Schaefer teleurgesteld terug uit de VS
jager aantal ongevallen
>elangrijkste argument
roor snelheidsbeperking
Praten over Zuidhollands
programcollege gaat door
ïicht op groen voor
anleg Schiphollijn
Man die hoofdagent
doodschoot, geeft
zich na uren over
Mishandelen mariniers
Directrices
bejaardenhuis
ontslagen
Verzat bonden teeen
Slüjtina halApriien
Woning in Beetsterswaag
hele nacht belegerd
Huizen wijken voor
donderende motoren
Internationale
vakbondsactie
tegen Frans bedrijf
Geschokt door slechte woonomstandigheden en door misdaad
Brits vlootbezoek
aan Amsterdam
genta" Super Lux:
e lamp met 30%
eer licht op tafel
OLW/KiWAiRiTET VRIJDiAjG 8 FEBRDAjRI 1974
BINNENLAM) T3/K5
oorrang voor fietspaden langs enkelbanige wegen
p onze parlementsredactie
X HAAG De snelheidsbeperking op de Nederlandse wegen, die deze week van krarlit is gewor-
i, is niet in de eerste plaats ingesteld ten gevolge van de energiecrisis. De maatregel, zo maakte mi-
ter Westerterp (Verkeer en Waterstaat) gisteren bekend, is genomen met het oog op de verkeers-
ligheid.
energiecrisis heeft de invoering
de beperking, die reeds geruime
j werd overwogen, echter wel ver-
|d en is tevens aanleiding geweest
de autosnelwegen in het limieten-
ieem op te nemen.
1 het besluit het maximum voor
ksnelwegen op 100 kilometer per
l te stellen, hebben verschillende
joren een rol gespeeld. In de eerste
lts werd aan de oproep zich vrij-
ig tot een snelheid van 100 ki
lter te beperken redelijk gehoor
iven. Tevens gelden nu op de
irlandse wegen dezelfde regels als
"elgië en West-Duitsland, waar
langere tijd het maximum op
kilometer is gesteld.
i voornaamste argument is echter,
i sterk teruggelopen aantal onge-
ten met dodelijke afloop in no-
,ber van het vorig jaar. Volgens
ilster Westerterp zijn in november
i) op de autowegen vijf slachtoffers
tillen tegen veertien in november
i|. Hierbij diende wel te worden
getekend, dat november 1973 een
oiloze- zondag telde. Op de rijks-
fcn liep in dezelfde periode, reke-
houdend met het aantal gereden
leters, het aantal ongelukken met
ijrocent terug. In cijfers: 32 minder
en 211 minder ongelukken,
december liggen naar schatting
ifers als volgt: 16 doden tegen 31
In het jaar daarvoor,
cijfers zijn echter geen duide-
Minister Westerterp:
minder ongelukken.
lijke %iaatstaf, want de autoloze zon
dagen en de aanzienlijke betere weers
omstandigheden zijn zeker van in
vloed. Evenmin zijn de cijfers volle
dig, want over het aantal ongelukken
op bijvoorbeeld de provinciale wegen
is nog niets bekend. Het Centraal Bu
reau voor de Statistiek maakt slechts
een keer per jaar cijfers bekend, ter
wijl ook de politie niet in staat is
recente gegevens te verstrekken.
Minister Westerterp: 'nog d t jaar zal
een landelijke registratiedienst voor
verkeersongelukken worden opgezet,
zodat aan deze bezwaren tegemoet kan
•oef mei aantal snelbusdiensten
ft onze parlementsredactie
N HAAG Het licht voor de Schiphollijn, een directe spoor-
elinding tussen Den Haag en Amsterdam via Leiden en Schip-
staat op groen. Over de voortgang van de werkzaamheden be
at, ondanks de toezegging in de regeringsverklaring, al enige tijd
iJ^kerheid. Maar gisteren zei minister Westerterp (Verkeer en
c!terstaat) dat de regering heeft besloten toestemming te geven
af de aankoop van grond tussen Leiden en Schiphol.
J tot stand brengen van de kunstwer
ken tegen te gaan.
Een andere nieuwe railverbinding
naar Amsterdam is de Zuiderzeespoor-
lijn, die door de IJsselmeerpolders
een snellere verbinding met Gronin
gen tot stand moet brengen. Deze lijn
is nog in studie en de aanleg valt pas
op langere termijn te verwachten. De
mogelijkheid bestaat ook, dat de lijn
in eerste instantie alleen tot Almere
loopt.
t#nee zijn de moeilijkheden rond
i spoorlijn echter nog niet opge-
3j De mogelijkheden tot financie-
wordeh nog steeds onderzocht.
>Hjl het nog evenmin vast staat
I in Amsterdam het eindpunt van
oUn zal komen.
*el het de bedoeling is een 6nelle
,jiding tussen het centrum van
sjHaag en het centrum van Am-
Jun tot stand te brengen, zijn er
Oen als eindpunt in Amsterdam
Ihet Centraal Station te kiezen,
het Museumplein. De mogelijk-
divan een aansluiting op het lan-
rt net wordt echter nog steeds
ickehouden: dat zou kunnen gebeu-
i.fia Amsterdam-West
iblemeri
eslissing hierover houdt verband
ride algemene vervoersproblema-
rivan en naar Amsterdam. De
hfuele aanleg van de Hemspoor-
waardoor een verhoging van
'Jlantal treinen tussen Amsterdam,
lam en Purmerend kan worden
speelt hierbij een rol.
idjns minister Westerterp kan de
jiteit van het Centraal Station in
Ièrdam niet worden uitgebreid,
tel door de aanleg van de Hem-
r tunnel het treinverkeer tussen
?0em en Amsterdam moet worden
rikt. Hetzelfde geldt wanneer de
Wollijn op Amsterdam-Centraal
itkomen.
"inister weigerde een beslissing
de tunnel te nemen en wilde
Din zeggen wanneer de beslissing
rèl wordt genomen. Ten aanzien
Ie Schiphollijn wilde hij alleen
inp, dat er maatregelen worden ge-
,aji om verdere vertraging in het
71.
dfi (ADVERTENTIE)
>1
Tarieven
In het kader van het streven naar een
geïntegreerd openbaar vervoer, zal op
proef een aantal snelbusdiensten wor
den ingesteld. Deze bussen rijden tus
sen intercity-stations en sluiten aan
op de treinen. Er zal op deze dien
sten, die worden opgenomen in het
spoorboekje, met één kaartje (trein
plus bus) kunnen worden gereisd. De
bussen zullen rijden op trajecten als
Amstelveen-Utrecht, Schiphol-Haar-
lem, Veendam-Assen en Stadskanaal-
Assen.
De tarieven van het openbaar vervoer
zullen zo min mogelijk worden ver
hoogd. Minister Westerterp denkt aan
een verhoging van één keer per jaar,
terwijl de verhoging als regel niet bo
ven de inflatie-index mag uitkomen.
Er zal ook worden gestreefd naar een
integratie van de biljetten voor de
verschillende soorten vervoer.
Het plan van het kamerlid Van der
Doef (PvdA) voor een gezlnskaart (al
le leden van een gezin zouden voor 30
gulden per maand in tram, trein en
bus kunnen reizen) gaf minister Wes
terterp weinig reden tot optimisme.
Het is een gecompliceerd plan, zo
meende hij, waar nadere gegevens
over verkregen zouden moeten wor
den. Hij acht een marktonderzoek dan
ook van belang.
worden gekomen. Deze dienst zal
waarschijnlijk in januari volgend jaar
van start kunnen gaan'. Dat deson
danks kan worden aangenomen dat de
maximumsnelheden een positieve in
vloed op de veiligheid hebben, tonen
cijfers uit West-Duitsland aan. Daar is
sinds de invoering daarvan het aantal
slachtoffers met 25 procent afgeno
men.
Alcoholisme
Minister Westerterp zei gisteren in
zijn antwoord aan de Tweede Kamer
over de bergoting van verkeer en wa
terstaat. dat nog deze zomer kan wor
den begonnen met een voorlichtings
campagne over het gebruik van alco
hol in het verkeer De nieuwe wet,
waarin het alcohol-promillage aan een
wettelijk maximum is gebonden en
waarin een bloedproef verplicht wordt
gesteld, is reeds geruime tijd terug
aangenomen, maar nog steeds niet
van kracht. De bewindsman weigerde
echter, ondanks aandringen vanuit de
Kamer, het tijdstip van invoering te
noemen. Vermoedelijk zal de wet ech
ter .iog dit jaar ingaan.
In het kader van de veilighèid op de
weg, zal de overheid aandacht hebben
voor de zwakkeren in het verkeer,
zoals kinderen en fietsers. Met name
de aanleg van rijwielpaden langs
enkelbanige rijskwegen zal voorrang
krijgen. Om tot eensgezindheid te ko
men. zal er overleg komen tussen rijk
en provincie, met name over het sti
muleren van de aanlpg van fietspa
den.
SPRANG-CAPELLE De directrices
en adjunct-directrices van het protes
tantse bejaardentehuis 'Achter de Ho
ven' in Sprang-Capelle (NB) zijn door
het bestuur ontslagen. Het ontslag
met instemming van het arbeidsbu
reau is per 1 februari ingegaan.
De ontslagen directrices A. Huyts
(59) en mevrouw Muntinga (51)
hebben het bestuur van het bejaar
dencentrum een proces aangedaan.
Winnen zij dan moet het-tehuis hen
terugnemen of schadeloos stellen tot
aan hun pensioen.
Het bestuur verwijt de beide dames
dat zij tijdens hun eenjarig bewind
een verkeerd beleid hebben gevoerd.
Er zou een tekort zijn ontstaan van
ruim een ton. men moest de pension-
prijzen met ruim tweehonderd gulden
per maand verhogen. Volgens het be
stuur weigerde de directie zich aan te
passen bii de godsdienstire geaard
heid van het merendeel van de bewo
ners en kreee het tehuis onder haar
leiding een slechte naam met het ge-
vol? dat kamers leeg kwamen te
staan.
H°t heiaardenrpntnim in Snrane-Ca-
ne'le kwam betnn vorig iaar in de pu
bliciteit door nitlat'neen van de voor
zitter beiaarden en personeelsleden.
De directrices waren toen met ziekte
verlof. Mei. Huvdts vindt dat het be
stuur van volkomen onjuiste voorstel
ling van zaken geeft, yolgens haar
heerste er in het tehuis al een onge
wenste toestand toen zii en haar colle
ga met de leiding werden belast.
NIJMEGEN De vakbonden gaan
niet akkoord met algehele sluiting
van de twee Roding-bakkerijen in Nij
megen (150 werknemers). Zij zullen
dat dinsdag aan de directie van het
broodconcern Meneba eigenaresse
van de onderneming meedelen.
Het besluit viel gisteravond tijdens
een door de voedingsbonden van
NW, NKV en CNV belegde ledenver
gadering in Nijmegen.
De Meneba-directie liet de bonden af
gelopen maandag weten dat het hele
Nijmeegse bedrijf zal worden geslo
ten.
De woning waarin de dader
zich de hele nacht met twee
kinderen verschanst heeft.
Een politieman toont het fin
plastic gehulde) wapen waar
mee het dodelijk schot afge
vuurd werd.
Van een verslaggever
BEETSTERZWAAG De 41-jari-
gc hoofdagent W. de Jong gehuwd
en vader van vier kinderen, is
door een 37-jarige loodgieter, R.
II., met een schot uit een vuur-
buks gedood. Een tweede hoofda
gent, de heer H. Siebenga, kon de
kogels ternauwernood ontwijken.
De dader heeft zich kort daarna
met zijn twee kinderen in zijn wo
ning verschanst en heeft zich pas
gistermorgen aan de politie overge
geven.
De loodgieter vuurde het schot op
de hoofdagent af van twintig me
ter afstand, terwijl hij bij de gara
ge van zijn schoonvader stond.
Vanuit zijn woning belde liij later
met het politiebureau. 'Ik zal mij
verdedigen tot de laatste kogel',
dreigde hij vanuit zijn huis, dat
toen al door achttien agenten om
singeld was.
De hele nacht hield hij de ver
schansing vol. Een van zijn voor
waarden was dat zijn twee kinderen,
die de mazelen hadden, verzorgd
zouden worden. Er kwam toen een
arts, die de kinderen ophaalde.
De afspraak dat hij zich om half
ics 's morgens naar het politiebu
reau zou begeven tok hij kort voor
die tijd weer in maar even later
Kwam hij met de belofte zich om
half negen 'te melden'. Deze laat
ste afspraak kwam hij na, waarna
de politiemannen na een hele
nacht nulegeren konden inrukken.
Het drama begon toen H. woensdag
avond laat in zijn woning ruzie
maakte met de bij hem wonende
vrouw. De ruzie ging zo ver dat
hij wegliep, naar het huis van de
vader van de vrouw. Deze vader
liet hem echter niet binnen, waar
op H., die de vuurbuks bij zich
had, amok maakte.
Toen de inmiddels gewaarschuwde
polltic verscheen, merkten de
agenten aanvankelijk niets bijzon
ders op. Toen hoofdagent De Jong
de politicauto verliet werd er on
middellijk op hem geschoten, en
het schot was direct dodelijk.
Hoofdagent Siebenga wist via
struikgewas en een muurtje bij
omwonenden te komen, vanwaar
hij om assistentie vroeg. Van die
gelegenheid maakte II. gebruik om
weg te komen en zich te verschan
sen.
ADVERTENTIE
'Dear Henry
'Dear Hcnrv', 7.0 noemt Danielle
Huncbellc in haar gelijknamige boek
Henry Kissinger, dc bekwame en
ambiticu7.e Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken en Nobelprijs
winnaar 1973.
"Wie is deze bijzonder intelligente,
kleine, dikke en slordig geklede nun
die op vrouwen zo'n grote
aantrckkingskrachtuitocfent
Wie is deze sleutelfiguur in de
wereldpolitiek
Een interessante blik achter de
schermen! 175 blz. Paperback 11,90.
Bij elke boekhandel.
partijen. De onderhandelingen dragen
dan ook sierhts een oriënterend ka
rakter'.
'Het is jammer.' dat er berichten 'le
wereld in zijn gestuurd als zouden
wij onder druk van de heer Andries-
sen de besprekingen hebben moeten
staken. Daa- is niets van waar. De
landelijke partijtop heeft weliswaar
bezwaren omdat men denkt, dat He
christen-democratische samenwerking
daarmee de mist ingaat, maar wij zijn
niet door ze rp het matje geroepen.
Wij gaan door.'-
Van een onzer verslaggevers
SCHIPHOL De veertig woningen
aan de Schipholdijk, pal naast Schip-
hol-oost en de Ringvaart, die al jaren
lang inzet zijn van juridische gevech
ten tussen de KLM, bewoners en de
gemeente Haarlemmermeer, kunnen
toch maar het beste worden afgebro
ken. Dat menen tenminste de KLM,
de luchthaven Schiphol en de gemeen
te Haarlemmermeer. Binnenkort zal
er over gesproken worden.
Een aantal jaren geleden nog bouwde
de KLM een miljoenen guldens kos
tende geluidsisolerende muur, waar-
achter nu dagelijks DC-8 vliegtuigen
en Boeing-747-toestellen staan proef te
draaien, nadat ze in reparatie zijn ge
weest. De muur zou veel lawaai moe
ten voorkomen, maar blijkt onvol
doende geholpen te hebben. Volgens
deskundigen zijn er geen doeltreffen
de maatregelen te nemen, tenzij er
opnieuw miljoenen voor uitgetrokken
worden. Daarom willen de partijen nu
toch maar liever gaan breken.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De oriënterende besprekingen tussen de Zuidliol-
landse besturen van KVP, PvdA, PPR, D'66 en PSP over een
eventuele vorming van een programmacollege in de provinciale
staten zullen gewoon doorgang vinden.
Aanvankelijke berichten, als zou He
KVP onder druk van de landelijke
partijtop het overleg willen staken
worden dot*r de heer A. J. A. Brugge-
man, voorzitter van het provinciaal
KVP-bestuur ontkend.
De KVP wil echter alleen dan onder
handelen als ARP en CHU ook een
kans krijgen tot deelname aan een
programcollege. Zoals bekend keuren
ARP en CHÜ echter het maken van
bindende afspraken voor de verkiezin
gen af. De heer Bruggeman vindt dit
evenwel niet zo bezwaarlijk. 'Wij wil
len ons ook voor de verkiezingen nog
niet geheel en al binden aan andere
UTRECHT Nederlandse. Betgische
en Franse vakbondsbestuurders heb
ben besloten gezamenlijk stelling te
nemen tegen de inkrimpingspolitiek
van hot Franse Schlumberger-concern.
Tot deze groep behoren onder andere
de Meterfabriek Dordrecht, Contigea
in Brussel en Compagnie des comp-
teurs in het Franse Montrouge.
Op initiatief van het Algemeen Bel
gisch Vakverbond zullen de bonden
informatie uitwisselen over de gang
van zaken bij dit concern. De vakbon
den verklaren het niet eens te zijn
met dc bcdrijfspolitiek van het
Schlumbergerconcern. Zij wijzen erop,
dat bij Crntigea eertijds 2400 man
werkten. Dit aantal is in de loop van
de tijd teruggebracht lot 385. Bij de
Meterfabriek Dordrecht werken nu
640 man, maar sinds kort staan er 38
op de nominatie om ontslagen te wor
den. Vorig jaar werd het zusterbedrijf
van de Meterfabriek Dordrecht, de in
Den Haag gevestigde Nederlandse gas-
meterfab-iek Wilson NV. gesloten.
Hierbij kwamen 250 mensen op straa»
te staan.
Drs. F. Goudzwaard, provinciaal voor
zitter van de PvdA betreurt de publi-
katies rond de KVP eveneens. 'Wij
willen gewoon verder praten, ook met
ARP en CHU. Het is alleen jammer,
dat met name de PPR en de PSP
door al dat geharrewar kopschuw zijn
geworden vorr de KVP en zeker voir
de beide andere confessionele partij
en'.
De heer VV C. de Kruyf, provinciaal
voorzitter van de CHU. maakte giste
ren bekend, dat de CHU het liefst na
de verkiezingen zitting wil nemen m
een afspiegelingscollege. Goudzwaard
daarover: 'Dat is nu iets, wat wij ab
soluut niet willen, want dan komt de
WD er weer bij We staan open voor
de confessionele partij jn, maar in
geen geval voor de VVD'.
Vervolg van pag. 1
hard te verduren. 'Ik moest drie we
ken lang met volle bepakking en gas
masker op tien tot twintig maal om
de barakken heenlopen, omdat ik
steeds de laatste was.' 'Ik moest een
met lood gevulde stalen pijp van on
geveer 40 kilogram die met een touw
om mijn nek gebonden was, achter
mij aanslepen, toen ik het eens een
dag slecht deed.' Aldus twee getuigen.
Volgens het rapport vinden de ern
stigste mishandelingen echter tijdens
de oefeningen plaats. 'Bij het naboot
sen van oorlogssituaties is de grens
tussen aanvaardbare en onaanvaardba
re methoden nog het moeilijkst te
trekken.
Mishandeling van 'krijgsgevangenen'
blijkt normaal te zijn, volgens de sa
menstellers van hei rapport. Een ge
tuige beweert te hebben meegemaakt,
dat van een zogenaamde krijgsgevan
gene de nagels uit drie vingers wer
den getrokken om hem tot praten te
brengen.
Een tweede getuige verhaalt van mar
telingen door middel van elektriciteit.
De gevangenen kregen tijden niet te
eten, terwijl wij eieren met spek on
der hun neus stonden te bakken en
het vet op hun lippen smeerden', al
dus een derde getuige.
Van een verslaggever
SCHIPHOL Zijn bezoek van dertig dagen aan de Verenigde Staten samenvat
tend met de woorden: 'Van fouten kun je ook leren' is gisteren staatssecretaris
Schaefer uit Washington op Schiphol teruggekeerd. Hij maakte de reis samen met
het Pvd.A-Tweede Kamerlid Hans Kombrink op uitnodiging van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken.
Volgens weer andere getuigen werden
gevangenen met hun duimen aan een
boom gebonden in het water of in het
prikkeldraad gegooid, geslagen en ge-
schopt, ook als de slachtoffers direct
wilden vertellen wat hun gevraagd
werd.
Ook de vrijheid van haardracht levert
volgens het rapport nog steeds moei
lijkheden op. Mariniers die weigeren
hun haar te laten kortwieken worden
onder druk gezet.
Tenslotte hierover het verkorte relaas
van eem marinier die niet naar de
kapper wilde gaan: 'Op een nacht
werd ik door een dronken korporaal
uit 'otd gehaald en buiten moest ik,
alleen gekleed In mijn onderbroek,
anderhalf uur lang een speech van de
korporaal aanhoren over mijn lange
haar. Een andere nacht werd ik door
zes dronken ondreofficieren te pakken
genomen. Zij tiokken de dekens over
mijn hoofd, knepen mijn keel dicht,
waardoor ik bewusteloos raakte. Toen
ik weer bij bewustzijn kwam, bleken
zij met een mes plukken van mijn
haar te hebben afgesneden.'
AMSTERDAM Van vrijdag 15 fe
bruari tot donderdag 21 februari
brengen de Britse fregatten Androme-
da, Apollo en Plymouth een officieel
bezoek aan Amsterdam. De schepen
worden afgemeerd bij het Passengers
Terminal Amsterdam aan de Oostelij
ke Handelskade. Ze zijn op zaterdag
16 februari en zondag 17 februari van
14.00 tot 16.30 uur voor het publiek
te bezichtigen.
RITA
De heer Schaefer toonde zich
geschokt over de wijze waarop
in de Verenigde Staten de
slechte woonomstandigheden
en de misdaad hand in hand
gaan. 'De angst voor de mis
daad is in de grote steden on
gelooflijk. Deze angst is de
voornaamste reden waarom de
maatschappelijk beter gesitu
eerden uit de steden wegtrek
ken. Wat overblijft worden
krotten waaraan niets wordt
gedaan en waarin de armen
en dat zijn vaak kleurlingen,
terecht komen', aldus de
staatssecretaris, die met name
zijn kritiek uitte over dc wijze
waarop dan door de overheden
wordt gehandeld.
'Aan de stadsvernieuwing
wordt nauwelijks iets gedaan.
De projecten die door Ken
nedy en Johnson zijn opgezet
worden door Nixon gestopt. In
de VS zie je vaak de situatie
dat de projecten voor goedko
pe woningen stil liggen omdat
er geen gelden meer beschik
baar voor zijn zonder dat er
plannen voor vervangende
projecten gereed zijn.' Dc
staatssecretaris is tot de con
clusie gekomen dat een vrije
huurpoütiek geen garantie be
tekent voor betere woningen
en redelijke-huren. In Chicago
heeft hij kunnen constateren
dat er hoge huren worden be
taald voor krotten.
Planning 'nieuws'
Teleurgesteld waren de heren
Schaefer en Kombrink over de
planning in de woningbouw.
'Planning is iets nieuws daar.
Onze eerste gedachte was dat
het daar een vervelend woord
was, maar er zijn toch wel en
kele mensen die het nu dur
ven uitspreken. In de steden
zie Je ook hoeken waarvan
niemand weet wat er mee te
doen. Het worden dan maar
parkeerterreinen.'
Staatssecretaris Schaefer
'In de VS bestaat geen bouw-
plicht, geen verbeteringsplicht
en in sommige steden zelfs
geen onderhoudsplicht. Presi
dent Nixon voert politiek ge
richt op bezuiniging en auto
nomie van de federale staten
en van de steden. De beschik
bare gelden door de woning
bouw, die toch al ingekrom
pen zijn, Lomen direct in han
den van de bestuurders, die er
vaak paleizen van laten bou
wen in plaats van woningen
voor minder bedeelden', aldus
de heren Schaefer en Kom
brink. Zij hebben Washington,
Chicago, San Fransisco, Atlan
ta, Clarmont, Boston en New
York bezocht.
'Ik sta niet te vissen. Ik ontdooi
mijn wanten
dezelfde stroomkosten
