tocky Mountains
ijk oliegebied in
herenigde Staten
Privé-bedrijf oud Peiger
directeur Bood failliet
Koelkasten
Wasautomaten
Vaatwassers
Gasfornuizen
Stofzuigers
Geisers
NU NOG PRIJZEN VAN 1973
Kleine huishoudelijke-
apparaten
orderingen mogelijk
j GATT-conferentie
Jaar beurscomplex Dakar in aanbouw
oduktie echter niet voor 1980 op gang
arges levensmiddelengroep
izo sterk onder druk
iland wijzigt
telkoersen
Scheepsmagnaat
praat met Verolme
Bouw wil extra
subsidie voor
betere isolatie
Knottnerus:
letten op
economisch
landaehruik
West-Duitsland wil
werkloosheid en
inflatie afremmen
Bredero neemt
Meteoor over
Laura samen met
Velosolex in
tweewielergroep
OP DE PRIJZEN
VAN 1973
)li W/K WART ET DO\DERD VG 7 FEBRUARI 1974
FINANCIëN EN ECONOMIE
LI 7
een onzer redacteuren
YORK De Rocky Mountains in de Ver. Staten vormen
I hun grillige rotsformaties, halfdroge valleien en onderaardse
een aantrekkelijk gebied voor natuurliefhebbers. Of dat
enkele jareji ook het geval zal zijn is echter de vraag, nu vast-
dat de Rocky Mountains een nóg aantrekkelijker aspect heb-
nl. de aanwezigheid van grote hoeveelheden leisteen-olie.
nu Amerika met energieproble-
worstelt is de aandacht meer dan
deze energiebron geconcen-
d. Geraamd wordt, dat de hoe-
eid olie, die in de leisteenrotsen
Rocky Mountains verborgen
nngeveer 600 miljard vaten be-
t. Volgens sommigen zou het om
veel grotere hoeveelheden gaan.
dan ook, als het olieverbruik in
S constant blijft zijn 600 miljard
genoeg om het land voor 100
van olie te voorzien,
echnologie om deze oliereserves
ploiteren is voorhanden. Al tfele
lang trouwens. Tot dusverre
de winning van leisteenolie
wel niet de moeite waard, omdat
re oliesoorten veel goedkoper wa-
Nu de olieprijzen inmiddels sterk
gestegen de goedkoopste bin-
olie kost thans al meer dan
lar een vat is de winning van
listeenolie interessant geworden.
mdbouwcompromis VS-EEG
IEVE Wanneer de besprekingen van de Algemene Over-
lomst inzake Tarieven en Handel (GATT) na een onderbre-
yan drie maanden hervat worden, is er iets meer perspectief
vorderingen in dit gesprek over opruiming van belemmeringen
e'wereldhandel, dan enige maanden geleden. In welingelichte
gen is vernomen, dat de standpunten van de EEG en de Verenigde
:n elkaar wat genaderd zijn.
Toch staat de ontginning van de lei
steenolie nog niet direct voor de deur.
Milieu-deskundigen in Amerika lopen
er bepaald niet warm voor. Zij vrezen
een aantasting van het landschap o.a.
door de aanleg van wegen. Planten
groei en dierenleven zullen in ernsti
ge mate worden geschaad, zo zeggen
zij. Ook wordt de kans aanwezig ge
acht op vermindering van de onder
grondse watervoorraden en verslechte
ring van de "kwaliteit van het opper
vlaktewater.
Niettegenstaande deze bezwaren heeft
het ministerie van binnenlandse za
ken tóch besloten om de oliereserves
in de leisteenrotsen te gaan aanboren.
'Het is van nationaal belang, dat wij-
dit doen', aldus minister Rogers Mor
ton die er verder op heeft gewezen,
dat maatregelen zullen worden getrof
fen om het milieu zoveel mogelijk te
beschermen.
Ongeveer 70-80 procent van het ge
bied, waar zich de leisteenolie be
vindt, is eigendom van de staat. Het
ligt in de bedoeling een zestal gebie
den' voor winning van de leisteenolie
te verpachten en wel twee in Utah
twee in Wyoming en twee in Colora
do. Aangenomen wordt, dat twee ge
bieden in Colorado bijna evenveel
olie bevatten als de olievelden in
Alaska (9 miljard vaten)
Technieken
Welke methoden t.z.t. zullen worden
gebruikt om de olie uit de leisteen te
winnen is nog onzeker. Wellicht zul
len straks verschillende technieken
worden toegepast. Het meest waar
schijnlijk is echter, dat de leisteenolie
met behulp van conventionele mijn
bouw uit de grond zal worden ge
haald.
Zeker is. dat de kosten van welke me
thode ook enorm zijn. Een onderzoek
van Mobil Oil heeft al uitgewezen, dat
een investering van 750 miljoen dol
lar nodig is om de eerste 100.000 va
ten olie per dag te produceren. Het
geld van de investeringen zal slechts
langzaam terugvloeien. De aanleg
van mijnen en raffinaderijen zal, zo
meent men, zeker zeven jaar vergen.
De eerste leisteenolie zal dan ook wel
niet voor 1980 worden geproduceerd.
uidige besprekingen zijn onder
van de zg. 'Tokio-ronde', die af-
en september met veel fanfares
tart is gegaan. Afgesproken werd
dat de 102 lidstaten van het
zich niet zouden beperken tot
ing van invoertarieven, maar in
auchijnlijk twee drie jaar du-
besprekingen tevens zouden
over opruimen van exportsub-
vereenvoudigen van douanepro-
s, opheffing van importquota's
;t opstellen van redelijke veilig-
eisen. Die veiligheidseisen voor
tgoederen worden vaak overdre-
pgeschroefd om die invoer tegen
uden.
rogramma van de Tokioronde is
ibitieuzer dan dat van de Ken-
.ide, een serie besprekingen,
in 1964 tot>'ï967 duurde. Dat ligt
een aaüïSg ïq,.juist opgesomde
n, maar ook aan het feit, dat de
ouwproduktén nu in de ouder
lingen betrokken zijn, wat bij
innedyronde niet het geval was.
EDURES
genlijke besprekingen begonnen
tobcr vorig jaar, maar toen liep
ik stuk over de te volgen proce-
uropese Gemeenschap wilde af-
•lijke onderhandelingen over de
pliceerde landbouwvraagstukken
de VS waren van mening, dat
ndbouw tegelijk behandeld moet
met in- en utvoerheffingen,
importquota's en anderé handelsbe
lemmeringen. Er is een compromis
tot stand gekomen tussen de VS en
de EEG, maar over de inhoud daar
van zijn officieel geen mededelingen
gedaan. Een EEG-functionaris zei ech
ter dat van beide kanten concessies
zijn gedaan.
In delegatiekringen werd gezegd dat
de GATT-bijeenkomst twee dagen zal
duren. Er zullen vermoedelijk voor
stellen omtrent de handel in land-
bouwprodukten worden aangenomen
en tevens subcommissies worden ge
vormd voor het behandelen van de
problemen binnen de uiteenlopende
sectoren van de onderhandelingen.
Daarbij zal in de eerstkomende maan
den het accent komen te liggen op or
ganisatorische en analyserende werk
zaamheden en het is niet waarschijn
lijk dat voor het najaar van 1974 se
rieuze onderhandelingen zullen plaats
vinden.
Sinds het officiële begin van de huidi
ge reeks besprekingen is er een di
mensie bijgekomen, die de hele pro
blematiek aanzienlijk ingewikkelder
maakt: de energiecrisis. Het is bijna
zeker, dat de energiecrisis en de
schaarste aan verschillende goederen
hun stempel op de onderhandelingen
zullen drukken. Er zal wellicht meer
aandacht worden geschonken aan het
ohtsluiteq van natuurlijke hulpbron
nen en aan de voorwaarden waaron
der exportbeperkingen mog'en worden
toegepast.
organisatie verkoopapparaat California
njECHT De laatste jaren is liet rendement van de AKZO-
ismiddelengroep teruggelopen. In 1973 is de situatie aanzien-
ersclierpt, zowel door de ongekend hoge prijzen op de wereld-
ilsloffenmarkten als door de felle concurrentie op de Neder-
e markt voor merkartikelen.
zette de marges on- onder één directie worden geplaatst,
ruk en leidde tot minimale win- Eenheid van bestuur acht AKZO zeer
in bepaalde sectoren zelfs tot
en. Aldus het informatieblad
'AKZO, naar aanleiding van de be-
n van vakbondszijde over reoj- Studie
tie van de voedingsmiddelensec-
belangrijk voor het weer rendabel ma
ken van de levensmiddelensector.
ie werkmaatschappijen van de
middelengroep van AKZO Con-
- tenprodukten Nederland zullen
De levensmiddelengroep omvat de
Duyvis-bedrijven in Zaanstrad, Vlaar-
dingen en Assen, alsmede California
in Harderwijk en Van Vollenhoven in
Emmen. Er zal een studie plaatsvin
den op welke terreinen hechtere sa
menwerking tussen de drie werkmaat
schappijen tot stand kan worden ge
bracht. Op korte termijn bestaat bij
California het voornemen tot reorga-
hiT n« cfa«»cKo«i, Ha nisatie van het verkoopapparaat.
S, - Df, ,"hr'?n Drastische vermindering van het aan-
/.bracht Tn dV wïï"io«£ tal verkooppunten en een toenemend
«IK:0®" streven van ee centrale verkooporga
nisaties om contracten rechtstreeks af
te sluiten, betekenen, dat er slechts
voor een kleiner aantal vertegenwoor
digers voldoende werk is. Hierbij zijn
'dingen tussen de roebel en een
westerse valuta's. De voornaam-
e 'randeringen zijn: 100 Ameru
dollar is 79 in plaats van 77.75
waard, 100 Canadese dollar
plaats'van 74.76 roebel en 100 ?°.va" de ongeveer 300 werknemers
-betrokken, van wie 28 deel uitmaken
27,95 in plaats van 27,60 i
tl] TEN KOERSEN AVOND VERKEEK
(DAM In het telefonisch avondvor-
*amen woensdagavond de volgende
)t stand i tussen haakjes de offi
cers van dezelfde dag).
0 54.30). Hoogovens niet geno-
3 53.10) Kon. Olie 95.50-05.60 (95.50).
34.40-34.50 <34.50 g.l.). Unilever
U.20 (111.90 g.l KLM niet geno-
D.00).
van dc buitendienst en de overigen
werkzaam zijn op kantoor. Gepoogd
zal worden hen onder te brengen bij
andere AKZO-bedrijven.
Tenslotte bestaat het plan de produk-
tie van salades en sauzen van Van
Vollenhoven-Emmen, over te brengen
naar Wilco Assen (Duyvis). Het gehe
le personeel (71 man) zal naar Assen
kunnen pendelen.
ROTTERDAM De heer Y. K. Pao,
president-directeur van één van de
grootste scheepvaartvloten ter wereld,
heeft besprekingen gevoerd met Ver
olme over de bestelling van nieuwe
schepen.
Bij aankomst op Schiphol vertelde de
heer Pao behoefte te hebben aan gro
te vrachtschepen en tankers. De lei
der van de 'World Wide Shipping
Group', die 46 dochterondernemingen
telt, wil zijn vloot de komende jaren
aanzienlijk uitbreiden. Thans beschikt
Pao's onderneming, dip gevestigd is
in - Hongkong, over 90 vaartuigen,
waaronder mammoettankers van over
de 200.000 ton. Er zijn 70 nieuwe
schepen in aanbouw of bestelling.
Een woordvoerder van het Rijn-Schel-
de-Verolme concern bevestigde dat on
derhandelingen met de heer Pao zijn
gevoerd. De details konden niet wor
den meegedeeld. Of de onderhandelin
gen op korte termijn al tot resultaten
zouden leiden, werd betwijfeld. Tot
nu toe heeft de 'World Wide Ship
ping Group' nog geen schepen in Ne
derland besteld.
UTRECHT Het Algemeen Verbond
Bouwnijverheid meent, dat de minis
ter van volkshuisvesting en ruimtelij
ke ordening een extra subsidie be
schikbaar zou moeten stellen voor wo
ningen, nieuwe zowel als oude, die
van een betere thermische isolktie
worden voorzien, waardoor een grote
besparing kan worden verkregen.
Over dit onderwerp zal het Verbond
dezer dagen met de bewindsman van
gedachten wisselen, zo heeft de schei
dende voorzitter van het Verbond, ir.
H. D. Prins, gezegd tijdens een-verga
dering van de ledenraad.
Ir. Prins was van oordeel, dat de
bouwbedrijven geen eenvoudig jaar
tegemoet gaan. De verscherping van
het prijsbeleid en het grote aantal on
zekerheden zal de investeringsgeneigd
heid van het bedrijfsleven niet ver
groten. Dat betekent voor de bouwbe
drijven, dat er minder orders te ver
wachten zijn. In de grond-, water- en
wegenbouw en in het baggerbedrijf is
de situatie ronduit slecht. Ook zijn er
thans 15.000 woningen minder in uit
voering dan een jaar geleden.
Wat de laatste weken ten aanzien van
de loonvorming heeft gespeeld noem
de ir. Prins een politiek schimmen
spel, waarvan de regering werd door
gestuurd naar het bedrijfsleven. De
loonvorming, zo zei hij, is in de eer
ste plaats een zaak van de bedrijfstak
ken en van de ondernemingen. De re
gering diskwalificeert het cao-overleg
met één pennestreek als een luxe-
paardje. dat in moeilijke tijden beter
op stal kan staan.
DEN HAAG De regering moet re
kening houden met pen economisch
gebruik van de grond voor land- en
tuinbouw. Het inkomen van boeren
en tuinders wordt oepaald door de
prijzen die zij voor hun produkten
krijgen, door de produktie per man
en door de mogelijkheden de produk-
tiekosten :e beperken. Als de regering
voorschriftengaat bprtellen voor het
grondbeheer :oals bepleit tijdens
het recente landbouwdebat dan
moet zij ter dege rekening houden
met een economisch grondgebruik
Vooral ook omdat een beperking van
de agrarische produktie nergens ter
wereld meer verantwoord is. Dat is de
mening van Landbouwschapvoorzitter
ir. K. Knottnerus, die gisteren sprak
tijdens de bestuursvergadering.
Van 28 november tot 15 december wordt in Dakar Senegal, West-Afrika) de eerste internationale jaar
beurs gehouden, waarvoor momenteel een groot complex in aanbouw is. Tot nu toe hebben zich 42 lan
den, w.o. Nederland, voor deelneming aangemeld. De Economische Voorlichtingsdienst van het ministe
rie van economische zaken zal de officiële Nederlandse inzending verzorgen. Het totale jaarbeursconi-
plex, zal behalve expositieruimte, ook een congrescentrum, een modern hotel alsmede een handelscen
trum omvatten.
Kans op voortbestaan metaalfabriek aanwezig
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De rechtbank in Rotterdam heeft het faillissement uitgesproken over de handels
onderneming Bood Co in Berkel Rodenrijs. Bood Co is de verkooporganisatie van het Emmer
metaalbedrijf Peiger en heeft als directeur de heer L. Bood, tot voor kort ook directeur van Peiger.
Het verzoek aan de rechtbank om
Bood Co failliet te verklaren, was
uitgegaan van de AMRO-bank, waarbij
BONN De Westduitse regering wil
in 1974 de toeneming van de werk
loosheid en de stijging van het prijs
peil afremmen. Deze twee doelstellin
gen zijn vastgelegd in het economisch
jaaroverzicht van de Bondsregering.
In verband met de ontwikkeling van
de aardolieprijzen en de verleden jaar
op gang gekomen golf van prijsstijgin
gen wordt voor dit jaar een stijging
van het consumptieprijspeil met acht
tot negen procent 'onvermijdelijk' ge
acht. De officiële prognose voor 1974
is verder gebaseerd t>p -een reële groei
van de economie met maximaal twee
procent en een gemiddeld werkloos
heidscijfer van ongeveer twee procent.
Voorwaarde voor het welslagen van
dit economisch beleid is, dat de bru
toloonsverhoging per werknemer niet
meer dan 8,5 procent Dedraagt. Uit
gaande van een vermindering van de
werktijden komt dat overeen met een
verhoging van het bruto-uurloon met
ten hoogste 10 procent.
Peiger en Pood Co samen een
schuld nebben van 3,5 miljoen. Zo
wel de heer Bood zelf als andere in
stanties verwachten, dat de AMRO-
bank binnenkort ook net faillissement
zal aanvragen van de heer Bood privé.
Wanneer de bank op lat punt zijn zin
krijgt, zal Bood de identiteit bekend
maken van Mowid Anstalt in Liech
tenstein. groot-aandeelhouder in Bood
Co en licentiehouder van de pom
pen, die Pe'ger maakt. Volgens de
heer Bood is dat niet prettig voor de
AMRO-bank, wanneer bekend wordt
wie Mowid is.
Bij een bankroet van de heer Bood
privé zou zich het opmerkelijke feit
voordoen, dat dan de meerderheid
van de aandeelhouders in Peiger
(Bood Co plus Bood privé) in
staat van faillissement verkeren
Overigens wordt nog steeds onder
zocht of voor Peiger, dat onlangs 43
van de 81 personeelsleden ontslag
moest aanzeggen en voorlopige surse
ance van betaling heeft een voortbe
staan mogelijk is onder een andere ei
genaar. Het Industrialisatiebureau
Noorden d.js Lands (een overheidsin
stelling) treedt hierbij als bemidde
laar op. Fr is een belangstellende,
maar die wil niet met Peiger in zee,
wanneer de heer Bood daar nog enige
bemoeienis mee heeft. Nu is deze wel
bereid, zoals wij gisteren meldden,
om het hele aandelenpakket in Peiger
voor niets af te staan wanneer Bood
Co maar als verkooporganisatie
voor de Pelgerpompen mocht blijven
optreden. Maar daar voelt de potentië
le gegadigde voor Peiger niets voor,
omdat er dan nauwe zakelijke relaties
zouden bestaan met de heer Bood.
wiens persoon een or.cverkomelijk be
zwaar schijnt te zijn.
Koppeling
De heer Bood zegt, dat Peiger zonder
de verkooporganisatie Bood Co nau
welijks kan werken, maar die koppe
ling tussen de twee bedrijven is hele
maal niet zo vast, aldus drs. J. J. P.
van Kappel van het Industrialisatiebu
reau. Peiger drijft niet alleen op de
pompen, die door Bood Co aan de
man worden gebracht, maar heeft ook
nog andere produkten. Deze artikelen
worden rechtstreeks verkocht.
De niet met name genoemde gegadig
de zou daarom misschien wel moge
lijkheden zien om ook zonder Bood
Co met Peiger door te gaan. Eventu
eel zou dan een nieuw licentiecon
tract met Mowid Anstalt gesloten
kunnen worden, maor ook zonder een
nieuwe licentie zouden er kansen zijn,
aldus de heer Van Kappel. Een van
de moeilijkheden bij de verdere pom-
penproduktie bij Peiger is nl., dat
tussen Mowid Anstalt en de heer
Bood pen nauwe relatie bestaat.
ARNHEM Bredero's Verenigde
Bouwbedrijven in Utrecht wil de be-
tonfabriek De Meteoor in De Steeg
overnemen. Dat is gisteren in De
Steeg bekendgemaakt. De vakbonden
hebben inmiddels geëist dat er bij De
Meteoor een werkgroep wordt ge
vormd die helpt de overdracht voor te
bereiden. Zo moeten daartoe alle tijd
en informatie krijgen. Bredero zou
daarmee nebben ingestemd. Het
bouwbedrijf doet vandaag een bod op
de aandelen van De Meteoor. Op 1
maart moet de beslissing vallen. Voor
het personeel zou de overname geen
gevolgen hebben. Er werken 1100
mensen m De Steeg, Tilburg en Gou
da. De omzet was in 1972 72 mil
joen.
Bredero ts van plan om aandeelhou
ders van De Meteoor aan te bieden
hun stukken om te wisselen in certifi
caten Bredero, waarbij wordt gedacht
aan een omwisselingsverhouding van
8 aandelen De Meteoor ad 25 nomi
naal tegenover 1 certificaat Bredero
ad 100 nominaal.
De certificaten Bredero zullen gerech
tigd zijn tot het dividend over het
boekjaar 1974 en vclgendc boekjaren.
Gezien de resultaten "an De Meteoor
in 1973 Kan over dat boekjaar geen
dividend n het vooruitzicht worden
gesteld (over 1972 werd 12 pet uitge
keerd).
EYGELSHOVEN Laura en Vereni
ging te Eygclshoven en dc Franse Ve-
iosolex-grojp gaan hun activiteiten in
de tweewielerindustrie coördineren
met als doel de gezamenlijke positie
op de Europese tweewielermarkt maar
onk de export naar landen buiten Eu
ropa te versterken.
De nieuwe combinatie produceert per
jaar circa 350.000 fietsen en 200.000
bromfietsen met een jaaromzet van
140 min. In totaal verschaft de com
binatie aan 1200 personeelsleden
werk. van wie 750 in Nederland.
Bij de nieuwe combinatie is ook Bata-
vus te Heerenveen betrokken, de
grootste Nederlandse producent van
fietsen en oromfietsen. Laura en Ver
eniging is namelijk moerderheidsaan-
declhoudster van Batavus, waar 650
mensen wei ken. Bij Laura Motoren
(volledig eigendom van Laura en Ver
eniging) werken 100 mensen.
Laura en Vereniging zal een 50 pet
belang verwerven in de tweewieler-ac-
tiviteiten van de Velosolex-groep en
Velosolex zal de helt verwerven van
>de aandelen van Laura motoren en 20
pet van die van Batavus. Er zal een
holding worden opgericht van Neder
landse nationaliteit waarin beide groe
pen ieder voor de helft deelnemen en
welke de activiteiten van de Neder
landse en Franse produktiebedrijven
en verkooporganisaties zal coördine
ren. De Nederlandse en Franse werk
maatschappijen zullen binnen het
raam van deze coördinatie zelfstandig
blijven opereren.
De samenwerking zal geen onaangena
me gevolgen hebben voor het perso
neel in Limburg en Friesland, zo ver
zekerde bestuurder L. Debets van de
Industriebond NKV in Heerlen. In de
Zuidliraburgse mijnstreek zal de sa
menwerking zelfs een bijdrage tot de
werkgelegenheid kunnen geven.
NED. FONDSEN IN NEW VORK
Kon. Olie noteerde gisteren 33lfc-(S3'«-
Unilever $39-% (39-%). Philips $11%-
12Vi 12-iJ,) en KLM 3 25',» (25). Opgave
DuPont-Wulston.
de Radiobeurs
Hogewoerd 23-27
Leiden, tel. 49241
Panorama 2000
Consumarkt Levendaal 150-152
Lelden, tel. 44541
1
de Radiobeurs
Heereweg 158
Lisse, tel. (02521) 12176
