Exportperikelen voor de
Japanse auto-industrie
autobiografie
Gordijn buit kans
op remise goed uit
Wapenfeit van Jan
Timman in Hastings
Fiat 132
in nieuwe
gedaante
Zuinigheid
voorop
bij Datsun
r
F
L
■■BB
H B
GRIJP UW
KANS
5,-
79,-
ftOUW/CTlV'RiTET ZATERDAG 2 FEBRUlAIRI 1974
BINNENLAND
T21/K21
- -
*4
mm. E *5*
door Sicco de Jong
X)KIO De Japanse industrie is de laatste maanden opgeschrikt
oor de oliecrisis, anti-Japanse sentimenten in Zuid-Oost-Azië en
Icherpe protesten, die Europese industriëlen geuit hebben tegen de
ingelijke handelsverhoudingen. De schrikreacties leidden mede tot
luitensporige prijsverhogingen voor vele produkten. Maar de Japan-
e fabrikanten zijn alweer over die eerste schrik heen. Met name de
ïuto-industrie heeft de plannen klaar om haar groeiende export te
iehouden, zo bleek uit een bezoek, dat wij afgelopen week aan Nissan
Jotor in Tokio brachten.
le oliecrisis kwam voor Japan op een
jterst ongelegen moment. Al sinds
iet midden van de zomer waren te-
;orten aan vele grondstoffen ontstaan,
le vraag naar duurzame gebruiksgoe-
ieren nam niettemin in binnen- en
luitenland nog sterk toe. De autopro-
luktie bereikte zodoende in 1973 op-
jieuw een recordniveau: er werden
i.470.000 personenwagens gefabri-
eerd, ruim tien procent meer dan in
972. Zo werd het tekort aan staal
log groter. De staalprijzen gingen in
iet najaar met 10% omhoog, waarop
Ie Japanse auto's 7% duurder wer-
ien. Het effect daarvan op de Japanse
.utoprijzen in Nederland is overigens
log maar ten dele doorberekend. Zo
•erhoogde Datsun Nederland b.v. te
lassenheim midden januari de prijzen
•an de kleine 100 A en 120 Y met
450,-.
Perikelen
j)e hogere prijzen geven perikelen
;oor de Japanse export. De yen werd
vel gedevalueerd ten opzichte van de
lollar, maar blijft vrij gelijk in waar-
lering tegenover Europese valuta. Die
levaluatie was overigens wel directe
reactie op de oliecrisis, maar een lage
re koers van de yen was ook nodig
net oog op de ongekende inflatie in
lapan, die vooral veroorzaakt wrd
loor de overspannen economie. De
mportprijzen stegen en de invoer
ivertrof zelfs voor het eerst sinds vijf
iaar de uitvoer. Nu zich een economi-
iche ontspanning met weinig kansen
jp omzetstijgingen voor de industrie
;aat aftekenen en nu de energie duur-
ler wordt, gaan de prijzen in Japan
iog verder omhoog. Nissan verhoogde
nidden januari de Datsuns in Japan
ien procent in prijs en Toyota volgde
net datzelfde percentage. Er zijn
prijsstijgingen voor staal aangekon
digd van bijna twintig procent.
Driekwart van de Japanse energie
voorziening, die een grote kostenfac
tor vormt voor de vele zware indus
trieën, komt op het conto van geïmpor-
:eerde olie. De grootste olieconsumen-
:en zijn de gigantische petrochemi
sche fabriekscomplexen langs Nippons
Jostkust. De rubberfabrieken, die zich
Hieronder bevinden, raakten al vóór
3e oliecrisis in leveringsmoeilijkheden
loordat de vraag sterk toenam, ter-
jvijl de produktiecapaciteit beperkt
jverd door enorme explosies in twaalf
Bedrijven. Toen opeens in november
minder olie werd ingevoerd ontstond
Ven groot tekort aan autobanden.
Toyota besloot daarop vele nieuwe au
to's niet langer van reservebanden te
poorzien. Nissan zal echter deze ge-
flragslijn niet volgen omdat de situa
tie zich thans wat gunstiger aftekent,
aldus een zegsman van deze fabriek.
Luchtverontreiniging
Binds midden december neemt Japan
te olie-import weer toe. Alleen de
Rijgende olieprijzen zijn nu nog on
gunstig voor de economie van het
[and. De auto-industrie beantwoordt
hierop door zich nog meer te gaan
toeleggen op zuinige motorconstruc
ties. Het probleem is alleen, dat Ja
pan te kampen heeft met een ver
schrikkelijke luchtverontreiniging, die
bm spoedige maatregelen vraagt.
Daarom zijn in januari strenge voor-
Ehriften voor schone uitlaatgassen
ngekondigd. Hierdoor zou de indus
trie bij de huidige stand van de tech-
fiische ontwikkeling naverbranders
oeten inbouwen. Deze zijn echter
;ostbaar en ze zullen bovendien lei
tot meer benzineverbruik voor
mgeveer gelijke motorprestaties. En
;en vermindering van de motorvermo-
;en lijkt met oog op de export geen
ilternatief.
Niettemin is het verrassende stand
punt van Nissan's chairman, Katsui
Cawamata, dat de dieselauto ondanks
le mindere pk's nieuwe kansen krijgt.
Vissan verkoopt in Japan reeds de
!600-serie. de Cedric, met dieselmotor.
Haar de zuinigheid van «deze kracht-
iron en de geringe-mate van koolmo-
loxide-emissie pleiten voor toepassing
an diesels oo veel grotere schaal, zo
'inden ingenieurs van het tweede Ja-
>anse autoconcern. De Wankel-motor
zij daarentegen niet langer als
«PDortuun. Wel was de introduktie
een Wankel-sportauto voor dit
voorjaar gepland, maar de komst van
leze wagen is nu uitgesteld. 'We heb-
>en er nog problemen mee. waar we
niet uit zijn', aldus een ingenieur van
Nissan's research-laboratorium.
Veel betere kansen krijgt de stanella-
rling-motor NVCC een versie van de
Bonda-motor CVCC. die vrijwel zon
der extra benzineverbruik een schone
verbranding onlevert. Deze motor is
pecphikt voor kleine auto's, die aan de
Jananse uitlaateasvonrschriften moe
ien voldoen VAlagnd iaar beeint do
firoduktie van deze waeens in elk
Peval de 1?0 v met do NJV^P-mole.
ren Hond^'c Civie wordt in .Tanan al
r>"t de GV^f-mntor poarlvertoord
verbruik, de betrouwbaarheid en de
complete uitvoering zijn de drie voor
naamste argumenten, waarop dit merk
zijn verkoop- en exportstrategie ba
seert. Het succes van deze formule is
wereldwijd, waarbij uiteraard de re
putatie van de ene Japanse fabriek
die van de andere beïnvloedt. Toyota,
Mazda en Honda hebben op grond van
overeenkomstige produkteigenschap-
pen naam gemaakt. Mazda is mede be
kend geworden door de Wankel-mo
tor. De moderne motorenconstructies
van de Japanse industrie wijzen op
een vergaand perfectionisme in de fa
bricage, waaraan bijvoorbeeld ook
Sony met radio's en tv's en Asahi
Pentax, Fuji, enz. met fotocamera's
hun faam te danken hebben.
Vooral in Amerika blijkt op het ogen
blik de zuinigheid van de import-au
to's uit zowel Japan als Europa aan te
spreken. Maar op den duur moet de
argumentatie voor de aankoop van Ja
panse auto's sterk, genoeg zijn om de
forse prijsverhogingen goed te maken.
Japans export heeft intussen voor de
economie van het land steeds meer
betekenis gekregen. Auto's maken van
die export in waarde tien procent uit
en komen in de uitvoercijfers op de
tweede plaats nó ijzer en staal en
vóór schepen. Het ministerie van in
ternationale handel en industrie te
Tokio, het MITI, verwacht nu voor
dit jaar slechts een totale exporttoe
neming van 2*6%, evenveel als de
groei van de binnenlandse vraag en
de nationale produktie. Tot nu toe
overschreden deze groeicijfers echter
vrijwel onafgebroken de tien procent
per jaar.
Weerstanden
Deze tot en met 1973 snelle export-
groei, de overstroming van niet-Japan-
se markten met 'Made in Japan' en
nog altijd de herinnering aan de mili
taire expansie van het keizerrijk uit
de periode 19311945 hebben grote
weerstanden opgeroepen. Ook die ko
men sinds kort hevig tot uiting, met
name in de Zuidoostaziatische landen.
De zelfs op regeringsniveau nauw sa
menwerkende Japanse concerns inves
teerden er veel om er hun waren te
produceren en te verhandelen. Daar
mee brachten zij welvaart in Burma,
Indonesië, Korea, Maleisië, de Philipp
nen. Taiwan en Thailand. De Japan
ners werden de voornaamste Indonesi
sche en Thaise handelspartner. Dja
karta en Bangkok hangen vol recla-
De Datsun 100 A of Cherry komt van de band in Nissans jongste fabriek te Tochij in Japan: met voor
wielaandrijving en daardoor sterk afgestemd op de smaak van de Europese koper.
mes van Japanse produkten en op
straat rijden vele Datsuns en Toyot
a's. Maar Japans machtige invloed en
het superieure gedrag van de over
heersers van dertig jaar geleden ont
lokken nu een storm van kritiek. De
uitbarsting kwam bij demonstraties in
de Indonesische en Thaise hoofdstad
tijdens een bezoek van Japans pre
mier Tanaka aan deze landen, midden
januari.
De reactie hierop van Ryuzo Yamaza-
ki, managing director van Nissan, is
dat de Japanse concerns hun benader
ingswijze van anderevolken moeten
veranderen. Hij wijt de felle reacties
in Djakarta en, Bangkok aan de toene
mende Chinese invloed in Zuid-Oost-
Azië en aan de Amerikaanse aanpak
van het zakendoen door Japanners,
die toch mede-Aziaten zijn. Uit welbe
grepen eigenbelang wil de Japanse in
dustrie zich nu rehabiliteren door een
meer coöpeartieve gedragslijn tegeno
ver hun afnemers.
De Japanners willen op gelijke wijze
meer begrip gaan tonen voor de pro
testen tegen hun activiteiten in Euro
pa, die in de EEG geuit zijn door de
Europese ministerraad. Hierop geeft
ons Masaya Miyoshi, directeur inter
nationale economische betrekkingen
van de financieel-industriële federatie
Kendeiran in Tokio, het volgende
commentaar:
'Wij zijn, in tegenstelling tot de Eu-
Fiat heeft het model 132 een nieuwe
vorm en een aantal extra's in het in
terieur gegeven. Er zijn twee uitvoe
ringen, opnieuw met de motoren van
1600 en 1800 cc, resp. de 132 GL en
132 GLS. Beide typen verschijnen
eind maart in Nederland en zullen
dan acht a tien procent meer kosten
dan de huidige 132-serie.
Grotere ruiten, een nieuw front en
andere achterlichten zijn de voor
naamste uiterlijke kenmerken van de
nieuwe Fiats. De bumpers hebben een
rubber bescherming gekregen. Het in
terieur is verfraaid en heeft nu ook
de verstelbare stuurkolom, zoals de
Fiat 130. Op de foto links de GL.
rechts de GLS.
ropeanen in ons land, tijdig onze af
zetmogelijkheden in Europa gaan ver
kennen. Dat heeft ons een voorsprong
gegeven. We exporteren de laatste ja
ren zo'n veertig procent meer naar de
EEG dar. we er kopen. Het probleem
is daarbij, dat we ons sterk concentre
ren op bepaalde artikelen. Dat heeft
soms pijn gedaan, zoals bij de elektro-
nika. Maar omdat het om produkten
gaat, waarmee we technologisch voor
oplopen, is het vaak moeilijk tegen te
houden. We vragen daarom de order
nemingen zichzelf beperkingen op te
leggen met hun export naar Europa,
zoals we dat al eerder voor de export
naar Amerika gedaan hebben'.
Het MITI heeft een export- en im-
porttransactiewet uitgevaardigd om de
uitvoer van elektronische produkten,
textiel en ijzer en staal aan banden te
leggen Voor auto's geldt die wet niet.
'De Europese markt daarvoor is groot
en kan onze produkten gemakkelijk
opnemen. De Europese auto-industrie
heeft geen reden om bang te zijn', zo
zegt de heer T. Hirose, directeur van
MITI's marktresearch-afdeling.
Maar de Duitse auto-industrie klaagt
naar Japan, omdat de typekeuring van
over moeiliikheden met haar export
de modellen wel anderhalf jaar du
ren. De Britse auto-industrie wijst op
belemmeringen voor haar export on
danks het lage invoerrecht van 6,4%.
In Engeland zijn vorig jaar 60.000
Datsuns verkocht. Japan daarentegen
importeerde in 1973 slechts 30.000 au
to's uit heel de wereld. Europa heeft
een aandeel van nog geen procent in
de Japanse automarkt, terwijl Datsun
in Engeland 3J4% en in Nederland
4% van de markt heeft.
Maar de uitlatingen van het MITI,
het Kendeiran en de auto-industrie
zijn gelijkluidend: de Europese auto
concerns hebben hun mogelijkheden
op de Japanse nrrkt te lang verwaar
loosd. Hun service-apparaat is er on
voldoende. Europeanen verkopen in
Japan vooral consumptiegoederen,
waarbij geen 'after-sales'-activiteiten
nodig zijn. Zij moeten echter meer in
vesteren. 'Philips doet het hier wel
goed', zegt de heer Miyoshi. En Phi
lips naam komt men ook overal in Ja
pan tegen.
raalprobleem
Maar bovendien meent de woordvoer
der van het Kendeiran, dat de hoge
dealer-verdiensten per verkochte auto
in Japan en de kwaliteit en uitrusting
van die auto's merken als Toyota en
Datsun welhaast vanzelf een voor
sprong geven. Verder speelt nog het
taalprobleem een rol. Het is ook voor
Europeanen minder nodig om ver van
huis afzetgebieden en grondstoffenle-
veranciers te zoeken dan voor Japan
ners. Niettemin zou de Japanse indus
trie meer auto-import uit Europa toe
juichen en is die import ook al geste
gen van 10.000 wagens in 1970 tot
20.000 in 1971. 25.000 in 1972 en
30.0 in 1973. Met name de bevol
king, die bij buitenlandse dochteron
dernemingen in Tokio en Osaka
werkt, koopt die auto's. Hoewel vol
gens de Japanse industriëlen chauvinis
me ook normaal geen rol speelt.
Doch wie het Japanse superioriteitss-
ysteem in de ondernemingshiërarchie
en de sterke binding van de werkne
mer aan zijn bedrijf kent weet wel
beter. Het eigenbelang van de Japan
ner wordt geïdentificeerd met het be
lang van zijn onderneming. Hij veran
dert zelden van baan: alleen van mi
nisteries naar het bedrijfsleven om er
beter van te worden. Reden waarom
de ambtenaren alvast het bedrijfsle
ven de bal toespelen, zolang zij er
nog geen baan aangeboden krijgen*
De hechte economische organisatie
van de gehele staat heeft in hoge ma
te bijgedragen tot de exportsuccessen
van de afgelopen tijd.
Maar alle Japanse topfunctionarissen
beseffen nu wel terdege, dat andere
landen niet langer accepteren, dat Ja
pan de helft van 's werelds schepen
bouwt en in de fotografische en elek
tronische industrie veruit domineert.
Japan moet naar hun mening nu
meer buitenslands gaan investeren en
zich in eigen land sterker toeleggen
op industrie, die schoon is en minder
energie verbruikt. Scheepswerven en
petrochemische fabrieken gaan naar
elders: Japan maakt straks meer
synthetische eindprodukten en techno
logisch hoogwaardige artikelen als
computers, telecommunicatie en al
wat met kernenergie te maken heeft.
Temidden van deze ontwikkelingen
zal de auto-industrie haar sleutelposi
tie wel behouden.
Auto-export
De totale auto-export van Japan naar
Europa moet dan ook blijven toene
men, zij het minder snel. De Japanse
autofabrikanten stemmen hun produk
ten steeds sterker af op de Europese
markt: de introduktie van de Datsun
10 A Cherry met voorwielaandrijving
is er het sprekendste voorbeeld van.
Maar indien de Japanners hun export
verder willen vergroten, dan zullen
zij daar toch ook betere exportmoge
lijkheden voor Europese ondernemin
gen tegenover moeten stellen. Dat is
een noodzaak, temeer daar de Japan
ners zelf verwachten, dat de prijsstij
gingen van hun modellen weinig zul
len uitmaken, omdat thans overal alle
prijzen omhoog gaan.
'ninio-heid
7uini<ïhoid staat n>et alleen voor dp
kleine Honda's. maar bij het auto
merk Datsun voor het hele nrofram-
ma als prioriteit. Het lage brandstof-
In de vorige rubriek heb ik be
loofd, een partij uit de halve fina
les van de strijd om het Neder
lands damkampioenschap te be
spreken. Dat moet dan een partij
van mezelf worden, want de nota
ties van partijen van anderen heb
ik uitgeleend en nog niet terug
gekregen. Gelukkig hpeft deze
beperking de kwaliteit van de ru
briek niet te schaden. Maar oor
deelt u zelf.
Voordat ik begin met de bespreking
van die partij (die ik in de zesde ron
de tegen grootmeester Gordijn speel
de), nog even dit: drie deelnemers
aan de halve finales zijn inmiddels ze
ker van een plaats in de finale, te we
ten Jeroen Goudt, Wim van der Sluis,
en ikzelf.
WIT: GORDIJN; ZWART: DROST.
1. 3228 2025. Deze zet speelde ik
in de vierde ronde ook tegen Johan
Prinsen. Het voordeel van deze ope
ning is, dat beide spelers zich al vrij
vroeg moeten verklaren. Wit moet nu
kiezen tussen een kerkhofaanval en
een meer rustige opbouw en daarbij
proberen te profiteren van het zwarts
randstuk op 25.
2. 3127 1924 (om de twee om
twee door 3. 2722 gevolgd door 4.
2823 te verhinderen) 3. 3832 17
21 4. 43—38 21—26 5. 37—31 26x37 6.
42x31 14—19 7. 47—42 10—14 8. 41—
37 5—10 .46—41 14—20. 10. 49—43
18—23 11. 34—30.
Wit meet zich nu verklaren. Hij kon
hier kiezen uit 11. 3126, 2721,
27—22. 28—22, 33—29, 34—29 en 34—
30.
11. 2822 en 3329 zijn eigenlijk
geen alternatieven, omdat wit dan
met een lastig hanteerbare stand
blijft zitten. 11. 3126 wordt gevolgd
door 1318, welke zet zowel 12. 36
31 als 12. 3731 verhindert, de eerste
door 12. 24—29 13. 33x22 23—29
14. 34x23 16—21 15. 27x16 25—30 16.
35x24 20x47!, terwijl 12. 37—31 is ver
hinderd door 12. 24—29 13. 33x22
1217 14. 28x19 17x46, zodat wit zich
weer moet verklaren.
12. 2721 lijkt mij dan echter een
goede zet voor wit, evenals 12. 3430
25x34 13. 39x30 of 12. 34—29 23x34 13.
40x29. Alle andere zetten waaruit wit
op de 11e zet kan kiezen, geven inte
ressant spel.
Het verdere partijverloop was: 11.
25x34 12. 40x18 12x23 13. 28—22!? Een
zet van m.i. twijfelachtige waarde.
13. 2329. Natuurlijk, zwarts
stand is veel beweeglijker.
14. 32—28 7—12. Om 37—32 te ver
hinderen. Nu is het volgende moge
lijk: 15. 31—26 20—25 16. 44—40 10—
14 17. 39—34? 11—17! 18. 22x11 6x17
19. 34x23 17—21 20. 26x17 12x32 21.
38x27 14—20 22. 23x14 24—30 23.
35x24 20x47 en zwart wint.
Wanneer wit 18. 34x23 speelt, volgt
1721 met dezelfde combinatie. In
plaats van 17. 3934 moet wit 17.
3732 spelen, waarna het partij-ver
loop weer ontstaat.
15. 44—40 10—14 16. 37—32 20—25
17. 41—37. Op 17. 39—34 volgt 17.
19—23 18. 28x10 12—18 19. 34x12 8x46
en zwart wint.
7. .14—20 18. 31—26 9—14 19.
3731 1217. Wits positie ziet er nu
niet erg rooskleurig uit. 20. 4237
8—12 21. 39—34 2—8 22. 34x23 24—30
23. 35x24 20x18 24. 43—39 19—24 25.
40—35 15—20 26. 34—29 l-<—19.
Wit dreigde zich te bevrijden door 27.
29—23 18x29 28. 22—18 13x22 (A) 29.
27x7 1x12 30. 28—22 17x28 31. 32x34
A 28. 12x23 29. 28x10 4x15 30. 27—22
17x28 31. 32x34.
27. 5044 39! Een lokzet Zie dia
gram.
anders? 32. 20x9 33. 3x14 13—19
34. 14x7 11x2 en zwart wint.
Gordijn zette voort met: 28. 4843
19—23 29. 28x30 25x23 30. 33—29?
Een blunder. Aangewezen was 30.
4540, waarna de witte stand nog wel
te houden was geweest.
30. 23x34. Natuurlijk niet 17x28.
waarop 2721 was gevolgd, met ge
lijkspel.
31. 39x30 17x28 32. 32x23 18x29 33.
30—24 11—17 34. 24x15 17—21 35.
26x17 12x41 36. 36x47 13—19 37. 43—
39 8—13 38. 45—40 9—14 39. 40—35
19—24 40. 47—42 1—7 41. 38—32 6—
11 42. 42—38 11—17 43. 32—28 17—21
44. 44—40 14—20 45. 38—32 7—12
45. 2933 was verhinderd door
6. 32—27 21x23 47. 39x8.
46. 31—27 21—26 47. 39—34. Zie dia
gram.
(ADVERTENTIE)
n
mem m m
Enkele mogelijkheden:
A. 28. 29—23 18x29 29. 22—18 12—23
(op 13x22 volgt na het slaan 2822
en wit wint) en 30. 2721 levert wit
alleen maar verlies op.
B. 28. 29—23 18x29 29. 27—21 16x27
30. 28—22 17x28 31. 32x3 4—9! 32.
3x14 20x9 en wit staat een schijf ach
ter.
C. Wanneer wit denkt zich te bevrij
den door 28. 29—23 18x29 29. 28—23,
volgt verrassend 17x28 30. 23x3 29—
34! 31. 39x19 28x50 32. 19—14 (wat
47. 1318? Nu wordt het regel
recht remise.
Meer kans zou zwart hebben gehad na
47. 20—25 48. 34x23 13—18. Zwart
kan nu n.l. na 40—34 meteen het stra
tegisch belangrijke veld 29 weer be
zetten b.v.: 49. 28—22 13x29 50. 32—28
12—17 51. 22x11 16x7 52. 40—34 29x40
53. 35x44 2429 en zwart wint snel.
Ook 49. 2319 24x13 geeft wit geen
kans meer, b.v. 50. 4034 1621 51.
27x16 26—31 52. 34—29 31—26 53.
32—27 (A) 3641 54. 16—11 12—17
55. 11x22 41—46 56. 22—17 46x15 57.
17—11 (B) 4—10 58. 15x4 18—23
wint.
A: 53. 2420 geeft hier remise.
B: Zowel 2420 als 1510 kan het
eindspel niet meer redden.
Dan gaan we nu verder met de partij,
die vrij vlot remise liep:
48. 34x23 18x29 49. 40—34 29x40 50.
35x44 20—25 51. 28—23 25—30 52.
27—22 26—31 53. 22—18 12—17 54.
18—13 31—36 55. 13—8 36—41 56.
32—27 41—47 57. 23—18 47—42 58.
18—13 30—35 59. 8—2. Remise.
Een partij waarin Gordijn de hem ge
boden kansen op remise na het onge
lukkige schijfverlies goed heeft benut,
hoewel het natuurlijk niet goed te
praten is dat ik de partij na de schijf
winst niet heb kunnen winnen.
FRANK DROST
Het jaarlijkse toernooi in Has
tings is ditmaal geëindigd met
een onverwacht resultaat. De eer
ste plaats werd door vier deel
nemers gedeeld: Kusmin, Szabo,
Tal en Timman, allen met 10
punten uit 15, en op de tweede
plaats Gligoric met 9V2. Een fraai
resultaat voor Timman, die dit
jaar wel de grootmeestertitel zal
behalen. Men vindt hieronder zijn
partij met Gligoric.
Jammer, dat Timinan zich kort daar
op in het Hoogoventoernooi niet kon
meten met de Russische grootmees
ters, die daar anders altijd vertegen
woordigd zijn. Omdat dit keer de
nieuwe Nederlandse kampioen Soson-
ko meespeelt, die (geheel legaal!) uit
Rusland is geëmigreerd hebben de
Russen en de TsjechiHowaakse mees
ters zich 'verontschuldigd'. Het motto
van de F.I.D.E. luidt, zoals bekend,
'Gens una sumus' wij zijn eens-
geestes!
Konlngsindisch.
TIMMAN-GLJGORIC.
Hastings 1974.
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3 Pc3 Lg7 4. e4 d6
5. f3 00 6. Le3 c6. Beter is direct
e5. Dan had Lfl zich niet zo gunstig
kunnen ontwikkelen.
7. Ld3! e5. Nu zou de opstelling a6
met b5 iets preciezer geweest zijn. 8.
Pge2 Pbd7 9. d5. Zeer goed is ook 9.
0—0 ed 10. Ld4: Pe5 11. h3! met f4,
hetgeen ik ir. Mar del Plata 1962 te
gen Penrose speelde.
9. Pc5 10. Lc2 cd 11. cd a5 12. 0—
16. f4 De7? Beter was De8. Na 16.
0 Ld7 13. a3 Ph5 14. Tbl f5 15. ef gf
e4? zou wit met 17. b4 en Pd4 duide
lijk het betere spel hebben.
17. fe Le5: 18 Dd2 ?.4 19. Lg5 Dg7!?
Een incorrec* kwaliteitsoffer, maar
ook De8 20. Tbel zou niet zo prettig
zijn.
20. Lh6 Dg4 21 ,h3 D„6 22. Lf8: Tf8:
23. Tf3 Kh8 24. Tbfl Tg8 25. Tlf2 Pe4
26. Pe4: fe 27. Te3 Dg5 28. Le4: Lh3:
29. Tf7! Tg6. Na 29. Pf6 beslist
30. Th3:ü Dd2 31. Tn7:t met mat.
30. Del Pg3 31. Tg3- Dcl:t 33. Pel:
Tg3: 34. Th7:t Kg8 35. Th3 Th3: 36.
gh: Lb2: 37. Pd3 La3: 38. Lf5 Kg7
(Lc5t 39. Pc 5: dc 40. d6) 39. Ld7 en
wit won.
Afleidingsmanoeuvre
Het is niet zo gemakkelijk, slechts
met twee witte stukken een boeiend
probleem te maken! De poging 1. Dal
mislukt wegens Le3! (Echter niet
Lg3?, want dan volgt na 2. Da6:, DxL,
mat met Dd5:) 2. Ddl (2. Da6: La71)
d4!
Met twee scherp gepiinteerde zetten
drijft wit de loper van f4 naar een
ongunstig veld. Dan wordt de nieuwe
diagonaal van deze loper onderbroken,
omdat de dreiging Df3 mat weerlegd
moet worden, waarna een ander mat
vo'et.
I. HALUMBIKEK
1929
L
Jmj m u u
mI i lÉ! i 1
1
:;""z r
i i
f
1. 30 cm stereo L.P. met aan de
A.-kant een test voor uw ste
reo-apparaat en B.-kant trio
Les Helleniques, Peter Maffay,
Willy Alberti, André van
Duyn enz. bij ons
2. Cassette-recorder kompleet m.
microfoons, batterijen en
stroomsnoer, speelt zowel op
lichtnet als op batterij. Van
129,nu
3. Fijne stereo-grammofoon met
versterker, stofkap en 2 bol
vormige speakers, prachtige
vormgeving in helder witte uit
voering. Van 198,nu
Mat in vier zetten.
Eenvoudige stelling, met veel inhoud.
Partijspelers weten vooral zulke eind
spelstudies te waarderen, die voor het Oplossingen,
spel in de praktijk 'eerzaam zijn. De
volgende studie heeft een zo eenvou
dig mogelijke vorm en daardoor juist
een treffend verhop. In de strijd tus
sen de twee vrijpionnen raakt zwart
onverwacht in zetdwang.
DORPSWEG 37,
500 m2 verkoopruimte.
NIEUWE BINNENWEG 339
FRITS RUYSSTRAAT 63
le MIDDELLANDSTRAAT 50
STADHOUDERSWEG 17
BRIELLE - Voorstraat 44
DORDRECHT - Voorstraat 364
Wit speelt en wint.
PROBLEEM: 1. Db2—h8! (Dreigt 2.
Da8: Na Lb7 of Lc6 volgt 2. Dg7 of 2.
Dc8) Lf4b8! 2. Dn8—al Lb8—a7 3.
Dal—dl (Dreigt Df3 mat) d5—d4 4.
Kfixf2 mat.
EINDSPEL: 1. g7 Tg2 2. Kh6 Tg3 (Na
f2 volgt 3. Tf3 Kc5 4. Kh7 Th2t 5.
Kg6 Tg2t 6. Kf7 en wint) 3. Td3ü
Kc5 (Kc4? 4. T13-: Tf3: 5. g8Dt) 4.
Td2 Tg4 5. Kh7! Th4t 6. Kg6 Tg4t 7.
Kh6! en zwart is in zetdwang.
a) 7. Tg3 8. Kh7 Th3t 9. Kg6
Tg3t 10. Kf7 en wint.
b) 7. Kc4 8. Tf2! Tg3 9. Tf3:! Tf3:
10. g8 Dt en wint.
c) 7. Kcö 8. Td4! (Tf2? leidt al
le» 11 maar tot remise: 8. Tg3 9.
Kh7 Th3t 10 Kg6 Tg3t 11. Kf7 Kd5!
12. g8I)! Tg8: 13. Kg8: Ke4 enz.) 8.
Tj?3 9. Kh7! I'ii3t 10. Kg6 Tg3t
11. Kf7 f2 12 Tf4 en wit wint.
LUoEK PACHMAN
i
