Solzjenitsin gast
van Heinrich Böll
Labour werpt
EEG in Britse
stembusstrijd
Stalin verdween, maar systeem
van geleide rechtspraak niet
&55oC
Verbanning
ergste straf
fonn hield journalisten op afstand
Formatie van
kabinet in
Israël mislukt
Algerije: nog
geen olie voor
Amerikanen
Politie laadt dynamiet
Brandstichters in
Jeruzalem gepakt
Protest tegen basis
VS in Indische Oceaan
Politieke processen
in Chili op komst
UITTREKSEL UIT ZEVENDE DEEL VAN GOELAG-ARCHIPEL
Mars 4 schiet
planeet voorbij
Nixon vergelijkt
zich met Lincoln
na ontvangst van
'de' dagvaarding
K LOUW/KWARTET DON EEs;
BUITENLAND T7/K9
AMSTERDAM In zijn boek
In de eerste cirkel' heeft Alek-
[ander Solzjenitsin de verban-
ling uit Rusland als de ergste
traf beschreven die iemand kan
iverkomen. In de gevangenis die
lij in dit hoofdstuk beschrijft,
pelen de gedetineerden op zon-
lagavond een denkbeeldige
echtszitting. Aan het eind van
le zitting stelt de toegevoegd-
rerdediger een straf voor die
zich slechts weinig van de dood
straf onderscheidt, een straf die
Van een onzer verslaggevers
veel verschrikkelijker is dan 25
jaar dwangarbeid'.
Wanneer de medespelers in dit
'blijspel' dan vragen, welke straf
dit is en één van hen castratie
suggereert, zucht de toegevoegd-
verdediger: 'Bijna, bijna, geeste
lijke castratie. Artikel 20 lid A
voorziet erin dat iemand tot vij
and van de arbeiders wordt ver
klaard en men hem uit de Sow-
jet-Unie verdrijft. Laat hij maar
in het Westen kreperen'.
ONN (UPI, Reuter, AP, DPA) De uit de Sowjet-Unie gedeporteerde Rus-
sche schrijver Aleksander Solzjenitsin is gisteren tegen de avond op het
ndhuis van Heinrich Böll, de bekende Westduitse schrijver en Nobelprijs-
innaar, in Langenbroich in de heuvels van de Eifel ten zuiden van Bonn ge-
rriveerd.
een korte verklaring tegenover
inderden verslaggevers verklaarde
dat hij in een Moskouse gevange-
s werd vastgehouden in afwachting
n zijn deportatie. Hij wist gisteren
s na de middag dat hij naar West-
uitsland werd overgevlogen. Daar ar-
veerde hij enkele uren na de vastge-
elde aankomsttijd in een toestel van
Russische luchtvaartmaatschappij
eroflot op het vliegveld van Frank-
rt. In opdracht van de autoriteiten
Bonn werden de talrijke journalis-
n, die naar het vliegveld waren ge-
anen, op grote afstand gehouden,
ilzjenitsin vertelde de verslaggevers
Langenbroich nog dat hij erg ver-
oeid was en zich zorgen maakte
'er zijn familie. 'Ik moet met Mos
ul gaan bellen. Vanmorgen was ik
tg in de gevangenis', aldus de schrij-
:r, die zich verontschuldigde dat hij
journalisten zo lang had laten
ichten. Hij wilde verder niets zeg-
n en vroeg daar ook begrip voor en
beloofde ook niet aan individuele
urnalisten een interview te geven:
- moet alles eerst nog eens goed
irdenken'.
randt
tn Westduitse regeringswoordvoer-
r verklaarde dat de schrijver zich
gast van Heinrich Böll in West-
iltsland bevindt. Op verzoek van
11 werd Solzjenitóin met een auto
B het ministerie van buitenlandse
:en van Frankfort naar Langen-
oich vervoerd. Pas laat in de mid-
g had de Sowjet-Unie officieel laten
iten, dat Solzjenitsin naar West-
litsland zou komen. De regering te
onn had daarna te kennen gegeven,
it de schrijver welkom was. Men
irinnert zich in Bonn een opmer-
ng van kanselier Willy Brandt, dat
olzjenitsin vrij en ongehinderd in
Bondsrepubliek mag wonen, als hij
t wenst'.
ilzjenitsin verliet het toestel van Ae-
flot, dat omstreeks kwart voor vijf
de namiddag in Frankfort arriveer-
nadat de andere passagiers waren
tgestapt. Men neemt aan, dat vier
enten van de KGB (het Russische
inisterie van binnenlandse zaken) in
t vliegtuig meereisden om hem in
ankfort af te leveren. De passagiers
dden niets van de aanwezigheid van
schrijver gemerkt,
einrich Böll, die zer verbaasd
u, toen hij gisterochtend voor tien
ir het verzoek kreeg, onderdak te
rlenen aan Solsjenitsin. Böl ant-
tordde bevestigend en vertelde later
genover journalisten te hopen dat
vrouw en drie kinderen van Solzje-
tsin ook zullen komen. Tweemaal
ïbben Böll "en Solzjenitsin elkar
Dskou ontmoet. Böll nodigde zijn
llega uit, op zijn buiten in Langen-
oich te komen logeren.
anwijzing
e snelle actie van de Russische auto-
leiten tegen Solzjenitsin is een aan-
ijzing c'.at Moskou de politiek van
ltspanning tegenover de westelijke
nden wil voortzetten, zo menen di-
omaten in de Russische hoofdstad,
ennelijk vooruitlopend op de ver-
ADVERTENTIE)
wachte golf van kritiek waarschuwde
het partijblad Prawda al dat uitbrei
ding van de economische samenwer
king met het Westen niet kan leiden
tot concessies op het gebied van de
mensenrechten. Het blad doelt op het
verzet in het Amerikaanse congres te
gen het verlenen van handelsvoor-
waarden aan de Sowjet-Unie, zolang
dit land niet instemt met vrije emi
gratie van zijn burgers.
Het bericht over de deportatie van
Solzjenitsin werd door de dissidente
atoomgeleerde Andrej Sacharow en
enkele vrienden, die zich in het huis
van mevrouw Solzjenitsin in Moskou
bevonden, met stomme verbazing ont
vangen. Sacharow zei dat men met al
le kracht moest protesteren tegen de
behandeling van Solzjenitsin. De in
ternationale publieke opinie moet
zich er volgens de geleerde voor inzet
ten dat de schrijver kan terugkeren
naar zijn vaderland.
Solzjenitsin heeft steeds geweigerd
een reis buiten de Sowjet-Unie te ma
ken, omdat hij vreesde dat het hem
onmogelijk zou worden gemaakt om
terug te keren. In 1970 wees hij do
uitnodiging van het Nobelcomité van
de hand om de hem toegekende vre
desprijs in ontvangst te komen ne
men.
Zwakte
Sacharow noemde het van groot be
lang dat alle Sowjetburgers Solzjenit-
sins boek 'Goelag Archipel' lezen. De
druk van de autoriteiten op de schrij
ver bewijst volgens hem, dat de Rus
sische machthebbers misdaden dekken
en degenen vervolgen die de waarheid
zeggen. De deportatie zou een teken
van zwakte zijn en nog ernstiger ge
volgen hebben dan de arrestatie van
Solzjenitsin. 'Het is de hoogste wil
van Solzjenitsin in dit land (de Sow-
jet Unie) te leven en voor dit land te
werken', aldus Sacharow.
In een verklaring, die de schrijver op
gesteld had voor het geval hij gear
resteerd mocht worden, zegt hij geen
enkel tribunaal bevoegd te achten,
hem te veroordelen. Hij zou weigeren,
vragen te beantwoorden en zijn straf
niet aanvaarden zonder dat zijn han
den geboeid zouden zijn. 'In gevan
genschap waaraan ik al mijn beste
acht jaren heb opgeofferd met dwang
arbeid voor de staat en waarin ik
kanker heb opgelopen, zal ik voor
mijn onderdrukkers zelfs geen half
uur werken. Op die manier zal ik hun
het simpele genoegen verschaffen,
openlijk tirannie te kunnen bedrij
ven en mij snel te doden, omdat ik
de waarheid schrijf over de geschiede
nis van de Sowjet-Unie' aldus Solzje
nitsin, die veroordeling en gevangen
schap gespaard zijn gebleven.
Dr. Fritz Heeb, Solzjenitsins Zwitser
se advocaat, heeft verklaard van me
ning te zijn dat de gedeporteerde
schrijver zich niet in West-Duitsland,
Zwitserland of Frankrijk zal vestigen,
maar in een Scandinavisch land.
TEL AVIV (UPI) Het samenstellen
van een kabinet in Israël is vastgelo
pen, zo is door leden van de belang
rijke Arbeiderspartij bekend gewor
den. De regerende Arbeiderspartij van
Golda Meir is er niet in geslaagd om
opnieuw overeenstemming te bereiken
met haar twee regeringspartners van
dit moment Het breekpunt was de
regeling van de verhouding tussen
kerk en staat.
Volgens minister van financiën Pinhar
Sapir kan de Arbeiderspartij nu wei
nig anders doen dan alleen gaan re
geren. In de kringen van deze partij
wordt er rekening mee gehouden, dat
premier Golda Meir zal weigeren een
ander kabinet te vormen nu haar eer
ste poging is vastgelopen. In Israël
werden 31 december algemene verkie
zingen gehouden, die de grote Arbei
derspartij zetelverlies brachten.
Minister Pinhar Sapir
ALGIERS (UPI, Reuter) De kans,
dat de kleine Arabische topconferen
tie, die gisteravond in Algiers begon,
opheffing van het olieboycot tegen de
Verenigde Staten zal brengen, lijkt
niet groot.
Dat het oliewapen één van de belan
grijkste gesprekspunten is van de vier
Arabische leiders, die in de Algerijn
se hoofdstad bijeen kwamen, wordt
door niemand betwijfeld. Opvallend
in dit verband was, dat de olieminis
ter van Saoedi-Arabië, Jamani, met
koning Feisal was meegekomen naar
Algiers. Jamani is de belangrijkste ar
chitect van de strategie, die de Arabi
sche olielanden sinds oktober vorig
jaar volgen jegens de PROIsraëlische
landen'. Egypte zou er veel voor voe
len om het olie-embargo voor de Ver
enigde Staten nu op te heffen of op
zijn minst te verzachten. Algerije, ook
deelnemer aan het topberaad, wil
daar nog niet van weten, zo bleek gis
teren duidelijk uit verklaringen van
regeringswoordvoerders en de Alge
rijnse kranten.
In Algiers vergaderden de regerings
leiders van Egypte, Saoedi-Arabië, Al
gerije en Syrië. President Assad van
Syrië kwam het laatst aan. Hij onder
brak zijn reis naar de Algerijnse
hoofdstad voor een nogal verrassend
bezoek aan de leider van Libië, kolo
nel Khaddaffi. Volgens berichten in
Libanese kranten is er een kzbinets-
wijziging in Syrië op komst. President
Assad zou zich willen ontdoen van
zijn minister van buitenlandse zaken
Khaddam om een eventuele regeling
met Israël te vergemakkelijken.
LONDEN (UPI, Reuter) Het Britse lidmaatschap van de EEG
is door de Labour-partij naar voren geschoven als één van de
belangrijkste punten in de verkiezingsstrijd. Als Labour na de
verkiezingen van 28 februari mag gaan regeren- zal er opnieuw
moeten worden onderhandeld over Engelands toetreding tot de
EEG, zo heeft partijleider Harold Wilson onomwonden aange
kondigd.
Argentijnse politiemannen laden uiterst behoedzaam dynamiet-ladin-
gen in een auto. De explosieven zijn volgens de politie van de extre
misten, die een aanslag hadden willen plegen op de Argentijnse pre
sident Peron. De aanslag kon op het nippertje worden voorkomen, al
dus de officiële lezing.
JERUZALEM (Reuter) De Is
raëlische politie heeft dertien leden
van de militante Joodse Verdedigings-
Liga gearresteerd op beschuldiging
van brandstichting. De dertien wor
den ervan verdacht deze week brand
te hebben gesticht in drie christelijke
zendingsinstituten in Jeruzalem. De
politie was op hun spoor gekomen
door de inlichtingen van een jonge
man, die met ernstige brandwonden
werd opgenomen in een ziekenhuis.
Bij de branden in de christelijke zen
dingshuizen is alleen beperkte mate
riële schade aangericht. De Liga, die
volgens de politie verantwoordelijk is
voor de brandstichting, verzet zich
tegen christelijke zending in de jood
se staat. Rabbie Mair Kahane, leider
van de Liga, heeft de actie op een
persconferentie goedgekeurd.
COLOMBO (DPA) Premier Sirima-
vo van Sri Lanka (Ceylon) heeft in no
ta's aan premier Edward Heath van
Engeland en president Richard Nixon
van de Verenigde Staten, geprotesteerd
tegen het geschikt maken van het Brit
se eiland Diego Garcia in de Indische
Oceaan voor een Amerkaanse lucht- en
zeemachtbasis.
Mevrouw Bandaranaike heeft Heath en
Nixon dringend verzocht van hun over
eenkomst terug te komen, aangezien
zij vestiging van een basis in de Indi
sche Oceaan niet bevorderlijk vindt
voor de vrede in het betrokken gebied.
Londen en Washington vinden de ves
tiging van de basis nodig in verband
met de toenemende activiteit van de
Sowjetrussische marine op de Indische
oceaan.
Wilson kraakte de voorwaarden, die
de conservatieve regering van Edward
Heath voor Engeland bij de EEG had
bedongen. Alle gezinnen in Engeland
kampen daardoor nu met ernstige
moeilijkheden, die hun levensstijl en
-standaard raken. Heath kan er daar
om niet om heen, dat het EEG-lid-
maatschap 28 februari één van de be
langrijkste kwesties is, aldus Wilson.
Zijn aanval op de Europese Gemeen
schap was zo duidelijk, dat volgens
veel commentatoren in Engeland wer
kelijk betwijfeld moet worden of En
geland lid zal kunnen blijven van de
EEG als Labour aan de macht komt.
In elk geval zullen de eventuele nieu
we onderhandelingen tussen Engeland
en de EEG zeer ngrijpend zijn.
Labour ziet kennelijk stemmenwinst
in de teleurstelling over het Britse
EEG-lidmaatschap bij de kiezers. Uit
recente opiniepeilingen bleek rteeds,
dat de grote meerderheid nu vindt,
dat Engeland maar nooit had moeten
meedoen aan het gemeenschappelijk
Europa. Op een persconferentie daag
de Wilson premier Heath uit om het
Britse volk in een referendum over
het EEG-lidmaatschap te laten beslis
sen.
Peter Shore, de Labour-woordvoerder
voor Europese zaken, zei dat de on
derhandelingen met de EEG 'zeer
snel' zouden worden heropend door
een Labour-regering. Binnen een jaar
zou er een definitieve beslissing moe
ten vallen over Engelands toekomst
in Europa, aldus Shore.
Premier Heath beschouwt het EEG-
lidmaatschap niet als een ount van
belang bij de komende algemene ver
kiezingen. Hij zei dit in zijn eerste
reactie op de uitlatlrtgen van Wilson
en Shore. 'Wij zijn en blijven in de
EEG', aldus Heath. 'Hij kon zich nau
welijks voorstellen, dat de Labour-lei-
ders daar weer over begonnen waren.
Jeremy Thorpe, leider van de (klei
ne) liberale partij, zei, dat zijn partij
geen steun zal geven aan pogingen
om met Europa te breken. Wel vond
hij, dat de regering-Heath te weinig
had gedaan om de Europese gemeen
schap te hervormen.
Mijnwerkers
De mijnwerkersbond heeft er mee in
gestemd, dat het geschil over de lo
nen van de mijnwerkers wordt voor
gelegd aan de loonraad, die de rege
ring moet adviseren bij haar strijd te
gen de inflatie. De bond zal zich ech
ter niet gebonden voelen aan de uit
spraak van de raad. Toch wordt het
besluit van de bond als een stapje in
de richting van een oplossing van het
loongeschil gezien. De mijnwerkers,
die sinds zaterdag staken, gaan er nu
ook mee akkoord, dat de mijndirecties
werkzaamheden laten verrichten om
overstromingen en branden te voorko
men. Totnutoe werd iedereen de toe
gang tot de terreinen van de mijnen
geweigerd door de postende stakers.
SANTIAGO (Reuter) In Chili be
gint eind deze maand een serie poli
tieke processen, zo is door welingelich
te kringen in Santiago bekend ge
maakt.
In de processen zullen de mensen, die
sinds de staatsgreep van vorig jaar op
Dawson-eiland gevangen zitten, moeten
terecht staan. Onder hen bevinden zich
enkele belangrijke figuren uit de rege
ring van wijlen president Allende,
MOSKOU (Reuter) In een uit 1500 woorden bestaand uittreksel uit het zevende deel van de
'Goelag-arcliipel' over de werkkampen in de Sowjet-Unie verklaart de schrijver Aleksander Solzjenit
sin, dat de wet in de Sowjet-Unie er nog steeds is om de belangen te dienen van hen die regeren. Het
uittreksel was de buitenlandse pers ter hand gestel d voor de schrijver dinsdag werd gearresteerd.
Solzjenitsin schrijft, dat de rechtban
ken 'in de overgrote meerderheid van
zaken', van hoge regeringsfunctiona
rissen instructies krijgen hoe te han
delen. Hij schrijft het uittreksel te
verspreiden om uit te leggen, waarom
hij had geweigerd gehoor te geven
aan oproepen van de officier van jus
titie in de afgelopen dagen en voegt
daaraan toe dat alle zeven delen van
'Gcelag-archipel' al in handen zijn
van westelijke uitgevers. Twee ervan
zijn inmiddels in het westen gepubli
ceerd.
'Onze wet is machtig, glad en anders
dan iets anders op aarde dat bekend
staat als 'de wet', aldus Solsjenitsin.
Hij voegt hieraan toe, dat er zaken
ten goede zijn veranderd sedert de
tijd van Stalin, 'maar er is nog steeds
geen onafhankelijke rechtspraak'.
In de Sowjet-Unie, zegt Solzjenitsin,
zitten mensen die tot 25 jaar gevange
nis werden veroordeeld, nog steeds
achter prikkeldraad en wachttorens.
'De foto's van de leiders in de kran
ten veranderen, de toespraken veran
deren, zij vechten tegen de (Stalin-)
cultus en dan gelasten zij de strijd
af'. 'Maar degenen die lange straffen
uitzitten, die hun gevangenisdoop on
der Stalin kregen, zijn daar nog'. In
tussen, zegt hij, heeft de wet in de
Sowjet-Unie gefaald om maatregelen
te nemen tegen mensen die valse ge
tuigenissen aflegden en anderen tij
dens de dagen van Stalin de dood in
zonden of naar werkkampen stuurden
en die 'zich nu koesteren in de gou
den zonsondergang van hun dagen'.
Aanval op critici
De schrijver valt ock uit tegen som
mige linkse figuren uit het westen,
die kritiek hebben geoefend op de
eerste twee twee delen zijn boek: 'O
vrijheidslievende, linkse denkers van
het westen, o progressieve Amerikaan
se. Duitse en Franse studenten. Voor
u heeft dit alles weinig te betekenen.
Voor u betekent mijn hele boek niets.
U zult het allemaal begrijpen, wan
neer ze u toebrullen 'Je staat onder
arrest' en u uzelf voortsleept naar on
ze archipel'.
Het aantal gevangenen in de Sowjet-
Unie zegt Solzjenitsin bedraagt
nu honderdduizenden, tegen miljoe
nen in de tijd van Stalin, maar de
aard van het systeem is niet veran
derd. Slechts in gevallen waarin dege
nen naar wie een onderzoek wordt in
gesteld, niet de belangen van de staat
schond, of de ideologie, of de persoon
lijke belangen of de rust van een
hooggeplaatst persoon, behoeven de
gerechtelijke autoriteiten er niemand
bij te halen voor instructies. In alle
andere gevallen, in elk geval de over
grote meerderheid, zijn 'grote belan
gen' in het geding.
Wet van intriges
'En in al die gevallen worden discrete
telefoongesprekken gevoerd tussen het
ene bureau en het andere, telefoonge-
Van Solzjenitsins 'Goeiag-archipel' is
tot dusverre nog maar een gedeelte in
het Westen gepubliceerd. Deze foto
toont de in Parijs uitgegeven Russi
sche editie van dit gedeelte.
sprekken waarbij zachte vriendelijke
stemmen adviseren, kleine vergissin
gen corrigeren, algemene richtlijnen
geven, hoe een gerechtelijke kwestie
van de een of andere gewone burger
moet worden behandeld, die verstrikt
is geraakt in het onbegrijpelijke web
van intriges van hogeren die hem on
bekend zijn'.
'En de kleine, goedgelovige kran
telezer komt in de rechtszaal, het ge
lijk op zijn gezicht, met redelijke ar
gumenten, die hij bevend voorlegt
aan de ingedommelde -maskers van
zijn rechters, niet vermoedend dat
zijn straf al is vastgesteld en dat er
geen mogelijkheden van beroep zijn,
geen tljdsgrenzen of methoden cm het
kwaadaardigste, uit zelfbelang geno
men besluit te corrigeren, hoewel zijn
hart brandt van de onrechtvaardig
heid ervan'.
Solzjenitsin besluit zijn uittreksel met
de woorden: 'Er is gewoon een muur.
En de stenen daarvan zijn gemetseld
met leugens'. 'Deze hele perifide ver
borgenheid, deze hele mist van on
gerechtigheid haiigt in de lucht
rondom ons, hangt dikker over onze
steden dan de stadsrook zelf'.
Premier Heath
MOSKOU (TASS) Het Russische
ruimtevaartuig Mars 4 is door een
technische storing langs zijn reisdoel
heen de ruimte in geschoten. Bij aan
komst afgelopen zondag bleek de son
de niet af te remmen om in een baan
rond de planeet Mars te gaan draaien.
De later gelanceerde Mars 5 voerde
deze manoeuvre dinsdag wel correct
uit. Dit nieuws werd door het persbu
reau TASS pas gisteren bekendge
maakt.
Naar de rode planeet zijn ook nog de
Mars 6 en 7 op weg. die in de eerste
helft van maart moeten aankomen. De
Marsverkenners werden zeven maan
den geleden gelanceerd. Signalen van
de Mars 4 worden nog wel ontvangen,
maar de Russische ruimtevaartdeskun
digen krijgen, op een paar in het
voorbijgaan genomen foto's van de
planeet, voortaan alleen gegevens over
de ruimte tussen de planeten doorge
geven uit hun verdwaalde sonde.
WASHINGTON (AFP) De
aangetekende brief van rechter
Gordon Ringer van het Hoogge
rechtshof in Los Angeles, waar
in president Nixon gedagvaard
wordt als getuige te verschijnen
in de zaak van de Inbraak in
het bureau van de psychiater
van Daniël Ellsberg, is op zijn
bestemming aangekomen.
De brief is acht dagen onder
weg geweest tegen normaal drie
dagen, aldus de posterijen.
Nixon wordt opgeroepen op 25
februari te getuigen In het pro
ces tegen zijn voormalige mede
werker John Ehrlichman en op
15 april in dat tegen twee oud
assistenten van bet Witte Huis,
Gordon Liddy en David Young.
Nixon heeft in Washington ge
zegd dat de kracht waarmee
Abraham Lincoln zich verzette
tegen degenen die hem belaster
den, voor hem thans een voor
beeld is. Op een plechtigheid
ter herdenking van de geboorte
dag van Lincoln bij het monu
ment van de oud-president nam
Nixon even het woord. Illj zei:
'Geen enkel staatshoofd werd zo
door het slijk gehaald als Lin
coln. De felheid waarmee hij
zich verdedigde, inspireert ons
thans'.
(ADVERTENTIE)
IN SI MOK-FILIALEN MET VEEKOOP VAN
VERS VLEES. GELQM T/M li FEBR.
