opgenomen en
het initiatief tot een gemeenschappe
lijk optreden aangegrepen. Waren er
middelen om onder de dwang uit te
komen? Welke? Het vragen van be
middeling aan de Arabische staten?
We hebben reeds verklaard op welke
gronden het onmogelijk was van deze
staten een direkte, efficiënte en onmid
dellijke actie te verwachten. De be
middeling van de Verenigde Naties?
Men wist wel degelijk, dat een derge
lijke bemiddeling slechts uit het aan
nemen van een resolutie kon bestaan.
Een militaire interventie? Die had de
onmiddellijke dood van de gijzelaars
betekend. Dientengevolge stelde de
Bondsraad de regering van het Kan
ton Zürich maandagmorgen op de
hoogte, dat men in princiepe bereid
was de door het Volksfront voorge
stelde ruil te accepteren. Daarbij
moet er nog eens aan herinnerd wor
den, dat die ruil aan de ene kant de
drie in gevangenschap verkerende a-
lestijnen betrof en aan de andere
kant sloeg op het totale aantal passa
giers en bemanningsleden zonder één
uitzondering. De regering van het
Kanton Zürich nam het besluit om de
drie in gevangenschap verkerende Pa-
tot een dergelijke ruil zou kunnen ko
men. De Bondsraad stemde formeel
met deze beslissing in en werkte een
perscommuniqué uit om een en ander
in de openbaarheid te brengen. Men
stond op het punt de zitting tegen
12.45 uur op te heffen, toen men
kennisnam van een persbericht uit
Amman. Dat bericht bevatte Volks
front-eisen, die sterk afweken van de
oorspronkelijke. Behalve de drie ge
vangenen in Regensdordf wilde men
ook de vrijlating van de drie Palestij
nen in München en de in Londen
vastgehouden kaapster, zowel als een
niet genoemd aantal Palestijnen, die
in verschillende niet nader genoemde
staten gevangen zaten.
(wordt vervolgd)
ES
P
fgt
|r
ek
isii
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.21 Muziek in uw
straatje
21.10 Tussen salon en
souterrain
22.00 Hier en Nu
22.40 Omlijst: meditatie
met muzikale
omlijsting
NOS
22.50 Trekking Staats
loterij
22.55 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-ta-tovenaar
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Toppop
19.30 Tips voor je
toekomst
NOS
20.00 JournaaJ
AVRO
20.21 Ethi mens van goedp
wil (8-slot)
21.15 Televizier
Magazine
22.00 Cannon
NOS
22.50 Journaal
TELEAC
22.55 Ondernemer - les 12
DUITSLAND I
10.00 Journaal. 10.05 Journaal van gil
vond. 10.20 Akt. 10.45 Leute Mahnung.
-o
Yc
Chinese films. 12.15 Akt.magazine. 12.40
overz. 12.50-13.20 Wereldspiegel. 16.15
naai. 16.20 Uitz. voor oudere kijkers.
Kinderprogr. 17.55-18.00 Journaal. b
18.00 Die Zwei v.d. Dlenststelle. 18.30 irn
18.45 Sandmann. 18.55 Sportjournaal.
Inf. progr. 19.59 Progr.overz. WDR: 8.20*^
Schooltelevisie. (9.30-10 00 Swamstn
18.00 Nws uit Noordr.-Westf. 18.05 Op US
kundig progr. 18.15 TV-serle. 18.40 Akt.
TV-serle. 19.48 Intermezzo bietet an.)
Journaal en weerber. 20.15 Akt.progr.
Muzikaal progr. 21.45 Rep. 22.30 Joul
komm. en weerber. 22.50 Doctor Po
Fanse speelfilm. 0.30 Jounaal.
DUITSLAND II
16.30 Euovlsie: Ski-w.k. 17.00 Joul
17.10 Engadlner BUderdogen. Aansl.:
uit de geschiedenis. 17.45 Akt. en muz.
18.25 Tekenfilmserie. 19.00 Journaal.
Rep. 20.15 Konsumentenprogr. 21.00
naai. 21.15 Der Komödiant; Engelse pol
film. Aansl.: Filmkritiek. 22.50 Journaal.
DUITSLAND III NDR
8.05-12.45 en 16.30-17.30 Schooltelevlsll
18.00 Sesamstrasse. 18.30 TV-kursus. I,
Mod. gvmn. 19.00 Kursusprogr. 19.30 TV
sus. 20.00 Journaal en weerber. 20.15
Berl. Werkstatt. 20.15 Task Force
21.05 Rep. 21.50-22.35 Rep.
