'Moeten wij maar
lijden omdat
jullie blank zijn'
Plaatselijk beslissen
over kindercommunie
i
C
Uit de kerkbladen
/llSlfli\ll
Vandaag
Angolese dominee vraagt:
Trouw
K wartet
Kirchentag wil
minder polarisatie
Hoogeveen zit
zonder
trommelslager
Alfrink verontrust
over Portugese
arrestaties
Dr. K.J. Kraan:
waarom niet
herdopen?
Nieuwe boeken
TROUW/KWARTET DINSDAG 5 FEBKL'i VKI 1974
INERK.
'I2/KJ1C
Sinds vorige maand heeft het programma tot
bestrijding van het racisme een derde staflid.
Het is de 44-Jarige uit Angola afkomstige theo
loog José Chipenda. HIJ ral zich vooral belasten
met het contact met leden-kerken van de we
reldraad, die bijdragen aan het programma en
met groepen die door het programma geholpen
worden. Verder is hij degene die er voor moet
waken dat de activiteiten van het programma
afgestemd blijven op de overige werkzaamhe
den van de wereldraad.
Ds. Chipenda was, voordat hij tot de staf van
het programma tot bestrijding van het racis
me toetrad Afrika-secretaris van de WSCF, de
wereld christen studenten federatie. De Jonge
re broer van ds. Chipenda, Daniel, Is leider
van de Angolese bevrijdingsorganisatie MP LA.
De vader van ds. Chipenda was ook predikant,
hij was moderator van de enige Protestantse
kerk in Angola, de verenigde kerk van Chris
tus.
door Aldert Schipper
Toen wij christen werden, dachten wij Afrikanen dat er een nieu
we relatie tussen de Europeanen en ons zou komen. We zouden
samen een grote familie worden. We zouden dezelfde taal spreken.
En we dachten dat we voortaan behandèld zouden worden zoals
wij gewend zijn met mensen om te gaan', zegt ds. José Chipenda,
Angolees.
Hij vervolgt: 'Maar we hebben helaas
gemerkt dat Europeanen anderen al
leen goed behandelen, als ze iets kun
nen verdienen. Als hun eigenbelang
in gevaar komt, dan grijpen ze naar
het geweer* Ds. Chipenda is een licht
gebouwde zwarte man, een rustig cn
beslist sprekende theoloog uit Angola,
sinds enkele weken verbonden aan
het anti-racisme-programma van de
wereldraad van kerken in Genève. Hij
is opgeleid aan een methodistisch-3e-
minarie in Angola en aan een presby
teriaanse faculteit in de Verenigde
Staten.
'Jullie blanke christenen spreken ge
makkelijk over het dulden van het lij
den. Moeten wij maar lijden omdat
jullie blank zijn? Zoals de indianen
in Amerika, die zich lieten uitroeien?
Of moeten wij protesteren?'
'Het volk van Afrika is niet geweldda
dig. De Afrikaan beschouwt ieder
mens als een mens, niet meer en ook
niet minder. Of je nu zo sterk bent
als een olifant of zo klein als een
mier, voor een Afrikaan ben je pas
een echte kerel als je de ander als
mens aanvaardt. Daarom konden Je
Afrikanen vroeger er tegen jullie od'
BRON
En de plaatjes die de Zuidafrikanen
en Portugezen dan laten zien van
slachtoffers van de bevrijdingsbewe
gingen?
Chipenda: 'De Portugezen proberen
jullie te misleiden en Je aandacht van
de werkelijke vragen af te leiden. Na
tuurlijk zullen de bevrijdingsbewegin
gen ook wel eens iets doen. Maar de
bevrijdingsbewegingen zijn veel te af
hankelijk van de plaatselijke bevol
king. Daar krijgen ze van te eten. Kr
is in Angola een spreekwoord: Als je
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Dennendal (2)
Veel is er al geschreven over de pro
blemen op Dennendal, doch bijna
steeds zonder inmenging van de ou
ders. Mogen deze mensen misschien
ook nog iets zeggen over de behande
ling van hun kinderen? Of is iedereen
het ermee eecs dat Carl Muller rustig
kan zeggen: 'Jullie hebben je kinde
ren aan mij gedelegeerd en hebben je
verder nergens mee te bemoeien'?
Kunnen wij door deze Carl Muller,
die als directeur van Dennendal vol
komen gefaald heeft, a.h.w. uit de ou
derlijke macht :ntzet worden? Weet
men dat Carl Muller niet eens met de
ouders praten wilde? Zijn de buiten
staanders die zo achter Carl Muller
aanhollen, wel eens in de paviljoens
geweest waar de Mullerianen werken?
Hebben zij gezien dat daar ten-h'emel-
schreiende toestanden heersen? Weten
zij, die zo schreeuwen over politie-op-
treden, dat Carl Muller reeds
daarvóór zijn trawanten opdracht ge
geven heeft om de supervisor Hendrik
van Nek met geweld van het terrein
te verwijderen? Dat dit door ouders
is verijdeld? Weten de zgn. 'sympati-
santen', dat alleen déér, waar de goed
willende 'n'et-Mullerianen' werken,
goed voor de pupillen gezorgd wordt?
Weten zij dat de Muller-groep provo
cerend optreedt tegen de overige
hardwerkende medewerkers (sters),
dat deze mensen geen veiligheid heb
ben? Weten zij. dat Carl Muller
niéuw-bouw getraineerd heeft, dat hot
50 jaar oude paviljoen Leeuwenhoek,
nog net zo is als vroeger? Kunt U op
Uw werk verschijnen wanneer U
maar wilt? Daar wel. Iemand die 's
morgens om half 8 afgelost moet wor
den, kan wachten tot half 11. want de
'heren' zijn de avond daarvoor wat
laat naar bed gegaan. Een medewerk
ster kan dan 3 uur langer 62 pupillen
in haar eentje verzorgen
fam. Beemer
/om. De Graaf
fam. Pietersc
fam. Westerink
jam. Oudejans
fam Timmermans
fam. v d. Vegte
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Per»
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor d.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
Voorstel hervormde synode
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In de hervormde synode, die van 18 tot 20 febru
ari in Driebergen vergadert, komt een voorstel, om de beslissing
inzake toelating van kinderen en jongeren tot het avondmaal in
banden te leggen van de plaatselijke kerkeraden.
F
jez
een bron vindt die je helder water
geeft, dan moet je er niet in roeren.
De bevolking van Zuidelijk Afrika
steunt ons. En als jullie Je zo bezorgd
maken over het gebruik van geweid
in Zuidelijk Afrika dan moet je oe-
ginnen geen wapens meer te leveren
aan wie ons uitroeien. Jullie kwamen
bij ons om ons het evangelie te bren
gen en jullie zijn dezelfden, die de
wapens leveren, die onze mensen do
den. Aan welke kant staat het christe
lijk geweten, vraag ik dan. Aan ce
kant van de zwarte man die sterft of
aan de kant van hen die de wapens
verschaft om ons te doden.
Nederland levert geen wapens.
Chipenda: 'Jullie onderhouden nog
steeds relaties met blanke kerken, die
verkondigen dat racisme naar Gods
wil is. Jullie staan achter onze onder-
drukkers. Als we alleen te doen had
den met het hadjevol Portugezen, dan
hadden zij allang opgegeven. Dat ze
doorgaan komt doordat zij weten d«it
ze de zegen van de blanke god heb
ben. We hebben al contact opgeno
men met het Vaticaan. Dat de paus
het concordaat uit 1940 met Portugal
verbreekt. Maar ook jullie hebben
nauwe banden met blanke kerken m
Zuid-Afrika.
BAND
Moeten we die band dan verbreken?
De Nederlandse kerken hopen die
band juist te gebruiken om voor de
zwarte Afrikanen op te komen.
'In de bijbel staat dat als je broeder
zondigt, dan moet de opziener tot
hem komen en hem tot inkeer tracn-
ten te brengen. En als dat niet lukt,
dan stuur je anderen om je broeder
te redden. Maar als hij niet op zijn
dwaalweg terugkomt, dan verbreek je
de band met hem. Het zijn niet Je
zwarten die de hulp van de blanke
kerken buiten Afrika nodig hebben.
Het zijn de blanken in Zuidelijk Afri
ka. voor wie die hulp het meest nood
zakelijk is'. 'Jullie ontbreekt het aan
verantwoordelijkheid ten opzichte van
je blanke broeder in Zuid-Afrika. Jul
lie doen niet genoeg om hem te hel
pen de gerechtigheid na te jagen.
Naar jullie wordt meer geluisterd dan
naar ons. Jullie moeten bondgenoten
voor de gerechtigheid worden. Zolang
mensen weigeren hun Investeringen
uit Zuidelijk Afrika terug te halen,
dan blijven zij bondgenoot van de on
gerechtigheid'
AUTOLOOS
Maar er wordt gezegd dat terughalen
van de beleggingen Juist de zwarte ar
beiders treft
Chipenda: 'Alweer die Europese zelfo
verschatting. We zijn heus niet voor
onze ontwikkeling en ons leven van
Europa afhankelijk. Als de Europese
investeringen teruggetrokken worden
dan winnen wij aan gerechtigheid.
Het is net als een autoloze zondag In
Holland. Je bent je auto kwijt maar
je wint aan vrijheid. Afrika en de
Afrikanen zijn afhankelijk van land en
van de wil d'e God de mensen gaf om
er te wonen en het te bewerken. Jul
lie denken in termen van inkomen
per hoofd. In de VS is zo'n beetje het
hoogste inkomen per hoofd van de be
volking. Zijn daar de mensen zo ge
lukkig en gezond? Moeten wij datzelf
de levenspatroon overnemen, gesteld
dat het kon?
Ds. Chipenda vindt dat er in Europa
te weinig aandacht is voor de bijwer-
Hoe fel de dingen waarover ds. José Chipenda spreektbeleefd
worden kan ook blijken uit deze scherpe cartoont die we overne
men uit het Zuidafrikaanse christelijk maandblad Pro Veritate.
king van de expansie in Zuid-Afrika.
'Door die investeringen in Zuid-Afri
ka gaan veel mensen uit Mozambique,
Lesotho, Malawi en Rhodesië naar
Zuid-Afrika. Ze verlaten hun land en
hun gezin om de Zuidafrikaanse eco
nomie te laten groeien. Als jullie geld
niet in Zuid-Afrika werd belegd, dan
zouden deze mensen rustig bij hun fa
milie op het boerenland kunnen blij
ven. Voor zo'n leven is niet veel geld
nodig'.
'Het probleem met de Europeanen "s
dat jullie jezelf overschatten. Jullie
denken de goede Samaritaan te zijn,
maar je perst ons juist uit Kijk
maar: nergens ter wereld levert een
belegging zoveel op als juist in Zuid-
Afrika. Daarom investeren de Europe
anen hun geld daar, niet om de zwar
ten te helpen. Jullie doen alsof je ons
helpt, maar ln werkelijkheid helpem
wij jullie'.
'Jullie blanke christenen nemen de
zwarte medegelovigen niet ernstig.
Jullie behandelen ons nog als heide
nen of althans als nieuwbakken chris
tenen. Jullie vergeten dat in de bijbel
staat dat vele eersten de laatsten zul
len zijn en vele laatsten de eersten.
Jullie doen 'net of wij niet in een po
sitie zijn om te zeggen wat volgens
het evangelie Gods wil is. Maar het
staat voor mij wel vast dat de zwarte
kerken spreken met de stem van de
verdrukte en de blanke kerken met
die van de onderdrukker".
Het voorstel is vervat in een rapport
van een commissie ad hoe, getiteld
'De deelneming aan het avondmaal;
plaats van jongeren in een luisteren
de en vierende gemeente'. Het rap
port komt tot de conclusie, dat er
geen theologische bezwaren zijn tegen
jongerencommunie.
De commissie vraagt echter rekening
te houden met verschillende liturgi
sche gebruiken in de hervormde kerk
en uiteenlopende vormen van avonct-
maalsviering en -beleving. Ruiterlijke
erkenning van deze veelvormigheid
houdt in, dat niet overal dezelfde vor
men verwacht kunnen worden. Dat
betekent in feite een grotere vrijheid
om op plaatselijk vlak de toelating tot
het avondmaal te regelen.
Dat behoeft nog geen capitulatie te.
zijn voor de feiten, aldus het rapport.
Het wordt een teruggrijpen genoemd
op een belangrijk facet van de gere
formeerde traditie: de plaatselijke
kerkeraad stélt regels voor de toela
ting tot het avondmaal wat betreft de
leeftijd en de eisen van kennis en
dergelijke.
Rechtsongelijkheid
Er is dan sprake van een zekere
rechtsongelijkheid, als namelijk een
kind in de ene gemeente wel het
avondmaal mag vieren en in de ande
re gemeente geen toegang heeft tot de
tafel des Heren. Maar de commissie
noemt dit bezwaar misschien toch
niet zo gewichtig, want in die andere
gemeente zou het kind waarschijnlijk
overvraagd worden, als men tenmin
ste uitgaat van de veronderstelling,
dat een kind, naarmate het jonger is,
voor de beleving van het avondmaal
meer afhankelijk is van het ook voor
kinderen veelzeggend karakter van de
avondmaalsviering.
De commissie stelt de synode voor, al
vorens een beslissing te nemen, het
rapport eerst voor te leggen aan de
provinciale kerkvergaderingen. de
classicale vergaderingen en de kerke
raden. zodat de kerk zich in al haar
geledingen kan uitspreken.
HANNOVER Het presidium van
de Duitse evangelische Kirchentag
heeft besloten de volgende Kirchen
tag, die gehouden wordt van 11 tot 15
juni 1975 in Frankfurt, als thema uit
te geven: 'In angsten en zie wij le
ven'. Het presidium heeft samen met
de leiding van de Duitse evangelische
kerk bekendgemaakt dat gestreefd zal
worden naar een afbraak van verkeer
de polarisatie in kerk en Kirchentag.
Evenals in 1973, toen de Kirchentag
in Dilsseldorf werd gehouden, zal ook
volgend jaar ruim gelegenheid wor
den geboden de te bespreken' vraag
stukken eerst in plaatselijke gemeen
ten aan de orde te stellen.
Daar kan men zelfs gespreks- en actie
groepen organiseren. Een punt waaro
ver de leiding zich enige zorg is
maakt, vormt de kosten voor deelne
ming. Deze dreigen nl. te hoog te
worden. In de DDR worden dit jaar
drie regionale Kirchentage gehouden,
in Maagdenburg. Stralsund en Frank
fort aan de Oder.
De aervormde synode zal zich ook be
zighouden met de 'proeve -an een
eenparig geloofsgetuigenis', die verle
den week door de gereformeerde
synode is aanvaard. Zoals wij reeds
meldden, zullen de beide opstellers,
de gereformeerde hoogleraren G. C.
Berkouwer en H. N. Ridderbos, aan
deze discussie deelnemen.
Zuid-Afrika komt weer aan de orde.
Deze keer zal het vooral gaan over de
onderwerpen: emigratie naar Zuid-
Afrika, alternatieve investeringen en
verantwoord consumentengedrag.
HOOGEVEEN Obe Lemstra,
de man die meer dan twintig
jaar iedere zondag de mensen
in Hoogeveen naar de kerk
heeft getrommeld, is op 51-jari-
ge leeftijd overleden.
In Hoogeveen is kerkgang met
trommelslagen een folkloristisch
gebruik, ruim driehonderd jaar
geleden ingesteld, toen Hooge
veen nog geen eigen kerk had.
De Hoogeveners gingen toen in
Echten ter kerke, zes kilometer
van Hoogeveen verwijderd. Om
aan te geven dat het kerktijd
was, liet de heer van Echten
toen een 'tamboer' rondgaan,
die de kerkgangers bij elkaar
trommelde.
De kerkvoogdij probeert een op
volger voor de heer Lemstra te
vinden.
UTRECHT Kardinaal Alfrink
heeft in een telegram aan de patri
arch van Lissabon, kardinaal Antonio
Ribeiro, verklaard dat hij in hoge ma
te verontrust is door de uit verschil
lende betrouwbare bronnen ontvangen
berichten over talrijke arrestaties van
geëngageerde burgers in Portugal.
'Als internationaal president van de
katholieke vredesbewéging Pax Chris-
ti verzoek ik u ook verder alle moge
lijke stappen bij uw regering te ne
men. Ik zou u door dit teken van
christelijke broederschap .hierbij
steun willen verlenen ten dienste van
de gerechtigheid.
Volgens onze gegevens is een van de
gevangenen pater Antonio Correia
van Palmela, die ik kfen 'sedert onzè
laatste vergadering van de internatio
nale bestuursraad en die wij als een
oprecht christen kennen. Hij lijkt ons
een symptoom voor degenen die het
slachtoffer zijn geworden van niet te
rechtvaardigen arrestaties. Weest
overtuigd van onze solidariteit met
uw landgenoten die moedig voortgaan
met hun inzet voor gerechtigheid,
vrijheid en vrede,' aldus kardinaal Al
frink.
De heer Van Belle van NOS-Zienswij-1
ze had zondagavond jl. drie groepen
in zijn programma uitgenodigd. Het lat
waren de 'Children of God', een Haag- ln|
se groep van 'Jesus-people' en een Pe:
groep jonge mensen die zich opèn-
baarden als volgelingen van die 15-ja- p;
rige Indische knaap die nu al .weer'J®
enige tijd'met wisselend succes de wé- f°r
reld rondreist om aanhangers vap. ziji>1ce
boodschap van licht te vinden. Ik hebjWi
nog even gezocht naar zijn voor ons p-
onbekende naam, tpaar kon die niet v*1
vinden, had geen potlood bijdè handl**
en zodoende, maar u zult wel weten fA
wie ik bedoel.. Eén alleWtieQdélïj.kstp®
lachend gezicht, kennelijk ook in goed p
geconserveerde staat, maar verder wat f®1
onnozel. Nou goed, die zaten dus bij «ai
elkaar. Stuk voor stuk sympathieket«s
jongeren die ergens door geraakt wa- Pa
ren. Uiteraard vroeg Van Belle .de L
kinderen van God naar hun inzichten Jji
omtrent de KohQUtek, maar daar
kwam niets uit dan wat kwasi-weten- j®
schappelijk gepraat over ■yerschijnih- in
gen van kometen die altijd grote ver- p
anderingen in hun gevolg zouden ge- L®-
had hebben. In dit dal waar alles ie
woelt om verandering overigéns ook ai
geen nieuws. De 'Divine Enlightmént' n
jongeren, of hoe ze zo-gauw—heten-
mogen, waren duidelijk 't opduide-
lijkst. 't WSJ' ,£(ll$maai heelsimjpel.-iy
zeiden ze, je volgde het bevél van de f
jonge goeroe,map op,- nh om-.te medj. C.
teren en je vond 'het' in jè.' Mélfiqife
maakte dat niet duidelijker door er
een jeugdreminiscerifiè aan Johannesn
1 doorheen te gooien. Kortom één van i
die oeverloze gesprekken die nergens R(
over gaan. Iedere keer dat dé ge- )u:
spreksleider trachtte té bewerkstelli- ge
gen om er i'dts concreets, met dè voe- iel
ten op de aarde, uit te krijgen; mis- ch
lukte hij falikant. Geen wonder. Ik va
zat me af te vragen'of je blij kunt p
zijn, of beweren dat te zijn, zonder ge
humor, want ik Vónd 't al metai wat j),
droevig. En ook wat steriel ten or< fci
zichte van de wereld. Van hetdecor
van armoede en ellende, uitbuiting en Lp
onderdrukking, opeenhoping van rijk- ,Wl
dom en schrijnende tekorten, hadden 'de
ze zo te zien geen last. Politiek leek ^si
een vies woord. En verder lekèn ze Wi,
me ook volgelingen van - Mardon. ze
want een goed woord voor de God ||n
van Israël, zijn onderwijzing en de TÉ
profeten, kwam er bij niémand uit. jp
Ja, wat moet je er verder van zeggen? L,
't Bleef allemaal zo vaag. Zo vaag dat
ze even elkaar dreigden te gaan om-
heizen om de overeenstemming rond
om wat? Maa rtoen braken de man-,
tra's van de Jesus People los.
NED. HERVORMDÉ KERK
Beroepen: te Huizen: E. F. Vergpnst
te Capelle a.d. IJssel.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Eibergen-Re kke ft eh te
Wezep: A. van Vliet te Zuid-Beijer-
land-Klaaswaal.
Bedankt: voor Utrecht-Oost: Th. Fer-
werda te Veen en daal.
Benoemd: tot hulppred. te Knijpe: M.
Hamming a.s. em. pred. te Harlingen,
die deze benoeming heeft aangeno-
men.
Aangenomen: naar Putten (Gld.): R.
Hassefras te Musselkanaal. -
In het charismatische maandblad
Vuur pleit de gereformeerde predi
kant dr. K. J, Kraan voor een meer
genuanceerde benadeing van de een
maligheid van de doop. Dr. Kraan:
'In heel deze kwestie komt m.i. de
verhouding tussen Schrift, geloofsbe
leving en theologie zeer fundamenteel
aan de orde. Iemand heeft eens ge
zegd. dat geen mens het systeem van
de Heilige Geest kent, en dat, als de
Heilige Geest als een systeem heeft
en dit door een mens zou worden ont
dekt, Hij het ongetwijfeld snel zou
veranderen. 'Systematische' theologie
lijkt daarom een riskant bedrijf. De
geloofsbeleving is alleen van Woord
en Geest afhankelijk, en de theologie
kan alleen maar proberen de geloofs
beleving te dienen, door de beleving
over haar de geëigende plaats in het
totale geloofsgebeuren der gehele Ge
meente van de Heer voor te lichten.
'Niet door heerschappij te voeren
over het geloof, maar door mede te
werken aan de blijdschap' (2 Cor.
1:24). Nu is het een onloochenbaar er
varingsfeit, dat steeds meer gemeente
leden zich door de Heilige Geest tot
de volwassenendoop geleid weten,
zonder daarmee hun eigen kinderdoop
te verwerpen. Ze beleven deze twee
niet vanuit een 'of-of, maar ervaren
een 'èn-èn. Ze getuigen dat ze nog
steeds met dankbaarheid terugdenken
aan hun kinderdoop maar dat hun
toch in de volwassenendoop nieuwe
dimensies van het begraven worden
en het opstaan tot een nieuw leven
met Jezus zijn opengegaan, en dat de
ze doop vooral ook voor het loskomen
uit zondige bindingen bijzonder door
de Heilige Geest is gebruikt. De doop
heeft volgens de Bijbel ook het karak
ter van initatie (plechtige inwijding.
Red.) »an overgezet worden uit de
duisternis in het Koninkrijk van Zijn
wonderbaar licht en als zodanig is hij
gezinsdoop (zie de dissertatie van G.
de Ru). Maar hij heeft toch ook het
karakter van bevestiging van nader
existentieel onderwijs (Hand. 19), en
van 'de vraag van een goed geweten
tot God' (2 Petrus 3 vers 21). En mag
dan op de inlijvingsdoop t.z.t. niet
een doopvorm volgen die deze ele
menten speciaal benadrukt? Als het
geweten dit vraagt? Als het duidelijk
gaat om verbondsvernieuwing? Kan
men daarvoor dan alleen maar ln de
geest terug naar de initiatie-kinder
doop van misschien tientallen jaren
geleden? Welk recht heeft de theolo
gie de specifieke geloofsbeleving in de
volwassenendoop te ontwaarden?
Loopt men daarmee niet het gevaar
de Heilige Geest in een systeem te
dwingen dat Hij Zelf in allerlei ge
loofsbeleving kennelijk telkens door
breekt?'
G.o.d.
In het decembernummer van Voorlo
pig schreef prof. dr. H. M. Kuitert
over het bidden. Wij citeerden hieruit
uitvoering in deze rubriek. In het her
vormde Woord en Dienst geeft ds. J.
T. Wiersma uiting aan zijn verbazing,
vooral over deze passages van prof.
Kuitert:
'Bidden doen we op hoop van het per
soon-zijn van deze macht; de traditie
heeft het ons zo verteld en wie bidt
zegt: stel je voor dat het eens waar
was'.
'Moet je dan niet eerst weten wie God
is, de lettertjes g.o.d. hebben leren
spellen? Ik denk het niet. Bidden is
hetzelfde als zich aan deze spelling
wagen, metterdaad spellen en de let
tertjes inhoud geven'.
Ds. Wiersma:
'Het zegt niet alles, misschien zelfs
weinig maar is het toch niet tekenend
dat Jezus niet in het artikel genoemd
wordt? G.o.d., drie lettertjes, wat, wie
beduiden ze? Hoe moeten wij ze dui
den? 'Tjeerd (4) slelt alsmaar vragen
over God: hoe God er uit ziet, waar
Hij woont wat Hij doet, of Hij aardig
is, of Hij vliegen kan, eindeloos. Hij
houdt niet op', zei een van onze
schoondochters, 'wat moet ik hem ver
tellen?' Ik heb haar aangeraden
Tjeerd van Jezus te vertellen. Als dat
goed gebeurt en daar moet je dan
wel echt je best voor doen, geen ver
haaltjes over een zoetelijk-lieve man,
dan hoop ik dat Tjeerd signalen
opvangt die naar de God en Vader
van Jezus verwijzen, God als Persoon.
Dat hoop ik. Ik hoop dat hij er voor
bewaard blijft dat hij met een ab
stracte god: een voorstelling, een idee,
een hogere macht of iets dergelijks
door het leven zal gaan. Laat hem die
illusie of liever die afgoderij bespaard
blijven.
Hij is van Boven. Hij is gegeven. Wij
hebben Hem niet voortgebracht. Hij
valt buiten de categorie van menselij
ke beroemdheden. Wij zullen nooit
trots op Hem kunnen zijn. Hij heeft
ons metterdaad de lettertjes g.o.d. ge
speld en heeft ze inhoud gegeven. Hij
is daarmee bezig tot de voleinding
van de wereld. Voor elke generatie'.
Vroomheid
In Ons Kerkblad van de gereformeer
de classes Arnhem en Ede zoekt dr.
H. B. Weijland naar de achtergrond
van de verontrusting:
'Zou het ook kunnen zijn ik
spreek het aarzelend uit dat de
diepste reden van dit alles ligt in een
wanhopig zoeken naar een stukje eer
lijke vroomheid, een brok zuivere
overtuiging, die in deze tijd van onze
kerheden inspirerend opvlamt en ook
op anderen aanstekelijk werkt? Zou
het kunnen zijn, dat juist deze inspi
ratie bij vele voorgangers wordt ge
zocht en.niet gevonden? Begrijpt u
mij goed, ik bedoel hiermee geen
pleidooi voor de al te haastige ant
woorden, die men in vroeger tijd
maar al te dikwijls kreeg voorgescho
teld als laatste zekerheden en absolu
te waarheden. Antwoorden die 'even'
uit de bijbel waren tevoorschijn ge
manipuleerd. Maar ik bedoel wèl het
hartstochtelijk verzet tegen het einde
loos' koketteren met 'vragen' en het
moedlijk doen meit heilszekerheden
alsof de systematische twijfel een
mens gelukkig zou kunnen maken en
alsof hij pas dén vrede vindt voor
zijn hart wanneer het allemaal nage
rekend en 'geverifieerd is wat hij ge
looft. Waar deze geest in het hart van
de kerk begint door te dringen, ver
heft zich de verontrusting. Opvallend
is het wij wezen daar reeds op
dat die door alle kerkgrenzen héén
gaat. Er is en dat werkelijk niet
alleen bij de ouderen, maar zeker niet
minder ook bij de jongeren een
grote behoefte aan geloofsblijdschap,
aan een ontmoeting met mensen die
gemotiveerd leven uit de Geest. Waar
dét herkend wordt, vallen kerkgrenzen
weg en weet men één te zijn in Chris
tus. Een duidelijk voorbeeld daarvan
kon men in Trouw lezen. De doopsge
zinde dr. Verheus gaf daar een zeer
instemmende beoordeling van de '0-
pen brief' die de conservatieve R.K.
dr. v. d. Meer aan zijn geloofsgeno
ten schreef.
Johan van der Woude: Maria Der-
mout. De vrouw en de schrijfster.
Nijgh Van Ditmar 252 blz.
18,90.
'Ik ben eigenlijk geen schrijfster, be
heers dat ook niet geheel en streef er
ook niet naar. Ik wil vertellen wat ik
zie, hoor of voel'. ï>it is het credo van.,
de in 1962-op •74-jarigei» leeftdid p«cr«'
leden schrijfstér Maria Dennóüf.Haar
ene roman en zes verhalenbundeltjes
gaan alle over het toenmalige Nederv
lands-Indië. Ze was er met haar man
een groot deel van haar leven. Dé ln-'
drukken daar opgedaan heeft zij haar
leven lang niet kunnen vergeten. Pas
op haar 63ste debuteerde ze met de
korte roman 'Nog pas gisteren'. In de
korte tijd tot haar dood slechts 11
jaar wist ze, hoewel geplaagd door
veel ziekte, haar oeuvre gestalte te
geven. Haar verhalen zijn tot ver bui-.
ten Nederland beroemd geworden.
De schrijver Johan van der Woude, j
die Maria Dermöüt zeer goed kende.'
heeft in opdracht van het ministerie
van CRM 'dwe~blögraT!fc "gtttltrew-
Hij, eigenlijk de ontdekker van dit
grote talent, heeft een Jcnap boek o^ec
haar gescbreren,. .Vooral de gewone,
menselijke" aspecten komen goed naaf
voren. Haar sterke karakter en door
zettingsvermogen hebben het mogelijk
gemaakt dat een zwakke, zieke vrouw
op haar 63ste begint te schrijven. En
goed. Rob Nieuweiihuys typeert haar
als volgt: 'Het merkwaardige bij- Ma
ria Dermoüt is, dat ze zelden een be-
schrijving geeft van wat ze ziet, maar
dat het land toch voortdurend aanwe
zig is. Altijd is de natuur er. En al
tijd hoort men haar praten'. Of zoals
Van der Woude zelf omschrijf^ (blz.)
72): 'Zij merkte "een menigte details
op, ze is in haar werk een miniaturis-
te, om een kern heen, een kern van
magie en oerkrachten en archetypes'.
Voor wie wil weten boe er als ho
gere ambtenaar in Indië geleefd werd
en hoe arm vaak heeft dit JjÖck
ook veel in petto.
Stadsgezichten, een boekjè voor' ge
sprek, meditatie en catechisatie, sa
mengesteld door ds. G. D. J. Dinge-
mans en met tekeningen van Jan de
la Rie. Dit uitgaafje van de central»
voor vormingswerk, De Horst 5, Drie
bergen bevat 'tekeningen, gedichten
en gedachten over onszelf in relatie
tot God'. Prijs 3.50.
